Katalog

8 EYLUL 1989 EKONOMÎ CUMHURİYET/13 TURKIYE'den ALT1NDÖVİZ SERBEST PtYASADA DÜN (satjş) 2246 (satış) 1127 Ata Ura (sabş) 173.500 M BANKASI'NDA BUGÜN D«lar (dövız alış) 2237.52 (efektf satış) 2248.73 (dövız alış) 1124.67 (efektrf satış) 1130.30 1 MB «tt» ($) 350.50 İntertank farzı H 21.71 Ve Petkim de pazara çıktı Sanayici İçin Düşünme OSMAN ULAGAY Petkim'e Exxon, Mitsubishi, General Electric, Shell, Henkel, C.Itoh gibi dev uluslararası gruplarla, Türkiye'den Sabancı Holding, Enka, Alarko ve Şişe Cam gibi büyük gruplar ilgi gösteriyor. Ekonomi Servisi özeUeştınlmesınde son aşamaya gelınen, Turkıye'nın 4 buyük şırketı Pet kım, Istanbul'da duzenlenen bır toplantıyla "pıyasaya sunildü" Geçen yılkı bır tnlyon 626 mılyar lıraya varan cırosu, 333 4 nulyar lıralık kârı, bır tnlyon 8 4 mılyar lıralık öz sermayesı ıle Turkıye'nın en buyuk en kârlı şırketlen arasına gıren Petkim'e Exxon Chemıcal, Mıtsubıshı, General Electnc, Shell, Henkel, C Itoh gıbı dev uluslararası firmalar yanında Türkiye'den de Sabancı Holdıng, ENKA, Alarko ve Şışe Cam gıbı gruplar ılgı göstenyor Petkım'ın danışmanlan Sarnu el Montagu ıle Turk Ekonomi Bankası tarafından duzenlenen verh ve yabancı yatınmcüarın katıldığı toplantıda özelleştırme stratejısını açıklayan Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı ldaresı Başkan Yardımcısı Yılmaz Arguden, "Uretimın her kademesınde durusl ticaret ılkesıne uyma, saglık ve guveniik onleralennı alma, ureumın kalitesinı arttırma ve devamlılıgını sağlama" garantısı ıstedıklennı büdırdı Petkım'ın yuksek kârlılığının önümuzdekı yıllarda devarnı konosunda kuşkular bulun duğunu kaydeden Arguden, hukumetın Petkım'ın yönetımını özel sektöre devretmek ıstedığmı belırttı Yılmaz Arguden, Petka satılmasının duşünulduğunu kaydettı Petkım'ın uretım bınmlerının tamamında özellestırme uyguiamasına gıdıleceğını ve satış ıçın unıtelenn gruplandırıldığını ıfade eden Yılmaz Arguden, ozel leştırmenın Petkım'ın tamamı, Alpet ya da Yarpet'ın ayrı ayn veya uretım gruplanrun satışı şekünde gerçekleştırılebıleceğım söyledı Arguden, özelleştırmeyle bırlıkte Petkım'de teknolojı transfen, araştırma ve gelıştırme faalıyetlenrun antınlması ıle yenı yatınmların fînanse edılmesının bekleııdığını kaydettı Yuksek kâr eden bır kuruluş yeriisiyabancısından çok şindi artık bır dunya sermayesınden olarak Petkım'ın neden özelleştıbahsedilıyor. Gelecek, dunyayı tek nldığ) yolunda bazı sorular bulunpazar olarak goren şırkeUerın duğuna ışaret eden Guneş Taner, hukumetın lıberal ekonomi anlaolacak" dedı ToplaAtının açılışında konuşan yışının bı> sonucu olarak petro Devlet Bakanı Guneş Taner de, kımya alanında tekel durumuna petro kımya alanında ıç pazarın karşı çıktığını vurguladı Taner, tamamını elınde bulunduran, ka "Petkım'ın bır kısmının veya talıte açısından rekabet gucu olan, mamımn ozelleşünlmesıjle Turkıfıyatlannı uluslararası duzeyde tu ye'de başka Petkımler ortaya çıkatabılen ve yuksek kârla çalışan caktır. Bız tekel kurmak ıstemıyoPetkım'ın hukumeün özellestırme ruz. Tekellen kaldırmak ıstryoruz. anlayışı çerçevesınde özel sektore Başka şırketlerın kurulmasına ımdevredıleceğını soyledı Şımdıye kân vereceğız. Oyun kurallanna kadar özelleştırmede önemlı bır gore oynanacakbr" dedı EKONOMİ NOTLARI ve Konuşma Zamanı