Katalog

23 NİSAN 1989 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR İSMAIL GÜLGEÇ CUMHURİYET/5 Bari'deki uluslararası sergide Türkiye'yi 9 sanatçı temsil etti Akdenizlde çağdaş sanat KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK y \>ir kvş %ilJpoNT*l*Lİ WUa kurbağa yofmvş (jakısıklı prensı oynamak İSterdim... Ama, oonlumde Uatan rölö Jty İtalya'nın Bari kenîinde düzenlenen ExpoArte'de bu yıl Türkiye de vardı. Beral Madra'nın sergi düzenleyicisi olarak davet edildiği Akdeniz'de Çağdaş Sanat sergisinde Erdağ Aksel, Hale Arpacıoğlu, Bedri Baykam, Handan Börüteçene, Mehmet Gün, Selma Gürbüz, Serhat Kiraz, Esat Tekand ve Şenol Yorozlu'nun yapıtlan yer aldı. Kultür Servisi Mart ayı içinde İtalya'nın Bari kentinde Fiera del Levante Alanı'nda düzenlenen 14. ExpoArte (Uluslararası Çağdaş Sanat Fuan) kapsamında gerçekleştirilen "Akdeniz'de Çağdaş Sanat" sergisinde Türkiye'yi Beral Madra'nın seçiciliğinde 9 sanatçı temsil etti. Fransa'dan Gerard George Lemaire, Yunanistan ve Kıbns Rum Kesimi'nden Efî Stronsa, tspanya'dan Teresa Blanch, Yugoslavya'dan Biljana Domic, İtalya'dan Renato Barilli, Filibertino Menna (kısa bir sure önce öldu) ve Pietro Marino, Israil'den Amnon Barzel ve Turkıye'den Beral Madra sergi düzenleyicisi olarak davet edildikleri, Akdeniz'de Çağdaş Sanat sergisine Türkiye'den Erdağ Aksel, Hale Arpacıoğlu, Bedri Baykam, Handan Borutecene, Mehmet Gün, Selma Gurbuz, Serhal Kiraz, Esal Tekand ve Şenol Yorozlu katıldılar. gerekrse S Türklye'ye yeni bir bakış Bari'deki Akdeniz'de Çağdaş Sanat" sergisinde Türkjye'ye aynlan bölüm ilgiyte iztendi. Açılısın ertesi günü bir Bari gazetesinde yayımlanan yazıda, Turkiye'nin çarfycı bir sergi gerçekleştirrjıği, Türkiye'deki çağdaş sanata yenı bir bakışla yaklaşmak gerektıği belirtildi ri'de yayımlanan Gazette del başlangıcı olmuştur. Dilerim, ya Amerikalı sanatçı Evergon'un Mezzogiomo"daki yazısında Piet kın gelecekte, bu başlangıcı aşan postmodern yorumu ve Man Ray ro Marino, uzun yülardır Venedik gelişmelerie çağdaş sanat ortamın sergisi odak noktalarıydı. Bienali'ne de katılmayan Türkiye? da hak ettiğimiz yeri ahnz." ExpoArte'nin başka bir özellinin bu kez çok çarpıcı ve yoğun Madra'nın verdiği bilgiye gore ği de, İtalya'nın güzel sanatlar bir sergi gerçekleştirdiğini, Türki 14. ExpoArte, Puglıa Bölgesi Kül akademilerinin odullü, yarışmalı ye'deki çağdaş sanata yeni bir ba tür Komisyonu'nun başkanlığı ve sergilerinin her yıl burada gerçekkışla yaklaşmak gerektiğini belirt işbirliğiyle Fiera del Levante yö leştirilmesi. Serginin seçici kuruti. netimi tarafından 30 bin metreka lunda yer alan İtalo Musa, Toti Serginin çağrılı olarak seçicili relik modern bir fuar kompleksi Carpenlieri. Pomodoro ve Franğini ve düzenleyiciliğini üstlenen içinde düzenlendi. 