Katalog

19 AĞUSTOS 1989 EKONOMt CUMHURİYET/U TÜRKİYEUen ALTIHDÖVİZ Dctar (saöş) SERBEST PtYASADA DÜN 2213 Üretîciye 'zaırfla kaynak Başbakan Özal'ın Karaman'da "et alım fiyatlarının arttınldığını" açıkladığı sıralarda, Et Balık Kurumu da ürünlerine yüzde 1013 zam yaptı. Süt ve yumurtaya da yüzde 1220 zam yapıldı. Ekonomi Servisi Ete, süte ve yumurtaya zam geldi. Et Balık Kurumu önceki gün et alım fîyatlannı yüzde 1015 arttınrken, aynı günden itibaren ürünlerine "sessiz sedasız" yüzde 1013 zam yaptı. Böylece Karaman'da "Et alım fiyatlannı arttıracağız. Lretici kazanacak. Biraz daha az yenilir olsun" diyen Başbakan Özal'ın dedıği oldu. Kasaplar son zamlarla et tüketiminin daha da azalacağını belirtirken SEK'in süt alım fiyatlarını arttırdığı bir dönemde özel sektör kuruluşlarından Tikveşli de süt fîyatlarını yüzde 12 antırdı. Yumurtada ise hem yaz mevsiminin sonuna gelinmesi, hem de yeme uygulanan sübvansiyonun kaldırılması yüzünden ihalelerde fîyatlann artması sonucunda perakende piyasada yumurta fiyatlan yüzde 1620 arttı. Edinilen bilgilere göre Et Balık Kurumu'nun et alım fiyatlarını arttıracağının açıklandığı gün kurum, satış fiyatlannı da yeniden düzenledi. Dana takım etin toptancıya satış fiyatı yüzde 10'luk zamla KDV hariç 4920 liradan 5420 liraya çıktı. Dana butun kilo fiyatı 5200 liradan 5800 liraya yükselirken, koyun etinin fiyatı da yüzde 13'lük zamla 4500 liradan 5100 liraya yükseldi. Et Balık'ın ardından özel sektör kuruluşları ve kasaplann da fiyatlarını arttırmalan bekleniyor. Bu arada bir diğer temel gıda maddesi süte de zam yapıldı. Tikveşli firması yüzde 12'lik zamla litrelik pastörize şişe sütünün fiyatım 800 liradan 900 liraya çıkardı. SEK'in süt alım fiyatlannı arttırmasının ise kurumun yakında satış fiyatlarını arttırmasının işareti olduğu belirtiliyor. Bir diğer temel gıda maddesi olan yumurtada ise fiyatlar 200 liraya doğru tırmanıyor. Yaz aylarının sonunda bulunmamız ve yem satışında kiloda 40 lira olarak uygulanan sübvansiyonun kaldmlrnası yüzünden çarşamba günü yumurta satış ihalesinde fiyatlar bir anda tırmanarak 105 liradan 124 liraya kadar yükseldi. Bunun ardından perakende piyasada da fiyat artışlan gözlendi. 125150 lira arasında değişen fiyatlar yüzde 1720'lik artışla 150175 liraya kadar çıktı. Piyasa ilgjlüeri okullann açılmasına az bir süre kaldığını, yeme uygulanan sübvansiyonun kaldırıldığını belirterek gelecek hafta içinde de yumurta fiyatlarının artmaya devam edebileceğini söylediler. EKONOMIDE KULIS Mark (satş) 1128 Ata Ura (satış) 175.000 M. BANKASI'NDA BUGÜN Boyner fırtınası MERALTAMER Dolar Dotar Maık Maıfc (döviz alış) (efektif satış) (döviz alış) (efektif sabş) 2202.59 2213.62 1124.63 1130.26 367.10 1 ons altın ($) İnterbank faizi: H 57.04 TELETAŞ'a NETAŞ'h müdür Ekonomi Servisi Fikret Yücel'den boşalan TELETAŞ Genel Müdürlüğü'ne, rakip kuruluş NETAŞ'm Genel Müdür Yardımcısı Faruk Kardiçah atandı. TELETAŞ'ın dünkü yönetim kurulu toplantısmda aynca genel müdür yardımalığma da Ersen Kmakyiğit getirildi. Bütçe açıgı daraldı ANKARA (AA) Bütçe açığı, yılın ilk yedi ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16 azaldı. Geçen yıl ilk yedi ayda 1 trilyon 712 milyar Ura olan toplam bütçe açığı, bu yılın aynı döneminde 1 trilyon 438 milyar liraya geriledi. Geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında bu yılın ilk yedi ayında toplam bütçe gelirleri yüzde 82.9, bütçe giderleri de yüzde 66.5 