Emisyon hacmi genişledi ANKARA (AA) Pıyasadakı kâğıt para mıktarı eylul ayının ılk haftasmda 114 7 mılyar lıra arttı Merkez Bankası verılerıne göre, emisyon hacmı 6 eylulde 7 trılyon 537 1 mılyar lıraya yükseldı Pıyasadakı banknot mıktarı 29 ağustosta 7 trılyon 422 4 mılyar lıra olarak gerçekleşmıstı Emisyon hacmı, geçen yıl 6 eylulde ıse 4 trılyon 328 mılyar lıra duzeyınde bulunuyordu Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı ldaresı Başkanı Okkeş Ozuygur ıse satış değerı konusunda bır soruyu cevaplandınrken, bugune kadar belırledıklen değerlen açıklamadıklarını, bunun bır stratejı yanlışlığı olacağını vurguladı özuygur, özelleştırmemn Turkıye kım'ın hısselennın bır bölumunun ekonomısının dunya ıle entegrasTurkıye Fonu portfoyune konul yonu açısından önemlı olduğunu masının, bır bölumunun de hal belırten Özuygur, "Sermayenin yol kat edemedıklerını belırten Güneş Taner, 6 Beş Yıllık Plan so Çitosan nunda özel sektörun ekonomi ıçındekı payırun yuzde 50"den yuzÖzellestırme kapsamında, Ande 70'e çıkartılmasının hedeflen kara, Pınarhısar, Söke, Balıkesır dığını bıldırdı Taner, " O ı d sek ve Afyon çımento fabrıkalarının törun satııbı bulundugu ışletmeleri Fransız "Socıete des Cıments daha ıyı >onetecegı, devletın ras Françaıs'e" (SCF) devnne ılışkın yonel çalışan ve kâr saglayan bu anlaşma bugun Ankara'da ımzakunıluşlardan yuzde 46 vergı ala lanıyor lmza torenıne Başbakan cağını duşunuyoruz" dedı Özal da katılacak Devlet faizi ANKARA (AA) Devlet ıç borçlanma senetlerınden 9 ay vadelı bono faızı, öncekı gun yapılan ıhalede ytizde 61 48'e gerıledı 9 ay vadelı Hazme bt nosu faızı en son 9 ağustosta yapılan ıhalede yuzde 63 05 olarak belırlenmıştı Hazıne, oncekı gun yapılan ıhalede, 300 mılyar lıra tutannda bono satışa çıkardı 'Paraya Sınıfları doldurmakpahalı patrortluk Siyah önlükler geçen yıla göre yüzde 85114 zamlı satılırken, ilkokul çantalarındaki fiyat artışı da yuzde 150'yı buluyor. TAMER ÇERÇt Mımkler bu yıl yuzde 85114 zamlı önlüklerle okullu olup sınıfları dolduracak Okullu olan çocuklara ayakkabı almak ıçın geçen yıl ortalama 20 bın lıra harcayan velüer bu yıl en az 39 bın lıra ayırmak zorunda tlkokul çantalan da ışportada yuzde 150, normal mağazada yuzde 70 zamla 6 bın ıle 17 bın arasında etıketlerle velılen beklıyor Okul önlüklennde renk degışıklığının tartışılması ve bazı okulların onlük renklennı değıştırmesı, gerek velılen gerek mağazalan endışeye düşürdü Osmanbey'de görüştüğümüz bır mağaza sahıbı önlük renklen değışecek dıye bu yıl sıpanş vermedığını behrterek, "Geçen yıldan kalan öulukleri yine o zamankı fiyattan, 20 bin lıradan satıyorum. Renkler değışmedı, ama bu tartışma ile ucuzluk saglandı" şeklmde konuştu Velıler ıse magazaları doldurmak ıçın eyhllün maaş günu olan 15 eylülü beklıyorlar Çeşıtlı ltıks mağazalarda satılan, değışık modellerde ıthal çantalarda ıse fıyatlar 127 bıne kadar tırmanırken, pıyanolu ıthal kalem kutulan da 60 bın Ura etıketle, 49 bıne satılan bır ilkokul önlüğünün fıyatmı geçıyor Yakalar normal mağazalarda 15002000 lıraya alınabıhrken, okul ayakkabılannın fiyatı da 69 bın lıraya kadar yükselıyor IMFDünya Bankası Buyük gürultü kopartan 89 ağustos kararlannm uzennden yaklaşık bır ay geçtı Bu kararların Turkıye ekonomısının güncel ve ağır sorunlannın