Katalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhunvct Matbaacılık ve Gazeıecılık Turk \nonım Şırket. adma Nadir Nıdi 0 Genel Yayın Muduru Hasaa Ccmıl, Muessese Muduru Emine L'şaklifil, Yazı lşlerı Muduru Okıj Goncnsm, O Habtr Merkczı Muduru \ilfin Ba>tr. Sayfa Duztnı YOnetmem Alı Aor, • Temsılaler ANKARA \hron TML tZMlR HHanct Çefmkıyı. Iç Polıuka. Cıtal B^taDgıç. Dış Habcrlcr & p ı n Bria. Ekonomı Ccngiz Tnrtan. Is Sendıka Şukna Kıtma. KultUr C«M Csnr. E&um Gen™> Şaykn, Haber \ra5t1rma lsroM Bc*»n. Vjr HabcrİCTi Necda Dotaa. Spor Daraşmanı AMalpdir Voajmu, Cta Yazllar Kcmn r.l^l... \ n s u r m a ^feın Mp«v Duzritme AMuOalı Yıaa. 9 Koonüna:» AfenM koratam, 0 Malı IŞICT Erol Erkm, # Muhasrt* Batenl YHKT • Bui(«Planlama. SCTJI Onunbcftattı • Rddaro Arjt Toroı, 0 Ek ttyınlar Hnlja Akyol 0 ldanr Hnseyın CUITT. 0 Işletme Ondtr Ç<ük, 0 Btlgılşlem N«i imL 0 Pcrsond Srrp B o « n o o # a . taı v* ><m»ı tumhunm Malbualık v* Gazeualık I A Ş TUrk O a * Cad 39 41 34334 la PK 246isanbul Td. 512 05 05 (20 haıı Tdra. 2246 Fax (1) 526 60 T 0 Bumlar Aakm: Zıw Gokalp Bh Inlulıp S. No 19.4, Td [33 1 4147. VBL 42344 Fax. (4) 133 1 05 65 0 b n i r H Zı>a Bh 1352 512/3. Td 13 12 30. TÜHL 52359 Fax. (51) 19 53 60 0 A t a > Inömj Cad 119 S. No 1 Kaı 1. Tet 19 37 52 (4 hao, Tdex. 62155, F u . C\) 19 37 52 TAKVIM: 18 KASIM 1989 Imsak 5 19 Guneş 6 4 7 Oğle 11 54 Ikındi 14.27 Akşam: 16.51 Yatsı: 18.14 'Miting var, haycli Aliağa'ya' Bakırçay Belediyeler Birliği'nin öncülüğündeki miting yarın saat 12.00'de gerçekleştirilecek. lzmir Anakent Belediyesi'nin otobüsleri, Cumhuriyet Meydanı'ndan Aliağa'ya yurttaşları taşıyacaklar. 20'yi aşkm meslek kuruluşu, odalan ve birliği "mitinge destek" mesajları verdiler, üyelerine mitinge katılmalan için çağrı yaptılar. Çiftçisinden balıkçısma; emeklisinden öğrencisine tüm Aliağalılarm dilinde aynı slogan var: "Bir yeşil yaprak, bir mavi damla, bir tutam ak bulut için... Haydi Aliağa Termik Santralı'na hayır mitingine." SERDAR KIZIK / ÜMİTOTAN tZMtR "Bir yeşil yaprak / Bir mavi damla / Bir tutam akbulut için... / Haydi Aliaga Termik Santnüı'na Hayır Mitingine." Bu çağn, çiftçisinden balıkçısına, emeklisinden öğrencisine tüm Aliağalılarm dilinde bugünlerde. En ilgisizJer bile lzmir'in merkez noktalarında pankartlardan okunan bu çağrıyı görünce, birbirlerine soruyor: "Termik saotral ne ki, Aliagaya oe olacak?" Bakırçay Belediyeler Birliği'nin öncülüğünde bir araya gelen siyasal yelpazenin ayrı ayrı yerlerinde olanlar, siyasetle ilgilenmeyenler, çeşitli dernek, oda ve birlik üyeleri, yeşiller, çevreci kuruluşlar, yöre halkı ve diğer yurttaşlar yarın saat 12'de, Aliağa'da bu sorunun yanıtım verecekler. Günlerdir sürdürülen etkinliklerin birikimleri ortaya serilecek ve denecek ki: "Dogayı kjrleten, insanlan, bitkileri, tum canhlan olumsuz etkileyen termik santralı istemiyoruz. Aliaga'nın, çevrenin yok olmasını istemijoruz. Tum insanlan termik santrala karşı olmaya çagırıyor, yetkililerin gözlerini açmalannı istiyonız..." Aliağa hareketli bir gün için son hazırlıklarını tamamladı. Sloganlar, pankartlar hazırlandı. tzmir Anakent Belediyesi'nin otobusleri, yarın saat ll'de Cumhuriyet Alaru'ndan Aliağa'ya yurttaşları ücretsiz olarak taşıyacaklar. 