Katalog

CUMHURİYET/12 HAVA DURIML M e t e o r o l o ı ı Genei Mudüftüğunden aiınan tHlgıye göre. yurdun batı kesımlerı parçalı bulutiu. Trakya, Marmara, Batı Karadeniz ıle Iç Anadolu'nun kuzeybatısı yer yer sağanak yağışlı. ÖtekJ yerler acık ve az buluttu geçeceK. Hava sıcaklığı deJismeyecek Ruzgîr kuzey ve batı yönlerden hafrf. ara sıra orta kuvvette, yurdun batı kesimlerinde a rnan zaman kuvveflıce esecek DenizlenmıaJe hava: Karadenız'de gündoğusu ve keşışieme, ötekı denızlerde yıldız ve gün batısndan 35 yer yer 6 kuvvetınde saatte 1021 yer yer 27 deniz mrii huta esecek B Y A B A ¥ B B B B Y Y Bılec* A Smgdl A Deniz mutedıl dalgalı olacak Daiga yuksekliğı 0515 yer yer BOs ¥ 2 rrı görüş uzaklığı 10 km, yağış anında 35 km dolayında Botu Y Burea butunacak. van Götö'nde hava: Parçalı buluttu geçecek Ruzgâr Canakkale Y ku2ey ve batı yönlerden hafif. ara sıra orta kuvette esecek Corunı B Derczk A Göl hafif çalkantılı olacak TURKIYE'DE BUGUN 32°20°r>yartıakır A 26° 15° Edirne 32° 17° Erancan 28° 14° Erzuîum 19° 2°Esk>se*nr 24° 10° Gazıantep 28° 14° Gıresun 34° 22° Gümuşhane B 20° 10° Hakkârı 31° 16° Isparta 26° 13° Istanbul 2S°14°lznw 24° 9°Kaıs 24° 9° Kastamonu B 21° 9°Kayswı 26° 14° Kîrtıüroi 25° 17° Konya 21° 6°KLtahya 30° 15° Malatya 32° 15° Manısa 24° 16° K Maraş 22° 7° Meran 20° 2°Muğla 23°10°Muş 30° 16° NıOde 20° 13° Ordu o 20° 5 Ree 25° 10° Samsun 26° 10° Snrt 25° 16° Smop 31°20°Srvas 19° 2°Wordağ 20° 8°Trabzon 23° 6°luncelı 24» 16° Uşak 25° 10° Van 24° 9°Y«Kgat 27° 14° Zonguldak DUNYA'DA BUGÜN Lenıngrad Y 15° Amstertam Y zr° Amman B 34° tondra Y 20° Mma B 20° Madrıd B 28° B 24° B 35° Mılara Baratona B 27° Montreal B 25° B 23° Moskova B 27° Baset B 24° B 22° Munıh Belgrai B 22° New Ytart B 28° Bertn B 23° OsJo Bonn Y (6° ¥ 20° Pans Bruksel B 23° B 22° Budapeşte B 21° Prag A 40° Cenevre B 23° Rıyad B 28° Cezayir B 28° Roma B 20" Odde A 38° Sofya B 35° bteyı A 40° Şam B 27° Frankiurt B 24° felAvrv B 25° ftme A 33° linus B 20° Helsınlo Y 17° Varşcva B 24° Kahıre B 36° venedık B 20° I Kopenhag Y 19° Viyana B 23° Wast»ngton B 22° Kötn A 34° Zürıtl Lefkoşa B 22° MEHMED KEMAL POUTIKA VE OTESI İmza Günlerinde... 16 EYLÜL 1989 a ; ı a,.i. BULMACA SOLDAN SAĞA: 1/ Evlilik korkusu. 2/ Başlıca uyesi Jules Romains olan ve toplumun ortak bilincini dile getirmeyi amaçlayan edebiyat akımı. 3/ Çamaşırcı ayı da denilen ve Kuzey Amerika'da yaşayan memeli bir hayvan. 4/ Stronsiyum elementinin simgesi... Osmanlı donanmasında kullarulmış yelkenli savaş gemisi. 5/ Yüce... Alınmış bir şeyi geri verme. 6/ Aşk, özlem gjbi duygusal konuları işleyen şiir türü.... Uluslararası Basın Enstitüsü'nün simgesi. 7/ "Sayı farkı" anlamında kullamlan spor terimi... Notada durak işareti. 8/ Kripton elementinin simgesi... Onama belirten bır sozcük. 