Katalog

Hissedersiniz bir anda, "iyi banka" hepyanımzda. S Cu m h u riyet 65. Yıl; Sayı: 23146 Kurucusu: Yunus Nadi GENCAY ŞAYLAN Turkiye'de yolu herhangi bir mahkemeye düşenlerin gözüne çarpacak illc şey, yargıcın ya da yargıç heyetinin arkasındaki "Adalet mulkün temelidir" yazısı. Bir toplumda adalet dağıtımının aksamaması, insanların adalete olan güvenlerinin azalmaması gerekir. Eğer bu gereklilik yerine gelmemişse o toplum, "yaşanabilir olma" özelliğini yitiriyor demektir. Turkiye'de adalet sisterainin aksamaya başladığı, ortaya ciddi dar boğazlann çıktığı görulmektedir. Bu durumun en önde gelen nedenlerinden biri adaletin gerçekleşmesi için ayrılan kaynaklann yetersizliğidir. Adalet bakanlan, Yargıtay başkanlan ya da yüksek yargıçlar gibi bu alanın en yetkili kişileri tarafından çok çeşitli biçimlerde ifade edildiği gibi Türk adalet sistemi, yargıç, savcı, mahkeme olanakları gibi yaşamsal öğeler açısından yetersizlik sorunJarı ile karşı karşıya bulunmaktadır. Adaletin gerçekleşmesi için ayrılan kaynaklann yeıersizliğinin önemli bir sonucu gecikmedir. Geciken adalet ise buyük ölçüde yaralanmış, eksik bir adalettır. Örneğin günümüzde bir dava için ortalama çözüm zamanı, tapu davalarında 1.100 gün, toplu basın davalarında 509 gün, ticaret mahkemesi davalarında 337 gün, asliye ceza mahkemeleri için 294 gün, sulh ceza davalan için 165 gün, sulh hukuk davalan için 146 gündür. Ağır ceza davalan ve özellikle olağanustü dönemlenn olağan yargılama yolu haline gelen sıkıyönetim davaları çok uzun sürmektedir. Örneğin 12 Eylül döneminin ünlü DİSK davası kesin sonuca ulastığı zaman yargılananların çoğunun ölmüş olacağı ileri sürülmektedir. Adaletin gecikmesine yol açan nedenlerin başında yargıçsavcı açığı gelmektedir. Turkiye'de yetkililerin yargıçsavcı açıkları ko PAMUKBANK New York ve Arkansas'tan iyi ba n ka d ı r 400 TL. <KDV dahu> 29 Ocak 1989 Pazar Adalette büyük sancı Adalet tanrıcası ne hale geldi? Mahkemelerdeki dosya sayısı sürekli artıyor, yargıç açığı büyüyor Hukuk devleti ve yargıçlık güvencesi Yargıçlara bağımsızhk sağlamanın amacı, adaleîin her türlü baskı ve kuşkudan uzak dağıtıldığı konusunda topluma güven vermektir. Yargıçlık güvencesi, yargıçların kişisel yaranndan çok kamunun yarar ve çıkarı içindir. Doç. Or. MAKSUT MUMCUOĞLU'nun yazı dtzlsJ 15. Sayfada En a z 4 a y : Istatistiklere göre günümüzde OKAYCÖNENSİN / Hf ülkün temeli: Adalet dağıtımında bir dava için ortalama çözüm zamanı, tapu Iaksamalar olmaya başlaması, "mülkü" de Bir süre önce ülkesinde ^davalarında 1100 gün, toplu basın davalarında insan haklarının ^U temelinden sarsıyor. Davaların geç ilgili '509 gün, ticaret mahkemesi davalarında 337gün, durumuyla başlatan T sonuçlanması, "adalet mafya"larının türemeye kampanya asliye ceza mahkemelerinde 294 gün, sulh ceza Singapurlu biryazar başlaması, insanların hukuk sistemine olan sokaktaki operasyonla davalarında 165, sulh hukuk davalarında 146 gün. cellatlarının elinden güvenini yitirmelerine neden oluyor. nusunda birbirinden farklı