20'yi aşkm değişik meslek kuruluşu, odalan ve birliği, "mitinge destek" mesajım verdiler, üyelerine çağn yaptılar. "Doga kıyıcısı santralı istemiyonu» Hep birtikte el eie sağiıklı bir çevreye... Yok edilen çevre; tekellerin artan kân... Tarlamızı, topregımızı, aşımızı yutacak santrala hayır... 30 yıl ömiiriü santral için 30 asırlık dogaya kıymayalun... Saghklı bir çevre gelecek kuşaklann en dogaJ hakkıdır." Bu pankartlar hazırlandı, Aliağa Belediyesi'nde bekliyor. Peki, bu santral nereden çıktı, insanlar niçin böylesine tepki gösteriyorlar, bugünlere nasıl gelindi? öyküsü şöyle: Termik santralın yapımını engellemek amacıyla düzenlenen 'Doğa katliamına hayır9 mitingiyarın Burdur Gölü kirleniyor • ANTALYA (AA) Sanayi ve evsel atıklar ile betonlaşmanın artması sonucu, göllerden tehlike sinyalleri alınmaya başlandı. Birçok gölde su seviyesinin düşmeye başlaması sonunda, yetkililer önlem almak için projeler de hazıruyor. Sanayi atıkları ile dolan ve cevredeki fabrikalardan gelen atıklarla kirlenmesi devam eden Burdur Gölü, kent kanalizasyon şebekesinin tamamlanmasını bekliyor. Halen kullanılan eski şebeke ile atıklar arıtılmadan Burdur çayına bırakıhyor ve bunun sonucu göle ulaşıyor. Atıklarmı, çeşitli çay ve akarsularla Burdur Gölü'ne gönderen Keçiborlu Kükürt, Burdur Süt ve Seker Fabrikalannda arıtma tesisleri kurulacağı bildirildi. BELEDİYE BAŞKANLARI NE DİYOR? İnsanlarımızı temiz bir çevrede yaşatmalıyız Aliağa'ya termik santral yapılması ile ilgili olarak çevre belediye başkanlarımn görüşleri şöyle: HAKKI ÜLKÜ (Aliağa Belediye Başkanı): Halkı göz ardı ederek bir yöreyi kirliliğe boğmaya kalkışmak künsenin kân değildir. Aliağa'yı gözden çıkarmaya kalkanlara, yörede yaşayanlar gerekli dersi hukuk yoluyla ve eylemleriyle verecektir. OSMAN ÖZGÜVEN (Dikili Belediye Başkanı): Yalnızca Aiiağa'da yaşayanlar değil, tüm insanlann bu olaya karşı çıkması lazım. Zaten tepkiler de bunu gösteriyor. Gencelli'ye termik santral yapmaya kalkanlar, gidip Aliağa'daki demir çelik tesislerinin çevreye yaptığı kirliliği görsünler. NİHAT DİRİM (Eski Foça Belediye Başkanı): Öncelikle insanlarımızı temiz bir çevrede yaşatmak zorundayız. Şu an Foça halkı büyflk tedirginlik duyuyor. Çeşitli kesimlerin termik santrala karşı tepkileri durmak bilmiyor. FUAT ERİŞ (Kınık Belediye Başkanı): Santral bölgesine ağaç dikiliyor. Dilerim ki bu ağaçlar büyür... MÜNtR BAYRAV (Hervacı Belediye Başkanı): Mavi ile yeşilin tam ortasına koca bir termik santral yapımına kim razı olur? FEVZt KÖKEN (Ayazkent Belediye Başkaıu): Çevreyi kırletmeye kimsenin hakkıyok. KADfR YILDIRIM (Menemen Belediye Başkanı): Termik santral kirliliğinın örnekleri var. Bu kötü örneğin kurbanı olmak istemiyoruz. ERCAN YÜKSEKTEPE (BagarsLsı Belediye Başkanı): Enerji için tek çıkar yol