aşılmasına nasıl bır katkısı oldu acaba? Goze görunen bır şey yok ortada ve muhtemelen olacağı da yok, ama bıraz daha bekleyelım, büyuk tantanayla ortaya atılan bu kararların bır şeye yarayıp yaramadığını o zaman çok daha net görebılırız Pekıyı, bu kararlann hıç mı yararı olmadı? Bence bır yararı oldu, Turk sanayıı ve Türk sanayıcısı hakkında ılgınç bır tartışmayı başlattı 89 ağustos kararlarını alan hükümetın Başbakanı ve bazı bakanları Türk sanayııne ve sanayıcısıne yönelık oldukça ağır suçlamalar yaptılar Onlann dedıklerıne göre Turk sanayıcısı yıllardan berı çüruk çarık mal uretıp fahış fıyatla satarak halkı kazıkhyor, tüketıcıyı sömürüyordu Bu sayede büyük kazançlar elde edıyor, bunun da doğru dürüst vergısını vermeyerek yalılarda sefahat surüyordu Sayın Başbakan'ın ve bazı bakanlannın çızdıklerı Türk sanayıcısı, Türk ısadamı ımajı buydu Ilgınç olan, bu ımajın, bu görüntünün basında ve kamuoyunda oldukça genış yankı yapması ve genellıkle haklı bulunmasıydı Pek çok kımse bu kampanyayı fırsat bılerek, yıllardan berı Türk sanayıcısıne karşı bınktırdığı tepkılen ortaya dökmeye başladı Kendılennın Türk sanayıcısı tarafından şu ya da bu şekılde "kazıklanmış" olduğunu düşünenlerın sayısı hıç de az değıldı Pek çok kımse, kalıtest tartışmalı ürunlere haksız yere çok fazla para ödedığını düşünüyor, bu nedenle sanayıcıye karşı açılan kampanyayı desteklıyordu Yapılan suçlamalardakı haklılık payı ayrı bır tartışma konusuydu tabıı, ama Türk sanayıcısının Türk kamuoyundakı ımajının görüntüsünün hıç de pariak olmadığı sanırım böylece anlaşılmış oldu Sokaktakı vatandaşı doğrudan ılgılendıren konuların ötesınde gene hukumete yakın çevreler tarafından Türk sanayıcısıne yöneltılen başka suçlamalar da var Sayın Başbakan'ın çok yakınındakı bır eskı bakanın takma adla haftalık Ekonomık Bülten gazetesıne yazdığı yazıdan bazı bolümlerı aktarıyorum "Bu ulke yabancı sermayeye satılıyor sloganlanyla baykuşluk yapan sanayici ve ekonomıstterle gırışılen tum tartışmalarda, Türk sanayıcısını yabancılarla ortak yatınmlar yapmaya kalıtelı, yüksek teknolojı sergıleyen yatırımlara yonelmeye davet eden aynı Özal yonetımıdır Sanayici bu konuda parmağını oynatmamış ve 56 yıldır arpa boyu yol gıdememışse, üstelık mıllı sanayı, vatan mıllet sloganları arkasına saklanıp, çıkarları uğruna çağdışı ıdeolojılerle ışbırlığı yapmaya kalkışmışsa, bu, sanayıcının sorunudur "Aynı sanayici, Turkıye AT'ye gırdtğınde hangı sektörlenn yaşayacağını, hangısının öleceğmı hükümete sormaktadır Faalıyetgösterdığı alanda Avrupa duzeyınde olup olmadığını, rekabet edıp edemeyeceginı bılmemekie, öğrenmek ıçın de çaba harcamayıp, bu soruların cevabını hukümetten beklemektedır Bu bıze, sanayıcımızın, ıç ve dış pıyasalarda kımınle, hangı kalıte ve teknolojı ıle rekabet etmek durumunda olduğunu bıle bılmedığını gösterır "Bugün Turk sanayısınde (aynen aktardım) bır araştırma • gelıştırme mantığı yoktur Transfer ettığı teknolojının, dunyanın 8 harıkası olmadığının, çok kısa süre ıçınde eskıyeceğının bılıncınde değıldır Dışa açılmaktan korkmakta, yenı anlayışlaraan ve yöntemlerden çekınmekte, sonra da vatanı satanların elınden kurtarmaya çalışan ve bu uğurda olümu göze alan 'şövalye' rolünu, ustelık buna ınanarak oynamaktadır " (Ekonomık Bülten, 4 Eylul 1989) Türk