Katalog

CUMHURİYET/12 13 ARALIK 1988 Oğretmenlik yeterlilik sınavı "2. Basın Sempozyumu'' ANTALYA (Cumhuriyel) Antalya Gazeteciler Cemıveti'nce, bu yıl ikincisi düzenlenen basın sempozyumu, 17 araiıkta yapılaeak Antalya Gazeteciler Cemiyeti'nden yapılan açıklamaya göre sempozyuma, Genel Yavın Mudurumüz Hasan Cemal, Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nezih Demirkent, Basın konsevi Başkanı ve Hürriyet Gazetesi Başyazarı Oktav Ekşi, Gazeteciler Cemiyeti ikinci Başkanı Nazmi Bilgin, İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı İsmail Sivri konuşmacı olarak katılacaklar. Sempozyumda, "Dünii Bugiinii ile Türk Basını ve Sorunları" konulu bir de panel duzenlenecek. Sempozyum dolayısıv la, Antalya Guzel Sanatlar Galerisi'nde, basın ve yayın kuruluşlarının çalışmalarını içeren bir sergi açılacak. ANKARA (AA) Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı1 nın, oğretmen ihtiyacını karşılamak amacıyla bu yıl ikinci kez açtığı oğreımenlik yeterlilik sınauna başvurular dun başladı. Sınavla toplam 53 branşta 9 bin 639 oğretmen alınacak. Ilk defa alınacak oğretmenleri belirlemek için 25 araiıkta Adana, Erzurunı, İstanbul \e Izmir'de oğretmen yeterlilik sınavı yapılaeak. Sınava, ilk defa oğretmen olarak atanma isteğinde bulunanlar, daha once oğretmenlik yapmış olup da stajyerliği kalkmadan bu görevden ayrılanlar, ozel eğitim kurumlarında stajyer oğretmen olarak çalışanlar ile bu kurumlarda öğretmenlikte stajyerliği kaldınlanlardan ilk defa devlet memurluğuna atanacak adaylar katılabilecekler. Küçiik Prens çoban rolünde Ingilız Kraliyet ailesının küçük prensı Harry (sağda) okulunda sahneye konan bir pıyeste çoban rolünü oynadı Daca yılın 21. zammı Haber Merkezi Sağlık \e Sosyal Yardıın Bakanhğı llaç ve Eczacılık Genel Mudurluğü, yılın 21. zammında 2 bin 300 ilacın fiyatını ortalama vüzde 6 arttırdı. Dovize bağlı olarak yapıldığı belirtilen zamla, Türkiye'de uretilen her 3 ilaçtan 2'sınin fiyatı artmış oldu. Aralarında kaip, kanser, ağrı kesici ilaçlarla, antibıyotık ve serumların ağırlıkta olduğu 43 sayfalık zam lıstesı, ılgılı kuruluşlara gonderildı. SSYB'nin ilaç fiyatlannı dolar ve İsvıçre Frangına bağlı olarak her ay otomatik olarak arttırma kararından bu yana 3. lıste vayımlandı. Eylul ayında yayımlanan listede 1200 ilacın fiyatı yuzde 56 arttırıldı. Ekımdeki listeyle de 2 bin kadar ılaç, yuzde 56 oranında zam gordu. Bu defa yapılan zamla, Turkiyede uretilen üaçların hemen hemen tamanının 3,5 avda ikinci zammı aldığı bıldırıldı. Oğretmenleri ;•> U P V l l f l l 7 İ 2 l f Washinnton'da geçen hafta Başkan Reagan onuruna verılen parf ı C y I I U I & I C 1 I t l ( j e s m e m a ve ses dünyasının unlü yıldızlan da hazır butundular Reagan, tanınmış şarkıcı Shırley Jones'u başarılanndan ötürü öperek kutlarken, sınema dunyasının yılların eskitemediği devlerinden James Stevvart da bu sahneyı seyrediyor (Fotoğraf Reuter) küçük prensın rolünü başarı ile oynadığını söylüyorlar (rotoğraf: AP) HABERLERIN DEVAMI Onlem arayışı "Yolları vetersiz ve trafiği dü(Baştarafı 1. Sayfada) nan, allernatifsiz tek sistem. 