Katalog

CUMHURİYET/4 KÜLTÜRYAŞAM 1. KANAL / TV'DE SÎNEMA 1 EYLÜL 1987 TELEVİZYON 17.20 Açılış 17.25 Diinya Atletizm Şampiyonası 19.00 Haberler 19.10 Diinya Atletizm Şampiyonası Carrisford, tngılıere'ye gelıp Saru'yı aramaya başlarmşıır Yatılı okulun hemen yamndakı eve tasmmıs olmastna rağmen edmdiğı yaniış bılgıler nedemyle Sara'yı başka yerlerde aramaktadır. TRT^NIN ICINDEN MAHMUT T. ÖNGÖREN Modern Bilim ve Islam Dünynsı Kültür Servisi Milletlerarası Modern Bilim ve İslam Dünyası Sempozyumu 2 eylül çarşamba günti saat 10.00'da IRCICA 'nm Yıldız Sarayı Çit Kasrı 'ndaki merkezînde başhyor. İslam Tarih ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) ile İstanbul Edebiyat Fakültesi Bilim Tarihi Ana Bilim Dalı tarafından ortaklaşa düzenlenen sempozyumun ilk toplantısı, "Rönesans'tan 20. Yuzyılın Başına Kadar Batıdan tslam Dünyasma Bilim ve Teknoloji Transferi" başlığını taşıyor. ABD, Bangladeş, Cezayir, Fas, Fransa, Hındistan, Ingiltere, halya, Kanada, Lübnan, Macarıstan, SSCB, Suriye, Suudi Arabistan, Tunus, Türkiye ve Ürdün olmak uzere 17 ülkeden 80 araştırmaanın katılacağı sempozyum üç gün sürecek ve iki de sergi yer alacak. Kandilli Rasathanesi'nde açılacak olan "Yeni ve Eski Astronomi Aletleri" sergisi ile Topkapı Sarayı Müzesi Hazine Dairesi'nde açılacak olan "Osmanlı Padişahlannın Batıdan Gelen Kitapları" sergisi 13 eylüle dek izlenebilecek. 19.50 Küçük Prenses • 4 Kim Kazanacak? Altı gün sonra halkoylaması yapılıyor. Halkoylamasına "yasaklı liderter" büyük bir haksızlıkla katılıyorlar. "Hayır"ı savunan Başbakan özal, TRT'yi halkoyiamasından önce dilediği gibi kullandı. "Yasaklı IkJerier" ise, meydan mitingleriyle yetinmek zorunda kaldılar. 6 Eylül halkoyıaması bir yerde, özellikle TV ile meydan mıtıngleri arasmdaki bir çekişmenin sonucunu da ortaya çıkaracaktır. 6 Eylül'de kim kazanır? TV mi, yoksa meydan mitingleri mi? Göreceğiz. Ülkemizde televizyon giderek çeşitli siyasal görüşleri ve toplumsal yargıları belirlemede tek başına büyük bir rol oynuyor. Hatta artık Türkiye'de meydan mitinginin televizyonun ezici etkisinden ötürü işlevini bir yerde çok yitirdiği bile söylenebilir. Kaldı ki, 1977 genel seçimlerinde gördüğümüz gibi, meydanlann aldatıcı ve yanıltıcı bir rol oynadıklan da ortaya çıktı. O günlerde bir belgesel film yaparken izlemiştim, Sayın Ecevit'in miting meydanlarına çektiği büyük ve coşkulu kalabalıkların yarattığı etki unutulabilecek gibi değildi. Ne ki, aynt kalabalıklann tümünün ona oy vermedigi kantsını 1977 seçimlerinden sonra herkes paylaştı sanırım. Televizyonun meydan mitinglerine kıyasla tasıdığı büyük üstünlükler var ülkemizde. Salt bir TV yayını ile bir meydanda toplanan kalabalıktan milyonlarca daha fazla kişinin olusturdugu kitle(ere erişmek olanaklı otduğu için değil... Okuma yazma bilgisinin çok düşük olduğu ülkemizde okuma yazma bilenler bile, "görsel etkilenme"ye aşırı derecede açıklar. Bu nedenle kitleler, yalan yaniış ya da eksik tamam, tüm bilgiyi televizyon sayesinde elde ediyor. Meydan mıtingi ya da bir başka kaynak, TV