Katalog

18 HAZİRAN 1988 * * * * HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/13 İthal çöp yenik düştü (Başıarafı 1. Sayfada) ca gemi ortada kalmıştı. Alman Agor firmasınm da mah satmak için yaptığı girişimler sonuçsuz kalınca geminin raal yüklediği Rotterdam Limanı'na geri dönmesi kararlaştırüdı. Gemi yükünden alınan örnekler üzerinde Başbakanlık Çevre Genel Müdürlüğü'nün yaptırdığı inceleme sürerken dun ani bir gelişme oldu ve Alman Agor firmasının acentesi Renüs, Türkiye'deki temsilcisi Deniz Atı'tu arayarak geminin geri gonderilmesini istedi. Deniz Atı yetkililerinden alınan bilgiye göre dün ge*i dönüş için işlemlere başlandı. Deniz Atı firmasının yetkilisi Fikrel Kuran tstanbul'da Cumhuriyet muhabirine şu bilgiyi verdi: " 5 haziranda Resmi Gazete'de yayımlanan genclgeye göre ithal edilen malın Tiirkiye'de alıcısının olması gerekiyor. Alıcı bulunamayınca firma malı geri gondermemizi istedi. Çünkü gemiye her gün için 13 bin Alman Markı tazminat ödeniyor." Ereğli'de, Nihat Can'ın yaptığı belirlemelere göre, Ereğli Gümrük Başmemurluğu ekipleri gemide gerekli işlemleri tamamladılar. Gemi kaptanına da "Yükii Turk karasulannda boşaltma\acagım" di' ye bir taahhütname imzalatıldı. Ereğli Liman Başkanlığı geminin yanına refakatçi memur vermedi, ama tstanbul ve Çanakkale Ijman başkanhklanna saat 12.20 çıkışlı bir. teleks mesajıyla bilgi verdi. Ereğli Liman Başkam Turgut Ege imzalı teleks mesajı aynen şöyle: "Hollanda'dan yuklediği 19 bin 776 ton demir ve çetik imalatından mcydana gelen artıkla yuklu Ürdün bayraklı Al Kara Meh gemisi limanımızdan hareketle Hollanda'ya gitmektedir. Artıklan Karadeniz ve Marmara'da boşaltması İBtimaline binaen Bogaz gecişinde ilgttilerin dikkatli davranmasını rica ederim." Gemi dün öğleden sonra saat 15.45'te limandan hareket etti. sonra malı alacağım' diyerek telefonu kapatfı" dedi. Acente yetkilisi Büker, geminin manifestolannın yasal olduğunu belirterek, "Gemi sahibi de bizi anyor. Gemi bu yükii boşalttaktan sonra buradan manyezit götürecek. Bu dunımda gemi şu anda ortada kaldı. Gemi bakkında gümrük karar verecek" diye konuştu. Derince gümrük yetkililerinden alınan bilgiye göre, gemideki yükten alınan örnekler Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi'ne incelenmek uzere gönderildi. Buradan gelecek radyasyon raporuna göre hareket edilecek. Yetkililer, gemide bulunan sanayi kumunun çakıl taşı büyüklüğunde olduğunu, ne amaçla kullanılacağımn bilinmediğini söyler diler. Ereğli, dün hareket eden gemiyle "ithal çöp"ten kurtulurken bu kez Izmit'in başına "ithal çöp" derdi açıldı. tthal çöp konusunda Çevre Genel Müdürlüğü'nün girişimleri merakla bekleniyor. Ifahahnadım Ekonomi Servisi STFA1 nın Genel Koordinatörü Eser Tumen'den 4 milyon dolara (yaklaşık 5.5 milyar lira) Yeniköy'de yalı aldığı söylenen L'ğur Süzer, "Yalıyı ben almadım. Gidip tapu kayıtlanna bakın ve kimin aldıgını öğrenin" diyor. L'gur Süzer, buyük mal varlığına rağmen, neden vergi ödemediğine ilişkin soruya