'ka zenli bir şekilde kontrol edilemeyen kentlerde, normal koşullarda talitik konveı törler'dir." bile yuksek oranda kirletici çıkaKatalitık konvertorlenn taşıt ran karayolu araçlan, tıkanmalar. maliyetine yalnızca yuzde 2 ora beklemeler, gereksiz yanal harenında ek harcama getirdiğini be kcllcrle daha fazla yakıl harcayalirten Erkan, "Sağlık için gerekli rak, kentin havasını sürekli olabu öz>erinin, ülkemizde otomo rak kirletmektedirler. Ne vazık ki tiv üriinlerine yapılan sürekli zam İstanbul'da da benzer olumsuz larla gerçekte bir ozveri bile ola gelişmeler olmakta ve buna rağmavacağı anlaşılmalıdır" diyor. men yolcu taşımacılığının yuzde Konu ile ılgilı sorularımızı ya 88.1'i karayolu araçlan ile yapılnıtlayan TurkiyeOtomotiv Sana maktadır." yicilerı Derneği Yonetim Kurulu Ozei oto tutkusunun önune geBaşkanı ve BMC Genel Muduı ü çilemeyeceğinin, ABD'de yapılan Ziya Özkan, hava kırliliğine tra çalışmalarla kanıtlandığını belırfiğin etkisini onemsemeyerek şun ten Doç. Dr. Erel, "Özel oto>u ları soylüyor: kaldıraraayız. ama sayısını azalta"TıirViye'de havanın kirienme biliriz" diyerek şunları söyluyor: sine neden olan bir çok faklör "Artık ABD dahil pek çok bavar. Bu faktorleri sıraya kovdu tı ülkesinde, aynı semtte oturan gumuz zaman motorlu taşıtlardan kişiler, aynı arabayla işlerine gikaynaklanan kirlilik. çok son sı diyorlar. Trafik denetiminde bu ralarda yer alır. Bir İstanbul'u ek tür 'dolu' laşıtlara öncelik tanınıalalım, çok eskiden beri havasının yor. Park yeri garanlisi, paralı gekirlendiğini bildiğimiz Ankara'yı çişlerde indirim ve geçiş önceliği ele alalım, son sıralarda tehlike verilivor." arzeden İzmir ile Bursa'yı ele alaOysa Turkiye'deki gorunum lım, hiçbirisinde hava kirliliğiniı> çok farklı. Çünkiı trafıkteki taşıtnedeni Irafik değildir. Belki tra ların buyük çoğunluğu bomboş fik, kiriilikte 15. sebeptir. Mese dolaşıyor. Bu gorunum ise Batılı la tstanbul'da oyle bir linyil du uzmanların, "Sizin bu kadar zenmanı oluyor ki pencerenizi bile gin olduğunuzu bilmiyorduk" tuaçamıvorsunuz. Bu sorunlar çok runden alaylı eleştırıler yapmasıbıiyiık boyutlu olduğundan hava na neden oluyor. kirliliğiyle savaşmak için olomo610 bin motorlu taşıtın kayıtlı biller için yönetmelikler çıkarmak olduğu ve her gun yaklaşık 300 yerine bu sorunlann üzerine egil yeni taşıtın trafiğe girdiği İstanmek lazım. Kiriilikte çok büyük bul'da, trafikten sorumlu en yuketkenler dururken, küçuk etken sek yetkili, İstanbul Trafik Şube ler uzerinde lartışma açmanın an Müdürü Şükni Gürler, "Molorlamı yoktur. Çiinkii trafik, sonın lu taşıtlann neden olduğu hava mertebesinde değildir. Ama kirliliğinden oncelikle bizim soTürkiye'de sorun mertebesini kaktaki memurianmız elkileniaşan ciddi kirlilik faktorleri var yor" diyerek hemen ekliyor: dır." "Egzozlardan çıkan duman herkesi etkilemekledir. Araç sahiİstatistiğe inanıUr mı? bini de aracın içindekini de dışınKendisine yonelttiğimiz, "Ya dakini de zehirlemektedir. Dolapılan ölçumJere göre trafikten yısıyla bununla mucadele eımek kaynaklanan kirlilik, ısınmadan oncelikle görevliler, daha sonra kaynaklanan kirliligin iki katı, sokakta yüruyen herkes için söz buna ne diyorsunuz?" sorusuna konusudur. Bu arada sunicüleriZıya Ozkan şu yanıtı veriyor: mizin araçlanna gerekli bakım ve "Ben olaya praiik açıdan bakı ihtimamı gostermediklerini görüyonım, istatistik açıdan değil. Ben yoruz. Fazla miktarda duman çıpragmatik bir insanım. Bu ölçum karan araçlar trafikte her an icin ler sorunu saptırmak oluyor. görülebilir." Gözumuziin onunde linyit kirliliği var ve nefes alamıyoruz. Eger Vatandaş arabasına sonınun uzerine gitmek istiyorsak baksın önce yuzde 90 nedenin uzerinegi"Sizin bu tür taşıtlara