santral mı? Bunun hesabım kim verecek? Antalya'da hava kirliliği • ANTALYA (AA) Antalya kent merkezinde son yıllarda insan sağlığını tehdit etmeye başlayan hava kirliliğine karşı etkin tedbirler alınıyor. Kent merkezindeki konutlarda ve kaloriferli binalarda, son yıllarda kömür yakılması, hava kirliliğinın artmasına yol açtı. Sayısı 100 bine ulaşan motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazlan ile Kepezaltı mevkiindeki ferrokrom fabrikası da hava kirliliği yaratıyor. YARCV AKŞAMA DEK SURECEK Santral için referandum başladı Aiiağa'da termik santralla ilgili referandum başladı. Cumhuriyet muhabiri Şahap Ava'run verdiği bilgiye göre Belediye Başkanı Hakkı Ülkii, Aiiağa'da yapılacak termik santralla ilgili referandumu başlatırken şunları söyledi: "Bize destek veren basın, tüm dernek, siyasi parti ve demokratik kitle örgütlerinden bizden sonraki nesle yaşanabilir diinya bırakmak sonımluluğunu taşıyan fertlere kadar berkesin, çevre kirliliği yaratan ve doğayı katleden, yedigimiz sebzeyi, balıgı, içtiğimiz sutu, eti zeniıieyen ve tariamızda ürettigimiz üninleri ymkın gelecekte uretemez hale getirecek olan termik santralın tınmlar olduğu görüşünde. D.E.U. Müh. ve Mim. Fak. Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Aysen Müezzinoglu, termik santralların doga dengesini altüst edecek tesisler olduğu düşüncesinde. "Bu nedenle" diyor Prof. Müezzinoğlu, "Santral yapımından önce çevresel etki degerlendirmesi başlıgmda bir rapor hazırlanraahdır. Bunu gerçekleştirmeden yapılan tüm tartışmalar havada kalır. Aslında 2872 sayılı Çevre Yasası, bu raponı öngöruyor, ama ortada yönetmelik yok. Kimse ne yapılıp yapılmaması konusunu, sizlerin oyuna sunuyor ve kentiçi referandumu başlatıyoruz. Burada kullanacagınız oy, iyi yaşanılır bir dunya tercihi ya da gaz maskesiyle girilebilen bir harabe kent tercihi içiu belirleyici bir rol olabilecektir. Ben belediye başkanı olarak ilk oyu, yaşanabilir bir dunya doğrultusunda kullanıyor, termik santrala hayır diyonım." Aiiağa'da kentiçi referandum, mitingin yapılacağı 19 kasım akşamına değin sürecek. Aiiağa'da oylamanın ilk gününde halkın büyük katılımı gözlendi. yapacagını bilmiyor." Müezzinoğlu'nun vurguladığı bir nokta daha var: "Cumharbaşkanı görevi devraldıgında yapbgı konuşmada, 'Çevreyi çocuklara ve torunlanmıza bırakacağız' demişti. Ben bu konuşmanın akabinde çevreseL degerlendirilmesi yapılmayan tüm projelerin yeniden ele alınmasını bekliyonım. Zarann neresinden döniılürse kârdır. Hatta Gökova için bile..." Izmit'te yeşil kıışak projesi, • KOCAELİ (AA) tzmit Belediyesi, kent içindeki çeşitli kesimleri ağaçlandırmak amaayla "Yeşil Kuşak Projesi"ni uygulamaya koydu. Park ve Bahçeler Müdürlüğü yetkililerinden alınan bilgiye göre, öncelikle E5 karayolunun şehiriçi kesimindeki 5 kilometrelik yol boyunca orta refüj ağaçlandırması yapılacak. Bu gıizergâhta, hava kirliliğine dayanıklı zakkum ve ateş dikeni türü ağaçlar dikilecek. • KAMPANYAYA ÇOCUKLAR DA KATILDI Aliaga Termik Santralı'nın yapımını önlemek amacıyla bugüne dek çeşitli etkinlikler yapıldı. Bunlardan biri de agaç dikme kampanyasıydı. Bu kampanyaya kadınerkek, gençyaşlı değişik kesimlerden yurttaşlar katıldı. Her şey Bakanlar Kurulu'nun kanun hükmünde çıkardığı bir kararnameyle başladı. 