Katalog

ŞUBAT 1987 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR ISMAÎL GÜLGEÇ CUMHURİYET/5 Fırçasını ve kalemini resmîn ulusallaşması için kullandı Kısa bir süre önce yitirdiğimiz ressam Malik Aksel'in Türk resmi içindeki yerini belirtirken, sanatın ulusallaştırılmasına ilişkin görüşlerini hatırlamak gerekir. Cumhuriyet sonrası kültür politikalarıyla bağlantılı olarak "ulus" bilincinin resimsel temalarda ele alınması, Malik Aksel'in de içinde yer aldığı bir dizi sanatçının Anadolu folkloruna yönelik işler vermesini sağlamıştır. Ur dönemin ulusalevrensel çatışmasında ressam Malik Aksel rında, özellikle edebiyatımızda görülen toplumculuk eğilimlerinin 1940'lardan sonra daha gerçekçi bir temele oturmasında Ikinci Dunya Savaşı ertesinde güçler dengesindeki yeni oluşumlann etkisi buyüktür. MİN ÇETİN GİRGİN Türk resminin 1930 kusağı içinde yer alan lalik Aksel, kısa bir süre önce aramızdan yrıkb. 19O3'te SelanikKaterin'de doğan sanatçı, itanbul'daki Numune Mektebi, ardından »arülmuallimin'de sürdurdüğü öğreniminı 928'de Milli Eğitim BakanlığYnın açtığı sıavı kazanarak Aimanya'da tamamladı. Dört ıl Berlin Guzel Sanatlar Akademisi'nde çaştı. Yurda 1932'de döndü. O yülarda Anara'da açılan Resim Öğretmen Okulu'nda öreve başladı. Daha sonra okul, Gazi Eğiım EnstitüsüResim Bölümü adını aldı. Akel burada uzun yülar eğitmen olarak çahşı. Daha sonra görevine Çapa Eğitim Enstiusü'nde devam etti. Galatasaray, Inkılap ve )evlet Resim Sergileri'ne katıldı. ' P " Grubu'na karşı Malik Aksel'in Türk resmi içindeki yerini «lirlerken, sanatın ulusallaştınlması konuundaki görüşlerini hatırlamak gerekir. Gerçi ı yıllaıda günün çağdaş akımlanndan aldıkarı esintilerle Türkiye'de Batı kimliğine uy;un işler üreten " D " Grubu hareketinin önle gelen sözcülerinden Nunıüah Berk, Maik Aksel için daha sonra şunları söylemiş Hazır elbise 1947'de "Sanat ve Edebiyat GazetesTnin 17. sayısında (aktaran Kaya Özsezgin) "Bir Resim Kavgasının Duşündurdükleri" başlıklı yansmda çelişkileri oldukça sert bir şekilde ele alan Malik Aksel, bu konudaki düşüncelerini şoyle açıklıyordu: "O sıralarda Nurullah Berk bir katalogda, D Grubu'nun ilk sergileri Kübizm, Pürizm ve Empresyonizm şeklinde görünerek memleketimizin durgun, akıllı uslu sanat havasında birer bomba gütir: "Degeri bugüne kadarjfitrince belirtilriiltüsuyle patladı, ortalığı velveleye verdi dimemiş bn kendi halinde, içmekapanık, gösyor. Halbuki 1933'te Mimoza Dükkânı'nda terişten uzak ressamın 19Wda akademide açılan bu sergiden kimsenin haberi bile yokaçüan retrospektif sergisi oon geregince tatu. Fakat genç ve ateşli sanat erleri, bunu nıtmalıydı. Alrnanya'da çahşnus olan Malik böyle görmek, sanatta ihtilaller yaratmak isAksel'in tekniğinde hocası Lovis Corinthtiyorlardı.. Aradan zaman su gibi geçti. Küden, Max Liberman'dan esintüer sennknibik resimlerin eskisi