Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
Sahıbı Cumhun>et Maıbaacılık ve Gazetecıhk Turk Anonım Şırketı adına K Pobııka CeM ••JIMI.K. Dış Hatwner Lrıu Bıacı. Ekonomı
Nadir NMli Q Genel >a>m Muduru Hasan Cemal. MuebSese Muduru Haberlen k a i Kaçok. EğmiTi Ccwa) $«jl», Habtr A.rcş
EmiM l$lkhgü. Yazı Islen Muduru Ok» GoiKHUn, # Haber Merkezı «MulkıAr t n h u . D^ı Yajılaı Knoa <,«iııkı«. tafcimıa 5
Muduru Yfttçın Bay«r. Sayfa Duzem Vonetmenı \ll Ac»r £ Temsılcl'er £ Maıı Işıcr Eıvl Erkaı £ vuhaicpe Buk*ı Wwr 0
*NKAR«ı Ahncl Tın, IZMİR Hjkmtt Çtlınkan. ADAV4 ÇetlıO fenothı I » ' » HDI» *k>ol 0 Idare Hnti» C.m 0
Ccafu TarfcsR Iş Sc-dıka >«kran buaci. Kjltıu Cctal L««. isunbut
şutma Umn lcrVu. v^i Habcrkı Vtdn DogM. Spor Danıîmaii
5*»" *'l»J CSudlırc AMdaJı %u>cı Q koonlmatcr Atma lomls..
Buıçe Ptanlama Scvgı Osataabe$e°t<» 9 RckUm Ay*« Toran £ Ek
o u o ç«lık % a,lgı l>.™ <••* IMI 0 P-v.-t s»tı
>ffuı* A'UII/L B^kar Nıdir NMII
Ottl» U U . M(a Ha^r Huu
Cııui. Htknrl Çmakıvı Olı.
. Alı Tan
&ı*M ve hjvd*. Cumhumeı Maıbaacüık v« Gazetecılık TA.Ş. Türfc Ocajj Cad 39/4] Cajajo|lu
J43JJ I« PK- 2« Isıanb-J Tcl 5'2 Oî 0< (20 ftan Tetaı 2224* FaJ (1) 526 60 72 Q
«ûm/or Aakan. Z va GOkalp Bl> lnkıUp S V> 19 4. Tel 133 II 4M" K g 42JM F.» (4) 133
0! 65 % tnur H Zıyl Bh 1352 S. 2.3, Tet 13 12 30. Tdcs 52359. Fu 151) 19 53 60
£ Aduta. lnöntı Cad tl9S.No 1 Kjl 1 TH 19 37 52 <4 hall Teto 62155 F« pl> 19 25 78
TAKVIM: 13 EKİM 1990 Imsak: 4.41 Guneş: 6.06 Öğle: 11.55 lkmdi: 15.02 Akşanr. 17.35 Yatsı 18.54
1990 NobelEdebiyat Ödülü'nü kazanan Meksikalı şair "Şiir yazmasam ölürüm" diyor
Paz: 20.yüzyıl çok feciydi
3 yıl sonra
gelenödül
YAVUZ BAYDAR
STOCKHOLM — Nobel
Edebiyat Ödülü'nün Meksikalı
yazar Octavio Paz'a verilmesi
Isveç basınında ve edebiyat
çevrelerinde sıcak karşılandı.
Ülkenin iki büytık gazetesi,
Dagens Nyheter ile Svenska
Dagbladet, dünku sayılannda
haberi birinci sayfada beş su-
tun üzerinden büyük birer fo-
toğrafla verdiler.
Dagens Nybeter, Paz ile eşı
Mari Jose'nın "müjdeyi" al-
dıktan sonra çekilmiş gulum-
semeli fotoğrafının altında
"Paz ödiilden umudunu çok-
tan kesmiş" başbğını kullandı.
Ödulun bu yıl, önceleri adı sık-
ça geçen, ancak kendisine ve-
rileceği yolundaki umudu yiti-
ren bir adaya verildiğini bildi-
ren Dagens Nyheter, Paz'ın
"Ödölii iiç yıl once bekliyor-
dum. Büyük bir sürpriz oldu"
şeklindeki sözlerine de yer
verdi.
