Katalog

E4.KASIM Ogretmenlerimiıe soygıyla... Cumhuriyet Öğretmenler Günü Saygıdeğer Öğretmenlerimize Kuttu Olsun. PAMUKBANK iyi b a n k a d ı r 67. Yıl; Sayı: 23800 Kunıcusu: Yunus Nadi 1000 TL. <KDVd Mj 24 Kasım 1990 Cumartesi Thatcher'dan boşalan koltuk için seçim 27kasımda. 3 adayyoğun kampanya başlattı Ingiltere'de zorlu varısMuhafazakâr Parti liderliği için 10 gün önce atağa kalkan eski Savunma Bakanı Heseltine, halen dışişleri bakanlığı görevini yürüten Hurd ve Maliye Bakanı Major, 27 kasım günü yapılacak seçim öncesi partili milletvekilleri arasında yoğun kulislere başladı. P/V NİV£ İSTİFA ETMİ5 Aynıfelsefeyisavunuyorlardı Thatcher 'Özalcı'ydıANKARA (Cumhuriyet Börosu) — 11.5 yıl işbaşında kaldılctan sonra dün istifa eden Başbakan Margaret Thatcher, Türkiye'deki iktidar çevrelerinde Tiirk dostu', mu- halefet çevrelerinde ise 'Özal dostu' olarak biliniyordu. Çe- şitli tarihlerde dönemin baş- bakanı Turgut Özal'a 'hayranlığım' bildirmekten kaçınmaması ve Türkiye'ye 1988 yılında yaptığı resmi zi- yaret sırasında olduğu gibi Ozal'm lehine 'siyasi kutts' yapması muhalefette derin hoşnutsuzluğa yol açmıştı. Türkiye'de Cumhurbaşkanı özal'ın ekonomik politikala- nnı sert bir şekilde eleştiren muhalefet çevreleri, Başbakan Thatcher'ın ülkesindekj uygu- lamalarına da işaret ederek her iki liderin aynı temelde birleştiklerini savunmuşlardı. Ancak 12 Eylül sonrasmda, Ingiltere'deki muhalefet par- (Arkası Sa. 14, Su. S'de) OZAL'DAN THAJCHER'A MESAJ: ÎSTİFANIZ HEPİMİZİ ÇOK ÜZDÜ 14. Sayfada EDtP EMİL ÖYMEN LONDRA — Başbakan Mar- garet Thatcher'ın Muhafazakâr Parti liderliği ve başbakanlıktan isjifası sonrasmda zorlu günler yaşanmaya başlandı. Muhafa- zakâr Parti liderliği için on gün önce atağa kalkan eski Savun- ma Bakanı Mkhael Heseltine, halen dışişleri bakanı olan Do- uglas Hurd ve Maliye Bakanı John Major, partili milletvekil- leri arasında kampanyalarına hemen başladılar. Içlerinden bi- ri, gelecek hafta bugünlerde başbakan olacak. Başbakan Thatcher ise 27 kasım salı günü yapılacak olan liderük seçiminin ikinci tur oylamasının sonucu belli olana dek, görevini surdü- recek. Thatcher, salı günü Avam Kamarası'nda 'Başbaka- na Sözlii Sonı Önergesi' oturu- muna da katılacak. Partinin yeni başkanının Thatcher'ın sosyal ve siyasal gö- rüşlerini izleyecek ve 11.5 yüdır izlenen genel siyaseti geliştirecek bir aday olması bekleniyor. Ye- ni lider aynı zamanda Thatc- her'dan başka bir seçenek gör- meden ve düşünemeden büyü- yen genç kuşağı siyasal sisteme yabancılaştırmadan kazanmayı da amaçlayacak. Yazılı ve söz- lü basın, söz birliği etmişçesine, Maliye Bakanı John Major'ın adını geçirmeye başladı. Ana muhalefet İşçi Partisi Iideri Nefl Kinnock ile aynı yaşta (47) ol- maları da bir avantaj olarâk gö- rülüyor. Ingüiz siyaset sahnesin- de, "Daha önce hükümet dene- vimi olmayan" Kinnock ve eki- bi yerine, "Thatcher'ın kanadı altında yetişmiş ve hükümet de- neyımi olan" genç bir bakanın, 1990'lann Iideri olarak seçilmesi (Arkası Sa. 14, Sü. 2'de) THATCHER GÎTTÎ, YA THATCHERİZM AYŞEN 6ÜR'üu haberi