Katalog

KÜLTÜRYAŞAM 7 ŞUBAT 1989 CVMHURİYET/5 İSMAİL DalVnin tüm mirasını tspanya'ya bırakması Katalanları kızdırdv HAYVANLAR 'Vasiyet değil ihan •^ Salvador Dali'nin, bütün mirasını tspanya devletine bırakmasmı, Cambio 16 Dergisi "Dali, Katalonya'yı mirasmdan mahrum etti" başlığıyla verdi. Aslen Kataîan olan sanatçının mirasının 300 milyon doları aştığı belirtiliyor. ^ ^ ^ m Kültür 5er\isi Sağlığında ilginç davram^ları ve buluşlarıyia insanları şaşırtmayı ve kızdırmayı çok seven Salvador Dali, olümunden sonra da insanları şaşırtmaya ve öfkelendirmeye devam ediyor. Aslen bir Katalan olan Dali'nin "bütün mülkünü, haklarını ve sanatsal yaratılarını" tspanya devletine bıraktığının açıklanması, Katalonya özerk bölgesinde geniş tepkilere yol açtı. Dali, 23 ocak günü Barcelona yakınlarındaki Figueras'ta oldüğünde, herkes sanatsal mirasının en azından bir bölümünü memleketi olan Katalonya bölgesine bıraktığına inanıyordu, Tabii bu .arada, sanatçının son yıllarında çevresini alan bazı "yakın dostlan" da servetten kendilerine bir pay düşebileceğini hayal etmiyor değillerdi. Ancak çok geçmeden, İspanya'da yayımlanan bir haftalık dergi Dali'nin vasiyetnamesini açıklayıverince ortalık kanştı. Gerçekustüculüğun son büyük ustası, "sanat yapıtiannın korunması ve halka açılması dileğivle bütün mülkünü, haklannı ve sanatsal yaratılannı" tspanya devletine bırakmıştı. Dali'nin son vasiyeti bütün ülkede bir bomba gibi patladı. Vasiyetnameyi açıklayan "Cambio 16" Dergisi şaşırtıcı haberi kapağından şu başlıkla verdi. "Dali Katalonya'yı mirasından mahrum etti." Salvador Dali'nin 1982'de yerel bir noterde iki Katalan köylüsıinün tanıklığıyla gizlice hazırlan natnesinde geçen "Estado Espanamesinde geçe •nol", yani tspanya Devleti deyimi, Katalan milliyetçileri tarafından hâlâ öfke ve nefretle telaffuz edilen bir deyimdi. Ve şimdi Katalonya'nın öz evlatlanndan biri, kalkmış, tspanya Devleti deyimini Katalonların yüzüne çarpıyordu. Ortalığı biı hiddet dalgası kapP İ K N İ K PİYALE MADRA ladı. Katalan hükümetinin eski kültür bakanlarından Max Cahner Garcia, Madrid'i, yörenin mirasına zorbalıkla el koyan bir "işgal giicü" olarak nitelendirdi. Bununla da yetinmeyen Cahner, "korkaklıkla" suçladığı Salvador Dali'nin vergi soıunlarının çözuleceği vaadiyle Madrid'le çok önceden anlaşmaya vardığını ileri sürdü. Ote yandan, Dali'nin yakınındakiler, ünlu sanatçının Ispanya devletini mirasçısı ilan etmesinde vergi kaygılarından öte bazı nedenlerin de bulunduğunu söylu>orlardı. Aşın kralcı olduğu bilinen Dali özellikle son yıllarda HIZLI GAZETECİ Kral I.Juan Carlos ve Kraliçe Sofia tarafından ovgülere boğulmuştu. Kral ve Kraliçe yaz tatilleri sırasında Dali ve karısı Gala'yı Cadaques'teki evlerinde sık sık ziyaret etmişlerdi. Vasiyetnamesini imzalamasından bir sure önce Dali, III.Carlos Büyük Haçı nişanıyla ödullendirilmiş ve Kral tarafından Pubol Markisi ilan edilbir SEHİH NAAPICAAAII ŞA$tf?tYOI?UM iAPTA •• «» •«•^•»^ • • ^Vastyetinl 1 9 8 2 * l a a i t t i f a 23 Ocak 1989da ölen