Dagens Nybeter'in kültür
sayfasında yer alan başka bir
yazıda ise modern Türk şiirini
de çok yakından tanıyan tanın-
mış tsveçli eleştirmen Bengt
Holmqvist, Paz'ın sadece
Ispanyol dilinin yaşayan en
önemli ozanlarmdan biri ol-
makla kalmadığını belirterek
"dünyanın en dikkatie izledi-
ği kültür ve siyaset polemisyen-
lerinden sayıldıgına" dikkat
çekti. Holmqvist, "tnsansal
söylemi Octavio Paz gibi yüce
bir bflgeiik ve guçiu bir tutkuy-
la sttrdünnekte ofauriann sayısı
çok azdır" diye yazdı.
Dagens Nyheter aynca çeşit-
li edebiyat eleştirmenleri ile ya-
ymcılann tepkilerine de yer
verdi. Nev. York'taki "Farrar,
Straus, Giroux" yaymevinin
yöneticisi Roger Straus, Paz'ı
"muhteşem bir ozan" diye ta-
nımladı. Venezuela'nın Cara-
cas Üniversitesi'nde görevli Şi-
lili edebiyat profesörü Nelson
Osorio ise şunlan söyledi:
"Avnıpa'nın yine bir Latin
Amerikalıyı seçmesinden mut-
luyum. tyi bir ozan. Ama
unutmayın ki bu bir Avrupa
ödülüdür, dünya ödulu değil.
Eğer bir dünya ödulu olsaydı,
Latin Amerika'yı çok daha iyi
simgeleyen bir Brezilyalı oza-
nı seçmek gerekirdi diye düşu-
nüyorum. Paz gibi bir yazarı
seçmeniz, ödülün niteligi du-
şünülürse hiç saşırtıcı degil.
Paz, Latin Amerika'nın Avru-
pa'dakiyle çeşitli noktalarda
çakışan yeni entelektüel sag
egiliminin mensubudur."
Svenska Dagbladet gazetesi
de haberi ilk sayfadan "Paz'-
ın bekleyişi sona erdi" başlı-
ğıyla duyurdu. Haberde Paz-
dan "Latin Amerika edebiya-
tının babası" ve "dev boyutlu
bir polemikçi" diye söz
ediliyor.
Svenska Dagbladet'in kültür
ekinin ilk sayfasında ise şair ve
fotoğrafçı Lütfı Özkök'ün ge-
çen yıl Meksika'dayken çekti-
ği renkli bir Paz portresi beş
sütun üzerinden yer aiıyor.
Kültür Servisi — 76 yaşında-
ki Meksikalı sair ve denemeci
Octavio Paz, 1990 Nobel Ede-
biyat Ödülü'nü aldığını, New
York'taki otel odasında uyur-
ken tsveç'ten gelen telefondan
öğrendi.
Metropolitan Müzesi'nde bir
Meksika sanatı sergisinin açılı-
şı dolayısıyla New York'ta bu-
lunan Paz, düzenlediği basın
toplantısında "Çok, ama çok
şaşırdım. Nobel'in anlamı çok
büyük. Ama bir ölümsüzlük
belgesi olduğu için degil. İnsa-
na çok daha geniş bir okur kit-
lesioe ulaşma olanağı getiriyor"
dedi.
Paz, yaptığı ilk açıklamalar-
da, şiirin son dönemlerde fazla
popüler bir sanat biçimi olma-
dığını, ama aslında şiirin insan
yaşamının özsel bir parçası ol-
duğunu söyledi: "Şiir bir ülke-
nin, bir dilin bellegidir. Şiir ol-
madan, insanlann düzgün ko-
nuşmalan bile mümkün değil-
dir. Ölünceye kadar yazmak is-
tiyorum. Şiir yazmayı bırak-
maktansa ölürüra daha iyi."
Şairlerin toplumun eleştir-
menleri olmalan gerektiğini vur-
gulayan Paz, 20. yuzyıh şöyle
yorumladı: "Yaşadığımız yüz-
yd, iki dunya savaşıyla, topla-
raa kamplanyla ve atom bont-
basıyla çok acımasız geçti. Feci
bir yüzyıldı. Birçok şair topla-
ma kamplannda oldü. Ama ar-
tık dünyanın dört bir yoresinde
ozguıiuğun geri donmekte oldu-
ğunu gorüyoruz. Bu çok önem-
Roma muhabirimiz Nilgfin
Cerrahoglu'nun bildirdiğine gö-
re Nobel'i Paz'ın alması Italya'-
da sürpriz, saygı, memnunluk
ve hafıf bir kıskançhkla karşı-
landı. Daha geçen yıl Ispanyol
yazar Camilo Jose Cela'ya gi-
den ödülün bu yıl da yine ıspan-
yolca yazan bir yazara verilme-
si İtalya'da sürpriz yarattı.