arttı. Bütçe gelirleri 8 trilyon 603 milyar liradan 15 trilyon 733 milyar liraya çıktı. Birçok ülke sanayisîni koruyor WASHINGTON (AA) ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu, bazı ülkelerde korumacı eııgellerin ve yabancı yatırımlara yönelik kısıtlamalann kaldırılmasına karşın, çoğu ülkede yerli sanayinin korunduğunu belirledi. ABD Kongresi'nin talebi üzerine hazırlanan Uluslararası Ticaret Komisyonu'nun raporunda, birçok ülkenin yerli sanayii korumayı hâlâ sürdürdüğü ve yabancı yatırımcıların, anahtar niteliğindeki sektörlerde çoğunluk hisselerini elde etmesine izin vermediklerine dikkat çekildi. ABD araştırdı: lş çevreleri, hafta boyunca Boyner fırtmasıyla çalkalandı durdu. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği TÜSİAD'ın genç Başkanı Cem Boyner'in hafta başında Başbakan Turgut Özal ve hükümete yaptığı sert çıkış, aslında uzun süreden beri önde gelen işadamlarının özel sohbetlerimizde hep yakındıkları konuların iyi formüle edilmiş bir özetiydi. Ama özel sektörümüz kendi yakınmalarını yazılı metin halinde Boyner'in ağzından gazete manşetlerinde göriince biraz irkiliverdi. Çünkü yine her zaman yakmdıklan gibi Başbakan Özal'ın Demokles'in kı "Boyner'in üzerinde TÜStAD lıcı gibi tepelerinde sallanan iiniforması var. O konuşabilir. "hışmına" uğrama olasılığı on Ama biz üniformasız, zırhsmz. lan korkutuyordu. Hatta aslın Sesimizi çıkaramayız. Sanayi da Boyner'i destekledikleri hal Odalan gibi meslck kuruluşlande sırf bu yüzden Ankara'ya gi mızın başkanlanndan, yani yidip " ö z ü r " dileyen TÜSİAD ne üzerinde üniforma olanlarüyeleri bile varmış. dan Boyner'e destek bekliyonız." diyorlardı. Boyner'in mesajının can alıNitekim Türkiye'nin 2 büyük cı noktalanndan olan "keyfi yönetim", "bir gecede değişen meslek kuruluşunun başkanlan kararlar" ve dolayısıyla hükü Nurnllah Gezgin ve Yalım Erez mete duyulan güvensizlik, iş âle İSD ve İTO'nun Yönetim Kuminde turizmcisinden ihracatcı rullan'nı topluyorlar ve önceki sına, müteahhidine her kesimin gün hükümeti eleştiren açıklabaş derdiydi. Ne var ki sanayi malarla Boyner'e destek veriile birinci dereceden ilgisi olma yorlardı. Bu arada TOBB Sanayan bu kesimler, hükümetin gümrük ve fon indirimi kararlarına alkış tutuyorlar ve Boyner'in demecini bu bakış açısıyla değerlendirerek burun kıvırıp hatta eleştiriyorlardı. Müteahhit ve ihracatçıya göre devletin musluklan kendilerine karşı kesilmişken sanayici büyük koruma altındaydı ve buna bir son verilmeliydi. Başbakan Özal da bu yolda mükemmel bir adım atmıştı, hatta daha da atmalıydı. Buna karşüık sanayicilerin tümü Boyner'in çıkışına alkış tutuyordu, çünkü gümrük ve fon indiriminden en derinden etkilenen kesim onlardı. Fakat "korku dağları bekler" derler ya... Ekonomi ypnetimindekı keyfilik onları ürkütüyor, "agzınuzı acarsak, bizim ürettiğimiz malların gümrük ve fonlannda da cezai bir indirimle karşılaşabiliriz" diyerek suspus oturuyorlardı. TÜSİAD'ın genç başkanına yürekten "bravo" diyen bu kesim, "siz de çıkıp bir açıklama yapsanız" dendiğinde, yi Konseyi Başkanı Şinasi Ertan Sanayi Odalan Başkanlan'nı 21 ağustosta lstanbul'da bir kapalı toplantıya çağınyor, Odalar Birliği Başkanı Ali Coşkun 22 ağustosta lstanbul'da Yüksek fştişare Kurulu'nu toplayacağım açıklıyordu. Anlaşılan "fırtına" gelecek hafta da esmeye devam edecekti. Bu arada sanayiciler arasında cımbızla gösterilecek kadar az sayıda birkaç kişinin Başbakan Özal'ın son kararlarına