Katalog

16 KASIM 1988 DIŞ HABERLER CVMHURİYET/3 Saharov'dan Gorbaçovh clcştiri HASHINGTON (AA) Sovyel Fizikçi ve insan huklart savunucusu Andrei Saharov, SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un "bazı siyasi taktiklerinin" açıklık sürecini tehlikeye sokiuğunu söyledi. ABD'de buhınan Saharov, önceki gün Washington 'daki Smithsonian tnstitüsü 'nde Atnerikalı yetkililerle görüştü. Seçimbugün Dış Habcrler Servisi Pakis11 yıl aıadaıı sonra ılk ke/ gertaıı'da lünı dünyada meıakla bek çekleşliıilen seeiııılere Ikna/ir lenen geııel scçinılcr bugun yapı Bııllo liılerlığıııdeki l'akistan lıyoı. Halk Pariixi(HPP)\eeskibaşbakanlardan Mııluımııud llıııı JııParlamentodaki 2.17 sandalyeneco liderliğimlıki iktidaı partısi nin yeni sahiplerini bulacağı seMüslüman Bırlik dahil lophıııı 7 çimlerde 48 milyon kişi oy kııllaparti katılıyor. nacak. Seçimlcrdc parlamentonıın Yüksck Mahkeme'nin oy kulycni tcmsilcilerinin yanı sıra eyalct mcclisinin 506 temsilcisi dc be lanabilmck için kimlik kartı koşulunu gctirmcsi üzerine seçimlelirlenecek. rc gcrgin bir siyasal ortam içeriParlaınentoda Müslüıtıuulur sindegirildi. Pakistan Halk Pariçin 207, a/ııılıklaı için 10 ve ka lisi lideri Butto bunu bir "lezgâh" dınlar için 20 sandalye ayrılmı> olarak nilclendiıdi ve açık bir durumda. Seçimlere katılan lop farkla olmasa dahi seçimden parlaın 7 partiden 137Oaday 237 san tisiniıı kazançh çıkacağını öne dalye için mucadclc edecek. sürdü. 'AKISTAN Süperlerin veda zîrvesi Mlhall Gorbaçov l)ıs llahcrler Servisi Sovycllcr Birliği lideti ^ilıııil Gorbaçov, gclccck ay ABD'ye giderek Baskan Konald Reagan'la besinci kcv buluşacağını açıkladı. Biılesmıs Mıllcllcr Cîencl Kıırııl çalısmala rıııa kalılmak nzere New York'a gıdccck olan Gorbaçov'un, !$aş kan Kcagan'la bir "veda zirvesi" niıı aıdıııdan büyük bir olasılıkla baskanlık görcvıni 20ocakta dev ralacak olan ycni ABD Başkanı Cît'orge Bush ilc dc bir araya gcleccği bclirliliyor. Ütc yandan, Ciorbaçov'uıı, ingiltcrc Krali v csı II. hli/abelh'tcn dc bir davcı alınası vc ABÜ'yc gitmcdcn öncc tngilteıe Başbakanı Margarct Thalcher ile görüimck fnsatıııı bıılacak olması, DoğuBalı ılıskılcrinin onumuzdeki aylarda ycni bir ivme ka/anacağı sckliııdc yorumlanıyor. Ingillcrc hükümeti önccki gıın Gorbaçov'u davet cttiklcrini duyurmu^, Amerikan C'BS Telt'vi/yonu da Sovyel lidcrin, Başkan Rcagan'la bcsinci kc/ buluşacağını hildirmişli. 1985 kası mından bu yana Reagan'la doıl kei1 buluşan Gorbaçov'un ABI) Başkanı görevini resmen devrelmedcn önce gerçekleşlireceği sotı bir görüşmenin özellikle slralejik nüklccr silahlar konusunda iki ııl kc arasındaki göruş ayrılıgıııı gi dcrmcsi, hiç dcğilse azaltmasım sağluyabilccck bir gclişmc olarak degerleııdiriliyor. l^ndra'dan arkadaşımız Kdip Kmil Öymen"in bildirdiğine gftrc de Ingillcre Başbakam'nın, Gorbaçov'la, yeni ABD Başkanfndan once