9/ Güzelduyu. 1/ Turkiyelran sınınndaki gUmrük kapısı. 2/ Valide.. Uşak forması. 3/ Camilerde parmaklıklarla çevrilmiş yer. 4/ Haysiyet... Gelir. 5/ Bir Avrupa halkı... Yerine koyma, yerine kullanma. 6/ Kemiklerin yuvarlak ucu... Eski Mısır'da insanoğlunun hayati dayanağı olan üretici güç... Tepkili uçak. 7/ Kadınların saçlarını kıvırmak için kullandıkları kuçük araç... Nikelin simgesi. 8/ Nişan... Genellikle dükkânlan kapamak için kullamlan sac levha. 9/ Madencilikle ilgiti bir kuıuluşumuzun kısa yazılışı... Bir peygamber. YUKAR1DAN AŞAGlYA: KİTAP/Y\YIN •ri YEHOVA'NIN ŞAHİTLERİ l[ 4 I DÜNYANINSONGÜNLERİNDEYAŞADIĞIMIZI | H.W. KELSEY'in yeni kitabı çıktı f\[ İDDİA EDİYORLAR 11 SİZİ DE ZİYARET ETTİLER Mİ? I j KİMOLDUKLARINI I 1 MERAK EDİYOR MUSUNUZ? BRİCİNİZİ NASIL İLERLETEBİLİRSİNİZ? Fıyatı 7000 TL Kelaay, kHabını föyie tanıtıyor: "...Amacım, kandlmda va briç oynadığım kimselerde gördüğum an yaygın ve en sık yapılan hatalan, bir dizi genel başlıklar altında sıralamak olmustur." Çevıren: ŞIAR YM.ÇIN Ödemeli Istetne adntsl: Şıar Yalçın. Bilezık Sokak, 6/8, Kuçukesat, 06660 Ankara Posta çefci h«sabı: 411841 Tetoton: Ankara, 117 4 0 03 (Öğleden önce sıpanşlerınızı teletonla yapabılırsınız.) : î BU KITABI OKUYUN PK1168 Karaköy 80007 İst. İ Î : 60 YIL ÖNCE Cumhuriyet Türkîye Rusya ticareti 16 EYLÜL 1929 Türk tacirleri Rusya ile olan muamelelerinde yeniden duçar oldukları müşkülattan dolayı feryadı ayyuka çıkarmaktadırlar. Bu işin son safhasının tarihçesi şöyledir: 1928 senesi TürkRus muahedesine mahsuben Türk tüccarı tarafından bir sene evvel Rusyaya gönderilen mamul deriler evvela Türk malı mı, Avrupa malı nu iddia ve müdafaaları ile bir müddet süründürüldükten sonra kısmen Türk malı diye gümrüklerden geçmesine müsaade olunmuş, fakat oraya çıkan malları da haksız tarhedilen kazanç vergisi için Rus maliye memurları müsadere etmiştir. Türk mamulatından değildir diye iade olunan mallar burada ariz ve amik tetkik olunarak bunlann Türk malı olduğu tahakkuk etmiştir. Bu vaziyetin bUtün safhalarında Türk ticaret ve tüccannm gördüğü zarar meydandadır. Hükümetimizle Rusya arasında sebkeden müzakereler üzerine iki tarafça bilmüzakere kati bir karar alınıncaya kadar Rusyadaki kazanç vergisi takibat ve mütelabatı tatil edilmiş olmak lazım geliyordu. Halbuki bazı Rus memurlannın harekatı iki hükümet arasındaki bu itilafı hükümsüz bıraktığı anlaşılmaktadır. Fühakika iki hükümet arasındaki anlaşmaya rağmen Rusyadaki kazanç takibaüna devam olunmaktadır. 