Katalog

26 HAZİRAN 1988 EKONOMt CUMHURİYET/11 PAZAR MOTLARI OSMAN VLAGAY ATIRIMCININ HAFTALIK REHBERI 'Perestroyka'mn geleceği Rafların Dolmasına mı Bağlı? girmeden ömrünü tüketmeye alışmış bir toplumda riski, farklılaşmayı, kişisel atılımı öne çıkartan bir reform hareketi nasıl boy atacak ve kökleşecek? Son haftalarda Batı basınında tekrarlanmaya başlanan bir öneri, işe en geniş kitleden, yani tüketiciden başlamanın tek çıkar yol olduğunu savunuyor. Gorbaçov'un göreve gelmesinden bu yana gösterilen çabalara karşın tüketim mah arzının çok yetersiz kaldığı ve halkın gelirini harcayacak yer bulamadığı için parasını tasarruf hesaplarına yatırdığı, yalnızca son üç yıl içinde bu hesaplardaki birikimin 100 milyar doları aştığı belirtilerek tatmin edilemeyen bu büyük alış gücü potansiyelinin, yeniden yapılanma için hareket noktası olabileceği ileri sürülüyor. Dolar tek başına gidiyor Dolar % 1.8 kazandırdı. Wiark % 1.3 kaybettirdi. Altında getiri yok. Hisseler % 1.21 değer kazandı. Yılbaşında kimsenin şans tanımadığı dolar ge^en hafta Tahtakale*de 26 lira birden artarak 1426 liraya çıktı. Dolann bir haftada yüzde 1.8 getiri başansını önümüzdeki hafta içinde de sOrdüreceguıe kezin gözflyle bakılıyor. Yorumcular, doların müdahalelere karşın 1.80 sımnnı aşarak 1.8155 marka kadar çıkmasını, "önlcnemez yukselişin başlangıcı" olarak nitelendiriyorlar. Dolar dışındaki tüm dövizlerin "eksi'ye çalıştığı geçen hafta, hisse senedi pıyasasındaki daralma da sürdü. Dolar, dış borsalardaki tırmanışma paralel olarak iç piyasada da geçen hafta "ligi tek başına bitirdi." lahtakale'de mark 798 liradan 787 liraya, tsviçre Frangı 957 liradan 947 liraya, sterlin de 2510 liradan 2485 liraya düşerken, dolar 1400 liradan 1426 liraya çıktı. Dolann yüzde 1.8'lik bu artışına karşüık, mark bir haftada yüzde 1J, sterlin yüzde 0.9, tsviçre Frangı da yüzde 1.0 geriledi. Doların bu artışından sonra yılbaşından bu yana getirisi Merkez Bankası'na göre yüzde 34.8, Tahtakale fiyatına göre de yüzde 28.2 oldu. Yılbaşından önceki hafta sonuna kadar yüzde 12 kazanç saglayan markın bu getirisi yüzde 11.3'e geriledi. Geçen hafta altın fiyatlannda ise bir gelişme olmadı. Cumhuriyet Alünı, 22 ayar bilezik ve Reşat Altını haftayı başladıkları gibi kapattılar. Hisse senedi piyasasında daralma geçen hafta da sürdü. Borsa birinci pazannda işlem hacmi bir önceki haftaya göre yüzde 40 azalarak 1 milyar 236 milyon liraya indi. Fıyatlardaki düsuş ise, hızını kaybedip yerini fiyat artışlanna bırakınca geçen hafta hisseler ortalama yüzde 1.21 değer kazandı. İşlem gören toplam 47 kâğıttan 24'ünun fiyatı yükseldi, 15'inin fiyatı düştü, 8'inin ise değismedi. En fazla primi ise yüzde 11 ile Kav hisse senetleri yaparken, en fazla düşüş yüzde 22 ile kupon kesen Eczacıbaşı YaUnm hisselerinde gerçekleşti. Borsa ikinci pazannda işlem gören Teletaş hisseleri de yüzde 6 değer kaybederek 3900 liraya indi. Bankalann