Katalog

13 ARALIK 1988 EKONOMİ TÜRKİYEUen ALTINDÖVİZ SERBEST PİYASADA DÜN Dolar (satış) 1850 Mark (satış) 1065 Ata Ura (satış) 164.000 M. BANKASI'NDA BUGUN Dolar (dövız alış) 1808.08 Dolar (efektıf satış) 1830.00 Mark (dövız alış) 1040.33 Mark (efektif satış) 1052.94 İnterbank faizi. % 42.35 Reklam sektöründe ayıklanma dönemi Ekonomi Servisi Reklamcılık sektöründe gelecek yıl "kredilerle şişenlerin sönecegi" ve piyasadaki "fazlalıklann" alınacağı öne surüldu. Reklam şirketleri yetkilileri J989 için "kemer sıkma" hazırlıklarını sürdürdüklerini, piyasanm reel olarak büyümeyeceğini, "yerinde sayacağıra" belirterek, "tstihdam daralacağı gibi sektörde çalışanlann ücreti de bu yıl ancak enflasyon oranında arttınlabilecektir. 1989 sonuna doğru da bu eğilim devam ederse piyasadan çekilen şirketler de olacaktır" dediler. Reklamcılık sektöründe gelecek yıla ilişkin karamsar değerlendirmeler buyük olçude reklam veren kuruluşların reklam bütçelerini arttırmamalanndan kaynaklanıyor. Görüştüğümuz reklam şirketleri yetkililerinin sektörün gelecek yılına ilişkin yaptıkları genel değerlendirmelerden şu sonuçlar çıkıyor: • Reklam piyasası gelecek yıl reel olarak büyümeyecek. 1988 düzeyi yakınabilir. Bu ise ciroların yerinde sayması anlamına geliyor. Gelecek yıl yaşanabilecek böyle bir süreç sağlıklı firrnaları çok sıkıntıya sokmayabilir, ama özellikle kredilerle büyüyen kuruluşların "sönmesi" söz konusu olabilir. • Piyasadaki bu koşullar reklam şirketlerini de "kemer sıkmaya itiyor. Şirketler ulaşım, telefon vb. harcamalarını kısmaya çalışacak. Gelirlerin azalması karşısında giderlerin de kısılması gerekiyor. • Bazı şirketlerin piyasadan çekilmesi istihdam üzerinde bir daralma etkisi yaratabilir. Bunun yanı sıra sektörde çalışanlann ucretleri önceki yıllarda olduğu gibi enflasyonun üstünde değil, ancak enflasyona yakın oranda arttırılabilecek. Birleşik Reklamcılar Yönetim Kurulu Başkanı tzmir Tolga, reklam veren müşterilerin harcamalarını 1989 yılı için reel olarak artprodüksiyon maliyetlerinin arlmasından kaynaklanıyor. Bazı şirketlerin tcminatlanm yaktıklannı da duyuyoruz" diye konuş tu. Repro Genel Müdürü Affan Başak piyasadaki durgunluğun "Hep beraber kemer sıkmayı" gündeme getirdiğini belirtti. Başak ulaştırma, telefon \b. giderlerinde kısıntıya gideceklerini, çünkü gelirlerin azalacağını vurgulayarak. "Bu aynı zaraanda iicretlere de yansır. Ücretleri enflasyona yakın oranda arltırabiliriz. Bu da makul düzeyde iıcret artışı demektir. Piyasada gelecek yıl beklediğimiz yerinde sayma kiiçük şirketlerden çok, büyiik şirketleri etkiler. Çünkü bunlann her biri 100'ün üstünde de olmak üzere insan çalıştınyoriar" dedi. Guzel Sanatlar Genel Müdürü Ali Nur olaya kendileri açısından baktıklarında 1989'un bu yıla göre gelişme gösterdiğini söyledi. Nur, sağlıklı kuruluşların sorunlan sıkıntısız atlatabileceklerini, kredilerle şişen ve bu yolla sağlıksız büyüyenlerin piyasadan çekilebileceğini hatırlatarak sözlerini şöyle sürdürdü: "Piyasadaki fazlaJıklar alınacak. Çünkü her sektörde bir doyum noktası vardır. Eger bir ülkenin ihtiyacı 30 milyon metre kadifeyse ve 60 milyon metrelik kapasite varsa buradaki 30 milyon metrelik fazlalık alınacaktır. Reklam şirketlerinde çalışanlann ücretleri ancak