değin ciddiye alınmıyor. Ayrıca, bir miting bir yörede genelde ancak bir kez yapılabilir. Oysa TV aynı bölgeye bir konuyu tekrar tekrar getirerek, propagandası yapılan düşünceyı sürekli olarak gündemde tutmakta ve başka kaynaktan bilgi edinemeyen ve etkilenmeyen kitleleri ister istemez korkunç derecede koşullandırmaktadır. Bir de günümüzdekı gibi, TV yanlı kullanılır ve konunun salt bir yanı her gün ışlenirse, miting meydanlarının etkileri daha da azalır. Yaygınhğı ve sık sık gündemde oluşu nedeniyle TV, kamuoyunu etkileyen diğer kaynakları (basını, yerel liderleri, hatta meydan mitinglerini de) rahatlıkla koşullandırabilir. Oysa artık meydan mıtınglerinin, kamuoyunu biçimlendiren diğer kaynakları etkileme gücü de pek kalmamıştır. Peki, her gün televizyona çıkıp. "hayır" propagandasını gizli ya da açık biçimde yapan Ozal'ın yüzü, bu sık yinelemeden ötürü eskiyor mu? Okumaya, araştırmaya, sormaya, soruşturmaya meraklı toplumlarda politikacılar, televizyonda sık sık görünerek, "eskimekten" çekinirler. Oysa sınıriı bilgiyi tek yanlı kaynaktan almaya alışmış toplumumuzda, böyle bir "eskimenin" çok önem taşıdığını sanmıyorum. O halde, altı gün sonra Özal'ın "hayır"ı TV sayesinde, "yasaklı ltderler"in meydan mitinglerindeki "evef'lerini silip süpürür mü? Bu soruya hemen "evet" dememeli... önce, hiç kestiremediğimiz öğeler "evef'leri yengiye ulaştırabilir. İkincisi de, hiç ummadığımız bir sağduyunun topluma birden egemen olması da "hayır"lan yenilgiye götürebitir. Ama sonuç ne olursa olsun, 6 Eylül'den sonra devlet televizyonunun (radyosunun da) yansızlığa kavuşturulması sağlanmalıdır. 20.11 20.30 21.15 22.10 22.20 Referandum Konuşmalan Haberler ve Hava Dunımu Haber Program Pikkat TV'de Sinema: Pelham Soygunu (Aynntılı bılgı yandakı stitunlarda) 24.00 Dünya Atletizm Şampiyonası (Özet Yayın) 00.30 Haberler ve Kapanış İKİNCİ KANAL 19.44 Açılış ve Program 19.46 GeUşen Dünya Bılım ve teknık alamndakı yemliklerın konu edildıği bu programda yine ılgınç konulam değinılıyor. 20.11 Referandam Konuşmalan 20.21 Haftamn Dizisi: Detroit 9000 Arthur Mam'm yönettığı dızıde Alex Rocco, Mary Rhodes Ella Edwards gibi daha çok TV fümlenyte lanrnan oyuncular rol alıyor. Macevher hırsızlanyla pol'aler arasmdaki mücadeleyı konu edmen mıni dızi bu hafta gün asın ekranlara gelecek. 21.00 Hobiler Programda, Kuzey Amerika'da yaşayan bozaytlarm fotoğraflarmtn çekümesı ve İVhomıng'dekı vahşı mustang atlarının yakaianması konu edıltyor. 21.30 Haberler 21.50 İngilizce Haberler 22.05 Eglence Adem Kılıç ve Zulkuf Ozeltn hazırladıkları programda eğlence ve muzık bölumten yer alıyor. Pelham Soygunu (The Taking of Pelham 123) / Yönetmen: Joseph Sargent / Oyuncular: Walter Matthau, Robert Shaw, Martin Balsam, Hector Elizondo, Earl Hindman, James Broderick / 1974 yapımı / 104 dakika. Kültür Servisi Dort acımasız gangster, New York'ta bir met ro trenini kaçınr. "Metro korsanlan", New York belediyesinden bir milyon dolar fidye isterler. Fidyeyi aldıktan sonra kaçmak için "dahiyane" bir plan yapmışlardır. Bu arada