Katalog

CUMHURİYET/4 ^^ KÜLTÜRYAŞAM 8 HAZİRAN 1988 TELEVtZYON 3630 AçıUş 07.01 Açıköğretim (Yann) fkbtci smf derslert Iklisadi Analiz: Makro tktisadi Politikalan (Pro/.Dr. tlker a amsu), İstalistUc Indeksier (Prof. Dr. Alptekin Esin) tngilızee (Yrd.DoçJ3r. Ziihl ialpınar). DOrdüncü sınıf denleri: Muhasebe Deneümi ve Mali Analiz: Kredi Analai (Doç.Dr. Fevzi Sürmeli). YASAYAN 08.00 Günaydın Türkiye Programda müzik, magazin, sağlık ve spor köfeleri yer alıyor. Aynca saat 0930'da iaifilm "Anasınm Kuzusu"yayımlanıyor. 10.00 Kapanış 15.00 Açılış Haberler 15.15 Öğleden Sonra Programda Doktorunuz Diyor ki, Müzik, TariHimizden Bir Sayfa, çngi film "Çjftlikteki Kız", Ahmet'in Günlügü, £V ve Kadm köseleri yer alıyor. t)ç yıl öncesine kadar bale öğretmenliğini sürdüren Ninette de Valois, artık sanat komisyonlarında görevli. Kocası bir yıl kadar önce öldüğünden beri, Thames Nehri'ne bakan bir apartmamn giriş katında tek başma oturuyor. Türkiye'yi, kültür seferberliğinin en yoğun dönemini tebessümle hatırlıyor. EDİP EMÎL ÖYMEN LONDRA "Türkiye'de çalışmak, bayatırada şimdiye kadar yaptığım en he\ecan verici işlerden biri oldu. Savaş sonunda garip bir davet aldım. Bale ve opera İngiltere'de eski olmakla birlikte, daha kurumlaşmamıştı. Türklerse baleyi öylece kuruverdiler. Bu bana hâlâ çok hoş geliyor." Türk balesinin kurucusu, 19471963 arasında sürekli izleyicisi Dame Ninelle de Valois bugünlerde 90 yaşına girdi. 6 haziran gecesi İngiltere Kraliçesi F.lizabeth'in de kauldığı bir özel gecede yaşgünü kutlandı. İlk kez 1914 yılında çıktığı sahnede yine. Bale yapanlara özgü dınçliği, hiç 90'ında göstermeyen güzel ve anlamlı yüzü, grimavi gözleriyle, dimdik. Türkiye'yi tebessümle hatırlıyor. Kültür seferberliğinin en yoğun dönemlerini. "tşbirliği için can atıyorlardı. Hemen öğreniyorlardı. Mukemmel bir becerileri vardı. Bu. ulusal danslann kıvraklığından geliyor. Kültür de var. Koregrafiyi hemen kaptılar." Türk balesinin son durumu hakkında bilgisi var mı? Dalıyor. "Onlan en son 1965'te gördüm. Emekli olalı üç yıl olmuştu. Ben gidip göreraiyonırn, onlar gelseler iyi olacak." Türkiye'ye yılda iki kez gider, her sefer 23 hafta kahrmış. " l s tanbul'da hep otellerde yaşadım. Haliç'e bakan bir otel vardı. Güneş çok güzel batardı. Ankara'da ise hep elçilikte agırladılar." Yemekler bir ayrı anı fırsatı. "Öğrenciler. o mukemmel yemek Türkler baleyi kuruverdiler' BALE EFSANESİNİNETTE DE VALOİS 90 YASINDA Prof. Dr. Eldem emekliye ayrılıyor Kültür Servisi İTÜ Mimarhk Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Nezih Eldem 'in emekliye ayrüması dolayısıyla bugün saat 16.00'da tTÜ Taşkışla binası 109 No 'lu amfıde bir tören düzenlenecek. Eldem, törende '' YaşamÖğrenme Tasarlama'' konulu bir kon/erans verecek. Aynca Eldem 'in resim, desen ve seramik çalısmalarından oluşan retrospektif sergisi bugün Taşkıla Sergi Salonu 'nda açılacak. Sergi 18 hazirana kadar açık kalacak. 17.00 Haberler 17.50 Sağhklı Olraak Programda alerjik besinlerin neler o/duğu, besinler dısındaki alerjilerin nasıt tetistiği ve alerjik bünyeye sahip insanlann neler yapmalan gerektiği isleniyor. 