Katalog

CUMHURİYET/6 HABERLER 18 HAZİRAN 1988 Türkiye'yi zor sınav bekliyor ŞÜKRAN KETENCİ CENEVRE Türkiye ile ilgili tartışmalar ve karann yazüı basımından sonra Uluslararası Çalışraa Örgütü "ILO"nun, Türkiye ile iigiü en yetkili kişisi, kararın değerlendirmesini yaptı. William Simpson "Tnrkiye Ue ügili çıkabilecek en ciddi karardır. Bu karara göre ILO Türkiye'deki gelişmeleri yıl içinde sürekli izleyecektir. Türk hükümeti taahhıitierinj yerine getirtnemişse gelecek >ıl daha da güç bir durumla karşı karşıya kalacaktır" dedı. Türkiye ile ilgili tartışmaların özetinin ve kararın yazıh metni dün yayımlandı. Genel kunılun onayından sonra yürürlüğe girecek ILO 75. Genel Kurul Raporu'nda, kararın ciddiyeti ve bağlayıcılığı yanında en uzun yer alacak ülkelerden birinin Türkiye olduğu anlaşıldı. Simpsorv "Hükümet işçi haklarıyla ilgili taahhütlerini yerine getirmezse güç durumda kalacak" Siirekli izleneeek ILO'nun Türkiye ile ilgili en yetkili kişisi William Simpson, "Karara göre ILO, Turkiye'deki gelişmeleri yıl içinde sürekli izleyecek" dedi. Uynın araştınlacak "Uzmanlık heyeti, Turkiye'deki gelişmeleri yasa değişiklikleriyle ILO'nun daha önce saptamış olduğu sorunlar, ILO sözleşme ve ilkeleri arasındaki uyumu araştıracak." ciddi" diyor. Türkiye Ue ilgili son durumun Aplikasyon Komitesi kararı ışığında değerlendirmesini özetle şöyle yapıyor: Bu tartışmalar ve çıkan karar çerçevesinde, bnndan sonraki gelişmeleri şöyle özetleyebUirim: ILOya Turkiye'deki gelişmeleri izleme gorevi verilmiş. tlk iş olarak ILO'dan bir uzmanlık heyeti Türkiye'deki gelişmeleri, yasa değişiklikleri Ue ILO'nun daha önce saptamış olduğu sorunlar ve ILO sözleşme ve ilkeleri arasındaki uyumu araştıracak. Önümözdeki aylarda Sendika Özgürlükleri Dairesi bu çerçevede araşürma yaparak düzenledigi raporian ILO Yönetim Kurnlu'na sunacak. Yıl içindeki gelişmeler periyodik izlenecek. Bu raporlara göre, Türkiye'deki gelişmelere baglı olarak Türkiye gelecek genel kurulda degeriendirmeye alınacak. I.Lsteye girer mi? Şimdiden so>lemek çok erken. Ancak durumu kesinlikle değeriendiriiecektir. Ciddi sorunlar olduğu, durumun düzeltilmedigi saptamrsa Türkiye'nin durumu gelecek yıl daha da ciddileşir." \Villiam Simpson ILO Genel Direktörü François Blancbard'ın genel kurulun ilk günü Türk Çalışma Bakanı Imren Aykut ile yaptığı göruşme sonucunda Türkiye'deki yasa değişikliklerini, gelişmeleri olumlu gördüğü yolundaki açıklamasını ve "ILO'da dunımumuz iyi" yolundaki değerlendirmeleri arumsat tığımızda ise özetle şu açıklamayı yapıyor: "ILO, hükümetlerin yargUanma yeri değil. Dünya ülkelerinin hükümetişçiişveren üçlüsü ile bir diyalog yeri. Hedefî diyalog yolu De ülkelere yardımcı olarak, ülkeleri ikna ederek, sözleşmeleri ve ilkeleri Ue ülke uygulamalan arasında, sendikal haklarda asgari standartlann gercekleştirilmesim sağlamak. Bir hükümet (ILO istemleri doğrultusunda yasa değişikliği) ile gelmişse, ona sempati ile bakılması genel davranış kurahdır. Ancak ILO'nun gerçek görüşu uzmanlar komitesinin incelemesinden sonra ortaya çtkar. Yasa değişiklikleri anlaolırsa, bundan duyulan memnuniyet belirdlir. ILO'nun yetkili kişisi bu aşamada ancak bir olçude konuşur. Memnuniyet, atılan adımla ilgilidir. Yasalann içeriğini, değerlendirmesini kapsamaz." Turistik Cafe'de işgal