Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER le olan sıyasal, sosyal, kültürel ve tıcan ıhşkılermı, savaşlannı, her bınnın oluşturduğu uygarlıklan arastırmıştır Bunlan, nedenlen ve sonuçlanyla, yer ve zaman göstererek, belgelere dayanarak ve yan tutmadan ınceleyerek, doğru ve gerçek bılgıler vermeye çalışmıştır Bu bılgılerle tanh, aıle, dıl, dın, hukuk, ulus ve devlet gıbı duşunce ve kavramlann önem ve etkinlik kazanmasına yardımcı olmuştur Aynca, maddı manevı değerlerın, gelenek ve göreneklerın, ulusal varlığın ve ulus olmanın da önemını belırtmıştır Tanh, bıhm olarak, geçmışten örnekler vererek ınsan düşüncesıne açıklık getırmeye çaIışmaktadır ve olmalıdır Bütün bu genel değerlendırmelerden sonra şöyle bır soru sorulabılır Bugün tanh nasıl okutulmalıdır' Tarıh, hıçbır zaman eskımıs, sararmış, tozlu bır gcçmış değıldır O, bıze kadar gelen, bızımle bırlıkte yaşayan, bızden sonra da sürecek olan, yaşlı, soylu ve saygın bır geçmıştır Hıç kuşkusuz msanoğlu bu gunlere, o sararmış, eskı ve tozlu geçmı şın ınışh çıkışlı uzun yollanndan geçerek gelmıştır İnsanlığın bu uzun geçmışınde, kımı zaman tarihsel büincle tanbsel duşunce bırbın ıçıne gırmış, bırbınne kaynaşmış gıbı görünur Ama lyıce bakıldığında tarihsel bıhncın geçmışı yansıttığı, tanhsel düşüncenın geçmışı yaşattığı görülür Pekı nedır tarihsel bılınç1' Tarihsel bılınc, ınsanlığın butün geçmişını ıçıne alan gerçekçı dunya göruşünün yorumundan başka bır şey değıldır Onun ıçın dıyebılınz kı sanat, kültür, büım ve felsefe tanhsel bilinçle birlikte gehşır, onunla bırhkte etkinlik ve yaygınlık kazanır Aynca tanhsel bıhncın olmadığı yerde, ulusal bılınçten de söz etmek olanaksızdır Çunku her ulusun yaşam bağları kendı geçmışıyle bağlantüıdır Bu bağlann önemını ve etkınlığını kavrayamayan bır yazar ve eğıtımcı, güzel yaratmalar ve ınsanlar ortaya koyamadığı gıbı ulusal, gıderek evrensel de olamaz Tanhsel bılınc, geçmışe dönuş, geçmışın olduğu gıbı yaşanır kıhnması demek değıldır Bu, dunün ulusal ve evrensel değerlennı, bugünün düşüncesı ve dunya görüşuyle aJgılarnak, yerlı yenne koymak demektır Bır yazar, bır eğıtımcı ıçın geçmışı canlı ve yaşanır kılmak, onu, doğru, lyıyı kötüden, hakIıyı haksızdan, gerçeğı yalandan ayırarak, çağdaş bır bıhnçle yorumlamak, ortaya koymak demektır Oeçmışm yararlı ve değerlı kıhnabümesı ıçın, onun, yenı, çağdaş düşüncenın ve bıhncm süzgecınden geçmış olması gerekır Hıç kuşkusuz geçmışı yalnızca bır geçraış olarak vermek, ona bır bılınc, bır dunya göruşü katmaksızın aktarmak, bır yazar, bır eğıtıracı ıçın tanhı ağırlastırmaktan, sevımsız kılmaktan, gıderek yozlaştırmaktan başka bır anlarn taşımaz Çünkü yazar ve eğıtımcı, yaşayan tanhle ölü tanhı bırbırıne karıştırmamahdır Yaşayan tanhten, canlı geçmışten doğru yararlanmahdır Boylece bır senteze vannalıdır Geçmışın durmaksızın değışen, bılımsel ınceleme ve araştırmalarla gehşen bır olgu olduğunu da unutmamahdır Ayrıca tanhın o büyuk, o tükenmez ve sonsuz kaynağmdan ışımıze gelenı almak, ışımıze gelmeyenı bır yana bırakmak, cağdaşlıkla bağdaşacak gıbı değıldır Tarıh, ıyısıyle kötüsüyle, acısıvla tatlısıyla, eğnsıyle doğrusu>la