Katalog

CUMHURİYET/14 DIŞ HABERLER 20 OCAK 1990 SOVYETLER BİRLİĞİ Azeriler Kızılordu'yadireniyorKızılordu birlikleri dün Azerbaycan'ın başkenti Bakû'ye girince çatışmalar başladı. Çok sayıda ölü ve yaralı olduğu bildiriliyor. SŞCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, Kafkasya'daki gerginliğin ardında "Radikal İslamcı, aynlıkçı ve maceracıların bulunduğunu" söyledi. İzvestia Gazetesi'ne göre, İran Azerbaycan'a silah sevk ediyor. lran: Azerilere baskı, İslam dünyasını ayağa kaldırır. Dış Haberier Servisi — Sovyetler Birli- ği'nin Azerbaycan Cumhuriyeti'nde artık Sovyet yetkililerce de kabul edilen tam bir "iç savaş" yaşanırken, Bakû'de bölgeye sevk edilen Kızılordu birlikleriyle Azeriler arasında çatışmalar başladı. Çatışmaların kentin her yanına yayıldığı ve çok sayıda ölü ve yaralı olduğu bildiriliyor. Bakû'de dun gece yaklaşık 100 bin kişi- nin Komünist Parti merkez binasının önün- de toplanarak protesto gosterilerini sürdür- düğü bildirildi. Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail GorbaçovKafkasya'daki gerilimin arkasın- da "Radikal tslamcılar"ın bağımsız devlet kurma çabalanndan "maceracılara" kadar AZERİSPORCULAR 'Ermenilere boyun eğrneyeceğiz' Istanbul'da hazırlık çalışmaları yapan Azerbaycan'ın Neftçi futbol takımı oyuncuları, gelişmeleri endişeyle izliyorlar. VEDAT YENERER Azerbaycan'da savaş ve acı dolu günler yaşanırken Istanbul'da bir grup Azeri spor- cu da bir yandan tstanbul'da maç hazırlığı yapıyor, bir yandan da ulkelerindeki geliş- meleri endişeyle izliyor. Türk Tanıtma ve Araştırma Vakfı'nm (TÜTAV) konuğu olarak Türkiye'de bulunan Azerbaycan'ın başkent futbol takımı "Nefl- çi", Galatasaray'ın Florya'daki tesislerinde konuk. Sovyetler Birliği Futbol Birinci Ligi'nden geçen sezon Azerbaycan'daki olağanüstu durum nedeniyle düşen Bakû'nün futbol ta- kımı Neftçi, ikinci lig için hazırlık çalışma- larını yapmak amacıyla 12 ocakta 26 kışi- lik bir kafile ile Türkiye'ye gelmişti. Azerbaycan'daki son durum ıle ilgili ola- rak takımın yetkilileri ve futbolculan ile ku- çük birer söyleşi yaptık. Neftçi takımının yöneticisi Cengiz tsmailov, son günlerde ar- tan olayları Turkiye gazetelerinden ve Mos- kova Radyosu'ndan izleyebildıklerini belir- terek şoyle konuştu: "Karabag diye bir mt- seleyi Erraeniler ortaya attılar. Toprağımı- za el koymak istiyoriar, ama halkımız bu- na kesinlikle idn vermeyecektir. Onlara bo- yun egmeyecegiz. Öz topragımız ugnında hep biriikle miıcadele edecegiz." Azeri Türklerinin elinde silah bulunma- dığını ve Ermenilerin ellerinde luttukları si- lahlann da Ermenistan'da meydana gelen deprem sırasında dış giiçler tarafmdan yar- dım malzemelerınin arasında gönderildiğinı iddia eden tsmailov, bu işte Ermenistan dı- şında yaşayan Ermeriİlerin parmağı oldu- ğunu sözlerine ekledi. . Cengiz lsmailov, Azerbaycan'a, Mosko- va tarafmdan asker yollanması konusunda da şunları söyledi: "Şimdilik dunımdan habersiz olduğumuz için askerin bizim için i>i ya da kölü oldu- gunu söyle>eme>eceğim. Ola>ların durma- sjnı sağlamak açısından iyi olabilir. Her şey- den onemlisi Krmenilerin elinden silahlann alınması gerekiyor. Asker bu silahlan