gibi itibar görmedigini yorsa da onemsiz hatırlatmalardır bunlar. anlayan aynı zümre, aşırı gittiklerini söyleAsıl Aksel, Anadolu va^antısınaegilen, Türk yerek halka doğru dönmek arzusu güttüler. hatkmın çeşiüi yaşantı ve tiplerini irieyen AkKilimlerin. heybelerin resimlerini yaptüar. sel'dir." Fakat yine bunlarda da bir Paris röprodükCumhuriyet sonrası siyon kokusu vardı. tçtea zivade dıştan gelen örnekler. gelenekleşmeye yüz tutan sanaCumhuriyet sonrası nareKecın tımızm havasına karıştı. Bu suretle hazır elkültür politikalanyla "uhıs" b\se gibi Fransız ekolü kendi biçimimize uybilincinin resimsel durulmaya çalışıkiı.. Halkın zevkİBİ hiçe sayMalik Aksel'in de mak, onun zevkiyle alay etmek acaba halk sanatçının Anadolu fı ıresmi yapmak deraek midir?.. Sanatın dost vermesine neden o! Tknedihlerinden zivade, acı ve gerçek tenkitgrubunda sıralayabi Tere ibtryacı vardır. Bunun da artık sırası gelZeki Kocamemi. Tu Kurtuluş Savaşı ve kırsal kesimlerinder ılarak Baıı karşısında ulusal ldmliler vermişlerdir. Ne kı, bu temaiarın sut• ı göstermeye çalı>an Turk resmi içerisinliğini bir resim dili olarak kullananlar K . folklorik konulanyla, yukanda ozetledısinde Malik Aksel, demin de belirttiğimiz giği duşünceleri içerisınde yeri olan Malik Akbi teorik olarak Batı şemalanna sistemii bir sel, bir dönemin ulusalcyrensel çauşmalannbaşkaldınş gelişürmiştir. " D " Grubu'nun üa ajdıfcı tavırla anılması geteken bir kimlikbaşlattığı harekete karşı, diğer sanat dalla KÎM KİME DUM DUMA BEHÎÇ AK Kültür Servisi Plastik sanatlar dünyamızm önde gelen adları, •essam Malik Aksel'i değerlendirdL Adnan Çoker, Nuri lyem, Se•<er Tansuğ ve Kaya özsezgin, Aksel'in,resmin yanı sıra yazılanyla 1a önemli bir hizmet verdiğini, bir hoca olarak da önemli bir işlevi ylduğunu vurguladılar. ^"V* Nuri lyem (ressam) Avrupa'da eğitim görmesineJğnkkBatı •izentisi duymadan, belki çok kişisel, fakat bize öz& * Ş p H ^ £ / i ' ayışı yaratmıştı. Malik Aksel, çok iyi değerlendirileniams. ^îjtaB köşede kalmış" çok değerli bir ustamızdı. Adnan Çoker (ressam, Mimar Sinan Üniversıteaut&el Sanatlar Fakültesi öğretim üyesi) Türk resmine, resmın jbŞı Sua yazı iie 1e hizmet vermiş çok değerli bir ustamızdı. 193040 /tlları arasında ;n verimli dönemini yasayan Malik Aksel'in bence en btyük özellili, resimlerinde folklorik temaları işlemesidir. Sezer Tansuğ (sanat tarihçisi ve eleştirmen) Şehir folkloru ıle ilgili temaları işlemesini çok iyi bilen bir sanatçıydı. Yazarlıkla ressamlığı bir arada gotürmuştü. Bu "yazı", bir anlamda, yapttiffesimlerin yazısıydt. örneğin, "htanbul'un Ortasma" adını veıMÂitabına paralel pek çok resim yaptı. Türk resminde suluboyayjŞ&k büyük ustalıkla kullanan belki de tek isimdi. Yaşadığı onca vılfiela! olsun Malik Hoca'ya! TJ Kaya Özsezgin (sanat eleştirmeni, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim üyesi) Malik Aksel, yasayan en eski Türk ressamlarından biriydi. özellikle Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nün kurulduğu yülarda yetistirdiği oğrencilerin günümüz Türk resmine büyük katkısı olmuştur. Anadolu halk resimlerini konu alan kitabıyla ve 1930'lu yılların yayın dünyası içinde değişik dergılerde yayımtanan sanat konulu makaleleriyle kuşağı içinde öncülük yapmıştır. Aksel'in ölümüyle, Türk resmi önemli kişilerinden birini kay ANADOLU YAŞANTISI Nuruüah Berk'in deyişiyle, asıl Malik Aksel, Anadolu yasantısma eğilen, Türk halkınm çesitliyaşantı betmiştir. Halen çalışmalarmı sürdüren, orta kuşak diyebileceğim ve tiplerini izleyen Aksel'dir. Sanatçının "Kardeşler" adlı tablosu sanat kuşağının belli bir formasyon bulmuş olmasından Malik Akda, bunu kanıtlayan yapıtlanndan biri. sel'in bir hoca olarak önemli bir işlevi olmuştur. Resim veyazı birarada MALİK AKSEL İÇİN NE DEDİLER? [ YAPAMAVACAK.. / T \ ÇtZGİLİK KÂMl M4SARAC1 ', ./Z AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAS 65 bin kişinin izlediği oyun İstanbuPda 'Hırçtn Kız 100, temsiUnde Yücel Erten'in sahnelediği oyunda başrolleri Işık Yenersu ve Semih Sergen paylaşıyor. Temsilleri süresince kapalı gişe oynayan "Hırçın Kız"ı 65 bini aşkın seyirci izledi. Shakespeare'in iki bölümlük güldürüsü, şimdi 100. temsiliyle lstanbul'da. Kültür Servisi Ankara Devlet Tiyatrosu'nun sahnelediği "Hırçın Kız", yuzüncü temsilini lstanbul'da verecek. William Shakespeare'in 8 Ekhn 1985'te Ankara'da sahnelenen ve 4 Ocak 1987'ye kadar olan süre içinde 65 bini aşkın seyircinin izlediği "Hırçın Kız" adlı iki bölümlük güldürüsü, 2428 şubat günleri arasında Taksim Sahnesi'nde, 1 mart günü de Atatürk Kültür Merkezi Büyük Salon'da sergilenecek. Dilimize Nuretün Sevin'in çevirdiği, sahneye Yücel Erten'in koyduğu "Hırçın Kız", Ankara Büyük Tiyatro'daki temsillerinin yanı sıra Uluslararası tstanbul Festivali'nde, Izmir Fuarı'nda, Adana Devlet Tiyatrosu'nda ve Izmir Devlet Tiyatrosu Karşıyaka Sahnesi'nde de sahnelenmişti. Dekorunu Erkan Kırtunç'un, kostümlerini Nur Uzmen ve Fıında Aktuğan'ın gerçekleştirdikleri "Hırçın Kız"da Petruchio'yu Semih Sergen, Katherina'yı Işık Yenersu, Baptista'yı Ergnn Uçucu, Vincentio'yu Adnan Baser, Lucentio'yu Ali Ragıp tpin, Gremio'yu Fikret Ergin, Hortensio'yu Alpay İzbırak, Tranio'yu Selçuk Yöntem, Biondello'yu Erdal Küçükkömörcü, Grumio'yu Ayberk Çölok, Finto'yu Can Öztopçu, bir yabancıyı Halil tbrahim Kalaycıoglu, Bianca'yı Hidayet Daş, "dul"u Güney Takmaz ve "terzi"yi Hakan Gttneri canlandınyor. Temsilleri süresince kapalı gişe oynayan "Hırçın Kız" için yönetmeni Yücel Erten şunları söylüyor: "Hırçın Kız, kızların başhkla, çeyizle ahnıp satıldığı, devamlı pazarlık edilen, surekli paraya övgüler işitilen, dolandıncılıklarla dolu bir oyundur. Aşk meşk, çok sözü edilmekle birlikte, kimsenin