Katalog

5 MAYIS 1986 CUMHURİYET/13 1965Hesenatör, 1972ye gizli örgüt sanığı Herhangi bir ansiklopediyi açtığınızda "Cemal Madanoğlu" maddesinde sunlart okursunuz: "Madanoğlu (Cemal) Türk generaü ve âyaset adanu, Eşme'de 1907'de doğdu. Kuleü Askeri Lisesi'ni ve Harp Okuht'nu bitirdi (1926), 194Fde Kara Harp Akademisi'nden kurmay subay olarak çıktu 19531954 yülannda Kore Savası'nda Türk kumandan yardmasıydı. Kort'den dönuşünde t Tuğgenentioidu (1954). Sıvas ve Sürt'te 12 nâ Tümen 1n basmda buhmdu. Erzurum 'da Ordu Kurmay Başkanhğı (1957), Ankara'da Zırhh Eğitim Tümen (1958), Ekntğ'da 10'uncu Tümen Kumandanhğı yaptu Kara Kuvvetleri Lojisük Başkanhğı 'na tayin edBdt (1959), Siiahü Kuvvetlerin çeştili kademeierinde bir süreden beri baslayan devrim havrhğı uzun sure yönetidden yoksun kabnısa. Siyasi ortamdaki tedirgmUği hisseden Madanoğtu kendisine bu görevönaildiği zaman kabul ettL 27MayulhtUattningerçeklefttrümestne birind pianda katıhü. 26 mayıs gecesi devrimin Ankara Komutam olarak harekâtıyönettLMMBirük Komitesi üyesi olarak Ankara Kumandanhğı yaptı. Genelseçimlere kadar (1961) görevUrtni sürdüren Korgeneral Madanoğlu pariamentoya girmedL Sivil yönetimin kurubnasmdan sonra ordudan istifa ettL 1964te Istanbul'dan bağmuu olarak miBetvekuHğme adayhğmı koydu. Seçbni kazanamadu 1965 'te Cumhurbaskanhğı Kontenjan adayt olarak senatoya girdi. 12 Mart'tan sonra, 1972'de orduda gizli örgüt kurma iddiastyla yargıiandu Beraat ettL CEMAL GÜRSEL 'LE BlRLtKTE Cemal Madanoğbt 1961 yth nlsan aymda Cemal Günel Oe Ankara 'da bir toplantıda. Madanoğlu kimdir? 12 Mart'tan Bir Kesit... Selçuk Açıklıyor iverbey Köşkü... Işkence... Nasıl yapüdı, nasıl belgekndi? 27Mayıs'ın liderlerindendi, 13 Kasım Operasyonunu gerçekleştirmişti, emekli olunca bütün 'koltuk' önerilerini reddetti Madanoğlu tahliye dilekçesi yazmadı, sonunda bırakmak zorunda kaldılar Madanoğlu 6 Eylül 1971'de tutuklandı. îlhami Soysal, Doğan Avcıoğlu ve ben ilk tutuklamadan 28 aralık günü tahliye edildik. Avukatlara "Pasa için bir dilekçe yazın, hemen tahliye eaeriz" diye telkinde bulundular. Ama Madanoğlu, "Ben başvurmam" dedl Asker karavanasından başka bir şev yemedi, ziyaretçi kabul etmedi ve asker battanıyesini çekti, ranzasında uyudu. Sonunda tahliye etmek zorunda kaldılar... 9 2. No.lu Sıkıyönetim Mahkemesi hakkımda tutulüama karan verdi. Gün: 17 Kasım 1972. Bu karar "gıyabımda" verilmişti; 18 Kasun 1972 günü "vicalıi"ye psvrildi. ~ O gün eşimle ve Turhan'la görüşebildim. Selimiye'nin bir odasında bir binbaşının gözetiminde karşı karşıya geldik. Süre 10 dakikaydı. Bana merakla bakıyorlar. Eşim: Antafdıyor, dedi, n u iyi halmıifhır. Ben suratımı görmediğim için nasıl bir görünümde olduğumu bilmiyorum; ama, anladım. Turhan susuyor... Sonra birden sordu: Nasılsın! lyiyim. Eşim: Seni nereye götıirecekter? Bilmiyorum. llhımi ile Dogan. Davutpaşa'dalar, MBİ dc herteMe onv* §ö(ttrfirier."""" '•'•"*" a > < • ^<« T«., .