Katalog

'4 OCAK 1988 HABERLERİN DEVAMI CUMHURÎYET/13 Güney kanatta sorun Baftarafı 1. Sayfada) Bu da ABD'nın dostlanrun yariımına koşmasını guçleştırecek Zaten topraklannda us bulunan dostlarımız gıderek daha fazla mıllıyetçı suçlamalarla karşı karşıya kalıyor • Batı Yanmkuresı'nde yem tehdıtler ortaya çıkacak Eğer Nıkaragua deneyımı basanh olursa, El Sal\ador, Panama, Honduras gıbı ülkelerde de komunıst rejım yerleşebılecek Bu da Amerıka'nın dıkkatını ve kaynaklanm gıderek NATO'dan çekmesıne yol açacak • Üçuncu Dunya'dakı çatışmalar Uzenndekı goruş aynlıklan, ABD'nın topraklannda us bulunan ulkeler uzennden çatışma bölgesıne enşımını gıderek zorlaştıracak Eğ« bu egıUm tersıne döndurulmezse Basra Körfezı, Akdemz ve Batı Pasıfık'tekı ha yatı menfaatlenmızı koruma olanakİannın gıderek altını kazacak • Üçüncu Dunya'dakı sorunların çoğu alçak yoğunluktakı çatışmalardan kaynaklaruyor Bunlar sabotaj, teronzm, ayaklanma gjbı şıddet olaylanna dayalı Arnenka eğer Üçuncu Dunya'dakı menfaatlennı korumak ıstıyorsa, alçak yoğunluktakı çaUşma doktnnını cıddıye almak zorunda Önlemlerden bınsı uzun vadede bu tur sonınlarla karşılaşacağıru bıldıgınuz ülkelere güverüık yardımını ısrarla surdürmek • ABD guvenlık yardımı, >etersız ve esnek değıl Kongre yönetımın bu konudakı ısteklennı hep göz ardı edıyor Asken yardımın yuzde 86'sını 5 ülkeye böluştürüyor örneğın 1987 bütçesındekı dış yardım mıktarımn yüzde 62'sını lsraıl ve Mısır'a, yuzde 17'sını Yunanıstan ve Turkıye'ye, yüzde 6'sını da Pakıstan'a verdı Dunyanın gen kalan bölumu ıse yuz de 10'u paylaştı • Deneyımlenmızden bıhyoruz kı lyı seçılmış, ıvı eğıtım görmüş asken profesyoneller, dost ulkenın guvenbk bakışını baştan aşağı değıştı rebılıyor Bunu sağlamanın bır baş ka yolu da yabancı asken personelı ABD Harp Akademılen'nde eğıt mek Sovyetler'ın bu konudakı kon tenjanı bızımkınden çok daha genış, bu yuzden de bız dost ulkelenn yenı kuşak asken subaylanyla değerlı bağları gıderek yıtın>oruz • Taktık ıstıhbaratın gehştınlmesı Üçuncu Dunya'dakı çatışmalarda bızun ıçın vazgeçılmez bır unsur Gelışmış bılgı ışlem sıstemlen bıam ve dostlanmızın ayaklanma, terönst örgutler, sabotaj ve terörıstler konusundakı bılgılen daha ıyı kullanmamızı sağlayabıhr Mıkroelektromk alıcı ağlan duşman kuvvetlennın hareketlen konusunda bügüer saglayabüır Bıomıkro mekaruk alıcüar, patla> ıcı ve uyuşturucuların tespıünde ışe yarayabılır • htıfakın sılahları ıse yenı asken teknolojılerle buyuk bır dönuşume uğratılabılınır Bunlar arasında "Standoff" fuzelen, Stealth ucakları \e balıstık fuzeler var Bu sılahlar şaşırtma bombalannın yenne konulabılır Ozelhkle "SUndofr' fuzelen NATO'nun kanadında yanı hedef yoğunluğu NATO'nun merkez cephesındekı hedef yoğunluğundan çok duşuk bölgelerde haylı etkın olabılır Standoff fuzelen, uçaklara yerleştınlen ve havadan karaya fırlatılan fuzeler Bunlara asken deyımıyle, "akıllı fuzeler" de denılıyor Ana özellıklerı güdumlu olmalan ve lazer ışınıyla