polis, son on >ılda işten atılan makinistlerin listesini çıkarır. Gangsterlerden ikisi vurulacak, birini elektrik çarpacak, sonuncusuysa işten atılan makinistler listesinde bulunacaktır... Joseph Sargent'ın, John Godey'in romanından beyazperdeye aktardığı filmde, insana tırnaklarını keminen soluk kesici bir "metro" öyküsü izleyeceğiz. Ancak filmin ilk gösterimi sırasında kimi eleştirmenlerin de belirttiği gibi, senaryonun gereksiz karmaşıkhğı ve abartılı kamera oyunlan, seruvenin akıcılığım köstekleyecek. "Pelham Soygu Metroda korsaıüık nıTnun diyaloglanysa, öykünün geçtiği ortama, yani Nevv York metrosuna son derece uygun, ancak TRT ekranlanna uygun değil. Ama izleyicilerin filmin argolu dili, bol küfürlU konuşmalan yîizünden kaygıya kapılmasma hiç gerek yok. TRT yöneticileri, Türkçe dublajda bu "sakmca"yı mutlaka ortadan kaldıracaklardır!.. "Pelham Soygunu"nda "melro korsanlan"nın peşine duşen polis rolünde, Amerikan sinemasının güldürü ustalarından ve en iyi karakter oyuncularından biri sayılan Walter Matthau'yu izleyeceğiz. Metro trenini kaçıran gangsterler arasmda da iki iyi oyuncu var: Martin Balsam ve Robert Shaw. Walter Matthau, önceleri birçok filmde karakter rollerine çıktı, birçok güldüruye renk kattı, ardından başrollere yükseldi. SONFtLMt "KORSANLAR"DAAmerikm sbumasmm güldürü ustaiarmdtm fVaÜer Matthau, Roman Polanski'nin 1986 Cannes Şaulği'nde gösterüen "Korsanlar"tnda başanlarma biryenisini eklemişti. Matthau'yu bu akşam gerilimU birjümde, "Pelham Soygunu"nda izleyeceğiz 23.00 ÇalıkuşîT^ Ferıde, köy okulunun evrakmı Maarif Müdurune lestim eder ve kendisinden yem bır görev rıca eder ama Maanf Mudüru, Fransa'dan lantdıiı ve oraya davel etrığı bır gazeleci ve eşmı beklemekıedır. Tam o sırada kapı açılır ve Fransız gazeiea ıle genç ve gıizel eşı ıçen gırerler. Gazetecmm eşı, Ferıde'nm tsıanbul'da Notre Dame de Sıon'dakı arkadaşı krıstm'dır. Fende ıle Franstzca konuşur. Maanf Muduru, Ferıde'nm Fransızca konuşıuğunu işnmct faşkmlıktan ne yapacağmı şaşmr, sonra kendisıni derhal lıseye Fransızca Oğrelmem laym eder. Lısedekı oğrenalerı ve bütün Oğrelmenler Ferıde'yı kısa zamanda severler Dığer tarafıan Ferıde'nm gUzeiltlı de dıliere desıan olmuşıur Lısedekı öğretmenler arasmda Şeyh Yusuf Efendı adında son derece bılgılı, kelımenın tam anlamı ıle bır nnd olan zat Fende've Havrandır. Fende de onu çok sevmekte ve hurmet etmektedır 23.50 Kapanış İZLEYİCİ GÖZÜYLE Kadeniz Türkiye Televizyonda 23.8.1987 pazar günu yayımlanan spor programmda güreş bulümilnde spiker bir gOresçimize "ısıe bu zor kurayı çekmeseydin l.'lik şansın olurdu. Semn kaderin buymus" dedı. Beyler iütfen neredeyse 21. ytizyddayız. Lütfen daha mantıklı olalım. Hangi kader? Bir TRT spiken bunlan sOylüyorsa samnrn söylenecek tek bir söz var: "Kadersiz Tarkiye"... ERKAN ÖZSAR Sakarya Özellikle Billy VVUder'm son fîlmlerinin gözde oyuncularından oldu. "The Odd Couple Garip Bir Çift", Matthau'lu Wilder Fılmlerinin en ünlüsüydü. Matthau, 1966'da "The Fortune Cookie" adlı fılmdeki başansıyla en iyi yardıma erkek oyuncu Oscar'ına değer görulmüş, son olarak Roman Polanski'nin 1986 Cannes Fılm Şenliği'nde gösterilen "Korsanlar" adlı filmde değişik bir rolle büyük başan kazanmıştı. Filmde gangsterlerden birini canlandıran İngiliz oyuncu Robert Shaw artık hayatta değil. 