"Unita" gazetesi "Nobel,
tspanyolca konuşuyor" başhğı-
nı atarken "La Republica" ve
Nobel Ödülü'nü
kazandığını uyurken gelen
telefonla öğrenen
Meksikalı şair Octavio
Paz, "Çok şaşırdım.
Nobel, insana daha geniş
kitleye ulaşma olanağı
getiriyor" dedi.
Paz, 20. yüzyıhn feci bir
yüzyıl olduğunu, birçok
şairin toplama
kamplannda öldüğünu
vurgularken şunları
söyledi: "Ama artık
özgürlüğün her yerde geri
donmekte olduğunu
gorüyoruz!'
1990 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Octavio Paz, eşi Marie-Jose ile. (Fotograf: AFP)
Son sabah
Sınıra kadar uzanmış şimdı
Ormanda yitip giden saçların,
Ayakların benim ayaklarımda.
Geceden bile büyuksün uyurken
Ama bir odaya düşler de sığar.
Ufacık bir çoğalmayla nasıl
çoğalıyoruz!
Bir taksi geçiyor dışardan
Hayaletler doldurmuş içine.
Akan, durmadan akan ırmak
Dönuş yolculuğuna başlamış
bile.
Yarın bir başka gun mu olacak?
Çeviren: Ülkü Tamer
"Messagero" gibi gazeteler
"Nihayet Paz" başlığını kullan-
dılar. "Republica"daki yazıda
şöyle denildi: "L'zun süredir
beklenilen oldu ve ödül Paz'a
gitti. Bu odül. kozmopolit ay-
dının, olağanüstü dizelerin ya-
zannın, surrealist Breton'un
dostu olan bir adamın, demok-
rasi savaşına ve Güney Ameri-
ka kıtasının Ueriemesine yaşamı-
nı adamış bir insanın kutsanma-
sıdır."
Kültürlü kuzey İtalya elitinin
gazetesi olan "La Stampa" ise
Octavio Paz'ı 'bir yüzyıl tanıgı'
olarak niteledikten sonra şunlan
yazdı: "Bu yıl Nobel, yogun bir
biçimde geçmişe bagh olan, ama
aynı zamanda şiir, eleştiri, po-
litika ve edebiyatı harmanlayış
tarzıyla bugüne de ait olan bir
yazara gitti."
"Corriere della Sera" gazete-
si de Paz'ı "Yüzyüın çeşitli
akımlan arasında bocalamış,
ama özgün kökenlerinden gelen
kimligini bir yana bırakmamış
bir yazar" olarak tammladı.
Öte yandan Italyan basını,
edebiyat dünyasının en saygın
ödülü olan Nobel'in artık yal-
nızca bir edebiyat ödülü olma-
dığına, ödül kazananların seçi-
minde sosyopolitik unsurların
tartışılmaz bir rol oynadığına
dikkati çekti.
Komünist eğılimli "Unita"
gazetesi, konuyla ilgili olarak
Ispanya'run önde gelen yazarla-
rından Manuel Vazquez Mon-
talban'la Uginç bir söyleşiye yer
verdi. Geçen yıl Nobel'i alan
Cela'yı 'dışa döniik, teatral ve
geleneksel' Paz'ı ise 'ıçe döniik
bir yazar, yeni deneyimler ara-
yışının şairi' olarak niteleyen
Montalban, aynı ödule değer
görulen iki yazann birbirinden
çok farklı olduğunu vurguladı.
öte yandan Londra muhabi-
rimiz Edip Emil Öymen'in bil-
dirdiğine göre 'Independent' ga-
zetesi haberi şöyle verdi: "iki
yılda iki bpanyol dili yazan No-
bel kazanıyor. Paz tabii ki La-
tin Amerika edebiyatının muh-
teşem ihtiyan. Paz, son yıllar-
da ortaya koyduğu yapıtlarla
degil yaşamı boyunca ortaya
koydugu yapıtlarla Nobel'i al-
dı. Ama bu, yine Meksikalı olan
Carlos Fuentes'e nanik anlamı-
na da geliyor. Paz, Küba vc
SSCB'nin Latin Amerika'daki
etkinligine karşı çıkarken Fuen-
tes de onun en tanınmış solcu
rakibiydi çünkü..."