Salvador Dali. geçenlerde ispanya'da "Cambio 16" adlı dergi tarafından açıklanan vaşıyetnamesini 1982'de imzalamıştı. Katalonyalı olan Dali'nin bütün mirasını Ispanya devletine bırakması, özellikle milliyetçı Katalaniar arasmda tepkilere yol açtı. mış olan vasiyetnamesi, en büyük tı. Dali'nin "vasiyetname darbetepkiyi Barcelona kentinde yarat si"nin politik boyutları da vardı. tı. Barcelona, bir bakıma, Kata 1975'ten, yani Franco'nun ölülonya'nın başkenti sayüıyordu. münden bu yana, Katalonya bölKent yöneticileri de 1990'ların gesi diktatörün tç Savaş'tan sonbaşlarında tarnamlanması tasar ra geri aldığı özerkliğini yeniden lanan yeni bir muzeyi tümuyle elde etmişti. Ama Katalonya Dali'nin "sanatsal mirası"na özerk yönetiminin Madrid'deki ayırmayı planlıyorlardı. Oysa merkezi hükümetle olan ilişkisi yişimdi Barcelona kentinde Dali'nin ne de dikensiz gül bahçesine dönyalnızca üç büyük yapıtı kalmış müşsayılmazdı. Dali'nin vasiyet ÜnlüAlman dergisinin Türkiye ÖzelSayısı mişti. Ayrıca Madrid'de büyük s a i v a d o r D a ] i retrospektif. du2 e n ı e n r n e s i gundeme getirilmişti. B m ü n b u n ı a n n y a m s ı r a Dali'nin Katalan hükümetinin başkam Jordi Pujol ile arası hiç de iyi değildi. Dali'nin vasiyetinin Katalanları öfkelendirmesi karşısında, tspanya Kültür Bakanı ve ünlü yazar Jorge Semprun da çok somut olmamakla birlikte bir açıklama yapmak ve sanatçının mirasmdan Katalonya'nın uygun bir biçimde yararlandınlacağını söylemek zorunda kaldı. Ama görünüşe bakılırsa, "skandallann sanatçısı" Dali ölumunden sonra da sanat ve politikantn fırtınalı gundeminden uzun süre inmeyecek. Türkiye Kültür Servisi Federal Almanya'da yayımlanan aylık "GEO Magazin", ozel sayılarından birini Türkiye'ye ayırdı. 8 dan birini Türkiye'ye ayırdı. 8 şubatta piyasaya çıkan Türkiye özelsayısı 164sayfa veyaklaşık 150 binlik bir tiraja sahip. Federal Almanya'mn en büyük yayın kuruluşları arasında yer alan Hamburg merkezli "Gruner und Jahr Verlag", birçok dergi ve gazetenin de yavıncısı. Bunlar arasında hafıadal.4 milyon satan "Stern" Dergisi'yle aylık tirajı 55 bin civarında olan "GEO Magazin" de bulunuyor. Amerikan "National Geographic" Dergisi'nin Avrupa'daki karşılığı olan GEO, bir. bir kısıın şahitleri dinlemışıir. genç kız iştirak edebilir. edecektir. Söz kıtabmda Maznun ailenın ikamet ettiği Gönderilecek fotografilerin kelimelerin hakiki ve mecazîne Paşabahçe hey'eü 912, yahutta kartpostal gibi ınanalara delâlet eylediği de cesametinde olması lâzımdır. ihtiyariyesiyle, Prenses Vicdan gösterilecektir. Bu suretle medenî Maamafih daha büyuk Hanım ve zevci Saci Ali Beyler dir lisanda mevcuı butün olmasında ınahzur yoktur. bu meyanda şahit olarak isıima Dil encümeni tarafından vücuda mefhumlara tekabüledebilecek getirilecek "Söz kitabı" hakkında kelimelerden mürekkep bir lugat Resimlerin çok koyu olmaması edilmişierdir. ve başlann büyük olması Dün maznunlarm da müdavelei efkârda bulunmak meydana gelmiş olacaktır. matluptur. ısıicvaplan yapılmış ve üzere Ankaraya