Katalog

16 KASIM 1988 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 ISMAIL GÜLGEÇ MUZIK HAYVANLAR Melankoli denizînde bir siyah inci Müzikle yoğrulu geçen yılların içinden geriye dönüp baktığımızda Armatrading imzalı 13 albüm görüyoruz. 150'ye yakın da özgün beste. Etkileyici bir üretim coşkusu var Armatrading'de. Birkaç tanesi dışında hepsi tek bir olguya mikroskop tutuyor bu bestelerin: însan ilişkileri. özellikle de kadınla erkek arasında süregelen dalgalanma, titreşim... YAVUZ BAYDAR "The Shouling Stage" (Buğn ma Aşaması), sonbaharın adıııdan en çok söz ettircıı albümleri arasında. Yoğun bir arzııı yürürlükte olduğu mitzik piyasasında gerek eleştirmenler, gcrckse "sıradan" dinleyiciler tarafından böylesine ortaklaşa yüceltilen çalışmalara rastlamak güçleşir oldu artık. lçindc belirgin bir bütünlük / tutarlılık scrgileyen bu ilginç yapıtın yılın en iyi 10 pop / rock ürünü listesinde kendine yer açacak gücc sahip olduğunu bugün kuşku duymadan savlamak mUmküıı. Bağırma Aşaması... Türü açısından ilk duyuşta dudak büktüreıı, tuhaf çağrışımlara yol açmaya aday bir albüm ismi gibi gelebilir bu belki. Ama yapıtın altında son 15 yılın en "bircysel" (özerk diye adlandırınak belki daha doğru) besteci ve şarkıcılarından biri olan Joan Armatrading'in imzası var. Böyle olunca durum değişiyor clbette: "Bağırma Aşaması", Armatrading'e tamı tamına yakışan bir isim seçimi. "Sevgi Penceresi" gibi sıradan bir başlıkla karşılaşsak, şaşkınlığa dUşmedc hakkımız olurdu! 30 yaş çizgisinc iyice yaklaşmış olan Armatrading, I974yılından beri, metinlcrindc "kişisel" olanı, "öıe\"\ cn yoğun biçimde, benzersiz bir dillc ön plana çıkaran ve bunu metinlere koşut özgünlükte bir müzikle kenetleycn, dikkatedeğer bir sanatçı. Hayrantenlikli hava, herhalde bu koşııl ların ürünü. Sesini yine özgürce, "şova girişmeden" ve Madonna örııeğinde gördüğümüz gibi yapaylığı anıaç haline getirmeden kullanıyor. Tam bir siyah olmasına karşın (Yaşamı 7 yaşına kadar Antigua'da geçmiş) AüD'deki ırkdaşlan gibi gcniş, yaygın bir sese sahip değil Armatrading; lıafif vibratolu söyleyişini duygular, halta zaman zamaıı düz anlatım/konuşnıa biçimi üzerine kuruyor. Bu, bir eksiklik değil, onuıı özgünlüğünü belirleyen bir güç. Son albüıiKİe ürpertici boyııtlara ulaşabiliyor bu gııç: Albümle aynı adı taşıyan beste, tipik bir öı nek. Ilayranı Mark Knopfler'in gitarıyla katkıda bultınduğu "Bağırma Aşaması"ndaki (kadınla erkek arasında iletişimin körcldiği, bağırmaya dönüştüğü aşama anlatılıyor burada) olağanüstü yorumuyla Armatrading, yapıtlarında ııc ölçüde "ki$isel" olduğu konusundaki tüm kuşkulaıı da bir Joan Armatrading 30 yaş çizgisine iyice yaklaşmış olan Joan Armatra anda siliyor. Ürkütücü bir duyguding'in hayranları arasında Bob Dylan, Elton John, Mark Knupfler, Van Mor sal çıplaklık... rison gibi devler de var. ' ' I Iıc Shouling Slage"in kay lan arasında Bob Dylan, KKon John, Mark