17.55 Akşamın Getirdikleri Program. Edirne Uimizin Musabeyli kOyiinden devam ediyor. Yetkililerle röportajlar yaptlıyor. Halkoyunları ekibi ve Edirne Beiediye Bandosu 'nun föaerilerine yer veriliyor. Programa aynca, Türk Halk Müziği sanatçılan Rüstem Avcı, Tiilin Berbergil. Soner Özbilen kalılıyor. 19.25 Altın Kızlar Kose, Blanche ve Dorothy bir hayır kurumuna bağifta bulunmak için evde kullanmadıklan eşyalan ayırmaktadırlar. Bu arada Blanche, Rose'un kıymetli aytstm Deyzi'ye verir. Rose, aytsının kaybolduğunu samr ve aramaya başlar. Rose'un üzüldüğünu gören Blanche ayıyı geri almak için yapmadığmı bırakmat. ama Deyzi bu ise hiç yanafmaz. Sonunda Rose ayıstnı geri almayı basanr. Bu arada Sophia, Elvin adlı bir zenciyk arkadaslık kurar ve bir sure sonra onun hasta olduğunu ve New York'a gideceğini dğrenir. 20.00 Haberler ve Hava Dunımu 21.00 TV Filmi: Anne Lütfen Vurma Yönelmenliğini Cwen Amer'in yaplığı fllmde basrolleri Palty Duke Asıin ile Nancy McKeen paylasıyor. 21.55 Haberden Habere 22.55 Ateşböcegi Kafesi Lovejoy, Malleson'm olümünden sonra kaybolan tablonun pesine düser. Tablonun çerçevesine Pinder'ın evinde baska bir resim takümıstır. Lovejoy onlann pesinden Venedik'e gider ve Cosima ile tanısır. 23.40 Avrupa Futbol Şampiyonası 1988 00.15 Haber Dosyası Kapanış İTÜNCİ KANAL 18.58 Açılış Haberler 19.10 Merhaba Çocuklar 19.35 Dttnden Bugüne Musikimiz Yılmaz Çoğulu'nun hazırladığh Sayra Orkan'm sunduğu programda Selma Ersöz'den günümüzün sevilen klasik eserler yer alıyor. leri yememek için kendilerini nasıl tutuyorlardı? Ben hiç tutmadım. Çünkü kilo sorunum yoklu. Zaten çok çalışıyordum." Durup, bir tatlı tarif ediyor. Nasıl yapıldığını değil, nasıl yendiğini. Ancak baklava olabilir. Buna dayanamazmış. Sahneye ilk kez 1914'te çıkan Ninette de Valois, üç yıl öncesine kadar bale öğretmenliği yapıyordu. Şimdi artık sanat komisyonlarında görevli. "Nihayel kendime vakil bulur duruma geldim." Kocası bir yıl kadar önce öldüğünden beri, Londra'nın batısına doğru, Thames Nehri'ne bakan bir apartmamn giriş katında tek başına oturuyor. "Buraya nasıl geldiniz?" diye soruyor. "Taksiyle mi? Ben hep 9 numaralı olobüse binerim. Taa şehir merkezine kadar gider." Kapıya kadar çıkarak durağı gösteriyor. Otobüsle gidilecek! Didaktik, diktatör, sert, alaycı... Bunlar, Ninette de Valois'nın bale öğretmenliğini ve koregraflığını anlatanların kullandıkları sıfatlar. Aynı zamanda saygı uyandıran, yaptığı işi bilen, hakkını veren, adil ve titiz. Bunlar da yine aynı kişilerin kullandıkları sıfatlar. Sadler's Wells balesini kurarken, Margot Fonleyn gibi dehaları yetiştirirken, herhalde bu sıfatlann hepsine gerekli yerde ihtiyacı olmuştu. Sonuç: Uzun ve 90 yaşında bile bitmeyen bir kariyer, Legion D'Honneur nişanı, Londra ve Oxford'dan fahri doktoralar ve erkeklere verilen " S i r " unvanının kadınlara verileni, " D a r o e " unvanı. BaleVin öyküleri Fransızca'da Kültür Servisi Mustafa Balel'in "Le Transanatolien" adlı öykü kitabı Fransa'da yayımlandı. Balel'in doğrudan Fransızca olarak yazdığı öykülerin yanı sıra "Kiraz Küpeler" ve "Gurbet Kaçtı Gözüme" adlı kitaplarından seçerek Fransızca olarak yeniden kaleme aldığı öyküleri 'içeren yapıt Paris'te La Pensee