25 Ekim 1989 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan kararnameye göre, Aiiağa'da bir termik santral kurulacak, bunun sağlanması için belirlenen serbest bölgede kamulaştırma yapılacak, santral "yapişletdevret" fonnülüyle Japonlar tarafından ithal kömüre dayalı biçimde olacak... Bu aşamadan sonra, termik santrala karşı tepkiler gelmeye başladı. önce yöre halkı kıpırdandı. Yerel yöneticiler harekete seçti. Japonya'da Hiroşima ve Nagazaki belediye başkanlanna mektuplar yazıldı, destek istendi. Santralın yapımını kararlaştıran tüm yetkililere "kararlannı bir kez daba gözden geçirmeleri için" dilekçeler göndenldi. Yeşiller Partisi ve bazı kuruluşlar imza kampanyaları düzenledi. Yöre halkı, Cumhurbaşkanlığı'ndan Başbakanhk'a değin santralı istemediklerini anlatan dilekçeler verdi. Sergiler, gösteriler, ağaç dikme törenleri, bisikletle tzmir'den Aliağa'ya yürüyüş eylemleri. paneller, toplantılar düzenlendı. "Bu bir oldu bittidir. Buna izia venDeyecegiz" deyip once SHP tzmir Milletvekili Kemal Anadol, Danıştay'a yürütmenin durdurulması istemiyle dava açtı. Ardından Aiiağa'da bazı avukatlar toplumun değişik kesımlerinde yer alan yurttaşlardan vekâletname almaya başladı. Bu arada hukuksal dayanaklar belirleniyordu: çevrede yaşama hakkına sahiptir. Yine anayasanın 166. maddesine göre yatınmlarda kamu yararı ilkesi aranır. Termik santralın yapımını sağlayan Bakanlar Kurulu kararı, bu maddelerle çelişmektedir. 2 Bakanlar Kurulu kararnamesi, ayrıca Serbest Bölge Yasası, Çevre Yasası, Yabancı Sermayeyi Teşvik Yasası'na dayanmasına karşın bu yasalann bile bazı mad"Yasalara aykın" delerine aykın düşmektedir... 1 Anayasanın 258. maddesine Bilim adamları da termik santgöre, herkes temiz ve sağlıklı bir rallann çok dikkati gerektiren ya OSYS için başvurular • ANKARA (AA) öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı'na başvurular 20 kasım pazartesi günü sona erecek. Birinci basamak sınavı 15 Nisan 1990, ikinci basamak sınavı 24 Haziran 1990 tarihinde yapılacak. Birinci basamak sınavı (ÖSS) 4 yeni ilin katılmasıyla 71 il ve Lefkoşa'da gerçekleştirilecek. İkinci basamak sınavının (ÖYS) yapılacağı merkezlerin sayısı da 41 'e yükseldi. öğrenci Seçme Sınavı'nda (ÖSS) bu yıl ilk kez yabancı dil testi uygulanmayacak. ÖSYM'den alınan bilgiye göre, geçen yıllarda birinci basamak sınavında uygulanan yabancı dil testi, amacına hizmet etmediği düşüncesiyle kaldırıldı. Tfatağan mahvoldu, sıra Aiiağa'da mı? Yatağan Teknik Santralı'nın ilk ünitesinin devreye girmesinin üzerinden 10yıl bile geçmeden, yörede yaşayanlar "santralzede" oldular. Artıkköylüler, "asityağmurları"m biliyorlar, çocuklar genizleriniyakan "kükürtdioksit"le tanıştılar, ormanlar kuruyor. TÜREY KÖSE İZMİR Yatağan Termik Santralı'ıun ilk ünitesi 1981, ikinci ünitesi 1983 yılında devreye girdi. Daha 10 yıl bile geçmeden yörede yaşayanlar "santralzede" oldular... Artık köylüler "asil yagmurlan"nı biliyorlar. Köy çocuklan, genizlerini yakan "kukürtdioksit"le tanıştılar. Tütünler kurudu, santral çevresinde ürün yetişmez oldu. TEK dava yağmuruna tutuldu. öyle ki, bugüne dek TEK aleyhine 100'ü aşkın dava açıldı. Yatağan yöresındeki ormanlar kuruyor. 