Sovyet
basını
büyük kriz
yaşıyor
Ülkenin önde gelen
gazetelerinin
tirajlarında % 90'a
varan düşüşler oldu.
MOSKOVA (Reuter) — Sov-
yet basını son ^amanlarda bü-
yuk bir kriz yaşıyor. Ülkenin ön-
de gelen gazetelerinin tirajların-
da °?o 90'a varan duşuşler kay-
dedildi. Komünist Partisi orga-
nı Pravda'da dun şayımlanan tı-
rajlara göre Komsomolskaya
Pravda'mn satışları 21 nıilyon-
dan 4.1 milyona duşerken resmi
sendikaların organı Trud'un sa-
tışlan 20 milyondan 4 milvona
duştü. Halen çalışanların isyan
halinde olduğu Pravda'mn abo-
ne kayıtları da ocak ayında 6.8
milyonken ekim ayında bu sayı
504 bine duştu.
Gazetelerin yazı işlerı mudur-
lerı, bu buyuk duşuşlerin, fiyat
artışlarından kaynaklandığını
öne süruyorlar. Ancak gozlem-
cilere göre resmi olmayan bası-
nın rekabetı ve surekli bozulan
yasam koşullan karşısında heve-
sini yıtiren halkın gazetelere ü-
gisizliği de basındaki krizde
onemli rol oynadı.
Başkan Gorbaçov'un glasnost
politikası altında satışlarını art-
tıran liberal basın da krizden pa-
yını almış durumda.
Örneğin, sistemi sert biçimde
eleştiren haftalık Ogonyok der-
gisinin satışları 4.4 milyondan
400 bıne duşerken ulkede bir za-
manlar en yuksek tiraja sahip
olan Argumentyi Fakty'nin sa-
tışları 31.5 milyondan °7o 42 ora-
nında duştu.
Son zamanlarda giderek mer-
kez sola kayan hukümet organı
Izvestia'nın satışları ise 9.4 mil-
yondan 1 milyona duştü. Prav-
da gazetesinın yazı işleri müdur-
lerinden biri, "Halk, gazeteleri
çok ucuza almaya alışmıştı.
Zamlı yeni fiyatlara alışmaları
zaman alacak" şeklinde konuş-
tu.
Izvestia'nın yazı işleri mudur-
lerinden Igor Gdembiovski de
tirajların düşmesinde gazete fi-
yatlarına yapılan zamların
önemli rol oynadığım belirtiyor.
Ancak iyimserliğini koruyarak
"Halk, yazlıktan, tatilden dön-
du. Kış mevsiminde satışların
tekrar yukseleceğine inanıyo-
rum" diyor.
Ote yandan tirajlardakı bu-
yuk duşuşlerin açıklanması ile
Pravda gazetesindeki isyanın da-
ha geniş boyutlara ulaşabilece-
ği bıldiriliyor. Pravda'mn çalı-
şanları, Genel Yayın Muduru
Ivan Frolov'a karşı ayaklanmış
durumda.
Erkekyazann
giremediği
kütüphane
Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi
Merkezi'nde yalnızca kadınlann yapıtlan var.
Şu anda 1500'e yakın kitap bulunuyor, 40
çeşit de kadın dergisi.
AHU ANTMEN
GENÇ, GUZEL MILYARDER — Moravia'nın kansı Carmen Llera şimdi Avrupa sosyetesinin en gözde dullan arasında yer alıyor.
Yazar Moravia'nın mirası 36yaşındaki güzel karısına kalıyor
Milyarder dul CarmenROMA (AFP) — 26 eylül gü-
nu ölen unlü Italyan yazar Al-
berto Moravia'nın herİcesçe me-
rak edilen mirasının büyuk bir
bölümünün karısı Carmen Lle-
ra'ya kalması bekleniyor. 36 ya-
şındaki Carmen Llera, 82 yaşın-
daki Alberto Moravia'yla 1986
yılında evlenmişti.
Yirminci yüzyılda en çok
okunan Italyan yazan olarak bi-
linen Alberto Moravia'nın 50
kadar kitabı 30 dile çevrilmişti.