buhibacak olması, Margaret Thatchcr'ın Balı itlifakı içindc en uzun sure gorevde kalan ve en ciddiye alinan lider konıımunu pckiştirmeyi amaçlıyor. Gorbaçov, ABD'ye gidecek ALİSİRMEN BUGIJN Süper Ceza Türkiye'nin trafiği kendine özgü, daha doğrusu ömür törpüsü. Ya kentlerarası yollarda birden alıyor sürücüler canınızı ya da istanbul'da her gün yollarda gıdım gıdım törpüleniyor ömrünüz. istanbul'da oturan bir yurttaş, ömrünün Ankara'da oturan akranından üç yıl fazlasını yollarda geçiriyor. Ankara'daki yurttaş da, kâr ettiği üç yılı hava kirliliğinden yitiriyor ve böylece tasada ve kıvançta değilse de, ölümde eşit hale geliyorlar Türkiye'deki trafik anarşısıni tüm yetkililer kabul ediyorlar. Buldukları umarı ise dün gazetelerde okumuşsunuzdur. Yöneticilerimiz umutlarını "süper ceza"ya bağlamış bulunuyorlar. Dünkü gazetelerde "Yıldırım uygulama bugün başlıyor, kırmızı ışıkta geçene 30.000 lira ceza var" diye yazıyordu. Dün Cihangir'den Cağaloğlu'na 45 dakikada giderken, yolda en aşağı dört arabanın kırmızı ışıkta geçtiğine tanık oldum. Cumhuriyet Gazetesi'nin sokağı ise, geleneksel biçimde "durulmaz" işaretlerinin altında park etmiş iki sıra araba ve kamyon, kamyonetle doluydu. Süper uygulamanın ilk günü görünüm buydu. Zaten başka türlüsü de beklenemezdi. Türkiye'nin sorunlarını çözmekte yetersiz kafalar, yıllar yılı her konunun üstüne cezaları artırma düşüncesiyle eğilmekte ve dolayısıyla hiçbir soruna çözüm getirememektedirler. Bir yandan aşırı formalite, insanlara yaşamı zehir ederken, öte yandan, şekilci denetimler ve ağır, ama sürekli denetim olmadığı için lafta kalan cezalarla trafik anarşisi sürecektir. Salt cezaların artırılması ne trafik suçunu ne de başka suçları önlemekte yeterli bir önlemdir. Önemli olan, kuralı çiğneyenin mutlaka karşılığını göreceğine inanmış olmasıdır. Bugün uygulanmaya konulan yeni cezaların da trafik sorununu çözmeyeceğini göreceğiz. ömeğin Cumhuriyet Gazetesi'nin sokağında yine arabalar "park yapılmaz" levhalarının altında park yapacaklar. 1978'de yazmış olduğumuz "Sokağın öyküsü" adlı yazıda, hiçbir gücün, sokağın düzenini geri getiremeyeceğini, darbecılerin dahi böyle bir işin üstesinden gelemeyeceğini yazrr.ıştık. Aradan on yıl geçti, Türkiye üstelik bir de kurumlarını allak bullak eden bir darbe ile çağımızda örneklerine, ancak geri kalmtş bazı ülkelerde rastlanan bir baskı dönemi yaşadı, ama bizim sokağın karmaşasında en ufak bir değişiklik bile olmadı. Olması da olanaksızdı. Çünkü trafik denetimi işlevsellikten uzak, tümüyle biçimseldi. Ve biçimsellik o boyutlara ulaşıyordu ki, insanın mantığı bu olgu karşısında isyan ediyordu. Örneğin birinden bir araba satın alsanız ve ertesi gün de, arabanızı bir garaja bırakıp, bir buçuk aylığına yurtdışı gezisine çıksanız, dönüşte artık aracınızı kullanmanız olanaksızdır. Çünkü ruhsatı yenileme süresini aşmışsınızdır ve