karşı aldelim. Trafik çok sonra gelir." "Türkiye'de üretilecek olan dığınız önlemler nelerdir?" sorumotorlu taşıtlara katalitik konver suna ise Şükni Gürler, önce "Vatör gibi fillrelerin takılması gere tandaşlanmızın araçlannın bakıkir mi?" sorusuna ise "Fantazi mını zamanında yaplırmasını ve lerie uğraşmaya gerek yok" diyen boylece çevreyi kirletmemelerini isliyoruz. Her şey cezayla olmaÖzkan'ın yanıtı şu oluyor: malı, vatandaş kendi arabasına iyi "Katalitik konvertörier, bugün, bakmalıdır. İyi bakarsa hem kenAvrupa ulkelerinde bile zorunlu disi zehirlenmez hera çevreyi zedeğil. Biz fakir bir ulkeyiz, boyle hirlemez. Kaza ihtimali de azalişlerle uğaşacak halimiz yok. Da mış olur" uyansıru yaptıktan sonha apartman bacalanna bile filt ra şu yanıtı veriyor: re takamadık. Bence katalitik "Biz bu tiır araçlarla >oğun konvertör takılması zorunlu tutulursa, çok luzumsuz bir israf olur. mucadele içindeyiz. Çok savıda Avrupa'nın unüne geçmenin er aracı bu yüzden trafikten men ken olacağı nkrindeyim. Boyle bir ediyonız. Noksanlannı giderdikiddiamız olmamalı, memleket len sonra yeniden trafiğe çıkmakaynaklanm çok iyi kullanmalı lanna izin veriyonız. Peşin para cezası uygulamasının gelmesinden yız." sonra egzozları bozuk olan araçlardan 30 bin TL ceza alıyoruz. Çalışmalar var Ruhsatını aldıktan sonra yaptırHükümetin üst duzeyde bir yet masını isliyoruz." kilisi ise "Motorlu taşıtlarda ka"Bu denetimler göz kararıyla (alitik konvertör sistemlerinin kullanılabilmesi, piyasada kurşunsuz mı, yoksa teknik aygıtlarta mı y abenzin bulunması şartına bağlıdır. pılıvor?" sorusuna ise Gürler, Türkiye'de de kurşunsuz benzin "Elimizde teknik aygıt yok, bu üretimiyle birlikte egzoz gazı bir gerçek" diyerek şu yanıtı emisyonlannın tümünü aynı an veriyor: "Tabii bu kirliligin teknik aletda bertaraf edebilen yakıt sarfiyatı ve motor hacmi de göz öniin lerle fenni muayene sırasında yade bulundurularak seçilen kapalı pılması gerekivor. Ama fenni mudevre uç fonksiyonJu katalizör sis ayeneleri trafik şubesi olarak biz temleri konusunda çalışmalara yaparken de göz karany la yaparbaşlanmıştır. Katalizörlü araçla dık. Çünkü elimizde teknik alet nn kulanımlannı vergi teşvikleriy yoklu. Fazla dumanın da ölçüsüle destekleyecek bir program nü lam belirleyemiyorsunuz. Badiışünülmektedir" diyerek şunları zı araçlar sürekli fazla duman çıkarır ve kesinlikle trafikten men ekliyor: "Filtreli araçlann kullanımla edilir. Bazı araçlar ise vites değişnnı teşvik edici yönde hazırlana tirirken gaza basdğınızda arada cak programın uygulanması sıra bir duman çıkanr, bu gibi araçsında Türk otomotiv sanayiinin lara da ceza yazarak ikaz ediyoürettiği taşıtlar konusunda da bir ruz. Aksi takdirde her arabayı setakjm mükellefiyetler getirilecek ferden men edersek, onlara park yeri de bulamayız." tir." Istanbul'un değişmez sorunu, Trafik tıkanıklığı "trafik sıkışıklığının" nedenleriTrafikten kaynaklanan "hava ni sorduğumuzda ise Şukrü Gürkirliliği"nin azaltılmasının bir yo ler şunları soylüyor: lu da trafik sıkışıklığını önlemek"Traıigin akıtılması, birtakım ten geçiyor. Çünkü motorlu taşıt altyapı ve eğitim faktörlerine bağlar, karbon monoksiti (CO), en lıdır. Alt ve usl geçit yaparak çözçok "rölantide" çalışırken çıkar meye çalışıyoruz. Dikkat edersetıyor. "İvmeli hareketler, durup niz tıkanıklık kavşak olan yerlerkalkmalar da çok yakıt harcatı dedir. Trafigin birbirini