menkul kıymet yatınm fonlan arasında en yüksek değer artışı ise yüzde 121 ile Vakıfbank Yabnm Fonn'nda gerçekleşti. lnlerfon2'run değeri de yüzde 1.17 arttı. Yapı Kredi Bankası Hisse Fonu, hisse senedi fiyatlannın genel artışına paralel olarak yüzde 0.52 oranında değer kazandı. DIŞ BORSALARDOLAR Tjnnaıııs sürecek mi? ABD Doları, Amerikan ekonomisindeki olumlu göstergeler ve bazı yetkililerin açıklamalanna bağlı olarak, uluslararası para piyasalannda geçen hafta atağa kalkarken, altın ons başına 9 ila 11 dolar kaybetti. ABD Dolan, New York para piyasasının dünkü kapanışında Alman Markı karşısında 1.8155 marka, Japon Yeni karşısında da 130.53 yene fırladı. Geçen hafta başında Londra Borsası'nda 1.7543 mark ve 126.23 yenden işlem gören dolar, cuma günkü kapanışta 1.8010 dolar ve 130.05 yene fırladı. Pazartesi günü Tokyo Borsası'nda 126.09 yenden açılan dolar, cuma günkü kapanışta 129.70 yene yükseldi. Aylardan beri istikraru bir seyir izleyen ABD Dolan, böylece, 10 hazirandan bu yana geçen süre içinde Alman Markı karşısında yüzde 4, Japon Yeni karşısında da yaklaşık yüzde 3 değer kazanarak son sekiz ayın en yüksek değerlerini aldı. Önceki haftaya göre değer kazanarak pazartesi günü Londra Borsası'nda 453.90 dolar, Zürih Borsası'nda 425.50 dolar, Hong Kong Borsası'nda 455.30 dolar olan altının onsu, cuma günkü kaDanısta, sırasıyla 442.90 dolara, 443.50 dolara ve 448.55 dolara düştü. Altının onsu New York Borsası'nın cuma günkü kapanışında 443 dolara geriledi. Borsacılar, Federal Alman Merkez Bankası Bundesbank'ın piyasalara yoğun müdahalesine rağmen, ABD'li yatırımcılann, uluslararası piyasalardan önemli miktarlarda dolar satın almaları sonucu, dolann, "psikolojik sınır" 1.80 markı aştığını hatırlatıyorlar. Yetkililer, "Bundesbank'ın müdahalesi sonucu, dolann biraz olsun gerilemesi bekleniyordu. Ancak bu gerçekleşmeyince, doların yükselişi daha da hızlandı. Dolann, önemli ölçüde değer kaybetraesi şimdilik mümkün görünmüyor" diyorlar. Bazı yetkililer, "Bundesbank'ın, piyasalara müdahalesinin diğer sanayileşmiş ülke merkez bankalarınca da desteklendiği sürece dolann yükselişinin durdurulamayacağı" görüşündeler. Ayru çevreler, merkez bankalannın dolann hızlı >fukselişinin durdurulması için piyasalara müdahale ederek kaynaklarını israf etmeye yanaşmayacaklannı, bunun yerine, piyasaları biraz kendi haline bırakacaklannı tahmin ediyorlar. Sovyet lideri Gorbaçov, 47 yıllık bir aradan sonra ilk kez 28 haziran günü toplanacak olan Parti Konferansı'nda reform ve yeniden yapılanma projelerini onay3tmaya çalışacak. Öncelikle ekonomik alanda yeniden yapılanmayı ifade eden "perestroyka" sürecinin tartışılmasının konferans gündeminde ağırlık taşıyacağı sanılıyor. Batı dünyası bu gelişmeleri. özellikle de "perestroyka"nın gelecegini ilgiyle izliyor. Batı basınında konuyla ilgili ilginç yorumlara ve önerilere rastlanıyor Konunun biraz içine girildiğinde ise lider