Katalog

CUMHURİYET/6 LeningracTın ortası ressamlar meydanı Glasnost ve kentler Oktay Ekinci Heykel, Leningrad kentine tarihsel kimliğini kazandıran en önemli elemanlardan biri. Kanalların kenarlannda, parklarda, bahçelerde, eski köprülerin hemen tümünde yüzlerce heykel var. Tümü Çarlık döneminden kalmış ve koca kente aynı zamanda bir "açık sanat miizesi" niteliği kazandırıyor. Savaşta yıkıldıktan sonra yeniden onanlan yapıları ve "açık sanat mıizesi" niteliği kazandırıyor. Savaşta yıkıldıktan sonra yeniden onanlan yapıları ve "resloıasyon teknikieriııi" incelerken, köprülerdeki heykellerde herhangi bir "onanm izi" oimaması dikkatimi çekiyor. Birkaçına yakından bakıyorum. En ufak bir kırık, çatlak ya da benzeri bir "iz"göremiyorum. "Son derece başanlı bir onanm" olduğunu duşünuyor ve bunun "teknigT konusunda da bilgi edinmek istiyorum. Aldığırn yarut karşısında ise "kıiltür mirasınııı konınmasT konusundaki "kültür farklıhgından" ötürO sıkıntı duyuyorum. ve Türkiye'den gelen yardımlardan ötürü teşekkürlerini sunuyor. Yemeğin en konuşkan ve neşeli kışisi AlmaAta başmiman Şota Velikhanov. tlerleyen saatlerde, son günlerde Sovyetler'de ortaya çıkan etnik hareketlerden söz etmeye başbyoruz. Velikhanov "eski bir Türk öyküsn anlatayım" diyor: "...iki çocuklan biri elma yiyor, diğeri de bakıyormuş. Elma yemeyen, ötekisine demiş ki; O elma bende olsaydı, yansını sana verirdim.: Elmayı iştahla yiyen, yanıtlamış; ' Bu elma sende olsaydı, elinden alır yine ben yerdim.! Şota, bu öykuyıi kendi özgün Kazak Türkçesiyle anlauyor. Sonra da "tüm elmalan paylasan çocuklann şerefine" votka kadehini kaldırırken ekliyor: "...ve paylaştırmayı 1 kökkştirccek olan perestroykaya..: Moskova Havaaiaru geride kalıp, tarihi kent giderek küçülurken, uçağın penceresinden uçsuz bucaksız Sovyetler Birliğı'ne bakıyorum. Bir hafta boyunca, konuşabildığimiz her şeyi konuştuk, sorabileceğimiz her şeyi sorduk. Ancak, bir şeyin yamtım öğrenemedık. Tarihsel karakterin korunmasına saygılı bir kentleşme anlayışı doğrusu dunyadaki diğer eski kentlerden hiç de geri kaJmayacak bir düzeyde. Gerek Moskova, gerekse Leningrad, sosyalizmin "slstem olarak" devirdiği çarlık döneminin hemen tum kültürel değerlerini titizlikle barındırıyor. Moskova silüetine, 1950'lerin "Slalin klasizmi" simgeleri olan 7 yuksek yapıdan baska hiçbir "müdahale" olmazken, Leningrad, savaşta tümüyle yıkılmıs olmasına karşın, yine de "1917 öncesi" göriinü$üne kavuşturuluyor. Böylesine önem verilen bir "tarihi kimlik koranması" karşısında, acaba Baltık cumhuriyetlerinde ortaya cıkan etnik hareketler, hangi "ulusalcı" düşüncelerden kaynaklanıyor? Rus hostesi, uçaktaki yolculara Pravda'yı dagıtırken, Şota Velikhanov'un anlattığı bir başka öyküyü, unutmamak için defterime not ediyorum: "...Büyuk bir çölıi geçmek uzcre yola çıkan atlının, çolün tam ortasına geldiginde susuzInk ve yorgunluktan gıicü tnkenmiş. Ufuklarda göriiDeo daglara varabilmek için 'bir yudum su olsa, biraz da dinlenecek bir golge olsa' diye Tannya valvannaya başlamış. Tam kendini kaybedecegi sırada, dibinde küçük bir su birikintisi olan bir agaca rastlamış. Hemen aünı agaca baglayıp, sudan doya doya içtik««" «">«. göigede