Katalog

21 MART 1989+ + ** CUMHURİYET/17 Kolay gelsin John Simpson (solda) ve Ednuınd Weiner ikinci olan dev Oxford Ingilizce Suzlüğü'nün yayın yönetmenliğini üstlendiler. Sözlük şimdikı haliyle 26 ciltten oluşuyor. Toplam ağırtığı 62 kilo olan cittter üst Cıste konulduğunda 1.14 cm. yuksekliğine ulaşıyor. Oxtord sözlüğünün yeni baskısına 5 bin madde daha ekleneceğinden bu öVçüler daha da baskısı yapılacak artacak. (AP) ADANA (AA) Çukurova'yı baştan başa bir ağ gibi saran drenaj kanallanıun sivTİsineklerin üreme ve barınma merkezleri haline geldiği bildirildi. Ç.ü. Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Tuncer, sivrisineklerin yasayabilmesi için en uygun ortamın sazlıkJar, drenaj kanallan ve çeltik alanları olduğunu söyledi. Coğrafi konumu itibanyia Çukurova'nın sıtma yönünden yıllardır "pilot bölge" olma özelliğiııi koruduğunu bildiren Prof. Dr. TUncer, "Çukurova'yı boydan boya saran Idlometrelerce açık kanalet ve drenaj kanallan, sivrisineklere adeta davetiye çıkanyor. Çiinkü drenaj kanalUuında shrisineklerin uremest ve geModacı Sonıa Uşmesi için ortamraevcut"dedı. Prof. Dr. Tuncer, sıtma yapan sivc e k l g j n panste duzenlerisineklerden en fazla, bölgeye gelen diği defilede 8990 kış sezonu için yaptığı çocuk giysilerini tanıttı. Kırmızı kadifeden öıkilmiş giysileri sunan küçük mankenler ablalanna taş göçer tarun işçilerinin etkilendiğini belirtti. çıkarttılar. (Fotoğraf: AP) Sivrisineklere karşı kampanya Denizkurdu Tatbikatı GÖLCÜK (AA) Türk Deniz Kuvvetleri'nin 1989 yılı planlı tatbikatlanndan "Dentekurdıı189" tatbikatı dün başladı. Türk Hava Kuvvetleri'nin de iştirakiyle Marmara ve Karadenizde 30 marta kadar icra edilecek olan tatbikat süresince çeşitli deniz muharebe usulleri denenecek, Deniz ve Hava Kı'vvetleri arasında koordinasyon ve işbirliği geliştirilecek. Tatbikatta hakiki mermilerle atışlar yapılacak. Tatbikata Türk Deniz Kuvvetleri'ne mensup muhripler, hücumbotlar, denizaltılar, mayın tarama gemileri, yardımcı smıf gemiler, deniz karakol uçaklan ve helikopterler ile Hava Kuvvetleri Kornutanlığı'na bağlı av ve av bombar, dıman uçaklan katüacak. Tatbikat sırasında gemiler vatandaşlann ziyaretine açık tutulacak. Bezelye yeme rekoru Chıng Chung Poon önceki gün Londra'daki "Chopstick Challenge" adlı Çin lokantasında ilginç bir rekor denemesine girişti ve sonuçta başanlı oldu. Ching bir saat içinde önündeki kapta duran 7 bin bezelye tanesini elindeki çubuklarla teker teker yiyerek bıtirdi. (Fotoğraf: AP) HABERLERİN DEVAMI ÖzaPın tehdidine tepki Haber Merkezi Başbakan Turgul Özal'ın dün akşam TV'de yaptığı "tehditkâr" konuşma tepki yarattı. SHP Genel Başkanı Erdal tnönii, Özai'ın konuşmasını •«yıp', olarak nitelendirirken, DYP Genel Başkaru Süleyman Demirel, "Halkın reyinden dolayı kim ceza vermeye kalkarsa, boyle bir şey yapmayı aklından geçirirse veya böyle bir şeyi ağzından kacınrsa ağzı yırülır, ağzı" dedi. Özal'ın TV konuşmasında suç işlediğini öne süren IDP Genel Başkaru Aykul Edibali ise "Anayasayı koruma görevi üstlenmiş olan Cumhurbaşkanı'nı göreve çağınyorum. Başsavcıyı da kovuşturma açmaya çağınyorum" dedi. nii Akhisar ve Sındırgj'da yaptığı konuşmalarda, Özal'ın onceki akşaro TV'de yaptığı konuşmaya değinerek; Başbakan, TV'de beiediye başkanlan hükiimetle uyumlu olmalı diyor. Bizim arkadaşlarımız uyumsuz insanlar değildir. Başbakan istedigini so>lesin, zaten gidiyor. Hepsi hikâye. Biz bunlardan hesap soracağız. Bu seçimler, zamcı Özal'dan kurtulmanın çaresidir" dedi. tstemiyonız diyecektir." DSP Genel Başkanı