1978'de ölen Shaw, meslek hayatının son yıllarında parlamıştı. Shavv'u "Rusya'dan Sevgilerle", "Her Devrin Adamı", "Belalılar The Sting", "Jaws". "Dip The Deep". "Çığ Ekspresi" adlı filmlerden anımsayacaksınız. Amerikan sinemasının usta karakter oyuncusu Martin Balsam, oyunculuğa başrolünde Marlon Brando'nun oynadığı "Rıhtımlar Üstunde" (1954) ile başlamıştı. Balsam'ı 2 eylül çarşamba günü Alfred Hitchcockun "Sapık"ında da izleme olanağı bulacağız. Daliler îspanya'ya Kültür Servisi Ünlu gerçekustücü Salvador Dali'nin eski temsilcilerinden Peter Moore, sanatçının üç yüz kadar yapıtmı lspanya 'daki müzelere vermeyi tasarhyor. Moore'un özel koleksiyonundaki Daliler arasında kırk tane yağlıboya tablo bulunuyor. Moore, lsviçreli karısı Catherine'le kendisinin hiçbir mirasçısı bulunmadığı için, Dali'nin yapıtlarımn lspanya'daki sanatseverlerin izleyebileceği yerlerde durmasına karar verdiklerini söyledi. 69 yaşında bir trlandah olan Peter Moore, 19601975 yıllan arasmda ünlu îspanyol ressamla çalışmıştı. Moore'un Isviçre'nm Cenevre kentindeki özel koleksiyonu, çıkacağı bir sergi turnesi için 3 milyon sterline sigorta edildi. Moore koleksiyonundaki Daliler arasında, Dali'nin 1975 yılmda yaptığı bir Kral Juan Carlos portresi de yer alıyor. RADYO T R T I 05.00 Açıhş. program ve kısa haberler. 05.05 Ezgi kervanı. 05.30 Şarkılar veoyun havalan. 0*40 Köye haberler. 06.10 Gunajdın 07.30 Haberler. 07.40 Gunun ıçınden. 09.40 Arkası yarın. 10.00 Kısa haberler 10.05 Reklamlar 11.00 Kısa haberler. 11.05 Turkuler geçıdi. 11.30 Turk sanaı muzığı toplu programı. 12.00 Kısa haberler 12.05 Reklamlar. 12.10 ö | l e uzeri 12J5 Reklamlar ve radyo programlan. 13.00 Haberler 13.15 Muzık. 13.30 Bölgesel yayın ve reklamlar 14.45 Hukuk köşesi. 15.00 Kısa haberler. 15.05 Ogleden sonra. 16.00 Kısa haberler. 16.05 Çeşıtlı muzik. 16J0 Şarkılar ve oyun havalan. 17.00 Kısa haberler. 17.05 Köyumuz kövlümuz. 17.25 Bölgesel >ayın ve reklamlar 18.00 Çocuk bahçesi 18.15 Haftamn çocuk şarkısı. 18.20 Hüseynı faslı 1IL50 Hafif muzik ve reklamlar 19.00 Haberler ve olayların ıçınden. 20.00 Şarkılar 20.20 TUrkçe sözlu hafif müzık 20.40 Yenı sesler. 21.00 Kısa haberler. 21.05 Konulann ıçinden. 21.35 Türk halk muzigı dınleyıci ısteklerı.22.00 Çeşiıli muak. 22J0 Solistlerden seçmeler 23.00 Haberler. 23.15 Gecenin içinden. 00.55 Günün haberlerinden özetler. 01.00 Program ve kapanış. 01.0505.00 Gece yayinı. T R T I I 07.00 Açılış ve program. 07.02 Solıstlerden seçmeler 07 J 0 Haberler 07.40 Türküler ve oyun havalan. 08.00 lkı solıstlen şarkılar. 08.30 Sabah konserı 09.00 Türkuler. 09. 15 Çocuk bahçesi 09J0 BarKeys toplulugu. 10.00 Şarkılar 10.20 Turkuler geçıdi 10.40 Turkçe sözlu hafif muzik. 11.00 Küçuk koro. 11J0 Türküler. 11.45 Hafif müzık 12.00 Beraber ve solo şarkılar. 