pek umrunda degildir. Bu açıdan, oyunda 'para' trafiği özel bir önem taşunalıdır. Erkekegemen bir toplumda, aklı parada insanlar arasında, Katberina'nın kişilik savasımı da trajik bir boyut kazanır böylece." Tiyatro eleştirmeni Prof. Dr. Sevda Şener, "Hırçıo Kız"ı eğlendirici olduğu ölçüde düşündürücü bir oyun olarak nitelerken, Atila Sav da oyun için, "Doğrusu, Devlet Tiyatrosu'nda her oyun için özlediğimiz, aradığımız düzeyde bir çalışma bu. 'Hırçın Kız', görulmeve değer bir gösteri" diyor. 9 Mungan'ın Billur Köşk'ü Paris'te KUltür Servisi Murathan Mungan'ın "Billur Köşk" adlı oyunu "Le Kiosque de Cristal" adıyla Paris'te sahneleniyor. Luiz Menase'nin sahneye koyduğu oyun "Theatres des Arts" tarafından 20 mart 1 nisan günleri arasında sergilenecek. Oyun daha sonra Fransa'da Besançon, La Rochelle ve FortdeFrance kentlerinde de tumeye çıkacak. "BUIur Köşk"ün Fransa'daki sahnelemesinin koregrafisini Hideyuki Yano, dekorunu ise, çalışmalarını 1964'ten bu yana Paris'te sürdüren Sarkis gerçekleştirdi. Kostümlerini Vincenl Grenon ve Rachel Grttiard'ın hazırladığı oyunun muziği ise, Kutsi Erguner'in. TARÎHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKA.\ 21 Şubat 1908'PE BUGUN, "KIZAK OTOMOB'L" AD< VERlLEN BİR TAŞIT, İSVIÇRE'DE DENBNO. GE8UA8T H0L2HAUER APU MÜHENDIS.İN YAPM$ OLDUĞU İLSİNÇ KIZAK, 3,5 BEYGİR. &LSÇLÛ BlR MOTVR TAf/MA/CTAYO/ VE SAATTE SS K/LO/i*er/S£ HIZA ULAŞABiuyoGPu !. MOTORUU DE.VÎNIMİ,UZUN g/fi ŞAFTLA K12AĞIN ARKASINOAHİ BÜYÜK PER.VAUEYI VE ALJTAiCİ ARŞiMET SAflMALiNl PÖNDURÜYOR, /OZAĞIM YOL ALMASIMI SAĞL/YORPU. OİKEKSİYON ISE, ÖNDEKİ PATENLE&/ SAGA VEYA SOLA ÇEViREREK TAÇtrA YÖN VERİYORDU. UOLZHAUER, İCADINIAJ BiRÇOK AMAÇ İÇıN KULLAMIIABİLECEĞINİ SÖYLÜYORDU•• KIZAK OTOMOBIU Son 50 yüdan40 sanatçı sergisi Kültür Servisi "Türk Sanatının Son 50 Ydından 40 Sanatçı" sergisi, İstanbul Rumeli Caddesi'ndeki Kayaalp Sanat Galerisi'nde açıldı. 18 mart gününe kadar izlenebilecek sergide Malik Aksel, Özdemir Altan, Femıh Başağa, AIive Berger, Nurullah Berk, Sabri Berkel, Hüseyin Bilişik, Cihat Burak, Şefik Bursalı, Şadi Calık. Neşe Erdok, Turan Erol, Mustafa Esirkuş, Bedri Rahmi Evuboğiu, Eren Eyuboğlu, Huseyin Gezer, Hamit Görele, Neşet Günal, Nedim Günsıir, Nuri tvem, Zeki Faik tzer, Ercüment Kalmık, Arif Kaptan, Fethi Karakaş, Hulusi Mercan, Zühtü Müritoğlu, Orhan Peker, Mehmel Pesen, Mustafa Pilevneli, Nusret Suman, Cemal Tollıı, Selim Turan, Celal Tutant, Burhan Uygur, Eşref Üren, Adnan Vannca, Mümtaz Yener, Hüseyin Yüce, Turgul Zaim, Fahrelnissa Zeidin yapıtları yer alıyor. 50 m ÖNCE Cumhuriyet 21 Şubat 1937 de sabaha kadar eğlenilecektir. 