Katalog

CUMHURİYET/10 4 OCAK 1987 KJTAP/YAY1N YAŞAR KEMAL İnce Memed 4 BILIM SANAT 7 Yıl 73 (Ocak1987) Sayısında OZGlıRLUĞlV SINIRLARI Memeı Fuat Yenıden Duşunmek ve Aydınlıga Bırlıkte Yurumek B m ve Sanat Gundemımtz Demokrası Husnu A GoKset Demokrası ve Katılım AISKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇt 9 Strasbourg'da Tanilli ile... NE GUZEL GEÇTI BUTUN YAZ Samm Kocagoz INSAN HAKLARI K.LLTURU Alı Ta\gun EROTIZM LZER1NE Jm Koa YENI FRANSIZ RESMI Antoıun Artaud ^5u Mumcj S\B1RU ıLZUCL Mbm Camus Vıalıer Benjamn BALTHUS UN OGRETTIKLERI Fedenco Felhnı GERÇEKLSUCULLK Insanın Somuruye Karsı Cıkışını Aklının ve Begenısının Zaferlennı Anlalıvorum Server Tanıllı Insanın Insanca Yaşayacagı Bır Dunya Istıyoruz PASOLIM VE SINEMA )(nuzer Çennkaya \AZINSAL ÇEVIRI Salıha Paker Y AZINS M •'POLISISTEM UEDE\ Vuzehher Erm \evzat Hetvacı NATO ya Baglıhk Turk Dış Pohtıkasının Degısmez llkesı Degıldır Yurttaşhk Hakkıyla Oynanıyor lıamr £ı en Zohar BUBININ RESIMLERI Yalçm Sadak LOTMAN UZERINE Seçıl Buker Şıır Oktav Rlfal Alaot Behramoglu Erdat Aloıa Tank Cunerstl Huseyın Ferhad Turgay Fifekçı Ehzabeth Bıshop Havdar Erguien Ahmet Erhan \eşe Yaşın Kuçuk Iskender Kemal Cunduzalp Bu Sayıdakı Ressam Ballhus Matmut Dkeröem Tjrgu Kazar Turkıye de Tekelleşmenın Otesı han Tekelı Toplumun Daraltılan Ufukları V ar< k Ozmenek Yasadıgımı Itıraf Edıyorum E öa Ataoek Elele verdıgımızde guneş dunyamızı daha bır guzel aydınlatacak' 39 yılda biten kitap SonınYayınları Bojacı Atımet Sokak No 12 307 Çenberııtas Ist 5112455 M * s Teodo a* s N >az Dalyaic Ben Neden Duşunce Ozgunlugumden Vazgeceyim'' Den Ozlu Gurhai Uçkan 7 Genlenmız Yazgımız m ı Sayılar ve Hayal Gucu Ai Vesın HarryKWells HLKLkr\T\RIHTF PSIKOLOJİDL K'.İTİMDF \HL\MA DİN \E DIŞ POIİTİK\D\ İSBİ1İRİCİLİK FLLSLFESİ Yaşar Kemal dıyor kıInce Memed'ı bıtırdım Bu roman, Anadolu nun destanı olsun ıstedım ' EMPERYALİZMİN FELSEFESİ PRAGMATİZM AST ın 25 Yıh Çeyrek Yuzyıllık Demokratık Kurum v Ruikay Azz ma± Onay Sah i Yen seh rl oglu'V Oznenek Ve yazılarıyla Sınan Korfcut Taner Ozbenlı Alpay Kabacalı Semırı Acar Enıs Coşkun Ozcan Yalım Mumtaz Idıl Huray Caner Fıdaner Haldun Armagan Çızgılerıyle Nezıh Oanyal Ruslu Erata Fotograflarıyla Lutlı Ozkok Attıla Toptaş M Emrah Guzel Abone AdrM DaOrttm v « 3Gut o A y n ı 6 o ü l S<ıme Sok A K z lay ANKARA 1 e* 30 59 45 El* n M«rke NuriKîsman ve Cad 9 3 4 ^TANBULTe 52 6C T V Daguun Iaianbul CEMMAY ve SAY Ankara ADAŞ Izmır DATIÇ Bılge ve Cumharıyet Kıtap Kuluplerı j S OCAK sayısı bayilerde ROSA LUXEMBURG • PARTİ ÜZERİNE • TÜRKİŞ • ÖĞRENCİ DERNEKLERİ • İSLAMİ HAREKET • KADIN ve GELECEK • GREV: NETAŞ, DERBY • Yaşar Kemal 'gunumuzun en büyuk anlatıcılarından bırısıdır John Berger Yaşar Kemal çağdaş edebıyatın eşıne az rastlanır devlerınden bırıdır Le Figaro (Fransa) Yaşar Kemal yuzyılımızın en buyuk romancıları arasinda sayılmaktadır Europe (Fransa) Yaşar Kemal kımsenın soz etmedığı ınsanlar adına konuşuyor James Baldvvin SonınYayınları Bo^acı Alımet. Sokak No 1&307 Çemberhtas Ist 5112455 V Suhomlınskı Ana babaların, eğıtımcılenn oği'etmen ve oğrencüerm temel eğıtım ılkelerı uzerıne başvuracağı bır rehber Da^ıtun Istanbul CEMMAY ve Anjtara ADAŞ Izmr DATIÇ Bılge ve Cumhurıyet Kıtap Kuluplerı EĞİTİM ÜZERİNE adım Yaz şma ıçın PK 1405Sırnec !ST 500URA AYUKDEBGI BorunYayTjaları Boyacı Atımet Sokak No 12 3C7 Çember ta$ ISL 5112465 n A Z I M HIKMET Ozel Bölüm Toplu sovleşı Azız Çalışlar/Ozdemır tnc«/Onat Kutlar Enver Ercan Nâzım Hıkmet Ustune Yazı mceleme \e Degerlenâırmelerıvle Ataol Behramoğlu/Asım Bezırcı/Memet Fuat/Necatı Güngör/Nedım Oursel/Kemal Ozer/Astunas/Ehrenburg/Seghers Soupauk/Starte Neruda/Rıffaud /Hamm Tzara / Starostov İLERİCİ YAYINCILIĞIMIZIN SORUMLULUĞU rfkekılifiin Bılım *e kttllur polılıkası >a»ınctfık nedır *a\ınc \jtınctlık (•eçmı^te »e euniHnu/dr ılertci tatıncıltguı anlam »eonemı t uniHmude ıkncı w\ıncılıgın u .ııuklan aelerdır llencı >«VM mmı nasıl kazanılır Bılım kurullan llerıct \a>ın stmiBnfcu ve v; sorumsuduğıı Partı *a>ını Bağım^ız \avın 1980 sonrası ılencı a*ın fajlı\ellen llencı *a*mlarpratıgı nasıl elkıledı 'lanfaşç* ınfaı sorurmuzluk *e kürsjnlık Dılın jrıodırılmjM »e kd ram karga dın • sorumlalugu IhamH \ı doneklık uunm. llencı harek«ilenn •r.hı ı, >a;ılır Somımuz tanh * JfKihğının zamflı etkıltn w*ıncilıgın guodtni [>agılım guçlııklcr kıtaj U M İ vırlıltr sonjmlulu t f v j l polıtıkjsı ^j«mla\ama(tıgımız oraeklcr Z Kı» basıııınıızııı t ıtertct baMnın >a>mUmadığıropartaptılanlar Z \a» netknnın aravı^Jan IUT ılrncı \j\n«.M okunına hesjbını du/üun trrmrl Okurj bır sofu DagıtJn Istantıu. CEMMAY ve SAY Ankara ADAŞ ızmır DATIÇ Bı]^e /e C>jnhuiTyet Kıtap Kuluplen SırnOzturk \azann De\rımcı Gorevı h ı ^ azmaktır/Ozdemır Şaırc \c Şııre Daır Bâkı Uğur Yazmsal Vletın \f Gervcklık/Y Gıllı ^ akup Şahan Bedrı Ba*vkam Sergılen va dî Ozgurluk YanıUamaii \aratanlar'Berrın Kuçuka/Hamlct ın Tragedvas II/S \ \ gotskıOğuz Ozugul Y RıtsosC Çipan/C Yücel/E Alkan/ \ Behramoglu /B A)sanA' Odabaşı/ R Tagore T Dursun K /M Celil/S Akın/G Bevhan İnce torosyaymlan Nuruosmanıye Cad Atasaray Han 37/206 Cağaloğlulstanbul 