Biilent Ecevil'in TV konuşmasına da değinen tnönu, ANAP'la işbirliği yaptıklarr iddialannı anımsatarak, "Biz rauhalefetiz. Getirilen secim yasalanna karşı çıktık. Ama çoğunluktalar. Seçim yasalan böyle geçti. Dikkat edin ANAP bizi birbirimize dıişürıip aradan sıynlmasın" dedi. Özal'ın TV'de ANAP'lı olmayan belediye başkanlannın çalışmasının zor olacağını "ima" etmesini "ayıp" olarak nitelendiren İnönü şöyle dedi: "tktidar, bu seçimleri küçümsemeye çalışıyor. Ortaya çıknuyor. Yalnız TV'de konuşuyor. Biz seçimden birinci parİnönü: Ayıp ti olarak çıkacagız. Vatandaş bu SHP Genel Başkanı Erdal tnö seçimde artık limon gibi sıkılmak Demirel: Ağzı yırtılır, agzı Seçim çalışmalannı, dün tstanbul turu ile sürdüren DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel de Özal'ın TV konuşmasına değinerek şunları söyledi. "Bakın arkadaşım diyor ki, efendim bizimle uyum içinde olan belediyeler yarariı olur beldesine. Yani nazikçe bizden olan belediyeler diyemiyor da bizimle uyum içinde olan belediyeler diyor. Peki şunu soruyorum: Bu beldenin halkı sizi daha ne kadar sırtında taşıyncak. Bu beldenin halkı sizin adayınıza oy verraezse bu beldeye ceza mı vereceksiniz? Akşam da soyledim şimdi de söytüvorum. Bir belde halkına reyinden, vicdarundan. vicdanının sesinden dolayı kim ceza verrneye kalkarsa veya öyle bir şey yapmayı aklından geçirirse veya öyle bir şeyi yapmayı ağzından kacınrsa ağzı yırülır, ağzı. Belediyelerin kanunlaria verilmiş haklan var. O haklannı alırlar, eger o haklannı iyi kullanırlarsa o belde imar da görür. Çalarlar cırparlarsa hiçbir şey olmaz. Edibali: Özal suç işledi Özal: Korkmadan açıklayacağım ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Turgut Özal, dünkü seçim turunda da "Tdevizyonda önemli şeyler söyleyecegim. DuyTnadıgınız, şimdiye kadar bilmediginiz şeyleri açıklayacağım. Hiç kimseden korkmadan söyleyecegim" dedi. Başbakan, SHP'nin seçim kampanyası senıbolü süpürgeyi tersinden tutarak da "SHP'yi sapıyla dövecekkrini" ifade etti. Özal, SHP lideri Erdal tnönii'yü "anyorum. zavallı" diye niteledi. Başbakan Turgut özal, dün Ankara'nın Yenimahalle ilçesinde seçim otobüsü ile tur attı. Batıkent'te SHP'nin düzenlediği açık hava toplantısımn yanından geçerken "yuhalanan" Başbakan, Sincan'da da halka hitaben bir konuşma yaptı. Yenimahalle Şentepe'de, iki gecekondu evini ziyaret eden ve "sütlü kahve" içen Özal'dan burada SabJre Altın adlı bir kadın, gecekondusuna tapu aldıktan sonra temelini atabilmesi için yardım isteminde bulundu. özal, "Sana tapnyu veririz. Sonra 45 kat çıkaran" dedi. Başbakan, daha sonra tekrar seçim otobüsüne binerken, ANAP'ın propaganda danışmanı Erkal Zenger. kendisine bir süpürge uzattı ve tersinden tutarak sallamasını istedi. Önce "Bırak şimdi y»v" diyen Başbakan'ın bir süre sonra otobüsün içinden çıkarak, süpürgeyi tersinden tuttuğu ve sapını sallayarak, bekleyen kadınlara "Böyle mi döveceğiz SHP'yi?" dediği duyuldu. özal, Yenimahalle ilçesinin merkezine geldiğinde de elini sıktığı bir kadına, "Sağolun, dualannızı eksik etmeyin. Karşımuda 56 canavar var" dedi. özal ve beraberinde kalabalık konvoyun, Yenimahalle'den ayrılarak Batıkent'e geldiğinde, girişte, SHP'nin bir açık hava toplantısı düzenlediği göruldü. Konvoy, kalabalığın önünden geçerken "ynh" sesleri duuldu. Zenger ise seçim otobüsünden, "Başbakanım sizîere sevgikrini saygılannı sunuyor" diye karşılık verdi. Yaklaşık 300 metre kadar ötede, otobüsün yanına gelen Batıkentlilerle sohbet eden Başbakan, "Bu evlerin çoğu sigara dumanı ile yapıldı. Sigaradan