19371987 nezdinde bir muddet çalışmışlardtr. Başvekil, Hariciye Vekili ve Katibi uınumısi bu çalışmadan sonra Aıatürkün riyaset etıiği ve ekseri Vekillerin de hazır bulundukları bir içtimaa ıştirak ederek Büyük Şefe mesailerı hakkında malumat arzetmiş ve yüksek irade ve talimatlarını almıjlardır. Reisicumhurun riyaset ettiği bu içtima, 3 saat surmüştür. Halketlerinin yıldönümü bugün kutlulanacak Bugün Halkevlerimn altıncı yıldönümü munasebetile bütün Halkevlerinde büyük merasim yapılacak ve yeniden 31 Halkevi açılacaktır. Merasime saat 15 te Dahiliye Vekili ve Halk Partisi Genel Sekreteri Şükrü Kayanın Ankara radyosunda vereceğı bir nuıukıa başlanucakiır. Dahiliye Vekili bunun için dun akşam şehrimizden Ankaraya hareket etmiştir. Butün Halkevlerinde radyo ıle dinlenecek bu nutuktan sonra her Halkevi, hazıriadığı kutlulama programını taıbık edecektır. İstanbul Halkevlerimn hepsı güzel ve mufassal programlar hazırlamışlardır. Muhtelıf konferanslar verıiecek, gece Fevkalede Heyeli Vekile içlimaı İstanbul 20 (a.a.) Bu sabah Atinadan avdet eden Hariciye Vekili Dr. Arasla Hatay ışi için Cenevreye gitmek üzere Ankaradan gelen Hariciye Umumi Katibi Numan Menemencioğlu, Başvekil İsmet İnonUnü zıyaret ederek İLAN KARTAL 3. SULH HUKUK MAHKEMESİ'NDEN 1986/325 Davacı Köylşleri 18. Bölge Müdurlüğu vekili Av. Emel Arbak tarafından davah Nedim Karabacak aleyhine açılan alacak davasının yapılan duruşmasında: Davahnın adresimn meçhul bulunduğundan duruşmanın bırakıldığı 16.3.1987 günü saat 10.30'da adı geçen davah NEDİM KARABACAK'ın duruşmaya bizzal iştirak etmesı veva kendisini bir vekille temsit etıümesı, tum delülenn duruşma günune kadar dosyaya ibraz etmesi, duruşmaya gelmedıği ve kendısını bir vekılle temsıl ettirmediğı takdirde, yokluğunda duruşma yapılıp karar verileceği hususu davetıye ve dava dılekçesı yerine kaım olmak uzere ilan tebliğ olunur. 5.2.1987 Basın: 1686 ÜSKÜDAR 2. AŞLİYE HUKUK HÂKİMLİGİ'NDEN 1981/186 Esas 1984/268 Karar Maliye Hazınesine izafetle İstanbul Muhakemat Müdürlüğü vekili Av. Hüseyin Cahit Güner tarafından açılmış bulunan alacak davasımn yapılan açık duruşması sonunda: Kadıköy Moda Caddesi No: 42/4'te ikamet eden davalı Ahmet Rüştü Karay'ın bu adresinde aramalara rağmen bulunamadığından dava dilekçesi, günlü davetiye, gıyap karanyla mahkememizden verılen 25/4/1984 tarih ve 1981/186 esas, 1984/268 karar sayüı ilam ilanen tebliğ edılmıştir. Mahkememiz kaıarı Yargıtay 4. Hukuk Daırcsi'nin 7.11.1985 tarih ve 985/69189100 sayılı ilamı ile tasdık edilmiş olup bu onama karanrun davalı Ahmet Rüştü Karay'a ilanen tebkgıne karar verilmiş bulunduğundan ilanın neşri tarihinden yedi gün sonra Yargıtay onama ilamının davalı Ahmet Rüştü Karay'a tebliğ edılmif sayılacağı, işbu ilamın tebliği yerine kaım olmak üzere ilan olunur. 10/2/1987 KA THERİNA 'NIN KİŞİLİK SA VAŞ1M1 Yönetmeni Yücel Erten, ' 'Hırçın Kız "dan söz ederken, "Erkekegemen bir toplumda Katherina'nın kişilik savaşımı da trajik bir boyut kazanır" diyor. (Soldan sağa) Alpay tzbırak, Ayberk Çölok, Işık Yenersu ve Semih Sergen oyunun bir sahnesinde. J