Katalog

14 KASIM 1989 Denizlerde petrol arama • ANKARA (AA) Türkiye'nin, Karadeniz ve Akdeniz'deki karasularında ham petrol arayacak firma ve firma grupları belirlendi. Firmaların petrol aramalarma ilişkin başvurulannı inceleyen Petrol Işleri Genel Müdürlüğü, mevcut petrol yasası çerçevesinde, TPAO ile diğer bazı yabancı firmalara arama izni verilmesini karara bağladı. Petrol lşleri Genel Müdiirlüğü'nden arama izni alan firmalar önümüzdeki yılın ilk aylarında ham petrol arama çalışmalarına başlayacaklar. BİLAL ÇETÎN Ekonoınide çözüm bekleyen üçlü 1 2 3 Bankalar Yasası'ndabeklenen değişiklik yapılacak ve "banka hastanesi"kurulacak. Yumuşatılan donuk kredilere karşılık ayırma kararnamesi yeniden sertleştirilecek. personel ücretlerinin her yıl bütçe yasası ile belirlenmesi öngörülüyor. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarhğı'nca hazırlıkları tamamlanan yeni Bankalar Yasası ve Kamu tktisadi Teşebbüsleri ile ilgili çerçeve yasası taslaklarına son biçiminin verilmesi, daha önce Cumhurbaşkanlığı seçimleri nedeniyle ertelenmişti. Tasarılar, şimdi de hükümet henüz tam olarak göreve başlayamadığı için Bakanlar Kurulu gündemine giremedi. Önümüzdeki hafta içinde Akbulut hükümetinin gündemine gelmesi beklenen başlıca ekonomik EKONOMİ CUMHURİYET/13 •Özelleştirmeye hız kazandırmak için tüm KlT'ler anonim şirkeî olarak örgütlenecek, hisseler borsaya kote edilecek. Şirketleşen KİT'ler hissedarlara kârpayı dağıtacak. dınlıyor. Konuya ilişkin yeni tebliğin hazır olduğu ve Hazine'den sorumlu devlet bakanmın belli olmasından sonra yürürlüğe sokulacağı kaydedildi. Yeni tebliğ, mayıs 1988'de çıkarılan karşıhk kararnamesinin katı biçimde uygulanmasını ve özel, idari ve yasal takipteki tüm krediler için karşılık ayrılmasını öngörüyor. Bankacıların büyük yakınmalarına yol açan karşılıkların vergiden düşürülüp düşürülemeyeceği konusuna da açıklık getirildi. Bu konuda Maliye ve Gümrük Bakanlığfnca yapılacak bir düzenlemeyle karşılıkların kurumlar vergisinden Bir süredir sürüncemede kalan sözleşmeli personelin durumuna açıklık kazandırmak için yasal düzenlemeyapılacak ve memur hakları sözleşmeliye de verilecek. lünüp hisse senetlerinin borsaya kote edilebilmesine olanak sağlanacak. • TEK, Sümerbank, Etibank gibi kapsamlı ve büyük KlT'ler holding modeline göre örgütlenecek. Bugün müessese adı altında faaliyet gösteren birimler AŞ'ye dönüşecek. • Özelleştirmenin ilk adımı olarak çalışanların KİT'lerden hisse alması sağlanacak. Çalışanlara her yıl kârdan belirli oranda pay verilecek. Bu da nakit yerine hisse senedi olarak verilecek. Dileyen hisse senetlerini borsada satabilecek. • AŞ modeli ile KlT'ler hükümetten bağımsız bir ticari yapıya kavuşturulacak. 