Katalog

T TUNÇ Şana yana... plaSfv^ kasetçilerde. r fÇ 6TBhk Na6217 64. Yıl: Sayı: 22792 Cu m h u r iyet Kurucusu: Yunus Nadi 250 TL.,A/n ^ 5 Şubat 1988 Cuma FAKSİMİLEDE SON AŞAMA PitneyBowes GÖNPA A.Ş. Tel: 146 20 26 14! 67 97 140 29 16 e rekor: Yüzde 65 Yüzde 52 1 milyon lira ne getirecek? Brüt Net faiz fatz (*) 36 32.2 40 35.8 1 yıllık Yüzde 65 6ayhk 3 aylık Vade sonu (nmt) 29.900 100.912 233.220 583.050 Yüzde 45 WMYüzde 40 ANKARA'dan YAIÇIH DOĞÂH Yıl 9onu (net) 322232 424.094 482.432 520.831 583.050 DOVtZ SPEKULASYONUNA ONLEM İhracatçıya döviz baskısı Dövizini Türkiye'ye erken getiren ihracatçıya ödül, geciktiren ihracatçıya ceza vehlecek. İthalattan alınan teminatlar yüzde 7'den yüzde 15'e çıkanldı. Serbest döviz piyasasının kuruîuşu ertelendi. ANKARA (Cmnhuriyet Bürosıı) Hükümet, ihracatçının yurtdışında tuttuğu dövizini Türkiye'ye getirmcsini sağlamak üzere kademeli prim sistcmini getirdi. Son aylarda yaşanan döviz spekülasyonunu dizginlcmek üzere alınan bir dizi önlem arasında, ihracatçüann halen yurtdışında tuttuklan dövizlerini bir an önce Türkiye'ye getinnek için "10 gttolük kısml aT' da bulumıyor. İhracatçının dövizini bir an önce Türkiye'ye sokma yohında adım atan hükümet, ithalatı da frenleyerek döviz çıkışını da güçleştirdi. Hükümet, ithalatta alınan teminatları yüzde 7'den yüzde 15'e çıkardı. Döviz konusunda yapılan açıklamalardan biri de, spekülasyonu körükleyen unsurlann arasında sayılan "sertest döviz piyasasTmn kurulmasının ertelenmesi yolunda oldu. Başbakan özal, serbest döviz piyasası konusundaki çalışmaların sürdüğünü, ancak kuruluşun ertelendiğini acıkladı. Başbakan Tunpıt ÖzaTuı dün "dö(Arkası Sa. 10, Sü. 4'te) Önlemin Ömrü... ANKARA Türk Lirasına "hükümet farafmdan aşj'anmış o/an güvensizlik", yine hükümet tarafından "/ca/d/n/maya çeJışılıyor". AJtıyedi maddede aralanan yeni ekonomik önlemlerin özü bu: "Türk Lirasma güven sağlamak..." Türk Lirasına olan güvensizlik son aylann en çarptcı otgusuna dönüşüyor ve "Türk LJrasınden kaaş" alabildiğine hızlanıyor. Kimse elinde t ü r k Lirası tırtmak istemiyor. Dolar yavaş yavaş günlük yaşamın parçası haline gelryor. Ekonomi rayından çıkıyof (Arkası Sa. 10, Sü. l'de) Faizin öyküsii Vadesiz 1 aylık 3 aylık 6 aylık 1 yıllık m 8yıldal9kez değiştirildi Ekonomi Servisi Türkiye*de uzun yıllar yuzde 46.5 arasında seyreden mevduat fazilerinde ilk ciddi artış yüzde 22 ile 1978 yılında gerçekleşti. Bu yıl için enflasyon ise yüzde 48.8 olarak belirlenmişti. 1980 yılına geündiğınde, 24 Ocak Kararlannın bir uzantısı sayılan "temmoz bankacıhgı" ile faizler yükseldi. 8 yıl (Arkası Sa. 10. Sü. l'de) 45 52 65 40.3 46.6 58.3 Başbakan özal, ekonomide beklenen operasyonu dün acıkladı. Faiz oranları arttırılırken, "pazarlıkla faiz" uygulaması 10 milyonun üstündeki mevduat sertifıkaları dışında sona erdirildi. özal, "Merkez Bankası ile Hazine, bankalan daha da yakından takip edecek. Bankalar kurallara uymaya özen göstermelidir. Uymayana müeyyide uygularız," dedi. Wievduat munzam karşılıkları yüzde 14'ten 16'ya yükseltildi. Böylece piyasadan 300 milyar çekileceği hesaplanıyor. 