12J0 Yurtıan sesler kadınlar toplulugu. 13.00 Haberler. 13.15 Hafif müzık 13M Caz duygusu. 14X0 Türküler gecidı. 14J0Yabancı dil dersı. 15J0 Barok müzık. 16.08 Şarkılar. 16.20 Arkası yarın. 16.40 Gönlumuzun dılinden sazımızın telınden. 17.00 Küçuk koro. 17.30 Çeşitli muzık. 18.00 Yurttan sesler. 18J0 Dın \e ahlak 19.00 Haberler veolavların ıçınden 20.00 Turküler geçidı. 20J0 Yabancı dıl dersı. 21J0 Hafif muzık 21.45 Şarkılar 22.15 Hafif muzik. 2230 Bır roman / bir yazardan hıkâyeler 22.45 Türküler 23.00 Haberler 23.15 Sohstler geçidi. 23.40 Hafif muzik. 2335 Salı konsen. 00.55 Program ve kapanış. T R T I I I 07.00 Açılış ve program. 07.02 Hafif muzik. 07 J 0 Sabah konserı 08.00 Sabah ıçin muzik. 09.00 Haberler 09.15 Müzıklı dakikalar 10.00 Rock dünyasından. 11.00 Öğleye dogru. 12.00 Haberler. 12.12 Gunun konsen 13.00 lkı solıstten şarkılar. 13J0 Türküler geçıdi. 14.00 Konser saatı. 1530 Solıstler geçıdi 15.55 Iki solıstten turkuler. 16.25 Haftamn çocuk şarkısı. 16.30 Caz sanatı. 17.00 Haberler. 17.15 Solısclertopluluklar. 18.00 Müzık yclpazesı. 19.00 Haberler. 19.15 Muzık ve yorumcular 20.00 Muzık demeti. 214» Senfomk müzık. 22.00 Haberler. 22.15 Gecenin getırdiklen. 23.00 Salı konsen. 24.00 Gece ve muzik. 01.00 Program ve kapanış. Hayat sanatı 1. U L U S L A R A R A S I İSTANBUL ÇAĞDAŞ SANAT SERGtLERt^NDE MEKANLAR ett i Aya Irini çağdaş sanata açıhyor Bizans Imparatoru Büyük Konstantin'in l.S. 4. yüzyılda Aya lrini'yi yaptırırken, bu mekânm asırlar sonra îstanbullulara sergi ve konser salonu olacağım düşünmesi olanakstzdı. Konstantin, kiliseyi "ilahi selamef'e adamıştı. Ama yüzyıllar sonra Aya Irini, tstanbullu sanatseverleri "selamef'e erdirecekti. ŞENAY KALKAN Kapılar kapandı, salondakiler yerlerine yerleşti, mırıltılar, öksürükler kesildi, sanatçüar alkışlar arasında yerini aldı ve muzik başladı... Son yıllarda muzik, Aya Irini'nin asırlık duvarlanna, o asırlık duvarlar da müziğe yabancı değildi. Çunkü çoğunlukla Istanbul Festivali kapsamında düzenlenen birçok konserde Türkiye'nin ve dünyamn birçok ünlü sanatçısı konser vermişti, veriyordu Aya Irini'de... Özellikle oda muziği konserleri için biçilmiş kaftandı Aya İrini'nin asırlık binası... Avrupa Konseyi'nin üyesi olan ülkelerin iki yılda bir düzenlediği sanat sergilerinin 18'incisi Türkiye'de açılıyordu. "Anadolu Medeniyetleri" adını taşıyacak sergide Türkiye topraklan üzerinde yüzyıllardır yer alan uygarbklan simgeleyen 5 binin üzerinde yapıt yer alacaktı. Bu kapsamda tarih oncesi çağlardan Bizans çağı sonuna kadar olan döneme ait yapıtları sergilemek için Bizans tmparatorluğu'nun ilk büyük katedrali olan Ayi İrini'den daha uygun bir mekân olamazdı... Hector Babenco'nun "Pixote" adlı filminde başrol oynayan Fernando Ramos, tıpkı filmde olduğu gibi sokakta vurularak öldürüldü. Kültür Servisi Arjantinli film yonetmeni Hector Babenco^ nun "Pixote" adlı yapıtındaki rolüyle uluslararası üne kavuşan Fernando Ramos da Silva, gerçek hayatta polisle girdiği çatışma sonucu öldü. Brezilya'nın Sao Paulo kentindeki