3. Södeşmeli perşond: Anayasa Mahkemesi'nin iptal karanndan sonra boşlukta kalan sözleşmeli personel uygulamasına da yasal çerçeve kazandırılacak. Hazırlanan KtT yasa tasarısına sözleşmeli personel konusunda da bir çerçeve maddesi eklendiği bildirildi. Bu maddeyle sözleşmeli personelin devlet memurlannın yararlandığı haklardan yararlanabilmesi, ayrıca, sözleşmeli personel ücret tavanının da her yıl bütçe yasası ile belirlenmesi öngörüldü. Kooperatiflere soruştuırna • KONYA (AA) Konya'da 628 kooperatif hakkında soruşturma açıldı. Çoğunluğunu yapı kooperatiflerinin oluşturduğu 500 kooperatif için açılan soruşturmaya gerekçe olarak genel kurullarını belirlenen sürede yapmamaları gösterildi. Kamu kurum ve kuruluşunun unvanını taşıyan ve uyarılara rağmen bu unvanlannı değiştirmeyen 128 kooperatif için de soruşturma açıldığını bildiren Sanayi ve Ticaret il müdürlüğü yetkilileri, genel kurul toplantılan için 30 Haziran 1989, unvan değişikliği için de 30 Nisan 1989 tarihlerine kadar süre tanındığını belirttiler. ANKARA Ülkedeki yoğun siyasal gelişmeler nedeniyle bir süredir ikinci planda kalan ekonomik konular şimdi de Akbulut hükümetinin güvenoyu almasını bekliyor. Bankalar Yasası, KİT Yasası ve sözleşmeli personel statüsü ile kamu fınansmanı açısından alınacak yeni önlemler önümüzdeki hafta hükümetin ilk gündem maddesini oluşturacak. Yüzde 15'lik memur zammının yükseltilip yükseltilmeyeceği konusu da yeni hükümette bir kez daha gözden geçirilecek. Sözleşmeli konular özetle şöyle: 1. Bankacılık düzenlemesi: Bankalar Yasası 'nın değiştirilmesiyle ilgili teknik hazırlıklar tamamlandı. Zor durumdaki bankalarla ilgili olarak "banka bastanesi" kurulması ve bankalann mali bünyelerinin güçlendirilmesi konusunda hükümeie öneriler hazırlamak üzere bir kurul oluşturulmasını öngören tasarı, tasarruf mevduatı sigorta fonunun da yan özerk bir yapıya kavuşturulmasını öngörüyor. Bu arada donuk kredilerle ilgili karşılık karamamesini yumuşatan Hazine'nin ekim 1988 tarihli tebliği de yürürlükten kal muaf tutulması öngörüldü. 2. KİT Yasası: KİT'lerle ilgili çerçeve yasası hazırhkları sonuçlandı. KİT'lerin tümüyle anonim şirket biçiminde örgütlenmesiui öngören taslak, özelleştirme uygulamalarına da yeni bir boyut getiriyor'. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarhğı'nca hazırlanan taslağın ana hatları şöyle: • Devlet Demir Yolları, Taş Kömürü Kurumu ve benzeri kamu hizmeti ağırhğı olanlar dışmdaki KÎT'ler anonim şirket biçiminde yeniden örgütlenerek özel sektör gibi çalışmaları sağlanacak. • KİT sermayeleri paylara bo Enjektör tamam, sıra prezervatifte ANKARA (ANKA) Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın eşi ve Türk Kadınını Güçlendirme ve Tanıtma Vakfı Başkanı Semra Özalın yönetim kurulu başkanlığını yaptığı Medplast şirketinin yılda 100 milyon adet enjektör üretecek fabrikası tamamlandı. Fabrikanın birkaç yıl içinde prezervatif ve spiral üretimine başlayacağı bildirildi. Türkiye'nin yıllık plastik enjektör gereksinimi, 200250 milyon adet düzeyinde bulunuyor. Bunun 80 bin adetlik bölümü 3 yerli firma tarafından sağlanıyor. Geri kalanı ise ithalatçı firmalarca karşılanıyor. Medplast'ın üretime başlamasıyla gerek 3 yerli üreticinin, gerekse ithalatçı firmalann pazardaki paylanm önemli ölçüde yitirecekleri endişesi dile getiriliyor. Medplast'ın bir üstünlüğünün de Türkiye'de