19651983 yılları arasındaki 18 yüda orman yangınlan sonucu 2437 hektar orman yok olurken, santral kunılduktan sonra 5 bin hektar orman bitti, tukendi. Santral çevresinde yaşayanlarda, özellikle çeşitli solunum yolu hastalıkları sıklıkla görülmeye başladı. Santralda calışan 25 işçiye Muğla SSK Hastanesi'nden "Bulunduklan bölıimde cahşamazlar" diye rapor verildi, ancak işçiler hangi bolüme geçerlerse geçsinler koşulların değişmeyeceğini söylediler. Muğla Tabip Odası Başkam Mustafa Ulusoy, bölgede son yıllarda solunum yolu hastalıklarının antığına dikkat çekerek, "Santral promokozyon denilen bir hastalıga yol açıyor. Yatağan'da üç yıl sonra toplu ölıim olabilir" dedi. Yörede ekolojik denge giderek bozulurken, son olarak kömürde ve kulde uranyum bulunup bulunmadığı tartışılmaya baslandı. Yatağan Belediye Başkanı Sadi Özcan, bu konuyu mahkemeye götürduklerini belirterek şurüan söyledi: "Yaugan Sulh Hukuk Mahkemesi'nde tespit davası actık. Knlden numuneler alındı. Tespit sonuçlatunca gerekli girişimlerde bulunacagız. Kömürde ve külde uranyum olduğu soyleniyor. Bu radyoaktif bir madde, kanstrojen etkileri olur. Santralda gunde 14 bin ton kömür yakıyorlar. FJektro filtreyi de çalışbrmıyoriar. Alınan hiçbir dddi önlem yok. Yatagan mabvoldu. 20 yıl daha bövle deyam ederse Yatağan tamamen biter. Artık 'dur' demenin zamanı geldL" Yatağan Belediye Başkanı Sadı Özcan, "termik santralın çevreyi İlk ünitesi 1981'de devreye giren Yatağan, termik santral kirliliğine somut bir örnek Bir başka uzman, E.Ü. Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. tbrabim Karaca da, santral yapımından önce bir çevre raponı, etüdü hazırlanması gerektiği görüşünde. Yatağan Termik Santralı'nın bazı çam ağaçlanm öldürdüğünü, ancak buna karşın kara camlann kirlilikten etkilenmediğini söylüyor Dekan Karaca ve şu görüşleri ne hale getirdigini çok iyi biien" ekliyor: bir ilcenin belediye başkanı ola"Aliaga Termik Santralı yapımı rak, Aiiağa'da termik santralın karariaşnnlmadan önce bölgedeki kurulmasını önlemek için düzen bitki örtusunu, nizgânn dunımulenen mitinge katılacak. nu, yagış verilerini, bacadan çıkaŞimdi sıra Aliağada mı? Eko cak dumandaki gazlan, küllerin nomik ömrü "bir kızılçam agacı nereye kadar gjdecegini hesaplanın yeüşmesi için bile yeterli ol mak, bunlan araşürmak gerekimayan" sadece 25 yıl gibi bir sü yordu. Ama yapılmadı." re olan bir termik santral kurulaYann miting var, ancak termik rak zaten "kirlilik knşatması" al santral mücadelesi bu mitingle ünda olan Aliağa da Yatağan'a mı noktalanmayacak, daha da büyübenzetilecek? Yarın