Ûniverselle Yaymevi tarafından piyasaya çıkartıldı. "Ayıp Yerleri Yanlış Konmuş Resimler", "Gözyaşı Satıcısı", "Ayna", "Büyükbabanın Son Günleri" ve "Anacık" adlı beş uzun öykünün yer aldığı "Le Transanatolien "in tanıtımında "destan toprağı Anadolu'dan yeni bir ses, Mustafa Balel 'Le Transanatolien 'de egzotik ve insancıl bir dünyayı keşfettiriyor" dendi. ŞendiVin oyunu Kanada'da KMLUK BALE ONULU KiOCİLERİYLE ingiliz Krallık Balesi'nin kurucusu Ninette de Valois'nın 90. doğum yılı, Covent Garden'daki Krallık Operası'nda, Krallık Bale Okulu öğrencılerinin de katıldığı bir geceyie kutlandı. Kraliçe Elizabettı'le Prenses Margaret'in de izledikleri gecedeki gösterilerin koregrafisini Krallık Balesi yöneticisi Anthony Dovvell hazırladı, geceye Rudolf Nureyev'le Margot Fonteyn de konut dansçı olarak katıldılar. 20.00 Belgesel: Değişik Toplumlar Bir Yanomi kuyOndeki yasanlı, inançlar, müzik, folklor ve geleneklerden Ornekler anlatıhyor. 20.45 Perihan Abla Ptrihan Abla kupon biriktirip yollar ve 7 günlük lalil çıkar Gittikleri lalil kOyünde pek umduklan gibi bir talil yapamazlar. Çünkü talil köyii sakinleri gtrek davranifhtnyla gerekse alısveristeki harekeıleriyle Ptrihan Abla'ya pek iyi davranmazlar. Bedavadar. çıkan talilden faydalanıyor diye hor görttimeye baslamr. Ptrihan bu durumdan pek memnun olmaz. latil umdugu gibi olmamıstır. Haydi gel, yîne claııs et bizimle JAK DELEON Türk Devlet Balesi 40. yüını değişik etkinliklerle kutlarken, Türkiye'de balenin kurucusu Ninette de Valois'nın 90 yaşı tüm dünyada alkışlarla karşılanıyor. 6 Haziran 1898'de Irlanda'run Baltiboys yöresinde doğan Ninette de Valois (hemen belirtelim, gerçek adı Edris Stannus'tur ve Ninette de Valois adı çok sonradan alınmıştır) Lda Field, Edouard Espinosa, Enrico Cocchetti'yle bale çalıştı. 1914 yılında Londra'da müzikal, mim gosterileri ve "revne"lerde dansçı olarak sahneye çıktı. Covent Garden Operası'nın 1919 gösteri döneminde balerin olarak ramp ışıklarında adım duyurdu. Ardından MassineLopokova Tophılugu (1922) ve Diaghilev'in Rus Baleleri TopİHİugo (19231926) yıllan gündeme geldi. Ama genç dansçının >ilreğinde yatan koregraflık ve eğitmenlikti; "bale" adlı yüce sanatın yeryüzüne yayılması için uğraş vermek istiyordu. Bu istemin sonucunda ilk bale eğitimi kurumunu Old Vic Tiyatrosu'ndan Lüian Bayns'le 1926'da kurdu: Londra Koregrafık Sanat Akademisi. 1931 yılında özel okulunu kapatarak yeni açılan Sadler's Wells Tiyatrosu'na geçti ve eski öğrencilerinden oluşan topluluguyla birlikte Vic 1947'de Türkiye'ye gelerek Türk Devlet Balesi'ni kurmuştu 21.30 Haberler 22.05 Dünya Sinemalanndan: Şehirde 2 Adam (AynnlUı bilgi yandaki sütunlarda) 24.00 Haberler Kapamş ÎZLEYİCİ GOZUYLE "Kuruntu Ailesi" neden kaldırıldı? Son zamanlarda gerçeklen ilgi çekici tiplen ve değişik mekânları ile zevkle izledigimiz Kuruntu Ailesi dizisinin ne sebeple hiçbir duyuru yapılmadan kaldırıldığmı gazeteniz aracılığıyla TRTyelkililerine sorsak, acaba cevap vermek gereğini duyarlar mı? O dizide, erlesi hafıa yeni bir ramazan oyunu oynanacağı ilan edildiği halde, karsımıza konusu, yapımı ile ilkel bir başka yerli dizi çıkarıldı. Biz seyircileri