Katalog

16 TEMMUZ 1987 KÜLTÜR YAŞAM CUMHURİYET/5 \ftYEV DÜNY4S1NDA SANATEDEBİMT HAYVANLAR İSMAİL GVLGEÇ Her kentte yabancı bîr yazar Çoeuhluğun Soğuk Geeeler* / AdaYayınlan/82 sayfa. Yo»mmtn MJenna Ymîeniuk/Ada Yayınlan / 176 sayfa. EtMBahçeEski Sevgi I Ada Yayınlan /125 sayfa. FATİH ÖZGÜVEN Okuru, tuttugu günceleri ya da anı defterlerini kanştırmaya çağuırmış gibi yazan yazarlar kimi okurlarda merakla kanşık bir korku uyandırırlar. Korku; çünkü anı defterini kanştırmaya çağınnak, edebiyatı aşan bir şeydir; okuru bir tür denetlenmemiş gjzliliği paylaşmaya çagırmaktır. YUkUmlü kılmaktır. Aynı zamanda, böyle yazarların hayatlanyla yapıtlarının birbirine kanşması, küçük ya da büyük birer "kiüfleri olması, kendi isimlcri etrafında birer efsane yaratılması da sık görulen olaylardandır. Yazarla bu fazla "sjkı" iliski bir anlamda hayıflanılacak şeydir, çünkü yazar sadece bir anı dökümcüsü değilse, defterin satır aralannda söylemek istedikleri gürültüye gidebilir. Tezer Özlü'nün üç kitabı Ausfahrt freihalle" nnı çekici kılan çekinmeden söyleyelim biraz da bu yabancılık bilinci elbette. Üstelik, sadece bize Orta ve Kuzey Avrupa kentlerini anJatmasından ileri gelmiyor bu yabancıhk. Yazarla yaşantısı Bu daha çok onun herhangi bir mekânda yabana olma duygusunu yazısının ana konusu yapmasından, asbnda tek bir "kenf" olan ve yurdundakileri de kapsayan kentlerde, hep dışandan bakan gözlerle okurunu da, kendisini de "acrtjm" bir anı defteri tutmaya çahşmasından ileri geliyor. Belki de Tezer Özlü'nün ana somnsahnın yazar olarak dışanda kaimak zorunluluğuyla, insan olarak yasadığina katılmak isteği arasındaki dramatik çelişki olduğu söylenebilir. Yaşasaydı, onu yazar olarak asıl, "acıUn", yazdıklannda çekirdeğini gördüğümUz çok daha derin bir yabancılık sorununu, yazarla yaşantısı arasındaki yabancı olma halini irdeleyecekti belki de. Artık yaşamadığına göre, yazdığı kadannın vahşi, budanmamış, dal budak salmış güzelliği içindeki yanıp sönmelerle yetineceğiz çaresiz: PİKMK PtYALE MADRA /MUSUM JNS4N VACLIK VE GİBİ ÜZERİKJDE ÇOÇ DUŞUNUNCE YMİ, BU NEPEM VAEMA 6İBİ ÇOK^ISTE k DÜSÜ TUHAF YAM, l/AR OLMAK AKU BİB&Z.. IŞTE ÖVLE... ÇİZGİLİK KÂMtL MASARACI Anı defteri tadı Tezer Özlü, bu kaderden payını alır gibi görünen az sayıdaki Tttrk yazarından biridir. Iki romanının (Çocukluğun Soğnk Gecderi, Yaşamın Ucuna Yokutak), ama özellıkle ölumünden sonra Eski Bahçe adlı eski öykülerine eklenen son Öykülerinin en belli ba$lı özelligi bu anı defteri 'adı... Okuru kendisiyle paylaş "Zaman zaman bir şe> yasarGEÇEN YIL YiTİRMlŞTtK Ceçen yü yidrditimiz lizer ÖTJÜnün Ok kitabı "Eskt BaMct" 1978'de yaymummıstu Bu kez "Eski ken, olaya