tartışması istanbul Haber Servisi İstanbul Çemberlitaş'ta bir kafenin önündeki 576 metre karelik belediyeye ait bir alana koyduğu sandalye ve masalar, Eminönü Belediyesi'yle cafe yöneticileri arasında anlaşmazlığa neden oldu. Çemberlitaş'taki Cafe Piyer Loti'ye gelen Eminönü Belediyesi'ne bağlı zabıta ekipleri yöneticilerden, belediyeye ait alanı işgal etmemelerini, aksi halde kendilerinin olaya el koyacaklarım belirttiler. Söz konusu yeri "ecrimisil olarak anakent belediyesinden kiraladıklannı" iddia eden cafe yöneticileri arasında tartışma çıktı. özellikle turistlerin bulunduğu kafedeki tartışmalar ilgiyle izlenirken taraflar, ara çözüm olarak boş olan masalarm kaldmlmasında anlaştılar. Cafe işletmecisi Behçet Akdoğan, işgalci olmadıklarım, yalnızca kiracı olduklarını belirterek yeri ancak mahkeme karanyla boşaltacaklannı söyledi. "Elimizden kurtulamaz" Simpson, devamla yasalann ILO ilke ve sözleşmeleri Ue uyumluluğu konusundaki değerlendinneyi yapacak yetkili ILO organlannın, ülkeierin durumlarının göruşüldüğü uzmanlık komitesi Aplikasyon olduğuna işaret ediyor. "ILO'nun yetkili kişileri yoktur. Yetkili organlan vardır. Durumu degerlendirecek yetkili organ Aplikasyon Komitesi'dir. Geçerli olan komite, vapılan inceleme ve ulaşılan sonuçlardır. Komiteyi teknik açıdan ise Sendika Özgürlükleri Dairesi uzmanlar raporian bUgilendirecektir" diye konuştu. Yetkili organ Aplikasyon Komitesi'nin işçi grubunun başkanı Jeff Houthuys Türkiye ile ilgili kararı değerlendirirken özetle, "Yeni yasalar üzerinde yaptığım araştırmalar, uluslararası sendikal örgütlerden gelen somut bUgiler, yasa degişikliklerinin saptanan sorunlan giderme Ue bir ilişkisi olmadığını ortaya koyuyor. Türk hükümeti, taahhütlerini yerine getinnek, sorunlan gidermek zorundadır. Aksi takdirde dimizden kurtulamaz" diyor. Houthuys, dün sabah işçi grubunda yaptığı konuşmada, Türkiye'nin durumuna özel yer verdi. Türkiye'nin ILO Genel Kurulu'nda ILO işveren grubunun tutumu yüzünden özel paragrafa (kara listeye> giremediğini anımsattı. JPegerlendirmeler yiizde yüz çelişiyor ILO'nun Türkiye ile Ugili karannın, Turk kamuoyuna yönelik olarak hükümetişveren kanadı tarafmdan farklı nitelikte gösterilmeye kalkışılması üzerine, ILO yetkililerinin görüşlerine başvurduk. Dün Türkiye ile ilgili tartışma ve kararın yazüı basımından sonraTürkiye konusunda ILO'da en yetkili kişi VVilliam Simpson ile görüştük. 1982 yıhndan bu yana, ILO'nun gündeminde olan Türkiye'ye ilişkin kurulan doğrudan temas heyetlerinin başında birçok kez Türkiye'ye gelen, o tarihlerde başında bulunduğu Sendika özgürlükleri Komitesi'nin Türkiye'ye ilişkin tüm raporlarınm sahibi Simpson halen ILO'da genel direktörün danışmanlık organı iç kabinesinin başında bulunuyor. VVilliam Simpson'un değerlendirmeleri Türk hükümet ve işveren kanadının değerlendirmeleri Ue yüzde yüz çelişiyor. Simpson Türkiye'nin bu yılki genel kurul gündemine girmesi, tartışmaların içeriği ve sonuç karar ile ilgili, "Daha önceki yıilann kararian Ue bağlanüh oiagan gdişme, çok onemli degU; hatta Türkiye'nin ILO için sorun olmaktan çıktıgı anlamına gelebilir" yolundaki değerlendirmelere hayretle karşı çıkıyor. "Tam lersine Türkiye ile ilgili karar ve durum çok Aykınlıklann giderilmesi istendi "Türkiye için çıkabiiecek en ciddi karar