Katalog

11 ŞUBAT 1989 KÜLTÜRYAŞAM CUMHÜRİYET/5 Dilşiddet ilişkîleri Harold Pinter, bu kez "belirsız" bir ulkede, dillerini konuşmaları yasaklanmış insanlann, baskı simgesi olarak gösterilen bir grup askerle yansesli, yarı sessiz hesaplaşmasım anlatıyor. YAVUZ BAYDAR STOCKHOLM Ingıhz yazar Harold Pınter'ın son oyunu Dag Dili (Mountaın Language) sergılenraeye başladığı Stockholm'de buyuk ılgıyle karşılandı 1985'te Turkıye'yı Arlhur Miller'la bırlıkte Uluslararası PEN adına zıvaret etmış olan unlu yazann yaklaşık >arım saat kadar suren ve Turkıve'dekı etnık sorunlarla üıntıler taşıyan oyunu ılk kez, geçen yıl Londra'da, Ro>al National Thealre'da sahneye konmuştu Dağ Dili, ıkı haftayı aşkın bir suredır, lsveç'ın en saygın tıyatrosu olan Kralıyet Dram Tiyatrosu sahnesınde sergılenıyor Oyun bırkaç >ıldır lsveç'ın en parlak genç ovuncuları arasında yer alan Peter Stormare'nın ılk yönetmenlık denemesı 5 yıl kadar önce ayru lıyatronun baş yonetmenı Ingmar Bergman'ın gözde aktörlen arasına katılan Peter Stormare (33), une Harnlet rolundekı başansıyla kavuşmuştu. Dag Dili'nın çevınsı de Stormare'ye aıt. Genç yönetmen pıyeste Yanm saatHk oyun 1985 te Arttıur Mıller'la bırtıkte Türkıyeyı Uluslararası yıne ulkenın en iyı oyunculan araPEN adına zıyaret etmış olan Harold Pinter ın ' Dağ Dılı" adlı oyunu yaklaşık sında yer alan Borje Ahlstedl'e ve yanm saat suruyor llktez9ecen yıl Londra'da sahnelenen oyun bu kez Stock Gerd Hagman'a ıkı önemlı rolu vermış Teğmen rolünde Ahlstedt holmde Kralıyet Dram Tıyatrosunda sergılenıyor Harold Pintefın "Dağ Dili" Londra'dan sonra Stockholm'de HAYVANLAR ISMAÎL GULGEÇ Personel yoksa müze de yok hanesı duzenlenen ve baş oda, gelın odası, yemek odası, mutfak gıbı duzenlemden olan muzede bölgenm kultunınu yansıtan etnografık rutelıkte eserler sergılenıyor Osman Hamdı Bey Muzesı ıse, 1884 yılında ın şa ettınlen koşk, resimhane, kayıkhane ve müştemılatından oluşuyor Osman Hamdı Bey'ın 26 yıl A H M E T KURT ~ sureyle yazlarını geçırdığı ve kendı vaptığı resımlerle susledığı bu bına, 1985 yılında Kultur ve TutZMİT Izmıt Muzesı, Saatçı Ahefendı Ko rızm Bakanlığı Eskı Eserler ve Muzeler Genel Munağı Etnografya Muzesı \e Gebze Eskıhısar'dakı durluğu tarafından aslına uygun olarak restore Osman Hamdı Bey Muzesı personel yokluğu yu edılmış ve bahçe duzenlemesı yapılmıştı 1987 yızunden zıyarete kapatıldı lında yıne Mesut Yılmaz tarafından hızmete açıKocaelı Kultur ve Turızm Mudurluğu yetkılıle lan müzecı ve ressam Osman Hamdi Bey'ın evıurı bu yılın başında emeklıye ayrılan ve sözleşmesı de, kullandığı eşyalar, kendısıne ve aıt fotografbıten ıkı personel nedenıyle kapatma kararının lar ve vaptığı çeşıtlı tablolar sergılenıyor alındığım, personel ataması ıçın bakanlığa bir yazı ıle başvurulduğunu behrttıler Muzelere, kapalı bulunduklan sure ıçerısınde grup zıyaretı başvuru su olursa Kultur ve Turızm Mudurluğu'nce oluşturulacak bir ekıp gozetımınde zıyaretler gerçekleştırılecek Ziyarete kapatılan İzmıt Muzesı'nde 8 kışılık bir personel gorev yapıyor 10 yıl on^e 16 kışılık personelı bulunan muzeye bugune kadar hıç personel ataması yapıimadığı gıbı daha sonra açılan Saatçı Alıefendı Konağı Etnografya Muzesı ıle Osman Hamdı