yanıt olarak da kendi üzerine kayıth herhangi bir mal varhğı bulunmadığı için vergi listelerinde yer almadığını, sahibi bulunduğu Süzer İnşaat, Süzer Döviz Alım Saüm, Ulus Turizm ve Süzer Elektrik adlı şirketlerin 1987 yılında vergiye matrah olan kazançlannın 800 milyon lira olduğunu ve bu matrahlar uzerinden istisnalar düşüldukten sonra ortaya çıkacak verginin ödeneceğini söyluyor. Hayali ihracatla ilgili iddiaları da yalanlayan Ugur Süzer1 in sorularımıza verdiği yanıtlar kendi sözleriyle şöyle özetlenebilir: HAYALİ İHRACAT Bu konu tamamen hayal mahsulu bir olaydır. Bu ihracat tarafımdan yapılmıştır. (1984 yılında yapılıp 3.5 milyar lira vergi iadesi alınanı kaslediyor) Gönderdiğimiz malın adi zil kablosu olmadığı da kontrolörler tarafından tespit edilmiştir. Şışli Adliyesi'nde açılan dava hayali ihracat davası değil, Vergi Usul Kanunu'na muhalefetten açümıştır. Dava sadece bize değil, bizimle birlikte Yaşar Dış Ticaret ve Eksel Dış Ticaret'e deaçılmıştır. Konu Musevi bir vatandaş olan Daryo Medine1 nin sahibi bulunduğu Doğanlar Giyim Sanayii'nin bizlerin uzerinden geçirdiği konfeksiyon ihracatıyla ilgilidir. VETO KANUN Bu kanunun bizimle ilgisi olamaz. 1918 sayılı kanunun kapsamına girecek olan bir olayın kaçakçıhk olayı olması lazım ki bu durumda gümrük kapılarından içeri giren ve dışan çıkan malların o anda tespiti gerek. 1984 yılında söz konusu olan hadisenin gümrukte anında tespit yapılacak bir hadiseyle ilgisi olamaz. ADIGÜZEL'LE İLİŞKİLER Niyazi Bey'i sayıp severim. Kendisiyle yakınlığım Uğur Süzer kendini savundu.' Işte örnek: Uğur Süzer BİLAL ÇETtN ANKARA Adı son günlerde milyarlık yalı ve koru satışları ile gündeme gelen işadaroı Ugur Süzer hakkında hayali ihracat yaptığı savı ile soruşturma açıldığı öğrenildi. Edinilen bilgilere göre hayali ihracat yaptığı ve haksız vergi iadesi aldığı müfettiş soruşturma raporunda belirtilen Uğur Süzer ile ilgili dosyanın DGM Savcılığı'na gönderilmesini DPT engelliyor. Müfettişler tarafından yapılan inceleme sonucunda Uğur Süzer1 in sahibi oiduğu şirketlerin 1984 yılında tsviçre'ye 37 milyon 361 bin 100 dolar değerinde elektrik kablosu ihraç ettiği bıldirilerek, Merkez Bankası'ndan 3 milyar 558 milyon 931 bin lira vergi iadesi aldığı belirlendi. Müfettişlerin incelemesinde, Süzer'in tsviçre'ye 14 milyon 450 bin metresi kendi imalatı, 4 milyon 570 bin metresi Demirağ şirketinden alınma, toplam 19 milyon 20 bin rnetre elektrik kablosu ihraç ettiği saptandı. Kablolann değerinin çok yüksek olmasını ise firma yoneticileri, "Bu kablolann içinde altın tel var" diyerek açıkladılar. Ancak soruşturmayı yürüten müfettişlerin tum çabalarına karşın Ugur ve Nizam Süzer kardeşler fırmalanna ait defter kayıtları ile belgeleri vermemekte direndiler. Bunun üzerine alınan mahkeme kararı ile firma sahipleri Uğur ve Nizam Süzer'in evlerinde arama yapıldı. Arama sonucunda müfettişler, şirketlerin evraklannı yine bulamadılar, ancak Nizam Süzer'in evinde ihracatın yapıldığı Isviçre fırması Loricel