Katalog

9 NİSAN 1986 Ozetle KÜLTÜRYAŞAM ÇUMHURİYET/5 Mimar Holzmeister anılıyor Yirminci yüzyıl mimarlık sanatının en büyük adlanndan sayılan ve ulkemizde de çok iyi tanınan Avusturyalı mimar Clemens Holzmeister, doğumımun 100. yıldönümünde anılıyor. tlk kez I927'de Atatürk'ün çağrısı üzerine Türkiye'ye gelen Holzmeister, hem öğrenci yetistirmek, hem de yeniden modern bir başkent olarak duzenlenmesine baslanan Ankara'mn onemli kamu vapılanm kurmak gibi ikili bir işlev üstlenmişti. Londra Mektubu HAYVANLAR İSMAÎL GÜLGEÇ Çağdaş müziğin ikî havarîsi ve JLondon Sînfonietta'ya darbe Sergisi" salonunda sabah 11.00'den akşam 11.00'e kadar sürekli konserler, konuşma ve tartışmalar, kukla göstertleri düzenleyen London Sinfonietta'nın bu etkinliklerine, çocuk, genç, yetişkin, bütün Londralılar çağnhydı. 22 Mart 1986 gunku konser, çağdaş Macar bestecisi "Györgj Kurtag'a Saygı" başlığını taşıyordu. Batıda pek tanınmayan bu bestecinin eserlerinin hatırı sayılır bir bölümunü Macar soprano Adrienne Csengery yorumladı. ingiltere başkentinde çağdaş müziğe ilgi gösteren iki kuruluş var. Bunlardan Kraliyet Müzik Akademisi, bu ders yılında çağımızın iki büyük bestecisi, Hans Werner Henze ile Krzystof Penderecki'yi birer hafta süreyle konuk etti. London Sinfonietta ise, çok yardımım gördüğü Londra Büyük Şehir Belediyesi'nin lağvedilmesiyle zor duruma düşebilecek. FÎLtZ ALİ Londra'da çağdaş muziğin havariliğini yapan iki kuruluş var. Bunlardan biri Krallık Müzik Akademisi (Royal Academy of Music), öteki de London Sinfonietta. Müzik Akademisi, lise yaşlarından başlayarak oğrenci kabul eden bir konservatuvar. Eylül 1985'te okulun Bestecilik ve 20. Yuzyıl Müziği bölümlerinin başma gelen Paul Patterson, okul adına bu havarihği tek başma sürdürüyor. 198586 ders yılında Alman besteci Hans Werner Henze ile Polonyalı besteci Krzysztof Penderecki'yi Londra1 ya çağıran Paul Patterson, çağdaş besteciyle çağdaş müzik öğrencisini birer hafta boyunca karşı karşıya ve yan yana getirdi. Penderecki Festivali 3 marttan 6 marta kadar surdü. Okul kılarda bulunan Penderecki, geçirdiği evreleri ve son yıllardaki romantizme ya da tonaliteye donüş nedenlerini uzun konuşmalarla karşılıklı soru, yanıtlarla tartıştı. Akademi öğrencileri, bestecinin kimi zaman yorumlanamayacak kadar zor eserlerini, inanılmaz beceriyle ve gayreüe yorumladılar. Provalar da katılırsa, bir hafta suren bu yogun Penderecki Festivali, hem besteci hem de öğrenciler açısından paha biçilmez değer taşıyordu. KİVI KİME DUM DUMA BFMK AK * Filmin dül jonv» ' frıavı 902*0, ve popyorvlu arkasından gıbı £lnde iılah" vardıMelon şapkalı, şışrnan ve pap ] oonlu adam,, PÂN DAN m asıl j c Mavı gozlu, kaborgası çıfcı Keman sanatçısı Saım Akçıl, piyanist Cânâ Giırmen eşliğinde yann saat 18.30'da Atatürk Kültür Merkezi'nde