Katalog

CUMHURÎYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER zık ki TBMM'de uye bulunan bır kışi tarafından bir kitapçık bile yazılmıştır. Bu girişım, eski Osmanlı devletini geri getirmekten başka bir şey degildir. Bunu yapan kişi, hukumet ve ulusun gozunde gericidir. Baylar, şunu kesınlikle bilmek gerekir ki, kazanılan şey, yaşam ve namustur. Buna saldırı, yaşam ve namusumuza saldırı demektır. Herkesın bu gibi davranışlara dıkkat etmesi ve onlara karşı son derece uyanık bulunması gereküdir. lştebubakımdan ulusun bır uvesı olarak veyenıden ulusça seçılmeye lavık gorulursem, Turkıve Buyuk Mıllet Meclısı'nde uye kımlığıvle çalışma >ı görev sayıvorum Baylar, ne ben ve ne de sız kendılenmız uzennde gorevler varatmaya kalkışmavalım Biz, hepımiz oyle çalışalım ki, kuracagımız şev ulusal bır kurum olsun. Bu da halka sivasal eğitım vermekle olur. Çağın bıze verdığı dersten ulusumuzun gerektığı kadar uyanmış olduğunu goruvorum Ulusumuzun ozel nıtelıklen her ışımızde başarılarımızın guvencesıdır Başarılarımız, doğal olarak, bırlıkte olacaktır Eğer ulus ortak amaca elbırlığıvle çalışarak yururse kesınlikle başarılı olacaktır Işte bunları duşunerek. gelecektekı çalışmalarda da başarılı olacağına guvenıvorum " Mustafa kemal Paşa, (7 Şubat 1923'te) Balıkesır'dekı soyleşısını şoyle bıtırmıştır "Arkadaşlar, bura>age!ınceve kadar bırçok vere uğradım O verlerın halkıyla, yanı kardeşlennız, dındaşlannız ve dertdaşlannızla aynı bıçımde sovleşılerde bulundum veonların da sızın gıbı ulkenın bugunu ve geleceğıvleolağanustu ılgılı oldukları nı gordum Sonra, yıne bu gezı sırasında, ordumuzu gordum Askerler, subaylarımız \e komutanlarımızla goruştum Inceleme ve denetımlerımın sonucu, bızı gururlandıracak bır durumdadır Çunku durumumuz pek guçludur Ulkemızın halkında ve ordumuzda gorduğum guçluluk ve yetenek, ozellıkle azım (dayanç) ve yureklılık, hakkımızı elde etmek ıçın kesınlikle yeterlıdır " * * * Bu soyleşinin sonunda, Ataturk'un soyledikleri, bir yandan, o sırada kesilmiş bulunan Lozan Barış Konferansı'ndakı duşmanlanmızı ujarmak ve onlara, dolaylı olarak, gozdağı vermek, ote >andan da Turk halkını, içınde >eni bir savaş ıhtımalı de bulunan, her olasılığa karşı fıkirce hazırlayıp uyanık tutmak amacını guduvordu. Ne>se kı konferansın ikincı donem goruşmelerinde anlaşmava vanldı, Turk bagımsızlıgını ve bugunku sıturlanmızı uluslararası alanda saptavıp perçınleven Lozan Antlaşması 24 Temmuz 1923'te ABD dışındaki butun laraflarca imzalandı. 20 EYI ÜL 1987 Güncelliğiııî Yitinneyen 64 Yıllık Söyleşi lerıyle goruşmek uzere Lozan'dan ayrılmışlardır Bızım delegelerımızın de hukumet ve Buyuk Mıllet Meclısı ıle göruşup danışmak uzere gelme sı beklenmektedır Bılıyorsunuz kı, Lozan'da ıtılaf devletlerının delegelerı aylardan ben suren çalışmalardan sonra bıze bır banş projesı vermışlerdır Bu proje, kapitulasyonlar konusunu da içerdiğı için ulusumuz taHIFZI VELDET VELİDEDEOĞLU rafından kesınlikle kabul edilemez. Kapıtulasv onlar bır devletı kesınlikk batınp yok lann arkasından kole gibi gitmek zorunda kalmaMustata Kemal, Balıkesır'de 7 Subat 1923 tarıeder. Osmanlı devletı ıle Hındıstan Turk ve İslam lan ıçındi. hınde Zağnos Paşa Camısı'nın mınberınde