Gorbaçov'un ne kadar zor ve kapsamlı bir işe girişmiş olduğu daha iyi anlaşılıyor. Batı basınırtda ortaya atılan ilginç tartışma noktalarından biri şu: Yıllar yılı merkezi planlamayla yönlendirilmiş olan Sovyet ekonomisinde büyük bir dönüşümü öngören "perestroyka" sürecini toplumda hangi güçler destekleyecek? Yefleşik düzenin çeşitli unsurlarını rahatsız eden ve ekonomide çeşitli altüstlüklere, çalkantılara, inişçıkışlara yol açacak olan bu sürecin başarıya ulaşmasını kim sağlayacak? Taleple bagdaşmayan ve dağ gibi stoklann oluşmasına yol açan yanlış ve kalitesiz üretim kısır döngüsü nasıl kırılacak, işletmelerde verimliliğin anması ve talebe uygun mal üretilmesi süreci nasıl başlatılacak? GORMÇOV İŞİ zor ğacak tepkiler. Bir hesaplamaya göre 2000 yılına kadar Sovyetler Biriiği'nde 16 milyon kişinin iş değiştirmesi ve bu amaçla yeniden eğitilmesi gerekiyor. • Piyasafiyatlandırmasınageçiş sürecinde fiyatların hızla artmaya başlaması ve spekülasyon tehlikesi. • Toptan ticaretin düzenlenmesinde meydana gelebilecek aksakhklann yer yer kıthklara ve darboğazlara yol açması. •^.l.l'UHJIlnlJ.mill'll u\mu\m\»m 123i A* l|Talnaı latartaai hnrfaa2 BrtJtatYat1 kfeatVst2 SamrtiTaL EshaaldM TOTrtna ÇtaftariN 13.7.87 19.9.87 tarTO 14.825 10.155 11.010 ç** 10.800 10.861 9.960 9.764 9.806 9.976 10.319 10.477 9.828 MtaU lUaaa 18.780 13.056 13.909 11.626 13.819 14.537 14.158 11.263 İJM1 18.963 15.650 13.209 14.035 11.723 13.926 14.678 14591 11.373 l«n 75.58 46.79 32.62 43.74 19.54 329.62 42.24 36.40 15.72 *rt 27.91 26.25 30.07 27.47 MM* 0.97 0.98 1.17 0.90 0.83 0.77 0.96 0.93 0.97 Ttiketimden Üretime Bu öneriye göre ilk adımda, büyük çapta ithalata da giderek «trinleri ve rafları halkın beğenisini kazanacak ve talebini karşılayacak tüketim mallarıyla doldurmak gerekiyor. Bunun başarılması halinde yıllardır özleminı çektiği çeşitli ve kaliteli tüketim mallarına kavuşmanın halk üzerinde çok olumlu bir etki yapacağı ve yeniden yapılanma ya da "perestroyka'nın çok yaygın bir destekleyici kitlesi kazanacağı ileri sürülüyor. Satın alabıleceği malların bulunduğunu gören in'•Perestroyka"nm tutması sanların bu mallardan daha faziçin herşeyden önce halkıa tüketim keyecanmın yarattlma \ la alabilmek için daha fazla para kazanmanın yollannı arayacaTasarianan sı ve geniş çapta ithalata da ğı, bunun da daha verimli çalışJeğişiklikler başvumlarak tüketim mah tamayı gündeme getireceği belirleb'min karşılanması önerisini Bu sorulara yanıt ararken öntiliyor. getiren Batı dünyast, bu önece yapılması tasarianan değişikrinin benimsenmesi halinde likleri satırbaşlarıyla hatırlamakta Bu süreci başiatmak için ilk doğabiiecek pazar potansiyeyarar var: aşamada gerekli olan tüketim lini de her halde ağv sulonamalı ithalatını, Sovyetlerin gerek• Işletmelere büyük çapta rak hesaphyor. 