çağrüan İlmî isıilâhların tespitine gelince, şahiılerin verdikleri malumat Paristeki müsabakaya iştirak Darülfünun Muderrislerinden bir bıınun için Darülfünunda her hakkında kendilerınden ızahat kıstnı dünku ırenle şehrimize avdeı fakülte reisinin riyasetinde birer eden ve pek beyenilen talep edilmişıir. güzellerden biri de Rus düzenlenen film haftaları da der eımişierdir. tali encümen teşkil edilecektir. Bu Çok küçük yaşlarda Fransa'ya güzelidir. Rus güzeli kızıl değil, Kadriye H.'ın Yıldız namı Kültür Servisi Türk sineması 30 sayfalık bir "Türk Sineması" Darülfünun E/nini Neş'et Ömer encümenler gene Lârus giden, Paris ve Strasbourg üniver ginin bir başka etkinliği. müstaarını daiıni surelte beyaz Ruslarm mümessilidir. bu kez Fransa'nın Strasbouıg dosyası hazırladı. Bu bölüm, geFransız Kültür ve Eğitim Ba Beyle Namık lsmail Bey de bu gün Üniversitesi esas ittihaz ederek kentinde boy gösterecek. 822 çen ağustos ayında Ttirkiye'ye ge sitelerinde tarih ve felsefe öğreni kanlığı'nın işbirliğiyle hazırlanan geleceklerdir. kendi fakültelerine ait istılâhlarm Henüz 16 buçuk yaşmda sarışın kıtllanmadığı tahakkuk eltiğini bir dilberdîr. Babası çarlık yaznuştık. Aldığımız maluınala mart tarihleri arasmda gerçekle lerek SESAM'da 4ö'ı aşkın film mi gören Faruk Günaltan, eğitim programında yer alan Fa Şehrimizden giden müderrislerin Turkçe mukabillerini devhnde dahiliye nezaretı nazaran Kadriye H. "Yıldız" şecek olan "Türk Filmleri Toplu izleyen ve gösteride yer alacak "Contreplongee" Dergisi'nin ça ruk Günaltan, TRT ve Mimar Si de iştirakiyie Ankamda tsmet Paşa bulacaklardır. Her fakültenin erkântndan ıken şimdi Pariste imzasını aımakta bir kasdı Gösterisi" Strasbourg'da yayım filmleri seçen, çeşitli sinema sa lışmalarının iki >önlü olduğunu nan Üniversitesi Sinema TV Mer Haztnetlerininriyasetindeumumî bulduğu islilâhlar Darülfünun laksi şoforlüğü eımekıedir. olınadığını, Mehveş, Jale gibi lanmakta olan "Contreplongie" natçılarıyla röportajlar yapar açıklıyor. "Standartlaştırılmış kezi'nin katkılanyla önümuzdeki bir içtima aktedildığini lelgraf Emini Neş'et Ömer Beyin Matmazel Irene Lavitski bir sinema dergisi tarafından duzen "Contreplongee" Dergisi'nin ko ürünlerin, audiovisual 'türlü'nün yaz aylarında Istanbul'da dunya haberi olarak yazmıştır. isimler arasmda bunu intihap riyasetinde bulunan büyük 'sinema gibi sinemayı' gitgide tehleniyor. Gösteri kapsamında 16 ordinatörü ve yayın kurulu üyesi eıtiğini soylenıiştır. sinema tarihi, estetiği ve semiyo Bu içnmada Türk dilinin alacağı komisyona gönderilecek ve burada resim mektebmde talebedir. Pariste çıkan "Resimli Rusya" fılm yer alacak. Aynca Müjde Ar, Faruk Günaltan'ın yazılarından dit ettiği, izleyicinin çoğunlukla lojisi üzerine bir yaz üniversitesi müsıakbel şekil hakkında çok Tahkikat gün geçtikçe inkişaf hey'eti umumiye halinde bu 'opıik bir çöp lenekesi' olarak de düzenlemeyi de duşünüyor. Şener Şen, Şerif Sezer, Ömer Ka oluşuyor. Turkçe mııkabiller tetkik olunaruk gazetesinin açtığı bir musabaka