yaptığı împaratorlukları bunun en buyuk kanıtıdır Hutbenın amacı, halkın a>dınlatılması ve bılgı metnını jşeçen hafta verdığım konuşmadan sonra Efendıler, biz meşnı ve yaşamsal haklanmızı uylendırılmesıdır, başka şev değıldır Yuz, ıkı yuz, minberden aşağıya ınmış ve bırçok kışı tarafından gar dunyaya ve ınsanlıga kabul ettırip onaylattırhatta bın sene evvelkı hutbelerı okumak ınsanlan sorulan yırmıyı aşkın sonıyu saptayıp, halkla sovmak için çalışıyoruz. Bunu onaytatıp kabul ettirbılısızlık vc aymazlık ıçınde bırakmak demektır leşıde bulunmuştu "Hutbe"ler uzenne sorulan ılk mek için gereken her turlu onlemlere başvurmakHutbe okuyanlann herhalde halkın kullandıgı dille soruya vanıt olarak şoyle demıştır tan çekinmeveceğiz. Ulusun gerçek istencinin bu konuşraası zorunludur. "Hutbeler konusunda yoneltılen sorudan anlıGeçen vıl Turkıye Buvuk Mıllet Meclısı'nde yolda olduguna kesınlikle inanıyorum." yorum kı, bugunku hutbelerın yontemı ve bıçımı, Ataturk daha sonra, duyunu umumıye (devlet vaptığım bır konuşmada demıştım kı, mınberler ulusumuzun duygu, duşunce ve dılı bakımından, halkın dımağları, duyunçlan (vıcdanlan) ıçm bır borçlan)nın Turkıye'den ayrılacak ulkelere boluşuygarlık gereksınmelenne uygun gorulrr.îmekteturuldukten sonra tanınacağını, rejımın şu veya bu venmhlık, bır ışık kaynağı olmuştur Ro>!e olabıl dır mek ıçın mimberlerden yansıyacak sozlerın bilın bıçımde olmasının her zaman duşunulup goruşuEfendüer, hutbe demek, ınsanlara yonelıp ko lebıleceğını, tıcarete, tarıma ve sanayıye buyuk mesi ve anlaşılması, bilimsel \e teknik gerçeklere nuşmak, >anı soz soylemek demektır Hutbenın uyması gerekBdir. Savın hatıplenn sıyasal duruma, onem venlmesı gerektığını, kadınlann toplumsal anlamı budur Hutbe denıldığınde, bundan bırtayasamımızda erkeklere eşit hak sahibi olması getoplumial duruma ve uygarlık durumlarmı her gun kım kavram ve anlamlar çıkanlmamalıdır rektiğini soylemiş ve halk fırkası (partısı) hakkınızlemelerı zorunludur Bunlar bılınmezse halka Hutbeyı veren (söyleyen) hatıptır Yanı soz sov yanlış şeyler aşılanmış olur O halde hutbeler, tu dakı soruya şu vanıtı vermıştır leyen demektır Büıyoruz kı, Hz pevgamberın va"Bu ulusun sıyasal partılerden çok canı yanmış muyle Turkçe ve zamanın gereklerine uygun olmaşadığı kutsal ve mutlu dönemde hutbeyı kendısı tır Şunu bıldıreyım kı, otekı ulkelerde partıler kelıdır >e olacaktır." söylerdı Gerek peygamber efendımız, gerek kensınlikle ekonomık amaçlarla kurulmuş ve kuruldısınden sonra gelen dort olgun ve bılgın halıfenın maktadır Çunku bu ulkelerde ayrı ayn sınıflar hutbeıerını okuyacak olursanız gorursunuz kı, geMustafa Kemal Paşa, daha sonra hahfelık ko vardır rek peygamberın, gerek bu halıfelerın soyledığı nusundakı bır soruva geçerek yalnız Turkıye'vı deBır sınıfın çıkarlarım korumak amacıyla bır parşeyler, o gunun askersel, yonetsel, parasal, sıvasal ğıl, butun İslam dunvasını ılgılendıren bu makatı kurulur Bu, pek doğaldır Guya bızım ulkemızve toplumsal konularıdır Musluman halk çoğalıp ma gorev ve vetkı vermenın, Turkıve devletının de de ayrı ayn sınıf varmış gıbı kurulan sıyasal partslam ulkelen genışlemeye başlayınca Hz peygamyetkısı dışında ve ustunde olduğunu