Katalog

7 MAYIS 1988 HABERLERİN DEVAMI "neredeyse kımı arkadaşlar 'ışçı' kelımesının ağza alınmasına tepkı duyacaklar" dıyor Boylece tutuculukta Özal'dan daha Ozal olan anlayış sahıplerını sergılıyor Son kabıneden bu yüzden Imren Aykut sınırlı çıkmış olmalı Ne ıstemıs A y k u f "Grev yasağını yumuşatalım, sendıka özgurlüklerını genışletelım" demış. Vay efendım vay1 Tabıı kabınede Imren Aykut süreklı savunmada kalıyor Çalısmanın hazırladığı tasarılar kabıne toplantısında kanadı koparılmış kuşa dönüyor Oncekı gun Başbakan da "Tasarılar kabıneden Imren Aykut'un ıstedığı gıbı çıkmayabılır" deyınce, hanımefendı bakanın suyunun ısındığı ANAP kulısının dunkü gıdası oluyor Istıfa etmemelı Imren Aykut savaşımını Meclıste de vermelı Grubuna anlatarak, muhalefetı yapmak ıstedığıne çekerek hıç degılse ınandığı ılkelere yaklaşır olçude tasannın yasalaşmasına uğraş vermelı. Sanırız boyle yapacak Zaten ıstıfa ederse kendı ölçülenne göre surdürdüğu savaşımı yarıda bırakmış olmayacak mı' Herkesın eteklenndekı taşları dökmeye başladığı, başlayacağı doneme gırıyor Turkıye Demokrası havarılıgının laf salatası olmaktan çıkacağı, kımın ne olduğunun artık sılınmez çızgılere dönüşeceğı gunler başlıyor Çankaya'dan aşağıya doğru CUMHURİYET/13 (Baştarafı 1. Sayfada) sarılarının Çalışma ve Sosyal Guvenlık Bakanı İmren Aykut başta olmak uzere, ışçı ve ışveren kesımlerını memnun etmedığım bıldırdı Getırılen değışıklıklerın sendıkaları, ışçılerı tatmın etmekten uzak olduğu goruşunu savunan Inonu, "Böyle bır lasannın çıkması tam bır hayal kınklıgı yaratmıştır. Çalışma hayatında rahatlık sağlamamıştır" dedı Tasarıda, sıyaset yasağı ve grevler konusundakı kısıtlamalaria ılgılı yenı bır unsurun bulunmadığını ıfade eden İnönu, tasarıyla, ışçı çevrelerının yanı sıra, ILO'nun da kandmlmak ıstendığını kaydettı "Anlaşılıyor ki, Sayın Ozal'ın kandırma sıyaseti devam ediyor" dıyen SHP Genel Başkanı Inonu, değışıklıklenn çalışma hayatındakı temel sorunları çozmekten uzak olduğunu ıfade ettı İnönu, "Tasarıya gore, sendikalann ekonomık konularda açıklama yapmalan, siyası faaliyet sayılmayacaktır. Maşallah demek lazım. Ekonomik konularda goruş açıklamayı sendıkalar vapmayacak da kım yapacak?" bıçımınde konuştu Çalışma yaşamı na ılışkın anayasa değışıkhğının gerekhlığıne değınen SHP Genel Başkanı inönu, asgan ucretın 150 bın lıradan aşağı olmaması gerektığını sovledı Inonu, "Ciddi bır hesaplamayla bugunku enflasyonla başedebilecek bir rakam bulunmalıdır. 100 bın rakamının soylenmesı ışçiyle alay etmektır" dedı CÖNEYT ARCAYUREK yazıyor (Baştarafı 1. Sayfada) suda fırtına koparmış Muhalefet Evren'ın Trabzon'dakı sozlerını asıl amacından saptırmış, "yanlış bılgılerle yanlış yorumlar" yaparak sıyasal yaşamı bulandırmıs Çankaya'dakı "yenı hava" bu' Oysa Cumhurbaşkanı ıle Başbakan dısında hemen her çevre müdahaleden söz etmenın hangı anlama geldığını bılıyor Bırakalım ıç dünyamızı, Ingılız basınının gösterdığı tepkıye ne demelı' Londra'dakı yayınların da "amacı aşan saptamalar" olduğunu bır sanıye kabul