AG'nin kaşeleri bulundu ve firmanın tumüyle Süzerler'e ait oiduğu ortaya çıktı. Daha sonra Isviçre'den yapılan soruşturmada da Loricel AG'nin yönetim kurulu adına tek başına imza yetkisinin Uğur Süzer'de oiduğu anlaşıldı. Soruşturmayı yürüten müfettişler, bu bilgilerin ışığında daha sonra Süzer Elektrik Sanayi ve Ticaret AŞ!ye mal saımış gözüken Demirağ AŞ'de arama yaptılar ve kabloların Demirağ AŞ'ye EsKa adlı bir imalatçıdan geldiğini saptadüar. EsKa'da yapılan incelemede ise firmanın Demirağ'a sattığı kabloların 0.3 mm'lik adi zil teli kablosu olduğunu ortaya çıkardılar. yapümış görülen kablo ithalatında 1986 yılı ağustos ve kasım aylarındaki fiyatların anormal olduğunu belirtti. Birlik, ortalama kilogramı 3.510 Isviçre Frangı dolayında olan kabloların Türkiye'den ithalatında fiyatın 234.8 Isviçre Frangı'nı bulduğunu bildirdi ve Türkiye'den yapılan ithalattaki bu anormalliğin istatistikleri bozduğunu belirterek durumun aydınlığa kavuşturulmasını istedi. lü korusu Sultantepe'yi geçen günyaptıkları "altın telli kablo" ihracatını inceleyen müfettişler, yaptık lerde 'izalei şüyu'dan 4 milyar liları saptamalar sonucunda Uğur raya satın alan Uğur Süzer'in en Süzer'in haksız olarak aldığını öne son olarak da STFA'run yönetim sürdükleri 3 milyar 555 milyon li kurulu başkanı Eser Tümen'in Boralık vergi iadesinin vergi kaçakçı ğaz'daki yalısını 4 milyon dolara lığı cezası ile birlikte geri alınma aldığı öne sürülüyor. sını, yine aynı şekilde Nizam SüLüks yaşamayı sevdiği belirtilen zer ve hayali ihracata katılan diğer kişiler Demirağ AŞ, Saraç Deri, Uğur Süzer'in adı bundan önce de Bayındır Deri, Yelteks, Contact, Başbakan Turgut Özal'ın küçük lmper Elektrik, özbay Tekstil, Gü oğlu Efe Özal nedeniyle gündeme ven Ticaret, Nateks AŞ, Seper gelmişti. 1985 yılında Efe özal'ın, Tekstil AŞ, Toktaş AŞ, Tekteks ve Uğur Süzer'in şirketinde çalıştığı Tekspa AŞ firmalan hakkında da belirlenmiş, ancak olayın başına yansıması üzerine Efe*nin durumu yasal işlem yapılmasını istediler. açıklığa kavuşturulamamıştı. Yapılan incelemeler ve soruşturma sonucunda oluşturulan raporun halen diğer hayali ihracat dos İngiltere cephesi Bu arada bazı ülke gumrüklerinyalan ile birlikte DPT'de bekletilmekte oiduğu ve gerek DGM Sav de sondaj usulüyle yoklamalar yacılığı'na, gerekse de vergi iadeleri pıldı. tngiltere gümrüğünden alınin geri istenmesi için ilgili vergi nan 27.4.1987 tarih ve 6LF0527 sa1 dairelerine yazı yazılmadığı belir yılı bir yazı ile Süzer Dış Ticaret in bu ülkeye yaptığı ihracata iliştiliyor. kin faturalar getirildi. Süzer firmasının 261, 264, 265, 266 ve 267 saYalı ve korular yılı faturalar ile tngiltere'ye FOB Adı hayali ihracat olayına karı 292 bin 85 dolar tutannda gösterşan işadamı Uğur Süzer, kamuo diği tekstil ürünlerinın gerçekte ise yunda son günlerde milyarlık lüks İngiltere gümrüğünden 11 bin 500 yalı ve Boğaz korulanmn satışın dolar FOB bedeli giriş yaptığı da öne çıktı. Nuri Demirağ'ın ün saptandı. Hayalı ihracat ile ilgili