522 23 76 V J ANKARA SİGORTA GELECEĞİNİŞAĞLAMA ALMAKİSTEYEN HERKESE SAĞLAM HAYAT SİGORTASFNISUNUYOR Gelecek... Çocuklan bu\oıtecek, emeklıhk derken yaşblığı da getınverecek Bunca uğraş, bunca çaba hep sağlam. gmenh bır gelecek ıçın değıl mı° Oyleyse ANKARA SIGORTA'nın "Sağlam Havat Sıgortası" ıle, çocuklannızm, eşınızın, kendınızın geleceğını bugunden sağlama alın. Sağlam Havai Sıgortası kendmız n ve aıknızm gelecegın \aglama alacak toplu paravı omur hovu a\i k getır va da emekhlık ıkramıvesı olarak kazandınr SÎZI geletek kavgiMndan kurıanr ı Ha\ai Sıeıriası sız sagiam h reeiecege hazırid\an ^ kar pavlı ha\aı ıgt rtasıdır Sağlam Ha\at Sıaı rtds ndaa^aeıdak a\lık pnm hdsamaklan ıle sıgtırid ^urclerfnden diledıgınız btnm seçehılırMrız Pnm hasamaklannı |(HK> 1MH HKI "*>*Mt ^edahdı, i S.IE masuremz ıse H) 1^ ^ îU\ıilık »Idbılır Gun gelir loplu para\a htı\aunızı lur Le.tr ıkı vıtlık pnmıns/Ti *xlemı>senız bınkm ^ pardnızın 4^ ını N>r Marak alıp sıg>nasurenızın bıtımıne kadar \ava^ >a\ KİoehıhrMnız Yokluğumda neler olmuş "Ankara Notîan"m ızleyenlerın yaKindan bıldıklecı, Bıga'dakı domuzların başına neler gelmış? Insanın kanını donduracak şeyter Çanakkale Valısı Erdınç Büyükakalın, bakın neler neler yapmış? Bıga'nın Kahvetepe koyündekı, Yusuf Tavukçu'nun domuz çıftlığını mühürtemekle kalmamış, Yusuf Tavukçu'yu gozaltına aldırmış Açlıktan kırılan domuzlan da kamyonlara doldurtup, başına da Yusuf Tavukçu'yu koyup, istanbul'a kesıme göndermış Oomuzlardan on beşı gebe çıkmış Gerı kalan kırk kadar domuz, kasaba teslım edılmış Gebe domuzlan da Istanbul'da domuz çıftlığı olan bırı, çıftlığme koymuş Domuz çıftlığı kurarak, domuz yetıştırıp bunları satmaktan başka bır amacı olmayan Yusuf Tavukçu'nun tecımsel yaşamı sondürülmüş Çünkü, valının baskısı sonucu, Yusuf Tavukçu, elındekı domuzlan yok fıyatına satmak zorunda kalmış 1 Bu olayın bır benzerı bır Avrupa ülkesınde olabılır mı? Avrupa da yaşayanlar, "Ortak Pazar'a gırmek ısteyen bu ülkede, geçbm ınsan haklanndan, domuz haklan bıle yoki" demezler mı? Hakkında "yönettcıUk yapamaz" dıye karar olan bır valı, sıyasal kulısler, ANAP'lı bazı mılletvekıllennın ağır basması sonucu, Çanakkale'de kalmayı basardı Yazıp çızdıklerımızın öcünü zavallı domuzcuklardan aldı> valı bu gıdışle Turgut Bey'ın kabınesıne de gırebılır artık • •*• • Strasbourg'da, Tanıllı'nın evındeyım Oraya Bruxelles'den trenle geçtım Tanıllı benı, tekerleklı koltuğunda karşıladı Kucaklaştık, Server Tanıllı'yı ılk kez gorüyordum O kadar, bırbırımızı yakın tanımamıza karşın, karşı karşıya gelmemtştık