*, m*T*. Gerçekten Öyle oldu.' ' Bir askeri araçla Davutpaşa Askeri Tlıtuk ve Cezaevine götürüldüm. Doğan Avaoğlu ile îlhami Soysal karşıladılar; öpüşüp kucaklaştık. Doğan'a sordum: Tuvalet nerde? Gösterdi. Dur ben bir gidip geteyim. Acelen ne? Çiş etme özgürlüğümü kullanacagım. Rahmetli Doğan bunu unutmadı; sırası geldikçe yinelerdi: Çiş etme özgurlügiı önemlidir. Îlhami SoysaJ, Doğan Avcıoğiu ve ben Davutpaşa Tutukevinden 30 Aralık 1972 gecesi saüverildük. Bizi gözeten bir dostumuz mu vardı? Yılbaşı gecesinı dışarda geçirmemizi mi istemişti? Aradan çok geçmeden Madanoğlu Davası açıldı. Bizım Ziverbey Koşku'nde ımzaladığırruz tutanaklar, dava dosyasına "Emniyet'lekj sorgu tutanaklan" diye yerleştirilmişti. Oysa ortalıkta Emniyet memniyet yoktu. Gizli bir köşkte alınan bu ifadeler nasıl oluyordu da bir başka biçim ve ad altında dava dosyasına giriyor ve yargıçların önüne çıkanlıyordu? tstanbul Emniyet Mudürlüğü de işin içinde rniydi? Madanoğlu Davasının dosyasına bakıldıjında şu belgeler görülflyor: Dava dosyasına giren İlhan Selçuk'a ilişkin sorgu tutanağı Istanbul Sıkıyönetim KomutanlığYnın Adli Müşavirliğinin 16.11.1972 gunlu ve 1972/5525 sayılı yazısıyla Askeri Savcüığa yollanmış. KVRUCU MECLtSTE Cemal Madanoğht, 27 Mayısian sonra "Kurucu Meeüs"te Kasun Gülekie yan yana. Emniyet Şube 1 Mudürlügiı arşivinde birçok suçlardan sanıklüık kayıtları me\cut olup bu hususla tanzim edilen suç cetveli dos>asına eklenmiştir. 19 Ekim 1972 günü yakalanan sanık evrakıyla birlikte memura tesiimen gönderilmiştir." Imza Emniyet Müdiirü Namına Müdur Muavini Orban Erdem Dava dosyasında bulunan tlhami Soysal ve Doğan Avcıoğlu'nun belgelerinde de aynı adlar göruluyor. Tutanakları imzalayanlar Komıser Muavini Ali Özdemir ve polis memuru Mehmet Şaban. Dosyayı Sıkıyönetim Adlı Muşavıliğıne gonderen Emniyet Muduru namına Mudür Muavini Orhan Erdem. Istanbul Sıkıyönetim Adli Müşaviri de kendisine Emniyet'ten gelmiş süsu verilen bu evrak: ayru gun Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığına gonderiyor. Aradan zaman geçince sanıklann Emniyet'te değil, Ziverbey Köskü'nde bir örgut elinde baskı ve işkence yöntemleriyle sorguya çekildikleri kanıtlandı. Bu durumda polis memuru, komiser muavini, Emniyet Müdür Muavininin durumları ne olacaktır? eş'le birlikte " 1 3 Milli Birlikçi" yurt dışına yollandı. Kuşkusuz bu 13 kişinin tümü Turkeş'le aynı kafada değildi; ama, ihtilâl zamanlarında böyleşeyler olabiliyor. Olayın önemli yanı şudur: Eğer 13 Kasım Operasyonu başarıya ulaşmasaydı ya da gerçekleşmeseydi, 27 Mayıs devrimi, 12 Mart'a veya 12 