Moravia'nın servetinin akraba-
lan arasında anlaşmazlıltlara yol
açması bekleniyor. Bunun nede-
ni olarak da unlu yazarın yakm-
larının Carmen Llera'yla evlen-
mesini hiçbir zaman onaylama-
mış olmalan gosteriliyor.
Moravia'nın bütün yapıtlann-
dan gelen gehrin yılda 250 bin
dolar olduğu ileri sürulüyor.
İtalyan yazann Tiber Nehri kı-
yısındaki evinin 1.3 milyon do-
lar değerinde olduğu, aynca Ro-
ma kenti yakınlanndaki Sabau-
dia sahilindeki villasının da yak-
Iaşık aynı değeri taşıdığı sanılı-
yor.
Moravia'nın yakınları "Roma-
lı Kadın", "Kaygısızlar" gibi ya-
pıtlannın yazannın evinde bulu-
nan el yazmalarının ve mektup-
larının da yayımlanacak olursa
epey para edeceğini one süru-
yorlar. Öte yandan Moravia'nın
ilginç bir resim koleksiyonuna
da sahip olduğu belirtiliyor.
İtalyan basınında çıkan ha-
berlere göre Alberto Moravia-
nın mirasının toplam değeri 17
milyon dolar (yaklaşık 50 milyar
TL). İtalyan yasalanna göre bu-
nun en azından yarısının Car-
men Llera'ya kalması gerekiyor.
Llera, daha once okulda okudu-
ğu sıralar felsefe oğretmeninden
hamile kalmış, daha sonra öğ-
retmeniyle evlenmiş, ancak bir
yıldan kısa bir süre sonra boşan-
mıştı.
Yirmi yaşında Palermo Üni-
versitesi'nde gorev alan Carmen
Llera kısa bir sure sonra Sicilya-
da yayımlanan bir gazete için
İtalyan yazar Moravia'nın mirasının 17 milyon
dolar (50 milyar TL) civarında olduğu
hesaplanıyor. Mirasın önemli bir bölümünün
82 yaşındaki Moravia ile 36 yaşında evlenen
Carmen Llera'ya kalması bekleniyor.
Alberto Moravia'nın yakın çevresi, yazann
Carmen ile ilişkisine karşı çıkmışlardı.
Carmen, Moravia ile yaşarken 'serbest'
yaşayan bir kadın olarak ün yapmış. Velid
Canbolat ile ilişkisi basında geniş yer almıştı.
Moravia, Ispanyol olan Car-
men Llera'yla uzun yülar birlik-
te olduğu karısı ve ünlü yazar
Elsa Morante'nin olümunden
birkaç hafta sonra 1986 ocak
ayında evlenmişti. Evlendikle-
rinde Llera 32, Moravia da 78
yaşındaydı.
Franco yanlısı Tudela Beledi-
ye Başkam'nın km olan Carmen
Alberto Moravia'yla bir soyleşi
yapmıştı. Llera ile Moravia, bu
soyleşi sayesinde tanıştıktan son-
ra evleninceye kadar beş yıl bir-
likte yaşamışlardı. Ancak İtal-
yan gazetelerinde Carmen Lle-
ra'nın "serbest bir kadın" oldu-
ğu yolunda fotoğraflarla da des-
teklenen haberler çıkmış, Llera-
nın Lübnanlı Durzi lideri Velid
Canbolat'la ilişkisine basında
geniş yer verilmişti.
Moravia'nın yakın çev resi ya-
zann Carmen Llera ile ilişkisi-
ne şiddetle karşı çıkmıştı. Yaza-
nn iki kız kardeşi Elena ve Ad-
riana, Moravia'mn uzun yıllar
birlikte yaşadığı Dacia Maraini
ve en yakın dostları, genç kadı-
nı aralanna hiçbir zaman kabul
etmemişlerdi.
Alberto Moravia'nın yeğeni
Gianna Cimino, "Panorama"
dergisine verdiği demeçte "Car-
men, Alberto'ya acı verse de Al-
berto onu olduğu gibi seviyor-
du. Ama Carmen yalnızca Al-
berto'yla birlikte değildi. Haya-
tında başkaları da vardı" dedi.
Moravia'ntn ilk karısı Elsa
Morante'nin kız kardeşi Maria
Morante ise Alberto Moravia'-
nın miras konüsunda duyarh bir
insan olduğunu, Elsa Morante-
den kendisine kalan mirası, mi-
ras dışı bırakılmış olan baldızı-
na aktardığıru söyledi.