Ekonomi'ıte AVRUPA THATCHER'IN İSTİFASINI KONUŞUYOR 3. Sayfada ÇİLLER DYP'DE — Prof. Dr. Tansu Çiller, genel merkezde düzenlenen törenle DYP'ye katüdı. Çiller, 'Hoşgeldin bacım' diyen partililere yaptıgı konuşmada '1990'lı yıllar DYP iktidan ile umut yıllanna çevrilecek" dedi. (Fotograf: AA) Başkentte DYP şovBugün başlayacak DYP Büyük Kongresi için illerden 700 otobüsle gelecek delegeler aynı anda kente girerek gösteri yapacak. Aydın Menderes, partide görev alması yolunda DYP Iideri Demirel'aen gelen öneriyi kabul etmedi. ANKARA (Cumhu- riyet Biirosu) — Doğru Yol Partisi*nin 3. olağan "büyük kongre"si "imaj" ve "vitrin" de- ğişikliği tartışmalan ışı- ğı altında bugün Anka- ra'da başlıyor. Vitrinin yeni yüzleri arasın- da adı geçen Prof. Tansu Çiller dun res- men DYP'li olurken, Genel Başkan Süley- man Demirel, Aydın Menderes e "partide görev alma" önerisi götürdu. Ancak, Menderes bu öneriyi kabul etmedi. DYP Genel Merkezi'nde toplanan il başkanla- n da liste üzerinde çalışmalannı surdür- düler. tl başkanlan GİK seçimlerinin "çar- şaf liste" yerine ayn listelerle yapılması ka- rarına vardılar. Bu arada, DYP kongresinin "görkemli bir şenlik" havasında olması için çeşitli or- ganizasyonlar yapıldı. Genel Başkan Sü- leyman Demirel, büyük bir konvoy eşliğin- de evinden alınarak kongre salonuna gö- türülecek ve aynı şekilde geri dönülecek. Çeşitli illerden gelen partilileri taşıyan yak- laşık 700 otobus de aynı anda başkente gi- recek. Parti yetkilileri, kongrenin güven- liği başta olmak uzere her türlu önlemin alındığını belırttıler. Geçmişteki kongrelerden farklı olarak yeni politikalar ve bakış açıları geliştiril- mesine dönük olarak son bir haftadır de- ğişik etkinlikler düzenleyen DYP'de Ge- nel Idare Kurulu üyeliklerine yeni adlann girmesi bekleniyor. Yeni üyeler arasında yer alması beklenen Prof. Dr. Tansu Çil- ler dün genel merkezde düzenlenen törenle DYP'ye katıldı. Çiller'in partiye giriş bil- (Arkası Sa. 17. Sü. 4'de) YARIM KALMIŞ HESAPLAR CÖNEYT ARCAYÜREK 10. Sayfada DEMİREL KONGRE ÖNCESİ PARTİSİNİ DEĞERLENDİRDİ 'Ifenileşme kaçınılmaz''Görevi bırakması istenen kişileri çiğnemeye mahal yok' diyen Demirel, yenileşme için tabandan büyük talep geldiğini söyledi. HAKKI EROEM ANKARA — DYP Genel Başkanı Sü- leyman Demirel, bugünkü büyük kongre öncesinde "yenileşmenin kaçınılmaz olduğunu" açıkladı. Yenileşme konusun- da tabandan büyük talep olduğunu belir- ten Demirel, "Ancak görevi bırakması is- tenen kişileri çiğnemeye mahal yok" de- di. Demirel, yenileşme hareketinin öncü- sü eski Genel Başkanı Hüsamettin Cindo- ruk için de "Partinin Sayın Cindonık'tan vazgeçmesi miimkün degUdtir" diye konuş- tu. Demirel, dün Cumhuriyet'in sorulanm yanıtlarken, tüm dünyamn bir yenileşme humması içinde olduğunu belirtti. Demi- rel, "Siz yenüeşmeden ne anlıyorsunuz? Parti içinde bu tartışmalar sizi rahatsız ediyor mu?" sorusuna şu yanıtı verdi: "Karşılaşüğımız meselelerden rahatsız- lık duyarak, içinden çıkamayız. Yenileşme yalnız bizden istenmhor. Dünya bir yeni- leşme humması içindedir. Yenileşme