enflasyon oranında arttınlabilir, üstüne çıkamaz." Boğaz kaptanlan bankacılara ömek gösterildi. PROE DR. ABAC MEED iciN HAZIRLADI CUMHURİYET/11 "Türkiye'de Bankalar ve Bankacılık Sistemi" adlı kitabın tanıtımını yapan Prof.Dr. Selçuk Abaç, mevduat faizieri vade yapısının, bankaları zor duruma düşürecek nitelikte olduğunu savundu. Baııka lara karne ABH taptaa Krat façMâf Bankaların 1986/87 panoraması AMf I 53.69 47.84 3318 26.84 36.99 33.83 27.64 23.02 45.58 30.10 40.24 41.06 44.69 43.26 2.85 2.02 mtm 1 «•)) Bvyuk özel bankalar 1986 5.519 iş 8ankası Aktoank Yapı Kredi Pamukbat* Türkbank GarartS Sekerbaik SMHİ ortataması m Defterdarkktan uynrı Ekonomi Servisi İstanbul Defterdarı Kemal Civelek, tstanbul vergi dairelerinin posta suretiyle tebliğ edemediği belgelerin, gazetelerde ilan edildiğini söyledi. tstanbul Defterdarı Kemal Civelek, vergi mükelleflerinin gelecekte bir süprizle karşılaşmamaları için ilan yoluyla yapılan tebligatların gazetelerden incelenmesini istedi. /7O, fırıncıyı cezalandırdı Ekonomi Servisi İstanbul Ticaret Odası (İTO), eksik gramajlı ekmek çıkaran bir fırına iki ay süreyle üyelikten çıkarma cezası verdi. Gelen şikâyetler üzerine piyasada araştırma yapan İTO yetkilileri, YeBak Ekmek Fırını 'nın ürünlerinin gramajmm eksik olduğunu belirlediler. 19&9 yılı için "kemer sıkma" hazırlıklarını sürdüren reklam şirketlerinin yetkilileri, bu yıl sektörde çalışanlann ücretlerinin "ancak" enflasyon düzeyinde yükseltüebileceğini vurguladılar. tırmadıklarım, bunun da reklam piyasasında "büyüme olmasa bile gerilemenin de olmadıgını. ancak yerinde saymanın olduğunu" gösterdiğini soyledi. Tolga. Î989'da talepiere göre TRT'de yer bulunamadığını, ama bugunlerde imzalanacak sözleşmeler sonrasında bunun ne kadannın gerçekleştirileceğinin belli olacağını da ifade ederek "TV reklamlannda eski reklam filmlerinin yeni müziklerie sunulması söz konusu. Bu DÖVİZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florıni 1 isveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 İtalyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Dövız Alış Döviz Satış 1811.70 1558.61 148.14 Efektıf Alış 1808.08 1529.05 147.84 1040.33 48.85 269 42 433.29 304 52 921.07 299.65 1235.03 138.64 14.49 6340.84 3329.58 473.95 Efektif Satış jjfcj ŞP 1574.35 149.64 1052.94 50.29 272.69 446.12 308.21 932.24 303.28 1250.00 1830.00 T C ZİRAAT BANKASI 13 MAUK 1988 TARİHİNOEKİ DÖVtZ KURLAM S* S 1555.49 1040.33 49.69 269.42 440.78 304.52 921.07 1235.03 141.04 14.74 6450.50 3329.58 482.15 147.84 1808.08 DÖVİZİN CİNSİ 1 ABODOLARI 1 AVUSTRALYA DOLABI 1 AVUSTURYA $İÜHİ 1 BATI ALMAN MARKI 1 BELÇİKA FRAHıl 1 BANİMARKA KRORU 1 FİN MARKKASİ 1 FRAKSC FRANGI 1 HOUANDA a O R İ N İ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANGI 100 İTALYAN LİRETİ 1 JAPON YENİ 1 KARADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABfeTAM RİYAÜ DÖVİZ EFEKTİF 299.65 1042.41 49.79 269.96 441.66 305.13 922.92 300.25 1237.50 141.32 ALIŞTL. SATtŞTL ALIŞTL SATIŞTL 1811.70 1815.32 1811 70 1829.81 1555.49 1561.72 1525.99 1574.19 148.14 148.43 148.14 149.62 1042.41 1044.49 1042.41 1052.83 49.88 49.69 49.69 50.28 269.42 270.49 269.42 272.65 440.78 442.54 432.42 446.07 305.13 305.74 305.13 308.18 922.92 924.76 922.92 932.14 299.65 