edelım, pekı, ama Mehmef Alı Bırand'ın dün Brüksel'den yazdıklannı nasıl yorumlayalım Bırand, "Avrupa Konseyı'nden pariamentosuna, AT komısyonundan üye baskentlenne kadar herkesın bu 'müdahale' tartışmalarına bır teşhıs koymaya" çalıştığını söylüyor Ona göre Bruksel'dekı genel kanı, Turkıye, nereye gıdıldığı tam belırlenemeyen bır ulke" Buyrun b u d a ' Batı havası ' Batı'da Turkıye'dekı sıyasal gelışmelerden duyulan kaygılar, kuşkular bır yana, Bırand'a gorekontrolu kaybettığıne ınanılan Özal'a "yüklu kredıler acmanın rıskı geçerlı olmaya başlamış" Turkıye'dekı değerlendırmelerın dışında, Evren'ın son konuşmaları Batı'da da aynı kanılann gıderek yoğunlaşmasına yol açıyor. burası kesın Şımdı tartışma yon değıştırıyor, Demırel'ın BBC'ye verdığı demeçte soyledığı bırkaç cümtoye oturtulmaya yöneldı DYP lıderı BBC'ye "1980 oncesı sıkıyonetım komutanlarının 'başarısız' kaldığım" vurgulamış Demırel'e sorduk şöyle dedı "Sıkıyonetım komutanlarının başarısız kaldığım tartışma yerıne mudahalelenn ne kadar makbul olduğunu söyleyıp alkışlamak neden?" Son habertere göre, 13 mayısta muhalefet lıderlerıyle yapacağı göruşmelerde Cumhurbaşkanı bu konuyü tartışmayacakmıs Aslında tartışmalı Evren konuyu masaya getınmezse, lıderter "olası müdahaleden" neyı murat ettığını ortaya koymalı, tepkılerı dıle getırmelı Yoksa Cumhurbaşkanının "Çankaya'da kaldıkça asla ıhtılal yaptırmayacağını" soylemesı "bır askerı müdahaleye evvela kendısının karşı çıkacağını" yaygınlaştırması yeterlı olmayacak Çunku Evren, artık bır genefkurmay başkanı değıl, 82 Anayasası'na göre, bır sıvıl, demokratık yönetımde anayasayla sınırlı rejımı savunup güçlendırmekle görevlı bır cumhurbaşkanı Olası bır mudahalenm "kımı gotüreceğı" de bılınmez Hele bunyeden kopmuş, sıyasal konum almış bır ınsanın geleceğı yenı bır darbeyle nasıl bıçımlenır, kuşku yok Evren dahıl hıç kımse bılemez Bır anımsatmaya, benzerlıge yarayacak bır anı akla gelıyor Korutürk'e 12 Eylül'den önce Evren ve komutanlann "müdahaleyı bırlıkte yapmayı" önerdıklerı yazıldı Korutürk "ıstıfa edeceğı tehdıdıyle" bır mudahalenm ıçınde olmayacağını söyledı O sıradakı Romuta sınıfında ızlenen Korutürk'e kızgın demeyelım kırgın bakışlar, bılınen bu gerçekten kaynaklanıyordu Evren gıbı Koruturk de asker kökenlıydı, sıvıl cumhurbaşkanı olmuşlardı Daha önemlısı şu Evren'ın 1989 a kadar sürecek gorevı dönemınde, bır ıhtılale asla olanak tanımayacağını soylemesı yeterlı değıl Türkıye'yı mudahaleler ulkesı olmaktan çıkaracak bütun önlemlerın alınmasında bır numaralı ınsan olması gerek Yoksa bu açıklamalar kamuoyunda "benden sorfra tufan" anlayışı ıle 1989 u bekledığı, gun saydığı gıbı bır varsayımı körükler Müdahaleden uzak, demokratık bır yaşamın pekışmesı ıçın bu tartışmalar yararlı oluyor Hatta kabıne ıçınde daha demokrat bır Türkıye'yı kımlerın ıstedığı, hangı bakanların karşı çıktığını ıçeren bılgıler ANAP gıbı lek lıdere" koşulsuz bağlanmış sıyasal bır bünyede de bır değış.mın fılız verdığını gosterıyor Çalışma Bakanı Imren Aykut : un ışçı kesımıne "daha