eımekıedir, bir iki gün sonra mühim kararlar verilmiştir. uşuyuı. » I » "•• TI. . neticesınde Paristeki Rus vur, Ali Özgentürk, Erden Kıral, mühim neticeler ahnacağı timit kabul edilecek. kabul edilen Sinemanın kültürel bir değer \e Dün şehrimize avdet eden Faruk Günaltan, "Türk Film ğerlendirdiği günumuzde sınemasan 'atkârları, munevverleri Başar Sabuncu ve Onat Kutlar da olıınmakıadır. kelimeler A nkaraya Dil leri Toplu Gösterisi"nin 58 bin sal kültürü canlandırmayı yüzyılın en önemli iletişim aracı Darülfünun muderrislerinden tarafından seçılıniştir. gösteri süresince Strasbourg'da Encumen'me gönderilerek söz olduğunu savunan Günaltan, köprülüzade Mehmeı Fuat R bu tngilizce güzeli de çok na^ari konuk edilecekler. "Türkiye'de nasıl film yapılabil içlırna ve TUrk dilinin alacağı yenikitabma dercolunacakıır. Strasbourg'daki dikkali celbeımiştir. Mıs Benny tlmî istilâhlar tespit edilirken "Türk Filmleri Toplu Türk Filmleri Toplu diğine hayrel ediyorum. Bu bir şekil hakkında bir muharririmıze Diks 20 yaşındadır. Transval Ajans telgrafları ve Avrupa azamî surette Turkçe olmasına Gösterisi" 1980'lerin Türk sinemucize" diyor. "Bildigim kada atideki şayanı dikkat malumatı ınuharebesinde teınayuz enniş Gösterisi 'nde yer gazeteleri her tarafta kışı itina edilecektir. masını Fransız izieyicisine tanıtrıyla bütün Türkiye'de 350 tane vermiştir olan buyük rütbeli bir zabitin gıttıkçe şiddeıini antırınakta mayı amaçhyor ve seçilen filmler alacak fümleri sinema salonu var. ()>sa bu sayı Askeri ve bahrî istilâhlar Erkânı kızı olup Londralıdır. Kibar olduğunu haber vermekıedir. iki ana tema çevresinde toplanı tanıtan bir ek yalnızca Paris'te SOO'ü bulur. Bu A nkaradaki Dil encümeni kızlarına mahsus Dam dö harbiyei Uınumiyece tespit Ingiltere'de yeniden onbeş nehiı yor: "Kadının Türk Toplumun dağıtacak olan tün Fransa'da ise 5 bin 500'e ula tarafından Türk dilinde mevcut Lıyon manastınnda tahsil ve baştan başa donmuştur. daki Sorunlan" ve "Türk Toplu "Contreplongee" şır. Fransa'da biri 'ContreplogL'e, olan bütun kelirneleri ıhtiva etmek edilecektir. terbiye görmüştür, şımdı Taymis nehrinde de buzlar son tlmî istilâhatm tespiıinin vesöz munun Karşı Karşıya Olduğu Çe sinema dergisi 30 5'i de Paris'te yayımlanan çeşitli üzere bir "Soz kitabı" ipekliler satan bir ınağazada derecede çoğalınıştır. Londrada kitabının ikmalinin bir senede lişki, Bunalım ve Degişiraler." Bu dergiler olmak üzere 6 sinema yapılmakladır. Bu kitaba ilmî sayfalık bir Türk modellik ederek ailesini bütün sular donduğıından su teminine çalışılacaktır. bağlamda Yavuz Turgul'un dergisi var. Türkiye'de hiç yok" istilâhlar da ilâve edilecektir. geçindırmek tedır. tlmî isülâhlan tespıt etmek üzere sineması dosyası da kıtlığı tehhkesi baş gostermiştir. "Muhsin Bey" ve "Züğnrt Ağa" diyen Faruk Günaltan, bir başka Yevmî 1,800,000 nıısha saıan Londrada soğuklar o kadar Orhan Oğuz'un "Herşeye Rağ hazırladı. projeye göre de önümuzdeki Darülfünun muderrislerinden "Deyli Meyi" gazetesı siddeılidir ki alkolıi