alır- sa iyi olur, eğer alamazsa çatışmalar devam edecek. Bizim silahımız yok. Ama sonuna kadar savaşıp Karabag'ı savunacağız. Ka- rabağ ebediyete kadar Azerbaycan'ın ayrıl- maz bir parçası olarak kalacaktır." Bir Osetin Turku olan takım doktoru Bo- ris Heiagurov Bakû'de, Türkiye'ye gelme- den önce durumun bu kadar gergın olma- dığını ve tırmanışın sorumlularının Erme- niler ve dış güçler olduğunu ileri sürerek şunları söyledi: - "Bakû'de Rnm. Yahudi, Giircıi. Lezgi, Özbek, Kiirt bir arada dayanısraa içinde ya- şıyorduk. F.rmenüer, Karabag meselesini or- taya altıktan sonra butün azınlıklar onlan lanellediler. Amaçlan olay çıkarıp huzur- suzluk yaralınak. Bu topraklar Azerbay- can'ındır. Üzerinde kim yaşarsa yaşasın." pek çok unsurun bulunduğunu belirtti. İran, "Eğer Mosko\a, Azeri harekelini bas- ünrsa İslam dunyasının ayaga kalkacağını" duyurdu. Sovyetler Birliği lideri Gorbaçov, dün pe- restroyka reform programının ekonomik yönlerinin ele alındığı toplantıda yaptığı ko- nuşmada, Sovyet yönetiminin vatandaşla- rının hayatını korumakta olduğunu bildir- di. Gorbaçov, Kafkasya'daki gerilimin ar- dında başta "aynlıkçı İslamcılar" olmak uzere "golge ekonominin çıkar çevreteri" ve "maceracılara" kadar çeşitli unsurlann bulunduğunu belirtti. Gorbaçov, Azerbay- can'da Sovyetler Birliğı'nden avrılma iste- ğini ileri süren Islamcılar turediğini, ayrı- ca perestroyka sürecini kendi çıkarlan için kullanmak isteyenlerin de bu olayları ya- ratanları desteklediğini kaydetti. Azerbaycan'a olağanüstu durum çerçe- vesinde dun yeniden takviye birlikler gön- derildı. Bölgeye gonderilen birliklerin ko- mutanı Aleksei Lizicev, Bakû kentine gon- derilen birliklerin kente girmesini engelle- yen Azerbaycan Halk Cephesi'ne bir ulti- matom verdi. Ancak bu ültimaıom redde- dildi. Anadolu Ajansı'nın Moskova muha- biri Mustafa Kemal Eriç'in Bakû'deki çe- şitli kavnaklara dayanarak verdiği haber- de, kentin Salyan bolgesindeki askeri kışla dün öğleden sonra halkın ablukasıyla ku- şatıldı. Ancak, Kızılordu birliklerinin ateş açarak kışladan dışarı çıkmaya başladıkları ve çatışmanın kentin her yanına yayıldığı bildirildi. Halkın direnmesi karşısında özel- likle gençlere ateş açıldığı ve direnişin kı- nlmaya çalışıldıği kaydediliyor. Reuter de bir Halk Cephesi yetkilisine at- fen, askerlerin tanklarla barikatları aştık- larını duyurdu. Azerbaycan TV merkezine dun akşam düzenlenen bombalı bir sabotaj düzenlen- di. Televizyonun yayın sisternlerinin tumuy- le tahrip edildiği bildirildi. Sabotajın Azer- baycan Halk Cephesi liderlerinın televiz- yondan halka hitap etmesini önlemeyi amaçladığı öne sürüldü. Halk Cephesi Meclis üyesi Abbas Abdııl- lah, SSCB Savunma Bakaru Dimitri Ya- zov'un kente geldiğini ve operasjonu biz- zat yönettiğini bildirdi. Azerbaycan Cumhuriyetı Komunıst Par- tisi Genel Sekreten Abdurrahman Vezirov'- un geceyarısı yoğuniaşan çatışmadan önce görevinden istifa ettiği bildirildi. Bakû'de önceki gün düzenlenen bir mitingde, Vezi- rov'un istifası istenmiş ve görevden ayrıl- ması için kendisine bir gün sure verilmişti. TSİ 02.00 sıralannda ordu birliklerinin çatışma bölgelerinde durumu denetimleri