bıldırerek de tıler yuzunden 'anık olduğumuz sonuçlar orbenn ve dört yuce halıfenm hutbeyı her yerde doğmıştır kı tadadır rudan doğruya kendılerının okumalarına olanak "Dunva yuzunde Osmanlı devletının batmasınOvsa Halk Partısı dedığımız zaman, bunun ıçınkalmadığından, halka soylemek ıstedıklerı şeyledan sonra bır Turkıye devletı kurulmuştur Bu de bır bolum değıl, butun mıllet vardır Halk Parri bıldırmekle bırtakım kışılerı gorevlendırmış devlet, Iran ve \fganısıan gıbı bağımsızdır ve tisi, halkımıza sıyasal terbiye vermek için bir okul lerdır Muslumandır olacaktır. Benı çok seven ve sağlığımı duşunen bazı Bunlar herhalde en bu>uk başkanlar ıdı Onlar Yenı Turkıve devletını mılletın vekıllerınden oluarkadaşlarım bana, boyle bır sıyasal partı kurmakutsal camıde ve alanlarda ortaya çıkar, halkı a>şan Turkıye Buvuk Mıllet Meclısı >onetır Bu komaklığımı oğutledıler dınlatmak ve bılgılendırmek ıçın ne soylemek geşullar altında halıfeve valnız Turkıye devletı nam Gerçekten ulusal görevım sona ennce, koşeye rekırse söylerlerdı ve hesabına ozel yasa ıle venlmış olanın dışında bır çekılerek dınlenmek benım çıkanmadır Bunu yahak ve vetkı vermek gerekırse, ulusun egemenlığı Bu yontemın boylece surebilmesi içın bir koşul pabılmek ıçın şımdıye kadar elde edılmış olan sosınırlandınlmış ve sonuçta bu egemenlık bolunmuş gerekivordu. O da ulusun başkanı olan kışinin halnuçların yerleştığıne ve sureceğıne ınanmak gereolur kı, bu eskı durumun gerı gelmesınden başka ka dogruyu soylemesi, halkı dınlemesı >e halkı alkır Ama bu konuda henuz tasasız ve kuşkusuz dubır şey olamaz " datmaması idi. Halka genel dunımu bildirmek son rumda olamam. Hiçbirimizin tasasız ve kuşkusuz Daha sonra Lozan konferansı uzenne soru'an derece onemlidır. Çunku her şey acık so>lendıgı olmamasını oğutlerim. bır soruva geçerek şu sozlen sovledı zatnan halkın kafası işJe>ecek. iyi şeyleri yapacak Şımdıye kadar elde ettığjmız başarılar, 34 vıla "Ne yazık kı adlı, malı kapitulasv onlar konuve ulusun zaranna olan şeyleri reddedip, şunun sunda karşımızdakiler eskı duşunuş biçimlerim de sığmayacak kadar çoktur Her tarafta oldugu gibunun arkasından gitıneyecektir. ğiştirmemişlerdir. Bu konularda Italvanlar ve ozel bi, bizde de yenı egilim ve akımlar karşısında onu Ne var kı, ulusu ılgılendıren ışlen ondan gızlelıkle Fransızlar guçluk çıkarmışlardır Bu neden hazmedemeyen guçler ortaya çıkabilır. dıler Hutbeierin halkın anlayama> acagı bır dilde Ne yazık ki bu, her zaman olabilır. Nıtekım bu le Lozan konferansının cıddı çalışmaları kesılmışohnası ve bugunku gereklere ve gereksinmelere dekonuda, şeriat hukumlerine uygun olmayan, yatır Itılaf devletlerının delegelerı kendı hukumet ginmemesi, halife ve padişah adını taşıyan zorba•*• * * PENCERE • •• "Ben" ıçın kımbılır kaç yazı yazıldı? Yunus Emre'nın'b/röe/ vardır bende benden ıçen' deyışınden çok once ve sonra, kım bılır neler soylendı'? Çok çekıcıdır ben Krallar, sultanlar, ımparatorlar "biz" dıye konuşuriar Bu kap samda "biz" sozcuğu en buyuk bencı'lığı vurgular Buyuk şaı rımız Fazıl Husnu Dağlarca'nın unutulmaz şıınnde benlığın ın san ruhundakı akışkan özsuyu nasıl dıle getırılır. "Ben Uçuncu Halım, haşmetlı ve mukaddes Padışahlar