kestiği yor. Bu ise havanın daha fazla yerlerde vardır. İstanbul'da tek kirletildiği anlamına gelivor" di yon uygulamalarını getirdik. Yol yen Yıldız Üniversitesi İnşaat Mü uzasa da Irafiğin akması vatandahendisliği Bolumü Ulaştırma Ana şın lehinedir. Onun için bu uyguBilim Dalı öğretim uyelermden lamaları yapıyoruz." Doç. Dr. Aydın Erel, şunları ekDoç.Dr. Aydın Erel ise trafık liyor: sıkışıklığının, İstanbul gibi metropollerde, kenl içi ulaşımının karayoluyla sağlanmasının kaçınılmaz sonucu olduğunu v urgulayarak "Biryerleşim 500 bin nüfusu aşmaya başlayınca izli sistem çalışmalan da başlarnalıdır. Nufusu 1 milyonu aştığında ise metro olması lazım" diyor ve hangi önlemlerin alınması gerektığini şoyle sıralıyor: "Bugiın tstanbul'da birçok ulaşım koridorunda maksimum saatlerdeki yolcu sayılan 20 binin üzerindedir ve bu koridordaki ulaşım, karayolu araçlan ile sağlanmaya çalışılmaktadır. Oysa saatte bir yöndeki yolcu sayısının 3 bini geçmesi dunımunda en ekonomik taşımacılık raylı sistemlerie gerçekleştirilebilmektedir. Aynca raylı sistemler gerek kullanıcı, gerek işletmeci ve karar verici açısından birçok özetükleri nedeniyle lercih edilme durumundadır. İstanbul ve benzeri. trafiği çok voğun ve karayolu araçlarıyla tasınmakla olan büyük kentlerde, hava kirliliğinin daha azaltılması ve kısıtlanması amacıyla asağıdaki önlemlerin en kısa sürede alınması gerekmektedir: • Kentin topoğrafik, larihi ve turislik özellikleri göz onunde tulularak en uygun izli taşım sisleminin hizmete sokulması, • Trafiği dusuk ve izli tasım sistemlerinin ulaşamadığı kesimlerde iyileştirilmiş bir otobüs taşımacılığının uygulanması. • Kent içindeki kısa mesafeli yolculuklann ve soğuk molor çalıştırmalannın en az düzeye indirilmesi için kısıllamalar getirilmesi, • Kent içinde hız sınırlaması, • Trafigin sürekli olarak kontrolü ve düzenlenmesi, • Yolcu ulaşımının maksimum olduğu saatlerde yük trafiğinin kısıtlanması, • Yolcu ulaşımında, lopografik yonden elverişli olan kesimlerde insan gücü ile çalışan araç kullanıraının özendirilmesi, • Özel otomobil knllanım sürelerinin kısıtlanması ve doluluk oranlannın arttırılması. ve süratle giderilmesi için etkili adımlar atılması gerekmektedir..." Bu sozler, 26 mayısta SSYB Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı'nda yapılan toplantının sonucu alınan karariarın 1. maddesini oluşturuyor. "Taşıt Araçlarından Kaynaklanan Çevre Kirliliğinin Onlenmesi Amacıyla Kısa ve Uzun Vadeli Plan ve Programların Hazırlanarak Uygulamaya Geçirilmesi" konusunda, sağlık ve Sosyal, Içı>leri ile Sanayı ve Ticaret bakanlıklarının yanı sıra Çevre Genel Mudürlüğu, Karayolları Genel Mudurluğü ve Turk Standartlan Enstıtüsu'nden 17 kışinin katıldığı bu toplantıda alınan kararların ikinci maddesinde ise "Taşıt araçlanndan kaynaklanan çevre kirliliğinin onlenmesi için esas amaç olan ve 'köklu tedbirler' olarak mülalaa edilen" önlemler şöyle sıralanıyor: Karbon monoksit (Baştarafı /. Sayfada) CO'ya maruz kalan kişiierde şiddetli baş donmesi, halsizlik, bilinç bulanıklığı, titreme ve koma gorülür. Karboksihemoglobın düzeyı yuzde 50'yi geçerse hayati tehlike vardır. Bu nedenle, çok iyi havalandırmayla havayı sürekli kontrol etmek gerekir. Karbonmonoksit zehiıienmesi beliren kişi dinlenmeye alınıp, saf oksijen solutulur. Çeşitli motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazları hayatımızı tehdit etmektedir. Ozellikle