birkaç saat dinlenip ken««ne ge'"»»? Son™ «•« »gaca teşekknr ederek, çölıin kalan yansını aşmak üzere atına binmis. Yola düşecegi sırada agaç dile gelmis ve demiş ki: Ey yolcu. Sen bana dejil, köklerime teşekkür et. O kökler, karşıda sıralanan daglann ardındaki derelerden sulan çekip bana kadar getirmeseydi, ne ben olurdum ne de sen bu çolü aşabilirdin..." DİZİRÖPORTAJ Sosyal yaşantı açısından Leningrad, Moskova'ya göre çok daha Avrupalı' bir kent izlenimi veriyor 25 EKİM 1989 DoUfia portre Ressamlann her birinin ayn ayrı sergi panolan var. Dileyen turistin portresi 1520 dolara çiziliveriyor. Suya atılan heykel Alman bombardımaru, elbette kı bina, katedral, heykel aynmı yapmıyor. Kente yağmur gibi yağan bombalar, neye rastgelse paramparça ediyor. Ancak, heykeller bu vahşi saldından kurtuluyor. Daha doğrusu "kurtarılıyorlar". llk bombalar düştuğünde, halk bir yandan sığınaklara kaçarken, obür yandan da açıktaki heykelleri toplayıp, su kanallannın içine atıyorlar. Böylece su alunda kalan eserlere hiçbir şey obnuyor. 900 gün sonra, kuşatma bittiğinde, yine bir yandan "yaralar" sanlırken, öbür yandan da kanalların içinde bekleyen heykelleı çıkartılarak eski yerlerine konuyorlar. 1945 Leningrad'ında, 1 rnilyon 200 bin kişi ölmüş, 3 milyondan fazla insan yaralanmış, binlercesi sakat kalmış, kentin tamamına yakm bir kesimi harabeye dönmüştür. Ancak, heykeller, halkın kültürel geçmişe olan bagbhğı sayesinde sapasağlam kalarak yeniden parkları, caddeleri ve köprüleri süslemeye devam etmiştir. "Kahnunan" Leningrad nişanı, daha bir anlam kazanıyor... Sosyal yaşantı açısından bir karşılaştırma yapmak gerekirse, Leningrad'ın Moskova'ya göre daha "Avrnpair olduğu söylenebilir. Otellerdeki barların dışında, kentin içinde seyrek de olsa gece geç saatlere kadar açık kalan ve müzik seslerini caddelere taşıran "sn»ckbar"lar, tarihi meydanlarda, saraylarda 2. Oünya Savaşı'nda halkın suya atarak kurtardığı bir heykel. Leningrad'ı diğer kenîlerden daha insancıl kılan öğelerşöyle sıralanabilir: Otellerin barları dışında, kentin içinde seyrek de olsa gece geç saatlere kadar açık kalan ve müzik seslerini caddelere taşıran "snack bar lar, tarihi meydanlarda, saraylarda ve parklardakümehalindeoturan gezinen "modern"gençgruplar, içinde bir veya iki yolcu olmasına rağmen gece yarısından sabaha kadar "sabırla" gidip gelen tramvaylar, kanallarda turist gezdiren motorlar, balık tutanyaslı vegenç insanlar, seyyar satıcılar ve "sokak ressamlan." ve parklarda kümeler halinde oturan, gezinen yacak. "modem" genç gruplar, içinde bir veya iki yolAk gecelerin "akşam yemeginde", masanın cu olmasına rağmen geceyarısından sabaha konusu ise yine perestroyka. Leningradlı mikadar "sabırla" gidipgelen tramvaylar, kanal marlar Gorbaçov'dan ve politikasuıdan olduklarda turist gezdiren motorlar, balık tutan yaşlı ça memnunlar. Azeri mimar Muharremof "ge genç insanlar, seyyar satıcılar ve "sokak res çen yıT partiye girmiş. "Daha öncderi, sadcce samlan", bu Petro kentini sanki daha bir tek Tıkir egemendi, şimdi degişik goıüşlef ttr"insancıl" kılıyor. tışılabiliyor, bu da hoşutna gidijor" diyor. Elbette, bu farkın kaynağı olarak, Lening Muharremof a göre asunda "tek parti" de arrad'ın Moskova gibi "kanallarla zorianarak" tık kalkmah. Birkaç parti olmalı. Nedenini değil, gerçekten bir "Liman kenri'" olmasım şöyle açıklıyor; "Boylece. halk hangi partinin da gözden uzak tutmamak gerekiyor. Ham daha yarariı poütika izleyecegini secme oladenle "farklı" bir yaşama sahipse, Leningrad da, özellikle "beyaz geceter"ini yaşadığı yaz aylarında, diğer Sovyet kentlerinden ayn bir "havaya" bürünüyor. "Beyaz geceler"i, Mimarlar Birliği'nin eski bir Rus zenginine ait küçük sarayı olan tarihi binasında Sovyet mimarlarla geç saatlere kadar yemek yiyip, otele dönmek üzere dışarı çıktığımızda fark ediyoruz. Saat geceyarısını geçmiş. Ama, ortalık oldukça aydınlık. Biriki saat sonra "sabah gibi" olacak ve Leningrad'da hiç gece olmadan yeni bir gün başlavalizmin daha başanlı olabilmesi için..." Avrupa'nın hemen her tarihi kentinde görulen "ressamlar meydanı"na Leningrad'da da rastlıyoruz. Kentin önemli tarihi yapılanndan biri olan ve Petro'nun Rus halkına "sanatı sevdinnesinin" sirngesi sayılı tiyatro binasının önundekı büyuk park, "gelenegine uygun olarak" ressanılara kucak açmış. Katherinanın buyük ve gösterişli heykeli, sanki bu sanatçıları konırcasına parkın ortasında yükseliyor. Ressamların her birinin ayn ayn sergi pa kova Irmağı'nı ve tüm kenti panoromik olanolan var. Kirai Leningrad manzaralan yap rak gören bir masada, diğer Sovyet cumhurimışlar, kimi modern resimler çalışmışlar, ki yetlerinden gelen mimarlar birliği yöneticilemi de portreye ağırlık vermişler. Dileyen tu ri, votkalannı kaldınp, sırayla söz alarak iki ristlerin renkli ponreleri de on dakika içinde, ülkenin ve halklanmızın dostluğundan söz 15 veya 20 dolar karşılığında çiziliveriyor. Res ediyorlar. samlar meydanında ruble geçmiyor. Bu arada, Bakü'ye gelen bir Bulgar müzik Tabloların koşelerinde dolar üzerinden fi topluluğunun, Turkelerin sınır dışı edilmesiyatlar var. Fotoğraf çekmek istiyoruz, bırak ni kınayaı Azenler tarafından bir gösteriyle mıyorlar. Resimlerin fotoğrafını çekecefimiz protesto edildiği ve konser vermeden ülkelesarulıyor. Yaaımdaki "karikatnrcüler dernegT rine geri gönderildiği "haberinT'de veriyorlar. kimliğimi gösteriyorum. Turkiye"de yayımlaözellikle Türk kökenli Sovyet mimarlar, Almak için genel fotoğraf alacagımı söylüyorum. ma Ata'dan ŞoU Velikhanov, Kazan'dan Mii Bunun üzerine, koyu mavi ve yeşil renkleri se nir Hasanoviç ve Rinad Nasırov, Türkiye Miven bir genç ressam, aynı tondaki pantolon marlar Odasıyla ayn ayn ve "Moskova'dan ve gömieğiyle sergisin önüne geçerek "poz" bagımsız" işbirliği protokolu yapmak istedikveriyor. Leningrad'ın ressamlannı Katherina lerini belirtiyorlar. ile baş başa bırakıyoruz... Perestroykadan sonra, Sovyet cumhuriyetlerine tanınan "ö/erklik" haklannın artık buBulgar'a Azeri tepkisi na olanak sağladıgını söylüyorlar ve Sovyet Mimarlar Birliği 2. Başkanı Vsevolod TalSovyetler Birliği gezimizin son günü, yine kovsky de bunu doğruluyor. Ermeni mimar, Moskova'daki Rusya Oteli'nin bu kez "roor Erivan kentinin "başraiman" Levon Igıtıyan undaki lokantasındayız. Kızıl Meydan'ı, Mos ise, son depremde "kardeş cumhurivetlerden" BtTTt AÇILIM NOKTASI Türkiye'deUNK, KoçÛnisjs'den