bulunmayan yepyeni bir teknolojiyi getiriyor olması. Medplast'ın üreteceği enjektörle *** 70 Buğday üretimi (Tahmin) M I|ÎZ31988 r i ••1989 50 Konvertibîliteye hukuki düzenleme IIHFF anlaşmasının 8. maddesi kabul edildiğinde cari ödemelerde hiçbir kısıntı yapılamayacak. Yabancı merkez bankalarındaki TL döviz karşılığı alınacak. Geçici ithalat teminatları kaldınlacak. ANKARA (ANKA) Türk Lirası'nın konvertibiliteye geçmesi için uluslararası hukuk çerçevesindeki gerekliliklerden biri olan Uluslararası Para Fonu (IMF) Anlaşması'nın 8'inci madde koşullan kabul edilecek. Merkez Bankası Başkanı Rüşdü Saracoğlu, ANKA'ya yaptığı açıklamada yabancı yatınmcılann bir yatınm yapmadan önce Türkiye'nin hukuk sistemini incelettiklerinde baktıkları hususlardan birinin, Türkiye'nin IMF Anlaşması çerçevesinde üzerine düşen bütün yükümlülükteri yerine getirip getirmediği olduğunu belirtti. IMF Anlaşması'nın yükümlülüklerin sayıldığı 8'inci maddes^ne girilmesi için Türkiye'de bütun rnevzuatın yerine konulmuş durumda olduğunu anlatan Saracoğlu şöyle konuştu: "Dolayısıyla bizim de hukuki olarak artık, şu anda kullanır durumda olduğumuz 14'üncü maddenin kısıtlama yetkilerinden yararlanmayacağımıza dair IMF'ye bir miiracaatta bulunmamız söz konusudur. Bu konuda bir çalışma başlatıldı. IMFden bilgi islendi. IMF'nin de bazı sorulan var. Sorulan cevaplandıracagız." Rüşdü Saracoğlu, 8'inci maddenin bir anlamda konvertibiliteye geçişle ilgili agustos ayında alınan "Türk Parasının Kıymetini Konıma Hakkında 32 sayılı Bakanlar Kurulu Karan"nın uluslararası hukuki düzende surekliliğini garanti edecek nitelikte olduğunu ifade etti. Konvertibiliteye geçilmesinde uluslararası hukuk çerçevesinde tescil koşullarından birinin 8'inci madde koşullannın kabul edilmesi olduğunu vurgulayan Saracoğlu, bu koşullan şöyle sıraiadı: Sümerbank'tan KDV'ye faiz • MALATYA (Cumhuriyet) Sümerbank'ın taksitli satışlarda peşin tahsil ettiği Katma Değer Vergisi'ne (KDV) de yüzde 4 oranında faiz uyguladığı saptandı. Sümerbank satış mağazalannda KDV'ye, taksitli satışıa uygulanandan ayrı olarak yüzde 4 oranında faiz yansuılmasının yaklaşık bir yıldan bu yana sürdürüldüğü belirlendi. rin, birinci kullanımdan sonra "pistonlan kilitlenerek" ikinci kez 30 kullanma tehlikesi ortadan kalkıyor. Medplast'ın ürünlerinin bu teknolojik üstünlüğünün, pazar 10 daki dengeler açısından ayrıca önem taşıdığına dıkkat çekiliyor. Pek çok kuruluşun, normal plastik enjektörler yerine, Medplast'ın "süper teknoloji ürünü" enjektörlerine yönelebileceği belirtiliyor. ANKARA (ANKA) Buğdayda, 1989 dünya üretiminin tlk yıllarda sadece plastik en1988'e göre yüzde 5.5 artarak 531.5 milyon tona ulaşacağı, jektör üretimi yapacak fabrikanın Türkiye üretiminin ise yüzde 10.8 azalarak 16.5 milyon tona ileriki dönemlerde ürün çeşitlen gerileyeceği tahmin ediliyor. dirmesine gideceği bildirildi. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) Enformasyon Medplast Yönetim Kurulu'ndan Bülteni'nde yer alan verilere göre dünya ülkelerinin toplam bir üye, gelecek yıllarda "pre buğday üretimi 1988'de 504 milyon ton olarak gerçekleşti. zervatir' ve "spiral" Üretimine de Bu yıl sonunda bu miktarın 27.5 milyon ton artacağı tahmin geçilebileceğini söyledi. ediliyor. Türkiye buğday üretimi ise geçen yıl 18.5 milyon Medplast'ın hisselerinin yüzde oldu. Türkiye'nin 1989 buğday üretiminin 2 milyon ton 51'i Sağhk Vakfı'na, yüzde 39*ü azalarak 16.5 milyon tona gerilemesi bekleniyor. Türkiye Kualay Derneği'ne ve yüz TMO bülteninde yer alan tahmini verilere göre, Batı Avrupa de 10'u da Semra Özal'ın Genel ülkelerinin buğday üretimi 84.9 milyon ton olan düzeyini bu Başkanı bulunduğu Türk Kadınını yıl da koruyacak. Avrupa'nın kuzey ve kuzeybatı Güçlendirme ve Tanıtrna Vakfı alanlannda haziran sonundan itibaren başlayan yağışlar na ait bulunuyor. üretimin azalmasını önledi. Buğdayda tersine gidiş "Cari ödemelerde hiçbir kısıntı yapılmaması, katlı kur uygulanraaması, yabancı merkez bankalannın ellerindeki Türk parasııu Türkiye'ye verdUderinde buna dövizle satın alma yukümlülüğü, geçici ithalat teminadannın kaMınlması ve ikili hesap Uişkisi olan ülkelerde bu hesap ilişkisinin göıden geçirilip IMF Anlaşması'na uygun hale getirilmesi. Libya. İran ve bir de Pakistanla Türkiye arasındaki EKO besabı dedigimiz ilişkilcr IMF Anlaşması'nın 8'inci madde şartlanna uygun degil. Burada vapacagımız teknik düzellmeler de sanıyoruın oldukça basit düzeltmeler olacaktır ve Türkiye ondan sonra rahatlıkla 8'inci maddedeki yükümlülükleri kabul ettiğini IMF'ye bildirebilir ve dünyaya açıklayabilir. Zaten bunu IMF Itendi resmi yayın organlanyla acıklıyor. Gerekli düzeltmeler 36 ay arasında yapılabilir. Biz aslında yann da talep edebiliriz, ıma bu ikili hesap ilişkisi olan ülkelerie ilgili düzenlemelerde tabii karşı ulkenin de zamanlamasını göz önüne almak dunımundayız." Çin'de kıırtarma • PEKİN (AA) Çin Halk Cumhuriyeti'nde hükümet, zarar eden kamu işletmelerine 3 milyar dolara yakın taze kaynak aktardı. Çin'in Günlüğü Gazetesi'nde yer alan habere göre, Çin Sanayi ve Ticaret Bankası ülkede zarar eden fabrikalara 4.1 milyar yuan (yaklaşık 1.1 milyar dolar) daha kaynak sağladı. Ingîltere'de de Japon istilası t)ç dev otomobil şirketi Honda, Toyota ve Nissan, beş yıl içinde adaidaki tesislerinde yılda iki milyondan fazla otomobil üretip Avrupa'ya satacak. Calsonic ve Nippondenso Ingiltere'de yedek parça üretimine hazırlamyor. Mikroelektronikte Mitsubishi, elektronik yedek parçasında Murata yeni tesislerle üretime geçecek. iaponya, Batı Avrupa'da gerçekleştirdiği yatırımın üçte birini Ingiltere'de yaptı. îngiltere'de hükümet, Japon yatırımlarımn dış ticaret açığına çare bulacağma inanıyor. Japon mali kuruluşu Nomura'nm araştırmasına göre Japon yatırımlarıyla tngiltere'de 50 bin kişiye işyeri açılacak. Faiz yüzde 5, enflasyon yüzde 3 azalacak, GSMH yüzde 10 artacak. EDtP EMİL ÖYMEN LONDRA Siyah parlak saçları, siyah çerçeveli gözlükleriyle, üzerlerinde açık gri pardösüleri, kollarımn altında kıvrılmış pembe bir "Financial Times" ile bazen çantalı, bazan şemsiyeli Japonlar, metroda akşamlan hemen goze batıyor. Saygılı, kibar ve ölçülüler. Londra, artık "Mini bir Tokyo". 