Eylül'e dönuşebilirdi. Türkiye 12 Marta doğru yol alırken Madanoğlu büyük bir potansiyel gucun simgesine dönüşmüştü. Nereden kaynaklanıyordu bu guç? Hiçbir örgütten, yeraltı etkinliğinden, yasadışı bir kuruldan kaynaklanmıyordu. Madanoğlu'nun ordu içindekı ünüyle ordu dışındaki devrimci kesimde yarattığı saygınhk ve gıiven bir araya geldiğinde ortaya bir simge çıkıyordu. Madanoğlu Paşa'nın ne topu, ne tüfeği, ne rütbesi, ne üniforması vardı; elinin altında bir manga askeri bile yoktu; ama, fîkir cephesinde mevzilendiği yer ve kişiliği kendisine ağırlık kazandınyordu. Bu acıdan düşünulduğunde "Köşk Cuntası"nın Emekli Korgeneral Madanoğlu'nu hedef bellemesinde geçerli bir gerekçe bulunabilir. Çünkü bir askeri müdahale hiçbir zaman ordu içinde başlayıp bitmiyor. Dayanacağı sivil kesim anyor. Nitekim 27 Mayıs, Türkiye'nin ilerici gençliğine, demokrat aydınlarına, Halk Partısi'ne dayanmıştı. 12 Mart bu kesimlere karşıt toplumsal tabana dayandı, AP'ye yaslandı; aydınlara ve gençliğe düşmanca bir tutuma kaydı. 12 Eylul butünüyie ıç ve dış büyük sermayenin yörüngesine oturmuş, partiler ustü çızgıde politikacıları da dışlayarak, dayandıgı gücün programıru uygulamıştır. Cemal Madanoğlu 27 Mayıs sonraa günlerde, Basbakanhktan çtkarkan, basının sonıkamt yanttbyor. Dava 2 Ekim 1974te sonuclandı Madanoğlu Davasında beraat kararı verildi 1. Ordu ve Sduyönetbn Komutanhğı 2 No.ht Askeri Mahkemesi'nin "Madanoğbt Davası" hakkmda2.10.1974tarmUve 974/24 karar nobı gerekçeü hükmünün sonuç bötümü şöyledir: SONUÇ: Türkiye Cumhuriyeti Teşkilatı Esasiye Kanunu'nun tamanunı veya bir kısmını tağyir ve tebdil veya ilgaya ve bu kanun ile teşekkül etmiş olan Büyük Millet Meclisi'ni ıskata veya vazifesini yapmaktan men'e ccbren teşebbüs gayesiyle gizlice ittifak ettikleri iddia olunan sanıklar Cemal Madanofla, Osman Köksal, Dogan Avoogln, Dhamj Soysal, Cemal Reşit Eytipogfo, tttao SeJçak, Hıfa Kacar, A d u u Kaptan, Ad•an Arabaaogln, Fahrettin Teıel, Orfcan Seyfi Givea, tbrahim Artoç, Cematettin Korknt, Zeld Ergnn, Necdet D i •endoghı, Raif Ertem, Ceagiz BaUtaya, Yıhnaz Aktobç, Dogan Erdogan, Hmseyin Onur, Ferrah Özdil, Ali Sirmca, Orfean Pekey, Abidia Sezen ve Akmet Güryüz Ketenci'nin müsnet suçu işlemedikleri hususunda mahkemece yukarıda belirtilen deliUerin serbestçe takdir ve münakaşası neticesinde tam bir vicdani ve hukuki kanaata ulaşüdığindan BERAATLERİNE, Madanoğlu... Madanoğlu, uzun boylu, heykel yapılı, kunt bir adamdır; sade ve alçakgonüllu bir asker, sıcak bir dost, güvenilir bir ağabey, yürekli bir insan... Madanoğlu'nu birlikte sanık sandalyesine oturduğumuz davada Ne davadan sonra daha yakından tanıdım, anladım. Bu tanışıkhk sıcak bir dostluğa dönuştu, davadan aklandıktan sonra da sürdü. Bugun Madanoğlu'nun dostluğu benim için en buyuk onurdur. Madanoğlu ateş çemberinden geçmiş bir adamdır. Eğer kişiliği boyle olmasaydı 27 Mayıs devrimi olur muydu, ya da olduktan sonra nereye giderdi? Araştırılması gereken bir sorudur. 