300.85 299.05 303.25 1237.50 1239.97 1237.50 1249.87 141.04 141.60 138.36 142.73 14.74 14.79 14.46 14.91 1504.85 1510.88 1476.31 1522 94 6450.50 6476.35 6328.15 6528.06 280 28 281.40^ 274 96 283.64 3336.25 3342.92 3336.25 3369.61 482.15 484.08 473.00 487.95 1477 6463.43 3336.25 483 12 142.75 14.92 6528.72 3369.95 488.00 ÇAPBAZ KURLAR $ $ $ $ 1.7379 5.9374 1,9630 1,4640 B. Alman Markı Fransız Frangı Hollanda Ftonnı Isvtçre Frangı $ 1281 98 İtalyan Lıretı $ 1 2 2 66 Japon Yeni $ 3.7500 S Arabıstan Riyali C 1.8415$ Ekonomi Servisi Türkiye'de bankaların başarılı olabilmek için sadece bir alanda uzmanlaşmadan, her çeşit bankacılık hizmetini vermesi gerektiği vurgulandı. Ingiltere'de yayımlanan dünyaca unlu bankacılık ve finans dergisi Euromoney'nin kasım sayısında Türkiye'de yatınm bankacılığını konu alan bir yazıda, Türkiye'de bankacılar, Boğaz'da seyreden kaptanlara benzetildi ve "Eger bankacılar, Boğaz'daki kaptanlar gibi gemiyi kullanmayı ve akıntılara karsı koymayı becerebilirlerse, başanh olabilirler" ifadesi kullanıldı. Euromoney'nin Rosamund Jones imzalı ve "Esnek Yaşam Savası" başlıklı yazısında, Türkiye"deki belirsiz bankacılık ikliminde çok yönlülüğün prim yaptığı ifade edilerek Türk Yatınm Bankası, Finansbank, İktisat Bankası, Yapı Kredi Bankası, Uluslararası Bankası, Türk Ekonomi Bankası, Tekstil Bank ve Citybanktan yetkili kişilerin yatınm bankacılığı, özelleştirme, sermaye piyasaları ve araçları konularındaki görüşlerine yer verildi. Türk Yatırım Bankası'ndan Vural Akışık, doğrudan yabancı yatmmın Türk fırmalarının buyümesi için tek yol olabileceğini savunurken tktisat Bankasfdan Erol Aksoy bankacıhkta çok yönlü hizmeti savunarak Türkiye'de bankacılığın strateji planlamadan çok çevreye uyum sağlamak ile yapılacağını kaydetti. Dergıde yer alan iki ayrı yazıda yüksek faiz uygulamasina ilişkin bankaların endişeleri ve bankaların mali yapısına ilişkin sorunlar ile düzenlemeler ele alındı. Bankacıya yabancı nasihatı Ekonomi Servisi 'Türkiye'de Bankalar ve Bankacılık Sistemi" kitabını yayımlayan Prof. Dr. Selçuk Abaç, bugünkü faizin vade yapısının bankaları zor duruma düşüreceğini ve sektörden problemli bankalann elenmesine önemli katkı sağlayacağını savundu. Abaç, "Enflasyonun düseceğine inanılıyorsa, vade yapısı tersine çevrilmeli ve yuzde 85 faiz bir yıllık mevduata değil, bir aylıga verilmelidir" dedi. Ingiliz Middle East Economic Digest (MEED) ile birlikte hazırladığı kitabın tanıtımı amacıyla müdürlüğunü yaptığı M.Ü. Bankacılık ve Sigortacıbk Enstitüsü'nde bir basın toplantısı düzenleyen Selçuk Abaç, bankalara karne verdi. Bankaları 14 ayn kritere göre değerlendiren Selçuk Abaç, rating (değerleme) yetkisi olmadığından dolayı, bankalann sınıf geçip geçmediği konusunda açıklamada bulunamayacağını söyledi. Abaç, bankacılık sektorü yanında sermaye piyasasının da gelişmesi için rating şirketlerinin faaliyetine bir an önce izin verilmesi gerektiğini belirtti. 