sayılar verdikleri gözükmektedir. örneğin eski Adalet Bakanı CNtan Sungurlu, iki yıl önce yargıç açığını 1.800 olarak vermektedir. Farklı sayısal değerlendirmeler çerçevesinde yargıç açığının yaklaşık olarak kadro sayısının dörtte biri civarında olduğu anlasılmaktadır. Yargıçsavcı açığı ile ilgili olarak bir diğer önemli nokta da genç hukukçulann artık yargıçlık ve savcılık mesleğine daha az eği(Arkası Sa. 12, Sü. 2'de) kurtuldu. İnsan hakları için operasyon Brükselden Tenten hangi diyarlarda? HADİ ULUENGİN En meşhur Belçıkalı şimdi altmış yaşına girmiş. "Tenten Sovyetistan'da", Katolik Izci Teşkilatı 'nın yayın organında 1929 ocak ayından iübaren tefrik edilmeye başlamış Muhalefety 'insan dışkısı yedirme' iddiasının soruşturulmasında ısrarlı SHP Genel Başkanı, partisine bağlı milletvekillerinin Yeşilyurt köyünde inceleme yaptığını ve gördüklerini kendisine anlattıklarını söyledi. Inönü, Kalemli'nin iddiaları yalanlayan açıklamasımn yargıyı etkilememesi gerektiğini vurguladı. ANKARA (Cumhuriyet BiiroSH) Mardin'in Cizre ilçesine bağlı Yeşilyurt köyü halkma insan pisliği yedirildiği iddialan üzerine Içişleri Bakanı Mustafa Kalemli'nin, "tddiaiann dognı olmadığı saptanmıştır" biçimindeki açıklaması tepkilere yol açtı. SHP Genel Başkanı Erdal tnönü 'Olay, insanlık dışı' Genel Başkanı Süleyman Demirel " Yeşilyurt'ta meydana gelen yüz kızartıcı olayı büyük bir hassasiyetle takip ediyoruz. Yargı makamları, tçişleri Bakanlığı'mn 'iddiaların doğru olmadığı' açıklamasıyla bağlı değildir, bunu düşünmek istemem"dedi. açıklamayı soruşturmaya müdahale ve propaganda olarak nitelerken "pislik yedirme iddialannda gerçek payı bulunduğunu" söyledi. DYP Genel Başkaru Süleyman Demirel de Kalemli'nin açıklamasımn "zamansız ve anlamsız' olduğu görüşünü savundu. Inönü dün Uşak'a giderken seçim otobüsü Güneş1'de Kalemli'nin açıklamasıyla ilgili olarak şunları söyledi: "Sorusturma sürerken yapılan ba açıklama. tarafsız olması gereken devlet organlanna ve soruşturmaya müdahale; bir propaganda savaşından bir türlü kurtulamıyoriar. Birim miDervekillerimiz de oradaydı. Onlardan aldığım bilgiye göre söylenenlerde gerçek payı var. tnsanlık dısı bir yaklaşun, bir uygulama ofanuş. Ama eibet sorusturma sonucunu göreceğiz. Onun en dunist şekilde vapılmasını istiyonız. Herkesin göre(Arkası Sa. 12, Sü. S'te) Bilbao'dan Müdire hanım MİNE G. SAULNIER İki yıl önce tspanyol Radyo Televizyon Kurumu'nun başına getirilen Pilar Miro, bütün kesimlerin beğenisini kazanan yeni düzenlemeleri gerçekleştirmişti. Romadan Raporlar işkence kanıtı DİYARBAKIR (Cumhuriyet) tnsan Hakları Derneği Genel Başkanı Nevzat Helvaa, Yeşilyurt olayında resmi açıklamalann inandıncılığını yitirdiğini belirterek, "Kimse işkencecilere arka çıkmasın. Hiç kimse Yeşilyurt'ta yaşananların üstiinii örtmeye çabalamasın" dedi. Helvacı, "herkesi bu insanlık suçuna karşı tavır almaya" çağırdı. Yeşilyurt köylülerinin avukatı Hasip Kaplan da tçişleri Bakanı Mustafa Kalemli'nin açıklamalarını kınayarak, "Bakan avukatı, basını, hfikimi