Katalog

Sporseyerter! Gönül Üyesi Kartı'nız Pamukbankia! Taraftara selam: işlem tamam! BANK24 Cumhuriyet67. Yıl; Sayı: 23836 Kurucusu: Yunus Nadi 1000 TL 30 Aralık 1990 Pazar Dünyada ilk kez Pamukbank'n) j başlattığı bir proje: BANK24 GÖNÜL ÜVESl KARTf / Çankaya'ya yftrıiyttşZonguldak maden işçileri 4 ocak günü Ankara'ya yürüyüp saat 16.00'da Çankaya'da buluşma kararı aldı ŞÜKRAN KETENCİ ZONGULDAK — Maden iş- çilerinin grevi birinci ayını dol- dururken konuklann gelmesi ile yeniden gösteri ve şenliğe dönüş- tü. Madenciler 4 ocak sabahı otobüslerle Ankara'ya yola çık- ma ve aynı gün saat 16'da Çan- kaya'da olma kararı aldı. Hafta sonu nedeniyle dün da- yanışma için gelen konuklann katılinu, müzik, oyunlaı, herke- sin katıldığı yürüyüşler Ûe Zon- guldak kenti büyük bir karna- val merkezine dönüştürürken gösteri ve sloganlarda yaklaşan 3 ocak genel eylerni ve 4 ocak Ankara yürüyüşü ile hükümetin özal'ın çıkışlanna duyulan tepki ve gerilim egemen oluyordu. Genel Maden-lş Sendikası Başkanı Şemsi Denizer, on bin- leri sloganlarla ortak ettiği ko- nuşmasında, on senedir bu ge- miyi baturmaya çalışan kaptan ve mürettebannın gemiden atıla- rak ancak bu geminin yüzdürü- lebilecegini söyledi. özal'ın uzlaşma çağnsına ya- nıt verirken "Uzlaşma nasıl otar? On senedir bizden çaldık- l«n haklanmızı geri versinler. Uzlaşma ancak haklann iadesi ile olur" dedL Denizer, Özal'ın bir kez daha hukuku, anayasa- yı çiğneyerek Cumhurbaşkanlı- ğı makairunın tarafsızlığı ilkesini ayaklar altına aldığını anımsat- tı. Başbakan ve bakanlann bu tabloya ses çıkarmayıp boyun egmeyi sürdürmeleri halinde sa- vaş umutlarının da onlan kur- taramayacağını söyledi. Grevin 30. günü diğer hafta sonlannda da yaşandığı gibi Zonguldak konuk akınına uğra- dı. Çankaya Belediyesi'nin kala- balık bir demokratik örgüt, ya- zar, gazeteci, sanatçı grubu ile gelmesi miting ve yürüyüşleri tam bir şenli|e dönüştürdü. Iş- çiler, Genel Maden-lş mikrofon- lanndan caddelere yapılan ya- yınla sanatçı Tolga Çandar'ın konserinde coşup eğlendiler. Dayanışma için gelen konuk- lar, sendika yöneticileri hep bir- likte işçilerin şehir ruru yürüyuş- lerine, oturma eylemlerine katıl- dılar. Madenci anıünın cevresi- ne konuklann getirdiği fidanlar dikildi. 3 ocak genel grev ve 4 ocak Ankara yürüyüşü ile Özal'ın bir gece önceki konuş- masına, hükümetin çıkışına yö- nelik sert sloganlar atıldı. On binler sokaklarda saatler- ce "Ozallar savaşa, balkımız ba- nşa", "Madencinin sesini daglar laşlar dinlesin". "Satılmış TRT dognı söylesin", "Madencinin onuru iktidan yenecek", "3 ocakta burdayız", "4 ocak besap günü olacak". "Yetkisiz bakan- lar boşa imza atanlar". "4 ocak- ta yürüyecegiz, haklı kimmiş görecegiz" sloganları ile yürü- düler. Genel Maden-Iş'in önfinde yapılan mitingde önce dayanış- ma için gelen konuklar tarutıl- dı. Çankaya Belediye Başkanı Doğan Taşdelen, SHP Genel Başkanı Inönü'nün eylemler haftası için işçilerle dayanışma mesajım iletti. İşçilerin 30 gtlnlük eylemle- rinde hedef aldıkları Çankaya1 dan değil, işçilerin yanındaki Çankayalılardan geldiğini soyle- yerek maden işçilerini Çankaya halkı ile birlikte Çankaya'da beklediklerini söyledi. 