böylesine hiçe saymak ayıptan da öıe bir husus olmuyor mu? ADSAN GİZEL tstanbul Wells Balesi'ni kurdu. Giderek büyüyen topluluk, Sadler's Wells Balesi adım alarak 1946'da Covent Garden'daki Krallık Opera Evi'ne taşındı ve 1956 yılında Royal Ballet (Krallık Balesi) oldu... Sayısız özgün koregrafısi ve bale konusunda kitapları olan Ninette de Valois, baleyi yalruzca tngiltere'de kurumlaştırmakla kalmadı, Türk Devlet Balesi'ni (1947'de Türkiye'ye gelerek) ve tran Ulusal Balesi' ama yoğun çaba gerektireceğini belirtti. Okulun kuruculuğunu da üstlenen Ninette de Valois, tngiltere'den iki usta eğitmenin çağnlmasına ön ayak oldu: 1931 yılında süreci boyunca tstanbul ve Ankara'daki ilkokulları gezdi, Türk çocuklanmn hareket yeteneklerini ve bedensel yapılarını sabırla inceleyerek uzun bir rapor yazdı. Bu raporda Türkiye'de bir "bale okulu"nun kurulmasının bir "düş" olmadığını, RADYO T R T I 05M) Açıhş, program ve kısa haberier. 05.0S Ezgi kervanı. 05J0 Solistlerdcn birer şarkı. 06.00 Köye haberler. 06.18 Gttnaydın. 07JO Haberler. 07.40 Günün içinden. 09.40 Arkası yann. 10.09 Kısa haberler. 10.05 Rekjamlar. 11.00 Kısa haberler. 11.05 Reklamlar. 11.10 Ögle Ozeri. 12.55 Reklamlar ve radyo prograraları. 13.00 Haberler. 13.15 Müzik 13 J 0 Bolgesel yayın ve reklamlar 15.00 Kısa haberler. 15.05 ögleden sonra. 17J» Kısa haberler. 17.05 Köyumüz köylümilz. 17J0 Bolgesel yayın ve reklamlar. 18.00 Çocuk bahçesi. 18.15 Haftarun çocuk şarkısı. 18.20 L'şşak faslı. 1830 Hafif müzik ve reklamlar. 19.00 Haberler.19J0 Çeşitli mılzik. 20.00 Yurttan Sesler. 2030 Yüzyılımızın bestecileri. 20.50 Hafif müzik. 21.00 Haberler. 21.02 Radyo tiyatrosu. 22.00 Türküler. 22J0 Küçük konser 22.40 Şarkılar. 23.00 Haberler. 23.15 Gcccnın içinden. •M5 Günün haberlerinden Szetler. 01.00 Program ve kapanış. 01.0505.00 Gcce yayıaı. T R T I I 074(0 Aplış ve program. 07.02 Solistlerden seçmeler. 07.30 Haberler. 07.40 Türküler ve oyun havalan. 08.00 Iki solistten şarkılar. 08JO Manu Dibango çahyor. W.O0 TttrkOJer. 09.15 Çocuk bahçesi. 09J0 Sabah konseri. 10.00 Şarkılar. 10.20 Bir eser inceleydim. 10.45 TUrkçe sozlü hafıf mılzik 11.05 Beraber ve solo türküler. 11.30 Hafif müzik. 12JM» Şarkılar. 12.20 Türküler ve oyun havalan. 12.45 Kayahan söylüyor. 13J0 Haberler. 13.15 Hafif müzik. 13J0 Caz sanatı. 14.00 Yabancı dıl dersi. 15.00 Oda müzigi. 15.30 Arkası yann. 1530 Oyun havalan. 16.05 Hafif müzik. 16J0 Türküler geçidi. 17.00 Muhayyer faslı. 17.30 Küçük konser. 18.00 Yurttan Sesler Kadınlar Toplulugu. 1830 Bilimin ışıguıda. l t 5 0 Çocuklar şarkı söylüyor. 19.00 Haberler. 19J0 Türkıiler geçidi. 20.00 Beraber ve solo şarkılar. 2OJ0 Yabancı dıl dersi. 21J0 Solistler geçidi. 22.00 Hafif müzik. 22J0 Bir roman / bir yazardan hikâyeler. 2145 Türküler. 23.00 Haberler. 23.15 Beraber ve solo şarkılar. 23.41 Hafif müzik. 2155 Müziji yaşatanlar. 00.55 Program ve kapanış. T R T I I I 07.00 Açıhş ve program. 07.02 Sabah için müzik. 08.00 Sabah konseri. 09.00 Haberler. 09.15 Müzikli dakikalar. 10.00 Günün konseri 11.00 lempo. 12.00 Haberler. 12.15 öğle konseri. 13.45 Turk sanat müziği toplu programı. 14.15 Konser saati. 15.45 Iki solistten şarkılar 16.15 Çocuk korolan. 