17 yıl önce bir Japon fermuar yapıması Îngiltere'de tesis kurmuştu. Şimdi 100'ü aşkın irili ufaklı şirket var. Çoğunun hedefı Avrupa Topluluğu. Japon adalarından Avrupa'ya atlamak için hedef Ingiliz adası. Üç dev otomotiv şirketi Honda, Toyota ve Nissan, artık lngiltere'yi mesken tuttu. Beş yıl içinde "adadaki" tesislerinde yılda 2 milyondan fazla otomobil üretip Avrupa'ya satacaklar. Honda, lngiliz Rover grubunun yüzde 20 hissesini aldı. Böylece arazi için ideal olan Range Rover ve Land Rover üretimininde de söz sahibi oldu. Uç şirketin toplam yatınmı 1 milyar 810 milyon sterlini buluyor. 8.500 kişiye de iş olanağı yarattılar. Nissan, Ingiltere'de 199293'e kadar 200 bin otomobil üretecek. Üretime 1986'da başladı ve şimdiye kadar 56 bin araba sürdü piyasaya. Toyota, 1995'e kadar 100 bin üretmiş olacak. Honda ise 1994'e kadar yine 100 bin üretecek. "Swindon"da kurulacak tesislerde ilk montaj lŞ91'de başlayacak. Sonra seri imalata geçilecek. Honda, aynı yerde bir motor fabrikasını çoktan kurdu. Şimdilik üretim 70 binle sınırlı, ama 5 yıl içinde 200 bine cıkacak. Bütun amaç, Avrupa Topluluğu'na Ingiltere üzerinden otomobil satmak. Ingiltere'yi sadece Japon otomobil şirketleri işgal etmiyor. Yedek parça yapımcıları da var sırada. Japonya'nın en önde gelen havalandırma, radyatör, kalorifer, egzoz ve benzeri parçalannın yapımcısı "Calsonic" de 100 milyon sterline bir fabrika kuruyor. "Nissan"ın ortakhğı bulunduğu "Calsonic" adına yapılan açıklamada, "Tesisin. Avrupa'ya doğnı genişleme planının bir parçası olduğo" belirtildi. Aynı şekilde bir başka parça yapımcısı olan ve "Toyota"ya parça sağlayan "Nippondenso" da bir lngiliz radyatör yapımcısını 25 milyon sterline aldı. Böylece büyük Japon otomotiv firmaları, Avrupa çıkartmasına yedek parçacılarıyla birlikte hazırlamyor. tngiltere hükümeti, Japon sermayesine neden kapıları ardına kadar açtı? tngiltere'de otomobüe büyük talep var. Aynca sanayi devriminden bu yana dış ticaret dengesi ilk kez 1983'ten beri açık veriyor. Hükümet, Japon yapımı dahi olsa, otomobil ihracatırun ticaret açığına çare bulacağı görüşünde. Nitekim Japonya'mn en önde gelen mali kuruluşlarından olan "Nomura" tarafından hazırlanan bir raporda, Japonya'nın Ingiltere'deki yatırımlannın önümüzdeki on yıl içinde 3 kat artarak 6.5 milyar sterline ulaşacağı tahmin ediliyor. Batı Avrupa'ya yaptığı yatırımın üçte birini Japonya, bu yıl başına kadar sadece tngütere'ye yaptı. "Nomura''nın hesabına göre, artan Japon yatınmlan sayesinde on yıl içinde Îngiltere'de 50 bin kişiye yeni iş olanağı açılacak, faiz oranlan yüzde 5 azalacak, enflasyon yüzde 3 inecek, dış ticaret fazlası oluşacak, gayri safı milli hasüa da yüzde 10 artacak. "Economist" dergisi, lngiltere'yi kastederek, "Avrupa'nın Tayvan'ı" başhklı yorumunda Japonlann Avrupa'ya çıkartma için lngiltere'yi seçmesinin nedenlerini sırahyor: Amerika'da halen olan ve 1993'ten itibaren