yönlendınlmelen Kitap, ölüm kalmı savaşında (Baştarafı 1. Sayfada) "Kıtabın yaşam savaşı" olarak ta nımlanan bu gelışmelere paralel ola rak da, son venlere gore sayılan I 500 olan kıtabevlennden >uzde 80'ı kır tasvveu oldu Çoğu kıtabevı soru m lusu ve >a>ıncı, toplatma kararlan gerekçesıyle gozaltma alındı, kıtap larına el kondu lstatıstık venler ve kıtap kulubu vonetıcılennm yaptıklan saptamalara gore son bır yılda 100 yay ıne\ ı tamamen kapandı Aralannda Sander, Bılge, Derinlik, Imge, Yeditepe, Ogrttnıen Dunyası, Maya, Atılım yayın larınm da bulunduğu yavmevlerının kapanmasına ne buyuk etkenın artan malıyetler ve sıyasal baskılar olduğu belırtıldı Ote yandan kapanmamakla bırlıkte 60 yaymevı de kıtap uretımını durdurdu Der, Koyun Çocuğu, Devinun, Lır, İmece gıbı vayınevlerının de ıçınde bulunduğu bu 60 vavınevından çoğunun da >akm bır zamanda tamamen kapanma tehlıkesıvle karşı karşıva kalacaklan belınıldı Şahıs olarak kıtap bastıran en az yuz kışının de pıyasadan çekıldıklerını belırten kıtap kulubu yönetıcılerı durumu şu sözlerle anlatıyorlar "Son yıllarda gıderek artan maliyetler ve sıyasal baskılarla vavınevlerının vaşaması çok guçleştı. Lkonomik gerekçelerin yanı sıra buyuk bir çoğunlugu da sıyasal baskılar ve loplatma. yasaklama. musadere kararlanndan dolayı pıyasadan çekılıyorlar. Pek çoğu da kapanmamasına karşın artık uretım vapamıyor Eğer hukumel bırtakım onlemler alıp, yayıncılara kolaytaklar sağlaraazsa kapanan yayınevieri çoğalacak" Yayınevlerının kapanması ve kıtabevlerının kırtasıyecıye dönuşmesı konusunda Bılgı Yavınevı sahıbı Ahmel Tevfık Kuflu, sorunun artık "kıtabın yasayıp yaşamaması" şeklınde oldugunu behrtıyor Bugune kadar 12 \1art ve 12 Eylul tanhlerınden sonra defalarca kıtabevı kapattlan kıtaplan yasaklanan, toplattınlan >a yıncı Muzaffer tlhan Crdost, \deolojık savaşım vermek zorunda kaldıklannı anlatıyor Erdost, bu sa\aşım venlmezse ulkede kulturel vapının gelışemeveceğını belırterek şunları söylüyor "Olaya ıki yonden bakmak lazım. Kitap bır ııcan nesne, bır de kulturel/ideolojık yonludur. Eğer kulturel ve sıyasal yon resmi ıdeolojının karşısında ıse bu tur yayınlar sıyasal ortamın yapısına gore ıdeolojık savaş vermek zorunda kalıyoriar. Siyasal bilınçlenrne değisık yonlerıyle oluşturulmazsa demokratikleşmeden soz edilemez. Anadolu'da gerıciligin orgutlenıniş guç olarak gelışmesı dunırau var. Çoğu kıtapcı kırtasıyea olmuş ve çoğu da artık namaz hocası satıyor." Ote yandan kıtabın fonksıyonunun yıtırmesının yayıncı ve kıtapçılan doğal olarak etkıledığını belırten Bıhm ve Sosyalızm yayınlan sahıbı Suleyman Ege, politık ortamın kalkmasıyla bırlıkte okuyucunun kıtap la kendısı arasında kaldığını ve kıtabın toplumsol oğe olmaktan uzaklaş tığını belırtıyor Kıtap ve yayın sorununda uzun yıllar meydana gelen olumsuz gelışmelenn en önemlı etkısı de kıtapçılar da goruluyor Turkıye genelınde yaptığımız araştırmada, şu anda 67 ılın toplam kıtabevı sayısı 1500 olarak çıkıyor