1012 gun evvel sevkolunan derilerin dahi kazanç vergisi takibatı ile müsadere edildiği bir hakikattir. Bundan başka Rus gümrüğune kazanç vergisinden borçları vardır, ne malları gelirse müsadere olunacaktır diye birçok tacirlerimizin isimleri verilmiş olduğu işitiliyor. Bu hareketin bir nevi gümrük harbine benzediğini saklamaya veya tevil etmeye imkan yoktur. Bu hareketlerin dost Rus hükümetinden sudunı da aynca ve cidden şaşılacak işlerdendir. Basın Reklamı Etüdü TV ve Radyo Reklamlan Etüdü Gazetelerde sayfalara ve boyutlara, Ortak Yayın, İstanbul ve Ankara Radyolarında sozcuğe, TV'de zamaııa göre: n Sonsuza Uzanan Köprü Uçmayı re yazmayı sevijordu Özgürlüğüne tatkunda Beiki de bu yftzden kssursaz kadın anyordu Sononda aradığı kadını yanı başuuia buidu. Peki va özgürlöğü?.^ Richard Bacfa kendini anlatıyor». MAL VE HİZMET GRUPLARI İLE SEKTÖRLERİNİN REKLAM HARCAMALARI İSTATİSTJĞİ AYLİK ABONE EDERI Basın Radyo TV 55.000 TL. 35.000 TL. 75.000 TL. P E V A Beyoğlu Imam Sokak No. 1/4 IST Tel 151 00 53 Richard Bach Arkadaf Yayıniarı, Miıhatpaşa Cad. 28 ANKARA DAĞITIM: Ankara: Adaş, tstanbul: CemMay Mıs Sokağı'nda imza günleri var. İnsanlar, bir daha kitapların yakılmadığı güzel günler için direniyorlar. Kitaba bunca ilgi sadece kıtap sevgisinden gelmiyor, saygıyı da istiyorlar. Bir okur elındekı gazeteyı uzatıyor, "Torunum, sizin yazının çıktığı gun dogdu. Şuraya bir imza atar mısınız?" diyor. Sağlıklı, uzun yaşamlar dileyerek imzayı basıyorum. Çok seviniyor, gazeteyi dürüp büküp koynuna sokuyor. Belli ki dar gelirli, kitap alacak parası yok. Parası olsa kitaplara uzun uzun bakar sonra hiçbir şey almadan gider mi? Gazetede imza günu duyurulduğundan eş dost geliyor. Kimtni yıllar yar görmemişim. Eski Meclis'te (Ulus) tutanak memuru Numan Özdemir vardı; yazılar yazar, kitaplar okur, yılmadan çalışırdı. Birden karşıma çıkmaz mı? Astsubaylıktan ayrılmış, sonra steno, daktılo öğrenmiş; ne bulursa öğrenmek için çalışırdı. O dönemde steno da, daktılo da önemliydi. Son günlerde romanları ile dikkati çeken Öner Yağcı gözlerinde dost gülücükleri, bir arkadaşı ile oradaydı. Hıfzı Topuz, Ziya Şav, Ferruh Doğan ilgilerini esirgememişlerdi. Öner'in arkadaşının adı Hatice Guler. On yılı aşkın bir süredir Almanya'da oturuyor. Bütün uğraşı kadın başörtüleri üstüne. Yemenı, tülbent, çar, çemberin hem öyküsünü bıliyor, hem türlerini... Türban konusuna değinıyoruz "Bunun dinsel bir yanı yok" diyor. Tülbentin (türban) kadınlann iş kıyafeti olduğunu söylüyor. Kadınlar iş görürlerken saçları, başları dağılmasın diye bunu örtünürlermiş. Dinsel bir baskı aracı olarak son günlerde kullanılmaya başlanmış. Zaten din kitaplarında da 'başınızı örtün' dermiş, 'kara çarşaflara sannın' demezmiş. islamın öncesınde de, sonrasında da yasak yokmuş. Nedense bizde son zamanlarda dinsel bir anlam verilmek istenmiş. Yemeniyi de anlatıyor. Yemeni bir yaşama ve anlatım biçimi... Şöyle ki, yemenide oyalar var. Kızlar ve gelinler yemeniye oyalar yaparken