muhtevi Gönattan Contreplangee'nın koordmatörü ağustos ya da eylül aylarında mürekkep olan komisyomm tarzı men", "Öraer Kavur'un "Yusuf tarafından açılan müsabakada olmasına rağıııen bıralar bile ile Kenan", "Kırık Bir Aşk HikâTürkiye'de Fransız filmleriyle ıl mesaisi ile, yapılacak Söz kitabının 30.000 genç ktz arasında donmaktadır. yesi", "Anayurt Oteli" ve "Ge arası izlevici toplayacağını ve ta amaçlıyoruz" diyen Contreplon gili bir hafta düzenlemeyi amaç sureıi tertibini tespit etmek üzere bırinciliği kazanmış ve Bas vekil Paşa Haznin riyaseünde Bazı Turkıye tebaası Avrupanın dığer yerleriııde de ce Yolculuğu", Erden Kıral'ın nıtımın başarıya ulaşması duru gee Dergisi, Fransa'da deneysel ladıklannı sözlerine ekliyor. gazeıesinin karilerinın kmıu umumî bir içtima ukdolundu. Bu Maımazellerden aldığımız müthış soğuklar vardır. "Hakkâri'de Bir Mevsim" ve munda bu rakamın 10 bine de çı bir uygulamamn da öncüluğunu azamı, Mis "Dıks"in Ingiliz Bu arada Faruk Günaltan'ın içlimada \ehlen kararlarşunlardır: mektuplarda musabakanın yapıyor. Lise \e üniversite düze"Av Zamam", Ali Özgentürk'ün kabîleceğini söylüyor. Aynı gösgüzelliğini bu 30,000 kız Devlet Bakanı Adnan Kahveci'yle Söz kitabı için Lârus universel esas valnız Türk hanımlarına ını "At", "Hazal", "Bekçi" ve "Su teriyi Strasbourg'dan sonra Fran yindeki okullarda sinema eğitimi arasından en iyi temsil eden nıunhasır olduğu da Yanar", Alıf Yılma2'ın "Adı sa'nın doğusundaki çeşitli kentler vermeyi ve "bilinçli" sinema \z yaptığı görüşme sonucunda, 5 ittihaz edilmıştir. İki cillten guzel olduğuna karar vermiştir. leyicileri yetiştirmeyı amaçlayan Fransız gazetecinin Türkiye'ye mürekkep olan bu kiıapıaki sorulınaktadır. Vasfiye" ve "Asiye Nasıl Kurtu de de yinelemeyi düşünen GünalMıisabakamız Türkiye güzelliği lur?", Basar Sabuncu'nun "Zen tan, bu etkinliğin hem Turkiye' bir program çerçevesinde her ay davet edilmesi kararlaştırıldı. Şu kelımelerin Turkçe mefhumları müsabakasıdır ve Türkiye gin Mutfağı" adlı filmleri göste nin Batı'da olumlu bir imaj ka öğrencilere film gösterileri düzen bat a>ı sonunda Turkive'ye gele tespit edilecek, bilâhara bu tebaasından olmak şarıiyle cins zanmasına hem deTurk filmleri leyen dergi, bu filmlerle ilgili çe cek olan Fransız gazeteciler Türk mefhumlara karşılık olarak rilecek. tstintak Hâkımi Hikmet Bey nin Avrupa pazanndaki şdnsnıı şitli bilgileri içeren yayınlan da su sineması çevreleriyle tanışacak, si kullanllan Turkçe kehmeleri bütün ve mezhep farkı olmadan her Bu filmleri tanıtan 4 sayfalık di'ın de levkıfhanede çalısmış ve arttırmasına varayacağını belirti nuyor. Belli bir yönetmen. oyun nema sanatçılarıyla söyleşiler ya tugat menabimden bularak lespit namuskâr ve 15 yaşına girmiş bir ek dağıtacak olan "Contrepcu ya da bir ülke sineması adına pacaklar. voı. longee" Dergisi şubat sayısına da kaç aylık periyotlarla ülke veya şehirler hakkında özel sayılar da hazırlıyor. 