altına aldığı büdirilirken, Halk Cephesi li- derlerinden Abbas Abdullah, ölu sayısı ko- nusunda gece bir tahminde bulunmanın çok zor olduğunu, ancak yaralı sayısının çok yüksek olduğunun söylenebileceğini kaydet- ti. ORDU BARİKATLARI AŞTI — Azerilerle Ermeniler arasındaki çatışmalan kontrol etmek için bölgeye gonderilen Sovyel asker- lerinin Bakû kentine girmelerinin Azerilerce engellenmek istenmesi olayları başlattı. (Foloğraf: Reuter) BULGARİSTAN Geçmişlebağlarkoparılıyor J V i j geçmişle ilişkisini tamamen kesmeye karar verdi. Parti tarafmdan dün yayımlanan deklarasyonda, devlet tekelinden vazgeçildiği, piyasa ekonomisinden yana olunduğu belirtildi. Deklarasyonda aynca Bulgaristan'da siyasi çoğulculuk ve çok partili sistemin yerleştirileceği de kaydedildi. SOFYA (AA) — Bulgaristan Komünist Partisi, muhakfetin baskısı karşısında, yeni bir imaj edinmek ve bu yıl yapılması plan- lanan ilk hur seçimlere seçmenlerin katılı- mını sağlamak amacıyla geçmişle ilişkisini tamamen kesmeye karar verdi. Komünist Parti 30 ocaktaki olağanüstu kongresine 11 gun kala, devlet tekelinden, demokratik merkeziyetçilikten ve planlı ekonomiden vazgeçtiğini ve piyasa ekono- misinden yana olduğunu belirten bir "dek- larasyon" yayımladı. "Bulgaristan'da Demokratik Sosyalizm Bildirisi" başlıklı deklarasyonda KP, ülke- de siyasi çoğulculuk ve çok partili sistem ve hür seçimlerden yana olduğunu belirtti. Bulgaristan haber ajansı BTA tarafmdan da yayımlanan deklarasyonda, ülkede va- şayan Türk azınlığa verilen ad, dln ve dil seçme özgürlüğunün de tanmdığt bildiril- di. Deklarasyonda aynca, Komünist Parti üst yönetiminde radikal değişiklikler yapı- lacağı, bu değişikliklerin Politburo ve Parti Merkez Komitesi'ni de kapsayacağı kayde- dildi. Bu arada 12 muhalefet hareketi ve par- tisini bir araya getiren Demokratik Guçler Birliği, KP ile açık siyasi çatışmaya girer- ken, Türk azınlık sorununun görüşulduğü yuvarlak masa toplantılarını da terk etti. Muhalefet, kendilerine ait bir gazeteye ızın verilmesini, radyo-televizyondan kendileri- ne de yayın hakkı tanınmasını istiyor. Aynca Tüi k azınlığın dini ve sosyal hak- larırun yeni yönetim tarafmdan yeniden ta- nınmasına karşı ülkede milliyetçilerin başlattığı protesto gösterileri KP'yi olduk- ça yıpratmış bulunuyor. KP, Türk azınlık aleyhtan gösterileri kö- rükleyen muhafazakâr bölge yoneticilerinin YUGOSLAVYA Ordu, çok partiye karşıKomünist Partisi'nin 14. Kongresi bugün toplanıyor. Kongrenin öncelikli gündemini serbest seçimler ve muhalefet partilerine yasalhk verilmesi oluşturacak. Dış Haberier Servisi — Yugoslavya'da muhalif gruplara yasalhk tanınması ve çok partili sisleme geçilmesi yolunda çalışma- lar sürerken ordu, çok partili sisteme karşı olduğunu açıkladı. Komünist Pani 14. Kongresi bugun toplanıyor. Yugoslavya basımnda dun yer alan haber- lerde, Yugoslavya ordu yönetiminin bir açık- lamasına yer verıldi. Açıklamada, ordunun ülkede sosyalizmin korunması için çalışa- cağı belirtilerek komünist yönetimin çoğun- luğu tarafmdan desteklenmesi durumunda, çoğuicu sisteme geçışte ordunun bir engel olmayacağı kaydedildi. Belgrad'dakı diplomatik kaynaklar, or- dunun