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 6 882 3.052 3675 2.878 3.513 1.028 1.504 1399 2.09 0.94 1.33 105 6.73 4.66 6 07 0.78 0.00 0.81 040 3.61 0.41 5.33 203 1.57 1.85 905 784 735 1.02 2.85 4.09 4.43 3.24 2.53 2.17 4.24 1.292 330 396 445 42.77 37.17 2.79 2.04 250 Orta boy özel bankalar İktisat Interbank Dtşbank Esbank İmar Tütünbank 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 "İşe kamu bankalarını özelleştirerek başlardım" Bankacılık sektörünün artık değişmesi ve buna da öncelikle kamu bankalanndan başlanması gerektiğini kaydeden Abaç, sektördeki kamu hâkimıyetine son verilmesi için özelleştirmeyi onerdi. Abaç, "Ben özelleştirmeden sorumlu olsaydım, ise kamu bankalarını özelleştirerek başlardım" dedi. Basın toplantısında, bankacılık sektorundeki gelişmeler üzerinde de duran Selçuk Abaç, şu değerlendirmelerde bulundu: • Mevduat, faizlerin arttırıldığı 14 ekimden 18 kasıma kadar geçen 5 hafta içinde yaklaşık 2 trilyon artarak 19.1 trilyon liradan 20.9 trilyona yükseldi. Aynı hız devam edeıse yıl sonunda 23 trilyon liraya ulaşacak olan mevduat hacmi son 5 yılın en düşük artışıdır. • 14 ekimden sonra 5 haftahk mevduat hacmi yaklaşık yüzde 10 artarken, kredi hacmi sabit kalmıştır. Bu gelişme, bankaların yuksek kredi faizieri ile kredileri plasman yapmaktan ve geri dönmeyecek kredilerini artürmaktan çekindiklerini gostermektedir. Ama aynı zamanda iş hayatının yüzde 140'lara ulaşan yuksek kredi maliyeti ile bankalardan kredi talebinde bulunmak istemediklerini de göstermektedir. • Bu gelişmeler ışığında bankalar, kredi müşterilerinin seçiminde çok daha titiz davranacaklardır. • Bankalar kredi risklerini azaltmak için kendi maliyetlerini duşürmeye zorlanacaklardıı. Bunun için de daha etkin faaliyette bulunma, genel giderleri düşürmek, hesapsız reklam, şube açma ve giderlerini azaltmak zorunda kalacaklardır. Unutulmamalıdır ki bunun kredi maliyetinin yaklaşık üçte biri bankalardan kaynaklanmaktadır. • Kredi maliyetinin yüksekliği, firmalan bankalar dışında finansman aramaya zorlayacak ve sermaye piyasasının geiişmesine katkıda bulunabilecektir. • Pozitif reel faiz uyguiamasına devarn edilmesi halmde bankalar, kaliteli kredi müşterisi arayışı içinde olacaklar ve ük kez vitrinlerinde "satılık krediler" levhasını bulunduracaklardır. • Pozitif reel faiz uygulaması bugünkü vade yapısı ile sürdürülecek olarsa gelecek yıl enflasyonun düşmesi halinde genel giderleri yukselecek çok şubeli bankalar önemli zararlara uğrayacaklar ve zor duruma düşeceklerdir. Egefcıı* Koc Amex TE8 Stmf ortalaması 336 573 475 565 248 396 126 244 116 242 172 220 139 217 97 142 65 118 32.86 37.48. 46.32 43.13 48.78 50.36 3512 35.55 8.35 2413 33.22 28.87 38.10 39.36 53 92 42.59 14.56 23.90 38.18 38.30 2.83 2.53 3.75 2.09 489 4.34 4.78 434 0.81 3.57 0.00 3.02 2.48 134 1.87 3.12 68.28 0.22 19 03 0.51 17 79 279 1423 0.81 5.02 2.79 11.72 1.46 0.00 5.59 0.00 4.60 0.00 4.60 0.00 3.49 7.20 3.22 5.27 268 Küçük özel bankalar Demirbank 1986 BnpAk TARİŞBANK TİTtBANK Tekstil Finans Adaoank Smıl ortalaması 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1986 1987 1966 1987 1986 1987 41 75 26.12 40 26.81 29 48 21 37 9 31 1948 59 39.60 27.82 22 61 31.93 34.07 2 45 43.22 2.89 1.18 3.98 0.95 0.00 9 70 0.00 10.60 18.90 384 10.91 3.54 3.01 2.75 8.58 2 45 0.00 658 000 4.27 26 33.65 12 12.55 14 23.22 23.11 31.67 2.57 0.13 000 1.11 6.21 433 3.48 404 0.00 0.00 The Economist Bu arada Ingiliz The Economist yayıncüık grubu tarafından hazırlananan "1989'da Dünya" adlı kitapcıkta, 1989'un Türkiye için kritik bir yıl