4 ocağa yönelik, öfkeli, coşkulu slogan- lar, Ijekle başkan gelivoruz' tem- polan arasında uğurlandı. DlSK'in Öldürülen Genel Başkanı Kemal Türkler anısına yapılan konuşmada ise "Türk- ler ölmedin, kalbimizdesta" slo- ganı atıldı. Çağdaş Gazetecile- rin sözcüsü "işçi basın el ele" sloganlarıyla dinlendi. Tanıtılan her konuğun kimliğine göre da- yanışmayı dile getiren sloganlar atıldı. tnsan Haklan Derneği Genel Başkanı Nevzat Helvacı, Anka- ra Şube Başkanı tlhan Erdost, Vakıf Genel Sekreteri Haldun (Arkası Sa. 14, Sü. 4'de) Washingtony Türkiye'deki siyasi gelişmelerden kaygılı 'Ozal zor dıırumda'ABD Senatosu Başkan Vekili Robert Byrd, Başkan Bush'a bir mektup göndererek, 'özal'ın Körfez krizinde aldığı inisiyatife destek vermek için mümkün olan her şeyi yapmalıyız' dedi. özal da Senatör Byrd'e 24 aralıkta yazdığı mektupta, görüşlerinin Kongre'de uygun kişilere aktarılmasını istedi. SADDAM'PAJN UYAR1 2. hedef S.Arabistan Irak Devlet Başkanı, S.Arabistan Krab Fahd'a gönderdiği mektupta tsrail'den sonra 2. hedeflerinin S.Arabistan olacağını bildirdi. Dış Haberler Servisi — Körfez'de sıcak bir sayaşın yaklaşmakta oldu- ğuna ilişkin işaretler giderek artıyor. Irak Devlet Başkanı Saddam Hüse- yin'in Kral Fahd'a bir mektup gönde- rerek lsrail'den sonra ikinci hedefle- rin Suudi Arabistan olacağı uyansın- (Arkaa Sa. 17, Sü. l'de) 'IRAK 2. CEPHEDEN KAYGILI' 17. SayMa UFUK GÜLDEMtR WASHBSGTON — Türkiye'nin izlediği Körfez politikalannın yurtiçinde yarattığı tepkiler ve buna bağlı olarak Genelkurmay Başkanı Necip To- nımtay'ın istifasıyla yüzeye vuran askeri kanattaki duygular, ABD'de, Cumhurbaş- kanı Tnrgnt Özal'ın si- yasi geleceği konusun- da derin kaygılara yol açtı. Amerikan erki- nin çeşitli birimleri arasında bu yönde yü- rütülen yoğun yazış- ma, Washington'un, "Cumhur başkanı Özal'ın durumunun nasıl rahatlatılabile- cejj" yönünde bir ara- yış içinde bulunduğu- nu gösteriyor. Bu arayışın ilk sinyali ABD Senatosu'nun ağır toplanndan Ro- bert Byrd'ün ABD Başkanı George Bosh'a gönderdiği bir mek- tupla gündeme geldi. Byrd, 14 aralıkta kaleme aldığı mektuba "Türkiye'deki son siyasi gelişmelerden kaygı duyuyorum" diye baş- ladı. Mektubunda Özal'ın Körfez konusundaki inisiyatifinin yur- .tiçinde "ihtilaflara" yol açtığını ve "Genelkurmay Başkanı ve ba- kanlann tstifa eröğmi" vurgulayan Byrd, "Özal'ın Körfez krizinde aldığı inisiyatife destek vermek için roümkün olan her şeyi yapmalıyız" dedi. Türkiye'de gerek uzmanlaşmış kadrolann gerekse de kamuo- yunun Özal'ın attığı adımları tamamen desteklemediği ve bu ke- simin, "Törkiye kendisini Amerika'nm politikalanm destekle>e- (Arkaa Sa. 17, Sü. 2'de) ALPTEMOÇtN İNCtRLİK ÎÇİN KONUŞfÜ 'Emrivaki kabıd etmeyeceğiz' Dışişleri Bakanı, İncirlik için Türkiye'nin karar vereceğini anlattı. Türkiye'nin Irak'tan bir saldırı beklemediğini, ama