karşımıza Ancak bunlardan vuzde 80'ının de son bır ikı yıl ivin de sadece kıtap satmaktan, kırtasıvecıye donuştuğu behrtılı>or Kıtabın suç aletı gıbı göstenlmesı ve okur oranınm duşmesı sonucu hızla aza lan kıtabevlen konusunda yaptığımız araştırmada baa ıller şu ılgınç sonuç ları verı>or "Van'da 2 kıtapcı dukkânı bulunuyor. Ve yıllardır yenı açılan kitapçı yok. Ordu'da 17 kıtapcı dukkânının buyuk çoğunlugu aynı zamanda kırtasiyecı olarak çalışıyor Bunlardan bın kitabevinı kapatarak ayakkabıcılığa başlıyor. Samsun'da bulunan 47 kıtapcıdan yaklaşık 20 tanesı da. ha çok dinsel içerikli kitap pazarlıyor; bir kitapçı da 1986 yılındaltamamen oyuncakçı dukkânına dojüşuyor. Trabzon'da kırtasıyecı kilapçı olarak 30 işyen bulunuyor MV7 yılı sonunda bın koftecılığe başlı^r. Malatya'da 49, Nığde'de 15, <VydırTda 35 kıtabevı çalışıyor. Aydın'da çoğu kıtabevı, son bır yıl ıçınde daha çok bilgisayar oyunlan satan mağazalara donuşuyor." , Sahıre Erturan Yasemtn Aslan "Ben Bilirim"de nefes kesen fınal 'Süper Şampiyon' Sahire Erturan Haber Merkezi TKT'run düzenledıği "Ben Bttrim Yanşmaannın Süper Şampıyonlar Finaünı tznurli SaUre Erturan kazandı Erturan, 15 sonıdan 13'üne doğru yarut venrken yanşmaya Ankara'dan katüan Yasemln Aslamıse 12 soruyu büdı Yansmasonunda 168 puan toplayan Sahire Erturan 1 rrulyon 512 bın lıra ödül aldı, Yascmın Aslan'a ıse 90 puarun kar?üıgı olan 450 bın lıra venldı Puan farkında, Sahıre Erturan'ın "ben büınm" dedığı tıyatro ve güzel sanatlar sonılanna verdıgı dogru yanıtlar önemlı rol oynadı Ankaralı yansmacı Yasemın Aslan'ın 90 puanda kalmasında ıse "ben bılinm" dedığı sorulara karşılık verememesıyolaçtı Yanşmacılara 14 soruyu îstanbul Anakent Beledıye Baskanı Bedrettın Dalan sordu Dalan'ın, "tstanbul kentırun tanh ıçınde aldığı 49 farklı ısımden en az ıkısını yazm" şeklındekı sorusunaher ikıyaıışmacı da doğnı yanıt verdı Dalan her ikı yanşmaayı 1 haftasüreylekonuk olarak tstanbul'a davet ettı Erturan spor ve edebıyatlaılgüınvel5 Aslandatanh, tıyatro ve edebıyat konulanndakı 9,10vel5.sonılanbılemedıleT Erturan ve Aslan'ın yarut veremediğj 15 sonıya Bursa'dan doğnı yanıt geldı Bu soruyu büen ızleyicı puanın Aslan'a venlmesını ıstedı Sahire Erturan, bugüne kadar katıldığı 4 yanşmada 60 sorudan 52'sıne doğru yanıt vererek TRTden toplam 3 mılyon 45 bın lıra para ödülü kazarurken Yasemın Aslan da 4 yanşmada 60 sorudan 47 sme doğru yanıt verdı ve toplam 3 milyon 416 bın liranm sahıbi oldu Süper şampiyon Sahire Erturan 29 aralık genel seçımlennde DSP'den tzmıradayıolmuştu Geçengünlerdeeşı ölen Sahire Erturan, daha sonra tıcarete atılmışu BÎR YAY1NCININ tNAMLMAZ ÖYKÜSÜ Gözaltı, yasaklama, r ve toplatmalar.