16İ5 Haftanın çocuk sarkısı. 16JO Caz duygusu. 17.00 Haberler. 17.15 Sizler için. 18.00 Stüdyo FM. 19.00 Haberler. 19.15 Müzık dünyasından. 20.00 Her hafta sizlerle. 20J0 Bir konser. 22.00 Haberler. 22.15 rkcenin getirdikleri. 23.00 Müzik paleti. 2440 Çarsambadan persembeye. 01.00 Program ve k T R T I V 07.00 Açılış ve program. 07.02 Türküler ve oyun havalan.07}0 Solistler geçidi. 08.00 Türküler. 08.15 Şarkılar. 08.30 Türkülerden bir demet. 09.00 Haberler. M.*5 Şarkılar ve oyun havalan. 09.30 Türküler geçidi. 10.00 Haberler. 10.05 Sabahın getirdikleri. 11.00 Haberler. 11.05 Türkuler. 11.20 Şarkılar. 11.35 Beraber ve solo türküler. 12.00 Haberler. 12.05 Müzik bahçesi. 13.00 Solistler geçidi. 13.30 Yurdun dört bucagmdan. 14.00 Haberler. 14.15 Sazlarla Türk sanat müziği.14.30 Türküler. 14.45 Hafif Türk Sanat Müzigi. 15.00 Sizın için seçtiklerimiz. 16.00 Haberler. 16.05 Türküler ve oyun havalan. 16.39 İki solistten şarkılar. 17.00 Haberler. 17.05 Baglaraa takıtnından türküler ve oyun havalan. 17.30 Fasıl. 18.00 Türkçe sözlü hafif müzik dinleyici istekleri. 18.30 Solistler geçidi. 18.58 Program ve kapanış. IMinette de Valois, yalnızca İngiltere'de baleyi kurumlaştırmakla kalmadı, Türk Devlet Balesi'ni ve tran Ulusal Balesi'ni kurdu. 1947 mayısında tstanbul'a gelen Valois, İngiliz Kültür Heyeti'nden Mr. Philippis ve hükümet temsilcisi Halil Vedat Bey tarafından karşılandı. ni kurdu (1958). Bale dünyasırun bu ölümsüz imzasımn Türkiye "seriiveni" (Prof.Dr. Metin And'ın incelemelerinde de belirtildiği gibi) oldukça ilginç: 1947 yılıntn mayıs ayında Istanbul'a gelen Ninette de Valois, İngiliz Kültür Heyeti temsilcisi Mr. Phillips ve hükümet temsilcisi Halil Vedat Bey tarafından karşılandı. Üç haftalık araştınna Sadler's Vv'ells Balesi'nin altı kurucusundan biri olan Joy Newton ve Londra Krallık Dans Akademisi mezunlarından Audrey Knight. Geceli gündüzlü çalışmalar sonucunda Türk balesinin tohumlan Yeşilköy Pansiyon llkokulu'nda 28 öğrenciyle (17 kız ve 11 erkek) atıldı. 6 Ocak 1948'de açılan okul, 1950 yılında Ankara Devlet Konser vatuvan'nın Bale Bölümü olarak başkente taşındı. Ninette de Valois ve Audrey Knight tngiltere'ye döndükten sonra Beatrice Appleyard (Fenmen), Lorna Mossford, Robert Lunnon, ardından Travis Kemp ve Molly Lake konservatuvara eğitmen olarak geldiler. Kayıtlara göre 1956'da ye^i, 1957'de üç, 1958'de on beş dansçı adayı başarıyla bıtirmiş bale bölümünü. Ankara Devlet Balesi'nin "ilk kaşagı" sayüabilecek bu gençler Devlrt Tiyatrosu Bale Bölümü'nü oluşturdu ve 1960'ta ilk gösterilerini sergilediler. Devlet Tiyatrosu Bale Bölümü 1%9'da "özerk"leserek (Opera Bölümü'yle birlikte) Ankara Devlet Opera ve Balesi adını aldı... Ingiltere'ye döndükten sonra bile Devlet Baiesi'yle olan "sevgi bagı"m koparmayan, Türkiye'ye konuk dansçı, koregraf ve eğitmenlerin gelmesi için çaba harcayan, Türk balesine ytirekten "inanan" Ninette de Valois'nın bir kitabı şu baslığı taşıyor: "Come Dance with M e " (Gel Dans Et Benimle.) Türk bale sanatçılan (ve biz baleye gönül veren seyirciler) 90. yılında şöyle seslenmek isteriz bu ustaya: "Sevgili Madam, haydi gel, yine dans et bizimle!" Kültür