o eski ruhsatla arabayı kullanmaya kalkarsamz, hapis cezası yersiniz. Trafik müdürlüğüne başvursanız, cezanızı ödeyip, ruhsatınızı yenilemeniz olanağı da yoktur. Once trafik sizi mahkemeye sevk edecek, orada duruşma yapılacak, ceza kesilecek, o ceza ödendikten sonra yeniden trafiğe dönülüp, yeni ruhsatın içinden çıkılması güç işlemlerine başlanacaktır. işte, trafik bu kafayla denetlenmektedir. Bu kafayla denetlenen, köşe dönücü, kurnaz ve "idare et abi" ile "Allah kerim" kafasındaki sürücülerle oluşturulan trafiğin süper cezalarla düzeleceğını sanmak safdilliktir. Bekleyelim ve hep birlikte görelim bakalım. Sovyt'l uzay tnekiği huşarılı PARİS (AA) Sovyetler Birliği'nin ilk uzay mekiği Buran, dün sabaha kurşı TS/ 05.00'te fırlatıldıktan sonra dünya çevresinde iki tur atarak yeryüzüne döndü. Insansız uzay mekiği Buran, fırlatıldıktan 3 saat 20 dakika sonra TS/ 08.20'de tekrar Kazakistan 'daki Baykonur Uzay Üssü 'ne dönerek özel olarak hazırlanmış bir piste indi. Sovyetler fiirliği bundan böyle, mekikler sayesinde uzayı kesfetınek amacıyla ABD'nin elindekilere benzeyen olanaklara suhip olacak. Buran, uzaya büyük uydular, gezegenlerarası araçlar ve enerji üretimi için büyük ışık panolan yerleştirebilecek ve arızalanan uydulan taınir edehilecek. UIŞ BASIN l'r Illcnılt Macar hükürnetinde çelişkili sesler kabul edilmiş durumda. lbtiyat! Budapeşte'de, 10 kasımda parlarnentoya siyasal partiler kurulmasına Macar kardeşlerinin dcncyimini yerindc incelemek için gcçcnlcrdc Budapeştc'yc olanak veren bir yasa tasarısımn gelen en üst düzcydeki Sovyet sunulmasının ardmdan Macar muhulcfetinin bir eski tüfeğinin ilk öğüdü yöneticilerden Aleksandr Yakovlev, söylcyecek söz bulamadı. O halde ne bu oldu. Adalet Bakaın Kalman Kulcsar ise, "Kabul edllirse, bu yasa çok partiliiiginlzaman gerçcklcşccck bu çok partili dUzen? lştc, bütün sorun orada düğumlcniyor. tMunouuı olur" dîyor. Şu günlerde "eok partllillk", Budapeşte'de Adalet Bakanı da bu konuda açık bir tavır almaktan özenle kaçındı. ÇUnkü yasa hcrkesin agzında. Janos Kadar'ın Hderİikten ayrılışıyla birlikte siyasal büroya tasarısı aralık sonunda oylanacaksa da, anayasa değişikliği yapılnıadan reforraistlerin girişi, bağımsız siyasal uygulanama/.ı Bu ise epey zaman alacak. hareketlerin örgütlenmelerine hosgörü Ayrıca herhalde bu konuyla ilgili başka gösterilmesi, ansızın dili açılan bir basın, yasalar da çıkartmak gerekecektir; bağımsiE sendikalann doğusu... Bütün sOzgelimi siyasal partilerin işleyişiyle ilgili. bunlar Macar aydınlanna göre ancak çok Buradan bir başka soru daha çıkıyor; partililikle taçlanabilir. Kulcsar'ın yine yanıt vermediği bir soru: Aslında ilke olarak bu neredeyse Hangi siyasal partiler kurulacak? Macar Başbakanı Karoly Crosz, birkaç gün önce " 1 ^ Monde"a verdiği demeçte bu konuda çok açık biçimde şöyle konuşmuştu: Eğer figüran rolü