10. Sayfada Komik ekzam: 10 bin brüt Kamu ve TİSK üyesi işyerlerinde çalışan işçilen ayda 10 bin lira brüt ek Tjam verilecek. ödeme, yıllık olarak iki taksitte yapılacak. ANKARA (Cumhuriyet Bürosa) Ek zam ayda brıit 10 bin lira olarak belirlendi. Ek zam formülüne göre toplusözleşmeleri 1 Ocak 1989'da biten özel sektör işyerlerinde çalışan işçilere brüt 120 bin liralık ek zam, iki taksitte ödenecek. Kamu işyerlerinde ise, sözleşmeleri 28 Şubat 1989'da biten işçilere toplam brüt 140 bin lira verilecek. Sözleşmelerin özel sektörde ocak 1989, kamu sektöründe 28 Şubat 1989 öncesinde biten i$yerlerinde ise, bu tarihlerden geriye her ay için 10 bin lira düşülecek ve ona göre ek zam uygulanacak. Özel (Arkası Sa. 10, Sü. 4'te) YenJ faizler enflasyonu aşamadı DİE Türklym tükmticl endekalne gön 59.6% Vadesiz 1 aylık 3 aylık 6 aylık Yıllık 27.4 17.2 Htalnm httanbul gmçlnmm mndmktlnm göre 73.2 tt 41.0 31.0 25.0 21.2 14.9 Tablo Değişir mi? OSMAN ULAGAY 21 ocak günü tstanbul'da vapılan Business InleroaUonal toplantısında yabancı işadamlarına, "Bazı danışmanlanmiD itirazlanna ragmen üç dört av içinde serbest kura geçmeyi düşünüyorum" diyen sayın başbakan, dün yaptığı açıklamada serbest bir döviz piyasası oluşturmanın belirsiz bir tarihe ertelendiğini, "konvertibUite"nin ise ondan da sonra gündeme gelebilecek bir konu olduğunu ifade etmiş bulunuyor. Sayın özal'ın dün (Arkası Sa. 10, Sü. 6'da) lahtakale Dolar 1290 lira Ekonomi Servisi Yeni ekonoraık önlemler Tahta.kale'de döviz fiyatlannı vurdu. ABD Dolan dün serbest piyasada 38 lira birden değer yitirerek 1290 liraya düşerken, Federal Alman Markı 27 liralık bir duşüşle 762 liradan satıldı. Kapalıçarşı'da Cumhuriyet Altını da 5 bin lira değer yitirerek 136 bin liraya düşerken, altımn fiyatı dış borsalarda son 7 ayın (Arkası Sa. 10, Sü. 8'de) 11.* 7.6 1.3 Enflasyon yüzde 7O'e dayandı Rakamların freni bozuldu EMDEKS t&Tuktfct DİE Toptan Eş. End AYLIK 1988 1987 YILLIK 1988 1987 59.6 53.6 47.4 408 66.1 661 73.2 30.3 23 5 35 4 27 7 24.2 345 36.5 Aşık jandarma linç edilmek istendi Bir jandarma eri ile bir genç kızın birlikte görülmesi Burdur'un Ağlasun ilçesinde olaylara neden oldu. Jandarma birlikleri toplanan kalabahğı havaya ateş açarak dağıttı. Ağlasunlular, olayın bardağı taşıran son damla oiduğunu belirterek "llçede bir süredir jandarma karakolu etrafında dönen iddialar vardı ve bunlar önceki günkü olaylarda paflama noktasına ulaştı" diyorlar. Orta Sayfada 6.0 69 2.9 3.6 İTObtTuteta IT0 Ist Top Eşy En H«JM ToptK E$ya Hazme Ank Tüketa Hazlne k t Tutetici 6.2 53 3.6 4.2 8.6 6.4 <8 34 68 3.1 Hazine'ye göre geçen ay Türkiye çapında toptan eşya fıyatları yüzde 8.6 artarken, aynı fıyatlar Devlet Istatistik Enstitüsü'ne göre 6.9 yükseldi. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın tstanbul tüketici fıyatları endeksi ocak ayları karşılaştırmasıyla yüzde 73.2 oldu. Ekonomi Servisi Fiyat endeksleri yeni yıla hızlı girdi ve enflasyonda yüzde 70 sının da aşıldı. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, Istanbul'da ocak ayları karşılaştırmasıyla, tüketici fiyatlannın yüzde 73.2 arttığını acıkladı. Hazine'ye göre, geçen ay Türkiye çapında toptan eşya fiyatları yüzde 8.6 artarken, aynı fiyatlar Devlet İslatistik Enstitüsü'ne göre yuzde 6.9 yükseldi. Fiyai endekslerini derleyen üç kuruluş, ocak ayına ilişkin belırlemelerini dün açıkladılar. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, Devlet lstatistik Enstitüsü ve lstanbul Ticaret Odası'nın ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarda, geçen ay tüketici fıyatları yüzde 66.8 arasındaki oranlarda artış gösterdi. Kuruluşların toptan eşya fıyatları endekslerindeki artışlar da yüzde 5.38.6 arasında gerçekleştı. Endeksler arasında Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın hazırladığı endeksler ocak ayında DİE ve İTO endekslerine göre daha yüksek çıktı. Hazine'nin ocak 1986 ocak 1987'yi kapsayan yıllık artışı tstan bul tüketici endeksinde yüzde 73.2, Ankara tüketici endeksinde ise yuzde 66.1 oldu. Hazine'nin toptan endeksi ise aynı dönemde yuzde 65.1'lik artış gösterdi. Hazine'nin 1987 yılı için lstanbul endeksinin yüzde 35.5, Ankara tüketici endeksinin yüzde 34.5 ve toptan endeksin yüzde 24.2 olduğu düşünüldılğünde bu yılkı endeks artışı ile aradakı buyük fark daha rahat görulebiliyor. Devlet tstatistik Enstitüsü (DİE) endekslen aynı dönemde toptanda yüzde 53.6, tüketicide ise yüzde 59.6 arttı. DtE'nin 1987 yılı için endeks artışı sırasıyla yüzde 23.5 ve yuzde 30.3 olarak saptanmıştı. tstanbul Ticaret Odası (İTO)'nun hazırladığı toptan fiyat endeksi ise ortalamalara göre yüzde 40.8 olarak belirlendi. İTO'nun perakende fıyatlardaki yıllık ortalama artışı ise'yuzde 47.4 oldu. tTO'nun toptan fıyatlardaki ortalama artışı geçen yıl yüzde 27.7, perakende fiyatlardaki ortalama artış ise yüzde 35.4 olarak gerçekleşrnişti. Ocak ayı içinde her uç kuruluşun (Arkası Sa. 10, Sü. 7'de) Iııönü sert Vuralhan Haysiyetli insanlar, haklarındaki iddiaları cevaplar Y e r e l s e ç i m Anayasa Mahkemesi kanunu bozmazsa, o zaman Türkiye'de insanlar okuduklarını anlamıyorlar demektir. ANKARA (Cumburiyet Burosu) SHP Genel Başkaru Erdal Inönu. yerel seçimlerin erkene alınmasının anayasa uyannca mümkün olmadığını belirterek, yerel seçimlerin ancak 26 Mart 1989'da yapüabileceğini bildirdi ve bu konuda Anayasa Mahkemesi'ne gitmekte kararlı olduklannı acıkladı. SHP Genel Başkaru lnönü, dün düzenlediği basm toplatısında, Başbakan özal'ın, Vuralhan olayında taraf oiduğunu da belirterek Miili Savunma Bakanı hakkındaki iddialann teftiş kurullarınca araştınlması gerektiğinı soyledi. Başbakarun Vuralhan ile ilgili olarak, "Haysiyetli insanlarta bu şekflde ngraşılmaz" dediğini anımsatan lnönü, "Bizim »alayışımıza göre haysiyetii insanlar kendi yaptıklan uzerinde bazı iddilar getirildigİDde bunian cevaplarlar. İnsaalann, özeüklc devlet görevlilerijün baysiyetleri bu şekilde korunur. 