padışahı Benım beyaz ellenmden başlar Tab'amın sabahı" Sanatçıların kendı benlıklerının evrenınde ufuksuzluğa var maları dunyayı zengınleştırır Ancak kışıde sanatçı dokusu yok sa, kendı benıne donukluğu değerden yoksun bır bencıllığc donuşur, gulunç bır yaşam bıçımını sergiler • Sıyasette ben'ın çok onemli bır yen var Insan, sıyasal bır hay vandır Polıtıkadan ıdeolojıye, doktrınden bılıme doğru uzanar yolların trafığınde şaşırıp yaya kalan ınsan, benlığını bulamaz kımlığını keşfedemez Çağımızın ınsanı polıtikayla uğraşma^ zorundadır, ama oyle, ama boyle Ne var kı sıyaset ormanında yolunu şaşıran çoğu kışının de 'ben' demesı bır değer taşımaz 1968 oğrencı olaylarım Fransa'da ve Türkıye'de soluk solu ğa yaşamış gençler şımdı neredeler? Kimısı mezarda, kımıs kımlık bunalımı ıçınde, kimısı sağcı bır partının adamı, kımıs holdmgçı, kimısı de yaşadığı olaylarla benlığını zengınleştırmış dunya solunun yurudüğu yolda yuruyor Kımlık değıştırenler den bırısı dıyor kı Devrımı çok sevmıştım . Ya şımdı 9 Soğudum Pekı, ne duşünüyorsun? Allahaısrnariadık başkaldırı Gule gule Devrırn, solculuk, sosyalızm, demokrası, sankı Leyla'dır Ben sevdığım zaman var, ben vazgectığım zaman canı cehenneme Insanlığın en karanlık çağlanndan ben yaşanan tarih, bır ın samn bencılığınde sılınıp gıder mı 9 Bınlerce yıldan beri geze genımızde neler oluyor? Kölelerın dalga dalga başkaldınları ortaçağm odun ateşlerınden yalazlanan aydınlanma çagı 20'ncı yuzyılın bırbırı ardına patlayan devrımlerı, bır kışının benınde erıyıp yok mu olacak? Turkıye'dekı bencı, Güney Afrık^ dakı sıyahın başkaldırısını nasıl anlayacak? Ben varsam sosyalızm var, ben yoksam yok, ben varsam solculuk var, ben yoksam yok ben varsam başkaldırı var ben yoksam yok Luks otellerın kokieyllerınde yuksek sıyasete kadeh kaldıran kışı, mapushanelerdekı açlık grevlerını anımsamazsa kendı benınde ınsanlığını entmış demektır • DSP Genel Başkanı Bulent Fcevıt, Cumhurbaşkanı Kenan Evren'le "s/cak bır göruşme" yaptı, Çankaya'dan pek keyıfli çıktı, gazetecıler sordular Bu göruşme ıle 12 Eylül reıımını aklamış dmuyor musunuz?" ' Ben, gerektığınde protestomu, gerektığınde mücadelemı yaptım Gerektığınde uzerıme duşen görevlerı yenne getınyorum Bu, rejımın bazı baksmlardan yenne oturdıığunu göstenyor" Öyle görunüyor kı Sayın Ecevıt, rejımın yerlı yenne oturup oturmadığım yıne kendı "ben'lne göre ölçmüş Yasaklı polıtıkacı ıken 12 Eylül tu kaka ıdı, yasaklar kalkıp da Evren'le "sıcak göruşme" yaptıktan sonra rejım sıcak gelmeye mı başladı*> Eğer boyieyse Halkçı Partılılerın ne gunahı vardı? SODEP'ı '12 Eylul'u ıçıne sındırdı" dıye neden suçladı? SHP'nın Çankaya ıle ılışkılerı DSP'den de soğuk değıl m ı 7 Sayın Ecevıt'ın elındekı pusulanın göstergesı "ben" oldukça Bulent Bey çok üzulecek, yalnız Bulent Bey değıl, hepımız uzuleceğız An, şu benlık davasından bır vazgeçebılsek,., cn l.t Ben EVET/HAHR OKTM AKBAL Adaylık yanşı bıttı mı? Başvurular cuma akşamına kadar kabul edıldı Şu günlerde partı merkez kurulları aday adaylarını değerlendırecek, seçım bötgelenvie ılgılı sıralamalan yapacak, 28 eylulde de kesın aday lıstelen kamooyuna açıklanacak Ama partı lıderlerının belırlı kışılere adaylık önermelerı bu (Arkası 16 Savfada) OKURLARDAN Lniversite adayı beh ^emeliler Ünivers te sınavını kazanan beklemeit oğrencılere Milli Eğitim Ba' ./ ımız bir hak vererek kar Jersten beklemelı olurlarsa olsunlar, kurul kararı ile mezun edilmelerını istediği halde, okul dısından lise bittrme sınavlarma giren Seçimler Bir Şenliktir utiL'. 