• • • tstanbul Haber Servtsi Toplaımalar, yasaklamalar, musade reler, gozaltıları, işkence ve olum Turkıye*de ve hatta belkı de dünyada kıtap vuzunden gözaltına alınıp 24 saat geçmeden ışkenceyle öldurulen tek yayıncı İlhan Erdosl'un öykusu bu llhan Erdost'un mezarında ölum tarıhı olan 7 Kasım 1980 tanhı yer alıyor Ismı yaşıyor tlhan Erdost'un Kendısıyle bırlıkte gözaltına alınıp, kendısıyle bırlıkte işkence gören ve kendısının öldurulmesınden sonra serbest bırakılan ağabeyı Muzaffer tlhan Erdost devam edıyor mucadeleye. Muzaffer llhan Erdost ılk kez 1966 yılında "Teori ve Praük" adlı kıtaptan dolavı tutuklanıyor 12 Mart'a değın 15 davayla karşıla şıyor Hepsınden beraat edıyor Ve 12 Mart 197O'te Yargnay beraat kararlannı bozuyor Oybır lığıyle "Beraat" kararı veren mahkeme bu kez gene oy bırlığıyle "37.5 yıl mahkumiyet" karan alıyor 1974 affıyla özgurlugune kavuşuyor Erdost Vehemenardından hakkında ikı dava açılıyor Tabıı yıne kıtap yayıncılığı nedenıyle Ve gene beraat edıyor 12 Eylul 1980 ve 7 Kasım 1980 tanfılen önemlı ikı dönem brdost ıçın 12 Eylül'den sonra Sol vç Onur yayınlarımn basıldığı İlkyaz Basımevlen kapatılıyor 7 Kasım 1980'de llhan Erdost \e Muzaffer Erdost gözaltına alınıyorlar Gerekçe "yasak yayın bulundurmak" dıye söylenıyor Ve aynı gun llhan Erdost gözaltındayken ve ağabeyı Muzaffer tlhan Erdost'un gözlen önunde dövülerek öldurüluyor Ankara Sıkıyönetım Komutanlığı'ndan 30 Ekım 1980 tanhını taşıyan basımevını açma karan gelıyor Ve tek bır yayın dahı göturulmüyor Muzaffer Erdost bu durumu, "Yanı İlhan'ın olumunden bir hafta oncesıne aıt kararda suç unsunı bulunmadığı behrtüiyor" sozlenyle anlatıyor Daha sonra bın bınnı ızlıyor gözaltı, yasaklama ve toplatmalar 1981'de tlhan Erdost'un ölum yıldönumu olan gunde kıtap de poları polıs tarafından, kapıları kırılarak basılıyor Sonra kendısı ve yakınlan 3 kez gözaltına alınıyorlar 5 kez toplatma karan gelıyor, bır kez depoları "bılınmeyen" nedenle yanıyor, sayısını bılmedığı kerelerce polısler gelıp gıdıyor Muzaffer tlhan Erdost şu sıralar Ankara'da Onur Yayınları'nı yönetıyor Ve kıtapçıhk yapıyor Halk otobüslerinin çalışma .{ : : koşıılları r: : :< değişiyor İstanbul Haber Servisi Istanbul'da çalışan halk otobüslerinin çalışma koşulları yenıden duzenlene cek İETT denetımınde çalışan ^00 halk otobusunun bağlı bulunduğu Halk Otobusu Çahştıranlar Derne ğı'nın İETT denetımınden çıkma ıs teklerını bıldırmelerı uzenne dtın Anakent Beledıyesı'nde Başkan Bedrettın Dalan, Genel Sekreten Atanur Oğuz, İETT Genel Muduru BozEurt Doğan ve dernek yonetıcılerının ka tıldığı bır toplantı yapıldı Toplantt da otobusçuler, İETT denetımınden çıkıp beledıye zabıtası denetımuıde çalışmak ıstedıklerıru, tETT'nın son bır yılda yuze yakın otobusun ruhsat ıptaüenru kaldırmasını ve otobdslere ruhsat venlmesı ıçın uç yaş sınırımn 8 yaşa çıkanlmasını ıstedıler Guzergâhlannın yemden beürlenmesı gerektiğini belırten otobusçuler, İETT'den ayr.ldıkları takdırde Kı&a mesafeler ıçm 100 lıraya yolcu da taşıyabıleceklerıru sövledıler Başkan Dalan, toplantı sonunda mavı otbbüslenn tETT denetımınden çıkafvlamavacağını, ancak çalışma koşnllarını belırleyen yönergenın hazırlanabıleceğını belırttı Dalan, 1988 >ılı başından bu vana, ruhsatı ıptal «Jflen 13 