ozgürlukçü ortam hazırlanmasını" oneren tasarılarına, kabıne toplantısında "bılınen bakanlar" karşı çıkıyor Ama en azından bır bakan "özgurlukçü yaşamın yavaş yavaş yerleştırılmesıne" yönelık bır dırenme ıçınde Belkı bıraz abartmalı gelecek, başka bır bakan Türkİş uzlaştı (Baflarafi 1. Sayfada) kullanilacaktır. Yeni donem ıçin hesaplanan muhtemel enflasyon, o yılın zamlan ıle karşılanacaktır. Hesaplamada 1988 yılı enflasyonu yuzde 50, 1989 enflasyonu yuzde 30 olarak alınacaktır. Gayrisafı millı hasıla artışından yuzde 5 her vılın toplu ış sozleşmesine eklenecektır Yukanda Mırtılen hususlar, ana ilkeler olup, ışin ve işyennın ozellikleri, ucret haddi ve ucret gelıri, dığer odemelenn seviyesı, kunıluşların odeme gucu, ışyerinın ve ışçinın venmı gıbı faklorler dikkate alınarak, yapılacak ucret zamlan işyeri bazında gayet tabiı farklı olacaktır. Bu esasa gore bır ornek vermek gerekirse, 1 Ocak 1988'de başlayacak bır toplu ış sozleşmesının 1. altı ay zammı yuzde 38, ıkıncı altı ay zammı ıse yuzde 29 olacaktır. Bu zamlann ıçensinde konut edındırme yardımından 1987 yılından gelen ortalama yuzde 6lık, 1988'de gelen yuzde 9^lik, 1989da gelecek yuzde 4'luk artışlar işçi lehıne hesaba alınmamıştır. Aynı şekılde, zonınlu tasamıf kanununun getırdigı yuzde 5'lık tasarruf da ışçı lehine yine degerlendırmeye dahil edılmemtştir. 1989 yılı ucret arrışı ise birinci altı ayda yuzde 20, ıkincı altı ay için yuzde 16 »larak uyguJanacakür." Kâzıra Oksay'ın açıklamalanna gore 1988 enflasyon oranı yuzde 50 olarak hesaplandığı, ancak ışçı ücretlenne yıne 1988 yılında ortalama toplam yuzde 58 zam yapılacağı ıçın, Türklş'ın geçmış 2 yılın ucretlerdekı yıpranma payının "yuzde 8" olduğunu başından kabul ettığı anlaşılmış oldu Kâzım Oksay, aynca toplu ış sozleşmelen şubat 1989'dan sonra bıten bır kısım ışçının ek zamdan yararlanabılmelen ıçın bır değışıklık yaptıklarını ve ek zammın nısan, ekım ve 1989 şubat ayında uç taksıtte odeneceğım ıfade ettı de yuzde 15yuzde 15 verrliyordu. Butçenin ımkânlannı değerlendırdiklenni, imkânlann sınırlı olduğunu soylediler. Biz, bir an e\vel, yapılan toplusozleşmelere gecikmeden, hıç olmazsa bır mıktar ılave etmenin gayretı içine gırdik. 1988'de bınnci altı ay ıçın yuzde 38, ikinci altı ay için yuzde 29, 1989'da birinci altı ay ıçin yuzde 20, ikinci altı a> için yuzde 16 ucret zammı olacak. Kamu kesımı yelkililen, hukumetten talimat almayınca, sozleşmelen bır adım ileri goturmek mumkun degıl. Veterlı demıyonım, ama arkadaşlanmızın sıkıntılanna çare bulacak sıstem getirilmış oldu. Tam olmadı, ama yonetim kurulumuza gore. buyuk olçude yerine getirilmış oldu." Daha sonra Turktş Genel Başkanı Şevket Yılmaz ıle gazetecıler arasında şu konuşmalar geçtı * Bu oranlann yıllık ortalamasını hesapladınız mı? YILMAZ Evet, bınna yıl ortalaması yuzde 77, ıkıncı yıl ortalaması yuzde 36 oluyor Binnci yıl ortalaması yuzde 77 olmuyor. YILMAZ Olur. Temmuz başındakı artış oranı yuzde 77'dır İki oranı toplasak bile yuzde 67 yapıyor kı, bunun ortalaması daha duşuk kalır. MUSTAFA