sanayıcısıne karşı gene aşağılayıcı, kırıcı, terbıye sınırlarını zorlayan bır uslupla dıle getırılen suçlamalar yer alıyor eskı bakanın yazısında Uslubu ve tavrı 'Ozal ekıbının yenı bır tutkusu" dıye nıtelemek gerek herhalde Suçlamalar ıse ağır ve önemlı Şımdı tüm bu suçlamalar ve kamuoyundakı yansımaları karşısında ne yapacak Türk sanayıcısı'' Suçlamaları yanıtlamak ve kamuoyundakı ımajını düzeltmek ıçın nasıl bır yaklaşımın ıçınde olacak'' Türk sanayıcısı ıçın düşünme ve konuşma zamanı sanırım gelmıştır Türk sanayıcısı kamuoyundakı ımajının neden bu kadar bozuK olduğunu ve kendısınden beklenen atılımı neden yapamadığını cıddı olarak düşunmek ve açıklamak, suçlamaları yanıtlamak zorundadır Bu yöndekı bır çaba, Turk sanayıının ve sanayıcısının gerçek durumunu aydınlatacağı gıbı Özal yonetımının sanayıleşme alanındakı yaklaşımının değeriendırılmesıne de olanak verecektır Suçlamalar meydandadır Sanayıcılerımızın cevaplarını beklıyoruz kavgası Sümerbank'm yeni başkanı ANKARA (AA) özellestırme kapsamma alınarak, holdıng halıne getırılen Sumerbank'm yenı Yönetım Kuruhı Başkanı tbrahım Çakır, Ankara Tıcaret Mahkemesı'nde yemın ederek, görevıne başladı Devlet Planlama Teşkılatı Yabancı Sermaye Başkanlığı görevını de surduren tbrahım Çakır, yaptığı açıklamada, Sumerbank'm tum çalışmalarını gözden geçırerek urunlerı malıyet ve kalıte yönunden rekabet edebılır hale getırmek ıçın her turtu çabanın gösierıleceğım söyledı tbrahım Çakır, "Sumerbank'ı tum ışletmelerıyle serbest pıyasa ekonomısıne uyduracağız" dedı llkokula adım atmak (TL) tfPNT* 1988 ÖnttMka) unlok (erk»k) Okul çantasj Kalem kutusu Bedemne 1969 7000 6000 6000 İTO'dan başarıh ihracatçıyu ödül Ekonomi Servisi tstanbul Tıcaret Odası, dun basanlı ıhracatçıları odullendırdı. İTO'dan altın plaket ve altın madalya alan kuruluşlar ve ıhracatçılar mılyon dolar olarak şöyle Altın plaket Ram Dış Tıcaret (477), Çukurova Dış Tıcaret (369), Tekfen Dış Tıcaret (332), Penta Dış Tıcaret (294), Çoiakoğlu Dış Tıcaret (262), Enka Pazarlama (247), Cam Pazarlama (234), Çukurova Çelık (213), Edpa Pazarlama (211) Altın madalya alan şırketler ıse şunlar Sodımpek (133), Borusan thracat (126), Bılkont Dış Tıcaret (117), Kıbar Dış Tıcaret (115), AkPa Tekstıl (105), Temel Pazarlama (105) 800 1968 15 000 13000 15000 2500 HAİft 1969 14 000 10000 10000 1200 3500 20 000 1000 26 000 22 000 ',7 000 4500 12 000 39 000 1500 çtntKi 1200 12 000 Yaka Kurşun kalem (adet) SftJ Sukıboyı 3000 16 000 750 1000 250 250 200 200 500 1250 250 500 700 1000 2000 400 Pınl ptnl önlükJen, çantalanyta okula haartanan rmnıkler orrJusubütçelen sarsacak Havayolunda büyük evlilik Ekonomi Servisi Dünyamn önde gelen ıkı havayolu şırketı, Amerıkan Umted Aırlınes ıle Ingılız Brıtısh Aırways bırleşme yolunda Brıtısh Aırways, ABD'nın en büyuk havayollarından bın olan Unıted Aırlınes'ın yuzde 15 hıssesmı satın almak uzere 6 8 mılyar dolar (yaklaşık 15 6 tnlyon lıra) değerınde teklıf göturdu nsınde bulunmuştu Buna göre Unıted çalışanlan şırketın yuzde 75'ıne sahıp olacaklar Unıted çabşanlan son olarak yaptıklan toplantıda, Brıtısh Aınvays'ın önerısını bemmsedıklerını açıkladılar Uzmanlar, Amerıkaiı bır yatınm bankacısı ve petrolcu olan Marbn Davis 'm, Unıted Aırunes'a 6 4 mılyar dolarlık karşı teküfı nede nıyle Unıted'ın