ve savcıyı tefadit ediyor" dedi. Batman, Silvan, Cizre ve Yeşilyurt Köyü'nde incelemelerde bulunduktan sonra İHD Diyarbakır Şubesi'nde dün genel merkez yöneticileri, Varfak Özmcnek, Yavıu Önen, Diyarbakır Şube Başkanı Mehmet Vural ve Yeşilyurt köylülerinin avukatı Hasip Kaplan üe birlikte bir basm toplantısı düzenleyen Nevzat Helvacı, izlenimlerini şöyle anlattı: "Yeşilyurt köylüleri insan pisligi yedirilmesi de dahil, çok agır işkencelere ugramışlardır. Yapoğımız inceleme bunu açıkça orta(Arkası Sa. 12, Sü. 7'deJ INSANHAKLARIDERNEĞÎ Bezmi hargaşa Cumhurbaşkanı Evren 'in üniversitenin kuruluşu ile ilgili "olumsuz" görüş bildirmesi doktorlar arasında sevinçle karşılanırken, mütevelli heyeti kanştırdı. GÜNDÜZ IMŞİR ~ Lotarya patladı NtLGÜN CERRAHOGLlî İtalya'nın en prestijli iki gazetesi, Corhere della Sera ve Repubblka, her gün milyonlar dağıtmak suretiyle ürajlarını yükseltiyorlar. Toulouse'dan Kırmızı kentte NEDÎM GÜRSEL Her şey kırmızı bu kentte. Kırmızı, çünkü yapılar sıvasız, "tuğla" bütün mimariye egemen. AVRUPA TOPLULVĞU ÖzaL'ATnin tutumu NATO ile ilişkilerimizi etkiler AT için NÂIÖ kozu ANKARAUan YALÇIN DOĞAN Hazine'de Silah Sesi ANKARA Devleti yönetenlerde son zamanlarda iki merak birbiriyle yarışıyor. İlki, Türk Hava Kuşu'nun tek ya da iki kişilik uçaklarıyla uçmak... Uçak kullanmak... İkincisi de tabanca kullanmak; bu amaçla poligonlara gidip atış talimleri yapmak... Tabancaya ve atış talimine meraklıların başında Devlet Bakanı Yusuf Özal ile Başbakanlık Müsteşarı Ahmet Selçuk geliyor. Örneğin, Selçuk'un makam arabasında ikiüç(Arkası Sa. 17, Sü. 8'de) Türkiye'ye 'işgalci9 suçlaması WASHINGTON (Cumhuriyet) Türkiye'ye 1989 mali yıhnda yapılacak askeri ve ekonomik yardımın tamamen kesilmesi için önceki gün Kongre'ye, Türkiye'yi "isgalcilik ve sömiirgecilikJe" suçlayan bir karar tasarısı sunuldu. Rurn lobisine yakınlığı ile tanınan Demokrat Partili uye Larry Pressler tarafından verilen karar tasarısı, "ABD Başkanı Türkiye konusunda Kongre'ye bazı güvenceler verinceye kadar" yardımın tümüyle kesil(Arkası Sa. 12, Sü. l'de) Başbakan özal, Ingiliz The Independent ve Kahire'de yayımlanan Es Şark el Evsat gazetelerine verdiği demeçte, "Eğer AT, ABD ve Uzakdoğu'dan gelecek ticari tehdidi püskürtmek istiyorsa bunun tek yolu Türkiye'yi yamna almaktır" dedi. Haber Merkezi Başbakan Turgnt Özal tngiltere'de yayımlanan The Independent ve Londra ile Kahire'de yayımlanan Es Şark el Evsat gazetelerine verdiği demeçlerde, AT'nin Türkiye'nin tam üyelik başvurusunu reddetmesi halinde bundan Türkiye'nin NATO ile olan ilişkilerinin de etkilenebileceğini söyledi. özal, "Eğer AT, ABD ve Uzakdoğu'dan gelecek ticari tehdidi püskürtmek istiyorsa bunun tek yolu (Arkası Sa. 12, Sü. 7'de) Fazla mesaiye tepki Poliste telsizli protesto Cumhurbaşkanı Kenan Evrenin Bezmi Âlem Vakıf Gureba Kartopu oynadı Uşak'ta bugün başlayacak köyiü kurultayına katılmak üzere SHP'nin Güneş1 otobüsüyle kısa bir Ege Hastanesi'nin özel üniversiteye dö gezısıne çıkan Inönü. Afyon yakınlannda bir ara