aynlan fonla yapıldı. Batıkent'in altyapısı yok. Biz Eryaman'da planlı yapıyoruz" dedi. Etime'sgut'taki turdan sonra Sincan'a geçen Başbakan, burada toplanan Sincanklara seslendi. Özal, "Önemli şeyler söyleyecegim. Duymadığınız, şimdiye kadar bilmediğiniz şeyleri açılüayacağım. Hiç kimseden korkmadan söyleyecegim. Zaten benim Aflab1 tan başka kimseden korkum yok" dedi. "Karşılanna eski devrin adamlannın yine çıküğım" söyleyen Başbakan, "Bu işleri onlann hiçbirisi bilmez. Bildiğini zannedenleri de gördünüz. Erdal lnöntt de zavallı. BUdigi bir şey yok. Acıyorum. Bizim rahlei tedrisata gelsin, biraz ekonomi oğretelim. Baba adıyla bir yere gelinmez" diye konuştu. Yolsuzluk iddialarımn Menderes döneminde de çıktığım, ancak "pisi pisine idam edildigini" vurgulayan Özal, şöyle dedi: "Sakın yanlış yapmayin. Memlekette huzur var, sulh var. Bunlar gelince çocuklan birbirleri ile vuruşturmayacaklar rnı? İnönünün bizim oturduğumuz koltuğa oturduğunu düşüniin. Biz kazık cakmadık bu koltuğa." Başbakan, "riski göze alarak" Köln'e, Galatasaray maçına gittiğini, Monaco'nun golünden sonra "beyecanlandığını", muhaliflerinin tersini istemelerine karşın, "dua ile Galatasaray'ın tur atladığını" savundu. IDP Genel Başkanı Aykut Edibali Başbakan Özal'ın suç işlediğini öne sürdü. Edibali, dün yaptığı açıklamada, Özal'ın tüm vatandaşlan tehdit ettiğini iddia ederek şunları devamlılığını sağlar. Kişilere göre değişmez (Baştarafı 1. Sayfada) kaydetti: metle uyum içinde çalışamayacaklarsa, o yö bu ilke ve kurallar; kişiler bunların yerini ala"Sayın Özal, konuşmasında renin insanlan maaJesef zarar görür. Mahalli maz. "Devlet benim" diyenlere yer yoktur ANAP iktidan ile uyum sağlayayöneticilerin hükümetle uyum içinde olmala demokrasilerde. mayacak mahalli yonelimlere az Onun içindir ki, "A partisinden olanlara hizmet götüriıleceğini ifade ederı, sizlere daha iyi hizmete vesile olacaktır." bilmiştir. Sa>ın Özal, ANAP'a oy devlet hizmet götürür, B partisinden olanlaSon derece açık ve seçik değil mi? vermeyen belediyelere hizmet göANAP liderinin kendi deyişiyle, "algülüm ra götürmez" diyen bir zihniyetle demokratüriilraeyeceğini milyonlarca vatik rejim kesinlikle bağdaşmaz. "Bana oy vever gülum politikası" işte bu! İskenderun sokaklarında, otobüsün için rirsen, yolun, suyun, elektriğin olur; yoksa ha tandaş önunde itiraf etmiş, görevini kötüye kullaumıştır." de elde mikrofon turtarken, "Belediye bize, va alırsın!" denir mi hiç demokrasilerde? özal'ın konuşmasının Ceza Kailsize!" diye bağırıyordu gülerek. Şimdi de, Orada burada diyenler çıkabilir belki, ama nunu'na göre suç oluşturduğunu "Belediyeyi ANAP'a vermezseniz, biz de si bir başbakan, milyonlarca seçmenin gözüöne süren Edibali, "Anayasayi koze hizmeti engelleriz" demeye getiriyor açık nün ıçine bakarak bunu telaffuz edebilir mi? ruma görevini ustlenmiş Sayın Ederse, anayasaların omurgasını oluşturan ça. Cumhurbaşkanı'nı göreve cağırıeşitlik ilkesi ne olur? Olacak şey değil! yorum. Anayasa Mahkemesi Başİki nokta daha vurgulanmalıdır. Birincisi: Şantaj politikasıdır bunun adı. savası'nı da Özal'ın bu ağır suçu Başbakan Özal'ın bu tutumu kendi partisi sebebiyle kovuşturmaya açmaya Seçmeni düpedüz tehdit etmektir. Demokrasiyle ılgisi oimayan birtutumdur. nin çıkarları açısından da ters tepecektir. çağınyonım." dedi. İkincisi: Sayın Başbakan şunu iyi bilmelidir Anayasanın eşitlik ilkesine de aykırıdır. SHP MYK üyesi HaHI Akyüz Devieti küçümseyen, devleti neredeyse hi ki, Türkiye'de zaten saygınlığını bir türlü kaise "Başbakaa TV'de mağdur gözanamamış olan politika kurumunun saygın riinerek oy toplamaya çalışıyor. çe sayan bir davranıştır söz konusu olan. lığını bu tutumuyla yıpratmakta, ayrıca krtleAma bu mağdur göruntüsü aba Sayın Başbakan'ın her zaman hayranlık altından sopa gösterme ile sona duyduğu Amerika dahil olmak üzere tüm de lerin nezdinde devlet yönetimine dönük güerdi. Başbakan bölücülük yapb. mokrasilerde bir devlet kavramı vardır. Hem veni azaltmaktadır. Bize o> vermezseniz hizmet verBunca deneyime karşın, hâlâ aynı yolda devletin hem de devlet yönetmenin belirli temeyiz dernek, antidemokratik oldevam edilmesi ne acı... mei ilke ve kurallan vardır. Bunlar, devletin mak kadar böluculuk yapmaktır. Biitun bunlar gösteriyor ki Özal gidicidir. Gittiğinin de farkındadır" dedi. Özal'ın Şantaj Politikası... (Baştarafı 1. Sayfada) yıl denetlendiği açıklandı. Cumhurbaşkanlığı Basın ve Halkla tlişkiler Müsaviri Ali Baransel, fonlann her yılbaşında nasıl denetleneceğinin yasalar ile belirlendiğini, "Ancak Tanıtma Fonu'nun Devlet Denetleme Kurulu'nca ilk defa denetlendigini" söyledi. Devlet Denetleme Kurulu'nun, Başbakanlık Tanıtma Fonu'nun Başbakana haber verilmeden başlattığı inceleme ve denetlemesiyle ilgili geçen hafta başındaki haberimiz üzerine, Devlet Bakanı Mehmet Yazar, "Tanıtma Fonu" nun faaliyetlerinin her yıl denetlendiğini" açıklamıştı. Fonlar ile ilgili denetim hükümlerinin Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilmesi ve iptal edilen yasalar yerine yenileri çıkarılmadığı için fonlann denetiminin boşlukta kaldığı ileri sürüluyor. Devlet Denetleme Kuralü, 1988 yılında denetlediği fonlarda birçok aksaklık ve usulsüzlükler ortaya çıkardı. "Öğrenci Harçlan Fonlan", "Geliştirme ve Destekleme Fonu" ile "lhracatı Teşvik Fonu" ve "Türkiye Diyanet Vakfı"nda yapılan inceleme ve denetlemede "fon kaynaklannın amaç dışı harcamalarda kullanıldığı" ve bu Fon didik didik UGUR MUMCU GOZLEM Özal ne demişti? Başbakan Özal önceki akşam TV'de yaptığı konuşmada, yerel seçimlerle göreve gelecek yerel yoneticilerle merkezi hukümetin epey Uişkilerinin bulunduğunu belirtmiş ve şöyle devam etmişti: "Her zaman ifade eltigim gibi seçtiğiniz insanlar hangi partiye mensup olursa olsunlar bu uyumu sağlayabilecekse, çok daha iyi hizmet veriıier. Ama hükiimetle uyum içinde çalışamayacaklarsa, o yörenin insanlan maalesef zarar görür, mahalli yöneticilerin hükiimetle uyum içinde olmalan sizlere daha iyi hizmete vesile olacaktır." • Özal, "eski devrin adamlannın" iktidara gelmeleri halinde Türkiye'ye turistlerin, yabancı sermayenin, yurtdışındaki işçilerin gelmeyeceğini öne sürdü. Başbakan daha sonra kalabalık konvoy ile konuta döndü. İstanbuTda bombalı (Baştarafı 1. Sayfada) yurttaşlar arasında heyecan yarattı. Türkiye Komünist PartisiBirlik/Sosyalist Gençler Birliği de Istanbul'un 4 ayrı yerinde bombalı pankart astı. Karaköy Şekerbank Şubesi, İTÜ İnşaat Fakültesi, Erenköy Hal Yolu ve Bebekte asılan pankartlar, güvenlik güçlerince zararsız duruma getirilerek indirildi. Kürt ve Iranlıların "Nevroz" bayramı ile ilgili olarak asılan pankartlarda, Kürdistan bayrağının bulunduğu ve "Yaşasın nevroz, biji nevroz" yazılı olduklan polis tarafından bildirildi. Diyarbakır Kızıkepe ve Muş'daki sığınrnacı kamplarına Nevruz Bayramı dolayısıyla basın mensuplannın girişleri dünden itibaren izne bağlandı. Yetkililer, saat 10.00'dan itibaren "Nevnız Bayramı" süresince kamplarda "hassas günler" ilan edildigini açıkladılar. Sığınmacıların kampların yakınlarındaki kentlere giriş çıkışlannda