Servisi Sadık Şendil'in "Yedi Kocalı Hürmüz" adlı müzikli komedisi, Kanada Türk Kültür ve Folklor Derneği Tiyatro Kolu tarafından Kanada'nm Toronto ve Otıawa, ABD'nin Detroit kentlerinde sahnelendi. On yıldır etkinliğini sürdüren Kanada Türk Kültür ve Folklor Derneği, her yıl bir oyun sahneliyor. Derneğin bugüne kadar Kanada 'da sergilediği yapıtlar arasında "Bir Delinin Halıra Defteri", "Hababam Sınıfı", "Gözlerimi Kaparım, Vazifemi Yaparım", "Fesleğen Çiçeği", "Buzlar Çözülmeden", "Fehim Paşa Konağı", "Duvarların Ötesi", "Zorla tspanyol", "Şerefiye", Cengiz Han'ın Bisikleti", "Beyoğlu Beyoğlu" ve "Yasaklar" yer alıyor. "Hair"in dö'nüşü Kültür Servisi 1960'ların ünlü müzikali "Hair", AlDS'li çocuklara yardım sağlamak amacıyla yeniden sahnelendi. Ancak 1967'de ilk kez sahnelendiğinde çıplakltğı, uyuşturucu kullanımım ve serbest aşkı içeren sahneleriyle birçoklarında "şok" etkisi yaratan "Hair", bu kez söz konusu sahnelerden "armdırılmış" ve 1980'lere uyarlanmış olarak sergilendi. Birleşmiş Milletler Genel Meclisi salonunda sahnelenen yeni "Hair"den, AlDS'li çocukların tedavi ve bakımında kullanılmak üzere 2 milyon dolar gelir sağlandı. Gösterinin yeni metni, "Hair"in yazarları Gerome Ragni ve James Rado tarafından yeniden yazıldı. Bu kez müzikalde ozon tabakasınm delinmesi konusunda uyarıda bulunan, evsiz barksız insanlara yardım çağnsı yapan ve çocuklar için AlDS'siz bir gelecek dileven yeni şarkılara yer verildi. Isveç Yazarlar Birliği Başkanı Peter Curmarv Dünya yazarlam, birleşin Pen Kulübün kurulup kurulamayacağı da tartışıldı. İsveçli yazarların, Türkiye'de Pen Kulübün yeniden kurulmasına yasal bir engel olup olmadığını sormaları üzerine Demirtaş Ceyhun, böyle bir engel olmadığını, ancak TYS'nin 1980'de kapatıldığıru ve 7 yıl kapalı kaldığıru, açıldıktan sonra da başka sorunlara öncelik verildiğini beürtti. Deminaş Ceyhun, Türk Pen Kulübünün en kısa zamanda kurulacağını da sözlerine ekledi. Toplantıda daha sonra söz alan İsveç Pen Kulüp üyesi, şair ve eleştirmen Kaj Alans, Pen Kulüp olarak Türkiye'ye çok önem vermeye başladıklarmı, çünkü Türkiye'nin Avrupa Topluluğu'na girmeye hazırlandığını söyledi. Alans, İsveç Pen Kulübün çalışmalanndan söz ederken de Türkiye'de hapis yatan Ersin Ergün'ün "Bir Avuç Şiir" adlı kitabını İsveç'te yayımladıklarını ve hapisteki yazarlar için bundan sonra da çalışmalarını sürdüreceklerini belirtti. Alans, "Türkiye'de Pen Kulüp bir an önce kurulmalıdır" dedi. Türk vatandaşlığından çıkartılan yazar Demir Özlü'nün kardeşi Sezer Duru'nun çevirmenlik yaptığı toplantıda, Peter Curman, Demir Özlü'nün vatandaşlıktan çıkartılmasının sadece ınsanlık suçu olmadığını, bütün yazarlara karşı işlenmiş bir suç olduğunu da söyledi. Toplantıda son olarak Türkiye'deki Kürt yazarlann Kürtçe yazma ve konuşma özgürlükleri üzerinde duruldu. 