otobüsten inerek gençlerin kartopu oyununa katıldı (Fotoğraf: AA) nüştürülmesine "olumsuz görüş" bildirmesi, yeni tayin edildikleri Istanbul Vakıflar Bölge Müdürluğü'nde bir aya yakın süredir amaçsız şekilde bekletilen 300 personel arasında sevinçle karşılandı. Yeni işyerlerinde mesleki formasyonlarından çok uzak işlere dağıtılan personel dün gazetemize yaptıkları açıklamada, "Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in konuya sağduyuyla yaklaşıp yasalara aykınlıkJan tespit ettirmesi, yasal müeadelemizde magdur bırakılan bizleri Yerel seçimler sonuçlanmadan HAKKI ERDEM onurlandırmıstır" dediler. cumhurbaşkanltğı adayları hakkında TÜREY KÖSE Cumhurbaşkanlığı araştırma konuşmanın yanlış olduğunu söyleyen İnönü, UŞAK SHP Genel Başkanı biriminin gelen ihbarlar ve belgeErdal İnönü, iktidara yolun sonu"Vatandaş 26 martta SHP'nin birinci parti ler eşliğinde Bezmi Âlem Vakıf nun goründüğünü bildirerek, 26 Gureba Hastanesi'nin özel üniver olduğunu gösterecek ve Özal'ın politikalannı martın özal için son sınav oldusiteye dönüştürulmesi işlemlerin bir kez daha mahkum edecektir" dedi. ğunu söyledi. Inönu, 26 man sede yasalara aykınlıklar belirlemeçimlerinde vatandaşların kimin si, mütevelli heyeti üyelerini karışiktidar olmasını istediklerini gös(Arkası Sa. 12, Sü. 3'te) tereceğini belirterek, "Vatandaş birinci parti olarak seçimden bizi çıkaracak, Özal'ın partisi ve politikalannı bir defa daha seçim sandıklarında mahkum edecek tir" diye konuştu. SHP lideri Inönu, Genei Sekreter Deniz Baykal ile yerel seçim oncesinde çeşitli esnaf kuruluşlaANKARA 26 Mart'ın ya rıyla temaslarda bulunmak üzere ABD başkentinin lın yerel seçim olmaktan çık dün Uşak'a gitti. Inönü, SHP'nin "12 saat çalışma 24 saat seçim otobusü Güneş1'de gazeTürkiye uzmanlan, rnası olasıiığı güçlendikçe dinlenme" uygulamasının Başbakan Özal'ın Başbakanlık Konutu'ndan tecilerin çeşitli konulardaki soru"24 saat çalışma 24 saat esen rüzgârlar yön degiştir larını yanıtlarken, yerel seçimler cumhurbaşkanlığını bitmeden cumhurbaşkanlığı adaydinlenme"ye meye başladı. yakm bir olasılık olarak ları hakkında konuşmanın yanlış Oykü^ Konut'a "çok yakın" dönüştürülmesini protesto görmüyor. Bir Türkiye birinin Özal'ın cumhurbaşka olduğunu söyledi. Inönü, cumeden bazı polis ekipleri uzmanı, "Eğer Özal hurbaşkanlığı ve yeni iktidar konı adayı olmayacağını kesin "mandallama" yöntemiyle altını iyi hazırlamadan dille açıkladığının duyurulma nusunda ABD tarafından hazırtelsiz görüşmelerini lanan senaryoları ise ciddiye alKöşke çıkarsa bu onun sıyla başladı. Kimdı bu "çok engelliyor. 9. Sayfada (Arkası Sa. 17, Sü. 7'de) da işine gelmez" diyor. yakın", elbet bilinmiyordu. Fakat Özal'ın cumhurbaşkanlığı İSTANBUL'DA 40 KİŞİ UFUK GÜLDEMİR'in haberi adaylığından giderek uzaklaş 'ÖZAL'SIZ ANAP' GÖZALTINDA 9. Sayfada (Arkası Sa. 17, Sü. 3'te) 17. Sayfada KA YGIS117. Sayfada Köşk senaryoları konuşmaya değmez WASHINGTON SHP Genel Başkanı köylü kurultayı için Uşak'ta' Zıirihten Ölümden yaşama DOĞAN ABALIOĞLV "Her gün mezarlığa gidiyorum. Kilisede bir mum yakıyorum." 