otobusun affedıldığını, dtabusçulerın dertlennın bır yıl ıçınde yururluğe konacak olan ulaşım mal»yetık kartlarının mavı otobuslered^ uygulanmasıyla sona ereceğını s<Sjledı Mavı otobusçuler ve tETT, yenı bir yonergevı bırlıkte hazırlayarak onümuzdekı gunlerdc Başkan Dalan'ın onayına sunacaklar Standoff füzesı, 1980 yıündan ben NATO ıçınde ve özellıkle Avrupab üyelenn hava kuvvetlennde devam\ müzakere edılen ve geuşunlmesı arzu edılen yeru, konvansıyonel, havadan yere atılan bır sılah Tornado, Flll ve F16 uçaklannda kullanılması öngörülüyor NATO'nun modernızasyonu planı çevresınde müzakere edıldr, ancak şımdılık kutlamlraası ıçın herhangı bır karar alınmadı. Kıbrıs Ttirk takımlarıyla maç yasak ANKARA (Cumhurıjet Burosuı FIFA, Turk takımlannın KKTC'dekı takımlarla futbol karşı laşması >apamavacağına karar ver dı FlFA'mn surprız kararı "ınsanlık dışı" bır u>gulama olarak nıte lendı Federasyon Başkanı Halım Çorbalı, "Bu nedenle FIFA'vı kınıyonız. Fakat karara da uymaya mecburuz" dedı FIFA, Futbol Federasyonu'na gönderdığı bır >azı ıleTurk futbol takımları ıle K.KTC futbol takımları nın maç yapamayacağını bıldırdı, KKTC'de halen devre arasından yararlanan Gençlerbırlığı, Ankaragucu, Sarıyer \e Malatya takımları bu lunuyor Gençlerbırlığı ve Ankaragucu takımlan Turkocağı ıle maç yapacaktı FIFA Genel Sekreterı J F Blattar, Futbol Federasyonu'na bunun uzerıne bır telgraf çekerek karşılaşmaların oynatılmamasını ıstedı Federasvon Başkanı Halım Çorbalı, FIFA'nın kararını kınar ken, şunları sovledı "FIFA yonetmeliğiııin 41. maddesı KKTC ıle maç yapmamızı kesın olarak yasaklıyor Şimdi bız kuluplere telgraf çekeceğiz ve maç >apmamalanm ısteyecegiz. Bu ınsanlık dışı bir uvgulama. Bır antreman maçı nihavet. Bu maçın vapılmasını onlemek doğnı değıl. Bu nedenle FIFAyı kınıvoruz. Fakat karara uymava da mecburuz." Halım Çorbalı'nın Cumhurıyet' m sorularına verdığı yanıtlar şovle Telgrafınıza karşı n Gençlerbirligı ve Ankaragucu. Turkocağı ıle maç yaptıklan takdırde Turkıye, H F \ neznınde ne gibı hukumluluk altına gıriyor? ÇORBALIİkı takımdan da oy namamalarını ısteyeceğız Eğer va parlarsanevapalım Topumuztufs ğımız yok kı maçı durduralım FIFA kurallannı kuluplere hatırlatacağız \1aç oynanırsa kulupler de federasyon da FIFA dısıphn kuruluna gıde ceğız Esas FIFA, kuluplerı değıl, Futbol Federasyonunu sorumlu tu tar Onun ıçın federasyonu da muş kul durumda bırakacaklar. Olayın mantıklısı maç yapmamaları Bu ışı macera>a sevk ederek halletmek mumkun değıl Butun gucumuz KKTC'nın FlFA'va uve olabılmesı ıçın çalışmamız lazım Aslında bu ta kımlar, ıklım musaıt olduğu ıçın ora da antreman maçı yapmak ıstıyorlar Vallahı aslında FIFA'nın yaptığı haksızlık Bu ulkeler kımlerdir sızce? ÇORB\LIYunanlılar ve Kıbrıslı Rumlar olabılırler FIFA'vı yenı teyıt ettıler, KKTC'de maç vapmama mız doğrultusunda Buna karşm maç vaparsak çok zor durumlarda kalacağu Bızı çok zor duruma sokaılar En ufak bır şe\ ıçın Dunya Kupası'ndan atılabılınz