ka- çıiulmaz. Aslında doğal bir iştir. Zaten 'yenileşmiyorum'desenizbile zaman için- de şartiar sizi yenileştirir. Yenüeşmeden ya- şayamazsmız." Demirel, yenileşmeden ne anladığını ise şöyle anlattı: "Yenileşme eğer görev yapan birtakım kimselerin gidip yerine yenflerinin gehnesi ise ona bir mani yoktur. Birtakım kimse- lerin gidip, birtakım kimselerin gelmesi her zaman ohır. Bugün DYP içinde bir yığılma vardır, (Arkası Sa. 17. Sü. l'de) NELER OLUYOR BtR GÖRSELER? İZMİRVM HİKMET ÇETİNKAYA 11. Sayfada BMHe 'sıcak' haftaGüvenlik Konseyi Körfez'de Irak'a karşı askeri güç kullanılması görüşmelerine gelecek hafta başlayacak Dış Haberler Servisi — ABD Başkanı George Bush, Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ile Cenevre'de bir araya geldi. Bush-Esad görüşmesi, iki ülke arasında 13 yıldan bu yana dev- let başkanlan düzeyindeki ilk te- mas oldu. Bush'un Irak'a karşı oluşan Arap koalisyonunu da- ha da güçlendirmek amacıyla te- maslannı sürdürürken, Birleş- miş Milletler Güvenlik Konse- yi'nin, gelecek hafta Körfez'de güç kullamlmasına ilişkin görüş- melere başlayacağı bildirildi. Bush, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek ile Kahire'de göriiştükten sonra dün akşam Cenevre'ye gelerek Suriye Dev- let Başkanı Hafız Esad ile bir araya geldi. Reuter'in haberine göre, Bush ve Esad, Körfez krizi ağırlıklı bir görüşme yaptılar. Ajans, Bush'un, Irak karşıtı Arap koalisyonunu daha da güçlendirmek amacıyla Esad'la göruştüğünu ve Irak'a karşı gi- rişilebilecek askeri bir harekât- ta Şam'ın desteğini aldığını be- lirtiyorlar. Cenevre'deki randevudan ön- ce Kahire'de Mısır Devlet Baş- kanı Hüsnü Mübarek ile bir ABD Başkanı Bush, Cenevre'de Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ile görüştü. 13 yıldan bu yana iki ülke arasında devlet başkanlan düzeyinde yapılan bu ilk görüşmeden önce Bush, Kahire'de Hüsnü Mübarek'le bir araya geldi. araya gelen Bush, göruşme son- rasmda düzenlenen ortak basın toplantısında, Irak'a karşı güç kullanmasına izin veren bir ka- rar tasarısının kısa süre içerisin- de Güvenlik Konseyi'nde ele alı- nacağmı soyledi. CNN televiz- yonunun naklen yayımladığı ba- sın toplantısında Bush, bir so- ruya verdiği yanıtta, "Zaman geçirilmeden ambargo dışında- ki secenekler gözden geçirilme- li. Güvenlik Konseyi'nde kısa süre içerisinde Irak'a karşı güç kullamlmasına ilişkin görüşme- lerin başlayacağına inanıyo- rum" dedi. Bush, askeri mudahalenin ne zaman yapılacağının sorulması uzerine de "Askeri bir operas- yon için zamanlamanın BM'de- ki görüşmeler sırasında ele alı- nacağını sanıyorum" karşılığı- nı verdi. Bush, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek iie Körfez krizine ilişkin olarak ay- nı görüşleri paylaştıklarını kay- detti. Bush ve Mübarek, Körtez krizine kısmi bir çözüm bulun- masına karşı olduklarını ve Irak'ın koşulsuz olarak Ku- veyt'ten çekilmesi gerektiğini vurguladılar. ABD Başkanı'nın Kahire'de Irak'a karşı askeri güç kullaml- masına ilişkin bir karar tasan- sının, Güvenlik Konseyi'ndeki kısa süre içinde görüşüleceğini