alkış tuttuklan dikkati çekiyordu. Büyük bir meslek kuruluşunun başkanına göre bu sanayiciler, "Hükümetle başka büyük işleri olan işadamlanydı ve hal böyleyken, gümrük ve fonlar onları da acıtmış olsa bile lafını etmeye değmezdi." Boyner'in sert çıkışını hükümet içinde ve bürokrasinin üst kademelerinde de destekleyenler olduğu söyleniyor. Hatta kulağımıza geldigine göre bu destekleyenler, " s e y i r c i " değil, "oyuncuymuşlar" ve şu sıralar bıyık altından gülerek, "Bizim söyleyemediklerunizi ya da dinlelemediklerimizi Boyner 'dan' diye söyledi. Pek de iyi etti. Ağzına sağlık" diyorlarmış. Doğnş'un lstanbul otelleri Doğuş Grubu'nun sahibi Ayhan Şahenk, tstanbul'da 3 yıldızlı 2 otel yapmak üzere kollan sıvamış; "Bugüne kadar bir sürü büyük baraj yapUk. Yapıncaya kadar üzerinde ismimiz var. A m a sonra adımızsanımız kalmıyor. Kendi ismimizin üzerinde kalacağı bir şeyler yapma hayalimiz var" diyor. Bu çerçevede İstinye'de ENKA Spor Tesisleri'nin bitişiğindeki arazi üzerinde bir süredir levhasmı gördüğümüz "Doğuş tstinye Evleri" inşaalından da vazgeçiliyor ve belediyeden izin alındığı takdirde 100 dönümlük bu arazi üzerine bir ticaret merkezi, galleria ve apartotei yapılması planlanıyor. 250 milyar liralık bu proje için belediye, üzeri açılıp kapanabilen, içine icabında uçaklokomotif faian sokulup sergilenebilecek 2 bin kişilik dev bir toplantı salonu yapılmasını şart koşmuş. Şahenk'in de buna bir itirazı yok. Bu kompleksin 2 bin otomobil kapasiteli bir kapalı garajı da olacakmış. Şahenk apartotelin daha ziyade Anadolu'dan üniversiıe öğrenimi için lstanbul'a gelecek gençiere hizmet verebileceğini söylüyor. Doğuş'un ikinci 3 yıldızlı otel projesi Zincirlikuyu'dan Etiler'e sapmadan sağdaki 13 dönümlük arsa üzerinde. Mali potresi 60 milyar lira olarak hesaplanan bu projede 300350 ödalı bir otel, altında pasaj ve dükkânlar düşünülüyor. Şahenk'e, " B u arsalar kimin" diye sorduğumuzda, "Ben devletin kiralık arazisi ozerinde i? yapmadım hic. Her ikisi de betıim" diyor. Döviz hesapları eriyor ANKARA (ANKA) Döviz hesaplanndaki azalma sürüyor. Döviz tevdiat hesapları toplamı mayts ayında 568 milyon dolar daha azalarak 11 milyar 77 milyon dolar düzeyine indi. Ticari bankalarda açılmış bulunan yurtiçi ve yurtdışı kaynaklı hesaplarda, Federal Alman Dresdner Bank'a Merkez Bankası adına açılmış bulunan hesaplardan oluşan döviz tevdiat hesapları toplamı yılın ilk beş aylık dönemi itibariyle 955 milyon dolarlık bir azalmaya konu oldu. Dolar bir yukariy biraşağı Ekonomi Servisi ABD dış ticaret açığının daraldığı haberiyle urmanışa geçerek 1.97 mark ve 144 yeni aşan dolar, Ulkede temmuz ayı enflasyonunun, bir önceki ayda olduğu gibi binde 2 çıkması üzerine geriledi ve 1.9570 marka çekildi. özellikle, persembe günü açıklanan dış ticaret açığı rakaımyla birlikte hız kazanan dolardaki tırmanış, dün temmuz ayı enflasyon rakamımn beklentisiyle yerini küçük gerilemelere bıraktı. Dolar Frankfurt Borsası'nda 1.9630 marka indi. Dolann inişi daha sonra hızlandı ve temmuz enflasyon rakamırun açıklanmasından sonra 1.9570 marka geriledi. Bu gelişmeler üzerine dolar Tahtakalc'de önceki günkü değerini konıdu ve 2213 liradan satıldı. Tarımsal kredi faizi yiikseldi ANKARA (AA) Ziraat Bankası, çiftçilere kullandırdığı bitkisel üretim ve hayvancıhk amaçlı kredilerin faizini 413 puan arasında artttrdı. Bitkisel üretimde 1 milyon liraya kadar olan yatırım kredisinin faizi yüzde 39'dan yüzde 