Bey Muzesı'ne de buradan personel aıanmış Ilk kez IV. Murat tarafından yaptırılan, daha sonra Abdulaziz'ın ısteğı uzerıne av koşku olarak yenıden ınşa ettınlen İzmıt Muzesı'nde Ataturk de Kurtuluş Savaşı sırasında bir sure kalmış ve Fransız >azar Claude Farrere'ı burada kabul ederek unlu söylevını vermış Mımarlıgını Karsbet Amira Balyan'ın yaptığı, Barok stıhnde ınşa edılen ıkı kath ve cephesı mermer kaplı bu bınanın tavan suslemelerı ıse Fransız ressam Sassoa tarafından gerçekleştınlmış Uzun süre vüayet konağı olarak kullanılan bu saray 1967 yılında muze olarak hızmete alınmış ve burada arkaık, klasık, Helenıstık, Roma ve Bızans çağı eserlerı ıle etnografik eserler sergılenmeye başlamıştı 1774 yılında Izmıt'ın denıze hâkım dık bir >amacı uzerıne kurulan Saatçı Alıefendı Konağı ıse Kultur ve Turızm Bakanlığı Eskı Eserler ve Muzeler Genel Mudurluğu tarafından 1976 yılında ka İki yıl önce açrimtst 1985'te Eskı Eserler ve Muzemulaştırılmış ve 1987 yılı ıçınde onarılarak zama ler Genel Mudurluğu tarafından asiına uygun olarak yenın Kultur ve Turızm Bakaıu Mesut Vılmaz lara nıden duzenlenen Osman Hamdı Bey Evı, 1987de döfından aynı >ıl "Etnografya Mnzesi" olarak ziya nemın Kultur ve Turızm Bakanı Mesut Yılmaz tarafından rete açılmıştı Bodrum katında bir çocuk kutup muze olarak hızmete açtlmıştı (Fotoğrat Lale Fıloğiu) Üç müze ziyarete kapandı İzmıt Muzesı, Saatçı Alıefendı Konağı Etnografya Muzesı ve Gebze Eskıhısar'dakı Osman Hamdı Bey Muzesı personel yetersızlığı dolayısıyla ziyarete kapatıldı. ve ozellıkle ana rolunde Gerd Hagman "cizgi uslu" vorumlarıyKİM KİME DUM DUMA BF.HU AK la haylı alkış topluyorlar Harold Pinter, Dag Dilı'nde, rrutım Hayai ciıg*), dopdo/u her zamankı gıbı yıne, "uyumsuz"un egemenlığı altında dıl şıddet ıhşkılennı ırdehyor Yazar bu kez "belirsiz" bir ulkede, dıllennı konuşmalan yasaklanmış olan ınsanların, baskı sımgesı olarak gostenlen bir grup askerle van seslı, yarı sessiz hesaplaşmasını anlatıyor Pınter'da daha çok dıle dayalı olan, genellıkle de dılle sınırlı olan şıddet, Stormare'nın yorumunda fizıksel boyutlar da kazanıyor Da| Dili, ıçenğının otesınde, Kurt dılının Turkıye'dekı durumu konusunda tartışma zemını de oluştunıyor Gostenlerden bırınden sonra tıyatro salonunda bir 3u kn. t»n erAeA açıkoturum duzenlendı Bu açıkodort' ğ turuma Jsveç Sosyal Demokrat Partısı mılletvekıllennden Hans Goran Franck ıle Uluslararası Af Orgutu, PEN ve Kızılhaç temsılcılerı katıldı Pınter'ın, oyununda herhangı bir ulke va da dıl adı vermemesı farklı yorumlara da yol açıyor lsveç'ın en onde gelen tıyatro eleştırmenı ve "Sevnska Dagbladet" Gazetesı yazan Ingmar Bjorksten, eleştırının yalnızca Kurt dılının durumuvla sınırlı tutulmasına PİKNİK PİYALE MADRA karşı çıkarak, Dağ Dili ıle ılgılı olarak kaleme aldığı yazıda şu gorüşlere yer venyor "Kraliyel Dram Tiyatrosu, nedense program broşurunde Arthur Miller'a aıt bir yazıya da yer vererek, kulture baskı uygulayanlar arasında Turkıye'yı ele başı gibi goslenyor. Estonvalılar kendi anadillen ıçın ellennden geleni yapıyorlar, Romanya'nın dıktatoru, kendı azınlıklanaın kulturunu koruma duşlerinı Transılvanya'da un ufak ediyor. Neden sadece Turkiye?" Tabu,buaracb, , Amenkaoa uitc/iceAim * & Awayaar*S"> H ? çityı fa/vır 0d&£ 5at>aMey/n de urfa i SANAT KULİSİ ZülaVi öpmek! 