dışandan bakıp o olaBahçe'yU birtikte Tkzjer Özlü'nün sonytOanndayazdıklan da "Es yı yazznak için yaşadıgun duygusuna kapdıyorum. O zaman ki Sevgi" başhğı altında yayımlandı. icimden bir ses, 'karşındakine maya çağırdığı sey, kimi zaman diki zaman kipiyle anlatılmış bir haksızlık ediyorsun' diyor... Olaöykü denemeyecek kadar işlen gezinti; beUi bir amacı olmadan, yın içine tümüyle girmeye çabamemiş görünen bir yaşantı par kentten kente, odadan odaya, ki lıyornm. O anda da kendime çası olabiliyor. Ama bu "parça" şiden kişiye uzanan; eşyayı, ren hakstziık ediyonnuşum gibi oluIann tümü yan yana geldiklerin gi, fiziksel aynntıları yoğun bir yor. Böylece kendim ve gözetide, belli bir süreklilik, bir büiün dikkatle algılayarak sürdürülen, mim arosında bölünüp, zamanoluşturuyor. süresi hayata eşit gibi görünen sızlıgıma dalıyorum." bir yolculuk... Çok kentli bir duTezer özlü'nün uç kitabı, Türk Yabancılık bilinci yarhk türü gerektirçn, "yabancı" edebiyatının en tuhaf ve güzel Nedir bu bütün? Neredeyse olmayı önkoşul sayan bir yolcu şeyleri arasındaki benzersiz yerhiç kesintiye uğramayan bir şim luk da denebilir. Onun yazdıkla lerini daima koruyacaklar. AĞAÇ YAŞKEN EĞÎLİR KE^iL GÖKHAN Pars ÎUğlacı 21. kitabını yayımladı Atatürk Türkiyesi'niıı geniş tarihi 'ağduf Türhlye I / Pars Tuğlacı / Cem ayınevi / 669 sayfa. savaşım verdiğini ve inanılmaz büyük başanya nasıl ulaştığını bütün aynntılanyla anlatmaktadır. Bundan sonraki bölümlerde zaferden ve Türkiye'nin cidden layık olduğu cumhuriyet idaresinden sonra onu yüceltmek, her alanda kuvvetlendirmek ve çağdaş medeniyet düzeyine ulaştırmak için harcadığı büyük çabaMtDHAT SERTOCLU Pars Tuglacı, bu sefer 21. eseriyle karşunıza çıkıyor: "Çagdas Turkjye I " Bu birinci cildi, önsözden auJadığımıza göre, ikinci ve üçüncü ciltler izleyecektir. Bu önemli eserin birinci cildi 6 bölümden meydana gelmekte olup bunların muhtevasmı söyle sıralayabiliriz: 1 Mustafa Kemal'in doğumundan Mütareke'ye kadar. 2Mütareke Dönemi. 3 Milli Mücadele Dönemi. 4 Cumhuriyet Dönemi. 5 Atatürk Türkiyesi1 nin Dış Siyaseti. 6 Atatürk Türkiyesi ile Yabancı Ülkeler Arasındaki tlişkiler. Eserin ikinci ve üçüncü ciltle.rinin muhtevasının ise şöyle olması bekleniyor: 7 Atatürk Türkiyesi'nde Yönetim Sistemi ve Müesseseler. 8Atatürk Türkiyesi'nde Baulılasma Hareketleri. 9 Atatürk Türkiyesi'nde Ekonomi. 10 Atatürk Türkiyesi'nde Bilim. 11Atatflrk Turkiyesi'nde EgitimÖgretim. 12 Atatürk Türkiyesi'nde Sanat. 13 Atatürk Türkiyesi'nde Edebiyat. 14 Atatürk Türkiyesi'nde BasmYayın. 15Atatürk Türkiyesi'nde Haberleşme ve Ulaşım. 16 Atatürk Türkiyesi'nde Askerlik. 