193O'lu yıllarda üç yılı aşkm bir sure Sason harekâtında dağlarda dolaşan Yuzbaşı Madanoğlu, ordu içinde ve halk kesiminde ünlenmişti. Sürekli çatışmaların ateşlerinde ölümle her an burun buruna üç yıl yaşamak, insanın kişiliğıni elbette yoğurur, biçimlendirir. O yılların anılarını Madanoğlu'nun Çağdaş Yayınları'nda çıkan "Anılar" adlı kitabında okurken insan bir tuhaf oluyor. Hele Madanoğlu'nu yakından tanırsanız, başından geçenleri düşündükçe "Bu adam nasıl boylesine yumuşak olabiliyor" diye şaşarsınız. Ancak zaman geçtıkçe bu yumuşaklığın içinde demirden bir çekirdeğın de saklı olduğunu sezersiniz. Madanoğlu, 27 Mayıs'ıa en onemli donunı aokta»ı oıan " 1 3 Kasım Operasyonu"nu yapan kişidir. Bu operasyonla, Alpaslan Turk Koltuklara sırt çevirdi Madanoğlu, emekli olduktan sonra kendisine önerilen butun koltuklara sırt çevirdi. Ülkemizde pek ünlü bir Amerikan şirketinin yönetim kurulu üyeliğine "evet" deseydi, kimbilir neler olurdu? Paşa, hem sermaye guçuyle bütünleşir, hem Amerika'ya sırtını dayar, hem de yağma Hasan'ın böreğinden payına düşeni alırdı. Başına bela sarmaz, 12 Marttan sonra da tutuklanmazdı. Haydi Amerikan kumpanyasuun yönetim kurulu üyeliğine yanaşmadı Madanoğlu Paşa, büyük bir ozel bankanın yönetim kurulu uyeliğini neden istemedi? Madanoğlu dobra dobra konuşur; bu büyuk bankamn yönetim kurulu uyeliği önerildiğinde der ki: Yahu, ben ne anlarun bankacıiıktan? Bankanın patronu yanıtlar: Paşam, bankacıiıktan anlamanıza gerek yok ki... Siz önünuze bir konu geldiğinde kaşınızı kaldırıp çevrenize bir baksanız, evet ya da hayır deseniz, hatta hiçbir şey demeseniz, yeter... 6 Eylul 1971 'de E. Korgeneral Cemal Madanoğlu tutuklandı. Davutpaşa Kışlası Tutukevi'nde 26 Ocak 1972'ye kadar kaldı.Oysa ben, tlhami Soysal, Doğan Avaoğlu bu ilk tutuklamadan sonra 18 Aralık 1971'de tahliye edilmiştik. Çünkü avukatlanmız tahliye için gerekli makama dilekçeyle başvurmuşlardı. Ziverbey'i örtbas etme çabas ı Bu sorgu tutanağının altında benim imzam var. Gerçekten de Zıverey Köşku'ndeki son günumde, alt kattaki bir odada gozlerünı açıp bu tutanağı bana imzalatmışlardı. Odada iki kişi daha vardı. Sorgu tutanağının altında bu ıki kışinin de imzaları bulunuyor. Birinci Şube Komiser Muavini Ali Özdemir Emniyet 1. Şube Polis Memuru Mehmet Şahao. Tutanak boylece polıse mal ediliyor. Daha sonra Istanbul Emniyet Müdür Muavinin yazısıyla sorgu tutanağı tstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Adli Müşavirliğine yollanıyor: "Rejim aleyhinde bulunmak, illegal faaüyet ve hücre knrarak calıştığı tespit edilen ilgi (a) >azı ile gözetim altına alıntnış bulunan Mebmet Kasım oğlu İlhan Selçuk'un bu bususta alınan ifadesi askeri savcüığa sunulmuştur. Ziverbey'den Selimiye'ye yol nereden geçiyor «KM v CttlS ; I . 