otobus duraklannda egzoz gazı yoğunluğu oldukça fazla olmaktadır. Diesel motorlar, egzoz gazıyla salınan CO açısından daha avantajlıdır. Bununla beraber diesel motorlarda hidrojensulfür ve kukurtdioksıt daha fazladır. Acil önlemler "Taşıt araçlarından kaynaklanan çevre kirliliğinin onlenmesi ve toplum sağlığının korunması için alınması gerekli tedbirlerle ilgili olarak yurdumuzda şimdiye kadar pek çok çalışma ve girişimler yapılmışsa da, bugün ulaşılan noktada yapılan somul çalışmalann, birkaç standart hazırlanmasından oleye gidemediği; yeterii ve tatminkâr bir seviyede sonuçlandınlamadığı; buna karşılık, taşıt aracı sayısının ve bu araçlardan kaynaklanan çevre kirliliğinin her geçen gün katlanarak artması neticesinde, toplum sağlığının giderek daha fazla zarar gormekte olduğu ciddi bir endişe ile tespit edildiğinden. bu sorunun, ilgili tum kurum ve kuruluşlann aktif kaynaklan ile yeniden ele alınması • • t BARI5 MUZK ÜRETİM ASlden Tüm Depocu ve Müzikseverlere AHMET DUYURU diyerek şunları soylüyor: "Dış ülkelerde birtakım standartlar hazırlanmış. Ama bunlar bizim koşullanmızda ne kadar uygulanabilir. Bunlann belirlenmesi lazım. Adaptasyonun koşullan da çok iyi belirlenmeli. Mesela bir Hava Kirliliği Yönetmeliği çıkartıyoruz. Bu yönetmeliğin iyi çalışabilmesi için başlangıç noktasının sağlıklı olması gerekiyor. Yönetmeliği çıkarttıktan sonra da 'Tamam. Ben yönetmeliği çıkarttım' dememek lazım. Onu geliştirmek için devamlı çalışmak lazım. Bunun için de hem uvgulamada hem de esaslann belirlenmesinde bizim yapımızın, Türkiye'nin yapısının çok iyi incelenmesi lazım. Standartlan koyuyoruz. Ama standartları kendi yapımıza göre koymamız lazım. Bir Alman standardını, bir Amerikan Sağlık açısından: standardını da getiremezsiniz. Aynca yonetmelikleri çıkarttıktan 1 Egzoz boruları vasıta ustusonra onun uygulanması için kay ne çıkarılmalı, • Kurşunsuz benzine geçilmesi, nak ayırmanız lazım." 2 Duraklar sabit olmamalı ve • İmal ve ithal edilecek araçlaraynı durakta tüm vasıtalar durla, trafikte bulunan eskiyeni buTrafikten kaynaklanan "hava mamalı, tun araçlara katalitik fîltreler ile kiıiiliği" ile ilgili çıkartılan TS 3 Yol kapasitesinin ustunde egzoz emisyonlanm önleyici diğer 4236 sayılı standart, bu tartışma vasıtalara izin verilmemeü, cihazlann zorunlu olarak ta da verilebilecek en iyi örnek. Üze4 Okul, fabrika, stadyum gibi kılması, rinde yapılan değişiklikler sonu bölgelerde boşaltım kapasitesine "mevcut kirliliği gore uygun trafik olmalı, bu tür • Sabit ve hareketli muayene ve cu kontrol sistemlerinin kurulması, standartlaşurmakla" suçlanan TS yerlerde surat limit hızın altına • Toplu taşımada elektrikli ve 4236 Motorlu Karayolu Taşıtları düşurulmemeli, nın Gaz Kirleticileri İçin Emisyon 5 Motorlu araçlann elektronik raylı sisteme geçilmesi, • Sürüculerin ve halkın eğitimi. Sınır Değerleri standardım hazır çalışmalan, egzoz çıkışı kontrol layan uzmanlardan birisi olan edilmeli, Marmara Üniversitesi'nden Prof. Avrupa'da var 6 Eskımiş, doğru çalışmayan Dr. Oğuz Borat, "Çıkanlmış olan "Avrupa Toplulugu uygulama standart Avrupa Topluluğu'nun vasıtalar trafikten alıkonmalı, 7 Okullarda, kışlalarda egzoz ları da göz onunde bulunduru kabul etmiş olduğu ve halen uylarak" zaman geçirilmeden Türki gulanmakta bulunan ECER15 gazı tehhkeleri, önemi öğretilmeye'de uygulamaya konulması is sayılı standarttır" diyerek şunla