bölgede savaşa dönüşme eğilimi olan bir kriz bulunduğunu ve 'Çevik Kuvvet'in bu nedenle çağrddığını söyledi. ANKARA (Cumhnriyet Btt- rosn) — Dışişleri Bakanı Ahmet Knrtcebe Alptemoçin İncirlik Üssü'nün bir Türk üssü oldugu- nu, bu nedenle nasıl kullamla- cağına Türkiye'nin karar vere- ceğini söyledi. Alptemoçin, NA- TO'dan istenen Çevik Kuvvet'- in hava birliklerinin Malatya- Erhaç ve Diyarbakır havaalan- lanna konuşlandınlacağını, ln- cirlik'in bu çerçevede kullanıl- masının söz konusu olmadığını belirtti. Türkiye'nin Irak'tan bir tehdit beklemediğini kaydeden Alptemoçin, buna karşın bölge- de savaşa dönüşme eğilimi gös- teren bir kriz bulunduğunu ve Çevik Kuvvet'in bu nedenle Türkiye'ye çağnldığını söyledi. "Herfaaagi bir tecavüzü en iyi şekilde bertaraf etmek için ha- nrtıklan sürdarttyoruz. Bu ara- da NATO'yu da yanınuzda gör- mek istiypruz" diyen Alptemo- çin, Çevik Kuvvet'in gönderü- memesi olasıüğına ilişkin soru- ları ise yanıtlamaktan kaçındı. Dışişleri Bakanı Alptemoçin, dün 1990 yılını değerlendirmek ve 1991 yıluıa yönelik beklenti- leri anlatmak amacıyla bir ba- sın toplantısı düzenledi. Doğu- (Arkast Sa. 17, Sü. l'de) »11 "^e n i Beyoğln" projesinin bir parçasını oluşturan tram\uylar Istanbul Be* i 12 milyar liraya mal oldu. Taksim-Tunel arasındaki raylı sistemJ p j i e d i j e s i n e 12 milyar liraya mal oldu. TaksimTunel arasındaki raylı de 4 adet Iramvay calışacak. Tramvayın metro ile de baghtnüsı duşünülüyor. (Fotograf: Uğur Saner) Çekilin yoldan, geliyor vatman İstiklal Caddesi tramvaylı günlerin başlaması nedeniyle dün unutulmaz bir gün yaşadı. Şiddetli yağmura karşın Istanbullular tramvaya kavuşmanın heyecanıyla açılış törenine büyük ilgi gösterdiler. Beyoğlu projesi çerçevesinde yeniden düzenlenen İstiklal Caddesi'nde tramvaylar 15 dakika arayla Tünel ve Taksim'den karşıkkh hareket edecekler. Tramvaylarda ÎETT otobüs biletleri ile mavi kart kullanılabilecek. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen, Galatasaray'daki törende yaptığı açış konuşmasında, "Amacımız eskiyi canlandırmak değildir. Tarihi çevreye, eski binalara yeni işlevler kazandırarak kentin bu bölgesindeki dokuyu canlandırmaktır" dedi. 8. Sayfada YUVAYA DÖNÜŞ MERT ALI BAŞABIRü noüân 8. Sayfada 3 ocak aüşması sertleşiyor tş-Sendika Servisi — Hükümetin işçilerin 3 ocaktaki genel eylemi konusundaki tavnna Türk- tş, "Tehditler sona ermezse eylemin oerede dura- cagı bilinmez" yanıtını verdi. Başbakan Yüdınm Akbulut, "tşcilerimiz bir genel grev teşebbüsün- de bulunuyoriar. Genel grev değil, ama öyle yo- niBilayahm. Arkadaşlanmız diyorlar mı 'Genel gprv değil'. Bono açık söylesinler" dedi. Akbulut; "işçUerin meselekrini bugüne kadar hallettik. Bu- gün de hallederiz" diye konuştu. öte yandan 30 gundür grevde bulunan 48 bin maden işçisinin sen- dikası Genel Türk-iş di Maden-lş Baş- kanı Şemsi nizer, Tehdit artarsa . . , . . başkanı eylemin nerede özai'm Cumhur- Turgut duracağı bilinmez. lumsai »zla «ma ** çagrısını yanıt- Akbulat