7 Şubat 1989 gecesı yazar Hulkı Aktunç'un evınde bir çığhk koptu Gecenın on bir buçuğu olduğu ıçın komşulardan merak edenler de oldu Oysa merak edılecek bir şey yoktu Çığhk, aslında sevınç çığhğıydı Aktunç, 10 yıldır ustunde çahştığı "Tanıklanyla Turkçenın Buyük Argo Sozluğu"nu en sonunda bıtırmıştı Sevınenler de yıllardır evı sahaf lara çevıren Aktunç'un eşı ve oğullarıydı Sozluk, "Zulal" maddesıyle sona ermıştı "Zulal ne nedır ağa"> Hıç duymadık'" dıyen arkadaşlarına Aktunç şöyle anlatıyordu "Patrona Halıl dönemı argosundandır Zulal, Arapçada iyı su, an su anlamına gelır Eskı argoda da yarın dudağı demektır Bu maddeyı öptuk, sözluğu bıtırdık'" ÇİZGİLİK KÂML MASARACI Kaderimiz 141 142 Yem çıkan kıtaplar Cumhunyet Kıtap Kulubu'ne duzenlı olarak gelır Geçenlerde Altın Kıtapların bastığı bir kıtap geldı Kıtabın adı, "Önce Vatandaş Sonra Polıs"tı. Ancak kıtaba, Altın Kıtaplar'ın sahıbı ve yonetıcısı Dr Turhan Bozkurt'a aıt bir de kart ılıştırılmıştı Kartta "141 ve 142 sayfalara dıkkat" dıve de bir not vardı. "Once Vatandaş Sonra Polıs", Federal Almanya'dakı polıs uygulamalarını sergılıyordu Ama kıtabın Turkler ıle ılgılı bolumu 141 ve 142 sayfalarda yer alıyordu AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GOKHA.\ GIRSES Ankara Sinema Şenliği 312 mart günleri arasında yapılacak Kırk fihıılik sinema şöleni ANKARA (AA) Mulkıyelıler Bırlığı tarafından, bu yıl ıkıncısı duzenlenecek "Ankara Sinema Şenliği"nde, aralarında Aytenştaynın "Potemkın Zırhlısı" Costa Gavras'ın "Z" ve "Sıkıyonetim" adlı fılmlen ıle Tavlani kardeslerin "Kaos" gıbı unlu yapıtlannın da bulunduğu, yaklaşık 40 Fılm gösterılecek Mulkıyelıler Bırlığı yetkılılennden alınan bügıye gore, 312 mart gunlen arasında duzenlenecek şenlıkte, yanşmalı bölumler dışında, dunya sınemasmın önemlı yapıtlarını tanıtmak, klasıklerden ornekler vermek amacıyla Sovyet, Alman, Yunan ve Çın sinema ustalannın filmlerı sunulacak Şenlıkte, Yunan asıllı sınemacı CostaGavras'ın 3 fılmı "Sıkıyonetim", "Z" ve "thanet" göstenme gırerken, usta Sovyet yönetmen Ayzenştayn'ın "Potemkin Zırhlısı" ve "Aleksandr Nevski" adlı yapıtlan, Kızüırmak Sıneması'nda ızlenebılecek Mikbaıl Rhome'un dokumanter fılmı "Sıradan Faşızm", Tarkovski'nın 1986 yapımı "Kurban", Cengiz Abuladze'mn 1986 yapımı "Pismanlık" adlı yapıtı, Tavlani kardeşlerin Pirandello'nun hıkâyelerınden uyarlanan filmı "Kaos" Kızılırmak Sıneması'nda gösterı lecek ötekı filmler arasında yer alacak Şenlik suresınce Italyan komedı filmlerınden ornekler de Derya Kultur Merkezı'nde ızlenebılecek Lucıano Emmer'ın yonettığı 1950 yapımı "Bir Ağustos Pazan", Mario Monicelli'nın 1951 yapımı "Gardıyanlar ve Hırsızlar", Alberto Lattuada'nın 1973 yapımı "Ben Pradayım" adlı filmlerı, toplu gösterıde ızlenecek ılk yapıtlar arasında yer alıyor Toplu gösterıde, Luigi Comencini'nın uç filmı de ızlenebılecek Bunlardan bınncısı baş rollerıru Gina Lollobrigıda ve Vittorio de Sıca'nın paylaştığı 1954 yapımı "Ekmek, Aşk w Kıskançlık" olacak Dığerlerını de 1979 yapımı "Trafik Keşmekeşi" ve 1960 yapımı "Herkes Eve" filmlerı oluşturacak Derya'da ızlenebılecek dığer