açıklamasının ardından gelecek hafta BM'de bu yöndeki göruş- melerin başlayacağı bildirildi. Ajanslar, Güvenlik Konseyi uyesi ulkelerin dışişleri bakan- (Arkası Sa. 14, Sü. 6'da) 'GÖRÜŞ BtRLİGİNDEYİZ' — ABD Başkanı Bush ve Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, Irak'a karşı sürdüriilen po- litika konusunda, görüş birligi içinde olduklarını açıkladılar. Üyelik atamasında gözler Özal'da Anayasa Mahkemesi için üç aday var Cumhurbaşkanı Turgut Özal, ANAP ağırhklı Sayıştay Genel Kurulu'nun aday olarak gösterdiği Haşim Kıhç, Ahmet Mesçioğlu ve Emin Utaş'tan birini Anayasa Mahkemesi asil üyeliğine atayacak. ANKARA (Cnrahuriyet Bü- rosn) — Sayıştay, Cumhurbaş- kanı Turgut Özal'ın aralanndan birini Anayasa Mahkemesi asil üyeliğine atayacağı üç adayı seç- ti. ANAP milletvekillerinin oy- lan ile şekillenen Sayıştay Genel Kurulu, bu üç adaydan ikisini, 1985'te TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda ANAP oyları ile seçilen üyeler arasından be- lirledi. Cumhurbaşkaru özal'ın kar- deşi, TBMM Plan ve Bütçe Ko- misyonu Başkanı Yusuf Boz- kurt Özal'ın yasalaşan önerisi uzerine bu hafta içinde ANAP milletvekillerinin oyları ile seçi- len 9 yeni Sayıştay üyesi de Ana- yasa Mahkemesi asil üyeliği için gösterilecek adaylann seçiminin yapıldığı Sayıştay Genel Kuru- lu'na kaüldılar. ANAP'ın 1985 yılında gerçekleştirdiği benzer bir yasa değişikliği ile seçtiği 19 üye ile birlikte oylamaya katılan bu yeni üyelerin de oylan sonu- cu, türban yanlısı tutumu ile ta- nınan Mehmet Çınarh'nın yaş haddinden emekli ohnası ile bo- şalan Anayasa Mahkemesi asil üyeliğine Haşim Kılıç, Ahmet Mesçioğlu ve Emin Utaş aday olarak seçildiler. Bu adaylardan Kılıç ve Mesçioğlu, Sayıştay üyeliğine 1985'teki yasa deği- şikliği sonucu TBMM Plan ve Büçe Komisyonu'nda ANAP milletvekillerinin oylanyla seçil- mişti. ANAP, 5 yıl önceki bu değişiklik sonucu Sayıştay için 21 üye belirlemiş, ancak bu üye- lerden biri geçen süre içinde öl- müş, biri de yaş haddinden emekli olmuştu. 58 üyeli Sayış- tay Genel Kurulu'nun 28 üyesi, bizzat ANAP oylan ile seçilen üyelerden oluşuyor. (Arkası Sa. 14, Sü. S'de) Öğretmenler Günü tnönü: Oğretmenin diırumu içler acısı Ankara Valiliği Eğit- Der'in bugün düzenleyeceği toplantıyı yasakladı. ANKARA (Cumhuriyet Bö- rosu) — Eğitimciler Dernegi (Eğit-Der) bugün kutlanacak Oğretmenler Günu'nde "E|itün biriiğinin yılmaz savunuculan olmaian ve bu yolda yaşamla- nnı yitirmeleri" nedeniyle Prof. Dr. Muammer Aksoy ve Doç. Dr. Bahriye Üçok'un yakınlan- na birer plaket verihnesini ka- rarlaştırdı. Ancak Ankara Va- (Arkası Sa. 17. Sü. 4'de) ÖzelTV tartışmaya açılacak Radyo Televizyon Yüksek Kuruly'nun özel radyo ve TV için hazırladığı rapor Meclis'te grubu bulunan siyasi partilere de gönderilerek görüşleri alınacak. AYŞE SAYIN ~ ANKARA — özel radyo ve TV konusundaki çabşmalannı tamamiayan Radyo Televizyon Yüksek Kurulu (RTYK), hazır- ladığı raporu kamuoyu tartış- masına açacak. RTYK Başkan- vekili Ali Baransel, bu konuda "siyasi partilerin görüşlerinuı de alınacağım" soyledi.