iddialar konusunda kendini savunan Süzer, 1984'teki olayın gümrük kapısında belgelenmiş olması gerektiğini beürtiyor ve hakkmda açılan davaların Vergi Usul Kanunu'na muhalefetten açıldığını anlatıyor. Süzer, kendi adına malı olmadığı için vergi vermemiş, STFA'dan da yalı almamış. pek yoktur, ancak Ticaret Odası Başkanı olduktan sonra bazı işlerim için birkaç kez tTOya gidip kendisini ziyaret etmiştim. Ben tTO Meclisi uyesi değilim. BOGAZ DAKt YALI Yalıyı almadım. Kimin aldığını da bilmiyorum. Kimin aldığını merak ediyorsanız, tapu kayıtlanna bakar öğrenirsiniz. Hem Türkiye'de yalı almak suç mu? Adam gidip de yalısını Amerika'da, Fransa'da mı alsm... Sabah Gazetesi'nin bu yayınından sonra kimse artık burada yalı falan almaz. Zaten geçmiş yıllarda hep öyle yapılırdı, dışarıda mal alınırdı. Gunah bu memlekete... BANKALARLA İLİŞKİM YOK Beni nedense iş âleminde pek sevmiyorlar da böyle dedikodular çıkarıyorlar hakkımda. Galiba borç alma verme ilişkilerine girmediğim için pek sevilmiyorum. Bana rahmetli dedem Nuri Demirag'ın iki vasiyeti vardı. Biri faizle para alma, diğeri ise siyasete girme... Ben ikisini de tutuyorum. Hem ihtiyacım da yok. Bizim mal varlığımız çok büyuk. VERGİ MESELESİ Ben Nuri Demirağ'ın torunuyum. Annem Nuri Demirağ'ın kızıdır ve halen hayattadır. Buyük mal varlığımız annemin üzerinedir. Annem Sıvas'ın Divriğ ilçesindendir. Ben Istanbul'da doğdum. Mal varlığımız annemin üzerine, iş hayatında da şirketler tüzel kişilik oiduğu için ben vergi ödemiyorum. Odetnem de gerekmez, çunku Uğur Süzer adında bir şahıs şirketim yok. Sahibi bulunduğum Süzer İnşaat, Süzer Döviz AlımSatım, L'lus Turizm ve Süzer Elektrik adlı şirketlerin 1987 yılında vergiye matrah olan kazançları 800 milyon lira. Bu matrahlar uzerinden istisnalar duşuldukten sonra ne tutuyorsa onu vergi olarak ödüyoruz. EFE ÖZAL Başbakan'ın oğlu Efe Özal'ın, bizim şirketimizde çalışmış olması söz konusu değıldir. Bizim şirkette çalışmakta olan bir sekreter kızla arkadaşmış. tş bitimine yakın saatlerde onu almaya geliyordu. Yeni şirket Uğur ve Nizam Süzer kardeşlerin kablo ihracatında durumun ortaya çıkmasından sonra, bu kez ihracatlanna 1985 yılından sonra yeni bir şirket eliyle devam ettikleri belirtiliyor. Edinilen bilgilere göre, Süzer kardeşler yeni kurdukları TOP Dış Ticaret eliyle 1986 ve 1987 yılında da ihracatçı olarak faaliyette bulundular ve ihraç ettikleri malların karşılığında da vergi iadesi almaya devam e',tiler. Isviçre Kablo Imalatçılannın Türkiye1ye başvurusuna neden olan ihracat, TOP Dış Ticaret'in yaptığı ihracatı da kapsıyor. Göltaş'taki çöpler Göltaş Çımento Fabrikası'nca katı yakıt olarak kullanılmak üzere ithal edilen ve Isparta'ya getirilen Alman çöpunun geri gonderilmesi için verilen ek sürenin dolmasına 10 gün kaldı. Isparta Valiliği'nce çöplerin geri gönderilmesi için verilen ek sure 27 haziranda sona erecek. Daha önce 27 mayısta çöplerin gen gönderilmesi için dolan süre, Goltaş firmasının talebi üzerine bir ay daha