herhangi bir kısıtlama getirilmezken, Nevruz dolayısıyla toplantı yapılamayacağı, sadece iki ayrı yerde "Nevruz ateşi" yakılabileceği açıklandı. "Nevnız Bavramı"m, "Uhıslararası Irkçıhkb Mücadde Günii" olarak kabul eden PKK militanlarının girişebilecekleri eylemleri önlemek amacıyla Olağanüstü Hal Bolge Valiliği'nce geniş güvenlik önlemleri alındığı bildirildi. Istanbul, Dalan ve G.S. Irak basınında BAĞDAT (AA) Galatasaray'ın Avrupa kupalannda kazandığı başarı, İstanbul Belediye Başkanı Bedrettin Dalan ve yaklaşan yerel seçimler, Irak ve Arap basınında ilgiyle izleniyor. Irak'ta, Ingilizce ve Arapça yayınlanan gazeteler, Galatasarayın tur atlayışı ile ilgili haberleri "Avrupa kupalannda sürpriz takım Galatasaray" diye verdiler. Gazeteler aynca Başbakan Turgut Özal'ın da GalatasarayMonaco maçını izlemek üzere Köln'e gittiğine de değindiler. Maçı, Kuveyt'te yayımlanan spor gazeteleri de, Başbakan Özal'ın izleyişi dışmda, Galatasaray'ın tam kadrosu, bugüne kadar yandığı rakiplerini ve bundan sonraki rakibini de belinerek verdiler. Bağdat'da Arapça yayımlanan "elIrak" ile BAAS Sosyalist Partisi yayın organı "dTavra" gazetelerinin, önceki günkü sayılarnıda, Bedrettin Dalan hakkında ilginç değerlendirmeler yer aldı. Söz konusu gazetelerde yayımlanan haberlerde, muhalefetin eleştiri ve Bedrettin Dalan'm savunmalan, Dalan'ın ANAP içindeki gücü ve yerel seçimlerdeki şansına ilişkin değerlendirmelerle birlikte verildi. Haberlerde, Dalan'ın yerel seçimlerdeki şansının yüksek olduğuna dikkat çekilerek, ANAP içerisinde Başbakan Turgut özal'dan sonra en güçlü genel başkan adayı olduğuna da değiniüyor. Kentlerde ulaşım sorunu ANTALYA (AA) Akdeniz Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Mete Sümer, Türkiye'de büyük ve orta büyüklukteki kentlerin genel sorunlarından birinin ulaşım olduğunu hatırlatarak, nüfusu 500 bine yaklaşan kentlerde, şimdiden raylı ulaşım projelerinin hazırlanması gerektiğini bildirdi. Prof. Dr. Sümer, nüfus artış hızı yönünden dünya sıralamasında önemli bir basamakta yer alan Türkiye'de köyden kente akımın durmadığıru ve yakın bir gelecekte de durdurulamayacağını, bu nedenle kentlerimizin gelişmesinin makul ölçüleri aşüğını söyledi. Ankara'da patlama lş Bankası'nın Keçiören şubesine, dün akşam molotof kokteyli atıldı. Olay saat 21.00 sıralannda meydana geldi. Kızlarpınan Caddesi üzerindeki şubenin camının kınlarak bira şişesine doldurulan yanıcı maddenin içeri atıldığı belirlendi. Şubede maddi hasar meydana geldiğini belirten Ankara Emniyet Müdürluğu yetkilileri, molotof kokteyli attığı saptanan üç kişinin kimliklerinin tespiti ve yakalanmalan için araştırnıaların sürdurüldüğunu kaydettiler. nan bazı şirketlerin taahhütlerini malan" için ayrılıyor. yerine getirmemeleri nedeniyle bu 16.6.1985 gün 3230 sayılı yasa şirketlerden alınması gereken taz ile fonun denetimiyle ilgili madminatların yetkili banka tarafm denin Anayasa Mahkemesi'nce dan tahsil edilmedikleri, teşvik iptal edilmesinden ve mahkemetedbirlerinden yararlanacak yatı nin verdiği altı ayhk süre içinde rımlann ödedikleri teminatlann iptal edilen madde yerine yeni bir fonla ilgili hesaba geçilmediği so düzenleme de yapılmadığı için fon nucuna ulaşılıyor. kaynaklan, Devlet Denetleme KuRaporda, diğer fonlara yapılan rulu dışında hiçbir denetim biriaktarmaların toplam ödemelerin mi tarafından incelenemiyor. yüzde 80'ini aştıği, fon ile ilgili oi3230 sayılı yasanın Anayasa mayan inşaat ve yayın organlan Mahkemesi'nce iptal edilen 5. na ödemeler yapıldığı da saptan