lidir. tenen bu önlemler, AT ulkelerin rı soylüyor: Kurşun ise endüstride toz, bude uzun ve planlı bir süreç sonuııhar ya da duman haiinde bulunda gerçekleşmiş uygulamalar "Bu standart halen 21 Avrupa maktadır. Toz halindeki kurşun, Türkiye'nin AT'ye yaptığ! üyelik iilkesi tarafından benimsenmiştir. başvurusunun ardından "aceleye Başta Ortak Pazar ulkeleri olmak gelen" uygulamalar gibi bunlann üzere butun ülkeler bu genelleşti IZMlR'den HİKMET ÇETİNKAYA da "yarım yamalak" yapılması rilmis standarda uymayı kabul et (Baştarafı I. Sayfada) "Marmara Denızı ve Boğaz'uzmanları kaygılandırıyor. İTÜ mişlerdir. Türkiye bu standardı yöneticilere. Yine eskisi gibi ın korunması, her şeyden önce Çevre Mühendisliği Bölumü'nden benimsemekle AT'ye girme pa oluyor her şey Belediye otobüs modern bir kanalızasyon şebeDoç.Dr. Olcay Tünay, "Bizim zaıiıklannın bir başlangıcını yap lerinin fabrika bacasını andıran kesinin tesisıne bağlıdır. Atık sukoşullarımıza uygun koruma maktadır." egzoz boruları, linyit kömürleri lar havzalarda sahillere yapılan standartlan yapmamız gerekiyor" sadece insanların uzerinde de kusaklama kolektörlen ile toplaBÎTTÎ ğil, doğada da olumsuz etkılere narak inşa edilecek Kuçukçekneden oluyor. mece ve Tuzla tam arıtma, YeAT kapsamındaki "çevre ey nikapı ve Kadıköy'de bırınci kalem programı" kirlilik sorununa demede ön arıtma, ikinci kade(Baştarafı 1. Sayfada) olumsuz etkileri vardır. karbon monoksit ve hidrokarTrafikten kaynaklanan hava ivedi çözümler öneren bir eylem mede tam arıtma, Boğaz'da ve bon emisyonlarını artırmakta kirliliğinin ortadan kaldırılması, biçimı olarak görülüyor. Kirliligin Adalar'da ön arıtma tesısleriyle dır. Guneşlı ve durgun hava benzin ve dizel motorlu araçlar sınır tanımaması yolunda beliren arıtıldıktan sonra derın denız delarda araçlardan havaya salı ortadan kaldınlmadıkça mümkun gerçek, Avrupa'da birçok ülke şarjlarıyla Marmara ve Boğaz'da nan hidrokarbonlar ve azot oksit değildir. Ancak, kirliligin azaltıl yı etkiliyor. Çünkü Avrupa'da bir 40 ile 60 metre derinlikteki akınıeri, fotokimyasal smog oluşumu masına yönelik tedbirler alınabi çok ırmak, göl ve benzeri dogal tılara verılerek çevreye zararsız kaynak, birkaç ülke tarafından hale getırilecektir." na yol açmaktadır. Fotokimyasal lir. smog olayında ozon ve peroksiaKısa vadede uygulanacak ted kullanılıyor. Sadece ekonomik Gelışmekte olan ülkelerde setil nitrat vs. gibi maddeler sen birler içinde araçlara filtre takıl nedenlerle, çevre için ortak önçevre sorunlan yeni yeni gündetezlenmektedir. Bu maddelerin ma mecburiyetinin getırilmesi ve lem alınması, bu ülkelerin uzetahriş edici ve kanser yapıcı ozel Hava Kalitesinin Korunması Yo rinde durduğu onemli bir sorun me geliyor. Işte yok olmaya başlayan izmit Körtezi, tümüyle kahlikte olduğu bilınmektedir. Ben netmeliği'nin taşıt emisyonları oluyor. verengıye dönüşen izmir Körfezinde katkı maddesi olarak kul için öngorduğü TSE 4236'run, yaTürkiye'de "çevre kirliliği" kolanılan tetraetil kurşun motorda ni "Motorlu Karayolu Taşıtlan nusuna yerel yöneticilerin yakla zı, Marmara'dan Ege'ye, Akdeniz'e dek uzanan kıyılarımız. On ki yanma süreci sonrası egzozdan nın Egzoz Gazındaki Hava Kirle şımı nasıl oluyor? yıl önce çevre konusunda tek bir çeşıtlı kurşun birleşikleri olarak ticileri İçin Emisyon Sınır Bakın, İstanbul Belediye Başçevreye dağılmaktadır. Vucutla Değerleri" standardının yaygın