ülkede sosyalist sistemin ortadan kal- dınlmasına yonelik çabalardan rahatsız ol- duğunu, bu nedenle böyle bir açıklamanın yapıldığını belirtiyorlar. Yugoslavya ordusu ıçindeki Komünist Partisi Organizasyonu Başkanı Petar Simic de ordunun, Komünist Parti yönetiminin çok partili sistemi benimsemesine karşı ol- duğunu söyledi. Simic, gazetelerde de va- yımlanan mesajında "Ordu, komunizm ide- alinden taviz vermeji duşunmûyor" uyarı- sında bulundu. Simic, ordu içindeki komü- nist guçlerin önceki gün bir araya gelerek Komünist Partisi 14. Kongresi'nde alınacak ta%rı belirlediklerini kavdetti. Yugoslavya Komünist Partisi'nin "kritik" olarak nitelendirilen 14. Kongresi bugun ya- pıhyor. Kongrede, çok partili sisteme geçiş için bir deklarasyon yayımlanması ve nisan ayında yapılacak seçimlere katılacak par- tiler için bir tavır belirlenmesi bekleniyor. Ajanslar, partide sertlik y'anlılan ile liberal- ler arasında bir çatışma olduğunu, bunun için kongrenin sert tartışmalarla geçmesi- nin beklendiğıni belirtiyorlar. Nisan ayında yapılması düşunülen seçim- lere muhalefet partilerınin de katılması du- rumunda ordunun, Yugoslavya'da önemli bir guç kaybedeceği belirtiliyor. Yugoslavya'da ordunun ust duzev yöne- timinin hemen hemen tamamı Komünist Parti üyesi. Ordu içindeki komünist lider- ler, aynı zamanda bölgesel ve federal yone- timde de temsil ediliyorlar. Yugoslavya hükümeti, çok partili sisteme geciş ve muhalif partiiere yasallık tanınması amacıyla hazırlanan bir yasa tasarısının fe- deral parlamentoya sunulacağım açıklamış- tı. Bu arada Yugoslavya'nın uluslararası ilişkilerden sorumlu Federal Konseyi, son zamanlarda yerel basında çıkan Arnavut- luk'ta halk ayaklanması olduğu şeklinde- ki haberleri kınadı. Belgrad Televizyonu'nun haberine göre Yugoslavya parlamentosunun danışma or- gam niteliğindeki Federal Konsey, Arnavut- luk halkının kendi kaderırû tayin etme hak- kı olduğunu ve Arnavutluk'un ıçışlerine ka- rışmama ilkesine saygı duyulması gerekti- ği göruşunu savunuyor. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri de Tiran- daki Yugoslavya temsilcihklerinde görev ya- panların. Romanya'daki olaylara bağlı ola- rak polıs ve ordunun faaliyetlerinin sıklaş- tınlması dışında Arnavutluk'ta karışıklık- lar çıktığı şeklindeki haberieri doğrulaya-, mayacağını söylediler. Yugoslavya'da, resmi haber ajansı TAN- JUG dahıl, tum Yugoslav basını son gun- lerde, Arnavutluk halkının Tıran rejimini protesto etmek için gosteriler düzenlediği, bunun üzerine ülkede olağanüstu durum ilan edildiği şeklinde haberlere yer vermiş- ti. Bu haberier. Arnavutluk basımnda şid- detle kınanmıştı. Bu arada, birçok Yugoslav gözlemci, Do- ğu Bloku ulkelerindeki son değişikliklerin Arnavutluk«ju eninde sonunda etkıleyeceği göruşunu savunuyor. açık eleştirilerine hedef oldu ve bölünme tehlikesiyle karşı karşıya geldi. Son olarak, kurulan sosyal demokrat fraksiyon, kongrede muhafazakârlar kaza- nırsa ve hiçbir köklü reforma gidilmezse partiden aynlacağım ve "Bulgar Sosyalist Partisi"ni kuracağinı bildirdi. Bulgaristan'da 30 ocakta yapılacak olan Komünist Partisi olağanüstu kongresinin tartışmalı geçmesi