Türkıye'de bır faşıstin attığı kurşun, omurlarından bırını yok etmış, bu bılım adamı.yıllardan ben sakat kalmıştı lyıleşmesı yolunda gosterılen tüm çabalar, sonuç vermemıştı Yaşamını tekerleklı sandalyesınde sürdürüyordu Strasbourg'da, lyı bakılıyordu Sayrıevınde bakımı yapılıyor, Strasbourg Ûmversıtesı'nde profesör olarak çalışıyordu Prof Tanıllı'ye, Tahsın Saraç'm "FransızcaTürkçe sözfüğunü" Hüsnü Gök sel'm yapıtını verdım Uğur Mumcu'nun yapıtlarını verdım Kitaplığına Orhan UraHa bırlıkte çekılmış fotoğrafımızı koydum Tanıllı'nın konuğu olarak ıkı gece kaldım Usu, düşüncesı, Türkıye'de, Türkıye'dekı ınsanlardaydı Işkenceye tutulanlarda, açlık grevıne gtdenlerdeydı Avrupa'nın çeşıtJı ülkelenne konuşmalar yapması ıçın çağnlryordu Yıne tekerleklı sandatyesının üzennde, uçakla gıdıp, konuşmasını yapıp dönüyordu Ünıversıtede ders verdığı enstıtü, evının yakınındaydı Oraya da arabayla gotürülüp, getinlıyordu Brezılyalı, Japon asıllı bır bayan, Phıromı, Tanıllı'ye evde tüm gün yardımcı oluyordu Tanıllı, bır şey ısteyeceğı zaman Phiromı dıye seslenıyor Bayan Phıromı yumuşak, sessız Japon adımlarıyla karşısında oluyordu Phıromı, dedı. Bak bu Mustafa Ekmekçı, benım arkadaştm, Türiaye'den gelıyor ıkı gün becfe kalacak Aman onu ryı ağıriayaltm Phıromı gülüyordu Tanıllı'nın çok gelenı, gıdenı olduğunu bılıyordu Yazın llhan Setçuk gelmış, bır gece kalmıştı Tanılh'de Ataol Behramoğlu gelmıştı llber Ortaylı, Haldun Özen, Bülent Tanör, daha çoktu Yılmaz Güney'tn, Strasbourg'a gelışı, ölümünden ıkı ay önceydı TanıBı'yı görmeye ge)mışb Türkoto)i Enstıtüsü'nün Başkanı Prof Irene Mehkoff, Server Bey'den bır rıcada bulundu Sayın Tanilli, dedı Pans'ten Yılmaz Güney gelmiş, Strasbourg'a gelmışken acaba, Türk sıneması konusunda bır konuşma yapabılır mı ensütümüzde? öğrencılenmız ıçın çok yarartı oJacak Kendısıne sorayım, der Tanıllı Yılmaz Güney'e sorar O da Hayhay! der Gün karariaştırılır Afışler bastınlır duyurularyapılır Ancak Prof Irene Mehkoff, Tanıllı'ye telefon eder, şoyle der Sayın Tanıllı bugün çok buyük ölçüde ınandım' Hayrola ne oldu? Paris'ten Türkıye Büyükelçısı Adnan Bulak telefonla aradı "Sız orada Yılmaz Güney'ı konuşturamazsınızi' dedı Fakat, bu sıyasal bır toplantı değıl, Sayın Büyükelçıl Bır sanat konuşması ' dedımse de benı çok kjran sözler söytedı Olayı Strasbourg Ünıversıtesı rektörü öğrenır, Irene Melıkoff'a Sız aradan çıkın Toplantıyı unıversıtemız, nektörtüğümüz düzenleyecektr der Toplantı, rektörlük adına yapılır Adnan Bulak da bır süre önce öldü Strasbourg'da Irene Melıkoff'la görüşmedım