kanı Bedrettin Dalan, 6 milyon adım atılmazken, bugün en azından tartışılıyor, çözüm önerıleri birikebilen kurşunun insan metabolizması uzerinde son derece bir şekilde uygulanması duşünül nüfuslu kentin "çevre sorunu" getırılıyor. melidir. na nasıl yaklaşıyor: Başbakan Turgut Özal'ın, Gö• • kova Santralı'nın gündeme geldiğı günlerde, çevre korumacılara karşı ne denli acımasız olduğu unutulmamıştır. Her ne kadar "Göcek balıkçısı ' olarak, Halıkarnas Balıkçısı'nın o güzelim Gökova koylanna termık santral kurdurulmasına izin vererek, "doğayı yok ettiyse de" şimdilerde yok olan kıyılarımıza sahıp çıkıyor görunümünü vermek zorunda kalmıştır. sat kurşun olabildiği gibi kurşun tuzları da olabilir. Buhar halindeki kurşun, benzine karıştırılan kurşun tetraetil maddesı nedeniyledır. Egzoz gazında da bulunur. Duman olarak da daha çok kurşunoksit buharları şeklindedır. Kurşuna daha çok oto sanayiı, boya, motor yıkama, akü, motor test, egzoz tamıri, fayans, şişecam ımalatı, matbaacılık ve plastik imalatında rastlanır. Atmosfer kirlenmesi dolayısıyla ozellikle de egzoz gazlan ile biı kışinın vucuda aldığı kurşun miktarı 1020 mg'dir. Diyetle de 30C mg. kadar kurşun alınır. lnsanın aldığı kurşunun yuzde 40'ından fazlası kemiklerde toplanır. Sigara içenlerde kurşun zehirlenmesı daha fazladır. Kurşun, insan vucuduna solunum, sındirım, derı yoluyla girer. Bunlardan en önemlısi solunuın yoluyla alınanıdır. Kurşun atılımı daha çok böbreklerde, çok az olarak ise dışkı, ter ve süt yoluyladır. Kurşun zehirlenmelerinde kemik ıliği daha az çalışır, barsaklardan kan yapımı için gerekli olan demir emilnıez ve kansızlık oluşur. Kurşun vucutta alyuvarlar zarına bağlanarak dolaşır. Kurşun, inorganik ve organik olarak iki şekildedir. İnorganik kurşun, kan beyin bariyerini geçemez, fakat organik kurşun geçer. İnorganik kurşun zebirlenmesinde karın ağrısı, psikolojik bozukluklar, ishal, kabızlık, bitkinlik, uyuşukiuk olabilir. Organik kurşun zehirlenmesinde uyku bozukluğu, bulantı, kusma, baş donmesı, baş ağrısı, kaslarda halsizlik. kilo kaybı, titreme, ishal ve ağır demir eksiklıği anemısi (kansızlık) vardır. Otobüs ne kadar kirletiyor? İstanbul Haber Servisi İstanbul'un havasını kirleten motorlu taşıtlann başında beledive otobüsleri geliyor. Belediye otobuslerinin gerekli bakım ve avarlardan yoksun oluşu. "kaçınılmaz" kirliliği daha da arttırıyor. TMMOB Makina Muhendisleri Odası İstanbul Şubesi ile IETT Şoforleri Derneğı'nın ortaklaşa yaptıklan bir çahşmanın sonucu ise bu durumu belgeliyor. 29 Hazıran 1988'de yapılan olçumlere gore insan sağlığı açısından koyuluk yüzdesi (oppocity) 15'in altında olması gereken egzoz gazlarının oranı, İstanbul trafiğindekı uç değişik marka otobuse gore şoyle: gazı koyııtak jrüriesi PlaU No. (Oppwity^) 38 18 48 Maıka Ikarus Leyland M AN An* Ma 1997 37 K 0947 S74 34 KE 309 2537 34 HN 374 Tenıiz kent (Baştarafı 1. Sayfada) ha hava kirliliği tehdidı altında. Türkiye'nin turizm potansiyeline katkı sağlaması amacıyla pilot bölge ilan edilen Vluğla, enerji potansiyelinin arttırılması amacıyla 1982 yılından sonra an arda kurulan santrallarla bir "santrallar kenti" durumuna geldi. Yatağan, Yeniköy termik santralları uretimlerini surdürürken kamuoyunda "Gökava santralı" olarak anılan Kemerköy termik santralının da inşaatı süruyor. Yatağan termik santralı yöredeki bitkisel yaşamı yok etti. Santraldan zarar goren Şahinler, Bağyaka