bekleniyor. Kongrede, Türklere verilen haklarla ilgili tartışmalar olacağı da kaydediliyor. Bulgar milliyetçi- lerin, kongrede, Türklere verilen hakların yeniden gözden geçirilmesi yolunda istek- te bulunacaklan da gelen haberler arasın- da. öte yandan Bulgar televizyonunun birin- ci kanalında, etnik sorunu ele alan bir açık- oturum canlı olarak yayımlandı. Açıkotu- ruma ülkenin değişik bölgelerindeki çeşitli deraek ve kuruluşlarının temsilcileri katıl- dı. Konuşmacılann bir çoğu, Millet Mecli- si'nce azınlıkların haklarının kabul edildi- ğine ih'şkin deklarasyonun, bir diyalog ve uzlaşma modeli olup, sadece bir başlangıç teşkil ettiğine ilişkin ortak görüşlerini be- yan ettiler. Cumhuriyet muhabirinin tstanbul'dan konuştuğu Azerbaycanlı şair Bahtiyar Va- hapzade, "Rus ordusu. Bakû'ye girdi. Bi- zimkileıle Rus ordusu arasında vuruş oldu, devüş oldu. Ermeniler benim milletimi kır- dılar. Rus ordusu girdi, benim miUetimi ezi- yor. Gorbaçov, bir gunahkârdır" dedi. Kremlin'in uyarısı Sovyetler Birliği Komünist Partisi Mer- kez Komıtesı, Yuksek Sovyet Prezidyumu ve SSCB Bakanlar Kurulu, Kafkasya'daki duruma ilişkin olarak ortak bir bildiri ya- yımladılar. Dun tüm Sovyet resmi basımn- da yayımlanan bildiride, Azerilere ve Erme- nilere çağrıda bulunularak, çatışmalara son vermeleri istendi. Ortak bildiride, çatışma- lara son verilmemesi durumunda, ulkenin "ulusal bir fdaket"le karşı karşıya kalaca- ğı kaydedildi. Bildiride, "Sorumsuzca girişilen cani>«- neşiddet e>lemleri"nin, toplumda haklı bir Infiale' yol açtığı vurgulanarak, "Hiç kim- senin ulusal duygularla oynamaya ve insan- lan kör bir çılgınlıga itmeve hakkı yoktur" denildi. SSCB resmi yayın organlarından İzves- tia Gazetesi, Iran'dan Azerilere büyük mik- tarda silah sevkiyatı hazırlığı yapıldığı yo- lunda haberler alındığını bildirdi. Gazete, yılbaşında İran sımrında çıkan olaylarda îran'a izinsiz olarak geçen 354 kişinin de ulkeye sıkı bir kontrolden sonra geri alın- dığını kaydetti. Gazate, şu ana kadar da bü- tün tedbirlere rağmen, silah sevkiyatının surdüğünü haber verdi. İran, "Eğer Moskova, Azeri harekeüni bastırırsa İslam dünyasının ayaga kalkacağını" duyurdu. İran resmi haber ajansı İRNA, hem Batı'nın hem de Mos- kova'nın Kafkasya'daki son olayların fai- li olarak Azerileri göstermeye çalıştığı gö- rtışünü savundu. Kafkasya'daki gerginlik üzerine kısmi se- ferberlik ılan edilen Krasnodar ve Stavro- pol bölgelerinde ise karşı gosteriler düzen- lendi. Gösterilerde çoğunlukta olan kadın- ların, eşlerinin ve çocuklarımn silah altına alınmasına karşı çıktıklan duyuruldu. İNGİLİZ BASINI Muhafazakâr gazetede Türkiye'ye suçlama J.ngiltere'de yayımlanan Daily Telegraph Gazetesi, Kafkasya'da yaşanan "soykırım"ın ne ilk ne de son olduğunu, Türkiye'nin Azerilere "kol kanat gerdiğini" öne sürdü. EDİP ÖYMEN LONDRA — Azeri - Ermeni çatışmasıyla ilgili haber ve yorumlar lngıliz basımnda da birinci sayfaları sürekli işgal ediyor. Günlük lngıliz gazetesi Daily Telegraph- da eski bir gravurde Ermenilerin soykırıma uğrayışlan gosterilerek "Bu, Kafkaslann uzun ve Irajik tarihinde ne ilk ne son soylunmdır" dendi. Değerlendirme yazısın- da, "Azerilerin