1987 yılında tiğinde altın rezervelerini de kulözerklik verilmesi, üretim, istihSovyetler Birliği'neyaklaşık 36 lanarak ve çeşitli yöntemlerle milyar dolarlık ihracat yapan dam, hatta bazı yatırım kararlaborçlanarak gerçekleştirebilecebaşiıca OECD ülkeleri şunlar: rını kendi başlarına almalarının ğı, ithalata paralel olarak kaliteli Ülkenin sağlanması. tüketim malı üretiminin ülke içinMHyon ihracatındaki • Bir "fiyatlandırma reforde de gelişeceği ileri sürülüyor. dolar payt (%) mu"yla fiyat sisteminin liberalF.AImanya 9.447 3.4 leştirilmesine geçilmesi. İç pazardaki bu gelişmenin bir Finlandiya 3.551 18.8 yandan kurulu firmalan talebe • Toptan ticaretın yeniden oritalya 3.0 3.302 uygun ve kaliteli üretime ozenganize edilmesi. Fransa 2.2 3.088 direceği, diğer yandan yabana• Finansal sistemin yeniden 2.644 tngütere 2.2 larla kurulması öngörülen "ortak yapılanması ve mali piyasaların Avusturya 2.207 8.6 girişimlere" gerekli ortamı hazır3.354 Japortya 1.5 kurulması. layacağı savunuluyor. Böylece 1.661 ABD 0:7 • Dış ticaretin yeni kurallara ülkeye girmesi istenen yabancı teknolojinin ve yönetim tekniklebağlanması. • Yabancı ortaklarla "ortak gi• Çeşitli alanlarda sübvansi rinin gelmesinın de sağlanabileceği belirtiliyor. rişim|er"in desteklenmesi. yonların kaldınlmasıyla halkın re• Ûzel girişimin desteklenme fah düzeyinin ilk aşamada olumTüketiciden üretime dogru si. suz etkilenmesı. uzanan bir zincir içinde bu de• Verimli olmayan firmaların Kimler Destekleyecek? ğişikliklerin gerçekJeştirilmesi ve tasfiyesine olanak veren yasal "perestroyka"ya ilk hızın verilTüm bu olasılıkların da göster mesi halinde bunun "yanlış üreduzenlemelerin yapılması. diği gibi ekonomide geniş kap tim planıtalebe uygun olmayan Bu çok geniş kapsamlı değisamlı bir yeniden yapılanmanın üretimdev gibi büyüyen stoklar" şiklik ve dönüşüm programının yaratabileceği sorunların ve re ilk aşamalannda olumsuz etken kısır döngüsünü de kırması ve lerin ağır basması ve oldukça sisteme işlerlik kazandırması aksiyonların küçümsenmeyecek boyutlarda olması muhtemel. geniş bir hoşnutsuzlar kitlesinin bekleniyor. Bu süreç içinde rubdoğması kaçınılmaz görünüyor. lenin yavaş yavaş gerçek bir deBunlar arasında ilk akla gelenler Özel girişimin ve piyasa meka ğere doğru yöneleceği, Sovyet şunlar olabilir: • Pek çok yetkilerini yitirecek nizmasının rolünü büyük ölçüde ürünlerinin dünya pazarlarındaki rekabet sansının giderek artaolan bürokratlann ve pafti görev artırmayı öngören bir yapı deği cağı da iddia ediliyor. Serinin tepki göstermeleri ve sü şikliği. tepeden emirlerle de gerçekleştırilemeyeceğıne göre o reci battalamaları. Batı dünyasının kendi felsefehalde bu süreci yürütecek ve bu • Verilen hedeflere göre iş sürece destek sağlayacak olan sine ve çıkarlanna uygun düşen yapmanın rehavetine alışmış fir lar kimler olacak? "Perestroy bu önerinin yaşama geçirilmema yöneticilerinin özerk çalışma ka"nın itici gücünü kimler oluş sinde kuşkusuz çok büyük soya uyum sağlamada zorlanma turacak? Bu sürece cephe ala