bir resitat verecek. Filarmoni Demeği'nin düzenlediği resitalde Akçıl ve Gurmen, Weber'in "Sonat"tnı, Beethoven'in "Do Mmör Sonat"ım kendi bestesi olan "Üskudar Varyasyonlan "m, Wieniavskynin "Varyasyonlar"ını, Elgar'ın "Küçük Şarkılar"mı ve Ysayenin "Mazurka"sını seslendirecek. TürkAlman Kültür Enstitüsü, Mimar Sinan Üniversitesi Sahne ve Göruntü Sanatlan Bö'lümünun işbirliğiyle universitenin Fındıklı'daki Osman Hamdi Salonu'nda "Federal Almanya Cumhuriyeti Sahnelennde Faust Yorumları" sergisi duzenledi. Yann açılacak sergide 195680 arasındaki en onemli Faust yorumlan belgeleniyor. Yine yann saat IS.OO'te üniversite kon/erans saFaust" konulu, dia açıklamalı bir konferans verecek. Ayrıca 17 nisan gıinü saat 11.00'de üniversite konferans salonunda F.W. Murnau'nun 1926 yapımı "Faust" adlı fîlmi gösterilecek. Saim Akçıl Resitali Olağanüstü bir soprano Çağdaş besteciler, insan sesini biraz zorluyorlar, öteki çalgılardan biriymiş gibi kullanıyorlar. Çoğu şarkıcı da ister şan tekniğinin kısıtlı olmasından, ister bu tur müziği doğru yorumlayabilmek için şaşmaz kulak gerektiğinden, çağdaş müzikten bucak bucak kaçıyorlar. Birkaç yıl önce olen Cathv Berberian, ayrıca Jane Manning ve bir iki Japon şarkıcı dışında çağdaş müzik yorumlayana rastlamak neredeyse olanaksız bu gunlerde. İşte, Adrienne Csengery, bu eksiği fazlasıyla kapatan, olağanüstu bir soprano. Sesi, muzikalitesi, şaşmaz kulağı ve gırtlağı, artı, yumuşaklığıyla çağdaş bestecilerin duşlerine girecek bir sanatçı. Zaten Kurtag da elinin altında yatan bu değerli definenin değerini çok iyi biliyor olmalı ki, 1980'den bu yana yazdığı ses gerektiren eserlerin tümunü Csengery'e adamış. Mart ayında Londralı müzikSeverler, Macar Devlet Senfoni Orkestrasını da tanıdılar. 12 martta şef Ivan Rscher yönetiminde Barbican'da tek konser veren orkestra, özellikle yaylılannm yumuşaklığı, yayı, teller üzerinden neredeyse hiç kaldırmadan elde ettikleri legatolarıyla hemen dikkati çekti. Üfleme çalgılar, hele kornolarda da aynı legato üfleme, aynı özenli yumuşak ve yuvarlak ton, dinleyeni bu Doğu Avrupa orkestrasının köklü geçmişine hayranlık duymaya itiyordu. Program, az ama oz ilkesiyle planlanmıştı. Wagner'in "Die Meistersinger" Uverturü, Bartok'un "2. Keman Konçertosu" ve Brahms'ın "1. Do Minör Senfonisi"ni yorumiadılâr. Bartok konçertoyu, 1959 doğumlu Macar kemancı Vilmos S/abadi çaldı ve Bartok işte böyle calınır dedirtti. Londra Filarmoni OrkestrasıL mn devamlı şefı Klaus Tennstedt, çağımızın korkulu duşu kansere yakalandı. Tedavi dolayısıyla iki konserini iptal etmek zorunda kalan şef, 18 martta epey zayıflamış, ama enerjisinden görunürde bir şey yitirmemiş olarak orkestrasının başındaydı. Mahler'in bir buçuk saat suren "La Minör 6. Senfonisi"ni hiç ara vermeden yöneten Tennstedt, bir yandan