uzatılmıştı. Isparta Valısi Selami Teker, Goltaş firmasının çöpleri geri göndermek uzere baa hazırlıklar yapmasına rağmen, \Veber firmasından bir yetkilinin, Ankara'da goruşmeler yaparak, sürenin uzatılması veya çöplerin Türkiye'de yakılması konusuda "formül" aradığını söyledi. Müfettişler ne istedi? Süzer kardeşlerin 1984 yılında ANKARA'dan YALÇIN D06AN (Baftarafı I. Sayfada) Yaklaşık bir milyon 200 bin kayıtlı üyenin yüzde 65'i eski AP'ü. Yüzde 20'si eski CHP'li. Geriye kalan yüzde 15'in bir bölümü eski MSP, bir bölümü eski MHP çizgisinde. Yüzde 67'si Avrupa Topluluğu'na girilmesinden yana. "Avrupalı olmak" istiyor ve ileriye güvenle bakmanın önemli aracını AT üyeliğinde görüyor. Ama, buna karşı aynı üyelerde geleneksel bağlar da oldukça güçlü. ANAP tabanının yüzde 60'ı namaz kılıyor. İleriye bakmayı ve geleneksellîği iç içe götürmeyi amaçlıyor. Türkiye'de bir pahalılığın bulunduğunu hiçbiri yadsımıyor. Enfiasyondan çok etkileniyor. Ama, bunun gerekçesini de göstererek, "altyapı yatırımlarının hızlandığına" değiniyor. Şimdi, ANAP Genel Başkanı olarak Turgut Özal, böyle bir parti yapısına kendisinden sonra seslenecek "ikinci adam" anyor. Ve parti yönetimine seçilecek elli kişi arasında herhalde aranan ikinci adamın da adı bulunacak. Zaten, ANAP kongresinin önemi de burada. Özal'dan sonra kottuğa oturacak "bir başbakan adayı" çıkabitecek bugünkü kongreden. Belki hiç kimse gösteremeyecek, "tamam işte bulundu ikinci adam ANAP'ta" diyerek. Ama, Ozal yapacağı liste ile elli kişi arasına, bir değil, belki birkaç tane "ikinci adam" yerleştirmiş olacak. Parti yönetimine bakıldığında, ANAP içindeki dört egilim ikiye inmiş durumda. Milliyetçiler artı mukaddesatçılar "kutsal ittifak" içinde bir yanda, liberaller ikinci kanat öte yanda. Özal dengeyi bu gruplar arasında kuracak. Yönetimdeki bu gruplaşmanın tabandaki dağılımına bakıldığında, "kutsal ittifak"ın özellıkle dinci kanadının daha ağır bastığı gözleniyor. Keçeciler'in parti örgütüne daha egemen oiduğu, delegeyi ve örgütü daha etkin denetlediği ortaya çıkıyor. Hareketçi kanat da "Keçeciler'in üstünlüğünü" kabul ediyor. Buna karşı liberaller delege ve örgüt düzeyinde zayıf. Ama, parti yönetiminde ve partinin yönlendirilmesınde güçlü. özal'ın yanında da önemli bir yere sahip. Hatta, o kadar ki, geçen hafta Cumhurbaşkanı Evren'i eleştiren Güneş Taner'i Başbakan Ozal Çankaya Köşkü'nde koruyor. Geçen pazar günü, haftalık görüşme için, Evren Güneydoğu Anadolu gezisinden döner dönmez Özal'ı kabul ediyor. Görüşme "Güneş Taner'in Evren'e yönelttiği eleştiriyle" başlıyor. Evren Özal'a soruyor: "Güneş Taner neden böyle davranıyor?" Özal'ın yanrtı şöyle: "Güneş bizim eski bir arkadaşımızdır Demokras'rye bağlı, partide görevini hakkıyla yerine getiren birisidir. Herhalde, görevimi yapıyorum diye düşünmüş olmalı". Evren bunun üzerine, "Ben aslında bazı sözlerimle bir yazarı kastettim (Milliyet'ten bir isim veriyor), Güneş Taner'i severim". Ozal konuyu tatlıya bağlamak istiyor: "Siz zaten konuşmanızda