Knoptler, Van Morrison gibi dcvlcrin olması da çalışmalarının niteliği hakkında t"ikir verici. Başından beri, özellikle de kendi adını taşıyan üçüncü albümündcn (1976) beri, pop/rock içinde son 10 yılın depretn ve fırtınalarından ıızak durmaya özen gösteriyor, müzikle "yeni, yuhııııcı vc geeerli" olanı kendine ııyarlamıyor, artık iyice yerleşiklik ka/anan ve Tracy Chapman kuşağını bir hayli etkileyen Armalrading Modeli'ni (kıvamlı bir hüzün içindc yüzcn bir maket bu) hcr ycni albümündc biraz daha kusursuza yaklaştırıyor. Müzikle böylesine yoğrulu ge çen yılların içiııde geriye doğru baktığımızda Armatrading imzalı 13 alhlinı görüyonı/, 150'ye yakın da özgün beste. Etkileyici bir üretim coşkusu var Armatrading'de. Birkaç tanesi dışında hepsi tek bir olguya mikroskop tutuyor bu bestelerin: Însan ilişkileri. özellikle dc kadınla erkek arasında süregelen dalgalanma, titreşim. Insanlık tarihinin bu en kaçınılmaz, en tcmel çelişkisini Armatrading, kendi özel yaşamı nın, duygulaıla kat kat örülü olduğu belli olan iç dünyasının nıerkezini oluştuıduğu bir çember içinde işliyor. Heı bestesinde bizleıi hepimizi sık sık yoklayan duygusal dalgalanma biçimleriyle yüz yüzc getirip gerisini bize bırakıyor ve çckiliyor aradan: 15u yarıgizli Armatrading tablolannda acıyı, kıskançlığı, özveriyi, tulkunun çekici zincirlerini, suçlamayı, suçlanmayı buluyoruz. Ingillere'de Surrcy'de bir kır cvinde yaşam sürdüreıı, özel ilişkilcıini bilinçle dışa kapalı Uılan, Londra'nın "flaş." yerlerinde görünmekten nel'ıet eltiğini sürekli olarak vıırgulayan Armatrading, bestelerini, yine kendi deyişiyle, yakın çcvresindeıı aldığı izlenimler üzerine kurtıyor, biıinci (ekil şahsın arkasına "çok giırli" olarak kendisini de katıyor. "The Shoııting Stage" de yine aynı dünyanın motifleriyle örülü bir halı. Üstelik "el yapımı" bir lıalı bu: Armatrading, albümü baştan sona ilk kez, evindc ktırduğu stüdyosunda kotarmış. 10 bestede bulduğumuz rahatlık, iç Ingiliz şarkıcı Armatrading'in 13. albümü Bil.'M F f T BfN M£TAE.z;h£ BPN MAYMUNLARA ) ONUAPIN I JN / ANAM \ KİM KİME DUM DUMA BEHIÇ AK ' Oduljârden,, daha faıh i i piyango b>teti£nn fcs taıanma p o/ur faa heriama» %hilarından hplona e Jldıâım her t zarar Sfmp cranım ı . aslında bu yuıde ftik^ oranını yi/Zdg guie " ' kazanma. atf duşer.. oranı 'fcar yüzden bir b'lçj cılmak hfir Zamar\ nağı iletişim köıelmesi ise öteki bestelerin kaynakları aldatma/al danma, öfke, istek, ıımutsıız bckleyiş... Sınırsız mııtlıılıık. Parçaların isimleri zaten yeîcrli bilgiyi veriyor: "The Devil I Know", PtKNİK PİYALEMADRA " O i d I Make You U p " , "VVords", "AN a VVoman Needs", "Oark Trulhs"... Albümü bestcleri ve sesinin yanı sıra gitarıyla da süsleyen Armatrading'c Dirc Slrails'ın Mark Knopfler'inden başka son yılların en lirik basçılarından Pino Palladino ve gitarda Phil Palmer eşlik ediyor. Davulda isc Sling'dcn Petcr (»abriel'e ve Joni