maddesi, fon kaynaklannın, Başdı. bakanlık, Maliye ve Gümrük BaBaşbakanlık Tanıtma Fonu' kanlığı ile Sayıştay BaşkanlığTnca nun geçmiş hesapları da bu yıl seçilecek ikişer üyeden oluşan bir Devlet Denetleme Kurulu'nca ele kurul tarafından denetleneceğini alındı. Kurul üyesi Bedrettin öngörüyordu. Aynı maddede, örOguz, Tanıtma Fonu'nun yöneti tülü odenek harcamalarının bu cileri ile görüşmeye başladı. kurul tarafından incelenemeyece1981 yılında çıkarılan Devlet ği de hukme bağlanmıştı. Denetleme Kurulu hakkındaki yaBaşbakanlık örtülü odenek harsa, Cumhurbaşkanı'nm emrinde camaları 1050 sayılı Muhasebei ki bu kurula, Silahlı Kuvvetler ve Umumiye Kanunu'nun 1%3 yıhııyargı organlan dışında tüm kuru da değiştirilen 77. maddesine daluşlarda inceleme, araştırma ve yanılarak yapılıyor. denetleme yapma yetkisi veriyor. 77. madde de devletin "istihbaKurul, dokuz kişiden oluşuyor. rat ve kapalı hizmetleri" ile "devYükseköğrenim yapmış ve kamu letin yüksek güvenliği, menfaatkesıminde en az yirmi yıl çalışmış leri", ayrıca "siyasi, sosyal konukişiler arasmdan seçilen kurul larla kültiir ve devlet itiban alanüyeleri, üye sayısının çoğunluğu lannda ve olağanüstü hizmetlerin ile toplanıyor ve çoğunlukla ka saglanraasında" harcanacagı önrar alabiliyor. Kurulda hiçbir uye görülüyor. çekimser oy kullanamıyor. Aynı maddede, örtülü ödeneKurul adına bir üyenin sorum ğin, "Başbakanın ve ailesinin şahluluğu altında hazırlanan rapor si masrafian ve siyasi partilerin lar, kurulda görüşüldükten son idare, propaganda ve seçim ihtira Cumhurbaşkam'na sunulmak yaçlan" için kullanılamayacağı üzere karara bağlanıyor. Uapor da belirtiliyor. lar, Cumhurbaşkanı'nın onayı (Baştarafı 1. Sayfada) örtülü odenek, bütçe yasasının rulu'nun Başbakanlığa bağlı "Tanıtma Fonu" ile ilgili inceleme ahndıktan sonra, gereği yapılmak "Rcetveli" olarak adlandınlan üzere Başbakana veya ilgili kuru bölümünde yer alıyor. Anayasa ve denetleme çalışmalan başlattığını duyuruyordu. luşlarâ*gönderiliyor. Sonuç hak ve ilgili yasalar, devletin her türDevlet Denetleme Kurulu, bu konuda çalışmaiara başlamışkında bilgi de Başbakan tarafın lü gelir ve giderinin TBMM ve Satı hem de Başbakan'a bile haber vermeden! dan Cumhurbaşkam'na bildirili yıştay tarafından denetleneceğini Bu haberimiz ile ilgili açıklama Devlet Bakanı Mehmet Ya yor. öngörüyor. Devlet Denetleme Kuzar'öan gelmişti. Yazar, yaptığı yazılı açıklamada "Tanıtma Fonu'nun her yıl Kurul çalışmalan, gerekli gö rulu Kurulması Hakkındaki Yadenetiendiğini" belirtiyor, Devlet Denetleme Kurulu'nun, "CHğer rülduğü zamanlarda yayımianı sa'ya göre bu kurul, Cumhurbaşfonlan denetlediği gibi" Başbakanlık tanıtma fonlarını da denet yor. Kurulun bir yıllık çalışmala karunın emri üzerine, Silahlı Kuvlemesinin "Normal ve olağan inceleme ve denetiminden ibaret n, Devlet Denetleme Kurulu yıl vetler ve yargı organlan dışında lık raporu adı altında yayımlanı devletin tüm kuruluş ve kurumlaolduğunu" ileri sürüyordu. yor. nnda, inceleme, araştırma ve deYazar, Cumhurbaşkam'na bağlı Devlet Denetleme Kurulu'nun Kurul, 1988 yılı içinde beş ra netleme yapabiliyor. Bu araştır"Başbakan'a bağlı Tanıtma Fonu" ile ilgili incelemelerinin Baş por hazırladı. Bu raporlar arasın ma, inceleme ve denetlemelerde ilbakan'a bildirilmeden başlatılması konusunu da suskunlukla da Başbakanlık Tanıtma Fonu ile gili kuruluşlar, istenecek her türgeçiştiriyordu. ilgili inceleme raporu yer almıyor. lü bilgi ve belgeyi vermekle yüKonunun "püf noktası" buradaydı; fonlann ilgili yasalar ge Devlet Denetleme