43'e yükseltildi. Bir milyon liranın üzerindeki yatınm kredisinin faizi yüzde 44'ten yüzde 50'ye çıkartldı. Ekonomi Servisi Vakıflar Bankası Genel Müdürü tsnwt Alver, Tiirk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'ın son derece isabetli olduğunu ve başarılı sonuçlar alınacağına inandığını söyledi. Kararın yürürlüğe girmesiyle Tahtakale'yle rekabete girdiklerini, hatta Merkez Bankası kuru üzerinde herhangi bir komisyon almadan döviz satmaya başladıklannı belirten lsmet Alver, buna dün uyguladıkları kuru ömek gösterdi. Dolann dün Tahtakale'de 2213 TL'den işlem görmesine karşilık Vakıflar Bankası'nın döviz satışının 2208, efektif satışınm da 2214 TL üzerinden yapıldığını bildiren Alver, "Yakında reklam kampanyasına da başlayacağız. Döviz bizde ucuzdur diye ilanlar verecegiz ve döviz müşterisi arayacagız" dedi. Dövîzde rekabet lstanbul'da bölge müdürleri toplantısına katılan lsmet Alver, gazetecilerin sorularını yanıtlarken, Vakıflar Bankası'nın 1989 yılı ilk altı aylık faaliyetlerine ilişkin bilgi verdi. ilk altı ayın "biraz zorlanarak" geçirilmesine karşilık yine de sektörde en kârlı 3 banka arasına girdiklerini ve geçen yılın aynı dönemi kârııu tutturduklannı belirten lsmet Alver, zorlanmanın geçen yıl verilen yüzde 85 mevduat faizinden ve bu faizden toplanan paralann satılmamasından kaynaklandığını belirtti. Spot kredi faizlerini yüzde 65'e, normal kredi faizlerini de yüzde 69'a kadar çektiklerini hatırlatan lsmet Alver, topladıkları paranın maliyetlerinin artması karşısında kâr marjlarının da düştüğünü ifade etti. Alver, yılbaşından itibaren Hazine bonosu ve devlet tahviline yüz Komisyon raporunda, bazı ülkelerdeki korumacı uygulamalar şöyle sıralandı: Petrol Ihraç Eden Ülkeler Teşkilatı (OPEC) üyelerinden Venezüela'da, devlet yerli doğal gaz ve akaryakıt üreticilerine sırasıyla, yüzde 94 ve yüzde 91, Suudi Arabistan yüzde 93 ve 72, Endonezya yüzde 50 fiyat avantajı sağlıyor. de 10 stopaj getirilmesinin de Vakıflar Bankası'na ilk yanyılda 20 milyar liralık bir vergi yükü getirdiğini söyledi. Vakıflar Bankası Genel Müdürü lsmet Alver, 32 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Karan ve uygulanışı hakkında da şöyle konuştu: "Son derece isabetle alınmış karartardır. İthalatihracat dengesinin sahte olduğu, döviz komLsyonlanmn afıra yaklaşlığı bir dönemde tam isabetli kararlardır. Başan şansı çok yiiksektir. Döviz giriş çıkışı son derece normaldir. Biz Merkez Bankası kurlan üzerine hiçbir şey ilave etmeden döviz satmaya çalışıyoruz. Kârlann yürürlüğe girmesinin hemen ardından ilk gün Vakıflar Bankası şubelerinden 70 kişi döviz aldı. Bir sonraki gün bu sayı 14'e düştii." 'Küçük sanayi zorlanacak9 İZMİR (Cumhuriyel Ege Bürosu) Konvenibilite ve gümrük duvarlannın indirilmesine üişkin k'ararlara tepkiler sürüyor. Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu üyesi otomotiv sanayicisi Cevdet Nazlı, "Montaj sanayii ile birlikte gelişen Türk otomotiv sanayii z o r duruma düşecek" dedi. Pamukbank Genel Müdürü Bülent Şenver de Başbakan Turgut Özal tarafından açıklanan ithalat ve kambiyo rejiminde yapılan değişikliklerle ilgili kararları değerlendirerek, "Kararlar kısa sürede yerli sanayicileri tuş ettirmez" dedi. Sanver, kararları sıkı takibe almak gerektiğine işaret ederek ithalat kararlarının sanayicinin boğazmı sıkmaya başladı ğında ise derhal uygulamadan vazgeçilmesini önerdi. Altınordu ne yapıyor? Tu r i z m Bankası ile