5 büyuk pav cesco Vincintore, Madra'yla yapBeral Madra ise olayı şöyle yo yon içindeki sanat fuarına galeri tıkları göruşmelerde, Akdeniz ulrumladı: "Bn sergi, Türkiye'deki ler, kültür birlik ve merkezleri, sa kelerinin sanat sorunlannın ortak çağdaş sanat için gerçek anlamda nat yaymcüarı katıldı. Fuarda ün olduğunu, Kuzey Avrupa ülkelebir dışanya açılnıanın, kendi po lü galerilerin yanı sıra sanatı tü rinin tekelinde olan sanat ortamıtansiyeline u>gun bir ortamda var mıiyle ticari anlamda taşıyan çok nı hep birlikte davranarak daha "Akdeniz'de Çağdaş Sanat" ser hğını gostermenin. uluslararası bir sayıda galeri de yer aldı. Fotoğraf yaygın bir duruma getirmek gegisinin açıhşının ertesi günü Ba düzenleme içinde yerini almanın sergisine aynlan buyuk pavyonda. rektiğini savundular. Aynı görüş, fuarın açılışuıda da Genel SekrePİKNİK PİYALE MADRA ter Dr. Giuseppe Giacovelli, Başkan Prof. Gaetano Piepoli ve bölgenin Kultur Bakaru tarafından da dile getirildi. Özellikle de AkdeIÇİMDEyiM.GEVŞE3IB KERES AL niz'in çeşitli yerel özelliklere karGEVSECSÎN. y şın bütünlüğü ve ayrıcahğı olan V bir kültür bölgesi olduğu, bunun Kültür Servisi Şu sıralar Artisan Sanat GaAyşe'nin sergisinde oyaların özel bir yeri var. her yönden vurgulanması gereklerisi'ne gidenler kolonlardan yayılan metalik ses Anadolu'da yemenilerin, çeşitli kumaşların vaztiği belirtildi. ler arasında Ayşe Ünaydın'ın biçimlendirdiği ta geçilmez susü olan, onları çevreleyen oyalar, bu kıları izliyorlar. Ayşe, madene hayat veriyor. kez başlıbaşına bir süs eşyası olarak gümüşe dö17 martta Beral Madra'mn da kaözellikle de gümüş madenine. Esin kaynaklan ise kulmuş. Yine gümüşten bir zincirin çevresinde ya tıldıgı açıkoturumda, 8 Akdeniz suursız. YüzyıUardır yemenilerimizi susleyen oya da ucunda, eşarp biçimi verümiş madeni bir örülkesinin sergi düzenleyicileri lar, Osmanlı hat sanatı, dönen dervişler, Kanuni günun üzerinde görülüyor bu minik çiçekler. "Akdeniz'de Çağdaş Sanat" sergiSultan Süleyman dönemine ait çeşitli süsleme unAyşe'nin çeşitli kitaplar ya da müzelerde göresinin onemıni, kuram ve uygulasurlan, kilim motifleri, buzullar, yunuslar... rek stilize ettiği Kanuni dönemine ait süsleme unma duzeylerinde böyle bir iletişisurları da kolye, küpe ya da yüzuk biçiminde bir min kaçımlmazlığını ve günümüz araya gelmiş. Kilim motifleriyle oluşturulmuş, bir sanatında Akdeniz karakterinin tuğradan ya da bir Allah yazısından yola çıkılavarhğını vurguladılar. Her sergi rak gerçekleştirilmiş takılar da var bu sergide. Aydüzenleyicisi, fuar kompleksinin şe, takılarında kimi zaman soyutlamalara yer ve1500 metrekarelik bir alanını kaprirken, gümüşe de "çatlak", "buruşuk" ya da layan "Akdeniz'de Çağdaş Sanat" " l u n k " görunumü verebiliyor. sergisi içinde kendi sergisinin özelAyşe'nin esin kaynaklan çok çeşitli, ancak görliklerini ve ne anlam taşıdığını anduklerini aynı biçimde aktarmaktan değil, stilize lattı. ederek, çağdaş bir anlayışla yeniden yorumlamak"Akdeniz'de Çağdaş Sanat" sertan yana. gisinin duzenleyicilerinin katıldıBu takılann, model seçiminden sergilenme aşağı açıkotururnun sonuçlannı masma gelinceye dek geçirdiği yolculuk oldukça Madra şöyle değerlendirdi: "SeUz zahmetli. önce bir çeşit mumla gerçekleştiriliyor serginin sanatçüan çok yüksek bir takı. Ateşe dayanıklı özel bir mumla Ayşe tarasanat ve estetik duzeyi. ortak bir fından biçimlendirilen ana model daha sonra döbeğeni, bilinç ve duşunsel yapı çizküme gidiyor ve bundan sonra sıra yeniden Aygisi ortaya koyuyorlardı. 