MilcheU'e kadaı heıkesin gözdesi haline ge len Afrikalı Maıııı Katche var. Böyle bir ekipten çıkan ürünün nasıl bir şcy olacağını kestiımek zor olmasa gerek: Koyu, ama aynı ölçüde esnek, "loş" düzenleme lerin siyah tespih taneleri gibi arl HIZLI GAZETECİ ISECDETŞEN arda di/ildiği, kendini hemen ele vernıeyen, yavaş yavaş sevdiren SBH Nşrı bir albüm "The Shouling Stage". soRou&ımı Önermemek Armatrading'e değil, BhİRSİH.. öncelikle onu tanıyan ya da MPİ, BBNİ YORMAPAH tanımayan müzikseverlere hak KENPUİ6/Nsızlık etmek olacak. PENAUIAT KÛRNIU AÇ f/i\. SAHfi PİPE SÖYl İİM Mi "> SABAUA U6RASAMAM İlölNtA KONUSACM MiM ? Istanbullda Kübalı gitarcı kııllür Servlsi Kübalı gitarşembe günü saat 18.30'da Atatürk Kültür Merke/.i'nde bir resital verecek. ÇAY İÇ£R cı Aldo Rodrigucz 17 kasım per ÇIZGILIK. KÂMtL MASARACI , , . rinde orkestrayı Tadeusz Strugala yönetti. Moskova Konservatuvarı keman profesörlerinden olan Sovyet sanatçı Valeri Klimov'un solist olarak katıldıgı konserlerde Edvvard Grieg'in "Peer Gynt 1 ve 2. Suitinden Bölümler", F.Mendelssohn Bartholdy'nin "Op 64 Mi Minör Keman Konçertosu" ve Antonin Dvorak'ın "8 No'lu Senfonisi" seslendirildi. istanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nın "Ûlümünün 50. Yılında Strugala ve Klimov Atatürk'ü Anma Konseri" adıyla verdiği 11 ve 12 kasım konserle Rodriguez ilk bölürnde John l)owland, Maııro Gııilliani, Leo Brouwer'in yapıtlarını, ikinci bölümde ise Jorge Cardoso, Astor Piazzola, Jorge Morel ve Rodriguez'in yapıtlarını seslcndirecek. Müzik eğitiminc Küba'da Yüksek Sanat Enstitüsü'ndc tanıamlayan Rodriguez, halcn Havana Ulusal Sanat Okulu'nda pcdagog olarak çalışıyor. Sanatçı 1979'da Hslergon Uluslararası Gitar Fcstivali'nde birincilik, Venezüella 4. Aliıio Diaz Yarışması'nda, 1982'de Havaııa'da yapılan Uluslararası Uitar Festivali Yarışması'nda üçüncülük ödülleı i kazaııdı. AĞAÇ YAŞKEN EĞtLİR KEMAL GÖKHAN GÜRSES Kerouac ve Parker'ın ruh kardeşi: Tom Waits Amerika'nın en şiirsel sesi Gerçekte Tom Waits şarkılan, Amerikan düşünün birer parodisi. Bir şarkı yazarı olarak daitna toplunı dışı karakterler yaratıyor. Waits sanrılannın sakinleri, solgun anılar taşıyan ve toplumun bütününden soyutlanmış oluşlarının bilincinde olan 'vagabond'lar. Bu izolasyon, onları bir araya getirerek aralannda dayanışma ve 'kardeşlik' doğuruyor. HALİL TURHANLI beneo gibi oncınli yötıelmenleriıı lilmlerinde rolleı aldı. Sarkılaıında yaşamlaııııdaıı kesilleı anluttığı "lowlife" kaıakteıleıini caıı Uıııdırdı. Aııcak Jııek kcroııue'ın yakın doslu olan Beat yönetmen Rohırt Iraııkın "C'und> Mounlain" filnıiııde loın V\:ıits. nıilyoneı bir plak şirketi sahibi m ile de yakın ilişki içine girdi. (*op lüylc izleyicisine sürpıi/ yapıyor. pola, Jim Jarınıısh, Hector Bu Tom VVails ayrıca, rol aldığı bu l'ilmlerden bazıları için müzik de yaptı. Sinemacı Waits Cierçekte Tom VVaits şarkılan, Amerikan düşüııün birer parodi si. Bir şarkı yazarı olarak dainıa lopltım dışı karakterler yaratıyor. Waits saı kıkıı ıııııı sakinleri solgun anılar taşıyan ve loplumuıı bütününden soyullaııııuş oluşlarının bilincinde olan "vaguboııd" lar. Bu izolasyon, onları biı araya geliıerek aralannda dayanışnıa ve "kardeşlik" doğuıuyor. VVails'in son albunıu "Big Time" gerçekte, San Praneisco ve los Angeles'ta vermiş olduğu iki konseıin caıılı kaydı ya da ha/.