hem yonetıcılenBntısh Aınvays, Unıted'a verdı nın hem de çalışanlarının Brıtısh ğı teklıfte, şırketın yönetımınde pı Aırways'ın teklıfıne daha sıcak lotlann da söz sahıbı olması öne baktıklarını belırtıyorlar 8EYLÛL1989 Dovız Satış 2242 00 1707 28 16011 1126 92 53 92 290 30 500 56 334 65 1000 31 334 90 1306 53 15758 1525 7439 85 346210 597 82 Efektrf Alıs 2235 28 Efektif Satış 2248 73 1992 Avrupa 'Tek Pazar'ında sıvıl havacılık alanında rekabetın yoğunlaşacağını vurgulayan uzmanlar Brıtısh Aınvays'ın bu öngöruyle bırleşme ve ışbırlığı çalışmalarını yoğunlaştırdığını ıfade edıyorlar Bntısh Aırways, daha önce Hollanda Kralıyet Havayollan (KLM) ıle Belçıka HavayoUan'nın (SABENA) yuzde 40 hısse sıne ortak olmuştu. masında Sovyet Aeroflot'tan sonra ıkıncı sırada yer alırken, Bntısh Aırways yedıncı sırada yer alıyor Umted Aırlınes'ın 1988'dekı gelın 8.98 mılyon dolar, Bntısh Aırways'ın 1989 vergı öncesı kârı ıse 268 mılyon sterlın. Bntısh Aırways geçen yıl sahıp olduğu 215 adet uçakla 16 ıç, 147 dış hatta toplam 22 5 mılyon adet yolcu taşıdı Umted Aırlınes ıse 434 uçaUnıted Aırlınes, tum dünyada ğıyla 172 ıç, 18 dış hatta 56 3 mılkı havayoUannın buyukluk sırala yon adet yolcu taşıdı ANKARAWASHINGTON (AA) Eylül ayının son haftasmda VVashıngton'da yapılacak Dunya BankasıIMF yıllık genel kurul toplantılannda Turkıye'yı Devlet Bakanı Guneş Taner temsıl edecek Toplantılara, Taner ıle bırlıkte, Hazıne ve Dış Tıcaret Musteşarı Naraık Kemal Kılıç, Merkez Bankası Başkanı Ruşdu Saracoglu, Devlet Planlama Teşkılatı (DPT) Başkanı Alı Tigrel ve ekonomıden sorumlu dığer ust düzey burokratlar katılacak Devlet Bakanı Taner, toplantılar devam ederken, IMF ve Dunya Bankası yetkıhlen ıle temaslarda bulunacak Dünya BankasıI «1F toplantılannda "Dış borc knzı"nın yıne gundemın ılk sırasında yer alması beklemyor Toplantılarda, sorunun çözümu ıçın gelıştınlen önerılerın yanı sıra, Brady Planı ıle Dunya Bankası'nın, "orta geiir gnıbu" sınıflandırmasına aldığı ülkelere yönelık, 100 mılyon dolarlık dış borç ındırımı fonu önensımn ele alınacağı belırtılıyor Bu arada, Japonya'nın ardından IMF uyelennden Guney Kore ve tran da fondakı kota haklarının arttırılarak IMF'nın kararlanmn ahnmasında daha fazla söz sahıbı olmaya hazırlanıyor Gözlemcıler, IMF Başkanı Michel Camdessus'un da fon uyelerının kotalannın ıkı katına çıkarılmasını ısteyeceğı, bu durumda, görüşmelenn ıçınden çıkılmaz bır noktaya gırebüeceğıne dıkkat çekıyorlar Camdessus'un, IMFın, 3 Dünya'mn dış borç knzının çözümünde buyuk rol oynayabılmesı ıçın IMF kotalannın ıkı mıslı arttırılması gerektığı göruşunde ısrar edeceğı behrtılıyor Japonya, IMF'dekı kotasımn arttınlarak fondakı oy gucu bakımından beşına sıradan ıkıncı sıraya yükselmeyı ve oyların ağırlığının yenıden dağıtılmasım ıstıyor Buna karşılık ABD ve lngıltere, IMF kotalannın bu kadar çok arttınlmasına yanaşmıyor, ancak Federal Almanya, Fransa, Italya ve Kanada gıbı sanayıleşmış ulkelenn, kotalann buyük oranda arttınlmasını desteklıyorlar IMF yetkıhlenn açıklamasına göre fon, Peru'va, "750 milyon dolarlık borçlannı odemediğı takdirde IMF uyelıgınden çıkanlacağı" uyarısında bulundu IRKETLERDEN HABERLER • ELKON Elevatör Konveyör ve Makına Sanayı ve Tıcareı A Ş kendı üretımı olan "Beton pompası"nı Fransa'ya ıhraç etmeye