17 Atatürk Türkiyesi'nde Spor. Bu nhriste göz atınca akla gelen soru, bu eserin adının neden "AUtnrk TürkJyed" olarak konulmamış olduğudur. Çünkü eser, asbnda Atatürk devrinin çok geniş bir tarihi olup bu niteliği ile de aziz kurtancının hayatının bütün safhalannı çok aynntıL biçimde anlatan bir biyografidir. Pek çok kimse Atatürkçü olduğunu iddia edegelmiştir. Ancak bence bunu fiilen ispat edenler gerçek ve samimi Atatürkçüdür. Işte, Pars Tbğlacı böyle bir eser vermekle gerçek ve samimi bir Atatürkçü olduğunu ispat etmiştir. Bu eserin hazıriarusı sırasında tarih bölümü için birlikte danışmanlıgını yapmıs oiduğumuz merhum dostum Prof. Enver Ziya Karal ile birlikte, onun bu konuda ne büyük bir heyecan ta$ıdı|ma ve esep tamamlamak için gece gündüz demeden ve yorgunluktan hasta düşene kadar ne büyük bir şevkle çalıstığına taruk olmuştuk. Bu eserin meydana gelmesi için gerekli yerli ve yabancı bütün kaynaklann görülmüş, incelenmiş, birçok kütüphane, müze ve arsivde uyuyan kiıapların ve belgelerin elden geçirilmiş, bilgilerin derlenmiş olduğu gerek önsözden ve gerekse kısaltmalar lölümünden anlaşılmaktadır. Tabii bütün bunlar uzun yıllar sürmüs ve benim bildiğim kadanyla yalnız bu 6 cüt, yazarın yoğun çalışmaiaria geçen 10 yılını almıştır. Bu arada 123 sayfa tutan Milli Mücadele Devri, aziz Atatörkün milletine, paylasılmak ve ortadan kaJdırılmak istenilen öz vatanmı düşmarüardan anndırarak orada özgür bir hayat ye istikbal sağlamak için ne çetin bir ları ve aJdığı sonuçlan gözler önüne sermektedir. Hem de kuru laf laklakasıyla değil, daima sağlam belge ve biigilere dayanarak, dost ve düşman her okuyanı bu sayede bu gerçeklere inandırarak... Bu eseri bütün okurlarımıza samimiyetle tavsiye ederiz, öncelikle gençlerimize. Böylece, 58 yıllık bir hayatın çok kısa bir devrine sığdırılmış büyük bir mücadelenin; yeni, ileri ve modern bir Türkiye'nin kuruluş mücadelesinin nasıl başlayıp ne ağır şartlar içinde sürdüğüne ve büyük vatan sevgjsiyle bezenmiş bilinçli bir iradenin bütün güçlükleri nasıl yenip amaca ulaştığını ve neticede "çagdaş TürkiyV'nin nasıl doğup gelişmiş olduğunu öğrenmiş olacaklardır. Sayın Pars Tuğlacı'yı bu yeni eserinden dolayı tebrik ederken, öbür iki cildin de bir an önce yayımlanmasını dileriz. Î TARÎHTE BUGÜN MİİMTAZ ARMAIK 19H 'P£ SUSUfJ, UMLU AMeR/OALI S'M€M/t OYUK1CUSU GIN6EG RO6e&$(CıHCı£ BOC/eZ) DOĞPU. İ333'TE, F#£O ASTAieeffeeo esreş) UKTB "FLYIUG OOWA/TO G/O" FILMfuOBKİ </SA 8'S SÖOİMPe C>AAJS eüE&EK StNŞMA /)ŞLtYA<yteT//Z. OAMSTAKt 8ÜYÜK , yıMB ONUK1L4 YAPACAĞI BifS DİZİ FİLME SofSÇLU OLAAJ GtUG£& / 2 , HA SOM&A OYUMCULUĞUYLA DA DİKJCA.TLE 16 Temmuz GINGER ROGERS VE DANS.. YAYEV RAPORU TkıkDtosunK omrum. ömrüm btlgi