larken "Açin- Eylemin adı 'genel sanlar kendileri- grev mı, onu bilelim. la neden uzlaş- sın" diye sordu. Denizer; "Elto- - ^ — — ""^~~^"" nomide, siyasette ve özellikle Işci işveren iHşkilerindeki. rfim olum- suzluklann başı Bay Turgut Özal'dır" dedi. Cum- huriyet Ankara Burosu'nun haberine göre Türk- Iş'in 3 ocakta tüm Türkiye'de "işe gitmeme" eyle- mi karanndan sonra, hükümetin konuya önce "so- ğok kanlı" yaklaşması ancak carşamba günü Ba- kanlar Kurulu'nun "sert önlemler" uygulanması karan alması, ardından Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın yaptığı çıkışlar, hükümet ile Türk-lş ara- sında "taktik savaşı"na yol açtı. Hükümet, eyle- (Arkaa Sa. 14, Sü. 3'de) Yüksekfaiz veyılbaşı armağanıyla kur yapıyorlar Bankalar paraavmcla Ekonomi Servisi — Yeni yılda gayri safı milli hasılanın (GSMH) yüzde 9"una varması beklenen kamu açıklanndan ötürü ekonominin para kıska- cına gireceğini gören bankalar "tasarnıflann pe- şine düşrüler." Bankalar paralan çekebilmek için bir yandan faiz oranlannı yukseltirken, bir yan- dan da yeni yıl nedeniyle büyük mevduat sahiple- yılbaşı ar- , ^ ^ ^ _ _ ^ _ _ _ — _ — .nne mağanı yağdın- yorlar. Bankalar faiz düşürerek girdikleri 1990 yılını faiz yanşı ile bitiriyorlar. Resmi faizde yüzde 65 tavanı, ıktisat Bankası- nın çıkışıyla de- lindi. Bu banka 25 milyon liranın üstündeki mev- duatlara yüzde 66 faiz uy- guladığun açıkİadı. Yüksek faiz yanşı kulvanndaki bir başka banka, Tütunbank da oranlannı bir pu- an arttırdı. Tütunbank, bir yü vadeli mevduata yüzde 64 faiz vermeye başladı. Orta büyüklükte- ki bankalardan Pamukbank, faiz oranını yüzde 62'ye yukseltirken, yine aynı gruptaki bir başka banka, Türkbank, yüzde 61.5 faizi uygulamaya koydu. Ziraat Bankası ile Vakıflar Bankası da fa- iz oranını bir puan yükselterek yüzde 59'a çıkar- (Arkaa Sa. 14, Sü. l'de) 1990'DA ENFLASYON EZDİ GEÇTİ Ekonomi'de Bankalar faiz düşürerek girdikleri 1990 yılmı yarışla bitiriyor. Bu arada bazı bankaların büyük mevduat sahiplerine yeni yü nedeniyle "hatın sayılır hediye" gönderdiği de bildiriliyor. Tokyo'dan Yalnızlığı yaşamak KORKMAZ ÎLKORUR " "Japonya'nın başkentinde herkese göre eğlence var. Ancak gene de yalnızsınız ve Tokyo'nun yalnızlığmı yaşamak zorundasınız. Çünkü siz, sonuçta bir 'gaijin'siniz; yani bir yabancı. Washincjton'dan Kızılderili katliamı NtLGÜN CERRAHOĞLU 1890 yıhnda 'Büyük Ayak'ın önderliğindeki Sioux kabilelerine karşı beyazların giriştiği katliam, 23-29 aralık tarihleri arasında arumsandı. Yaşayan Kızılderililerin ve birkaç meraklının dışında ABD'de katliamın 100. yıldönümüne ilgi yoktu. Budapeşte'den Trenler ve atlar MEHMET MESTÇt Koyu karanlıktan biraz evvel Prusya mavisine dönüşen gökyüzü karlarla renklenmiş dümdüz topraklardan yükselen sisleri görünmez edince, Avni Arbaş'ın Brükserdeki atları sessizce belirip trenin peşine takıldılar. Zürih'ten Limon ödülleri DOĞAN ABALIOĞLU ABD'de her yıl gerçeğe uymayan reklamlara 'limon' ödülü veriliyor. Bu yıl ödülleıden biri de ünlü çakılan nedeniyle îsviçre'ye verildi. 