BAŞOCLU Başkan ortalamayı söylemıyor Temmuz başındakı durumu soyluyor Temmuz başında da yuzde 77 artış olmaz. BAŞOCLU Artar, daha önce yuzde 38 arttırıyorsun ya Birinci yıl ortalaması yaklaşık yuzde 60, ikinci yıl ortalaması da yaklaşık yuzde 30 cıvannda. Yuzde 60 size gore enflasyon kaybını telafi edecek mı? Bu yıl enflasyon daha yuksek gerçekleşirse ne olacak? YILMAZ Onu da gelecek sozleşme telafi etme ımkanı oiacak Zaten, ıkıncı \ıl ıçın yanı 1989'da enflasyon yuzde 30'a ındır meye kararlı olduklarını ıfade ettıler Ama gerçekleşmeler daha yuksek olursa, sonrakı sozleşmelerde yenıden telafi yoluna gıdılebılecek YILMAZ Kardeşım, kamu ışveren sendıkaları yonetıcılermı hukümet atıyor Ben tayın etmıyorum kı, sıkıntımız mudahaleler ve kamu ışveren sendıkası yönetıcılerının memur olması yuzunde burada Bır de kamu kesımınde bırçok ışkolunda grev yasaklan ıçınde olmasıdır Kömur, petrol, beledıyeler, bankalar Başbakan Turgut Ozal ıle Turkîş yonetıcılen dun yapılan goruş mede, Bakanlar Kurulu'nca TBMM'ye gonderılen sendıkalar ıle toplu ış sozleşmesı, grev ve lokavt yasaların da değışıklık tasansı da gundeme geldı. TurkIş yonetıcılerı, bu tasarının kendılennın ıstedığı yonde olmadığını ıfade ettıler Bunun uzenne Başbakan Ozal, Turkîş'ın değışıklık ısteklerının, tasarı TBMM Sağlık ve Sosyal Işler Komısyonu'nda goruşurken, onergeler ıle gundeme getınlebıleceğı goruşunu bır kez daha aktardı Genel Başkan Şevket Yılmaz, goruşmeden sonra yaptığı açıklamada yasa tasarısıyla ılgılı olarak, Turklş'ın değışıklık ısteklerının kabul edılmesının "anlayışlı miletvekillerine baglı olduğuna" ıfade ettı Çalışma ve SosyaJ Guvenlık Bakanı Imren Aykut, ış yasalannda değışıklık ongoren tasarının açıklanan şeklınden memnun bulunmadığını, Meclıste göruşulurken daha olumlu şekılde çıkacağı umu dunda olduğunu bıldırdı Aykut, "Ben. kafama koyduğumu yapanm. Onemlı olan Meclisten çıkacak olan yasadır" dedı IşçivelLO Türkİş savunmada TurkIş Genel Başkanı Şevket Yılmaz da, yaptığı açıklamada, Başbakan ıle yaptıkları görüşmede, ışcılenn ve sendıkacılann sıkıntüarına care bulacak bır sıstem getınldığını ılen surdu Şevket Yılmaz şunları söyledr "Biliyorsunuz, bu yıl için toplu ış sozJeşmelennde 1988 yılı için btrıncı altı ayda yuzde 30, ikincı altı ayda yuzde 20,1989 yılı için binncı ve ikinci alnşar aylık donemler için Türklş'in hesabı nereden dönüyor? Pazarlıkta ulaşılan zam oranlanna gore, 100 bın lıra alan bır ucretlırun ılk altı ayda maaşı 138 bın lıra, ıkıncı altı ayda 178 bın lıra alacak Türklş'ın hesabına göre ucret 100 bın lıradan 178 bın lıraya yukseldığı ıçın artış % 78 oluyor Oysa ucretlmm yılhk gehr artışı gerçekte daha az tlk 6 ay ıçın 38'er bın lıradan 228 bın lıra, ıkınct 6 ay ıçın 78'er bın lıradan 468 bın lıra gehr artışı sağlanıyor. Yılhk 696 bın lıralık gehr artışı, aylık ortalama 58 bın lıra artışa tekabul edıyor Boylece 100 bın lıra alan bır ucretlı ılk yıl ıçın yuzde 58 zam almış oluyor. "Bakan, istediklerini hukumete kabul ettıremiyorsa, bunu basına ustu kapalı da olsa