ı eleştiııneıılerin nitclcmesiyle, ayııı adlı koııser lilminin "soıındlrack"i. "Big Time"daki parçalaı VVails'in uııeeki yıllarda yapıııış olduğu iki albüınden "Swordfishroınbones" ve "Kuin Dogs" daıı alınnnş. TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAIS 16 Kasım 1869'DA 8U6ÜN,£ÜVEYŞ K4NALI TÖBBNLE ULAŞIMA AÇ1LDI.BİRFSANSI2 PİPLOMArt V£ MÜHEHPtSİ OLAN FEROINANO PE L£SSEPS, KAUİRE'DE KONSOLOSOLABAK BULUNURKEN AKOENİZ'LE IClZJLDENİZ'i BİRLEŞ.TİRMEYİDÜ ŞÜNMÜŞTÜ. ZAMAMN MISIR l/Al/Sİ SAİT PAŞA~ PA FİKRl ÇOK SEGENMİŞrt.BU İ$ İÇİN TVPMKLARIN SAHİ8İ OSMANLI IMPAeATVRtMĞUNUN İZNİAUNINCA KAZIYA BA$LANDl. 15 Y/L SÜREN İNŞAATTA 2S BİN MISIRLI İŞÇİ ÇAL/Şr/. BATJYA G[OEN DENİZ YOLUNU K1SALTAN KANAL ÖRNS6İN, &ASRA KÖRFE2İNPEN AMSIiİKA~'i*C AFRİKA KITASINIDOL4ÇIP 13. ?SO MİL YOL XAT£rM£K yERlNE,9.7SO MİLE İNDİRİYOKDU. BÜYÜK Sig TASARRUF PEMEKTİ BU.. GUVEYS K4NALIAÇILIYÖRL LOMDRA Tom NVails, al tcrnatil' Amerika'nın en şiirsel se si. Şarkılarında, Beat yazınının ve caz müziğinin eşsiz sentezini kotaran bir ozan. .lack Kerouac ve C'harlie Parker'in ruh kardeşi. Tom Wails, ilk kez 1970'lerin başında Kalil'orniya'da, batı kıyısının küçük gece klüplcrinde sahneye çıklı. Country vc lolk öğelerinin ağırlık taşıdığı ilk albümü, "Closing Time"ın ardından yaptığı plaklaıda 'roul' caz şarkılarına ve hüzünlü, loınaııtik blucs baladlarına yöneldi. Bu çalışmalarında, NVails'in vokal ve piya nosuna çoğu zaman saksofoının altyapı oluşturduğu bir caz dört lüsü eşlik ediyordu. 1976'da yaptığı "Small Change" albümünden ilibaren kcntin kıyılarında yaşayan ycrsiz yurtsuzların, aylak vc ayyaşların yaşamları üzcrindeki gözlemlerini yoğurılaşlırdı. Bu dönemdcki albümleri hcp caz stilindeki şaıkılardan oluşuyordu. 1980'lerde yaplığı, "Blue Valentine" ve "Hcart Allack and Nine" albünıleriyle birliktc daha konvansiyonel bir tarza, eleklrikli rock soundına yakınlaştı. 1983 yılında gerçekleştirdiği ve en ilginç albümlcrinden biri olan "Stvorclfishrombones" isc dcğişik sesle Walts'ln "low llfe" karakterlerl 1980'lerde sinema ile yakın ilişki içine giren Tom Waits, Coppola, Jim Jarmush, Hector Babenco gibi önemli yörin kolajı idi. netmenlerin filmlerinde roller aldı. Şarkılarında, yaşamlarından kesitler anTom Wails, 1980'lerdc sirıema lattığı "lowlife" karakterlerini canlandırdı 50 Y1L OINCE Cumhurıyet lulısil geıteliği, kaııutlımluı; tifjrelıneıılerı ve sııhuylıırı olnıuk ıızere lluıb Akuıienıisi, bunu tukiben Yeılek Sııhuy okıılıı (ulebeleri; Cııınhuriyel