olacağı, borç yükünün hafıfletilmesi ve büyümenin canlanması durumunda, ekonomik genişlemenin ve Avrupa ile birliğin sağlanacağı, aksi takdirde Türklerin başarma arzusunun bir nesil daha bekleyebileceği ifade edildi. ALTIN GÜMÜŞ Alış Cumhunyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bilezık 18 ayar altın 900 ayar gumuş 162.500 167.000 24 650 22 100 18 485 Satoş 164.000 175 000 24 750 24 200 18 565 SERBEST PİYASADA DÖVİZ Alış ABD Dolan Batı Alman Markı İsviçre Frangı Hollanda Florinı Ingıtız Stertını Fransız Frangı 1846 Satı; 1850 1065 1062 1255 T.C. ZİRAAT BANKASI "Giiciine erişilmez" 1260 940 3430 935 3400 350 400 308 310 Fotokopi makinaları • Bugün uygulanan vade yapısı yanlıştır. Enflasyonist beklentileri arttırmaktadır. Eğer enflasyonun düşmesi hedefleniyorsa bu kez faizin vade yapısı tersine çevrilmelidir. İçinde bulunduğumuz koşullarda en uygun vade yapısı bir aylık mevduata yüzde 85, üç aylığa yüzde 80, altı ayhğa yüzde 70 ve bir yıllığa yüzde 6065 faiz uygulamaktır. Faizlerin yanlış görünen bugünkü vade yapısı bilinçli olarak belirlenmiş olabilir. Çünku bir yıllık mevduata yüzde 85 faiz \ erilmesı bazı bankaları zor duruma düşürebilecektir, ama diğer önlemler alındığı takdirde enflasyonun düşürülmesine ve problemli bankaların eliminasyonuna da önemli katkıda bulunacaktır. Bu durumda banka sektöründe yaşanacak bir kriz, enflasyonu düşurmenin ve sektördeki yeni yapılanmanın bir bedeli olarak kabul edilebilir. Yeni YılaKazançlı Girin Peşinfiyatmataksitle/Hemen teslim Bir taksit Arçelik'ten/Hemen teslim Arçelik Yetkili Satıaları'na ISTE KAZANC hemen uğrayın. TABLOSÜ '88 fiyatlarındon ve ÜRÜNLER BUZDOLAPLAftl bu imkânlardan mutloko yararlanın. 450 LUKS GENISDOLAP 35 J LUKS TEK KAPILI 40} LUKS TEKKAPILI I. SEÇENEK ı Arçelik Yetkili Satıalan sizleri bekliyori Buzdolabı # Çamaşır Makinesi* Buloşık Makinesi* Fınn # Elektrildi Süpürge II. SEÇENEK PEŞİN FİYATINA TAKSİTLE HEMEN TESLİM Pesinat BİR TAKSİT ARÇELİK'TEN HEMEN TESLİM Pesinat Taksit Süre Taksit (3ay) 154.000 176.000 198.000 209.000 128.750 305.000 332.500 400.000 41.250 93 500 80.000 87.500 96.250 121.250 150.000 178.750 Toplam fiyat Toplam fiyat Kazancınız Indirimli özel fiyat 415LÜKSİKİKAPIÜ ÇAMAŞİRMAKİN£LERİ ARY7 SANZİMANU FuliAutomatic2W0 FJIAutomatic 2200 ARY33BL BULAStKMAK. ELEKTRIKU SUPURGELER TORPIDO SUPER ELECTRONIC 154.000 176.000 198.000 209.000 128.750 305.000 332.500 400.000 41.250 93.500 80.000 87.500 96.250 121.250 150.000 178.750 61 ö 000 704.000 792.000 836.000 515.000 1.220.000 1.330.000 1.600.000 165.000 374.000 320.000 350.000 385.000 485.000 600.000 715.000 77.000 87.000 92.000 56.500 135.000 150.000 175.000 20.000 ,7.000 77.000 87.000 92.000 56.500 135.000 150.000 175.000 20.000 45.000 34.000 38.000 42.000 53.000 65.000 78.000 >3ay 13ay 13ay 67.000 77.000 87.000 92.000 56.500 135.000 150.000 175.000 20.000 15.000 34.000 38.000 42.000 53.000 65.000 78.000 871.000 1.001.000 1.131.000 ' 96.000 734.500 1.755.000 i.950.000 2.275.000 220.000 495.000 442.000 494.000 546.000 689.000 845.000 K014.000 13 ay 13ay 13ay 13ay ı ı ay 540. mtNLAR ARF2 KLAS1K ARF5IDEAL ARÇELİK ARF9ELEKTRO ARF7ELEKTRO TURBO ARF4AKILLI ARF8 SUPER 34.000 38.000 42.000 53.000 65.000 78.000 13ay 13ay 13 ay 13 ay 13ay I3ay