runlar bulunuyor. Ancak Gorbası. Bu nedenle işlerin aksaması cak olanlara karşı "perestroyka" çov'un tasariadığı kapsamlı döve beklenen verim artışlannın yı kim savunacak? Fazla geliş nüşümü ve yeniden yapılanmasağlanamaması. me ve atılım yapma umudu ol yı gerçekleştirmek için çok çetin • işletmelerin rasyonellesmesi madan ama belli güvencelerle ve riskli bir dönemden geçmenin sürecinde işçi çıkartmanın gün (iş güvencesi ve belli bir yaşam her haiukârda zoruniu olduğunu deme gelmesiyle buna karşı do standardı gibi) yaşamaya, riske da unutmamak gerekiyor. 12.396 15.498 14.12.87 16.9.87 10.2.88 22.10.87 16.11.87 2.11.87 7.3.88 10.743 11.330 11275 29.62 29.54 26.74 tMKB tSTATİSTİK MTJDURU PİROĞLU: Batı'nın önerisi Fazlâtüket, bizden al! YnKamta 9.785 11.242 TKBSaktirFN 7.3.88 11350 15.99 0.96 TKB Kaaa Fra 7.3.88 9.795 11.090 11.159 13.92 0.62 7.3.88 9.713 9.772 YKBMsttFaa 9.823 1.13 0.52 mUkMNa 7.3.88 9.693 11.004 11.106 14.57 0.92 9.5.88 10000 10.629 10.758 1.21 VaM iMk Yat F M 7.58 fnterfbn2 ve YKB Sektör Fotı'da binde 5, YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon ve YKB Karma Fon'da yüzde 1 komisyon abmvor. Durgunluk kalıcı değil Borsa'nın tam bir durgunluk içine girmesinın genel ekonomik faktörlerden kaynaklandığı savunuldu. tMKB tstatistik ve Degeriendirme Müdiirii Yılmaz Piroğlu, yaptığı açıklamada, "Şirketlerin mali bunyekrinin zaman içinde gelisen bir tablo goslermesi, piyasa koşullanndaki herhangi olnmlu bir degişikliğin piyasayı yeniden canlandıracağı, bugünlerde göriilen durgunlugun yapısal \e kalıcı bir karakter taşımadığı gonışune knvvet kazandırmaktadır" dedi. Yılmaz Piroğlu, şirketlerin genel olarak iyi bir ekonomik güce sahip olduklarını ve Tmans rasyolarında son iki yıl içinde olumlu gelişmeler sağladıklannı bildirdi. Özellikle kâr rasyolannda devamlı yükselen bir trend olduğunu belirten Piroğlu, 1986 sonu itibanyla 196 milyar lira olarak gerçekleşen şirketlerin toplam vergi sonrası kârlarının, 1987 sonunda yüzde 103 artarak 398 milyar liraya yükseldiğini söyledi. BORSADA GEttN HAFTA N HAFTA Ea 24 HazİTM 1988 Cuı EMtmBI YtOBflU1 MHŞMEYE9ua 11 1 24 1S S tçfeK Ea Ittart flrai ttr* ıll İİİ •kian Mçünemo^Ö) Anadokı Cam(BÖ) Arçe» Aymar Bagbf Bofc Çimento ÇeSkHalat Çhnentaş Çimsa (BU) Çukurova Elektrik OeraSCam D6taş Eczanbaşı Yaünm Egefitracıkk EgeGfibn ENKA Holdıng Ereğfi Demır Çelik Good Year flratı SPKOECD SEMtNERİ Gübre Fabrikalan Hektaş b a k Omir Çtflk uocvn Kartonsan Kav Kepcz Eiettrifc Koç Holdıng Koç Yatınm Kordsa(BU) Koruma Tanm Lassa(BU) Mtkku TakHR Metas Hasaş <*nutea$U) Otosan PınarSüt m rnttŞ roıyıen Rabak Sarkuysan T DartrOöttm T iş Bank» (B) T iş Ban.fC) (802) T l$ 8an.{C) (80L) T Sierons T.ŞışeCam Yasaş 'Perestroyka'yı gündeme getiren çıkmazın bazı göstergeleri • Milyonlarca değişik ürünün üretildigi bir ülkedte her şeyi merkezden planlama anlayışı büyük çıkmazlara girdi, üretilen mallarla talep arasındaki uçurum büyüdü. 