Yiiee Şef Atalurkun ıtuaşını, bıiyiik bir ıslırab ve oınılnuız llıılk l'urlisi erkıııu ve llalkevi ulare lıeyelleri, ınalî. lieıırı ve bir yas içinde ziyarel için iduıi leaekküller, izciler; sabırsızlıklu bekliven Tıırk öğledeıı sonra lise ve oılu ınılleti, ııihayeı sevRİIi ve aziz deıeeeli ınckıeh lalebelerile oliiniın ııııaşı eirafuıda lavuf luılk. itiziııı fteçidine isiiıvk elınek J'malını kazunnııslır. edeccklerdir. llazırlanınış olıın ziyarel f>n>ı>raıımuı f>on; hııyjın, saal Yarından ilibaren iki giiıı V.30 da llııyıik Mılleı devaın eııııek iizere ilknıekıeb Meelisinin ve diğer lıevellerin luleheterile luılk ayni sekilde ıııiizeyyen çelenkleri nıeıasiıııle zi.vııreılertle bulunahileeeklenliı: labuıun baş larafına /.iyuıvtçiler, saal kıılesi konulacuk, ınıııeakıben ve eivarındaki kupıdan girecek. ıııııavven saaller dahiliııde bıiyiik iiliiyıi selümladık lan askerî ve ııııılki zeval, sonra difier ka/ııdan Ihişluııııda Keklöı Ccııııl Hilsel çıkacaklardıı. ve profesöılen bulıındug.ıı Üniversile ve yiiksek ıııek leb lıalde Üniversile ve viiksek lalebeleri, Ölü Alalannın aziz 16 Kasım 1938 naaslannı ziyaıeı eııııek iizere. bııiiiiıı suhahleyin saaı sekizde Üniversile balıçesiııde laplanaeaklardıı: Huşıu Kıkıor oldugu lıalde Pekaıı ıv profesörlerile hıı hk ıe \tnıı dokuzda saraya giderek sı«; lazinı vazijesini //</ edeeeklerdir. Alatiiık'ıın eeınızesiniıı Dolıııaba/ıçe sarayıııdaıı /<>/> arabasııuı nakliııden iıibureıı ya/ıılaeak ıııenısiııule bıılıııııııak iizere Meelis ınııııına 9 ki^ilik biı lıeyeı şehnınizden hurekeı edeeekııı. lleyel. Meelis reis vekillenııdeıı birile idaıv âınirlennden biri. l)iva;ı riyııselınden bir kisi ve ulıı ıııeb'usiaıı nıüleşekkil rlanıkııı. tduıe dıııiıleıiııdeıı I lnlul liayrak ve Divuııı Kıvaseııen Ali /.ırlı lıevele dalıildıı. İsıanbul vilâyeıınden: I Aıaıiirke yapılacak lazinı Zİyarelinde teşrijutu dalıil olan askeıı" zevalın biiyitk iiııi/ornıa ve ııııılki erkânın eakelaıay ve siliııdir şapka. 2 19 sonivsrinde yapılacak eeııaze ıııeıvsinıiııde de geııe leşrijala dalıil uskerî zevalın bıiyiik iinilorıııa ve ııııılki erkânın siyah yelek ve bevaz boyunlhijiı ile frak ve siliııdir şapka şiiyeeekleriniıı ilan bııynrulnıasını Isianhul I alisi Anadolıı Ajansından riea eder. Son albüm Uişleri nikotinden sararmış şarkıcı, akoıdiyoıı çalıyor vc bir niııni söylüyor: "C'old ColıJ (iround". Başında kenaılan kıvıılınış bıııuşuk biı şapka. Dudakl.ıı ıııııı arasında yarı sonmüş bir sigara. Doluııayı, Burboıı şişesiniıı içine saklaıııış. (,'üııkü böylesi doluııaylı geceleıde küçük çocuklaı bılc tuhal şeyleı hissederler. Ninni bitiyoı. Biraz da biiyük ler için müzik. Şiıııdi dişleıi nikotinden sararmış şaıkıcıya en az onıın kadaı ınahmıır biı ca/doıllüsü cşlik ediyor. l'iyanisliıı başı tuşlara düştü düşecek. San Irancisco'da saat sabahnı döıdü. Az sonra körlcz yöresindc güııeş doğacak. Ebedî Scf Aluîürkv tazim