ve Kapubağı köylülerinin açtıklan, toplam 50 milyonu bulan tazminat davaları köyluler lehine sonuçlandı. Yatağan Orman Işletmesi'nin kuruyan çamlar için açtığı 1 milyarlık tazminat davasmdan ise vazgeçildi. Yatağan Aslıye Hukuk Mahkemesi'nde davanın açılmasından sonra, Orman Genel Mudurluğü istenen tazminat mıktarını yüksek buldu ve yeniden tespit yapılmasını istedi. ardından da davadan vazgeçildiği bildirildi. Yatağan Termik Santralı yöresinde yaşayan koylüler. "Soludugurauz hava genzimizi vakıvor. Topraklarımız mahvoldu" diye yakınırken. Muğla Halkevleri Başkanı Dr. Bedrive Giirkan, "Son yıllarda bu bolgede akciğer kanseri, faranjit vakalan arttı. Bebeklerde bile astıma rastlanıyor. Aynca insanlar stresli, sinirli hale geldi. Bunlara yol açan siilfiirik asidin oniine geçilebilir. Desülfurikasil teasi kurulmalıdır. Bu tesisin pahalı olduğunu sovluvorlar. ama hiçbir şey insan sağlığından daha degerli olamaz" dedi. Hava kirliliği hızla artan DenizH'de de son olçumlere gore duman oranının dunya standartlarının 10 kat, kukurtdioksit oranının da 4 kat uzerinde olduğu belirlendi. Kentin çukurda bulunması nedenivle hava sirkulasyonunun sağlanamamasının ve sayısı 50 bini geçen araçlann egzozundan çıkan dumanların hava kirliliğini arttırdığı bildirildi. Denizli valiliği kaliteli kömür tahsis edilmesi ıçın Enerji ve Tabıi Kaynaklar Bakanhğı nezdindeki girişi.nlerinden uç > ıldır sonuç alamadı. Vali Y'ardımcısı Orhan Aykan kentin hava kirliliği haritasının hazırlandığıru belinerek, "Buna göre önlem alınacak" dedi. Bu arada uzmanlar, kirliliğin kentin termal enerji ile ısıtılmasıyla önlenebileceğini söylediler. Çevresi dağlarla kuşatıldığı için hava akımlarından yararlaııamayan Erzurum'da, bakır fabrikası bulunan Artvin Gökîaş'ta, azot ve bakır fabrikalan bulunan Samsun'da da hava kirliliği sorunu giderek buyuk boyutlara ulaştı. Karabük'te kurulu demir çelik fabrkası ile Zonguldak'takı lavvar (kömür temızleme tesıslerı) gibi Türkiye Taşkomuru Kurumu'na ait kömüre dayalı tesisler de hava kırliliğine yol açıyor. Zonguldak valiliği, kömur temizleme tesislerinin denizi kirlettiği gerekçesiyle mahkemeye başvurarak uretimin durdurulmasını istedi. Askeri huviyetimi ve sürucü ehliyetirni yitirdim. Hukumsuzdur. NECLA YILMAZ I.L' Iktısat Fakultesı şebeke ve pasomu kaybetlim Geçersizdir. M.CUMHUR KÖPRİ'LLLER Alınacak önlemler Çünkü Başbakan Özal'ın, 1984 yılında termik santrallarıyla ilgili sözlerı hâlâ anımsanıyor Şöyle diyordu o tarihte Başbakan: Termik santrallarırnn çevre kırliliğine neden olmamaları için filtre takılır, bacaları yapılır, tedbirlerı alınır.. O tarihlerde Yatağan Termik Santralı'nı bile filtre kurtaramadığı halde. Başbakan Özal işte böyle konuşuyordu. Yatağan Belediye Başkanı Necatı Özdemir, aynı tarihte Başbakan Özal'a şu yanıtı veriyordu: Dört beş yıl sonra buradakı bitki örtüsü tamamen yok olacak. Yatağan'da yaşananların, Gökova'da yaşanmaması için Türkevlerı Köyü'ne santral kurulmamalı... Bir de gürültü var çevre sorunları arasında... Gürültünün şiddeti desibel (DB) olarak ölçülüyor. İngirtere, Amerika ve İsveç'te gürültü ölçüsü 4050. Oysa Istanbui, Ankara, İzmir ve Adana'da kent içi gürültü 8090 DB'ye ulaşıyor. Yaklaşık iki katı. adlı Kaseti iizerine konulan İstanbul Valiliğinin 1.12.1988 Tarihve 11206 sa\ılı kararıyla kaldırılmıstır. BARIŞ BARIS MÜZİK ÜRETİM A.$. IMC 6Blok 6510 Unkapam İstanbul. Tel 5209689