8 ülkeden şe'nin becerikli parmaklanna geliyor. Dökümden oluşan sergi, düzenleyicileri >e sasonra parçarun, tesviye ile daha kusursuz bir binatçıiar arasında hiçbir iletişim olçime kavuşması, temizlenmesi ve cilalanması da mamasına karşın, çarpıcı bir bıiAyşe'nin işi. tünliik, hemzamanlık ve ozdeşlik 90 parçadan oluşan koleksiyonu için ilginç bir yansıtıyordu. Türkiye, bu ulkeler sergileme düzeni gerçekleştirmiş Ayşe. Takılar duarasında Avrupa'yla sanatsal ile ÇİZGİ1İK KÂMtL MASARACI vardaki panolann üzerine tutturulmuş "sineklik tişim açısından geri kalmış olma teii" ya da tavandan sarkan uzun "bulaşık telleri" gerçeğini yaşamasına karşın, bu üzerinde dizili. göruntuyu bozmuyordu. Tam tersine. gunumuzün en ünlü eleştirAnkara doğumlu olan Ayşe 9 yüdır New York'menlerinden, Floransa'da yeni kuta yaşıyor. tstanbul'da Devlet Güzel Sanatlar rulan Prato Müzesi'nin Müduni ğ ir aılayışia Ayşe, gördüMennı aynı bıçim Akademisi'ne bağlı Uygulamalı Endüstri SanatAmnon Barzel'in yoğun ilgi ve bede değıl, stılıze ederek, çağdaş bir anlayışla yeniden yo ları Yüksek Okulu'ndan mezun olan sanatçı New ğenisini çekiyordu." rumlamaktan yana York'ta bir süre metal işçiliği eğitimi almış. Ayşe Ünaydın'ın gümüş takıları Ortaköy Artisan'da Ifemeni çevresinden gümüşe 3ÖİLS 6ÜZİL ŞİGEce ^\ ;WTXP° Gecikmîş bir afiş sergisi Grafıkerler Meslek Kuruluşu'nun düzenlediği "Polonya Afişleri Sergisi" 25 nisana kadar Mimar Sinan Universitesi Resim ve Heykel Müzesi Şeker Ahmet Paşa Salonu'nda izlenebilir. Dünyanm ilk afış müzesini kuran Polonya'dan 30 sanatçımn 58 afişi yer alıyor sergide. TÜRGUT ÇEVİKER Grafikerler Meslek Kuruluşu tarafından düzenlenen "Polonya Afişleri Sergisi", 525 Nisan 1989 tarihleri arasında Mimar Sinan Universitesi Resim ve Heykel Müzesi Şeker Ahmet Paşa Salonu'nda izleyiciye sunuldu. GMK Yönetim Kurulu Başkanı ve grafik sanatçısı Yurdaer Altıntaş, sergi davetiyesinde bu çabalarını şöyle açıklıyor: "Derneğimiz, kunıluşunun onuncu yüını doldurdu. Böyle bir yıldonumunde, 1966 yıhnda başlattığı bienal ile bu konuda en onemli etkinliği gerçekleştiren ve dunyanın ilk afiş muzesini kuran bir ulkeden, Polonya'dan bir sergi dıizenlemek istedik." katkılarım bir an yok sayarsak, bu alan neredeyse bir çole donuşur. "Polonya Afişleri Sergisi", bu açıdan onemli ve sevindirici bir gırışim. GMK'yı bu nedenle de kutlamak gerekiyor. "Polonya Afişleri Sergisi"nde elli sekiz afiş yer alıyor. Tiyatro, film, karikatür sergisi, müze, fılm festivali, opera gibi sanat ve ilgi alanlarını yorumlayan afişler, otuz kadar sanatçıran imzasını taşıyor. Sanatçılar arasında Henryk Tomazzewsk, Roman Ciescewioz, Franciszek Starowieski, Wictor Forka, Jan Lenica, Grzegorz Marszalek, D. Gel, Leszek Zebrowski, Jan Mlodozeniec, VValdemar Swierz>, Roman kalorus, Wlad>sla» Pluta, M. Zlatkovsky, Eryk Lipinski de yer alıyor. Turk grafik sanatçılarımn Polonya grafik sanatlanndan derinden etkilendiğinı yukanda söylemiştim. Özellikle 1970 sonrası ürunlerde bu açık bir biçimde görulür. Özellikle tiyatro afışi ve kitap kapaklannda bu etki, hatta yer yer bu etkinin otesine geçen bir ilginin (!) varlığından da soz açmak olanaklıdır. Sergiyi gezerken değerlı grafik ustası Mengü Ertel ile