parçalanmaz bır bütündür 16EYLÜL 1989 Tarih I¥asd Okırtnhnalıdır? Tarihsel bilinç, ınsanlığın butun geçmişını içine alan gerçekçı dunya gonişunun yorumundan başka bir şey değıldır. Onun için diyebiliriz ki sanat, kultur, bılım ve felsefe tarihsel bilinçle birlikte gelişir, onunla birlikte etkinlik ve yaygınlık kazanır. Ayrıca tarihsel bilincın olmadığı yerde, ulusal bilinçten de söz etntek olanaksızdır. NURER UĞURLU Tanh, ınsan topluluklannın yaşayışlannı, kttltür ve uygarhk alanındakı ılerlemeleruu, nedenlen ve sonuçlanyla, yer ve zaman göstererek ınceleyen ve araştıran bılım olarak tarumlanır Genel olarak tanh, ınsan yaşamının başlangıcından günümılze kadar geçen zaman akışını, bırbırlenyle olan üışkılennı. geçmışın yazüı ve yazna, güvenılır belgelenne dayanarak, doğru ve gerçeğe uygun olarak araşurır ve ınceler Bunun ıçın tanhe, "geçmiştekı olaylann kronolojik sıraya uygun olarak açıklanması" da derur Ayrıca tanh, ınsan olarak nereden gehyoruz, neyız gıbı sorulara karşılık veren bır bıhm olarak da bılinır Genış anlamıyla tanh, ınsanlığın bütün geçmışıdır Bunun bılım olarak ıncelenmesıdır bır bilım olarak ancak XIX. yüzyılda kabul edılmıştır. Geçmışı ınsannk kadar eski olmasına karşın tarih, yeni bır bılimdir. Tarihin konasn: Tarıhın konusu, 'Insan ve toplum"dur Ama tanh bır "toplum bilim" değıldır Çunkü toplum bılımlen bugünü, tarih dünü ınceler Onun ıçın tarıhın konusu, ınsan topluluklan nın ortaya çıkışından günümuze kadar, uzun ve büyük geçmışını, neden ve sonuç ılışkılen ıçınde, yer ve zaman göstererek, maddı ve manevı yönlenyle, doğru ve gerçeğe yakm, belgelere dayanarak araştırmak ve ıncelemektır Tanh bugünu değıl, dünü arastınr Bunun ıçın tanhın öbür bılım ve bılgı dallanyla yakından ve doğrudan ılışkısı vardır Çünku tanhın konusu çok genış ve kapsamlıdır tnsan topluluklannın meydana getırdıklen vönetım şekıllen, savaş ve banşlan, kültur ve uygarlıklan, sıyasal ve askersel başanlan, dın, dıl, hukuk, tanra, tıcaret, güzel sanatlar, edebıyat, bılım ve teknık alandakı ılerlemeler, üreum şekıllen, gelenek ve göreneklen, tanhın konusu ıçıne gırer Denebılır kı ınsanla ılgılı her şey, her olay, kendı alanlannda çok önemlı araştırmalar ve bılgı kaynaklan olmakla birlikte, genel anlamda hepsı, tanhın konusu ıçınde yer alırlar PENCERE Açık Gözle Uyuyan Güzel... Sayın Tonton Semra Sultan'ın eşı Başbakanımız Iyı kı keçı çobanı değıl.. Neden? Çunkü Sayın Özal, keçı çobanı olsaydı, keçılen kaçırır, sürüyü bır daha toplayamazdı Başbakan'ın Madrıd yolculuğu sırasında uçakta gazetecılerle yaptığı sorulu yanıtlı konuşmasını okuduktan sonra bu kanıya vardım Bıldığınız gıbı adına keçı denen ınatçı hayvan, çok yaramazdır, dağdan taştan tepeden doruktan atlar, ormana dalar, ağaçların arasında kaybolur, süru dağılır bırden, eğer çoban deneyımlı ve usta değılse gıttı gıder keçıler, bır araya geimelerı olanaksızlaşır Sayın Özal gazetecılerle konuşurken her sözcük bır keçı olmuş, her tümce bır tekeye dönüşmüş, atlıyoriar, sıçrryorlar, kaçıyorlar, dağılıyorlar, dağıtıyorlar Keçıler nereye gıdıyorsunuz"? Yanıt Muuuuu Tonton ıyı kı keçı çobanı değıl, Süleyman Bey çocukluğunda çobanlık yapmış