7. Sayfada 'Köşk, Ozal için Özal'ın Yeni Manevraları... erkerf CUNEYT ARCAYUREK yazıyor iyi pazarlar! DERGİ'de bu hafta Sessiz dünyamn batık tekneleri Cumhuriyet Büyük Millet Meclisi'nOLAYLAREV lamış vehedefe bir devletiz; ama, dan gün geçtikçe yoksun bırakıde onaylamış lıyor. henüz ulaşmış değiliz. Şöyle kt 1980'lerde 1) Adalet yeterAKDENDAK1 biraz daha belki de bu hedeften sizdir; gün kadrolanmızbüyüyen uzaklaştık. geçtikçe AdaletIçiru.. GERÇEK Çağdaş uygarlığa dönük mutlu biryaşam için, ülkemizde insan haklarını benimseyen bir hukuk düzeninin kurulması, ortak bir amaç sayılıyor. Avrupa Konseyi tnsan Haklan Sözleşmesi'ni, 1953'teimza Adalet mekanizmalanmıvn gün geçtikçe bozulması, hukukun üstünluğünü özleyen herkes için düşündürücü bir olumsuzluktur. Hukuk devletinde adalet organı, hem özel kişilerin, hem devlet yetkililerinin yasalara uyup uymadığını denetleyen bir mekanizmadır. Turkiye'de adalet örgütü ne yazık ki bu işlevi yerine getirebilecek olanaklar dosya sayısıyla orantılı değildir. Bir yargıç başına düşen dosya sayısı insan gücünü aşan iş yükü olusturmaktadır. Bu ağırlık da adaletin dağıtılmasmı güçlestirmekte, davaların uzamasma yol açmaktadır. Adaletin dağıtımında gecikme, adaletsizliğe dönüşmektedir. 2) Yargıçların, savalann, ad•k * • (Arkası Sa. 12, Sü. l'de) • Hükümet göz boyuyor Hükümet "Avrupa Sosyal Şartı" belgesinin içini boşa/tıp onaylama hazırlığında. Orta Sayfada • Batı Berlin'de seçim Bugun yapılacak • Kangallar yok satıyor thraa yasak olan sevimli Sıvas köpeğinin kontenjam seçimlere on ayrı partiden adaylarla 1990 yılına kadar dolu. Orta Sayfada altı bağımsız aday katılıyor. 3. Sayfada • Vakıflarda ANAP ağırlığı "fhtilalleri • Siyah olmak zor TVdeki Önleme Vakfı"ndan sonra şimdi de "Komiser Tibbs" fılminde milli gençlik yetiştirmeye yönelik bir San Francisco'da öldürülen vakıf haztrlığt yapılıyor. Orta Sayfada bir genç kızın cinayet olayını • 'Hükümet, hukuku çiğniyor' Süper ve izleyen zenci dedektifın sözleşmeli uygulamalarını tartışan uzman öyküsü anlatılıyor. 4. Sayfada bilim adamları hükümetin temel hukuku çiğnediği görüşünde birleştiler. 10. Sayfada • VVesternde polisiye TVdeki "Görünmeyen Dtişman" filmi klasik western • İtalyan modasında kumar Italyanlar bu türiinü yenileyen oMukça iddialı ve büyuk yazyine Akdeniz çılgınlarını oynuyor. Ya tam ölçüde başarılmış bir yapım. 4. Sayfada açılıyor ya tam kapanıyorlar. Arka Sayfada • Kabil'e yardım BBC Radyosu 120 kamyondan oluşan yardım konvoyunun Kabil'e ulaştığını bildirdi. 3. Sayfada UĞUR MUMCU GOZLEM Ciddiye Almak. Başbakan Sayın Özal, gazeteci arkadaşımız Emin Çölaşan'ın "Turgut Nereden Koşuyor?" kitabı için "Çölaşan'ın yazdığı hiçbir şeyi ciddiye almıyorum" demiş. Oysa, aynı Özal, aynı Çölaşan'ın yazdığı "24 Ocak: Bir Dönemin Perde Arkası" adlı kitabı "ciddiye almış", aldığı gıbı kıtaptan 2000 taneyi de satın aldırıp parti örgütüne dağıtmıştı. Demek Özal'ın Çölaşan'ı "ciddiye aldığı" günler de olmuştu. (Arkası Sa. 10, Sü. 7'de)