Kurulu'nun şu kümlü tutuluyorlar. reğince denetlenmeleri öngörülmüştü, kimse "fonlar bat ayında başlayan inceleme ve örtülü ödeneğin sarf yeri ve hedenetlenmedi" dememisti. Önemli olan bu denetim lerin etkin denetleme çalışmalan sırasında saplannın tutulması Başbakanın liği ve yaygınlığıydı. Bundan da önemlisi, Cumhurbaşkanı'nm, 1987 yılında ibra edilen hesaplan Başbakana bağlı fonlarda inceleme ve denetleme gereği ve zo başta olmak uzere bütün harca "takdirine" bırakılıyor. Ancak bu odenek, gerek Muhasebei runluluğu duymasıydı. malan incelemeye alındığı geçen Umumiye Kanunu'ndaki genel Fonlar, ilgili yasalar gereğince denetleniyordu. Bu denetim hafta gazetemizde duyurulmuş; hükümler, gerekse Devlet DenetDevlet Bakanı Mehmet Yazar ise leme Kurulu Yasası'na göre delerin kaynağı olan 3230 sayılı yasanın 5. maddesiyle 3348 sayılı yasanın 12. maddesi Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilmişti. yaptığı açıklamada, "yapılan isin netlenebiliyor. Devlet Denetleme normal ve olağan inceleme" oldu Kurulu, Başbakanhk'tan, örtülü İptal edilen bu yasa maddeleri yerine yenileri de çıkarılmadığı ğunu ileri sürmüştü. için fonlann denetimi konusunda boşluk doğmuştu. odenek harcamalan ile ilgili her Doğduğu için bu fonlar, Anayasa Mahkemesi'nin iptal karaCumhuriyet muhabirleri, Dev türlü bilgiyi isteyebiliyor. rından sonra denetimstz kalmıştı. let Bakanı'nca "normal ve Başbakanlık Tanıtma Fonu'nÜstelik, Devlet Denetleme Kurulu, 1988 yılında bazı fonlan oiagan" olarak nitelenen incele dan ortulü ödeneğe yüzde 20 oradenettemiş; bu denetim ve inceleme sırasında bir sürü eksikmenin Başbakanın haberi olma nında aktarma yapıldığı için Devlik, aksaklık ve usulsüzlükler de saptanmıştı. dan başladığını da saptamışlardı. let Denetleme Kurulu, fon harcaDevlet Bakanı Yazar, Devlet Denetleme Kurulu'nun bu rapo198S yılında kurulan Başba malarının bu bölümünUn incelerundan nedense hiç söz etmiyor. kanlık Tanıtma Fonu'nun kay me yetkısine sahip bulunuyor. Anayasa Mahkemesi, 9 Nisan Yazar, bu konulardan söz edebilir, kurulun 1988 yılı raporun nakları, Milli Piyango gayrisafı da saptanan bulgulardan sonra hükümetçe neler yapıldığını hasılatının yüzde 10'u, her çeşit 1987 gün ve 3346 sayılı fonlann açıklayabilirdi. müşterek bahisten kesilecek yüz denetimiyle ilgili yasanın 12. madde 5'er paylar, Başbakanlık but desini iptal etmesinden sonra fonBunun yerine ne yapıyor Yazar? Bu haberin "Seçim öncesinde siyasi yıpratma aracı olarak çesinden aynlan odenek, öteki lann denetimiyle ilgili boşluk doğkullanılmasını doğru bulmadığım" da belirtmek gereğini duyu fonlardan Bakanlar Kurulu'nca du. Cumhurbaşkanhğı'na bağlı yapılacak aktarmalardan ve bayor. Umarız Yazar, ilerde yapacağını söylediği "Geniş açıklama" ğış, yardım ve öteki gelirlerden Devlet Denetleme Kurulu'nun Başbakana bağlı Tanıtma Fonu oluşuyor. da bütün bu konuları aydınlığa kavuşturur. Fonda toplanan paranın yüzde 'ile ilgili ilk incelemesinin önümüzCumhurbaşkanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müsaviri Ali Baransel, dün gazetemize yaptığı açıklamada "Başbakanlık Tanıt20'si bir yandan bütçeye gelir kay deki kasım ayında yapılacak dedilırken, öte yandan da "Baş Cumhurbaşkanlığı seçiminden ma Fonu'nun ilk kez bu yıl denetiendiğini" vurguluyor. bakanlık örtülü odenek harca önce sonuçlanması bekleniyor. Niçin gerek görülmüştür bu incelemeye? Bu sorunun yanıtını rapor açıklandıktan sonra alacağız. Olayın bir başka önemli yanı da fon gelirlerinin yüzde yirmisinin aktarıldığı "Başbakanlık Örtülü Odenek Hesaplannın" bu inceleme kapsamında olup olmadığıdır. Devlet gelirler ve gıderlerinin tümü TBMM adına Sayıştay'ın denetimi altındadır. Gizli de olsa açık da olsa, hiçbir kamusal kaynak bu denetimin dışında tutulamaz. TBMM denetimi dışında bir tek kuruş söz konusu oiamaz. TBMM denetimi dışında, Devlet Denetleme Kurulu da Cumhurbaşkanı'nm gerek gördüğü zaman "Tüm kamu kuruluş ve Türkiye Genel Sigorta A.