10. Saytada PAZAR KONTĞU SCHUMACHER FENERBAHÇE KALECİSİ Akdenizinsamnı buldum,mutluyum ABDÜLKADİR YÜCELMAN'ın s ö y l e ş i s i 12. Sayfada BUGÛN VE HER PAZAR OLAYLAR1N ABDINDAKI GERÇEK Kumar!.. Körfez krizi gün geçtikçe dal- lanıp budaklanarak yoğunlaşı- yor. Herşeyden önce Bağdat'ın Kuveyt'i işgalinden bu yana or- taya atılan varsayımlann, senar- yolann, spekülasyonlann, yo- rumlann haddi hesabı olmadı- ğını söylemek gerekir. lletişimin başdöndürücu bir hızla gelişti- ği dünyada her gün Körfez'e iliş- kin görsel ve yazılı yayınlar ya- pılıyor. Olayın içyüzünü yakından bilmeyen sıradan bir kimsenm bu yayınlar karşısında şaşınp kalması doğaldır. Ancak "Körfezin yazgıstnda söz sahibi devlet adamlan ne ya- pacaklannı büiyorlar mı?" so- rusu da boşluktadır. GerçiABD, Suudi Arabistan 'a savaş için ge- rekli yığınağını yapmıştır; ama Bush savaş emrini verebilecek midir? Yalnız dünyanın değil, Ame- rikan kamuoyunun da merakı- nı çeken budur. Çünkü iilkede savaşa karşı olanların yarattık- ları ağırlık avmsanamayacak bir noktaya ulaşmıştır. "Kuveyt için öbneye değer mi?" sloganı- nın sokaktaki Amerikalıyı etki- lemeyeceği söylenemez. Tütkiye'de ise ülke tarihinde belki ilk kez üginç bir durum oluşmuştur. Muhalefet partile- ri, aydınlar, sanatçılar ve halk • • * (Arkası Sa. 17, Sü. l'de) • Yollar yılbaşı sarhoşu Büyük kentlerde 'Alkoüüyum, yardım el' servisleri kuruluyor. Yeni yıla aşırı alkollü girenler telefon ederek eve gitme olanağı bulacaklar. 3. Sayfada • Popta 90'ın gözdeleri Birinci Kanal'ın müzik programları yılın son günlennde 90 değerlendirmesıyle hazırlanıyor. 6. Sayfada • TRT'nin bol krfcdi yılı Magic Box'm yayına başlaması, sözleşmeli personel sıkıntıları ve yeni kanallarla TRT 199O'ı krizden krize atlayarak geçirdi. 6. Sayfada • Fransız Filmteri Haftası 3-10 ocak günlerinde tstanbul'da Fransız Filmleri Haftası gerçekleştirilecek. 7. Sayfada • İsrail dehşeti Gazze şeridinde beş Filistmli, israil askerlerince öldürüldü. 160'tan fuzla kişi yaralandı. 11. Sayfada • Sovyet seçiminde hile iddiası Reformcu milletvekilleri, Başkan Yardımcısı Yanayev'in seçildiği ikinci tur oylamada yolsuzluk yaptidığım öne sürdüler. 11. Sayfada • Basın özgürlüğü Arnavutluk'ta son zamanlarda peş peşe yapılan atılımlara bir yenisi eklendi ve hükümet, muhalefet gazetesine çıkarılma izni verdi. 11. Sayfada • Bayanlar futbola soyunuyor FIFA ve UEFA 'nın programma aldığı bayanlar futbolu Türkiye'de yaygınlaşıyor. Spor'da — ~ . — , * B H a y t ji 22 milyarla dağıtmaya Diyelim ki piyangodan 22 milyar size çıktı. Üstünüze 'Bir şeyler almak' isterseniz ne yapabilirsiniz? Arka Sayfada GOZLEM UGURMLMCU Neden Kızıyor? Cumhurbaşkanı Özal, Körfez bunalımı nedeniyle muha- lefete ve kendisini eleştiren gazetecilere çok kızıyor. Tele- vizyon ekranından muhaletete ve gazetecilere ateş püskü- rüyor. Özal'ı kızdıran ikinci olay; Zonguldak grevidir. Cumhurbaşkanı, Zonguldak grevini desiekleyen dernek- (Arkası Sa. 14, Sü. Tde)