Bu arada genç dul Carmen
Llera, Moravia'nın olümunden
kısa bir süre sonra yeniden kır-
mızı küçuk motosikletiyle Roma
sokaklarında yarışıyor. Saçları-
nı uçurarak Roma sokaklarında
hız yapan genç ve güzel Carmen
artık zengin.
Bu kütüphanede yalnızca ka-
dınlann yapıtlan var. Kadın ya-
zarlann kitapları, kadın fotoğ-
rafları, mektupları, günceleri,
kadın derneklerinin tuzükleri,
yayınları, dergiler... Erkek bir
yazann kitabı kolay kolay gire-
miyor buraya. Tolstoy, Flaubert
ve Reşat Nuri Güntekin ise ken-
dilerini bu "yasak"tan kurtarmış
yazarlardan. Çünku biri "Anna
Karanina"yı, biri "Madame Bo-
vary"i, biri de "Çalıkuşu"nu ya-
ratmış; yani onemli birer kadın
karakterini...
Geçen nisanda İstanbul Bü-
yükşehir Belediyesi'ne bağlı ola-
rak kurulan "Kadın Eserieri Kü-
tüphanesi ve Bilgi Merkezi", o
bildiğımiz "kitaptan başka bir-
şey göninmeyen" kütüphaneler-
den değil henüz. Kuruculann-
dan çevirmen-kütüphaneci Aslı
Mardin "Buranın gerçek bir ku-
tuphane olabilmesi için 2-3 yıl
beklemek gerek, 6 ayda olacak
iş değil bu" diyor. Şu anda
1500'e yakm kitap bulunuyor, 40
çeşit de kadın dergisi. Kütüpha-
nede surekli çeşitli etkinliklerin
düzenlenmesi de daha çok ta-
nınmasına neden oluyor. Sergi,
dia gösterileri, oda müziği kon-
serlerinin yanı sıra her cumartesi
düzenli olarak "Okuma Günleri
Dizisi' , "Tanıklar Anılar
Dizisi' ve "Konferanslar Dizisi"
adı altında söyleşiler gerçekleş-
tiriyor.
Kütüphanenin amacı "Os-
manlı döneminden bugüne dek
kadınlann yazmış olduklan ya
da kadınlar hakkında yazılmış
olanları bir çatı altında topla-
mak". Aslı Mardin "Uzun vade-
de amacımız Türkiye'nin bütün
kütüphanelerini tara> ıp ilk etap-
ta bibliyografyalan toparlamak,
ikinci etapta yapıtın kendisini de
kütüphanede bulundurmak."
Tamamen kadınlann yapıtla-
rından oluşan ilk kütüphane
1930'lu yıllarda Fransa'da Mar-
guerite Durand tarafından ku-
rulmuş. Durand o yıllarda suf-
rajet hareketinin öncülerınden
olduğu için çok miktarda mater-
yal birikmiş elinde. O oldukten
sonra onun kurmuş olduğu ku-
tüphaneyi belediye devam ettir-
miş; Paris Belediyesi'nin deste-
ğiyle kütüphane hâlâ yaşıyor.
Bir diğer kütüphane, aynı yıllar-
da İngiltere'de ortaya çıkmış, yi-
ne bir kadının öncülüğünde:
Millicent Garrett Fawcett. Tur-
kiye'dekı Kadın Eserleri Kütüp-
hanesi de bu iki ünlu kutüpha-
neden esinlenilerek oluşturul-
muş. Kütüphanenin kurucuları
Aslı Mardin, Füsun Akatlı, Şi-
rin Tekeli ve FUsun Yaraş bu iki
kütüphanede "staj" yapmışlar
Kadın Eserleri kunılmadan ön-
ce.
Kütüphanenin kuruculann-
dan Aslı Mardin'e ayrım yapıl-
mamasını savunduklan halde
kadınlara ayrılan bir kütüpha-
nenin nedenlerini sorduğumuz-
da, "Kimya konulu bir kütüpha-
ne açsaydık bu kadar polemiğe
neden olmazdık herhalde" di-
yor. Mardin, olayın erkek-kadın
ayrımı açısından algüanmasımn
yanlış olduğunu söylüyor ve şöy-
le diyor: "Baü'da iki dönern var.