12 Kürt yazarın İsveç Yazarlar Birliği'nin üyesi olduğunu ve kitaplannı Kürtçe yayımladıklarını bildiren Peter Curman, bir yazann kendi öz dilinde yaşayabilmesi için kendi dilinde yazması gerektiğini vurguladı. Curman'dan sonra sözü alan Demirtaş Ceyhun, "Biz özgüriüğü bir bütün olarak alıyonız. Bu özgürlüklerin içinde insanlann ana dillerini serbestçe geliştirme ve kullanma özgürlükleri de yer alıyor" dedi. Romancı Anderz Harning'in, İsveç'te yaşayan Lapon azınlığın kendi dillerini konuşma özgürlüklerine ancak 20 yü önce kavuştuğunu belirtmesinden sonra, şair ve mimar Cengiz Bektaş söz aldı ve söyle konuştu: "Anadolu. birçok uygarlığın yaşadıgı ilginç bir bölge. Kürtlerin haklanndan söz edilmesi, başka bir azınlığın haklannın kısıtlanmasına neden olabilir. Bunlar çok hassas konulardır. Bu yüzden kültürsiyaset konusunda konuşurken çok dikkatli olmak gerek." ETKhJ İKhJ Jos6 Giovanni'nin 1973 yapımı "Şehirde iki Adam" adlı filmi, farkJı kuşaklardan iki ünlü oyuncuyu bir araya getiriyor. Alain Delon (solda) ve artık hayatta olmayan Jean Gabin, çok etkili bir ikili yaratıyorlar. 2. KANAL / DÜNYA SİNEMALARINDAN BULMACA SOLDAN SAĞA: 1/ Sık dokunmuş bir tür ince yünlü ya da pamuklu kumaş. 2/ Makam, mevki... Eğlence. 3/ Bir Asya ülkesinin başkenti... Bir bölgede yetişen bitkilerin tümü. 4/ Kokusu hardala benzeyen bir savaş gazı... Bir spor kulübümüzün kısa yaalışı. 5/ Güzel söz söyleme sanatı. 6/ Kullanma süresi... Kuran'da bir sure. 7/ tki larla arasındaki sınır... Jale. 8/ Yunan mitolojisinde "Altın Post"u aramaya çıkan geminin adı... Sıvas'ın bir ilçesi. 9/ Tavlada bir sayı... Kumlukyer. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Aşın siyasal çözüm yollannı ve ani devrim eylernlerini öngören tutum... Bir kürk hayvanı. 2/ Atı, saçı ve sabunu vardır... ödünç verme. 3/ Atıcısına geri dönen bir av aracı. 4/ En kısa zaman süresi... Kabul etrneyerek geri çevirme... Yahya Kemal'in hece ölçüsüyle yazdığı tek şiiri. 5/ Ödeşme. 6/ Renk körlüğü. 7/ Uluslararası Çalışma Örgütü'nün simgesi.j. Iran'ın rjara birimi. 8/ Soğanlı bir süs bitkisi... Eski Mısır'da güneş tanrısı. 9/ Kirpik boyası. Çağdaş bîr polîsiye Şehirde tki Adam (2 Hommes dans la Ville) / Yönetmen: Jose Giovanni / Oyuncular: Jean Gabin, Alain Delon, Michel Bouquet, Mimsy Farmer / 1973 yapımı Fransız filmi / 90 dakika. Kültür Servisi Bir soygundan içeri düşen genç bir adam, hapishanedeki anlayışlı bir eğitim uzmanının isteğiyle, geri kalan cezasını dışırda geçirmek üzere serbest bırakılır. Ancak eski yaşamı ve ilişkileri, onu rahat bırakmayacaktır... Fransız yazar / yönetmen Jose Giovanni, önce ilgi çeken kara romanlar yazdı, sonra kendi romanlarını başka yönetmenler için senaryolaştırdı, daha sonra da kendisi kameranın başına geçti. Çok önemli bir yönetmen olmaksızın, gangsterlerin, hırsızlann, küçük ya da büyük suçluların dünyasına belli bir duygusallık, şiir ve "pitoresk" arayışı içinde eğilen Giovanni, 1967'den başlayarak, "Yaşamanın Kanunu". " S o n ŞahitDernier Domicile Connu", 1970'lerde "Macera Adamı La Scoumoune", "Şehirde 2 Adam". "Çingene", "Geriye Tepen Silah Comme un Boomerang", 1980'lerde "Katile Siyah Bir Giysi", "Kurtlann Savaşı" gibi filmler yönetti. "Şehirde 2 Adam", Giovanni'nin belki de en başarılı filmi. Romanın / filmin ölüm cezasına karşı çıkan çağdaş bir yanı olduğu kadar, kişiliklerin ele alınışı da oldukça başarılı. Daha önce de "Vurgun Melodie en SousSol", "Sicilyalılar Çetesi" gibi polisiye film örneklerinde bir araya gelmiş olan farklı