çıkmıştır. Bir hükümet ILO Genel Kurulu'na gelirken, '1LOnun daha önce saptamış olduğu sorunlar doğrultusunda ILO sözleşme ve Ukeleri ile uyum sağlamak üzere yasa değişiklikleri yaptım' demişse, komitede aksi sabit olsa da o ülkenin özel paragrafa alınması mutlak olmayabilir. Ancak Türkiye Ue Ugili tartışmalar ve karar çok ciddi. Tartışmalarda, yapılan yasa degişikliklerinin ILO'nun daha önce saptamış olduğu kısıtlamalann devam ettiği yasalann ILO sözleşme ve ilkeleri Ue uyum için olmadığı one sünilmüş. Türkiye'ye ilişkin kararda, diger ülkeierin karariannda olmayan özel bir de saptama yapılmış. Türk hükumetinden yasa ve uygulamalan ile ILO'nun uzmanlık raporian ve organ karariannda saptanmış sonınlaria, aykınlıklann giderilmesi istenmiş. Hükümetin taahhutlerine bakın denümiş. Âltıncı F16 da teslim edildi ANKARA (AA) TUSAŞ tarafından üretilen F~l6'lann altıncısı da bugün törenle Türk Hava Kuvvetleri'ne teslim edildi. Milli Savunma Bakanlığı 'ndan dün yapılan açıklamada, Mürted tesislerinde montajı planlanan 152 adet F16'dan altınctsının da diğer uçaklarda olduğu gibi yapım programından 14 gün önce gerçekleştirildiği bildirildi. Bu arada, TUSAŞ yedinci uçağın yapımına başladı. KartaVda işten çıkarmaya tepki IsSendika Servisi Kartal'da kurulu 57 işçinin çalıştığı Mefar llaç Fabrikası 'nda 12 işçinin çıkarılması üzerine direniş başladı. Büyük çoğunluğunu kadınların oluşturduğu işçiler, işyerinin önünde topluca bekliyorlar. İşçiler işyehnde iş müfettişlerince yapılan inceleme sırasında sendikaya üye olduklarının anlaşıldığını, bunun üzerine işverenin kendilerini bir başka şirkette çalışıyormuş gibi göstermek istediğini başaramayınca da bazı arkadaşlanm işten çıkardığını öne sürdüler. İşveren ise bu kişileri 5 gün ücretli izne aytrdığım belirtti. TÜRKtŞ'tlS DEĞERLENDİRMESİ: ILO yasalardaki tahribaü saptadr ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türktş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, dün ILO konferansındaki gelişmeleri içeren bir açıklama yaparak, Türkiye'nin ILO'da hür sendikacüığa saygı göstermeyen bir ülke durumuna düştüğünü bildirdi. Yılmaz, "hiikümete düsen görevin, sendikal özgürlüklerie serbest topln pazarlık ve grev haklanna saygılı bir yapıyı derhal kurmak oldugunu" söyledi. Yılmaz, Türkiye'de çalışma yaşamıru düzenleyen yasalardaki büyük tahribaün, ILO tarafından bir kez daha saptandığmı belirterek, "Sendikalar Ue toplu iş sözleşmesi, grev ve lokavt yasalan küçük miidahalelerie düzeltilebUecek durumda değildir. Turkiye'ye gelen ILO heyetleri. sendikal ozgürlükleri komitesi ve uzmanlar, bu noktada biziml* aynı göruşü paylaşnuşlardır. Bunlar. bahis konusu yasalan deriıüemesine incelediklerinde hayretten hayrete düşmektedirier" dedi. Bu çarpık durumun, ILO'nun gözünden kaçacağını düşünmenin boş bir hayal olacağını kaydeden Yılmaz, şu görüşlere yer verdi: "Türkiye, sendikal özgürlükkri•i olduğnnca kısıtlamış, serbest toplu pazarhk ve grev hakkına Baü demokrasilerinde, Avnıpa Topluluğu iilkelerinde olduğundan çok farklı bakan, hür sendikacılıga saygı göstermeyen bu kısıtlamalan muhafaza etmeve çalışan bir ülke durumuna duşmüştür. Türkiye'nin bu durumu, daha önce de söyledigimiz gibi, ILO'da bir kez daha inceleraeye alındı." Çalışma yaşamıru düzensiz Hale sokan yasalar, ILO ilkelerine ve