soyleyebiliyorsa, o koltugu bir dakıka bıle ışgal etmemelıdir" dedı Koksal Toptan, dun TBMM'de Bakanlar Kurulu'nca kabul edılen sendıkalar, toplu ış sozleşmesı, grev ve lokavt yasalannda değışıklık ongoren yasa tasanlanm değerlendırmek amacıyla bır basın toplantısı duzenledı Toptan, Asgari Ücret Tespıt Komısyonu'nun toplantılarına değınerek, "Bu çalışmalar bır cemıle gıbi, guzel bır şeymış gıbi takdım edılmeje çalışıldı. Ama bir şey olmadığı ortaya çıktı" dedı Enflasyonun yuzde yuze ulaştığı bır ortamda ıktıdarın ücretlen yükseltmekten başka bır yolu olmadığını belırten Toptan, ucretın emeğın karşılığı olduğunu ve asgan ucretın "sembolik bir ucret olmaması gerektiğini" savunduı Sendikalardan tepki Turk Metal Sendıkası Genel Başkanı Mustafa Ozbek, AA'ya yaptığı açıklamada "Turktş yonerJmınin sendikalan uyutmaya hakkı yoktnr" dedı Özbek, Turklş'ın hukumetin oyununa gelmemek ıçın sert, ınandırıcı bır tavır ortaya koymasını ıstsdı Ozbek, Turk Metal Sendıkası Başkanlar Kurulu'nun açılışında yaptığı konuşmada, önenlen değışıklıklerı sahte makyaj olarak nıtelendırerek "Hukumetin, yasalarda Anayasa'ya taalluk etmeyen ryfleştinneyi yapmak vaadinın asıisızlığı, İmren Aykut'un TBMM'ye verdiğı yasa taslagı ile anlaşılmıştır" dedı HakIş Konfederasyonu Genel Başkanı Necatı Çelık de 2821 ve 2822 sayılı yasalarla ılgilı değışıklık tasansının yeterlı olmaktan uzak olduğunu söyledı Türkîş'in asgari ücret raporu İşSendika Servisi Pazartesı gunu yenıden toplanacak Asgari Ucret Kotnısyonu ıçın TürkIş Araştırma Daıresı tarafmdan yapılan bır hazırlık çalışması, asgari ücrete ılışkın gelısme ve beklentılen özetlıyor Raporda asgan ucretın pazarlık konusu edılmeyıp, ışçının geçımım sağlamaya yetecek bır ucret olması, net olarak ödenmesı gerektığı, ışçının aılesının de dıkkate aJınması gıbı her komısyon toplantısına getırılen, ancak komısyonca reddedılen Turklş ıstemlen yınelenıyor Ayrıca asgan ucretın saptanmasındakı harcama kalıplannın degıştınlmesı geregı savunuluyor. Örneğm r o 5 5'te kaian kıranın Turkıye gerçeğınde gulunç kaldığı, anket çalışmalarının kıra gıdennın ışçının ucretının < o 7 34'unu goturduğunu ortaya çıkardığı vurgulanıyor Raporda asgari ucretın fiyat artışlannı karşılayacak düzeyde olması gerek tığı savunulurken, asgari ucretın saptandığı tarıhten bu >ana geçen 10 a>lık sure ıçınde % 40 oranında genledığı belırtüiyor DYP'nin tepkisi DYP Grup Başkanvekılı Koksal Toptan, ış yasalannda yapılacak değışıklıklere ılışkın vasa tasarılarını "hukumetin ışçı duşmanlıgının yenı bir belgesı" olarak nıteledı Toptan, Çalışma ve Sosyal Guvenlık Bakanı Imren Aykut ıçın Dünya (Baştarafı 1. Sayfada) yapsalar da esnaf ^e tuccarlann enflasyon oranından şıkâyel etmelen için neden bulunmadıgını, çunku surekli fiyat ayarlamalanna gıderek enflas> ondan koranduklan " tezını dıkkate aldı Banka uzmanları bu mantık zıncırı ıçınde ucretlılenn durumlanna baktıklan zaman, esnaf ve tüccardakınden çok daha farklı bır "zaafiyet" ıle karşılaştı Bu zaafiyet, özellıkle 1980'lerde " a a ilaç"tan başka