bu dev eserin her anını dinleyici için ayrı bir seruvene donüştürdüğu, öte yandan da kansere karşı verdiği yurekli savaştan ötüru dakikalarca ayakta alkışlandı. Şimdilik Londra müzik haberleri bu kadar. Bir dahaki sefere kadar hoşçakalın. György Kurtag'a saygı London Sinfonietta, daha önceki yazılarımda da sörünü ettiğim gibi, çağdaş bestecilerle yakın ilişkileri olan, onlara sık sık eser ısmarlayan, İngiltere'de pek tanınmamış bestecileri halka ta Sahnede Faust 8u sı Sar\$ın, Tünmcu yonafelı Melon şapkalı, 5işman popyonlı/ adam« "Saniın, )un/r\a> yanaklı bıza,,ve jone,, yönerrmtstı |5»e, boo/iece Fılm bıtfı... Ben de dıian ç»feıım \\ata tob gi tane dorviM'ma lonunda Dr. Ayşm CandanSeven, "Turk Sahnelennde PİKNİK PtYALE MADRA ( ZAKIMT/ j DEKIİLEN $E>UESİ VİRtM? Altı kadın ressam Altı kadın ressamımızın yeni ve seçme eserleri sergisi 12 nisan günü Nerikan Erkut Sanat Galerisi'nde açılıyor. 7 mayısa kadar açık kalacak sergide Naile Akıncı, Yasemin Ergun, Ruzm Gerçin, Köinat Pajong, Zeynep Sarıoğlu ve Yaprak'ın yapıtlan yer alacak. Neriman Erkut Sanat Galerisi, Üskudar Amerikan Kız Lisesinden Yetişenler Derneği'nin tlkbahar Kültür ve Sanat Etkinlikleri Haftası 'na bu sergiyle katılıyor. ÜÇ MÜZÎK ADAM1 Mart aymtn ilk günleri Londra'da adına festival düzenlenen besteci Penderecki (solda), Macar Devlet Senfoni Orkestrası eşliğinde çalan kemancı Vilmos Szabadi (ortada) ve kanseri ytnip tekrar Londra Filarmoni'nin başma geçen şef Klaus Tennstedt (sağda). oğrencileri bu yoğun üç gun içinde bestecinin hemen hemen tüm eserlerini, kimi zaman besteci yonetiminde yorumladılar. Penderecki, 2. Dunya Savaşı'ndan sonra büyük bir patlamayla çağdaş müziğe taptaze bir soluk getiren Polonya Okulu'nun onde gelen bestecilerinden biri. Luloslavski1 den sonra Batıda en çok tanınan Polonyalı besteci. 196O'lı yıllarda bestelediği eserlerin çoğunda geliştirdiği yeni bir çeşit grafik notalama ile, aleatorik, yani yorumcuya belirli olçüde özgürlük tanıyan eserleriyle, mikrotonal ses araştırmaları>la, grift çokseslilik anlayışıyla, (bazen sayısı yirmiye ulaşan değişik ezgi çizgisini, birbirine çok yakın arahklarla işleyen polifoni anlayışıyla) 20. yüzyıl müziğine çok onemli katnıtan, Londra ve çevresindeki okullarda çağdaş müziği tanıtıcı, katıhmcı programlar duzenleyen bir kuruluş. Topluluğun etkinliklerine yıllardır maddi yardım sağlayan, okullarla ilişkileri düzenleyen ve konser salonu açısından kolaylık gösteren Buyuk Londra Belediyesi (GLC) 1 Nisan 1986'da lağvediliyor bildiğiniz gibi. İşin politik yanı çok karışık olduğundan ve benim uzmanlık alanıma girmediğinden, bu konuda bir şey söyleyecek değilim. Fakat bu karar, Londradaki pek çok sanat kuruluşu gibi London Sinfonietta'yı da yakından etkiledi ve uzdu. London Sinfonietta, GLC'ye vicdan borcunu bir dizi bedava veda konseriyle odedi. 