'Biz döriist namuslu insanlanz' gibi yuvarlak sozlerle iddialtr cevaptandınlamaz" diye konuştu. "Bo tddialtnn astanın oJup olma(Arkası Sa. 13, Sü. 3 te) Bir yıl içinde Mecliste görüşülmeyen idam cezaları ömür boyu hapse dönüşecek Id amlıklara ıımut Adalet Komisyonu Başkanı ANAP Milletvekili Alpaslan Pehlivanlı ve arkadaşları tarafından verilen yasa önerisi kesinleşirse halen Mecliste bulunan 187 idam cezası ömür boyu hapis cezasına dönüşecek. CANAN GEDİK kurtuluş yolu açılıyor. Adalet Bakanı Ottan Sunguriu'nun "Meciis gündeminde bekleyen idam dosyalanna bir çöziim bulmak gerekir" sözu uzerine Adalet Komisyonu Başkanı Alpaslan Pehlivanlı ve arkadaşları tnfaz Yasası uzerinde çalışmaya başladılar. Pehlivanlı ve arkadaşları tarafından hazırlanan yasa önerisi ile 647 sayıh cezalann infazı hakkındaki yasanın bazı maddelerini değiştiren yasada değişiklik yapüıyor. Edinilen bilgjye göre bu yasanın"TBMM'de kabul edilmeyen idam cezalan" hukmune sure sınırı getiriliyor. Buna göre Mecliste bir yıl içinde görüşülmeyen idam cezalarının infazında kamu yararı görülmiş sayılacak. tnfaz.nda kamu yararı görülmeyen idam cezalan doğrudan müebbet hapse dönüşecek. tnfaz Yasası'nda daha önce yapılan değişiklik uyannca cezası müebbete çevrilen idam hükümlüsü 30 yıl hapis yatacak. Önerinin diğer bir maddesiyle de Adalet Komisyonu gündeminde bulunan 187 idam dosyasına çözum getiriliyor. önerinin bir geçici maddesiyle halen komtsyon gundeminde bulunan idam dosyalan için iki ayhk bir süre tanıruyor. tki ay içinde komisyonda göruşulmeyecek idam cezalan müebbet hapse dönuşmüş sayılacak. Adalet Komisyonu Başkanı Pehlivanlı ınfaz edilmeyen idam ceza(Arkası Sa. 13, Sü. 8'de) Atinaile yaz sıcağı Dışişleri Müsteşarı Kandemir Atina'ya gidecek. Yunanistan, en önemli diplomatlarından birini Ankara'ya büyükelçi olarak gönderiyor. Mesut Yılmaz ile Karolos Papulyas, 1 ay içinde iki kez görüşecekler. SEMtH İDtZ ANKARA Davos zirvesi sonrasır.da Ankara ile Atina arasında diplomatik trafik hızlanırken Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Nizbel Kandemir'in bu ay içinde Atina'ya gideceği ögTenüdi. Yunan Dışişleri Bakanuğı'nın en önemli diplomatlanndan sayılan Türkiye uzmanı Dimitri Makris'in de yeni Ankara Büyukelçisi olarak bu ay sonuna doğru Ankara'ya (Arkası Sa. 13, Sü. 2'de) ANAP'TA SIKINTISI 'TEK LİSTE' Orta Sayfada ANKARA ANAP Ankara milletvekili ve Adalet Komisyonu Başkını Alpaslan Pehlivanlı ve arkadaşlan tarafından hazırlanan yasa önerisı ile idamlıklara, "yeni bir umut kapısı"açıldı. tnfaz Yasası'nda değişiklik yapan yasa önerisi Mecliste bir yıl içinde görüşülmeyen idam cezalarının müebbet hapse dönüştürülmesini öngörüyor. Bugün Meclıs Başkanuğı'na sunulması beklenen yasa önerisi ile uzun süredir Adalet Komisyonu'nda bekleyen 187 idam hükümlüsune de ÖZAL: YUNANİSTAN'LA MÎLLİ MAÇ YAPABİLİRİZ Sporda CÛNEYT ARCAYÛREK yaayor İZMİOTen HİKMET ÇETİNKAYA Konuk