Özal yapmamış Yapsaydı, keçılen kaçınrdı, sürüyü toparlayamazdı, dağıtıp gıderdı • Neler söylüyor özal? Konuşmasına bakarsanız, Tonton'un karşısında sıyasal partıler muhalefetı yok Mafya babalan bır yanda Ttirk tarihini öğrenmenin gerekliliği Tarih bir bilim midir? Tanhten başka bütun bılımler, bugün var olan ve tekrarlanan olaylan ınceledıklen halde, yalnız tanh, gerıde kalan zamanı ve ınsanlann geçmişını araştırır Bılındığı gıbı bılım, "Belü bir konuya öıgu, ceşıtlı olaylaria ılgılı ıvı duzenlenmjş bilgılerin butunu" olarak tanımlanır Bılgılenn ıyı duzenlenebılmesı ıçın "sayılabılır, olçulebıiır, gozlenebilir ve deneyı yapılabılır" olması gerekır Ama tanhı olaylann gözlemı ve deneyı yapılamadığı gıbı, tekrarlanması da söz konusu değıldır Onun ıçın tanh, gözlemı, deneyı ve tekran olmayan olaylaria uğraşan, kendıne göre kesın yasalan bulunmayan bır bılımdır Kımı bılgınler tanhı, matematık, fizık, tıp ve öbür doğa bılımlerı gıbı değıl, bır bılgı dalı olarak kabul eder ve toplumbılımın bır bölümü sayarlardı tlk ve ortaçağlarda, tarih bır sanat esen olarak görülmüş, hitabeün bır dalı bılınmış, edebıyat ve felsefe ıçınde yer almıştır Ama zamanla tarıhın de kendısıne göre kurallan, neden ve sonuç ılışkılen ıçınde, dünü anlatan, bugünü açıklayan ve yanna ışık tutan ölçülen olduğu behrlenmıştır Boylece tanh, bılgılenn mantığa ve ınsan aklına uygun bıçımde olaylan ıyı düzenlenmış bılgıler bütünü durumuna getırerek ve bunlann doğru ve gerçek olması ılkesıne dayanarak ınceleyen, araştıran ve anlatan Tanhın çok eskı devırlerınden ben Turkler, ulus olarak, çok genış topraklarda kurduklan çeşıtlı devlet ve ımparatorlukla, tanhlenne, gelenek ve göreneklenne, dılJenne ve ınançlanna bağlı kalarak sayısız zaferler ve başarılar kazanmışlardır Bu çok uzun ve büyük geçmışlenyle Turkler, değerlı devlet, bılım ve sanat adamlan yetıştırerek dunya kultür ve uygarhk tanhı ıçındekı onurlu ve saygık yerlennı almışlardır Tanhlenne ve ulusal duygulanna bağlılıklanyla bılınen Turkler, her donemde tanhe büyuk önem ve değer vermışlerdır Tanh Turkler ıçın, ulus olmanın, ulusal varlığın en önemlı kaynaklanndan bındır Törkiye Cumhuriyetfnın kurucusu büyük önder Ataturk, "Buyuk devletler kuran atalanmız buyuk ve kapsamlı uygarlıklara da sahıp olmuştur Bunu aramak ve ıncelemek Turkluğe ve dunyaya bıldırmek bızler ıçın bır borçtur. Turk çocuğu atalannı tanıdıkca daha buyuk ışler yapmak ıçın kendınde kuvvet bulacaibr" duşuncesıyle Turk tanhıne ve tarıh öğretımıne verdığı büyük önemı belırtmıştır Bu amaçla Ataturk, Turk tarıhımn belgelere dayanarak bılımsel araştınlması ve ıncelenmesı ıçın Turk Tarih ögretiminin önemi Tanh Kurnrau'nu kurmuştur Türk tanhıyle ılgılı Tarıh, ınsanın geçmişını öğrenmesme, bugünü bılımsel araştırmalar ve çalışmalar bu kurum taranü anlamasma yardımcı bır bılımdır Bunun ıçın ta fından yenne getınlmış ve getınlmehdır nh ögrenımırun önenu büyüktür Sayılamayacak kadar çok yararlan vardır Çünkü ınsan, çok uzun za Tarih nasıl okutulmalıdır? man düşünduğu ve kendısıne sık sık sorduğu, ınsan topluluklan nerelerden geldi, nasıl geuştı, hangi Büyük önder AUtnrk, "Eger bir millet buyukasamalardan