çevre konu yecek. Yeşiller Partisi tzmir Şubesi sunda duyarlı olan herkes, "Alia Başkanı Savaş Emek, "Evet bitga'nın gelecegi, Yatagan gibi ol meyecek, çünkü göriiyonım inmasın" diye sesini yükseltecek. sanlar kararlı" diyor. Migreninizle dost olıuı • KONYA (AA) Konya Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Süle>Tnan İlhan, migrene, can sıkıntısı, ruhsal bozukluklar ve stresin yol açtığını belirterek, "En iyi tedavi yolunun hastaya migrenle dost olunması gerektiğini anlatmak, ilactan çok bu yolu denemenin yarar getireceğini belirtmektir" dedi. Doç. Dr. tlhan, gergin ortamın, stresin ve ruhsal bozuklukların kafa' içindeki damarlarm gerilmesi ve genişlemesine yol açtığıru ve bunun da baş ağnlanna neden olduğunu söyledi. NEDEN 'HAYIR' DENIYOR? Santral, balıkçılıgı yok edecek nedeniyle Gediz Ovası'nın tukenmesi tehlikesi yüzünden, • Yore önemli bir turizm potansiyeli içermesine karşm çevre kirliliği nedeniyle bu sektöriın özellikle Foça'da bitmesi endişesinden, • Santrahn atık sulannı denize Aiiağa'da "yapişletdevret" modeliyle boşaltacağı göz önüne alınırsa, çevrede kurulması planlanan termik santral, önemli geçim kaynaklanndan balıkçılık yöre halkının yanı sıra, Yeşiller Partisi, yok olacağı için, çeşitli meslek odalan ve yöredeki • Kurulacak santralın teknoloji, işletrae SHP'li belediye başkanları tarafından ve yakıt gibi unsurları tamamen dışa tepkiyle karşılandı. Santralın yapımına; bağımlı olacağı için ve bu durumun • Türkiye'de elektrik enerjisi açığı değil, yatınmların kamu yararına olması ilkesine ters düşeceği için, yüzde 25'lik bir fazlalığı olduğu için, • Termik santralların bacasından çıkan • Santralın zararlı etkisinin doğrudan kükürtdioksit, azot, hidrokarbon gazları yöre halkını ilgilendirmesine karşın bu ve küllerin, insan sağlığıru tehlikeye konuda insanlara danışılmadığı için, soktukları \e özellikle solunum yolları • Santral yapımı kararından önce ile göğus hastalıkları bu ortamda arttığı yasalann öngörniesine karşın Çevresel için, Etki Degerlendirmesi raponı hazırlanmadığı için, • Bacadan çıkan duman, gaz ve küllerin Yatağan Termik Santralı • Santralın yapılmasmı öngören örneğinde göriildüğü gibi tarıraı yok Bakanlar Kurulu Kararnamesi anayasa Burası, Gencelli'ye 'bir sigara içimi'uzaklıktaki Habaş Tesisi. Yöredeki, kirlilik sa edeceği için, baca atıklarırun 38 ve bazı yasalarla çeliştiği için karşı çan tesislerden sadece biri. (Fotoğraf: Cumhuriyet) kilometrelik bir uzaklığa ulaşması çıkılıyor. Yöre halkı, santralın zararlı etk'ısiyle doğrudari doğruya ilgili olduklan halde, bu konuda kendilerine hiç danışılmadığından yakınıyor. PanAm'ın lzmir seferleri • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Pan Amerikan Havayollan'nın aralık 1989'dan itibaren haftada 2 kez tzmirFrankfurtNew York direkt seferlerine başlayacağı bildirildi. Ege Seyahat Acenteleri Derneği Başkanı Ergün Göksan konuya ilişkin yaptığı açıklamada Ege bölgesi turizmi ve iş âlemi için seferlerin büyük kolaylıklar getireceğini söyledi.