karşılaştım. Birlikte bir tur attık. Polonya etkisinden soz açtığımda bunu, birçok yazısında dile getirdiğini belirtti (bu yazıları okumuştum). Akademide verilen afiş eğitiminden söz açarak, Polonya afişlerinin, ufuklannı nasıl açtığını anlatmaya çalıştı. Biraz da serginin hazırlanışı üzerinde durmak istıyorum. Afişleri duvarlara ve panolara yerleştirmelerine denecek bir söz yok. Afişler, sadece sanatçılann adlarıyla sunulmuş. Oysa afişler için ayrıntılı bir kunye çok yerinde olurdu. Afişlerde yer alan yazılann Türkçesi, aldığı oduller ve basım tarihleri izleyicı için yararlı olacaktı. Lehçe tiyatro, film, festival gibi sözcükleri anlamak zor değil, ama yeterli olduğu da söylenemez. GMK, geleneksel sergileri için bu tür bir kunye hazırlıyor oysa. Bir de şu var: "Polonya Afişleri Sergisi" nasıl bir değerlendirme sonucunda oluştu? Çağdaş Polonya afışini yansıtmada ne denli yeterli? Dunya afiş sanatmdakı farklılığı ne denli orneklenebiliyor? Sergi için katalog hazırlanabilseydi, bu soruların yanıtlarını da belki bulabilirdik. GMK, Grafik Urunler Sergileri gibi, her yıl bir ulkenin afiş sanatım tanıtan bir sergiyi de gelenekselleştirebilse ne güzel olacak... Bu sergiler, keyifli kataloglarla sunulduğunda kitaplıklarımız ve bu alana ilgi duyan genç insanlar için onemli bir kaynak oluşacak. GMK'nın nelere kadir olduğunu bilıyorum! Bunu gerçekleştireceklerınden eminim. "Polonya Afişleri Sergisi" 25 nisana kadar sürüyor AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAX GÜRSES GMK, " 9 . Grafik Ürünler Sergisi" (Dolmabahçe Sarayı, I. Hareket Köşku)'yle aynı günlerde ve yüz yüze bakan iki mekânda gerçekleştirdiği bu iki onemli serginin kultur yaşamımıza renk getirdiğı söylenebilir. Altıntaş'ın da belirttiği gibi "Polonya Afişleri Sergisi", gecikmiş bir sergi. Dunya afış sanatına yaptığı katkılar nedeniyle olduğu gibi, Tuık grafik sanatım derinden etkilediği için de gecikmiş bir sergi. Türk grafik sanatçılarımn onemli bir bolumü için dunya grafik sanatları giz olmaktan çıkmıştır. Grafik dergileri, yıllıklar, bienal ve sanatsal geziler dolayısıyla bu iletişim çoktandır kurulmuş durumda. Ne ki Turk gorsel sanatları izleyicileri için aynı şeyin geçerli olduğu söylenemez. Durum boyle olunca ızleyıcilerin karşılaştırma, dolayısıyla değerlendirme ölçütleri elinden alınmış bulunuyor. Dunya afış sanatım ta Tiyatro afişi Sergide yer alan yapıöar arasında Franciszek Starowieskinımada Milliyet Sanat Dergisi'nin nin bir tiyatro afışi de yer alıyor TARİHTE BUGÜN MÜMTAZARJKAN 23 Nisan AVNIANIL DOGDU.. 1928'DE gUGUU, UNLÛ TUfZK MUZlĞİ BESTECISİ VE MUZlK YAZABt /fy/vr AtJIL, ÜSKÜDAB'DA DO6 Mufru. ÜSKUPAR. Musıta c&Hirerr woe SM/N OM6AN" IM O6IS.ENCİSİ OLAKAH MuZlK ÇALIÇMAWU2lUA SASLAYAM(1944) AVNI AMtL , PAHA SONRA ÇEŞ/7U DEfZ&t VE GA2ETEOE&DE MÜZİfCLE ILSlU YAZILA& YAZMAY4 jeoYULMUÇni • İS774M8UL VE IZMİIS )&4C>yOLA£/UD/i UZlM VL PAH AA//L, 1962'PEM SONRA, Ş V E NOTA"DEe&ı'SlAtl Ç.tto4£MAri J MÜŞTİİR. SOM 2.5 y/LfN BAŞrA <££LE/<J MuZıSl 6ECreCLEetMl>EfJ SArfLAN AMfl 'W, SEIfiLEM BA21 yAffrZARf : "piLŞAD Ot^CAK PiY£ ", *BİR ATEff'M YAKJAHHVI", "AtCÇAMIAI OL&Ü ĞU YEePE","A$t: SU PESfL", "AY6.IUK UMİnse/N ÖTESINDE Btg fEm#?