1985 yılında sanayideki stoklann değerinin 460 milyar rubleyi (yaklaşık 700 milyar dolar) bulduğu ve bu rakamın toplam ulusal üretimin yüzde 80'i mertebesinde olduğu belirtiliyor. • Gelirini tüketecek mal bulamadığı için tüketemeyen halkın tasarruf hesaplarındaki parası yalnızca Gorbaçov döneminde 104 milyar dolar artarak 427 milyar dolara tırmandı. • Gorbaçov 1985 yılında halka dağıtılan pırıl pırıl broşüıierde, tüketim malı arzının yüzde 100 artacağını, yıldâ 7 milyon çamaşır makinesi, 9 milyon buzdolabı üretileceğini, bir milyar çift ayakkabı üretimi hedeflendiğini açıkladı, ama bu hedefler tutturulamadı. • Sovyetler'de geçen yıl televizyon üretimi hedefin 723 bin, radyo üretimi 836 bin, teyp üretimi 592 bin gerisinde kaldı. • Firmalarda kalite kontrolü başlayınca geçen yıl 10 milyar dolarlık üretimin çöpe atılması gerekti. • 198086 döneminde patlayan TV alıcıları Sovyetler'de 18 bin yangına yol açtı; bu kazalarda 927 kişi öldü, 512 kişi ağır yaralandı. Pek çok diğer üründe benzer durumlarla karşılaşıldı. 22.500 23.500 2.275 2 275 6000 6000 3.500 3200 2.452 3.955 2.325 2150 870 13 800 15 000 4 200 4.050 20 626 250 22.500 22.500 13.900 15.300 1.725 11.869 15.000 16.500 975 1.000 300 5.300 7.023 4.750 1500 1.828 1.100 3.100 2.100 3.000 5.000 «80 5.200 1.220 2.025 2050 4 100 4 225 10.783 3.927 22.000 23 500 910 990 7.963 1.834 2150 2175 1.075 1.100 2.766 5.200 5.400 870 1575 69.165 ^ 1.500 445 19.000 20.000 2.165 6.150 6.200 5.782 3.100 3.250 6.048 2.150 2.200 6.260 8.300 8.750 5.371 3450 3 575 13 200 13.200 455 1.250 1.250 1.350 1000 1100 7.570 2.950 2.800 4608 255 7.200 7.200 2.700 10196 £600 1 075 1 100 3650 700 900 900 2 525 150 2.525 1.500 18.948 1.450 5348 2875 2.950 6.301 6950 7.100 1650 12.500 1.525 550 570 10.640 520 339.081 500 205 23.000 23.000 8.600 1.275 1325 3262 220 595 23.000 2.275 6.000 3500 2325 14 800 4.100 22.500 14.800 16 200 1000 5 000 1 100 3.000 5200 2.025 4.175 23.000 990 2175 1.100 5.250 1550 20.000 6.150 3.200 2.150 8.550 3.500 13200 1550 1.050 2.875 7.200 2.600 1 100 900 2.525 1450 2.950 7.000 1.525 570 500 23.000 1300 1.075 104 55 97 85 10000 100 00 108.14 102 07 100.00 102.27 108.82 105.19 100.00 90.91 78 57 86.77 105.05 90.00 100.60 102.22 107.61 101 16 102.33 97.22 96.88 111.11 100.82 103.23 100 M 100 58 102 19 106.45 10417 105 00 100 00 102 86 96.30 97 78 101.12 70.14 98.31 101.72 97.22 88.71 95.00 96.15 100.00 100 00 28.525 1.075 1.150 150.33 Badebizi uMrind» 5170 eatMsizi Gariflde 75 00 (E) % 80. (Y) <* 40 temeflu, * » b<8. «25 bdz. 63 06 « 3 0 îemetti, «25 bdt. %25 txb 10614 104 96 % 181 temettu 73 87 Kullanılmayan ıtiçtıan hakhn da satMı 83.33 104.93 Kupon testf. bedettb uannde 104.52 % 100 bedaH sermaye arttmm) var 54.05 Ksıpon kes6 74.07 Kypon Msti. tezytt !