Türkıye'de katıldtğı toplantılardan tanıyorum Ünlü bır Türkologdu Türk Tarıh Kurumu'nun tüm bılımsel toplantılarına, çağrılarına gelırdı Bır geçen yıl gelmedı Irene Mehkoff bır zamanlar bır Türkle evlenmış, uzun yıllar Türkıye'de kalmıştı Türkıye'yı ve Türklerı çok severdı Ancak, Türkıye ıle ılgılı ışledığı konular, Türkıye'dekı gerıcı profesörierı kızdırdı örneğın bektaşılık üzerıne konuşmasını ıstemezlerdı FS adında bır profesör, bır toplantı sırasında Uludağ'da Irene Melıkoff'a gözdağı vermtş MIT'te tanıdıkları olduğunu, kendısını MİT'e haber vereceğını söylemıştı Prof K A da gözdağı vermekten gerı durmazdı Irene Mehkoff, bunlara çok üzülür acı duyardı Hasan Esat Işık gıbı bır dıplomat olsaydı herhalde Prof Melıkoff'u üzecek bır olay olmazdı gıbıme gelıyor Server Tanıllı, onu ızlerken şaşıp kalıyordum Nasıl bır çalışmaydı? Hemen her yere yetışıyor, tuğla kalıbı kalınlığında kıtaplar hazırtıyordu Konuşuyorduk Demır öz/ü'nün, yurttaşhğını yıtırmesı olayı ıle ılgılı olarak PEN kuluplerı Genel Sekreterı Alexandre Brokh'a Londra'ya bır mektup göndermıstı Tanıllı mektubunda şoyle dıyordu ' Stee, Turktye hükümetince, Evrensel Insan Haklan Bıldınsı'nden başlayarak, uluslararası anlaşmalann, anayasanın ve Türk Yurt taşlık Kanunu'nun çığnenorek, şaır Nıhat Behram'ın yurttaşlıktan çı kanlması vesılesıyle yazdığım 4 Kasım 1986 tanhlı mektubumda geteceğe dönük bır kaygıyı da dıle getırmış, hatta ıçıme doğmuş gıbı, Demır özlü'nün adım da zıkretmışOm O mektubumun üzennden btrkaç gün geçmeden, sızın de duymuş olabıleceğınız gıbı, Demir özlü de bu aydın düşmanı rejimın kahnna uğrayarak yurttaşlıktan çıkankjı 1980 askan refimı yüzünden yurtdışında, Isveçfa yaşamak zorunda kalan çağdaş Türk edebtyatınm bu tanınmış öykü ve romancısının sanatsal kıştlığinden sıze bahsetmeyı zaıt bulurum Dem Özlü, aydın kışılığının gereğı olarak ınanmış, bır antttaşıst ve tam bır demokratür Yurtdışındakı faalıyetlen de kendı ülkesınde bır an önce demokrasının kurulması amacına dönük olmuştur Demır özlü, hukuka ve ınsan haklanna taban tabana zıt zıhnıyetn kurbanı olmuştur 0nun haklarını savunmayı, Türkıye Aydınlarıyla Dayanışma Gırışımı' doğal görevlen arasında görmektedır VB bu uğurda mücadeleyı sonuna değın surdurecektır Ancak ıtıraf edeyım, bızım etkımız, hıçbır zaman sızınkı kadar ağıhıklı ve çarpıcı olamaz Demır Ozlu olayı uzennde, sızın çok buyuk bır hassasıyetle duracağınıza yurekten ınanıyorum Aydınlara karşı bugune değın ışlenmış bu buyuk haksızlıklann gıdenlmesınde olduğu kadar geleceğe dönuk yenı haksızlıklann