özel TV ile ilgili bir "yasa tastagı" hazırla- rnadıklarını belirten Baransel, "Biz sadece temel ilke ve esas- lan belirledik. Bu konudaki m- ponımuzu da önümüzdeki gün- (Arkası Sa. 14, Sü. 6'da) Gazete Sahipleri Senctkası'ndan açıklama tş-Sendika Servisi — Türkiyc Gazete Sahipleri Sendikası (TGSS) Milliyet, Cumhuriyet ve Tercüman gazetelerinde Türki- ye Gazeteciler Sendikası'nın (TGS) 7 aralıkta uygulanmak üzere aldığı grev karan uzerine bir açıklama yaptı. Açıklamada, bugüne kadar TGS ile yapılan sözleşmelerin işçi haklan açısın- dan ülkemizdeki diğer toplusöz- leşmeler içinde en yüksek hak- lan taşıyan örnek sözleşme ol- duğu belirtilerek parasal öneri- (Arkası Sa. 14, Sü. 7'de) BUGUN Cumhuriyel AkdCTtz'inattıodaJÜ Bugün ve her cumartesi Cumhurlyerie YARIN Cumhuriyet Yann ve ber pazar Cmnhuriyefle Doğru Yol Kongresi... iVlerkez sağ ve muhafazakâr oylar hangi partide toplanacak? ANAP'ta mı? DYP'de mi? Vartığını koruyabilecek mi ANAP? Yoksa DYP sağı toparlayıp tek başına ikti- dar mı olacak? Bu olasılık, Turgut Özal'ın öte- den beri korkulu rüyası olagelmiştir. Siyasal kariyerini 12 Eylül'de Demirel'in politika ya- sağına oturtan Özal, eski ustasının soluğunu her zaman ensesinde hissetmiştir. ANAP tümüyle çözülüp yerini DYP alabilir miydi? Bu soru Özal'ın zihninden hiç eksik ol- mamıştır. 1986'da, başbakanlığı^dönemindekibirko- nuşmasında şöyle der Özal: "12 Eylül 198O'i yapanlar, biraz meseteyi as- kerce düşünerek, Türkiye'deki siyaset sahne- (Arkası Sa. 17. Sü. l'de) HASAN CEMAL • Gorbi'ye iki hafta SSCB Parlamentosu, başkamn yetkilerinin arttırılmast için daha somut öneriler istedi. 3. Sayfada • TRT'de çok amaçlı yapılanma Üst düzey değişikliği 'Sedat Örsel organızasyonu' olarak nitelendırıhyor. 4. Sayfada • Kitaplanm sözlükle anlaşılmaz Yazar Orhan Pamuk, Kara Kitap adlı romantyla ilgili duşuncelerini anlatırken kitaplarının sözlükle anlaşılamayacağını da belirtti. 5. Sayfada m Zonguldak'ta hava ağtrlaşıyor 48 bin işçinin grev hazırlığımn sürdüğu Zonguldak 'ta, toplantı yapıldı. Ekonomide • TÜSİAD'da koruma kavgası Uzakdoğu ülkelerinden ithal edilen ucuz tekstil ürünleri karşısında yükselen damping iddialarına sanavicilerden tepki. Ekonomide • Beşiktaş-Galatasaray karşı karşıya Inönu dekı derby maç 19.00'dan itibaren Magic Box'tan yayımlanacak. Sporda • Saçlardaki nostalji 1930'larm ve 40'ların kısa saçları bu yıl moda. Boylar kısa ve küt, omuzlara dokülmuyor. Arka Sayfada • Flört doğal gereksinim Genç yaşta karşı cins ile kurulan arkadaşlık ilışkileri insanlann gelişimi ve kimlik kazanmasında b'nemli bir yer tutar. Arka Sayfada • Patara kentinin gizleri Prof. Işık, erken Bızans dönemıne ait dev bir tapınağm ortaya çıkarıldığını söyledi. Arka Sayfada GOZLEM UGURMUMCU Gücün Yeterse... Türkçemizde, "Gücü gücü yetene helal olsun" diye bir tekerieme vardır Bu tekerleme siyasal suç kavramı ile Ana- yasa Hukuku ve Ceza Yasamızın da özünü oluşturur. Ceza Yasası'nda "anayasayı ihlal" diye bir suç yoktur. Ya ne vardır? "Anayasayı Ihlale teşebbüs" diye bir suç vardır. "Teşebbüs" (Arkası Sa. 17. Sü. 7'de)