Ermenileri yine kestikleri" kaydedildi. Türkiye'nin Azerilere kol kanat gerer bir tutum 'akındığı öne sürülen yazı- da ayrıca "Azeriler, Türkiye'nin kendileriyle ilgilendiğini biliyor. Bu da saldırganlıkla- rını arttınyor" dendi. Ermenilerin dunya- nın dort bir yanına vayılmış oldukları ha- tırlatılarak şu görüşlere yer verildi: "Sov- yet Ermenileri istediklerini elde edemezlerse Batı'da yaşayan Ermeniler, Sovyetler Birli- gi'nin gömntusüniı Avrupa ve Amerikan basın-yayınında bozarlar. Ote yandan şim- dilik sessiz duran Orta Asya'daki Musluman cumhuriyelleri de Azeri yeğenleri kaybeden taraf olursa. hoşnutsuzluklannı gosterecek- lerdir. Türkiye'de ise Pan-Turkizm ve Pan -Turanizm hayallerini hesaba katmak gere- kir. Türklerle Rusların birbirlerini sevme- diği tarihsel bir gerçektir. Türkiye'nin Rus- larla toprak sorunlan da mevcultur. Sov- yetlerin dağılmaya yu/ tutması durumun- da Turkiye de iyi komşuluk ilişkilerinden vazgeçebilir. Pan - Turanizmin dirilmesi ise Ortadoğu ve Orta .\syada yeni sonınlar an- lamına gelir." The Economist'de Azeri-Ermeni çatışma- sını Sovyetler Birliği'mn milliyetler sorunu çerçevesinde ele alan uzun yorumda, "Du- rum kotu gonıniiYor, ancak Gorbaçov için daha da kolu olacaktır" dendi. "Azeriler ile Ermeniler arasındaki iç savaş, diğer yöre- lerde de Miıslumanlar ile Hıristiyanlar ara- sında kanlı olaylara donuşebilir. Gorbaçov geçen hafta Lilvanya'da saygılı >e kibar bir milliyetçilikie yuz yuze geldi. Ancak guney- deki haydutluk Sovyetler Birliği'ni daha ko- layca parcalayacak nitelikte" denen yorum- da ekonomik durumun iyice bozulduğu, halkın ancak 40 yıl önce "bu kadar yoksulluk" çekmiş olduğunu hatırladığı kaydedildi. Yorumda bu yılın Gorbaçov için kader yılı olduğu belirtilerek "Milliyetçilik, ekonomik bunalım ve muhafazakâr goruşlu komunistlerin bu iki duruma tepkileri'nın karşısındaki uç önemli sorun olduğu vur- gulandı. The Economist'in yorumunda, kuçük cumhuriyetlerin sakin bir şekilde birlikten aynlmasırun sağlanabileceği tahmini yapıl- dı. The Economist bunların Baltık Cumhu- riyetleri, Moldavya, Gıircistan ve Azerbay- can olacağı gorüşunde. Ermenistan gibile- rinin düşmanca yaklaşımlara karşı Sovyet korumasına ihtiyaç duyacağı, Orta Asya L dakilerin ise ekonomik bakımdan bağımlı olduklannı savunuyor. "Hiçbir imparatorluk tarihte barısçı ve çabuk bir şekilde (asfiye olmadı. Aynca ko- Sürgünden Bükreş'e döniis ]Romanya'da 20 aralık devri- . minden sonra siyasi gelişme- ler büyük bir hızla yaşanırken. önceki gun eski Rumen Kralının ailesinin ulkeye donme- si de bıiyuk yankı uyandırdı. Yıllardıryaşadıklan İngiltere'den Romanya'ya dönen Ru- men Kralı Michael'in kızran Prenses Margharita ve Prenses Sofia, Bukreş Havaalam'n- da kral yanlılarının coşkun tezahuratıyla karşılandılar. Kendilerini karşılayanlara zafer işareti yaparak yanıt veren prensesler, ulkeyi "daha mutlu giinlerin beklediğini" söyle- diler. (Fotograf: AP) münistlerin, yönetim isteginden vazgeçtik- leri de soylenemez. Gorbaçov'un kuman çıkmaza girebilir. o zaman da iktidan kay- beder. O zaman da onun titizükle yapagı va- atleri daha otoriter yeni yönetim bir kena- ra atar. Doğu