ySytrjçri f yeteneğini ve iç özgürlüğünü korumayj ilke edinen aydının trajik örneği olarak dile getirir. Lutber'e karşı, kitle çılgınlığını önleme uğruna girişiiği savaşımda yenik düşen Erasmus, sanat ve bilimin potasında birleşecek bir Avrupa düşüncesinin önderIiğini yapmakla, önemi ancak günümüzde anlaşılabilecek bir ilkenin de savunuculuğunu üstlenmiş olur. FEMlNtZM 19. Yüzyılm Klasiklerinden Seçmeler / Afa Yayınlan / 151 sayfa. "Bu küçük kitaptaki seçmeleri bir araya getiren ana eksen, tabii, feminist bir bakış açısından yazılmalarının otesinde, bazılan biraz önceye gitse, bazılan biraz yuzyılımıza sarksa da 19. yüzjüda yazılmıs olmalan." Kitabın önsözünde Şirin Tekdi böyle niteliyor seçilen yazılan. 19. yüzyıhn seçilmesi de kuşkusuz bir rastlantı değil. Çünkü bu yüzyıl, feminizmin "çiceklendagi" dönem. Kitapta Mary WoUstonecraft, Flora Tristan, George Sand, Margaret Fuller, Etizabeth Cady Stanton, Susan B. Anthony, Enuna Goldman gibi kadın yazarlann yazjiarının yam sıra, ünlü 19. yüzyıl düşünüru John Stuart Mill'in bir yazısı da yer alıyor. Şirin Tekeli, Mill'in yazısının böyle bir derlemeye alınması konusunda, "Bu, feminizmden seçmeler yaparken bakış açımızın 'tek odaklı' olmadığını ve seçtigimiz yazarlann 'cinsiyeü' konusunda da 'sekterce' davranmadıgımızı göstermektedir," diyor. Ri ÇBf^ECEKTİ. 1940'rn &OL ALDiĞı "fcrrr/ FOYLÇ " OA/A OSCAZ ÖDÜLÛ (CAZAMDI&ICAK Tt. ÜNLÜ OYUMCU, AY&CA B£OADWAYSAH UELBRİUDE D£ SAŞARl £AZAMAC/)tZT//e. Sctğda. Fred Ashıırt ,fe 'Fadau/ The {ıl»ir\ br d<*t*S SqUnçSlv>de aörüfü 16 Temmuz 1937 19371987 kısmından fevkalade memnundur. Gümrük resmi tesit edilmiş olan deri mamulatile yün ve kıl mensucata rekabet ve geniş piyasa muvazenesi dolayısile escslı bir fıat değişikliği olmıyacağı kanaati vardır. öğrendiğimize göre tktisat Vekaleti Ticaret Odasının piyasa memurlarının fiatlan esaslı şekilde kontrol etmelerini emretmiştir. thtikara teşebbüs ettikleri anlaşılanlar (Ihtikarın meni) kanunu mucibince mahkemeye verileceklerdir. 50 YIL ÖNCE Cumhurivet Günde sekiz saat müddeti kanunun neşrinden itibaren üç seneyi geçmiyecektir. Henri Troyat ÇEHOV ÖMRÜM ÖMRÜM Tarık Dursun K. 'nın öykuleri/ Bilgi Yayınevi / 154 sayfa. Yaklaşık kırk yıldır yazdıklanyla edebiyatımızın önde gelen adları arasında yer alan Tank Dursun K.'nm yeni öyküleri "Chnninı Ömnim" adlı kitabında bir araya geldi. öykü, roman ve senaryolannın yanı sıra çevirileriyle tanınan Tarık Dursun K., "Güzel AvratOtu" ile 1961 Türk Dil Kurumu ödülü'nü, "Yabanıo Adamlan" üe 1967 Sait Faik Hikâye Armağanı'nı, "Korsun Ata Ata Biter" ile 1984 Orhan Kemal ödülü'nü, "Ona Sevdiğimi Söyle" ile 1985'te yeniden Sait Faik Hikâye