Türkiye Kalkınma Bankası'nın birleştirilmesinin ardından tstanbul'a taşınan eski Turizm Ban•*' ~" kası Genel Müdürü Serban Altınordu, Maçka'da Manifacturer Hannovers ile Citibank gibi 2 ünlü yabancı bankanın tam ortasında "ZEMİN Yatırım Hizmetler ve Danışmanlık" adlı bir şirket kurdu. Bu arada Sezai TürkeşFevzi Akkaya (STFA)'nın üç şirketinde de Yönetim Kurulu üyesi oldu. Altınordu yeni şirketinde orta büyüklükteki fırmalara yönetim danışmanlıgı yapıyor. Müşterilerinin çoğu şimdilik turizm alanında faaliyette. Altınordu, "Şirketler bana başvururken, önce para bu) diyorlar. Belki bankacılık gecmişimin de bunda etkisi var. Ama gözledigim o ki, şirketlerin en büyük ihtiyacı finansman. Benim amacım ise onlara para bulmak değil, o şirketleri istedikleri her bankadan para bulabilir hale getirmek" diyor. Bu arada Altınordu'nun devlet memurluğu da sanki sürüyor. Çünkü kendisi istifa etmemiş, görevden de alınmamış. Ama bir başka göreve de atanmamış. Altınordu, bu belirsiz dunımun açıklığa kavuşturulması amacıyla Turizm Bankası'nın bağlı bulunduğu o zamanki Devlet Bakam Yusuf Bozkurt Özal'a bir mektup da yazmış. Devletten hâlâ bir yanıt bekliyor. ŞIRKETLERDEN HABERLER • ŞARK SİGORTA Eskişehir Bölge Müdürlüğü 17 ağustosta faaliyetlerine başladı. Şark Sigorta, Bölge Müdürlüğü'ne bağlı acentelerine bir de seminer düzenledi. Seminerde "turizm sektörüne" yönelik yeni sigorta programı tartışıldı. • ALARKO 35. yıhnı kutluyor! 1954 yılında ısıtma havalandırma dalında Türk sanayiine hizmet etmeye başlayan Alarko 1974 yılında halka açık bir holding haline geldi. Alarko Şirketler Topluluğu'nda yaklaşık 500 yüksek mühendis, mühendis ve mimar, 600 beyaz yakalı uzman ve idari personel, 25O0'ü aşkın teknisyen ve işçi olmak üzere toplam 4500'ü aşkm kişi çalışmaktadır. • TÜRK BÖBREK VAKFI'nın yeni cihaz donanımına katkıda bulunmak üzere çeşitli çalışmalar yapacağını belirten Vakıf Başkanı Timur Erk, "Yeni dializ almak için lstanbul Valisi Cahit Bayar'ın eşi Zuhal Bayar'ın da desteğiyle bir yemek düzenleyeceğiz" dedi. Cihaz alımına destek çalışmalarım Türk Böbrek Vakfı bütün yıl boyunca sürdürecek. • BAGFAŞ (Bandırma Gübre Fabrikalan AŞ) yıllık temettü dağıtımına başladı. Kredi kartıyla akarynkıt Ekonomi Servisi Pamukbank ve Shell isbirliğiyie Shell Card . adında yeni bir kredi kartı piyasaya çıkıyor. Pamukbank Genel Müdürü Bülent Şenver ve Shell Genel Müdürü Jan Qele arasında dün imzalanan sözleşmeyle basına tanıtılan kredi kartı, sürücülere Türkiye'deki tüm Shell istasyonlannda verilen hizmetlerden nakit ödemeksizin yararlanma olanağı sağlıyor. Elektrikte özelkamu çekîşmesi Türkiye Elektrik Kurumu'na ait Çukurova tesis ve iletim hatlannın, Çukurova Elektrik'e (ÇEAŞ) devrini öngören anlaşmaya uyulmadu Anlaşmazlığın, "kârlıkârsız" işletmeler yüzünden çıktığı belirtiliyor. UFUK TEKİN ADANA TEK'in Çukurovadaki elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesislerinin altı ay içinde Çukurova Elektrik Anonim Şirketine (ÇEAŞ) devrini öngören anlaşmaya uyulamadı. ÇEAŞ'ın "kâr getiren tesislerin de devrinde ısrar etmesi" üzerine anlaşmazlık olduğu bildirilirken, Enerji Bakanlığı'ndan bir yetkili, "Önce küçük işletmeler devredilecek, sonra büyıikleri" dedi. Adana, lçel, Hatay ile Kahramanmaraş'a bağlı Küçüksan ve Yeniköy bucağındaki TEK'e ait her türlü elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesislerinin 19 Ekim 1988'de yapılan "görev sozleşmesi"yle devri anlaşmasından