*« 49 44 T»m««a «dtfflHeri tnşiadı 100.00 fcSSttmeöu W 200 bdl. % 200 bdj. 78.79 % % mm, 75.70 % 35 temettü 95.43 100.00 % 100 tamettu, % 100 tx)l, % 40 bdz. 55.00 29 Hazirana kadar ruçhan hakkı kullanıdyor 6127 % 3 5 »metffi 47.83 (E] % 26 (Y) H 11 termttü. % 20 b*t 4038 61.39 Ruçhan hakkı kutanıldj Tezyit bttti 76.92 76.88 Kuüamtnnyan râçhan haklan i» satMı 46.72 55 56 68.51 Bede&zi Ozerinde 63.64 70.21 Bedei&zı uzennde 3571 6178 (E) % 15. (Y) % 9 temettü. H 8 bdt, *116 bdz. 74 68 H30TemettJ 5119 Btdtisffl uztnnde 65.00 (E) % 26. (Y) H13 temeflu 30 »te. iafru 60 27 46.15 70.14 E «20. (Y) «18 temettü 54.72 67 66 ftüçhan hatdo 10 temmuza kadar kuHanılıyor 73.88 (E) % 103. m % 45 mm, % 50 ım . «50b& 43.57 57.00 65.79 63.01 % 81 temettu, % 100 Wl. % 100 bdz. 45 61 102 38 105 39 % 35 temettü Tophı konuta, kooperatif yerine mali sistenı önerisi Sermaye piyasasından da sonımlu olan Hazioe ve Dış Ticarel Müsteşan Yavuz Canevi, toplu konut sisteminin mali piyasaların içinde yer alması gerektiğini söyledi. SPK ile OECD'nin ortaklaşa düzenlediği seminerde konuşan Canevi, "Toplu konntta, kooperatifleşıne yerine daha oturmuş bir sistem getirilmelidir. Konut »istemi de mali piyasaların içinde yer almahdır" dedi. Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı ldaresi Başkanı Bttlent Gültekin ise, Canevi'nin önerisine katılarak toplu konut sisteminin mali piyasaların içinde olabileceğini belirtti. Gültekin, sermaye piyasasımn geliştirümesi için tasarrufçuyu cezbedecek araçların devreye sokulması gerektiğine işaret etti. SPK Başkanı Mehmet Şükrü Tekbaş da, sermaye piyasasında kişisel tasarruflann yanı sıra, kurumsal tasarruflann da yetersiz olduğunu belirterek, sigorta şirketlerinin ekonomik konjonktür nedeniyle yatınm fonlan kunnaktan çekindiklerini söyledi. ÂT için yeni destek EkoDomi Servisi Milletlerarası Ticaret Odası'nın eyluîde tstanbul'da düzenlediği konferansın hazırlık çalışmaları nedeniyle Türkiye'ye gelen Yönetim Kurulu Başkanı Brezilyalı bankacı Dr. Theophilo de Azeredo Santos Türkiye'nin Avrupa Topluluğu'na girebilecek potansiyeli bulunduğunu söyledi. Santos, MTO Yönetim Kurulu'nda yer alan Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Koç ile birlikte düzenlediği basın toplantısında Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in açılışını yapacağı, Başbakan Turgut Özal'm da katılacağı MTO Türkiye Konferansı için dünya çapında ünlü işadamı ve bankacüann Türkiye'ye geleceklerini söyledi. MTO'nun slogamnın "Dünya ticareti yoluyla diinyada banş" olduğunu hatırlatan Santos, "Demokrasilerin temeii, bana göre kişilere daha fazla sorumluluk yüVİeyen ekonomik demokrasidir. Mesela menkul kıyraetlerin alınıp sabldıgı borsalar demokratikleşme yöaiinde çok etkin bir araçür" dedi. Santos'un basın toplantısında görüş belirttiği diğer konular kendi ağzından şöyle özetlenebilir: • Gelişmekte olan ulkelerin borç yükü giderek artmakta, pek çok ülkede dış kredi yerine yatınmlara ağırlık verilmesi görüşü yaygmlaşmaktadır. Eylüldeki konferansta da ülkeler arasında özel yatırımlann