geçtıkten sonra gunumuze, bngunku se, kendısini tanımakla daha buyuk olur" dıyerek kultur ve uygarhk duzevme ulaştı gıbı sorulann kar tanh öğretımımn gerekliliği uzennde önemle durşılığını tanhle, tanhı öğrenmekle vermeye çalışmıştır muştur "Tarih yazmak, tarih yapmak kadar Bugünü bılmenın, dunu öğrenmekle olacağının bı onemüdir" dıyen büyuk önder, Türk ulusunu, ''çağlıncıne varan msanlar, yanna güvenlı ve bılgılı çı daş uygariık duzeyıne ulaştınnak" ıçın tanh öğrekabılmek ıçın gecmışlennı araştırmaya ve ınceleme tımımn belgelere dayanarak, doğru ve gerçeklen ye, bunu bır bılım olarak gehştınneye büyük çaba araştıran bır bılım olarak Türk çocuklarına öğreharcamışlardır tılmesını ıstemıştır Ataturk'un bu ısteğı, Turkiye Onun ıçın tanh, ınsanlann nasıl yaşadıklannı, Cumhunyeti'nın kuruluşundan bu yana, Türk mıllı geçmıste hangı devletlen kurduklannı, bırbırleny eğıtımının en önemlı amaçlanndan bın olmuştur EVET/HAYIR OKTMAKBAL OKURLARDAN Devletin dili Türkçedir Yazılı anayasaların egemen olduğu çağımızda (bazı ayncalıkiar dışında) devletlenn, törel (resmı) nıtelıktekı dıllerını anayasalannda belırtmeyı gereklı gördüklerı ve bunu özeüıkle, yasalannın ön sıralannı oluşturan maddelerınde dıle getırdıklen gözlenmektedır Bızım anayasamızın 3 maddesınde de devletin "dılı Türkçedir" deyımı yer almıştır Bu deyım, yalnızca 1982 Anayasası'nda değıl, benzer bıçımde 1924 (1) ve 1961 (2) anayasalannda da behrgındır Kuşkusuz "devlet dıh"m "zorunlu dıl" bıçımınde nıtelemekten özenle kaçınmak gerekır Yadsınamaz kı bır devletin egemenlık sınırlan ıçensınde "ulus"u oluşturan türlü etnık topluluklann bulunması doğaldır Bunlann "anadüY'nın, "devlet dılı"nden ayn olması da olağandır Örneğın, ülkemızde Türkcernız yanında Arapca ve Kürtçe de azunsanmayacak kadar çokça yurttaşın anadılı olarak yaygın bıçımde konuşulmaktadır Bunu yadırgamamak, aksıne Sayın Erdal tnönu'nün dedığı gıbı bunu bır kultur zengınlığı (ekın varsıllığ)) bıçımınde nıtelemek akılhca bır yorumdur Ancak "Turkçe" deyınce, bundan neyı anladığımızı ıyı saptamak gerekır Bır devlet adamının gunluk konusmalannda Türkçe "uçak" sözcuğu yenne, özenle ve bümçle Arapça "Tayyare" sözcuğünü yeğlemesını (bu kışıyı yetennce tanıdığımız ıçın) yadırgamıyor, yalnızca ayıplıyoruz. Doğaldır kı yanm yuzyıllık yaşammı genlerde bırakmış olan benım kuşağımın, gunlük konuşmalanmızda özensek de "an Türkçe"yı yeterınce ve güzellığınce kullanabılmemız olanaksızdır Bunu basarabılen (örneğın sayın hocam Prof Hıfzı Veldet Vehdedeoğlu ve Sayın Bülent Ecevıt gıbı) pek az sayıdakı aydına saygı duymaktayım Ne var kı devlet yönetıcılerının hıç değılse yazılı demeçlennde, devlet dılını kullanırken özen göstermelerı, anayasaya saygının da gereğıdır "Ataturkçü" olduklanm sıkça yınelemekte sıyasal yararlar gözeten sayın yönetıcılenn bırbırlerı ıle yanş edercesıne yüce Atatürk'ün dıl devnmını duraksamadan çığnemelerı bağışlanamaz. Son "30 Ağustos Zafer Bayramı" demeçlennı anımsayalıra Basta Cumhurbaşkanı Evren olmak üzere sırasıyla, Türkıye Buyuk Millet Meclısı Başkanı Akbulut, Başbakan Özal, Genelkurmay Başkanı Tonımtay ve Doğru Yol Partısı Genel Başkanı