bugüne kadar somut bir sonuç çıkmadı. Enerji Bakanı Fahrettin Kurt ile ÇEAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Münir Tanyeloglu ve şirket murahhas üyesi Avukat İbrahim Günay tarafından imzalanan anlaşma, TEK'e ait tesislerin il merkez lerinde altı ay, ilçe ve köy merkezlerinde de 1 yıl içinde devrini öngörmesine kai'şın, ne TEK cahşanlan şirket bünyesine alınabildi ve ne de tesislerin işletilmesini ÇEAŞ üstlenebildi. ÇEAŞ'tan bir yetkili, TEK'te çalışan 3 bin kadar çalışamn ücretlerinin devirden sonra ÇEAŞ 1 takiler gibi olacağını belirterek, "Bu konunun üzerinde çok duruldn. Halen ÇEAŞ'ta çalışan 1200 kişi TEK'tekilere göre birkaç misli aylık alıyor. Bu fark giderilecek. Ancak TEK'te çalışılan süre içinde hakedilen kıdem tazminatı şirketin sorunu değil. Bu konuda TEK üzerine düşen kıdemi öderse sorun kalınaz" dedi. Testş Genel Başkanı Faruk Barut. farklı ücret uygulamasını kesinlikle kabul etmeyeceklerini vurgularken "Hiçbir arkadaşın işsiz kalmaması ve aynı işi yapanlann aynı ücreti alması konusunda kesin kararlıyız. Eşit ise eşit ucret prensibine taraflann uyacağına inanıyonız" diye konuştu. ÇEAŞ'tan yetkililer, TEK'in elektrik dağıtımını yapan Toroslar Şirketi'nin kârlı olmadığını ve sürekli "kaçaklar ve hırsızlıklar" yüzünden zarar eıtiğini belirterek, sorunun "kârlı kuruluşlann devri tartışmasından kaynaklandıgını" söylediler. ÇETAŞ'tan bir yetkili şunları söyledi: "TEK Toroslar her yıl 25 mil yar lira zarar ediyor. Ciddi biçimde revizyona gerek var. Görev sözleşmesi her türlü üretim tesisinin de devrini öngörüyor, ama biz 'Aslantaş Barajı'nı da verin' diyoruz, TEK buna yanaşmıyor. Konu Enerji Bakanı'na iletildü, konuyu letkik ettireceğini söyledi, ama bugüne kadar sonuç çıkmadı." Enerji Bakanlığı Enerji Dairesi Başkanı Vural Alun, TEK tesislerinin ÇEAŞ'a devrinde gecikme olduğunu kabullenirken, "Şu anda TEK tesisleri Kayseri Elektrik A.Ş.*ye devrediliyor. Çalışmalar sonuçlansın, elimizde bir örnek olsun, sonra Çukurova'ya başlay^acagız. Önce küçük tesisleri devredecegiz, sonra büyükleri" dedi. Borsada işlemler IS*4ustasiM9 tgSsVB Ûncetase Bugunku Btıgunkı Bugünkü 3ns lopan. en duşuk eny&s* kapanış 2075 2250 Akçımento 2200 2250 Bagfaş 2775 2775 2850 2775 Bolu Çımento 21000 21000 21500 21500 Brisa 3675 3675 3700 3700 ÇeKHalat 4150 4200 4275 4200 Çimsa 3800 3900 3850 3850 Ç.Detrtrik 17100 17000 17400 17100 Ddktaş 3500 3200 3200 3200 Eczacı Yatınm 2150 2050 2150 2150 11200 11400 11700 11700 Ege Biraalık 1225 1125 1125 Ege Gubre 1125 27500 27500 29000 27500 Ereu. D.Ç. Erej). D.Ç. (N) 18700 18500 19100 18500 GoodYear 6600 6500 6850 6850 G.Faörikalan 870 850 860 850 Guney Bıracıl* 4600 4500 4600 4600 Hektaş 4400 4500 4500 4500 brirD.Ç. 880 900 900 900 Kartonsan 3150 3100 3150 3150 Kav 14000 13800 13800 13800 KoçHokJng 4150 4175 4175 4175 4200 Kordsa 4225 4250 4250 KoonaTar. 4800 4800 4850 4850 Kuytaş 1250 1200 1200 1200 Koç Yatınm 2325 2350 2400 2400 Martt 1400 1475 1475 1475 Metaş 1275 1275 1300 1300 Nasaş 1075 1075 1150 1100 Olmuksa 3550 3500 3500 3500 Otosan 3650 3550 3550 3550 Pimaş (1) Ser. 1200 1175 1175 1175 PmarSul 2175 2175 2175 2175 Rsbak 2025 2050 2050 2050 Safkuysan 5750 5800 5850 5850 T.Demir 06k. 2100 2125 2150 2125 Tetetaş 3675 3650 3925 3925 T.l.fi. (B) 2275 2300 2250 2300 770 770 770 770 rufidnng 2875 T.