bır şeyi anlatmak isterler. Bir kız evde mi kalmıştır? Sevdiğıne verilmemiş midir? Bir gelin kaç yıldır çocuk dogurmuyor mudur? Kaynanası ile küs müdür? Kaynana çekişi yüzünden gelin canına mı kıyacaktır? Bu konuların hepsi oyaların içinde vardır. Yemeni deyip geçmeyin, bir roman gibidir. Türkiye'de öğretmenken (ilkokul) o yıllarda görülen baskılar üstüne Almanya'ya gitmek zorunda kalmış. Geldıkten sonra, oğretmenlik ettıyse de, kendini başörtülere vermiş. Almanlar da bu konuya çok duyarlı. "Hıç sergi açtınız mı?" * "Şimdiye degin Federal Almanya'nın türlü eyaletlerinde on yıldır 7080 sergı açtım." "Geçiminiz bu yüzden mi?" "Sayılır. Almanya'da bu tür sanatlar için devlet bursu vardır. Ayrıca sergiler de çogu yerde paralıdır Ben başörtüsü satışları yapmıyorum. Sergi açarak boyle bır sanatın varlığını kanıtlıyorum." "Yayın var mı bu konuda?" "Bu konuda Almanca bir kitap yayımlandı. Almancası şöyle..." Kalemi, kâğıdı önüne uzatıyorum ve Almancasını yazdırryorum: Lönderbılderbach Türkeı... Almanya'nın bır başından ötekı başına gezmediği yer kalmamış... Durmadan sergiler açmış, yemeni, tülbent, çar, çember göstermiş. Renkleri, ilkel yapımı, el işi olması dikkati çekiyor. Sergiye bizim kıtapları sevdıği için gelmış. Bu sırada Almanya'da evlendıği eşi de geldı. Adı Helmuth... Bizde nasıl Ahmet, Mehmet, Ali isimleri çoksa Almanya'da da Helmuth, Hans isimleri çokmuş. Hans Hasan'dan mı geliyormuş, yoksa Hasan mı Hans'tan geliyormuş, burası biraz karışık... Neyse, Almanya bizım ikind yurdumuz değil mi? Milyonlarca emekçimiz orada oturmuyor mu? Bunca benzerlikler olacaktır. Yemenici, tülbentçi kızımızı da Almanya'ya gelin etmemiş miyiz? İmza günlerinın böylesi karşılaşmaları kitap satışına renk katıyor. . Tam bu sırada Almanya'da oturan şaır Salih Sıtkı Gür de çıkagelmez mi? Hoş geldin, safa geldin! Imzaya devam... ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNLARI TflRİH ÇRRPITICILflRI SSCB. Enformasyon Bürosu ve Stalin YILMAZ ŞİPAL "Eşit İşe Eşit Ücret (1)" Bir öğretmen okurumuz olan sayın S TOK emekli ilkokul öğretmenlerinin sorunlarıru bize iletmiş ve çözüm yollannı da göstermiştir. Kuşkusuz, mesleğinin sorunlarını en iyi bilenler, o meslekte çalışanlardır. Bize iletilen sorunJan da biz ilgililere iletiyoruz. "Danıştay karannın uygulanması ile beşer yıl ara ile göreve başlayan 29'ar yıl eşit kıdemli emekli üç ilk öğretmene, üç ayn maaş ödenecektir. Emekli Sandığı'nca, 1. ve 2. dereceden maaş alan mesleki öğrenimli emekli ilk öğretmenlere, kadrolarının yükselebileceği derece olan 3. derecenin ek göstergesi verilmekteydi. Bu uygulama nedeni ile yargı yoluna başvurulmuş ve sonuçta kazarulmış hak aylık derecesinin karşıhğı ek göstergelerin ödenmesi Danıştay'ın Içtihatlan Birleştirme