yazar Özal'ın Yeni Planı... Beledlye ve // genel mecltol seçlmtorinde Oza/, yuzde 36'lık oy onnının yükseleceğini hesaplıyor. lnönü'ye göre "özal bu seçlml kendi çıkartan İçin Istlyor." Demlrel de "Turgut Bey önüne çıkan bu fırsatı hlç kaçınr mı?" dlyor. ANKARA Yerel seçim tartışması giderek büyüyor. "Özal, istadiği an seçime gitmek düşunc&sınden vazgeçmelidir" diyor SHP Itderi inönü. Anayasanın kesin hükrrtünü ör>e sürerek yerel seçimin 2 6 Mart 1989'da yapılması gerektiğini vurguluyor. DYP Itderi Demirel de lnönü koşutunda konuşuyor. Seçimin erkene alınamayacağını (Arkaa Sa. 13, Sü. 4'te) AMAPta Hazıriık... ANAP'ın seçlme gldllecek yeni beledlyelerde önde olduğu blllnlyor. Bir de Iktldar olmanın tüm olanaklan kullanılacak. Yanl ANAP iktidan, eklm ayında yapılacak yerel seçlmlere buyük bir moralle glrecek. İZMİR Erken yerel seçim tarihi belli oldu. ANAP, seçimleri 16 ekimde yapmayı düşünüyor. Başbakan Turgut özal, bu yönde hazırlanan yasa önerisini bir iki gün içinde TBMM'ye vereceklerini açıMarken şdyle diyor: Böylece muhalefetin seçimleri baskın (Arkası Sa. 13, Sü. 4te) Geri Vites mî? CELİL GÜRKAN Em. General Son haftalarda kamuoyunu son derece ilgilendiren "Vuralban olayı" ile ilgili olarak, kuşağımızın yaşadığı, ama her nedense kuşak mensuplannca anımsanmayan, gözden kaçan, ya da çeşitli nedenlerle dile getirümek istenmeyen ilginç olayı, "Vurmlhan ol«yı"nda ilgililere ışık tutar, yol gösterir umudu ile anlatarak konuya girrnek istiyoruz. Anlatacağımız "din"ün olayı ile, yasadığımız "b«gtin"ün olayı arasında "nedenseDik" yönünden hayret verici benzerlik ve koşutluk (paralellik), ama "kiji"lerin "davranış psikolojHeri" açısından hayret verici ve düşündürücü farkUıklar göreceksiniz. Bizim içtenliku' amacımız. yakın tarihimizden tutacağunız spot ışığı altında, "Vnralhu otayı"nda yansız bir karşılaştırma ve değerlendirme yapıhp en doğru vesağlıklı çözüm u(Arkası Sa. 13, Su. 6'da) larlamentodan 'Bilmeyenler dış borçtan söz etmesin' Devlet Bakanı Yusuf özal, DYP'lilere çatarak, "Biz sizin döneminizden kalan borcu da ödüyoruz; bilen de bilmeyen de dış borcu komışuyor" dedi. Beagana Kongre'den ağır darbe ABD Başkanı Reagan'm, Nikaragua'daki Contralar için bülün ağırlığını koyduğu 36 milyon dolarlık yardım tasarısı TemsilcUer Meclisi'nde reddedildi. İhş Haberler Servisi ABD Temsilciler Mectisi, Başkan Ronald Reagan'ın Nikaragua'daki Sandinist yönetime karşı silahlı mücadele yürüten Contralar'a vermek üzere istediği 36 milyon dolarhk yardım tasarısııu reddetti. Yardım tasansının kongreden geçmesı için son ana dek (Arkası Sa. 13, Sü. 3'te) Mübarek bugün geliyor Mısır Devlet Başkanı, Ortadoğu Barış Planım anlatmak ve Türkiye'nin desteğini istemek üzere bugün Ankara'ya geliyor. ANKARA (Cumhuriyet Bnrosu) Mısır Devlet Başkanı Hösnii Mübarek, Cumhurbaşkanı Kenan Evrcn ile Başbakan Turgut Özal'a, Ortadoğu planı hakkında ilk ağızdan bilgi vermek ve Türkiye'nin desteğini almak için bugün Atina üzerinden Ankara'ya