Avrupa Topluluğu'nda da başlayacak korumacılık engeli. Fransa ve Batı Almanya'ya bakışla Îngiltere'de düşük ücret, dolayısıyla düşük malıyet, aynca Ispanya ve ttalya'ya bakışla daha kaliteli işçilik, militan işçi hareketinin on yıllık Thatcher iktidarı sırasında tarihe gömülmesi ve sendikalann güçlerini kaybetmesi. Başbakan Thatcher'a, uluslararası yatırımcıların güven duymalan. Japonlar Îngiltere'de sadece otomotiv sanayii için bulunmuyor. Mikroelektronikte "Mitsubishi" 200 milyon sterline tesis kunıyor. "Murata" elektronik firması 45 milyona parça üretecek tesis kuracak. Japonlar, Iskoçya'da mali güçlük içine giren tanınmış iki viski imalathanesini satm aldı. Sular Idaresi hisselerinin yüzde 10'unu dayine Japonlann satmalacağı tahmin ediliyor. Eaçtayenifirma GP RHÖNEPOULENC dünya çapındaki atılımını Türkiye 'ye de yansıtarak kuduz ve diğer aşılarla birlikte, ilaç ve tarım ilaçlan üretme kararı aidı. Ekonomi Servisi Dünyarun 9. büyük kimya ve ilaç şirketi Rhone Poulenc Türkiye'de ilaç, aşı ve tarım ilaçları üretmek için harekete geçti. Dünya sıralamasında beşinciliğejgeçmek için atak yapan firma, 1986 yılından bu yana hizmet alanında çalıştığı Türkiye pazannda, başta kuduz aşısı olmak üzere, kendi patenti altındaki ilaçlar, diğer ilaçlar ve tarımın çeşitli aşamalannda kullanılan ilaçların üretimi için yatınm kararı aldı. Dünyada her üç kadından biri Rhone Poulenc üretimi olan polyamid iplikten imal edilen çoraplan giyiyor, dunyadan her 5 kişiden biri de Merieux şirketinin aşılarını oluyor. Firma, dünyadaki tüm sigara filtrelerinin uretiminde kullanılan maddelerin üretiminde de dünyada üçüncü sırada bulonuyor. Polonya'da devalüasyon • VARŞOVA (AA) Polonya'da Dayanışma yanlısı hükümet, zlotinin, resmi ve karaborsa değeri arasındaki farkı kapatmak amacıyla, değerini düşürmeye devam ediyor. Yeni hükümetin işbaşına geldiği eylül ayından bu yana yapılan 5. devalüasyonla, zlotinin . değeri dolar karşısında yüzde 9.7 oranında düşüruldü. RHÖNE Poulenc, gecen yıl yalnızca, çevre ve insan sağlıgını koruma önlemleri için 1.5 milyar Fransıı Frangı (yaklaştk S30 milyar lira) foo ayırdı. ı ı nske ahnayın İSTANBUL GENEL MÜOÜRLÜK BÜYÜKDERE CAD. 165, ESENTEPE 80504 TEL 174 97 50 TLX: 39321 EMSG TR FAX: 175 25 66 İZMİR GA2İ BULV 52, 35210 TEL: 12 13 76 TLX: 52292 İKBİ TR FAX 19 11 74 BURSA FEVZİ ÇAKMAK CAD. 67, 16O50 TEL: 15 70 80 TLX: 32451 KBU TR FAX: 15 69 41 ANKARA ATATÜRK BULV. 169, KI2LAY 06420 TEL: 117 99 80 TLX: 46909 İKTS TR FAX: 117 69 84 AOANA ATATÜflK BULV. 01010 TEL. 14 41 62 TLX 62800 İKAO TR FAX 14 41 64 Risk yönetimi hizmeti alan kuruluşlar 1989'da en düşük primle, en yüksek sigorta kapsamına ulaştılar. Poliçelerinizinyenilenmesi için çok az zaman kaldı. Emek Sigorta'yı hemen a ı a y ı ı ı . ı ı ı ı o ı \ u ı y u ı ı a y ı ı ı o ı ı ı o ı ı arayın. ^^m^mmımm • Yeni yılın sigorta alternatiflerini kendiniz seçin • İşletmenizi ve geleceğini kalıp poliçelere mahkum etmeyin • Risk yönetimi hizmetinin sağladığı büyük S İ G O R T A ekonomiden yararlanın. "risk yönetimi"