Avrupa'daki degişim, Gorba- çov sonrası bir yönetimi gayet zorlar. Sov- yetler hangi tarafa donse, yıllar sürecek bir acı ve arayış içine girmiş durumdadır." FRANSIZ BASINI Azeri ve Ermenilerin çapraz surgunu SABETAY VAROL PARİS — Fransız basını Azerbaycan'daki gelişmelerle ilgili iki unsuru ön plana çıkar- mayı tercih ediyor. Birincisi, Azerilerin Kı- zıl Ordu karşısındaki "meydan okur" tav- rı... İkinci nokta, Bakû ve Azerbaycan'ın di- ğer bölgelerinden kaçan Eı menilerin uğra- dığı zulüm... Gazeteler içine düştüğü güçlükler yüzün- den Mihail Gorbaçov'un, stratejik 'savun- ma'ya geçmek zorunda kaldığına inanıyor. Hatta Kafkasya olaylarımn Gorbaçov'un sonunu getirmek uzere olduğuna inananlar da var. Haftalık Express Dergisi, perestroy- kanın bitmck üzere olup olmadığını kendi kendine soruyor. Sağcı Le Figaro Gazetesi basyazısı, yakın zamana kadar dunyanın en güçlü ordusu olan Sovyet Ordusu'nu "kâgıttan ayı"ya benzetiyor. Liberation ise Ermenistan'da "Türk" oldürmek uzere seferber olan genç- leri anlatan bir yazı yayımladı. Gazete, Ba- kû'de aşın unsurlann dızginleri elde tuttu- ğunu one suruyor. Liberation şöyle diyor: "Olasılık hesaplan her iki tarafta da akıl- lanyla hareket eden unsurlann eksik olma- dığını orlay^ koyuyor. Ancak olayları su- riikleyen bunlar değil. Yaklaşık iki yıl once başlayan iki balkın çarpraz surgunu devam ediyor. Azeri Halk Cephesi, çözumsuz ka- lan Azeri surgunler meselesinin geçen cu- martesi gunku katliamın nedeni olduğunu belirtiyor. İki yuz bin kadar Azeri multeci Bakû'de gerekli asgari yaşam koşullannı el- de edemedi. Proleterieşmiş bir topluluk oluşluran bir gnıbun Ermenilere karşı, tah- min edilebilecek duygulan beslediği ve kış- kırttığı duşunulebilir." MOĞOLİSTAN Komünist yönetimden reformlar için uyarı Dış Haberier Servisi — Moğolistan'da komünist yönetim, reform yanlılannı uya- rarak, yonetime baskı yapılmamasım ve re- formların uygulamasmda zorluk çıkanlma- masını istedi. Moğolistan'da reform yanlı- sı gösterilerle adını duyuran Demokratik Birlik, bugün için yeni bir gösteri çağrısın- da bulundu. Komünist Parti gazetesi The ünen'de çı- kan ve partımn ideoloji bolumünce hazır- landığı bıldirilen yazıda, reform yanlılan- na çağrıda bulunularak, parti ile büiikte ça- hşmalan istendi. Partinin "perestroyka" sü- recinin işlemesinde her turlu sorumluluğu taşıdığı belirtilen yazıda, ülkede yeni re- formların uygulanacağına ısaret edildi. Moğolistan'ın başkenti Ulan Bator'daki çeşitli kaynaklar, geçen pazar günü düzen- lenen reform yanlısı gosterilerden sonra par- tinin boylc bir uyarıda bulunmasının, yö- netim açısından bir sertleşme olacağına işa- ret ediyorlar. Aynı kaynaklar, Komünist Parti'nin gösterileri önlemek için Demok- ratik Birlik grubuyla göruşmelerde bulun- duğunu da keydediyorlar. Moğolistan'da 1984'ten bu yana düzen- lenen reform yanlısı gosterilerde adını du- yuran ve genellikle sanatçılar ve gazeteci- lerden oluşan Demokratik Birlik, bugün için yeni bir gosteri çağrısında bulundu. Demokratik Birlik tarafmdan geçen pa- zar günü düzenlenen bir gösteride, reform yanlısı sloganlar atılmış ve Ulan Bator'da- ki Stalin heykeli çalınmıştı.