başladı Beton porapası daha önce ıthal edılıyordu • KIBRIS KREDt BANKASI Turkıye Teşkılatı lstanbul Merkez Şubesı 20 eylulde açılıyor. Local Area Network sıstemlerırun ve Computer As Socıates fırmasımn Turkıye temsılcılığını ustlendı • PATVt, Bınncı Yetkılı Satıcılaı toplantısını Büyuk Sürmelı Otelı'nde gerçekieştırdı Toplantıda, film pazarlaması ve enflasyona karşı fiyat arttınlması konusunda bıldınler sunuldu • İKAMAK, ulkemızın ılk • ROMAR, Amerıkan Artısoft komputur rnarketını Şışlı'de firmasınca uretılen Lantastıc açıyor DOVIZ KURLARI Dövızın Cınsı 1 ABDDotarı 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Flonnı 1 isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 italyan Lıretı 1 Japon Yenı 1 Kuveyt Dınan 1 Stertın 1 SArabntan Rıyalı Dövız Alış 2237 52 170387 159 79 1124 67 53 81 289 72 499 56 333 98 998 31 334 23 1303 92 156 97 15 22 7424 97 3455 18 596 62 AsilNadir KONUK YAZÂR şirket aldı 7298 75 7462.17 345172 3472.49 1674 90 1712 40 159 63 160 59 1123 55 1130 30 52.90 54 08 286 82 291 17 491 07 502 06 333 65 335 65 997 31 1003 31 330 89 335 90 1302 62 1310 45 154 30 157 75 1507 15 30 2triiyona KIT'lerin yabancılaştırılması çelişkisi Bilimsel açıdan her ülkedeki yabancı sermaye yatırımları o ülkelerin dış borçluluğuna dahildir. l/zun yıllar kârfaiz ve diğer dış ödemeleri gerektirirler. Yabancılaştırmada ise yeni yatınm olmaksızın kunılu işletmeler devredilir. Artan dış borçluluğun ödemeleri ulusal kalkınmayı kısıtlar. Bu ışlem, "faız" sözcuğu sıyası amaçla gızlenmış bır devlet borçlanmasıdır, özellestırme değıldır Daha sonra, gerçekte tumu yabancı olan danışmanlık firmalarına (şımdılık) 57 mılyar lıra ödenerek özellestırme raporlan hazırlatılmıştır 1988 yılın da, PTTden başkasına mal satması pek ka bıl olmayan TELETAŞ adlı şırkettekı PTT hısselen satılmıştır Alıcıların tez elden uğradıklan kayıplar kuşkusuzayrı bır konudur Onun peşınden, USAŞ (Uçak Servisi A Ş.), çımento fabnkaları, yem fabnkalan satılıvermışlerdır Kımlere7 Yabancılara Hangı bedellerle'' Bır buçuk yıllık uretımlen kadar bedellerle. Ulkemızde ozelleştırmenın amacı olarak "mulkıyetı halka yaymak" sloganı kulla nılmıştır Aılelen ıle bırlıkte, üusun en buyuk bölumu olan ışçıler, memurlar, kuçuk tanmsal uretıcıler, esnaf ve zanaatkârlar, emeklı, dul ve yetımler halktır Yaklaştk 48 mılyon kışıden oluşan bu dev kıtlenın mıllı gelırdekı payı sureklı genlemıştır Orneğın ücret gelırlennm payı 1979"da %34 ıken 1988'de "%13'e ındırılmıştır Bu nedenle mulkıyetı halka yaymak sloganı bır kılıf tan ıbarettır KtT'lerın kuçuk oranlarda dahı olsa o ışletmelerde çalışanlara satılması sozlen bu saptırmanın devamıdır KlT'lerde çalışanların, oğretmenlerden, ozel kesımde çalı şan ışçılerden, profesörlerden, BAĞKUR'lulardan veya mahalle bekçılerınden ayrıcalıklı sayılabılmelerının mantığı nedır9 Yoktur Ücret gelırlerının satınalma gucu olarak sureklı erımesıne rağmen, gosterış ıçın bazı KİTlerın 'pay senetlen' çalışanlarına zorla satılırsa ne olur 9 Geçınebılme derdınde olan emekçıler bu hısse senetlennı hemen ve çok ucuza satarlar O zaman da "Tasarruf Bonolan" olayında yaşandığı gıbı, çalışaniann zorunlu tasarruflan bır de bu yoldan varlıklı kışılenn ve yabancılann servetlerıne eklenır Alıcı bulunamayacağı ıçın zararlı veya az kârlı