bir gecekondu mahallesinde yaşayan Fernando Ramos on dokuz yaşındaydı. Babenco'yla çevirdiği filmden sonra herkes tarafından "Pixote" diye tanınan Ramos, ıslahhaneden kaçan bir arkadaşıyla birlikte bir mağazayı soymaya kalkıştı. Polis tarafından takip edilen iki arkadaş, sığındıkları bir inşaat alanında polisle çatışmaya girdiler. Çatışmada olen "Pixote", Sao Paulo 1 nun bir gecekondu mahallesi mezarlığında toprağa verildi. On iki yaşındayken okuldan kovulan Fernando Ramos da Silva, aynı yıl Hector Babenco'nun "Pixote" adlı filminde başrolü oynamıştı. Babenco, Ramos'u bir gecekondu mahallesinde keşfetmiş ve başrole aday 1300'den fazla çocuk arasından seçmişti. "Pixote" adlı film, 1980 yılmda Amerikalı sinema eleştirmenleri tarafından Yılın En İyi Yabancı Yapımı seçilmişti. Ramos'un yedi yıl önce oynadığı filmde, terk edilmiş ve suça itilmiş kuçuk çocukların öyküsu gerçekçi bir dille anlatılıyor, "Pixote" (tıpkı yedi yü sonra gerçek hayatta olacağı gibi) Sao Paulo kentinin sokaklarında öldürülüyordu. Rossini Opera Şenliği Kültür Servisi Rossini Opera Şenliği, ünlü Italyan bestecinin doğum yeri olan Pesaro kentinde yapılıyor. Şenlik, Rossini'nin 1819'dan bu yana sahnelenmeyen "Ermione" adlı yapıttyla açıldı. Açılışta dünyamn dört bir yanından gelen müzik eleştirmenleri ve müzikologların yanı sıra Italya'mn ünlu sanayicileri, siyaset ve sinema adamları da bulundu. Bu yüzden, TV kameraları sahnedekiler kadar, koltuk ve locadakileri de görüntülemek zorunda kaldı. Racine'in "Andromaque" adlı trajedisinden operaya uyarlanan "Ermione"de başrolü Montserrat Caballe üstlendi. Rossini Opera Şenliği 7 eylüle kadar sürecek. BULMACA SOLDAN SAĞA: 1/ Biçimcilik 2/ En küçük izci kuruluşu... Çekirdekli pamuk. 3/ Boru sesi... İnce kum ve çimentoyla yapılan düzgun döşeme sıvası... Argoda esrar. 4/ tsrafil'in kıyamet gunü ufleyerek ölüleri dirilteceğine inanılan boru... Dinsel inançları olmayan. 5/ Soğurma, emme... Sonucu bakımından çok önemli olmayan yanlışlık. 6/ Notada durak işareti... Sancı. 7/ Isstz, boş... Finlandiyanın plaka işareti. 8/ Otlayan hayvan sürüsü... Kuruyarak ya da çuruyerek içi boşalmış olan 9/ Aristo'ya gore, her varlığın erişmeye yoneldiği yetkinlik durumu. 1/ Işıkölçer. 2/ Asya'da bir ınnak... "Güneydoğu Asya Ülkeleri Örgütu"nün kısa yazımı. 3/ Eski Mısır'da güneş tanrısı... Nazi partisinin askeri polis örgütü... Liste başı olmuş hafif raüzik parçası. 4/ Bir gosterme sıfatı... Giysinin yaka, kol, etek çevresine geçirilen ince şerit. 5/ Tek sıra inciden ya da elmastan gerdanhk... Yabancı. 6/ Argoda hiç emek vermeden ele geçirilen şey... Istediğıni yaptırabilme gucü. 7/ Köpek... Ceylan... Kara Kuvvetleri'nin kısa yanlışı. 8/ Polonya'nın para birirni... Sülale. 