2123 mart arasında Royal Festival Hall'un "Kitap HIZLI GAZETECI BlZDEN SAYIURS M O SEL ŞOYLE YERLEŞ BIC? PE BEMIM DiNLE SEMİM UAYAT1KI& SIÇTIGJMIM UEBIP1 UE.R TİRAPINJ ROPOŞ720 OL5Û ME Y4ZAI? " NERDENJ &ULDUM LAM "Godot" Sıraselviler''de Kartal Sanat Işliği Tiyatrosu, Yugoslav yazar Miograd Bulatovıç'in "Godot Geldi" adlı oyununu Kartal'dan sonra Taksim Sıraselviler'de sergilemeye başlıyor. Topluluk, "Ismail Iştlsoy'un yönettiği Çetin Etili, Ali Çoban, Halit tjgör, Şebnern Tuncay ve Reha Özcan'tn rol aldığı "Godot Geldi "yi 19 nisandan başlayarak cumartesi ve pazar günleri saat 15.30 ve 18.30'da Sıraselvüer'deki Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu'nda (Eski Devekuşu) sahneleyecek. Bu da banım <ara yazgım. Ncdandır bılmızm ama, nc zarnan kıçımı bir ıskemlayiz koyacak o l s a m , anında bırı yanırna başlar anlahmaya • Bazan ^ banaa. hayah vi hikaycsı anlahma mcraklılannı cczDczdczn b i t a r a f olduğunu duşununjrn ÇİZGİLİK KÂHİL MASAltia Nuri İyicil (keman), Hulya Balçık (piyano), Ani Inci (viyola), Sevil Gokdağ (viyolonsel) ve Melih Balçık (kontrbas) 14 nisan pazanesi saat 18.30'da Yıldız Üniversitesi Şevket Sabancı Kutüphanesi Salonu'nda bir oda müziği konseri verecek. Sanatçılar konserde Gabriel Faure'nin ' 'Op. 15 Piyanolu Dortlusu'' ile Schubert'in "Alabalık Beşlisi"ni seslendirecekler. Oda miiziği konseri Needet Kalay sergisi Ankara'da Alman ve Avıısturya Fılmleri Haftası AGAÇ \AŞKEN EGILIR Kiıltur Servisi Ankara Alman Kültür Merkezi, bir "Alman ve Avnsturya Filmleri Haftası" duzenledi. 1419 nisan günleri arasındaki haftada yedi film yer alıyor. Haftanın ilk günu olan 14 nisan saat 18.00'de, Werner Herzog'un geçerı yıl da "Sinema Günleri 86"da gösterilen filmı "Yeşil Karıncalann Dıiş Görduğü Yer", 20.30'da ise "Fitzcarraldo" gösterilecek. ilk filmin başrollerini Bruce Spence, Roy Merika ve Norman Kaje, ikincisininkini de Klaus Kinski ile Claudia Cardinale paylaşıyor. 15 nisan salı gunu ise, Avusturyalı Milan Dor'un guldürüsu "Malambo" 18.30'da, Hans Neunfelds'in "Ha>alperestlerDie Schwaermer"i 20.30'da programda. İkinci filmin başrolunde Sabine Sinjen var. 16 nisan çarşamba 18.00'de "Fitzcarraldo", 20.30'da ise yonetmen VVolfgang Glück'un "Öğrenci Gerber"i programda yer alıyor. Bu yılki Altın Lale seçici kurulu üyesi olan unlu tiyatro ve sinema yonetmeni Peler Stein'ın "Smıf Düşmanı", 17 nisan perşembe 18.00 ve 20.30'da gösterilecek. 18 nisan cuma ise, Macar yoneımen İstvan SzaboA nun unlu fîlmi "Mephisto", saat 20.30'da izlenebilecek. 