AT standartlanna tamamen uyumlu bir düzeye kavuşturulmadıkça, mücadelelerinin kapsamlı bir biçimde süreceğini ifade eden Yılmaz, şöyle dedi: "Bugünlerde nerkes, telaşla bir şeyler söyleme çabasında, kimi üzüntusünü belirtiyor, kimi de önemli değil diyor. ILO bir yanşma yeri değildir. ILO bir diyalog yeridir. İsçisi, işvereni ve hükümeti ile eşit koşullarda oturup norm geliştiriyor, sözleşmeler yapıyor, sonra da bunlara uyulmasını istiyor ve tabii göruşmeleri en titiz bir şekilde takip ediyor. ILO, konulan ilkelerinln korunmasını istiyor ve bunu çeşitli j'aponmlaria da olsa sağlıyor. ILO komitesinin sonuç karannda zikredilen ölçüler bellidir. Komitede yapılan müzakereler, Türkiye'ye gelen ILO heyetlerinin tavsiyeleri, sendika ozguriükleri komitesinin 20'yi aşkın raporunda ulaştığı sonuçlar ve en önemlisi, Turk hukümetinin taahhutleri ışığında yeni incelemeler yapılacak. Son yasa değişiUiklerinin ülkemizdeki çalışma hayatına ve sorunlanmıza önemli hiçbir sey getirmediği belli olduğuna göre, hukumete düşen sendikal ozgurluklerle serbest toplu pazarlık ve grev haklanna saygılı bir yapıyı derhal kurmak tır." !**>*• 4 Karşıyaka'da sözleşme imzalandı Belediye başkanı işçilerden güvenoyu istedi İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Karşıyaka Belediye Başkanı Nevzat Çobanoğlu ile Belediyetş Sendikası Şube Başkanı Burhan Gündüz'Un işçilerin önünde yuzyüze gelerek tartışmalanndan sonra ve grev kararı kaldınldı ve toplu iş sözleşmesi imzalandı. 405 işçinin çalıştığı Karşıyaka Belediyesi'nde imzalanan toplusözleşmenin TÜHİS tarafından kabul edilmemesi üzerine Çobanoğlu TÜHlS'ten ayrılmıştı. Ancak bundan sonra sendika ile anlaşmazlık ortaya çıkınca, BelediyeIş grev kararı aldı. Çobanoğlu, dün asfah şantiyesinde işçileri toplayarak "Ben mi, sendika mı" diye sordu ve "Ben sizin haklannızı korurum. Sendika başkanınız kendini düşünüyor sizi tezgâha getirmeye çanşıyor" dedi. Çobanoğlu konuşurken salona giren sendika şube başkanı Burhan Gündüz, işçiler tarafından alkışlarla omuzlara alındı ve "en büyük sendika, başka büyük yok" sloganları atıldı. Gündüz, "Grev yapmaktan başka çaremiz yoktu. Başkan grev başlamadan grev kıncüığı yapıyor" dedi. Çobanoğlu, Gündüz konuşurken önce dışan çıktı, ancak daha sonra tekrar içeri girerek "Ben işçi babasıyım. S«ndika başkanı kendisini düşünüyor, sizi degil" dedi. Tartışma uzarken Çobanoğlu, toplusözleşme metninin kendisine gelmediğini, bu nedenle imzalayamadığım söyledi. Sonunda anlaşmaya varıldı ve akşam üzeri belediye binasında toplusözleşme imzalandı. TopkapVdaki esnafa 56 dükkân İstanbul Haber Servisi tstanbul Topkapı'da Anakent Belediyesi'nce yaptınlan 56 adet dükkân bazı özürlü yurttaşlara ve esnafa verildi. tşportacı esnafıyla, bir kısım özürlü yurttaşlara aynlan Topkapı yeraltı geçidindeki 56 dükkân dün Anakent Belediye Başkanlığı Genel Sekreteri Atanur Oğuz tarafından kura ile sahiplenne verildi. Dükkânlann 100 milyon 800 bin lirayu mal olduğu ve işgaliye bedelinin belediye enctimenince saptanacağı belirtildi. SAVGIDURUŞU 1984 yılında ölüm orucu sonucu Metris'te ölenleri anmak amacıyla duzenlenen törene katilan küçük çocuktaria biriıkte yaktaşık 200 kişilik grup bir dakıkalık saygı durusunda bulundu. (Fotojraf: Esat Pala) Ölüm orucunda ölenler anıldı İstanbul Haber Servisi