çıkış yolu göstermeyen Dünya Bankası gıbı katı bır kurumda dahı yandaş bulabıldı ve nıhayet, şubat ayında zaafıyetın etkılennı ınceleyerek bır mısyon gondenlmesı fikrı ortaya atıldı Bu fikır çevresınde toplanan Dun>a Bankası uzmanları, " H e r ne kadar buyume hızı duşunılurken mıllı gelırın daralmasının dogal olacağım" kabul etse de daralmanın haddınden fazla ucretlılenn omuzuna yuklenmesınden rahatsızlık duydu Hukumet ıse "yatınm dinamizmini açik tutmak" amacıyla yatınm >apabılecek durumda olanlara, yanı ış çevrelenne, fazla yuklenmedı Ustelık bu konudakı telkınler de "hukumetin tercihlerine müdahale edılmemesı" yollu raesajlarla bertaraf edıldı Hatta bır ara, "boyle bir heyetin gelmesinin Turkıye'nin içişlerine müdahale olarak algılanabılecegi" dahı duyuruldu Hukumetin bu tavrı nedenıyle "Turkiye'de gerçekten ne olup bittiğini" kavramak ısteyen mısyonun gelışı sonsuz bır tarihe ertdendı Cumhuriyefimizle yaşıt, saygın gazete Cumhuriyet'in 65. Kuruluş Yılinı kutlar, yayın yaşamının gelecekte de parlak başarılarla sürmesini dileriz. 11 gösterici tutuklandı (Baştarafı 1. Sayfada) gozaltına aldığı 85 kışıden uç avukat oncekı gun, 28 kışı de daha sonra polıs tarafından serbest bırakılmıştı 1 Mayıs'ta gozaltına ahnanlardan 54'u dun çok sJcı guvenlık önlemlen altında Istanbul DGM'ye getınldı Çevık kuvvetın çe\reyı ve yolları tuttuğu gözlendı Gozaltındakılerın ıfadelerını alan DGM sorgu yargıcı Mair Esennlku ıkısı bayan 11 kışının tutuklanmasına karar verdı Bu arada gozaltındakıler nezarethanede şarkılar soylerken, yakınları polıs tarafından DGM'je yaklaştınlmadı. 1 Mayıs olavları nedenıyle "Toplanö ve Gosteri Yunıyusleri Yasası'na aykırı davrandıkları" savıyla tutuklananlann adlan şoyle' "Ayşe Baştımar, Filiz Karakuş, Mehmet Gur, fcmin Doğan, Nejat Akahn, Huseyin Yuksel, Erdoğan Yaşar, Cıhat Torun, Yalçın Ozguler. Cuneyt Akalın, Adil Şahlı." olaylara Abdullah Basrurk ve 7 mılletvekılı üe sendıkalann "provakasyona acık zemin bazıriamalan"nın neden olduğunu ilen sürdu. 1 Mayısta yaşanan olaylann "tsrail vahşeti"ru aratmayacak rutelıkte olduğunu savunan dergder, özeUıkle Abdullah Baştürk'ün tutumunu eleştırerek "Son gunlere kadar 1 Mayıs'ta alanda olacağını soyleyen Başturk, demokrat guçlenn sardurdugu çaJışmalara kablmadı. Daha once 9:30'da alana gireceğıni sovlerken 10:20'de girerek asıl provakatif tutumunu ortaya koydu. Çunku devrımcı demokratik guçlerin, eylem programlan dogrultusunda 10.30'da alana doğru hareket etmek için tstiklal Caddesi çevresınde olduğunu bilıyordn. Bu saatte alana gırmesi bekleyenlerin programlannda dağınıklık yaratmak istemesınden kaynaklanmaktadır ve de oyle oldu. Aynca Petroltş, Kristalls, Banks, Otomobilİş Sendika merkezleri de SHP'Ulerin peşine takılarak işçilere gnvenmedikleriai gösterdiler."dedıler Yapılan basın açıklamasında, gelecek yıl kutlamaların daha etkın ve guçlü bır şekılde yapılacağı da belırtıldı TÜRKİYE EMLAK BANKASI Yeni Çözüm ve Çağdaş Yol Baştürk'ü suçladı Yeni Çozum ve Çagdaş Yol dergılen, 1 Mayısta meydana gelen UÜÜ