filmler de şöyle Dino Rissi'run 1956 yapımı "Yoksul Ama Guzel", 1961 yapımı "Zor Bir Hayat", Antonio Pidentrogeli'mn yonettığı, başrolunde Stefania Sandrelli'mn ızlenebıleceğı fılmı "Onu İyı Tanıyonım", Mario Monıcelli'mn dort fılmı "Sevinç Çıglıklan", "Sdahlı Kız", "Bir Kâğıt Oyunu" ve Vittorio Gasman'ın başrolunde oynadığı "Branchaleoae Ordusu Haçh Seferinde." Şenlıkte aynca, Charlıe Chapün'ın doğumunun 100 yıldonumu nedenıyle "Charlie Chaplin" ve "Murnau" sessiz filmlerı toplu gostensı duzenlenecek Alman Kultur Merkezı'nde duzenlenecek ucretsız gösterıde de unlu Turk sınemacısı O.Lutfı Akad'ın "Gelin", "Dugun", "Diyet", "Vurun Kahpe)e", "Vesıkalı Yanm" ve "Kanun Namına" gıbı önemlı yapıtlarından ornekler sunulacak TARİHTE BUGÜN MJMTAZ ARIKAJS 11 Şubaı f329 'PA SUGUN, ir/İL YA YLA YAPtLAN MA UYAetNCA "VATIKAN" &4ĞIMS/Z g/B OBVLET OLMUÇru KOMA KEMTI IÇINPE Y£IZ ALAN VATIKAN, BlHKAÇ KIUSE Y£ SA&4YI KAPSAYAN ÇOK. ÇASI uzeeiN BEISl, H/&IST/YAN DuMYASıNIN LlOERl PAPA BURADA OTUeMAKTAPllZ vATrKAN SARAYI, GELENBKSBL TKgzPA GiYlUlP S/LAHıst/tçeeu AS£££L££ (SOLPA) TT* ATK4ND'Nf OHEMt SANAr YAP'7Z/1£t Y£ MUUVLU A£fılSrYlE, 9OO OuO UANESt ISE, PUNYA Ç.APtNPAD(R . KUTÛP VATIKAN BAGIMSIZ!. esaslarını ıhzar buyurdukları Şışlıdekı konağınm inkılap Muzesı haltne ıfrağı ıçın hazırlıklara başlamıştır Bu Herkes, artık kar vağmayacak hususta Darulfunun yapmamakla beraber devam derken ve Kandıltı Rasathanesı profesorlerınden kopruluzade edecektır lodosun devam edeceğını Fuat, Muzeler Muduru Halıl, Karın akşama kadar devamı bıldırerek havanın açacağı yuzunden şehrın cıvar koyler \e Eınaneı mektupçusu Osman hakkındakı umıtlerı lakvıye sevfiyelerle munakatatı yenıden \'urı, esbak Şehreınmlerınden eimışken evvelkı gece hava Hayrı Sedıın ve Askerı Muze muşkullenmışiır bırdenbıre değışlı Oldukça Muduru Bevlenn ınatumatına Şıddellı soğuklarm devamı kuvvetlt bir şımal ruzgârıyla muraiaaı edılmışnr Muzenın yuzunden her taraf buz beraber tekrar kar yağmaya tulmuşıur Sokaklarda kavan \e ne surelle lesıs edılmesı başladı duşenlerın haddı hesabı yoktur hakkında lahkıkal yapılacaktır Vakıa, Rasaihanemn bıdavetı Soğuğun şıddeiı yuzunden dun teessusunden berı geçen 16 sene etlerın teslere ıle kesıldığıne zarfında kaydetmedığım tesaduf edılmışlır Has undan vapılaıak 125 bıldırdığı evıelkı gunku şıddellı gramlık kuı,uk pıdeler uı soğuklar bir az kırılmı}tı Fakal bu{,uk, 250 gıamlık buyuk kar dun akşama kadar arasıra Pirandello'nun öykülerinden Tavlani kardeşlerin, ünlü Italyan yazar Pirandello'nun öykülennden be tıpı halınde yağmakia de\am Şehreınanelt, Gazı Hazrellerının pıdeler de 7 kurusıan yazperdeye uyarladıklan "Kaos", 2 Ankara Sinema Şenlığı'nde gösterılecek önemlı filmler arasında eıtı ve Rasaihanemn dun oğteye vakiıle oturduklan ve ınkılabın saiılataklır 60 YIL ÖNCE Cumhunyet doğru verdığı ılk teblıgaıa gore Bııgün de kar maalesef bu gece de şımalden esecek ruzgâr şıddellı yagacak olmıyacağı ıçın lıpı // Şubat 1929 Yumurıalı olduğu bahanesnle mua\yen fıaıran fazla ıstenmesı katıven ınemnudur irzıı edenlerın yumurtayı Jırmu\a vererek yumurıalı pıde \ aptırabtlet ek lerı Şehreııianelı larafından onemle ılan edılmışnr PAGEOL Pide fiatları İnkılap Miizesi