Birincisi ilk süfrajet hareketinin
doğurduğu yoğun hareket İkin-
ci dönem ise 60-70'li yuiarda ka-
dın hareketinin Batı'da tekrar
canlanması sonucu yaşanan dö-
nem. Her hareketin belli bir bil-
gi birikimine ve zemine ihtiyacı
var. Kadın hareketi için de aynı
şey sdz konusu. Çağımızda ina-
nılmaz derecede bilgi üretimi
var. Bu arada bu bilgilerin ina-
nılmaz çeşitliliği de söz konusu.
Kadınla ilgili yayın da o kadar
zengin ki genel bir kütüphane-
nin böyle bir yukün altından
kalkması mümkün degil."
"Gökova çöp
seferi^
• İZMİR (Cumhuriyet Egt
Bürosu) — "Mavi yol
yaşayacak" sloganı ile
Bodrum Gönüllüleri'nin
gerçekleştirdikleri "Gökova
çöp seferi" 28 ekimde
başlıyor. Çop seferinin bu
yıl bir şolene
dönuştüruleceğini belirten
Bodrum Gönüllüleri'nden
Saynur Gelendost, tüm
çevrecılere ve yatçılara
"mavi yolda buluşalım"
çağnsı yaptı.
Gerçekleştirilen çöp
kampanyalannın Gökova
Körfezi'nde giderek etkisini
göstermeye başladığını
belirten Bodrum
Gönüllüleri, bu yıl mavi
yolculuğa çıkanların
koylarda geçmiş yıllara
oranla daha az çöple
karşılaştıklannı belirttiler.
Köyde çevre
koruma
• BURSA (AA) — Çevre
kirliliği ve çevreyi koruma
kavramı dünyada etkisini
arttırırken, Turkiye'de ilk
kez bir koyde Çevre
Koruma Derneği kuruldu.
Bursa'nın Yenişehir ilçesine
bağlı, doğal guzellikleriyle
ünlu Gokçesu Koyu'nde
"Çevre Koruma,
Guzelleştirme ve Geliştirme
Derneği" kurularak
çalışmalara başlandı.
Emekli oğretmen Turgut
Tuçay'ın girişimleri ile
kurulan Gökçesu Köyü
Çevre Koruma Derneği,
koyun doğal çevresinin
korunması, kirliliğin
önlenmesi çalışmalarının
yanında sosyal ve kultürel
etkinliklerde de bulunacak.
Ozon delinmesi
rekor düzeyde
• WASHINGTON (AA)
— ABD'li bilim adamları,
Güney Kutbu üzerinde
bulunan ozon
tabakasmdaki delinmenin,
1987 yılında tespit edilen
rekor düzeyine yeniden
ulaştığını açıkladılar. NASA
ile Ulusal Okyanus ve
Atmosfer Dairesi Mensubu
bilim adamları tarafından
dun yapılan aeıklamaya
göre Güney Kutbu
uzerindeki ozon miktan
geçen salı günü de yılın en
düşuk noktasına indi.
Batnıaıûla
kirlilik
• BATMAN (AA) —
Batman Belediyesi, şehrin
havasını kırlettiğini
bildirdiği Tüpraş
rafinerisine, gerekli
önlemleri alması için üç
aylık süre tanıdı. Belediye
Başkanı Ataullah Hamidi,
Tupraş rafinerisindeki
bacalann şehre zehirli gaz
yaydığını ve havayı da
kirlettiğini, bunun da insan
sağhğını tum yonleriyle
tehdit ettiğini öne sürerek 6
ay once rafineriden gerekli
önlemleri almasını
istediklerini söyledi.
Orkide
katliamı
• SAMSUN (AA) —
Samsun Doğayı Koruma
Derneği'nce düzenlenen
konferansta, Turkiye'de
orkide katliamı yapıldığı
öne suruldü. TURBAN
Buyük Samsun Oteli'nde
düzenlenen konferansa
katılan Gazi Üniversitesı
Eczacılık Fakültesi oğretim
uyesi Prof. Ekrem Sezik,
"Turkiye'de bir ton salep
elde etmek için 2 milyon
orkide katlediliyor" dedi.
Türkiye'nin âdeta bir
"orkide cenneti" olduğunu
ve halen ulkemızde 100
çeşit orkide bulunduğunu
anlatan Prof. Dr. Ekrem
Sezık, gerekli onlemler
alınmadığı için orkidenin
neslının tükenebileceğini
söyledi.