konuyu yeniden açtınız ve düşüncenizi açıkladımz, şimdi geldi geçti artık". Özal liberalleri her düzeyde koruyor. Bugünkü parti kongresinde oluşturacağı listede onlara mutlaka yer vermesi bekleniyor. "Bir ya da birkaç ikinci adam adayını" içerecek parti yönetimi listesinde Özal nasıl bir denge oluşturacak?.. İşte, sorun bu. Çünkü, oluşacak liste gerçekte "Özal'ın mirasım" devralacak ekip olacak. İzmit'teki gemi tzmit Körfezi'ndeki Büyüktemiz firmasmın siparişi üzerine 1176 ton 726 kilogram "sanayi kumu" getiren Petersberg isimli Alman bandıralı gemi, yükunu Avusturya'da, Viyana'dan yükledi. Malı Federal Almanya'dan Reinnhard Göschl adlı firma sattı, alıcısı da Büyüktemiz fîrması. Gemi yükünü Tuna Nehri üzerinden 23 mayısta Izmit Limanı'na getirdi. Ahmet Kurt'un görüştüğü Martı Gemi Acentesi Izmit Bürosu yetkilisi Erol Biiker geminin siparişi veren Mehmet Büyüktemiz'in ortada olmaması üzerine beklediğini söytedi. Büker, "Mehmet Büyüktemiz çok kez bizi değişik yerlerden aradı. Malı bazen alacağını, bazen de almayacağını söyledi. Bu sabah da (dün) aradı. 'Satıcı ile ihtilafım var. Bu sorunu çözdükten Iki ayrı rapor Alman çopu konusunda ODTÜ'nün "zararh", İTİJ'nun ise "yakılabilir" şeklinde iki ayrı rapor verdiğini kaydeden Vali Teker, Weber firması yetkilisinin Ankara'da yaptığı temaslarda, İTÜ'nun raporunu kullandığını söyledi. Alman firmasının çöpleri, Türkiye'deki başka bir çimento fabrikasında yaktırmak için formül aradığı yolunda kendisine bilgi ulaştığını kaydeden Vali Teker, "Weber firması bir yandan çöpü boşaltmak için uygun bir Alman limanı aradığını bildiriyor. Diğer yandan yeni formüller anyor" dedi. Valiliğin, 1581 ton Alman çöpünün ek sürenin bitmesınden önce geri gönderilmemesi halinde, cumhuriyet savcılığma suç duyurusunda bulunması gerekiyor. İsviçre'nin uyarısı Müfettişlerin 1984 yılından itibaren yapıldığını saptadıklan kablo ihracatı ile ilgili soruşturmaiarı sürerken, Isviçre makamlarının da bu hayali kablo ihracatından rahatsız oldukları ortaya çıktı. Edinilen bilgiye gore, Isviçre Kablo tmalatcılan Birliği, Bern BüyUkelçiliği'ne başvurarak Türkiye"den KİRALIK EV ARANIYOR Emekli bayan öğretmene 100.000 125.000 TL'ye kadar. Tel: 533 89 63 591 27 13 Bir kahve içimlik sürede... # • • 4 l o * e ,39 Bir kahve sunuldu. İçtiniz. Ne kadar süre geçer? En çok bir iki dakika. Bu bir iki dakikada neler yapılabilir hiç düşündünüz raü? Örneğin, binlerce kişinin çalıştığı bir kuruluşun maaş bordrosu ile ilgili tüm hesaplar IBM'le bu süre içinde yapılabilmektedir. IBM bugün Türkiye"de emeklilik primlerinin hesaplanmasından havayolu ve otel rezervasyonlarına, bankacılık işlemlerinden meteorolojik kayıtlara kadar her alanda kullanılmaktadır... Işlemleri hızlandırırken, verimi artırmaktadır. IBM, değişik gereksinimlere uygun bilgisayar uygulamaları önermekte, yaşamda karşılaşılan sorunlara çözümler getirmektedir. IBM elli yılâır TürkiyeMe yaşamı kolaylaştırıyor. ^^Ş^^ T u R f , * ===^="= ** •«./ •..• I t E ' D E I L