8 şubatta piyasaya çıkan Türkiye özel sayısmın önsözünde Sorumlu Yazı Işleri Müdürü Slefan Reisner şöyle dedi: "Türkiye, Avrupa'ya bir dui soru yöneltmektedir. Ve Avrupa bu soruların yanıtlan konusunda henüz çaresizdir. Kesin olan bir şey yarsa o da şudur: Eger Tiirkiye, Avrupa Toplulugu'na kabul edilecek olursa gerçi kültürel kimliğinden va/geçmek zonında kalmayacaktır, ama Fransız Devrimi'nden bu >ana Avrupa'nın başlıca mirasını da ustlenmek zorunda kalacaktır: Özgürlük, eşitlik. kardeşlik." Türkiye özel sayısında yer alan konular arasında Sakıp Sabana'nın bir portresi bağlamında Türkiye ekonomisi ve sendikal haklar, GAP ve Atatürk Barajı, Cengiz Beklaş'ın Mimar Sinan hakkındaki bir yazısıyla Federal Almanya'nın Ankara Büyükelçisi Dr. Ekkehard Eickhoff'un Selçukluları konu alan bir yazısı bulunuyor. Özel sayıda Ömer Erzeren, Baha Göngör ve DilekZaptçıoğlu'nun yazılarının yani sıra, gazetemiz yazarı Erbil Tuşalp'ın insan hakları konulu bir yazısına da yer verildi ve yazarımız hakkında 13 yıl ağır hapis cezası istemiyle dava açıldığı bildirildi. Bekir Vıldız'ın tslami hareketi de iş' leyen bir öykusünü içeren özel sayıda fotoğraflar Ara Güler, Ergun Çağatav ve Huseyin Kuzu' nun imzalarmı taşıyor. Festivalde yarışacak Türk filmleri AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİRK£M^ GÖKHAS Kültür Servisi 8. lstanbul Uluslararası Film Festivali "Yılın En İyi Türk Filnıi Yanşması"na kaııiacak filmler belirlendi. 116 nisan tarihleri arasında gerçekleşecek olan festivalde "Düııden Sonra Yanndan Önce" (Nisan Akman), "Yansıma" (Taner Aşkın), "Arabesk" (Ertem Egilmez), "Gece Dansı Tutsakları" (Mahinur Ergin), "PolUei" (Şerif Gören), "Ates Bocegi" (lsmail Güneş), "Üçüncü G ö ı " (Orhan Oğuz), "Gömlek" (Bilge Olgaç), "Dütturü Dünya" (Zeki ökten), "Yedi Uyuyanlar" (Zafer Par), "Öğretmen" (Kartal Tibet), "Melodram" (İrfan Tözüm), "Reis Bey" (Mesut Uçakan), "Arkadaşını Şeytan" (Atıf Yılmaz) filmleri yarışma kapsamında yer alacak. Sungu Çapan, Burçak Evren, Kadri Yurdatap'tan oluşan önseçici kurul, ayrıca geçen yıl büyük ödülü alan Tunç Başaran'ın yeni filmi "Uçurtmayı Vurmasınlar'"ı. bugüne kadar Türk sinemasına senaryo alanında yaptığı ciddi katkılardan öturü Selim tleri'nin "Hiçbir Gece" adlı filmini ve Barış Pirbasan'ın "Küçük Balıklar'ını, yasal gösterim hakkı sağlandığında Muammer Özer'in "Kara Sevdalı Bulut"unu yarışmaya katılması için festivalin düzenleme kurulunun dikkatine sunacak. TARİHTE BUGÜN MLMTAZ ARIKA.\ 21 Şubat CUKUROVA'DA SEL!. 1348'P£ SU&ÜfiJ, BıfZ SUIZEDtR ÇU ETtaSl ALTINA ALMlÇ OLAN sEL SULASl Ç.EKlLMEYE BAÇLAMlÇrt. O*J GUMDÜR OEVAM EOEM SAĞANAtC 81Ç1MINPEKİ YAĞMUtS, YÖ ~ fZEPEKI AJEHte IS£ AICAISÇULAejN TAÇMASIMA UBPEN OLMUÇ, 7OO.OOC DÖNUM BK'Lİ ARAZî SUL4/S. ALTIA1OA KALMtÇTt. gu A&ADA, K.£UT, KASAgA VE KÖYLEG O£ SELDEM BÜYÜfL Z4£Ag GCRMÜÇ, 5" ACCŞV YAŞAMIMl YtT/RMİŞj SAYtSlZ HAYVAH VEIMF OLMUÇTU. <ÖYLEI?£>EM DEMİZ MO 60 YIL ÖNCE Cumhuriyet nltClUl 'Contreplongee' Dergisi'nin düzenlediği gösteri 822 mart arasındaStrasbourg'da Fransa'da Türk fflmleri gösterisi Avrııpada kış Güzeüik müsabakamıs Kâtip lâzım Tahkihat