Şj$eCam 2825 2750 2750 T.Siemens 6450 6500 6500 6500 1725 Yasa; 1750 1800 1800 Y v Kredi 1350 1325 1325 1325 M M wâkttrr. J4SJ73.S İşlem Ençoksâz. miktarı Yapılan fiy 4312 2200 73550 2800 400 21000 3100 370ü 4200 3303 1800 3850 14446 17000 250 3200 1420 2050 1450 11600 500 1125 87071 28500 2220 18900 2369 6600 540 850 8425 4500 2300 4500 5100 900 7941 3150 400 13800 970 4175 2770 4250 1627 4800 700 1200 2375 3293 200 1475 5900 1300 11400 1100 3500 300 3550 510 1175 250 1100 2175 20271 2050 3381 5800 5827 2125 3925 14461 2250 2100 18000 770 1400 2800 600 6500 29050 1775 1650 1325 agırtıkiı ort.fiy. 2223 2810 21125 3696 4215 3865 17076 3200 2071 11535 1125 28279 18778 6676 850 4533 4500 900 3133 13800 4175 4239 4821 1200 2381 1475 1288 1097 3500 3550 1175 2175 2050 5814 2135 3839 2273 770 2796 6500 1782 1325 DÖVİZ KURLARI Oövizın Cinsi 1 ABD Doları 1 B. Alman Markı 1 Avustralya DoJan 1 Avusturya Şilini 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 Isveç Kronu 1 İsviçre Frangı 100 Itaryan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Alış 2202.59 1124.63 1669.56 160.07 53.81 289.91 500.36 333.60 996.64 332.71 1304.08 156.83 15.44 7371.44 3450.36 587.35 Döviz Satış 2207.00 1126.88 1672.91 160.39 53.92 290.49 501.36 334.27 998.64 333.38 1306.69 157.14 15.47 7386.21 3457.27 588.53 19 AĞUSTOS 1989 Efektif Alış 2200.39 1123.51 1641.18 159.91 52.90 287.01 491.85 333.27 995.64 329.38 1302.78 154.16 15.29 7246.13 3446.91 577.37 Efektif Satış 2213.62 1130.26 1677.93 160.87 54.08 291.36 502.86 335.27 1001.64 334.38 1310.61 157.61 15.52 7408.37 3467.64 590.30 KoNUK YAZAR Bankalar Yasası ve rekabet Kalkınma ve yatırım bankaları, özellikle büyük iş potansiyeli olan şehirlerde ticari bankacılık ürünleri pazarlamaya devam ettikleri takdirde, bu tür bir uygulama da haksız rekabeti arttıncı bir husus olacaktır. İkinci önemii sonuç mevduat kavramı ve yapısında meydana gelen değişikliktir. Finaııs sektöründeki yapısal değişikliğe paralel olarak mevduat kavramında, mevduat yapısında ve dolayısıyla bankalann kaynaklarının bileşiminde ve maliyetinde önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Yasanılan enflasyonist ortam plase edilebilecek fonlann banka mevduatı dışında değerlendirilebileceği diğer faiz getiren araçların önemini antırmıştır. Sermaye Piyasası Kanunu'nun yeniden düzenlenmesi ve yeni araçlarm geliştiriİmesi ellerinde tazla fon bulunduran tasarrufçuların yüksek getirili ve likiditesi fazla diğer araçlara yönelmesini sağlamıştır. Bu. valnızca, şahsi tasarrufçulara münhasır kalmamışıır. Özellikle getirilen vergi muafiyeti avantajları ticari kuruluşlan da bu lür araçlan daha fazla kullamr hale getirnıişlir. Geçmiştekine benzer büyük ölçekli, ucuz, "çekirdek mevduat" türünden ticari kaynaklı mevduat çekebilnıcnin tck yolu olarak, riskli veya risksiz ticari bankacılık işlemlerine aracılık etmek kalmıştır. türünden kaynakların özvarlığı belirlemesi yönünde değil, özvarlığın bu tür kaynakları belirlemesi yönündedir. B.K. Madde 61'de yapılacak değişiklikle, yabancı banka şubelerinin ödenmiş sermayelerinin, diğer bankalar için belirtilen miktarın yarısından az olmaması şeklinde değiştirilmesi öngörülmektedir. Yabana bankalar için ödenmiş sermayeden bahis edilirken, diğer bankalar için özvarlıktan bahis edilmesi bir çelişkidir. Yabana bankalann sorumlulukları bir özvarlık sorumluluğu olarak görülmemekte, bir ödenmiş sermaye sorumluluğu olarak görülmektedir. İkinci çelişki, endeksleme kriteri ile ilgilidir. Kriterin ana sebebi, ülke bazında tasarruf mevduatının