kuşaktan iki ünlü oyuncu, "müteveffa" Jean Gabin ve Alain Delon, bu filmde uygun rollerde çok etkili bir ikili yaratıyorlar. "Şehirde 2 Adam", hem ilgiyle izlenen hem de belli bir sinemasal değeri olan ve görülmesi gereken bir film. Ülkemizde de zamanında gösterilmiş ve ilgi görmüştü. Kültür Servisi Türkiye Yazarlar Sendikası'nın çağnlısı olarak ülkemize gelen tsveçli yazarlar, dün Isveç Başkonsolosluğu'nda düzenlenen bir toplantıda Türk yazarlarla tanıştılar. Şair ve eleştirmen Kaj Alans, şair ve fotoğrafçı Liitfü Ozkök, romancı Anderz Harning, romancı ve eleştirmen Teodor Kalifitides ve oyun yazarı Niklas Radstroem'den oluşan heyete İsveç Yazarlar Birliği Başkanı şair Peter Curman başkanlık etti. İstanbul Anakent Belediye Başkanı Bedrettin Dalan'ı da ziyaret eden İsveçli yazarlar, Türk yazarların yer aldığı tanışma toplantısında daha çok yazarların örgütlenmesi, yayın dünyasının sorunlan ve hapisteki yazarlar konusunda görüşlerini belirttiler. Toplantıda, İsveçli yazarlarla Türk yazarların sorunlarının birbirinden çok farklı olduğuna da dikkat çekildi. Heyet Başkanı Peter Curman'ın, ülkelerindeki yazar sorunlarından söz ederken "Ülkemizde 2000 kütüphane var, ancak yazarlar kütüphanelere kitaplannı sokmakta zoriuk çekiyor" demesi üzerine sözü alan Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı Yardımcısı Demirtaş Ceyhun şöyle konuştu: "Bizim sorunlanmız çok farklı. Biz, kitaplarımız kütüphanelere girsin diye değil yakılmasın diye uğraşıyoruz." Hiçbir zaman tarafsız bir edebiyatın varlığından söz edilemeyeceğini, bir yazarın yazdığı an tavır alacağını belirten Peter Curman, "Hiç anlayamadıgım bir şey var, o da politikacıların çok iyi örgütlenmesi, yazarların ise örgütlenememesidir. Bütiin dünya yazarlanna 'birleşin' demeliyiz" dedi. Demirtaş Ceyhun'un yanı sıra Vedat Gunyol, Refik Durbaş, Cengiz Bektaş, Bekir Yıldız, Naim Tirali, Osman Şahin, Kemal Siilker, Hayati Asılyazıcı, Atilla Özkınmlı, Mehrnet Başaran ve Muazzez Menemencioğlu'nun da yer aldığı toplantıda, Türkiye'de "Rambo"yu protesto Kültür Senisi ABD'deki Televizyonda Şiddete Karşı Ulusal Koalisyon adlı kuruluş, Sylvester Stallone'nin "Rambo" dizisinin üçüncüsünü protesto etti. Kuruluş yöneticileri,, ' 'Rambo III "ün daha önceki iki "Rambo" filminden de ileri giderek, 123 ölüm sahnesi ve öncekilerin iki katı şiddeti içerdiğini belirttiler. Grubun yetkilileri, "tek kişilik savaş makinesi" John Rambo'nun koca bir Sovyet ordusunu tek başma "alt ettiği" 109 dakikalık "Rambo HV'ün "savaşı ve nefreti yücelttiğini'' vurguladılar. BUGÜN • Eski Eserlerimiz Doç. Dr. İhsan Tünay "Dünya Müzelerinde Eski Eserlerimiz" konulu konferansı saat 11.00'de Galaıasaray Lisesi'nde verecek. • Tarih Victor Hugo'yu yargılıyor Galatasaray lisesi'nde saat 14.30'da okulun tiyatro bölümünün sergileyeceği "Tarih Victor Hugo'yu Yargılıyor" izlenebilir • Bir Sergi Alime Miıap'ın "Eylül Karanlığından'' sergisi Orıaköy Sanat Merkezi'nde izlenebilir. TMtAFSC BKBİYAT OLMAZ İsveç Konsotosluğu'nda yapılan toplantıda konuşan İsveç Yazarlar Birliği Başkanı ve şair Peter Curman (ayakta) tarafsız bir edebiyattan söz edilemeyeceğini vurguladı. (Fotoöra* Lale Filoölu)