geliyor. Yapılacak görüşmelerde ikili ve bolgesel sorunlara da değinileceği bildiriliyor. Plansız olması nedeniyle Ankain'yı haarlıksız yakalayan ziyaret sırasındaki, görüşmelerin başbaşa mı, yoksa heyetler arasında mı yapılacağı henüz açıkhk ka(Arkası Sa. 10, Sü. 4'te) Parlamento Sayfasında Reagan Zor durumda. OUffLARIN ARDENDAKI HastaveŞok Ekonomide her türlü önlem dmabilir, her çeşit karar verileHlir, kimi zaman şok tedavisi de Miygulanabilir. Ancak şu gerçeği göz ardı etneyerek Şok tedavisi ağır hasolara uygulanan bir yöntemdir. GERCEK Bir kalp hastası ya iyileşme ter. Eğer uzun süreli tedavinin eğilimine girmiştirya da kötüleş grafiği olumsuzsa son çare olame eğik düzeyinde kaymaya baş rak kullanılan şok yöntemi, can lamıştır. Eğer verilen ilaçlar kurtarsa da kayıpları bütünüyle olumlu etkiler yaratamıyorsa, gidermeye yetmez: hiçbir zaman ölümcül tehlikenin kırmızı gös eski duruma dönüş söz konusu tergeleri yanıp sönüyorsa, son olamaz. çare şok yöntemidir. Şok yö'nte Türkiye'de yüksek faiz yöntemiyle hayatlann kurtanldığı gö mi yeni bir şey değildir. 24 rülmüştür, ama Olümlerin çoklu Ocak'tan hemen sonra "Temmuz ğunu da hesaba katmak gerekir. Bankacıhgı" denen olay böyle En iyisi hastanm şok yöntemi başlamıştır. Yaklaşık yüzde 40'la ne gerek görülmeyecek biçimde başlayan tedavi sürecinde yüzde tedavisidir ki bu da başlangıçta SO'nin üstüne çıkümıştır. Bunun iyi bir teşhis veyerinde mudaha gibi olağanüstü faiz oranlarının • • * lelerle uzun bir sürede başarı sağlar; sabır, akü, bilgi, disiplin is (Arkaa Sa. 13, Sü. l'de) • FKÖ baskını Guney Lübnan'dan lsrail'e sızan Filistinli gerillalar iki tsraii askerini öldürdü. 3. Sayfada • Işık Yenersu dorukta "Bir Kadın, Bîr Düş, Bir Oyun'daki olağanüstü oyunuyla bir kez daha doruğa tırmanan Işık Yenersu, inanılmaz zenginlikte bir oyunculuk sunuyor. 4. Sayfada • Batı'da şiirin yeniden doğuşu Artık Avrupa'da şiir bitti deniyor. Oysa şiir, sinemadan tiyatroya, resimden müziğe, bütun sanatsal yaratılardan fışkınyor. 4. Sayfada • Fellini, TV canavanna karşı Amarcord'dan beri ticari salonlarda ilk kez bir Fellini filmi gösterime çıkıyor. "Ginger ve Fred" modern ve teknolojik dünyaya alaycı bir bakış. 5. Sayfada m Ülkeler iskencede anlasamıyor ABD sOzleşmeyi inceliyor, Doğu Bloku ve Fransa çeşitli maddelere itiraz etti. Orta Sayfada • Meksika ekonomisi dolarlze' oluyor ABD'nin kapı komşusunda enflasyon yüzde 150'ye yükselince, "peso"dan kaçış durdurulamaz hale geldi. Arka Sayfada • Filistinlilerin Exodus seferi Filistinli mülteciler, bir zamanlar Israil'in yaptığı gibi bir gemiyle tsrail'e gelmeye hazırlanıyorlar. Arka Sayfada UGUR MÜMCU GOZLEM Açık Alınla... Milli Savunma Bakanı Vuralhan, önceki akşam birdenbire televizyon ekranmda göründü ve "verilmeyecek hesabı olmadığını" söyledi. Yanında da iki tanık, Mükerrem Taşçtoğlu ve Haydar Özalp.. Dışişleri Bakanlığı'na altnan zırhlı araç ve gereç konusunun konuşulacağı ilk yer, TBMM'dir. SHP ve DYP sözcüle(Arkosı Sa. 13, Sü. l'de)