korunmasına yönelik tasarruf mevduatıözvarlık arasında bir bağlantı kurmak ise mevduat her yerde mevduattir. Bir bankada daha fazla koruma altına alınıp diğer bir bankada daha az körunabilir diye bir şey olamaz. Eğer kanun maddesi, yabancı banka şubelerinin merkezlerinin kuvvetlerine bakılarak değiştirilmek isteniyor ve Türkiye'deki yabancı banka şubekrine bu taviz ve imtiyaz veriliyor ise bu son derece subjektif bir değcrlendirmedir. Bugun birçok Türk sermayedarının kuvveti ve bankalamıdaki her türlü mevduatı bunları özvarlıklarından bağımsız olarak koruyabilecek güçtedir. Eğer madde "bu bankalar ihlisas bankasıdır ve lasarruf me>dualına bağımlı olarak çalışmamakladır" tezindeıı hareketle yabancı banka şubelerinin lehine bir durunı yaratacak şckilde değiştirilmek isteniyor ise bu yukarıda daha önce özetlediğimiz bankalararası yapıişleııı dcğişiklikleri sonucunun kabıılü anlanııııa gelir ki, o zaman bu maddev i tuııı az şubeli ihtis.ıs bankalanna teşnıil etnıek ge(Arkası 17. Sayfada) KORKMAZ İLKORUR ÇAPRAZ KURLAR $ S $ S 1,9585 6,6024 2,2100 1,6890 B. Alman Markı Fransız Frangı Hollanda Flonnı İsviçre Frangı $1408.48 itatyan üretı $ 142.66 Japon Yeni $ 3,7500 S. . tobıstan Föyai î 1,5665 S ALTIN GÛMÛŞ Ctımhuriyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bılezik 18 ayar altın 900 ayar gumüş 1 ons altın ($): Alış 173.000 195.000 26.170 23.300 19625 405 366.50 Satış 175.000 205.000 26.250 25 700 19 690 425 367.10 SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABD Dolan Batı Alman Markı Hollanda Ftorin İsviçre Frangı IngiRz Sterfini Fransız Frangı (M Bankası) Ahş 2210 1125 996 1305 3460 332 367 10 Satts 2213 1128 1000 1310 3500 334 (Londra) Satılık Şirket Faaliyet konusu dı? 1 1U 1f t ifteıı kacnl: 3.189.714.750 .... U* ticaret ve turizm TİI ! • ! • • ! fMMI SVflSf"™ MJIII.M. 511 09 66 Bankavı Finans sektörumüz 1980'li yıllarda önemli yapısa! değişikliklcr ya^amaya başlamıştır. Bankalann özkaynak miktarını Türkiye'deki tasarruf mevdualına endeksleyen kriterin doğruluğunu ve yctcrliliğini irdeleyebilmek, diğer maddeler ile doğurduğu çeli^kileri anlatabilmek için yaşanan yapısal deği>ikliğin getirdiği iki önemli sonuç üzerinde durmak gerekir: Birinci önemli sonuç bankalar arasındaki yapıi^lem deği^ikliği. 1980'li yıllarda hükümctlcr, gerck yabancı bankalar gerekse Türk bankacılık sermayesi kanahyla küçük özvarlıklı, az ı>ubcli vc ihtisaslaşmaya dayaııan bir banka ıııruııu ıcşvik clmi>lordir. Bu ncdenle sayısı 20'yi asan banka sektöre girmiş ve aıııaçlanan yapısal dcğişikliği gerçckleştirmeye katkıda bulunnıu^tur. Bilindiği kadarı ile bu modcl hâlâ te$vik edilmekte olan bir modeldir. Bu ınodclin en önemli özelliklerinden biri kayııakların lasarrul mevdualına bağlı olmayışıdır. Çok şubeli, lasarruf mevduatına bağımlı Bu değişikliklerin, 1980 sonrası sektöre gigeleneksel bankalann aksine, sözünü etti ren az şubeli bankalar için özvarlık endeksleğimiz model içinde çalışan bankalarda ta nıe kriterine ilintili sonucu şudur: Bankalar sarruf mevduatı, toplam kaynakların önem •yekirdck mevdual" nitelikli mevduatı buguıı siz bir bölümünü teşkil etmektedir. Kay bir veri değil, bir dcğişkendir. Bankanııı risknakların önemli bir bölümünü bankalara li ve risksiz gcrçek bankacılık işlenılerinin lıacrası mevduatıle ticari nitelikteki kaynaklar mine göre değişnıektedir. Dolayısı ile özvarteskil etmektedir. lığa göre değişnıektedir. Yani ilişki mevduat