Dun\a Kupası'ndan almaya kadar goturebılırler mı? ÇORBALITabıı, Dunya ve Avrupa Kupalan'ndan atarlar Bu tehlıkelı FIFA'>a karşı gelmek bence doğru değıl Şımdı Futbol Federasvonu Başkanı olarak değıl, bır Turk vaıandaşı olarak sovluyorum Bu buyuk bır haksızlıktır SAVAŞ YILLARENDA BİR SÜRGÜN Kemal Sulker 1000 lıra (KDV ıçınde) Çağdaş }a\ıtüan Turkocağ) Cad 3941 Cagaloğlu tstanbul 3» | NATO bizi ne kadar (Baftarafi 1. Sayfada) rimize, Latin Amerika'da işler kotu giderse bunun NATO Avrupası'nda ciddi yansunalan olacagını anlattık" cumlesı ıse Kuba fuze krızı sırasın dakı olayları çağrıştırdı Washıngton'dakı ReaganGorbaçov zırvesınde ABD'nın Nıkaragua sorununu açıp Sovyetler'ın bu ülkeye sılah yığmasından yakınması uzenne, Sovyetler' ın Turkıye'yı çağnştıracak bazı cumleler sarfettığı ıddıaları, bır süre Once Washıngton'dakı Avrupalı dıplomatık çevrclerde ledırgınlık yaratmıştı. "Raporda kullanılan dilden NATO anlasmasının S. maddesinin, yani 'bınmıze yapılan saldın hepımıze yapılmış sayılır' maddesinın Turkiye saldınra uğrarsa çlevecegi konusunda kuşkulannız olduğu ızlenimı uyamyor. Bu ıderum dogru mu?" sorusuna Ikle şö>le yanıt verdr "Hayır. Bunda kastettigimiz şu: Bir Sovjet saldınsına verecegimiz karşılık intıhara vol açacak duzeyde sonuçlar getınr \aru Sovyetler merkeze >a da kanatlara saldınrsa NATO'nun buna karşılık vermesi, kendisinin topyekun ımhasıvla sonuçlanır. Eger NATO'nun politikası buysa, ki biz bu oltnasın dıyoruz, o zaman N \TO'nun garantılen bır kenara buakılnıalıdır. Bunu onermemuin nedeni de şu: Ancak topyekun ımha getınneyecek bir mukabele, caydıncılığın sureklıligini sağlar. İşte bu yuzden raporda avnm gozeten bir mukabele stratejısi oneriyoruz." Prof Wohlstetter ıse ayııı soruvu şöyle yanıtladı ı "NATO anlaşmasının beşincı maddesinin cok gereklı oldugunu yadsımıyoruz. Fakat aşın orneklere gıttigimizde, yanı ornegin NATO'nun 16 uyesi birden saldınya uğrarsa o zaman bu saldın NATO antlaşmasının beşincı maddesinin geçerliliğinin ölçusu olamaz. Oysa eğer Htıfakın zayıf ve kenarda kalmış bır uvesıne saldınya uğrarsa bu madde sınanır. Dıyoruz ki böyle bır durumda sadece Amerika degıl Avnıpalılar da yardıma koşmaya gonullu olmalıdır. Bu sonı kafamızı çok mesgul ediyor. Sovyet stratejısine bakarsak, Avrupa'yı imha etmek gıbi bir amaç görmuvoruz, belkı bazı bolumlerini işgal. ama ımha değıl. Aynca tum duşmanlanna birden satdırmıvorlar. Ornegin Polonya'ya saldırdılar, sonra Finlandiva'ya saldırdılar. Duşunuyoruz kı seferberlık donemi stratejısi birlik ve butunluğu parçalamaya yonelik olacağı ıçin onlar da boyle >apabilir." Wohlstetter'm buradakı yanıtında kapalı bır dılle, Sovyetler'ın Turkıve1 ye saldınsının, ıttıfakın tamammda Türkıye'nın yardımına koşma ısteğı yaratmayabıleceğı, dolsfyısıyla "ıttıfak koalısyonunun" bozulabıleceğı, SSCB'run de bu butunluğu bozmaya yönelık hedefler seçebıleceğı anlatılıyor Prof Wohlstetter, bu yorumundan sonra sözlennı şöyle surdurdu1 "Eğer biz şu