hızlandınlması konusuna ağırlık vereceğiz. • Türkiye'nin dış borç yükü de artıyor. Ve Türkiye tıpkı benim ülkem Brezilya gibi maalesef banknot matbaasında dolar basıp da borçlarını ödeyebilecek durumda değil. Borçlannı ödeyebilmek için ihracatını arttırmak zorunda. Dış MTO Başkanı İMKBEMtoi fcMMl İKiUkalta m M M Maoal UM aİMİl ım aftaTL HtftauM (TL) 1426.00 1373.45 1394.05 787.00 764.95 947.00 2485.00 133.500 150.000 20.100 19.600 M M Mktan 141.751 a M K4J7laM Dovizaltın ne getirdi? Yritası •infaffc Nattaban {TL) (TL) Dolar (Tahtakale'de) Dolar (döviz alış) Dolar (Efektif satış) Mark (Tantakale'de) Mark (Döviz alış) isvıçre Fr. (Tahtakale) 1112.00 1018.30 1033.63 707.00 638.65 857.00 2070.00 123.000 145.000 18.00 17.500 Bengü vef at etti •iratafk nm 28.2 1400.00 m 1.8 1.5 1.5 1.3 0.8 1.0 0.9 0.0 0.0 0.1 0.0 PATRONLAR VE TABANCALARI • Sabancı, Dinçkök, Garih, Narin, Şahenk... Patronlar nasıl korunuyor? • Kimlerin, ne marka tabancası var? • Türkiye'de ruhsatlı silah pazarı • Emniyet Genel Müdürü Çakmakoğlu: "210 bin kişinin ruhsatlı silahı var." • Tabancalar: Türleri, bakımları... Nasıl ruhsat alınır? • Adnan Kahveci: "Eytül 89'a kadar böyle gidecek" • "Enfiasyonu istersek duşürürüz ama sosyal maliyeü var" • Kahveci ile durgunluk, ihracat, iç borçlanma, toplu konut, dış borçlar, küçülme uzerine... Gelişün Yayınlan "Guvsmlır Yaymcılık ' Sterlin (Tahtakale'de) Cumhuriyet Altını Reşat Altım 24 ayar kulçe altın 22 ayar bilezik altın 34.8 1352.15 34.8 1372.43 11.3 798.00 19.7 771.45 10.5 957.00 20.0 2510.00 8.5 133.500 3.4 150.000 11.6 20.120 12.0 19.600 tstanbul Haber Senrisi Koç Holding'in eski yönetirn kurulu üyelerinden ve Garanti Bankası idare meclisi başkanlarından Ziya Bengü öldü. Pazartesi günü öğle namazından sonra Büyükada Aıle Mezarlığı'nda toprağa verilecek olan Bengü, Izmir Amerikan Koleji'nden ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olmuştu. Bengü, 1946'dan itibaren Koç Holding içinde yer almıştı. borçlar çok özel durumlar hariçmutlaka geri ödenmelidir. Bu çerçevede eğer başka bir çözüm yolu yoksa borç ertelemesinin kabul edilmesi alacakh bankanın da lehinedir. Çünkü bir banka için önemli olan borcun kendisinin değil, faiânin ödenmesidir. Dış borçları geri ödemenin 4 yolu vardır: 1 Borçlanma süresirü mümkün menebe uzatmak, (2025 yıl gibi sürelere yaymak), 2 Borcun bir kısmını hisse senedine çevirmek, 3Faizleri elden geldiğince düşürmek, 4 Doğrudan yatınmlan ülkeye çekmek. • Türkiye ve Yunan başbakanlanmn Davos'ta araladıkları kapının iyice açılabilmesi işadamlarına düşer. Bu çerçevede lstanbuldaki MTO toplantısına geniş bir Yunanlı işadamı grubu getirmek istiyoruz. Türkiye'de yatırım fonlarında D I S B A I V I K yeni bir dönem açılıyor. M J K ^ J S V I Tasarrufunuzu hazırlayın. IVIAVI r U I M ALIŞTIRMAU TÜRKÇE DİLBİLGİSt DİL YETENEĞİ TESTLERİ Tahsin Yavaş Çağdaş Yayınlan Turkocağı Cad. 3941 Cağaloğluhtanbul 1000 lira (KDV içinde)