Ş. "Yeni kurumlannda" inceleme ve denetim yapabilir. Sigortacılar Anyor" Örtülü ödeneğin yasal dayanağı, Muhasebei Umumiye Yasası'nın 77. maddesidir. Bu maddede örtülü ödeneğin "BaşbaSigorta hizmetlerini pazarlamakla kan'ın ve ailesinin şahsi masraflarına ve siyasi partilerin idare, görevlendirilecek, en az lise mezunu adaylar propaganda ve seçim ihtiyaçlan" için kullanılamayacağı açık2 hafta sigortaalık eğitimi göreceklerdir. ça yazılıdır. Yeni sigortacılanmız komisyon esasına Örtülü odenek, bütçe yasasının "Rcetveli" olarak bilinen bcgöre prodüktör olarak çabşacak ve başan lümünde yer alır. Bir başbakanın, örtülü ödeneği, kendisi, aitesi ve partisi adına oranında gelir elde edecektir. kullanıp kullanmadığı nasıl ortaya çıkacaktır? Çalışma yerleri îstanbul, Ankara, Adana, Denetimle tabii.. İzmir ve Bursa'dır. Bu konudaki genel kural budur, örtülü odenek de elbette denetlenir. Hem TBMM'ce denetlenir, hem de gerekirse Devlet Yeni bir mesleğe ilk adımı Türkiye Genel Denetleme Kurulu'nca... Sigorta A.Ş.'de atmak isteyenlerin, Devlet Denetleme Kurulu'nun Başbakanlık tanıtma fonlan ile 1.Nisan. 1989 tarihine kadar, ilgili incelemeleri sırasında, fonun yüzde yirmi oranındaki bölümünün ayrıldığı örtülü odenek payının incelenmesi gerekiTÜRKÎYE GENEL SİGORTA A.Ş. yorsa, bu denetim de yapılabilir. Meclisi Mebusan Caddesi 487498 Başbakan da bu konuda, Devlet Denetleme Kurulu'na, her Salıpazan 80040İSTANBUL türlü bilgi ve belgeyi sunmakla yükümlüdür. Yasalar bu kadar açıktır. Adresine bir mektup ekinde özgeçmişlerini Cumhurbaşkam'na bağlı Devlet Denetleme Kurulu, harcaiçeren bir yaa ve 2 fotoğraf göndererek maları "Başbakan'ın oluruna bağlı" Tanıtma Fonu'nu ilk kez debaşvurmalannı dileriz, netleniyor. NOT: Adaylar sınav ve mulakalla seçıleceklerdir. Denetleten cumhurbaşkanı, denetlenen de cumhurbaşkanı adayı olan başbakandır. Konunun, bu nedenle, yerel seçimle değil, cumhurbaşkanlığı seçimi ile ilgisi vardır. Bu yüzdendir ki konu çok, ama çoook önemlidir. fonlardan belediyelere aktanlan ödeneklerin "tahsis amaçlan dışında" kullanıldığı, "avanslann uzun süre kapatılmadığı" ve "bazı gdirierin fona hiç ödenmedigi" belirlendi. Devlet Denetleme Kurulu'nun 1988 yılı raporunda Türkiye Diyanet Vakfı işlemlerinde aksakhklar, muhasebe kayıtlannda düzensizlikler ve uyumsuzluklarla denetim yetersizliği gibi eksiklik, aksaklık ve usulsüzlükler olduğu belirlendi. Diyanet Vakfı'nda çok büyük miktarlara varan satınalma işlerinin ve inşaatlann ihaleye çıkanlmadıklan, kiraların tahsil edilmediği, gelirlerin bir kısmının hesaba geçirilmediği, vakıfla ilgisi olmayan kişilere ödemeler yapıldıgı saptandı. Muhasebe kayıtlannda bazı değerlerin bilançoda gösterilmediği, gelirlerin yanlış hesaplara aktanldığı, satınalma yetki sınırlannın aşıldığı, Devlet Denetleme Kurulu'nun 1988 yıu raporunda yer aldı. Devlet Denetleme Kurulu raporunda, fonu kullanan kurumlann fonla ilgisi oimayan başka gereksinmeler için harcama yaptfkları, ekonomik amaçlı bir başka fonda teşvik tedbirlerinden yararla EMEKLİLERE VE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCJLERİNE ÇAĞRI GENEL SIGORTA