'Idu bızleri yine unuttu. Zaten ya hıç hatırlanmtyoruz ya da simrlerimız bozulup heyecan çektikten sonra son anda hatırlamy oruz. Bizim suçumuz zamanmda çesitli nedenlerle okuyamamak mı? Hiçbır şekılde eğıtimden faydalandırılmadığımız gibi, her zaman da okula devam eden oğrencüerden ayrı tutuluyoruz. Onlara verılen haklar bize verilmiyor. \'e tek ders sınavı ne de kurul kararı ile sınıf geçme... Ben evli, çocuklu, aynı zamanda çalışan otuz yasına gelmiş bayanım. Üç yıldır okul dışı lise bitırme sınavlarma giriyorum, kırk dersin çoğunu vererek bir universiteye girmeye hak kazandtğım halde bu iki ders yuzunden hakkımt kaybedeceğim. Benim ve benim durumumda olan yuzlerce kisi için zaman çok onemli. Sayın Milli Eğitım Bakammızın, benim \e benim durumumda olan yuzlerce mağdur okul dısı oğrencılere de bir hak tanımasım rica ediyoruz. OKUL DIŞI OĞRE\CILERI ADI\A FERDA\E DO\E\ Bisler neden haklanmızı savunamıyoruz Bızler Işçı Butma Kurumu Yurtdışı Hizmetler Şubesi tarafından 6 ay once Suudı Arabıstan'a ısçi olarak geldık. Bu sure içerisinde çalışmalanmızı eksiksiz yerine getirmemize karsın Suudı Arabistanlı ış\eren bize hiçbır odeme yapmadı ve turlu guçluklerle karşılastık. Biz Turk işçilerinden bir grup olarak işverenı mahkemeye verdık, polıse durumu ılettık, ama yıne suçlu olarak biz gosterildik. Konuyu Turk buyukelçıliğine ilettik. Buyukelçilik ılgılılerı sorunlanmızı dinledi, gerekenın yapılacağını soylediler, ancak oradan da sonuç alamadık. Bizler Turk \atandaşı olarak demokratık bir ulke olduğu bildirilen Suudı Arabıstan'da haklanmızı neden savunamıyoruz? Bizlerin multecı kamplarında yaşayanlardan neden farkımız yok? Bızlere neden Turk buyukelçiliğı sahıp çıkmıyor? OSMA\ OZDLMIR, TEMEL ÇELEBtOCLL, MLST4F4 GE\CER, HUSE\I\ K4R4DUMA\, OS\14\ TLRKER ehfi r\r\^ OFAt .i , bosfor turizm ISTANBULBERLIN Bütun Avrupa şehirleriyle bağlantılı muntazam otobus seferlerı. lı Isianbul Mete Caodesı No u TaksımTel 743 25 25 Ankara Adem Yavuz Sokak No 3/1 Kız lay Tel 34 47 40 Hocamız Epengle Yıllardır Kadifeye Adını Veriyor Epengle, döşemelık ve perdelık kadifeyı Türkıye'de ilk dokumanın gururunu taşır. Yıllardır, rengıyle, desenıyle, sağlam dokusuyla kadifenın guzelinı, yakışanını dokumada ılerı teknolo|isıyle önderdır. Epengle kadıfedır. Mobılyayı gosterıp guzelleştıren kadife. Yıllar geçer Epengle kalır. Onun ıçın kadife, her zaman adıyla alınır, Epengle alınır. RUHİ SU'yu olumunun ikinci yılında saygıyla anıyoruz. DOŞTLAR KOROSU VE TÜM ÖĞRENCİLERİ eder misiniz Genel Mudurluk Santral telefon numaramız 21 Eylül 1987den ıtıbaren NOt Epengle, kendıni yeniledı, kadife yenılendi modada Canlı renkleri, yumuşak tuşesıyle kadife şimdı Epengle'de yaşıyor. Yıllardır, Epengle dokuyor, Turkıye kadıfelenıyor. 151 65 40 (24 Hat) olarak değısecektır Epengle "İhtisasım Kadife" Epengle, bır FENIŞ Holdıng ıştırakıdır ANADOLU SİGOR1A 'Is Bankası Kurulusu"