Demırel'ın TRT'den yayımlanan yazılı demeçlennı yetennce anlayabılmek ıçın öncehkle Turkçe'ye çevırmek gerekmekte ıdı Bu savımız abartılı da olsa, Bu yıl tatılımızı yenıden hoş görulmelıdır Söz konusu Turkıye'de geçırıyoruz Bız bu demeçlerden yalnızca Sosyal ulke ve ınsanlarını sevıyoruz ve Demokrat Halkçı Partı Genel Turunç'a denıze gırmek ve Başkanı Erdal tnönü'nünkı daimak ıçın gelıvoruz (öbürlerıne bakarak) Türkçe Karşılaştığımız şeyler ıse ağırlıklı ıdı Bunun tunzmın sonuçları Turunç'un dışmdakılenn sankı bırbırlen küçük körfezı her gün yatlar, ıle anlaşmışcasına bazı spor ve motor botlan, yerlı ve sözcüklen (ömeğın Türkçe yabancı ulaşım ve yolcu "devrım" sözcüğü yenne, gemılerıyle dolup taşıyor Arapca "Inkılap" sözcuğünü) Bunun doğa ve özellıkle de yeğlemelen, en azından denız açısından çeşıtlı tehlıkelı üzücüdür sonuçları var Bız burada Arumsatmakta yarar var konuk olarak, sahıl ve denıze gırılen alanların nasıl Türkıye Cumhunyeü kırlendığıne. yağ ve benzın Anayasası'nın 3 maddesı, artıklarıyla dolduğuna tanık devletin "dılı Turkçe"dır" buyumyor Sızler devletin sayın olduk Bız dalgıç olarak denızın nasıl pısletıldığının, yönetıalen ve de yönetıme tum bıtkılenn nasıl yosun aday olanlar' Bu anayasal buyruğa öncelıkle sızler uymak kapladığını, suyun nıspeten sınırlı bır dennlıkte nasıl zorundasınız' Atatürkçüluk nukleer olduğunu ve balıklann sözde değıl, eylemde her motor sesıne nasıl sınırlı kanıtlanmalı değıl mı 7 bır tepkı gösterdıklennı Türkçe*ye sajgı yarışında görduk Tüm bunlar başlangıç bulusmak umuduyla. aşamasım çoktan aşmış durumda TURHAN OZGUNER Mersın Barosu Avnkadanadan Benzerı bır gelışmeyı bız Kuzey ve Doğu denızınde de yaşadık ve bu nedenle sızden halk, (1) 1924 Tarıh, 491 sayılı tunzm ve dunya çapındakı Teşkılatı Esasıye Kanunu Mad çevre eylemlen adına bu 2 olaylara karşı harekete geçraenızı rıca edı>onız (2) 1961 Tanh, 334 sayüı Türkıye Cumhunyeü Anayasası 36 İMZALI MEKTUP Mad 3 Çmlçıplak Bir Yürekle... "Ne zaman kentsoyluların ağzından 'ahlak, ahlaksızlık ahlaklı sanat' sözlerını duysam, beş franka kendını satan Louıse Vılledıeu'yü anımsarım Bır kez onu Louvre Müzesı'ne götürmüştüm, bütün o ölümsüz tablolara, heykellere bakarken utancından kıpkırmızı kesıldı, yuzünu ellerıyle kapattı, benı dırseğımden çekerek böyie ahlaksızca şeylerın nasıl olup da halka gösterıidığını sordu" Charles Baudelaıre'ın "Çmlçıplak Yüreğım" kıtabtndan tHr alıntı.. Yeterı kadar anlamlı değıl mı 9 Ne zaman 'şu kıtap muzırdır, toplatmalı, yok ustune kılıf geçırmelı, yazanı adalete vermelı" dıyen bırını gorsem, Baudelaıre'ın anlattığı bu kısa öyku aklıma gelır Ahlak ahlak dıye bağıranların gerçek ahlaktan uzak kışıler olduğuna ınandığım ıçın Kım daha çok bağırırsa, daha çok yırtınırsa ıyı bılmelı kı o ahlaksızlığın doruğuna çıkmıştır Baudelaıre'ın bu saptamasına ekleyecek başka bır söz bulamıyorum Baudelaıre'ın ' Çmlçıplak Yüreğım" kıtabında pek çok ıtgınç, düşündürucu parçalar var Bunlara özdeyışler dıyebılırsınız işte memurlarla ılgılı bır saptama ' Bır memur herhangı bır memur, bır bakan, bır tıyatro mudürü, belkı değerlı bırer variık olabılırler, ama kutsal bır yanları