Ölum orucunda yaşamıru yitiren yakınlarıru Silivrikapı Mezarlığı'nda anan tutuklu ve hükümlü aileleri ile bir grup vatandaş, tören sonrası Topkapı'ya doğru yürüyüşe geçince, Çevik Kuvvet görevlileri tarafından dağıtıldılar. Polise karşı geldiği gerekçesiyle bir kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Yardımlaşma Derneği (TAYAD) tarafından 1984 yılında ölüm orucu sonucu Metris'te ölen Abdullah Meral, Haydar Başbağ, Fatih Öktülmüş ve Hasan Teld'yi anma amacıyla duzenlenen tören Silivrikapı Mezarhğı'nda saat 11.00 sıralarında başladı. Mezarlann başında çok sayıda boyunlarında kırmızı eşarp bulunan küçük çocuklarla birlikte yaklaşık 200 kişilik grup, ölüm orucunda yaşamlarıru yitirenler adına bir dakikahk saygı duruşunda bulundu. Daha sonra Namık Erener adlı bir tutuklu yakını TAYAD adına bir basın bildirisi okuyarak, "Bugün yaşananlara rağmen, işkencecilerin, insanlık düşmanı bazı kişilerin ve 12 Eylül hukukunun suçluluğunun teşhiri ve gereken cezalandırmalann yapılraası için her türlü yasal gerişimi sonuna kadar sürdurmekte kararlıyız" dedi. özellikle 12 Eylül 1980'den sonra cezaevlerindeki koşulların daha da kötüleştiğini vurgulayan Erener, "Türkiye'deki bütün cezaevlerindeki koşullann düzelmesini istiyoruz" diye konuştu. TAYAD Yönetim Kurulu üyesi Sevgi Erdo|an'ın arabalara binmek için Topkayı'ya kadar yürüneceğini söylemesi üzerine 200 kişilik kalabalık, çevredeki Siyasi Şube Müdürlüğü'ne bağlı ekipler eşliğinde mezarlıktan hareket ettiler. Uzun bir kortej halinde kalabalığın Topkapı'ya doğru yürüdüğünü gören Siyasi Şube Müdürlüğü yetkilileri, grubun dağıtılması için Çevik Kuvvet görevlilerinden yardım istediler. Kısa süre sonra yaklaşık 100 kadar polis, iki otobüsle olay yerine geldi. Karşı koymâlara rağmen kalabalık grup Çevik Kuvvet görevlilerince dağıtıldı. 4'lü ve 5'li küçük gruplara bölünen tutuklu ve hükümlü yakınlarının yoldan geçmekte olan minibüslere polis tarafından zorla bindirildikleri görüldü. Bu arada, polise karşı geldiği gerekçesiyle bir kişi gözaltına alınarak Çevik Kuvvet otobüsüne bindirildi. 'Başbakanhn emri, çalışacağım' tSTASBUL (AA) Eminönü Belediye Başkanı Hikmet Bozanoğlu, faaliyet raporunun belediye meclisinde 6'ya karşı 16 oyla aklanmaması üzerine yaptığı açıklamada, "Başbakan'm emri çalışmaya devam edeceğim" dedi. Hikmet Bozanoğlu, tstanbul Büyükşehir Belediyesi'nde dün düzenlediği basın toplantısmda, kendisine yöneltilen suçlamaları yanıtladı ve hepsinin yersiz suçlamalar oldugunu belirtti. Bozanoğlu, 150 sokakta türeyen kahyalan kaldırdığı için belediye meclisinin böyle bir karar aldtğını öne sürerek, "Bundan rahatsız olanlar, bana karşı cephe aldı" diye konuştu. 100 milyonluk altın çaldılar tstanbul Haber Servbi Kapıcılığını yaptıkları bir apartman dairesinden 100 milyon lira değerinde külçe altın ve ziynet eşyası çaldıklan savıyla Hüseyin Demir ve Bahriye Çiçek gözahına alındı. DÜZELTME • ARÇELİK 17 mayıs tarihli.ekonomi sayfasmda "Firmalar daralıyor" başlıklı haberde Arçelik'in üretimini kıstığı yaztlmıştır. Firmanın üretimini kısmadığı, 1988 yılı için programlanan üretimini sürdürdüğü bildirilmiştir. KONUSUNDA TÜRKİYE'NİN EN BÜYÜK İHTİSAS FUARI DÜZENLEYEN yapı endüstri merkezi İTÜ TAŞKIŞLA BİNASI ELMADAĞTAKSİM 1825 Haziran 1988 Her gün saat: 11.0019.30 Giriş:15OO TL