oynayacaklarsa (yani Polonya ya da Doğu Almanya gibi) gerek yok. Aynca, "şimdikl loplum.ial ve uluslaranuı yükümliılııkleri deglşlirmek istejvc^k" (yani .sosyalizmden çıkacak) partilerin kurulmasını düşünmek de söz konusudeğil. Karoly Grosz, bu durumda gerçek anlamda çok partili rejime geçmek için "onlarca yıla" gerek olduğunu söyledi. Sorunun, 1990 ufkunda yeni parti kongresiyle birlikte bir çözüme bağlanacağı, akla uygun bir tahmin olur. (14 Kasım) Türk Kadınına Ekonomik Güvence Anadolu Sigorta' dan Türk Kadını kendisine bir gelecek düşünmeyi unutacak kadar fedakârdır. Bu nedenle Anadolu Sigorta Türk Kadınına güvenli bir gelecek sunmaktadır. Dört yıldır büyük bir başarı ile sürdürülen, poliçe adedi 800.000'i aşan %95 kâr paylı "Geleceğin Sigortası"Hayat Sigorta Poliçesi programımızdan tüm kadınlarımız da faydalanmalıdır. Bilgi için; Anadolu Sigorta Acentelerine, Anadolu Sigorta Gcncl Müdürlüğüne, Anadolu Sigorta Şubelerine başvurunuz. Tüm İş Bankası Şubeleri Anadolu Sigorta Acenteleridir. F16 radar sistemi için Türkiyede lobi ŞEBNEM ATİYAS NF.W YORK Gcçcn hafta aniden Türkiye'yi ziyaret eden ABD Hava Kuvvetleri Uluslararası Progıamlar Bülümü Ba^kanı Tuğgeneral Donald L. Kaufmanın, bu ge/isinin I16 uçakları için ECM (Rlectronic Couııler Mcasurcs) radar sistemlerinin ihalesi ile bağlanlılı oldııgıı belirtiliyor. Pentagon Uluslararası Programlar Ofisi, Kaufman'ın Türkiye'ye yaptığı ani /.ıyaıcli "özel ve kişisel bir gezi" olarak nitelendirmişii. Ancak Amerikalı yetkililer, Kaııfmuıı'ııı ziyaıetini, kısa bir süre Minıa soıuıçlanması bcklenen F16 uçakları için FCM (ElectronicCoıınter Measııres) radar sistemlerı ihalesine bağlıyorlar. Amerikan Hava Kııvvelleıi ITT ve Weslinghoııse ile biılikie F16 savaş uçaklarında kullaııılnıak u/ere yeni bir elektronik radar sislenıi gelişliıiyor. Yetkililer, Kaufman'ın /iyare11ııııı nedeninin, ASPJ adı verilen ve lıenü/ lamamlanmamış olan bu sisteın lıakkında bilgi vermek ve kooıdinasyon sağlamaya çalışmak olduğunu süylüyorlar. Tiıık lıukmnelinee kısa bir süre önce yapılaıı açıklamaya göre ihalenin yılba^ından önce sonuçlanması bekleniyoı. Turk hükümeti yetkilileıi biı an önce kontratın tanıamlaııması ve pıojenin yurılrliıge koııınası için çaba gösterccekleıini bildiıdileı. AYDIN SUSUZ ÜNZİLE AYHAN Nışanlandılar. Mutluluklar dileriz. Türkiye'nin En Büyük, En Güçlü Sigorta Şirketi TÜRKAY AİLESİ Bayanlar çocuk bakarak Ingilizcc öğreıımeyi AuPairlik yapmak geıçeklejtirebilirsiniz. /. 158 53 42 4. 213 68 67 l'oıogıat' sanaıçısı vc Rejisoı B.ılı.1 (KkııbeM'niıı 5(KK) ıluılık loıogtat' urşivi vılılıklıı. I c L : .125 45 89 ANA "İş Bankası Kuruluşu" U SİGORTA Gcnel Müdürlük : 151 65 4ü (24 Hat) 144 84 18 Ankara: 117 03 3 4 1 2 5 68 27 Izmir : 13 51 45 14 58 94 25 48 00 Adana: 114 854 110 014 110 419 Buraa : 21 62 23 21 25 12 Kdz. Ereğlisi: 11 854 12 727 1I.Ü0I7.00 ıııvsı