9/ Ölmüş. YL'KARTOAN AŞAĞIYA: DİNtN HİZMETİNDEN SANA TIN HlZMETtNEt.S. dördüncü yüzyüdan bu yana çok uzun bir süre dine hizmet eden Aya Irini, şimdilerde sanatın hizmetinde. lstanbul Festivallerinde birçok müzik topluluğunu konuk eden Aya Irini, yakında uluslararası sanatçılann yapıtlanyla donanacak. Özellikle 70'li yıllardan sonra İstanbullu sanatseverler için Aya Irini kültürle, sanatla butünleşmişti. Her yıl olduğu gibi, bu yıl da yaz sezonuna girilmesi, İstanbul Festivali'nin bitmesiyle asırlık duvarlar muziğe hasret kalmıştı, ama birbiri ardına açılan sergilerle Aya İrini, yıllar önce olduğu gibi neme, soğuğa, küfe, yalnızlığa terk edilmiyordu. Aya Irini, eylül ayı sonunda da " 1 . L luslararası tstanbul Çağdaş Sanat Sergileri"ne açacaktı kapılannı. Acaba Bizans İmparatoru Buyük Konstantin, İ.S. 4. yuzyüda bu kiliseyi yaptırırken, bir gün Istanbul'a konser ve sergi salonu kazandıracağını bir an olsun düşünmuş muydü? Buna ilişkin herhangi bir bilgi yok, ama Konstantin'in bu kiliseyi "ilahi selamef'e ithaf ettiği belirtiliyor çeşitli kaynaklarda. Asıl yıllar sonra İstanbullu sanatseverleri "sebunet"e erdiren Aya İrini'nin yapıldıktan sonra başına gelmeyen kalmamış. Önce 532'deki Nika ayaklanmasındaki yangında yanmış. İmparator Justinianus tarafından Ayasofya (Hagia Sophia) ile birlikte yeniden ve daha da büyük yaptırılan Aya İrini (Hagia Eirene), 717741 yılları arasmda şiddetli bir deprem nedeniyle yıkılmış. Daha sonra İsaurialı tmparator Leon ya da V. Konstantin zamanında tekrar onanlmış. İstanbul'un Türkler tarafından alınmasından sonra Topkapı Sarayı'nı çevreleyen "Suri Sultani" içine alınan yapı, 3. Ahmet devrine kadar iç cephane ambarı olarak, daha sonra da harbiye ambarı olarak kullanılmış. Abdulmecit devrinde 185O'de Tophane Müşiri Ahmet Fethi Pasa tarafından müze haline getirilmiş. "Mttzei Hümayun" adını alan müze, 1875'te Çinili Köşk'e taşınınca, Aya İrini tekrar depo olmuş. 1908de Ferik Ahrael Muhtar Paşa'nın gayretleri sonucu çağdaş müzecilik anlayışına uygun olarak yeni bir aşama geçirmiş ve "Müzei Askeri Hümayun" adı altında araştırmalan, mehter ve Batı muziği konserleri, sinema ve çeşitli gösterileriyle devrin belli başlı kültür merkezlerinden biri olmuş. 2. Dünya Savaşı sırasında binadaki her şey Niğde'ye gönderilince, bir sure boş kalan Aya İrini, daha sonra yeniden onanlarak Ayasofya'ya bağlanmış. İşte yapıldığından bugüne birçok olaya sahne olan, yanan, yıkılan bu kilise, eylül ayının sonundan başlayarak da " 1 . Uluslararası İstanbul Çağdaş Sanat Sergileri" kapsamında, Jean Micbel AJberola, François Morellet, Marcus Lupertz, Michelangelo Pistoletto, Arnolf Rainer ve Gilberto Zorio'nun yapıtlannın yer alacağı "Uluslararası Sanatçılar Sergisi"ne kapılannı açacak. En güzel 10 kadın Kültür Servisi ABD'de yayımlanan "Harpetls" dergisi, eylül sayısında "Amerika'nm En Güzel On Kadını" listesini sundu. Listenin başında beş sinema oyuncusu yer alıyor: Candice Bergen, Lisa Bonet, Anjelica Huston, Andi MacDowell ve Virginia Madsen. Listedeki öteki güzeller arasındaysa yine iki sinema oyuncusu Marlee Matlin ve Michelle Pfeiffer, CBD Televizyonu'ndaki "Altmış Dakika" programının muhabiri Diana Savvyer, manken Christy Turlington ve oyuncu Sean Young var. SANAT KULISI Yapacak mı yapmayucak mı? Bugünkü kulisimiz baştan soua Muzaffer İzgü üstüne. Birkaç işi bir arada