işletmeler ozelleştırılemez ve yabancılaştınlamaz. Çokça kârlı, tekelcı, tekelınısı (quasımonopol) veya çok ucuza satışa çikanlan KITler yabancılaştırılabıhr Dı ğer KlT'lerdekı fınansman açıklarımn ıse, KlTlenn yaptıklan fiyat ve tarıfe zamlan, vergıler ve Merkez Bankası'nın para basması yolu ıle halka ödetılmesıne devam edılır 586 48 599 61 ÇAPRAZ KURLAR $ $ $ $ 1,9894 6 6995 2.2413 1,7159 B Alman Marta Franso Frangı Hollanda Florini Isvvçre Franjı S 1425 48 İtalyan Lıretı S 147 02 Japon Yenı S 3 7502 S Araöıstan Ftyai £ 1.5442$ ALTIN 6ÛMÛŞ Alış Cumhunyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar btleak 18 ayar altın 900 ayar gumuş 1 ons altın ($) SERBEST PtYASADA DÖVİZ Alış Sâüş 2246 1127 1307 1000 3460 3500 ABODotan Batı Alman Mana Isvıçre Frangı Hollanda Flonnı Ingriiz Stertını 2242 1125 1302 171500 195 000 25 950 23100 19 460 173 500 205 000 26 030 25 500 19 525 414 359 30 432 359 50 Fransız Frangı (M Bankaa) İstankul: 175 U 93 •ursa: 152 208 Antalya: 123 066 333 359 20 335 (Londra) /MURATA FAKSIMILE TAKStM GÜMÜŞSUYU'NfDA ÇOK TEMIZ 60 M2 4. KAT DAIRE 45.000.000'a Tel: 145 38 43 Aiana: 122 533 Izmir: 25 S5 3D 8 yaşındaki iki kardeş için 819 arası rehberlik yapacak bayan Tel 170 17 15 Ekonomi Servisi Kıbnslı ışadamı Asıl Nadır'e aıt Polly Peck internatıonal PLC'mn, dunyaca ERHAN IŞIL unlu Del Monte'nın yaş meyveOsmanh devletınde, kapıtulasyonlar yolu sebze uretım ve dağıtıcısı Del ıle ulusal ekonomi epeyce yabancılaştınlMonte Fresh Fruıt'ı 875 mılyon mıştır Ayrıcalıklı (ımtıyazlı) yabancı şır dolara (2 tnlyon lıra) satın aldığı ketler, tekelcı işletmeler kurmuşlardır açıklandı Bağımsızlık savaşımız ıle bırlıkte kapıŞırket merkezınden yapılan ya tülasyonlaı lagvedılmıştu Gazı Mustafa züı açıklamada, Polly Peck'ıu, Kemal onderlığındekı genç devnmcüer buözelhkle tropıkal meyve uretım, nunla yetınmeyıp, başta demıryollan olambalaj, naklıye ve dağıtımında raak uzere ulkedekı önemlı yabancı ışletdunyanın en önde gelen şırketle meleri mıllıleştırmışlerdır 1929 yılındakı nnden buı olan Del Monte'nın yaş "Büyuk Ekonomık Çökuntu" tum uluslan meyvesebze bolumunu satın al penşan edınce Türk hukumetı, "devletçıhk' masıyla, tum dünyada "Del polıtıkasına yönelmıştır tktısadı Devlet TeMonte" markasıyla meyvesebze şekkullen kurulmuş ve 193439 yılları arapazarlama hakkına sahıp olacağı sında çok başanlı bır "Sanayıleşme Planı" bıldırıldı gerçekleştınlrmştır 1950 yılında ıktıdara gelen Demokrat Halen 12 bın kışının çalıştığı ve 1891 yılından bu yana faalıyetını Partı hukumetı, kamu ışletmelennı özel kesurduren Del Monte'nın, geçen yıl sıme satacağını ıtan elmıştıı Ozel alıcılar, 10 yıllık taksıtlı ödeme surelen, %5 faızlı kı muz satışlan 1 mılyon 70 bın ve 78 yıl \adeh kamu kredılerı, 10 yıl ver ton ve ananas satışlan da 275 bın gı ba|ışıklığı gıbı vurgun koşulları önerton Şırketın toplam satışlan tudıklerı ıçın bu "özelleştırme gırışımı" yu tarı da 600 mılyon dolar olarak nımemış ve aynı yıl yıtıp gıtmıştır Ne var gerçekleşmıstı kı, 195058 dönemınde DP, KİT'lenn sa Açıklamada, satın almada ge yısını ıkı kat arttırmıştır reklı nnansmanın şırkete aıt 283 1965 seçımlennden sonra Dunya Banka.mılyon sterhn yenı hısse senedı çı sı, IMF ve bazı yabancı devletler, KtT'le kanlması ve kalan bölümun kre rın