alınır. Çağm işletim sistemi UNLX için, isabetli seçiminiz UMSYS UNLX olacakur. Tıpkı Türk Silâhlı Kuvvetleri'nin en üst düzeyleri, Amerikan Ordusu, Türk ve Alman PTTleri gibi... Tıpkı İngiliz Hava Yollan, Fransız Demiryollan, Kızılhaç, Pacific Bell Telefon Şirketi... Tıpkı diğer birçok seçkin kullanıcı gibi... Bilgisayarlann iş hayannın vazgeçilmez bir parçası olduğu günümüzde, sanayi, ticaret, finans veya hizmet sektöründeki kuruluşunuzu daha verimli kılmak, gücünü artırmak şansını, KOÇUNİSYS ve yetkili UNLX AJANSLARI, "komple çözümlerie sunuyor. KOÇUNİSYS'i ya da yetkili UNIX AJ ANSLARTndan birini arayınız. ^ YETKİLİ UNIX AJANSLARIMIZ: MİKROSET Tel (I) 175 72 7» UunİHil EBİ Td (4) M8»v:9Aak«ı LİNK BİLİŞİM Tel. (4) 137 11 64 AnUn SÖZER Tel (5 i) I4 87 53ln»r TEKNİK BİLGt IŞLEM Tel (51) 63 23 46 lunir İLETİŞİM BtLGİSAYAR Tel.(24)2081 Ul Buru KOCUNISYS : Aakarı : : : (l)l743000(10hat)Faks.(l)l7430 15 (4) 117 31 17 (5 hat)Faks:(4) 118 7301 (51)22 29 4021 30 28 (24)20 910920 94 38 Anulyı : : : : (71)1331 12 133465 (36)15 1008 (221)392 47 149 83 (31)1165 56 KoçUnisys Bilgisayar Sistemleri A.Ş. TJC İSTANBUL BÜYÜK ŞEHİR BELEDİYESİ İSKİ İSTANBUL SU VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PAKET ARITMA SİSTEMLERİ İHALESİ Aşagıda özellikleri belirtilen kapalı zarf ile teklif alma yöntemindeki ihale ile ilgılenenler, ihaJe dosyasını İSKİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ATIKSU ARITMA VE RUHSAT DENETİM DAlRE BAŞKANLIĞIN'DA görebilir ve dosya bedelini ÎSKİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ merkez veznesine yatırarak alabilirler. Isteklilerin sartnameye uygun hazırlayacaklan kapalı teklif mektuplarını aşagıda belirtilen urıhte saat 11.00'e kadar asağıda belirtilen adreste GENEL EVRAK MÜDÜRLÜĞÜ'ne giriş, tanh ve numarasını içeren alındı makbuzu karşılığında teslim etmeleri gerekmektedir. Teklif zarflan saat 14.00'te İhale Komisyon Başkanlığı'nca açılacaktır. DOSYA GEÇİCt İHALE İSKİ NO: tŞtN ADI TEMİNAT TARİHİ BEDELt K. 1350 Soğanhk Kurtköy B. Çekmece G. Osmanpaşa ve Dudullu'da kurulacak olan paket antma sistemleri Teklif Tek.Bed. alma 10.11.1989 % 3 10.11.1989 IOO.000.TL. Not: 1 Postadaki gecikmeler dikkate alınmaz. 2 tSKİ 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na tabı olmayıp ihaleyi yapıp yapmamakta, dilediğıne kısmen veya tamamen yapmakta, uygun bedelin tespit ve takdırınde serbesttir. ADRESİ: İSKİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Aksaray Mcydanı 34410 AksarayİSTANBUL TEL: 588 38 00 (35 Hat) TELEX: 31293 23923 ISU tr FAX. 90 (1) 588 38 94 588 38 83 588 39 18 KEŞİF BEDELt TEKLİF VERME TARİHİ EDA Bilişim ' in "Kuruluş Kampanyası " ile Yayıncılıkta çağdaş çözüm Apple^ Macintosh PEŞİN FİYATINA TAKSİTLE Masaüstü yayıncılıkta gelişmiş teknoloji istiyorsanız çözümü uzaklarda aramayuı; KOŞULLARINIZA UYGUN VADELİ SATIŞLAR SİZE ÖZEL LEASING' OLANAKLARI TÜM İHTİYACINIZA YÖNELİK ÇIKIŞ HİZMETİ TEKNİK BAKIM VE ÖZEL EĞİTİM SERVİSLERİ E D A BİIİŞİlti BİZ YANIBAŞINIZDAYIZ !., AnkaraCad. No :49/1, Ünal Han, Caöalofilu / İST. © 513 95 6567 EDA Bilişim, Û Apple Computer/ BİLKOM yetkili bayııdır. (*) Kampanyamız 15 Kasım 1989 tarıhıne kadar sürecewır.