önlenme>urx1erınt Sağlam Ha\at S g nas nda gunluk alış\enılenn 2d>.n ariırdıgin ı a\da UXH ] ra h le geleceeın z\ vaglartu aimanız ı, n velerl dır •\NK\RA SİGORTA pnmlennızı sızın admıza gii^ncesı vuksek devleı dh\ lı h se^cned ga\nmenkul gıhı sağlam degertere \aiınr Bu \alınmUrdan sagldnan kann " V ı her \\\ hesaNnitJ eklenır Paranı/ hızla jrlar Sajiam Havdt Sıg» rta>ı nda pnmınızı her \ıl helırlı nranldrda anırmd mkan le pdrtinızenfld\\ nikdrşı k runuT SACLAM HA>*T SİGORT4M NDA OELİR MlfcTARIMZA BİH OTSFK Her>e\den n^e uzun omurter dıİe\elım Dılevelım d dumdhal bu Bıhnır mı Satiam Hd\ai SıgortdM b» Metunknnızıdedu^unur CHum ecel ıle Idugunda Avlıkpnmınız IINKHırdi^ın 1 "MMHHHıra olum tazmınatı ıle gune kadar hinkmı^ pjranı/ \c ^ kar pa\ı Olum kazd ıle >klugundd A\lıkpnmiîitz i<«MMırdiçın 240 MKHıraolum Idzmınalı ıle gune kadar I ınkmı^ pdiMrm ve ° y1* kdr pa\ı gende kdlanlard hemen oden r Ik vıllık pnmını >ded klen M>nrd dahd fdzla*Kİeme vapatak durumunuz \ >ksa poln,eni7 bulundugunuz vil u ennde d* ndurulur •^ ıne ıkı >ıüık pnm txİemı>v;nız iMedifflnız 7dman Sağlam Hd>dl Sıg<ırtası iKİan d\nldbılırMn ı Bınkm j pardnız \ t **> kar pa\lannı/ nakden <xienır Inutmıv n Turkı\e I^Bdnlı.jsı Ltıbank Turk Tnareı Hjnk ı ^ N k A R A SICrORTAn n su U J L S t n n / n LmciKeiKİır ınanınızbuyukroloynayacaktır Server Tanıllı Avrupa da "Turkıye Aydınlanyla Dayanışma Gırışı/T7/ y p ğ gş Abdülkadir Paksoy GÜNEŞ BATARKEN Avda 1 000 T L ıçm Odenecek Pnmlcr Toplamt TL 120 180 240 300 360 000000000000000 Muhtemel kar pa>lan ılave edılıms emcklıltk kapıullen toplamı 4146161 712 2 4 4 6 831 2 4 4 27 305 985 109 7 5 2 8 8 7 A\da 10 000 TL ıçın Odene^k Pnmler Toplamı TL 1 200 0 0 0 1 800 000 2400 0 0 0 3000 000 3600 000 Muhlemel kar pa>lan ılave edılmıs rm^kltlık kapıtallen topiamı 4 17 68 273 1 097 14* 1 6 0 122 440 3U440059^50 528.870 S L RE 10 13 20 2? 30 ncu >ıt »onu ncı vıl sonu ic! >ıl sonu ncı >il sonu ncu >ıl sonu SL RE 10 ncu >ıl sonu 1 5 ncı yıl sonu 20 ncı yıl sonu 25 ncı v>l sonu 30 ncu yıl sonu Bu tabİL bufjunun ekonomık koşullanna gorc hanrfanmı^tır GENEL MERKEZtMtZ Bankaaf Caddesi No w Karal«ov U dnbu T A n İ41İJ.S5 b h a l T ı. J4<14a!.4f ANKARA ŞUBEMİ2 Gaz MLıstafa K^ina Bu^a No • \n Har u 8 Küla v Anka a Tefcf 1» > 2 4 l ^ j Toİ2MİR ŞUBEMİZ ANKARA M M SİGORTA "Sağlam Sigorta" AYKO Isteme Adresı Ankara Yayın Uretm Kooperaufi Zafer Meydan Adıl Man Kat 3 No 4 Tel 33 58 74 Kızılay ANKARA E D E R t 400 T L Ata ur< Ca «s i 4 2 Alsancak !/ın Te«lon ?1 4] lt> 21 41 1 I 1 X ADANA ŞUBEMİZ Inon Cadd^ öza , l^ıan Adaı