yoktur Kışılığı olmayan kışılerdır bunlar, özgunlüğu olmayan, yalnızca belırlı bır görevı yenne getıren, halka hızmet veren " Büyük Fransız şaırının kıtabını karıştırdıkca dalıp gıttım Beğenırsınız beğenmezsınız, ama ortaya surdüğu duşünceler yabana atılır gıbı değıl Istersenız bu kıtaptan bır kaç alıntı daha sunayım, hıçbır yorum yapmadan "Aşkın sıkıcı yanı Suç ortağı olmadan ışlenen bır cınayet olması * "Zekânın ürünlerı maddı şeylerden daha canlıdır" • "Egemenlığını sürdürmek ıçın var olması gerekmeyen tek varlık, Tarrıdır" (Arkası 17. Sayfada) F. Alman dalgıçlardan uyarı Özal bır yanda Uçakta anlattığına göre Tonton babalara karşı savaşıyor, kaçakçılığı engellıyor avanta, haraç, ruşvet gehrterıne karşı çıkıyor Babalar çok bozuluyorlar çünkü Özal çıkarlanna çomak sokuyor düzenlerını bozuyor Babalar dıyorlar kı Bu ış böyle yürumez Ne yapmalı? özaTm icabına bakrnalı, ya öldurmeiı, ya ıküdardan devır melı kı önümüz açılsın Sonra? Yıne Özal ın Madrıd yolculuğunda gazetecılerle konuşmasından anlaşıldığma göre Başbakan'a suıkast bu yüzden düzenlenıyor Üstelık DYP ıle ya da Süleyman Demırel ıle babalar arasında bır bağıntı var Babalar Özal ın defterını durmek ıstıyorlar Tonton ıktıdardan düşerse neler olur bılıyor musunuz? Başbakan dıyor kı ' Türkıye çok büyük suııstımallere gıder, açık söyteyeyim S garasından,kaçakçılığına babalara kadar bırçok şeye gıder Bızım mucadelemız bu " * Sanırım Tonton, son günlerde çok televızyon seyrettı, Kolombıya'da VVashıngton'a bağlı hükümetın mafya babalarına karşı savaşımını ızledıkçe etkılendı, kendısini Bogota'daki yönetımle özdeşleştırdı de keyıflendı Bır yanda mafya babalan. Karşılarında Özal Pekı, ama Turkıye'de mafya, Özal dönemınde palazlanmadı mı? Son beş yıhan bu yana gelışmedı mı? Lüks otellerde cınayetler ışleyen, bankalan dolandıran, hayalı ıhracatla mılyarlar vuran babaların yıldızları ANAP ıktıdannda parlamadı mı? Tıcaret odalarından Bakanlar Kurulu'na kadar her yana bulaşan söylentılerı Sayın Özai'ın kulakları hıç mı duymuyor? Hıç mı gazete okumuyor Özal? Her mafya babasının konuşmasında adı geçen ünlü polıtıkacıları, yenı yetme ışadamlarım emeklı generallerı, yüksek burokratları, gızlı servıslerın eskı görevlılennı es mı geçıyor? Ihale mafyasından senet mafyasına, hayalı ıhracat mafyasından ınşaat ve gecekondu mafyasına kadar gayrı meşru kazançların avantasında yukselen genç babaların yıldızları hangı ıktıdar dönemınde parladı? Tonton uyuyor mu? Uyuyorsa gözu açık mı uyuyor? AUSTRAUAN ÜUS1NCSSCOLLLC.LS SIDNEV PERTft CANBERR»MELI0URNEAOELAIOE AVUSTRALYA'DA İNGİLİZCE GENEL INGIUZCE.TURİZMBİLGİSAYARYÖNETICİLİK KUflSLARI AVUSTRALYA AMERIKA INGILTERE UNIVERSITELERINE KESIN GIRIŞ EĞITIMINIZ SURESINCE PART TIME ÇALIŞMA OLANAÛI TEK A$ (1/ 36? 39 59 O) 362 *0 96 BAĞDATCAD NO SfOB BOSTANCI ISTANBUL ıZUIR IRTIBAT BUROSU (51; 31 67 24 HER ÖĞRENCİYE BİR BAYRAK, SÜMERBANKTAN Bu değerli armağaa kumaştan. Okul giysileriniz Sümerbank'ta. Önlükler, ceketler, çantalar, ayakkabılar... Sümerbank'ta her şey çok güzel, çok hesaplı. Sümerbank'a gelin, okul giysilerinizle Türk bayrağınızı alın. SÜMERBANK TURKİYE'NİN BİR NUMARALI AILE MAĞAZASI