Armağanı'nı kazanmıştı. TV izleyicilerinin de ekrana uyarlanan "Denizin Kanı" adiı yapıtıyla tanıdıkları Tank Dursun K., Muzaffer Uyguoer'in deyişiyle, "... düz anlatıın yanında konuşmalara da geniş yer verir öykölerinde. Böylece kişilerin aracüığıyla açıklar bazı durumlan, toplumsal ve insancü ilişldleri. Konuşmalar, kişilerin iç yaşantılannı, nıhsal dunımlannı daha iyi OTtaya koyar. Bir insanın iç gerilimi böylece daha güçlü, daba dogal olarak iletilmiş olur okura..." ROTTERDAMLI ERASMUS'UN ZAFERİ VE TRAJEDtSÎ Yazan: Stefan Zvıeig / Çeviren: Ahmet Cemal / BFS Yayınlan / 166 sayfa. Erasmns denemesi, Stefan Zweig'ın yaşamöykusü türünde verdiği en büyük yapıt. Zweig bu yapıtında, Batı hümanizminin kurucusu sayılan Erasmus'u, en büyük kitle kargasalannın ortasında bile nesnel düşünebilme ÇEHOV Yazan: Henri Troyat / Çeviren: Vedat Günyol / Ada Yayınlan / 392 sayfa. Çevirmeni Vedat Günyol'un, "Çehov'u çok seven Peride CeJâl'e" ithaf ettiği kitapta, Henri Troyat, Rus edebiyatının büyük ustalanndan Anton Çehov'un hayatmı veyapıtlannı inceliyor. Daha önce de yine Rus edebiyatının üç büyük yazannı, Dostoyevski, Tolstoy ve Gogol'U incelemiş olan Troyat, kısa süren hayatında (18601904) dünya edebiyatına sayısız kısa öykü ve "tvanov", "Martı", "Vanya Dayı", "Üç Kız Kardeş" ve "Vişoe Bahcesi" gibi beş eşsiz ojun kazandırmıs olan Çehov'un başından sonuna hayatmı, yakın gecmişini Rus toplumuyîa karşılaştınyor ve o dönemin sorunlannı, yazarlanru da sergiliyor. yeni rejim mucibince bir malın ithal edilebilmesi için tş dairesi merkezinin muhtelif hiç değilse üç dört gunün sanayide mesai saaüerinin geçmesi lazım gelmesidir. Fırınları kontrol tanzimi için tktisat Vekaletine Fakat ellerinde birikmiş mal Son zamanlarda bazı fırınlann bulunanlar derhal bu malların Iş kanunu ile verilmiş selahiyetlere istinaden tetkikat bozuk ekmek çıkarmakta flyatlanm yeni rejimle tayin olduklarmdan yapılan yaparken normal ış saatinin olunan vaziyete göre ayar şikâyeiler çoğalmıştır. Bu sekiz saat olarak tanzimi etmişlerdir. şikâyetleri gözönüne alan hakkmda verdiği karar Yeni ithal rejimine göre Belediye evvelki gece saat bire gümrük resimleri indirilmiş şehrimizdeki işçiler arasında doğru tstanbul Belediyesi büyük bir sevinçle olan bazı cins ipekli hudutları dahifindeki bütün karşılanmıştır. kumaşlarla diğer bazı fmnları ani bir kontrole tabi maddelerin fiatlan hissedilir tş kanununa göre is müddetinin tutmuştur. Mevcut on kazada derecede düşmüştür. Bazı haftada kırksekiz saat olması fırınlann gece yarısından ipekli kumaşlann şimdiden esastır. Bu müddet cumartesi sonra çıkardığı ekmekten yüzde 10 nispetinde ucuzladığı günleri saat 13 te