anda bir NATO yemeğinde konuşma yapıyor olsa>dık, elbette bu tur tezler ortaya atılmazdı, ama ciddi politıkalardan bahsediyorsak o zaman 'bır Sovyet saldınsına sorumluca bir yontemle mukabele etmek gerek' cumlesini mutla Prag'a sert ka sarfetmemiz gerekiyor. Yani orantılı bir karşılık vermek gerekiyor. Eger orneginupkı 1946da olduğu gibı Turkiye'ye olası bır saldın tehdidi behrirse, tanklar harekete geçerse, sırf bunu durdurmak uğruna, \BDd« vaşa>un herkesın imha olacağım bıle bıle Sovveller'e fuze saldınsı başlatmamız gerektığıru so\lesem kendinızi daha mı lyi hıssederdınız. Hayır htssetmemelisınız." ABD Savunma Bakan Yardımcısı Ikle de şöyle Vonuştu "NATO savunma konulannı izleyenler bilir ki, NATO savunmasının onemli bir unsuru ABD'nin sağlayacağı destek bıriıkleridır Bunlar merkez veya kanatlara gelır. Elbette bunu vururiuğe ko;mak içın ıttıfakın ortak karanna gereksınme var. Her şeyden once destek bıriıklennın gideceği ulkenın bunu kabul etmesi lazım. Ama nasıl olsa nukleer cavdıncılık var diye \>mpalılann destek biriikkrinı davet ve bu konuda gerekli onlemlen almaktan kaçınması, mukabele yeteneğini köreltiyor." Bır Yunanlı gazetea komısyon başkanlanna şu soruyu yönelttı "Basra korfezırun sa>unulmasında giıney kanadın slralejik onemını v urguluyorsunnz. Ama kanat uyeleri arasında sonınlar var. tttifaktan bu sorunlann çozumune katkı bekler miydiniz?" Ikle'ın, bu soruya "kesinlikle" dıye yanıt verrnesı uzenne Yunanlı gazetecı şöyle devam ettı "Bir Körfez krizi arasında eğer Yunanistan ve tspanya'dan destek kıtalan gelmezse Turkiye'nin rolu kısıtlanacak. Bu konuda ne duşunuyorsunuz?" \Vohlstetter bu soruvu şoyle karşıladı "Turkiye ve Yunanıstan birbirierinin savunması içın hayati ulkelerdir. Ve sık sık bu gercegin onlara hatırlatılması gerektiğini duşunuyonız. Guney kanatta aynca bir de İspanya sorunu var. tspanyol Savunma Bakanı NATO'dakı gorevlennin kendi hava sahasıru korumaktan ibaret oldugunu soyluyor ve ABD yapısı F16 uçaklannın çekümesinı ıstiyor. Boyle diyerek biraz once Turk basııı mensuplannca yoneltilen sorulardakı endişeleri haklı çıkanyor. Çunku Torrejon hava ussu, Doğu Akdenız Turkıye ve Yunanıstan'ın savunması içın elzemdir. Ben bu ornegı, ıttıfakın varlık nedeninın zaman ıçınde yavaş yavaş yok olmaya başladıgınm gostergesı olarak alıyorum." (Baftarafı l. Sayfada) '" Mesajın reddedümesıne rağmen Çekoslovakya televızyonunda ve ba sınında kabul edılmış gıbı yer alma sı, Ankara'nın sert tepkısıne neden oldu Dışışlerı Bakanhğı'na oncekı akşam çağnlan Çekoslovakya'nın Ankara Bu\ukelçısı'ne, "Turkiye'nin Çekoslovakya'dan demokrası dersi almaya ıhtıyacı olmadığı" bıldınldı Dışışlerı Bakanhğı'ndan edınılen bılgıye göre Turkiye'nin Prag Buyu kelçısı Ortıan Aka, geçtığımız gun lerde, Çekoslovakya Dışışlen Bakanhğı'na çağrıldı Dışışlerı Bakanhğında Aka'va Çekoslovakya Devlet Başkanı Gustav Husak'ın Nıhat Sargın ve Nabı Yağcı konusunda Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e