3 . T . B . ROfTJ : îlhar» t.'^ (flsfceri a v n l j i) (a) 16 ckie 197«? fün »• *d. ü.J / f .**, sayılı euırlari (b) 1P Bojln t«Bblt adılen ^lc» (n) jirı lcehnet Lasıa »,1u 1 V 5 'o, ualu <> •1 »ldeo aolrcri ^vrıliıa m nuls Eanijret *ub« aevcut olııp bu (».mıata İ1** ia.ı . çt ır. tm ı t td 1 Ir •! >tc a ^ ı m t o r l t Ziverbey'deki sorguya "Emniyet" adına ımza atan polisler nan •stı nlının İ'sdo Ziverbey'i örtbas etme çab nOP.JLD'J:Benim örputsel bunlardan faaliyfttler lıakkınd »ki b i l i .^or ü ve çaba Madanoğlu tahliye dilekçesi yazmadı Madanoğlu: Ben, demişti, başvurmam ve başvurdurmam... Araya adam kattılar, kimi avukatlara telkinde bulundular, "Paşa için bir dilekçe yazın hemen tahliye ederiz" dediler. Madanoğlu. kös dinledi; hapishane hayatı vız gehyordu Paşa'ya, dışardan ne bir ziyaretçi kabul etti, ne de asker karavanasından gaynbirşey yedi. Asker battaniyesini çekti burnuna, ranzasında uyudu. Baktılar ki, olacak gibi değil, Madanoğlu'yu tahliye etmek zorunda kaldılar. Paşa bizden bir ay sonra çıktı. ' tşte Madanoğlu davasının " 1 " numarah sanığı Madanoğlu, böyle bir adamdı. • Suçu buyuktu. ! 27 Mayıs devrimınin lideriydi, 13 Kasım Operasyonunu gerçekleştirmişti, 1960'larda Buyuk Millet Meclisı'nde "ulusal ordu" kav< ramının koşullarını vurgulamış, Ataturk'un tam bağımsızlık ilkesini savunmustu. Madanoğlu Davası 9 Ocak 1973 gunlü 122 sayfalık bir iddianame ile açıldı. ' tddianamenın altındaki imza şu: Askeri Savcı Süleyraan Takkeci. • Madanoğlu davası 2 Ekim 1974 günlu 147 sayfalık bir gerekçeü ^ : hukümle son buldu. Gerekçeü hükum şöylece vurgulanıyor: (Sanıklann) aüaMt smç* işlemedikleri hnsttsanda mahkeoMce yukarıda belirtilen delillerin serbestçe lakdir ve münakaşası nelice < smde tam bir vicda^ vt hnknki kanaate ııla^ıMıtından bermatlerine... Ekin 19?r runi ynlilaıın annı% «•!*lrİ Cb) «ane CK rltfrlnîz ifadesinin azıldığmı Hhan Selçuk 'un Ziverbey Köşkü 'nde işkence altında ahnan sorgu tutanaklan,Emniyet Mudürlüğü namına Müdür Muavini Orhan Erdem unztmyHa Sıkıyönetim Komutanhğı tna gönderildL Böyleee sorgu Emniyet Mudürlüğü'nde yapıhms izlenhni verildi. ilhan Selçuk 'un Ziverbey Köşkü 'nde alt kattaki bir odada gözleri açıldı. Odada iki sivil buhınuyordu. tlhan Selçuk tutanağı imzaladıktan sonra Selimiye'ye gönderildi. Tutanağın altmdaki iki imza sorgulamanın Emniyet Müdürhtğü'nde yapüdığı izlenimini veriyor. Ziverbey 'de tutanağı imıalayan iki memuraan birisi 1. Şube Komiser Muavini Ali özdemir, diğeri 1. Şube polis memuru Mehmet Şahan'dı. SVRECEK