kapanması numuneler almmışttr. Alınan görülmüştür. Yeni mallar mecburi olan işyerlehnde bu ekmek numunelerine un çıkınca bu nispetin yüzde 25 e günde en çok dokuz saati ve numuneleri de ilave edilerek baliğ olması ihtimali vardır. cumartesi günleri çalışabilecek tahlilhaneye gönderilmiştir. Buna mukabil resmen yerlerde sekiz saati geçmemek Verüecek raporlara göre icap arttınlmış olan kadın tuvalet şartile çalışma günlerine eden tedbirler almacaktır. eşyasile erkek boyunbağlan taksim olunur. Bu iş gibi bazı eşyanın fiatlarmın şartlarının ne gibi iş yerlerinde Yeni ithal rejimi çıkmasına mani olmak pek Dün sabahtan itibaren tatbik hangi tarihten itibaren tatbik ' müşkül olacaktır. Esasen bu edilen yeni ithal rejimi fiili edileceği tktisad Vekaletinin nevi eşyanın fiatlan yüksektir hiçbir tesiri görülmemekle teklifi üzerine zaman zaman ve stok miktarları da yok beraber piyasada büyük bir çıkarılacak nizamnamelerle denilecek kadar azdır. Itriyat ferahlık tevlid etmiştir. Fiili tesbit olunacakttr. Yalnız bu sanayii yeni kararnamenin bu nizamnamelerin hepsinin neşri tesiri görülmemesinin sebebi Hamidiye Trabzonda Trabzon 15 (aM.) Bu sabah Hamidiye mekteb gemimiz limanımıza gelmiştir. Gemi komutanı vilayeti Belediyeyi ve komutanhğı ziyaret etmiştir. Vali bu ziyareti iade etmiş ve dönerken 17 pare topla teşyi olunmuştur. Bu gece komutan ve subaylar şerefine Kaleparkmda bir garden parti verilecektir. feminizm 19 Yüzyii Klasikiennden Seçmeler FIf«a Ttistan GeorgeSatHİ John Smarî MıD Margare! FuHp.r Bizabeîh Cad> StanJon Sıısar. R Antonv Httsstein Veblen Enuna Gokjm&n DEVLET BAKANUĞI BECERÎ KAZANDIRMA KURSLARI ÖĞRENCİ BURSLARI ile 60 işsiz gence rf«ha iç ve meslek kazandıracak olan: AMPİVON OZEL OAKTİ10 SEKRETER VE BİL6İSAYAR KURSURI CUMHURİYET KİTAP KULÜBÜ^NDEN HABERLER AYIN EN ÇOK SATAN KİTAPLARI DENEME 18.6.198714.7.1987 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 117.188 200.006 002.254 002.220 117.210 200.001 011.033 004.071 026.025 027.048 a* ToUU Y( t m İ M H tan I m M N i Çtil YanhrRMvtMrtNmrMk|L ttz I n M Ç f Sıı1|tt*DnİBİ Cokıı ac 42 t M M i Ata Y r t * YtkanflMM . Hyatn 1050, 1800, 1450, 900, 1890, 2100, 1600, 630, 1470, Merkezi Beyoğlu Şubti Kadıköy Şubett Mnhasebe, Daktfloyrafi •e Bilgisayar Programcılık kurslannın yeni dönemleri için aday kaydına başlamıştır. Isteklilerln merkez ve şubelerimize başvurmaları gerekmektedir. Beyazrt, Mithat Paşa Cad., 14/1 İstiklal Cad., Yonca Han, 87/7 Altıyo», Kuşdili Caddesi, 6/3 Tel: 527 55 25 527 49 03 522 21 06 Tel: 149 79 93 149 8 1 0 6 1 4 4 9011 Tel: 338 0842 336 11 50 MdofcBaS tafka $AMPİYM a*yta Ç * $ M MçMr Dattüo Sakratar n Kww şabmb 6*iMr.