yürütmeyi seven İzgü, daha önceleri "insan suçu işkence" ustüne bir oyun yazmaya başlamış. Izgü'nün anlattığına göre oyunda, aradan yıllar geçmiş, işkenceci de yaşlanmış, işkence goren de. İşkence gören bir gun işkencecinin kapısına dayanıyor. Elinde bir çanta. Çantanın içinde bir yığın işkence aleti: Elektrik kablolan, coplar, falakalar, askılar, zincirler... "Sen bana yıllar önce işkence yapmıştın. Şimdi yine yap!." diyor. Ama Onu, İzgü'nün oyunu sahneye çıktığı zaman öğreneceğiz herhalde... HAVA DURUMU AttM •»T»'»; M**m *ton InMyt Mriy* Art* •ngH Sota Bma güillıHi OmM Oprtatar A A A A A Y 8 B A A A A A 2J° 14° Krtttni B 24° 10° Kff)yl A 28° 8° Mavalyv 25° 12* Muflb A 34*21° MOdt T T rimmiM• V 20° 15* hpvti A 2*ı° 15° Sfrt 29" 14" h W d A 2S* t(T tzMİr A 31*21° S r a 27* 1P K n Y 19° 9°ŞUtU 2O*17KMtami Y 75* 11° T«M>j 29* 19" KıyMft t 21* i<r*TfKıa>ı 3P20°«nrtt * 2 f 1 3 ° » ( a t * 33^21'Edlrm 28° 13° Entnan 34°i9"EaMi 29" 13" EMpM 34° 20* Otfvfep "Çelo'nun Önlenemeyen Yükselişr Muzaffer İzgü'nün "Üç Halka Yirmi Beş" adlı yapıtı daha once sinemaya aktarılmış, filmde Hakan Balamir'le Hülya Avşar oynamışlardı. Şimdi, Atıf Yılmaz'm yöneteceği, başrolünde Şener Şen'in oynayacağı yeni bir senaryonun hazırlıklan içinde olan İzgu'nun kimsenin bilmediği "eylem"leri de var. Bir aralık îzmir'de belediye kedi köpek başına fıyat biçmiş, e B A A A A Y A Y B A A 29*15° 32*19° 32*1»° 25*13° 23* Ifl* 34*20° 23*18° 28*10° 36* 1»° 25* 18° 25* 18* 8 27*15» Ammntam AM Batg» IMgaıl Brt. to» IrtHai Cıtmn CUk Ffmfun KtJn Kdh B A A A B Y A Y A A B e a a™ 18° 29° 3S° 23* 21* 20° 21* 22* 40° 22° 34* 35* ono PVK Undra KMnO Mooırvı UÛHİI NnrYM Sofya Ş*n Zirtl 20° A B Y Y B A B A A A A A B 18° 27° 16° 1»° 25° 24° 37° 28° 25° 33° 30° 22° om »mtm 1015 ten «feynla M a t BBC STU SK i l 24 SOTM Sn» ÇmtU,. A y » 23 t t o» *« «a* • ' 3 5 ' Ü M » 1OJ1 y . M mgk. gM> uaM» 10 <m işkenceci, artık toruna karışmış bir aile dedesi, hem de "tonton" bir dede. Peki, işkenceci, işkence gorenin bu isteği karşısında ne yapıyor? sokaklardaki hayvanlan oldurtmeye girişmiş. Izgu de gitmiş, metrelerce kırmızı kurdele almış. Sonra eline bir kaynakçı eldiveni geçirmiş, sokakta yakaladığı kedinin boynuna kırmızı kurdeleyle fiyonk yapmaya başlamış. İzgü'ye gore, kurdeleli kediler paçayı kurtaracak. Ama kurdeleden sıkılan kediler patileriyle söküp atarlar fiyonkları." Yalnız bir tanesi kurdelesine sahip çıkar ve avcıların elinden kurtulur. Bunun adını "Celo" koyar İzgü. Celo, sokağın sevgilisi olur. İzgü şimdi de "Celo'nun Önlenemeyen Yükselişi"ni yazmak istiyor. Celo'nun sokak kediliğinden cici kediliğe geçişini... TBmfde sanat etkinlikleri ANKARA (Cumhuriyet) Millet Meclisı Parkı'nda Perihan Balcı ve Ersu Pekin 'in hazırladıkları "Türkevleri Fotoğraf Sergisi" ile TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu'nun düzenlediği '.'1986 Milli Egemenlik ve Barış Yağlıboya Resim Sergisi"nin açılışlan yapılacak. Bu arada, Çankaya Belediyesi orkestrası bir konser verecek, Devlet Halk Dansları Toplulugu da gösteri sunacak.