Kurulu'nca kararlaştınlnuş ve karar 30 Temtnuz 1989 günlü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürurlüğe girmiştir. Maliye ve Gümrük Bakanhğı da geçmişte yapılan intibak yasalanndan doğan ek gösterge farklanm alamayan emekli, dul ve yetimlerin bu haklarının 5 yıl geriye dönuk hesaplanarak önümüzdeki dort ay içinde ödeneceğini açıklamıştır. Danıştay kararını ve bu karar a ilişkin Maliye Bakanhğı açıklamasını, cağdaş hukuk devletine yaraşır olumlu bir gelişme olarak değerlendirmek isterim. Danıştay karan uyannca yapılacak düzenlemelerle, 1. ve 2. d©f receden maaj alan emekli, dul ve yetimlerin mali durumlannı iyileştirmede olumlu bir adım atılmış olacaktır. Ancak, bu iyileştirmenin dışında kalan, derece yükselmesi olanağı bulamayan 3. derecenin 4. ve daha ileri kademelerinden maaş alan emekli öğretmenlerle dul ve yetimlerinin rnağduriyeti daha da artarak surecektir. Eylül 1944'te göreve başlayan 29 yıl kıdemle emekli olan ilk öğretmen 1. derece 1. kademeden aylık alırken, 1954'te göreve başlayan 30 yıl kıdemle emekli olan ilk öğretmen ise 3/8 dereceden maaş alacaktır. 1 yıl daha fazla kıdemle emekli olan, diğerinden 100 bin liradan daha az maaş almaya hak kazanacaktır. Burada, emekli ilk öğretmenler arasındaki bir başka ayncalığı da dile getirmek isterim. Bir formaliteden başka hiçbir akademik ve bilimsel değeri bulunmayan, birkaç haftahk hızlandırılraış eğitimden geçip, sınava girip ön lisans programlarından diploma alan ve çalışmakta olan ilk öğretmenlerin intibaklan yapılmış ve 1. dereceye yükselmelerine olanak sağlanmıştır. 50 yaşından sonra sınavdan geçmeyi meslek onunıyla bağdaştıramayanlarla, yoksulluk, hastalık gibi nedenlerle bu programlardan diploma alamadığı için 3. ve 2. dereceden emekli olan ilk öğretmenler ise yazgıları ile baş başa bırakılnustır. Emekli ilk öğretmenler arasındaki çarpık maaş ayncalıklan, yeni yasal düzenleme zorunluğunu gündeme getirmektedir. Kamu personeli dizgesi, anayasada yer alan 'eşitlik ve adalet' ilkelerinden kopuk hale gelmiştir. Öncelikle, bir intibak yasası çıkanlmalı, aym işi yaparak emekli olan ilk öğretmenler arasındaki maaş ayncalıkları giderilmeli ve "eşit işe eşit ücret adaleti' sağlanmalıdır." İLLCOSBY BtUCcsby cn lyısoı Dıklafc an U ı U a l n bogjak, oigmıık ç^ğı ıfizknyit n e ılmuju. Bu salaan n d j a J a a k a U b veçakaanyazaris ZAMAN UÇUP GİDİYOR NEŞELİ ve ÇOK DETAYU KİŞISEL FAJCAT AYNI ZAMANDA EVRENSEL BtR TARAFI DA VAR B C T C N ZAMANLAR ve HER YAŞTAN GENÇLER İÇİN BİR SOLUKTA OKUNACAK BİR KİTAP FRRNSIZ DEURİMİ'nin KISflTfiRİHİ fllbert Soboul Ç I K T I ZAMflCfSlDlTOR FORM YAYINCILIR Tel:5770025 Fax5653537 30 YIL ONCE Cumhuriyet Hrutçefîn gezisi 16 EYLÜL 1959 Sovyet şefi Hrutçef, dev "Tb114" jet uçağından, 13 gün devam