özelleştınlrnelerını ıstemışlerdır Adadı olarak alınması yoluyla karşı let Partısı hukumetlerı buna yanaşmalanacağı kaydedıldı mıştır Ozelâeşıırme, 1983 yılında AN AP, daha Öte yandan, Polly Peck'ın bu yılın ılk altı ayındakı vergı öncesı doğrusu Sayın Oza! tarafından tekrar orkârı yuzde 34 artarak 64 4 mılyon taya atılmıştır İlk olarak, Boğaz Koprusu sterlıne ulaştı Şırket, geçen yılın ve kımı elektnk santrallan ıle ılgılendınaynı dönemınde 48 mılyon sterlın len "gelır ortaklığı senetl ,rı" çıkarılmıştır kâr etmıştı Özellestırme yabancıUştırma sonunda mal ve hızmet uretımı yahut ıktısadı buyume pek artacak değıldır Önemhce ek yatınm yoksa, ışletme aynı ışletmedır Uretım de aynı duzeyde1 olacak veya bıraz artacaktır Buna karşılık, ışten çıkarmalar olacaktır Bilimsel açıdan, her ulkedekı yabancı sermaye yatııımlan o ulkeuın dış borçluluğuna dahildir, zıra uzun yıllar boyu kâr, faız, teknolojı ve dığer dış odemelcrınden Olay pek karmaşık değıldır Konuyu çok ayrı olarak sonunda anaparanın da öden basıte ındırgeyerek dıyelım kı, bın dönum mesını gerektınr Bu yatınmlar başlıca ıkı tarlamız var Kâhyamız, bızden aldığı vebıçımde oiabılır 1) Yabancı sermaye, bır kâletnameye dayanarak, tarlamızın sulu ulkede mal ve hızmet uretecek bır ışletme yerlerınden 4050 dönumluk arazılen başkurar Dolaysız (dırekt) yabancı sermaye kalanna satıyor Ne olur 9 Arazımız azaadı venlen bu turde yenı bır yatırım, ure lacağı ıçın daha az ürun alırız Toprak, sıtım ve ıstıhdam vardır (2) Dolaylı (porl nır, su kullanımı, hayvan otlatma ve beııfolyo) olarak anılan ıkınu turde ıse, e\ sa zerı anlaşmazlıklar çoğalıvenr Bazı hakhıbı ulkede zaten var olan işletmeler yaban lanmızı koruyabılmek ıçın bazı haklanmızcılarca satın alınır Genelde yenı yatınm, dan ozverılerde bulunmak zorunda kalınz. uretım ve ıstıhdam yoktur Dış borçluluk Tarlanın gerçek sahıplerı' Karar sızm artar, hepsı o kadar Hükumettekı buyuk çelışkı buradadır Bır yandan odemeler dengesı sorunlan olacak, her yıl 67 mılyar dolar dış borç ödenecek ve sonuçta ıktısadı buyume kısıtlanacak Ote yandan, zaten ureten işletmeler yabancılaştınlarak yok yere dış borçluluk arttırılacak tşte bu, bağışlanamaz bır çelışkıdır Dıyelım kı ıyı ışleyen bır lokantanız, demır çelık fabnkanız veya bunlara benzer yahut benzemez ışletmenız var Ikı köy öteye değıl, denızaşm bır yabancıya sattımz Ne olacak' Sızm ulusal ve yöresel çevrenızden sağlanacak kâr, faız ve daha nıce dığer kaynaklar yabancı zengınlığıne eklenecek Karşınıza gelecek Yabancılaştırma bedelı olarak gelen paranın pek önemı yoktur Hıç kımse, getırdığınden fazla (tercıhen çok daha fazla) götureceğıne ınanmadıkça özelhkle yabancı ülkelere yatınm yapmaz llgınç bır dünya Az gelışmış ulkelenn hukumetlerı, ulusal ekonomılennı bolca dış borçlara boğuyorlar Uluslar değıl, belırh kışıler bdylece çok zengınleşıyorlar. Borç verenler, kendı dıkte ettıklerı koşullara göre, şışınlmış mal, hızmet, navlun, eskımış teknolojı ve bılgı bedellen ıle yuksek faızlen borçlananlara yükleyıp bolca kazanıyorlar Dış borç ödeme sorunu çıkınca da "Eğer zorda ısen elındekı ışletmeleri bana sat" dıyorlar Yabancı dılde "DebtEquıty" denılen bu formül gerçekte "Benım belırleyeceğım ışletmelen, benım belırleyeceğım bedel ve koşullarla bana satıp dış borcunu azalt" demektır