verılecek olan mesajının bır orneğı venldı Aka'ya verılen mesajın tam metnı şoylevdı "TKP Genel Sekreteri Haydar Kutlu (Nabi Vagcı) ve TİP Genel Sekreten Nihat Sargın, politık goçmenlikten sonra ıki ay once Turkiye'ye donmuşlerdir. \ncak doner donmez derha) tutuklanmışlardır ve ustelık, uluslararası haber ajanslanna gore işkence gormuşlerdır. Guvenlık guçlerinın bu uygulaması, ınsan hak ve ozgurluklerinın çığnenmesı anlamına gelır ve Avrupa koşullannda Helsinkı Insan Haklan Belgesıne ters duşer. Humanızm ve demokrası adıns» ikı polılıkaanın kayıtsız ve şartsız olarak serbest bırakılması ıçin sızın kışısel politık inısıvatıfinızı kullanarak yardımcı olacagınıza ınanıyorum." Çekoslovakva Dışışlerı Bakanlığı >etkılılerı Buyukelçı Aka'ya mesajın aslının Ankara'da venleceğını bıldırdıler Bu^kelçı Aka ıse Çekoslovak jetkılıler ıle vaptığı goruşmede mesaıı kabul etmeyı reddetu Bunun uzenne mesajın aslı Ankara'ya teslım edılmedı Mesajın reddedılmış olmasına rağmen Çekoslovakva televızyonu II ocak aksamı haber bultenınde mesa jın kabul edıldığını duyurdu Ertesı gün ıse, Çekoslovakya Komunıst Partısı'mn vayın organı Rudo Pravo gazetesı mesajın tam metnını vayımladı Bu son gelışmelerden sonra, Çekoslovakya'nın Ankara Buyukelçısı Pavel Dzunda, Dışışlerı Bakanlığına vağnldı ve olav protesto edıldı Dışışlerı Bakanlığı Sozcusu Inal Batu, soz konusu protesto konusun da dun şu bılgılen verdı "Çekoslovakya Bujukelçısı'ne Turkıye'dekı anayasal duzen ve adlı sıstem hakkında bılgı verildı. Turkıve'de demokrasının butun muesseselenyle ışlemekte olduğu ve ınsan haklannın korunması hususunda titızlik ve hassasiyet gosterıldıgı bıldınldı. Buyukelçiye aynca, Avrupa Konsevı uvesı olan Turkıye'nın, ın\an haklan ıhlallen konusunda Çekoslovakva1 dan alacak bır demokrası dersı bulunmadıgı belırtıldı. Çekoslovakya Cumhurbaşkanı tarafından one surulen ıddıalann hayret ve esef verici olduğu, ote yandan bizım almadığımız bu mesajın. Çek televızyonu ve basınında vayımlanmış olmasını yadırgadığımız ıfade edıldı." Inal Batu, Çekoslovakya Buyukel visı'ne, "Çekoslovakya Devlet Başkanı'nın gondermeye çalıstıgı soz konusu mesajın dostane ve vapıcı bır zıhnıyellen uzak oldugunun" bıldınldı ğını de sovledı • • * * < Ikle, raporda Korfez kapsamında Turkıye'den bahsederken Turkiye'nin öngörulen mısyonu yenne getıreceğınden neden şuphe duymadıklarını da bır soru uzenne şöyle anlattı "Bruksel'de bu konuda gonışmeler oMu. Çunku Korfez'de bem btnm hem diğer muttefiklerimızin gemuen var. Knzin durumuna gore, kontenjanlara gore bır ıttifak karan çıkabilır. Dıyelım kı Korfez'ın kuzey bolgelenne aniden bır saldın oldu o zaman ıttifak toplanıp bır karar alabılir. Turkler'in de o bolgede hayati menfaatleri olduğu muhakkak Turkiye coğrafi konumu nedeni)le Sovyetler'ın olası bır Korfez saldınsı planı dolayisıyla bellı derecede dikkat ve tedırgınlık ıçınde. Çunku Sovyetler tum ıttifakın bulaşmasını gerektirmeyecek sınırlı cepheler açabıhrter."