edecek tarihi Amerika seyahatine başlamak üzere bugün Türkiye saatiyle 18.21 de Anrews havaalanına indiği zaman, Curnhurbaşkanı Eisenhovver'le dostane bir jskilde el sıkışmıştır. Eisenhower ile Hrutçef, bugün Beyaz Sarayda yaptıkları 1.5 saatlik mülakat İle hayati önemi haiz görüşmelerine başlamışlardır. Gelişmemiş memleketlere yapılan yardımda, Doğu ve Batı bloklannın işbirliği yapması yolunda hususunda HnıtçePin bir teklif yapması muhtemeldir. Bir tahmıne göre modern zamanların en büyük propagandacısı olarak tanınan Hrutçef, Amerikada kalacağı zamanın 40 saatini, televizyonda görülerek geçirecektir. BEN D E V L E T I M İŞKENCEYİ SEVERİM HÜSEYİN KIVANÇ EVET! LİSAN ÖĞRENMEK GEREKLİ Ama ben EN İYİ, EN ÇABUK EN KOLAY, EN UCUZ Nasıl öğrenebilirim diyorsanız arayın... İST. 147 07 34 740 73 87 ANK. 131 02 0607 Mür: Hafta içi 10.0018.00 arası yeni çıktı B D > Y A Y 1N L A R 1 OKU MAL IS IN IZ PLATON 10 EYLÜL II DUNUMUZ, BUGÜNÜMÜZ, YARINIMIZ •• •• GEÇEN YIL BUGÜN Cumhuriyet Para aranıyor 16 EYLÜL 1988 Türkiye, yeni yatırımlannı gerektiren proje kredileri yerine, projeye bağlı olmayan dış kaynak arayışına girdi. Türkiye"nin makro ekonomik sorunlarının finansman açığından kaynaklandığını belirten DPT Müsteşarı Ali Tigrel, "Projeye bağlı olmayan kredileYe ihtiyacımız var. Bunlar sağlanmazsa iç borçlanmaya olan gereksinme artacağından enflasyonun kontrolü zorlaşır" dedi. Tigrel'in Istanbul'da düzenlenen TürkiyeAT iş haftasında yaptığı konuşmada, finansman açığı sorununa değinmesi ilgi çekti. Tigrel, iç finansman kaynaklannın talep ettikleri risk marjı nedeniyle faizlerin yükselebileceği endişesine de işaret etti. Türkiye'nin finansman sağladığı iç ve dış kaynakların güvenini koruyabilmesinin iki etkene bağlı bulunduğunu bildiren Tigrel, "Bunlar enflasyonun düşürülmesi ve ihracat büyüme hızının aynı düzeyini korumasıdır" diye konuştu. Kamunun ekonomideki payının düşürülmesi programının sürdıirüimesi gereğine işaret eden DPT Müsteşarı, "Bu program kademeli ancak kararlı biçimde uygulanmalıdır" dedi. . Çeviren Ahmet CEVİZCİ Yazışma Adresi: P.K. 271/Yenişehir/ANKARl Nasıl bir birlik? Program üzerine (1) MarksizmLeninizm yolumuzu bugün de aydınlatıyor (1) GÜNDOĞAN YAYINLARI Ypnetim ve Yazışma Adresi: Molla Fenari Sk. No: 20 Kat 4/50 CağaloğluIST. KEMAL ANADOL'un Dem Yayıniarı sunar BU KİTABI OKUMAYIN! Üzülecek rahatsız olacak utanacaksınız! DEM YAYINURI Nunıosmanıye Caö 2(V3 Cağaloğlulstanbul / Tel 512 43 73 511 21 50 MİLATTAN SONRA AKYÜZ YAYINLARI 347 08 27 NAZLI ILICAK'IN SON ESERİ TAKSİM'DE YENİ BİR KİTABEVİ Eski ve yeni 3500 çeşit nitelikli kitap %20 İNDİRİMLİ ÜNLÜ YAYINCIUK TAKSİM CAD. 48 Belediye Dükkânlan Tel: 150 19 50 DEM BASIMYAYIM A Ş. Nazifposa Ishanı 20/3 Cağaloğlu Islanbul Tel: 512 43 73