18.00 nisan cuma 18.00'de "Öğrenci Gerber", 19 nisan cumartesi ise 14.00'te "Fitzcarraldo" tekrar gösterime giriyor. Bu filmlerden "Fitzcarraldo" ve "Yeşil Karıncalann Duş Gördiiğu Yer" Turkçe çevirıli, "Sınıf Düşmanı" ile "Öğrenci Gerber" Ingilizce alt yazılı, öteki filmler Almanca seslendirmeyle gösterilecek. KEMAL GÖKKAS Ressam Needet Kalay son yapıtlannt 1230 nisan tarihleri arasında Ankara'daki Şark Sigorta Sanat Galerisi'nde sergileyecek. IIk resim çalışmalannı heykeltıraş Faruk Morel ve ressam ŞerefAkdik'le başlayan Kalay, çok sayıda kişisel sergi açtı, karma sergilere katıldu Bir tablosu 1973*te Cumhurbaskanlığı tarafından Polonya Başbakanı 'na armağan edilen Kalay'm yapıtlan yurt içindeki ve dışındaki koleksiyonlarda yer alıyor. SON YAP1TLAR Tablolan New York Modern Sanat Müzesi, Guggenheim Müzesi, Paris Modern Sanat Müzesi gibi dev kuruluşlardayer alan Burhan Doğançay, bu kez Ankara'nın Artist Galerisi'nde son yapitlannı sergileyecek. Tenor Peter Pears öldii İngiltere'de savaş sonrası dönemin en unlü tenoru Sir Peıer Pears, bir kalp krizi sonucu 75 yaşında öldü. Otuz yılı askın bir sure besteci Benjamm Brıtten'la yakın bir ilişki içinde bulunan Pears, modern İngiliz operasının önde gelen kişilerinden biri oldu. Britten, "Bir Yaz Gecesi Rııyası", "Billy Budd", "Venedik'te Ölum" ve "Peter Grimes" gibi yapıtlarında tenor rollerini Peter Pears için yazdı. Özeüikle erken çağ müziğine büyük ilgi duyan Pears, 1978'de şovalye unvanıyla taltif edildi. Burhan Doğançay sergpsi 12 nisanda ANKARA, (Cumhuriyet Biırosu) Yapıtlan Nev. York'taki Modern Sanat Muzesı ve Guggenhaim Müzesi'nde, Paris'teki Modern Sanat Müzesi'nde yer alan ressam Burhan Doğançay, yapitlannı 12 nisanda Artist Sanat Galensi'nde sergilemeye başlayacak. Yaşamını New York'ta sürdüren Doğançay, bugüne kadar elliye yakın kişisel sergi açtı. Sanatçırun suluboya, yağlıboya, dunyanın birçok yerini gezerek çektiği duvar fotoğraflarından esınlenerek yaptığı duvar resimlerinden başka golgeheykel (shado^sculpture) tekniği gibi değişik bir teknikle oluşturduğu yapıtlan özellikle Fransa, Isviçre gibi Avrupa ulkelennde \e ABD'de ilgiyle ızleniyor. 1929'da tstanbul'da doğan Doğançay, ilk resim tekniği derslerini babası ressam Adil Doğancay'dan aldı. Resim çalışmalannı 19501955 yıllannda Paris'te, La Grande Chaumiere'de surduren sanatçı, 1956'da Türkiye'ye donduğunde, Munis F. Ozansoy'un yardımlarıyla ilk kişisel sergısıni Ankara Sanatsevenler Kulübü'nde açtı. 1962'de Amerika'ya giden Doğançay, ABD'deki ilk kişisel sergisinı 1%3'te New York'taki Ward Eggleston Galerisi'nde açtı. 1964'te, Berlitz School Galerisi'nde "Dunya Gözünde New York" başlıklı yeni duvar boyamalarından oluşan bir sergi açan Doğançaj, bu gosterisiyle New Yorklular tarafından bir sertifikayla ödüllendirildi. Daha sonra dunyanın çeşitli ulkelerinde duvar fotoğrafları çekmeyi ve bunlardan esinlenerek duvar resmi yapmayı surduren Doğançay, İ982'de Paris'te Centre Georges Pompidou'da "Duvarlar Mırıldanıyor, Bağırıyor, Şarkı Sö>1u>or" adlı bir gosteriyle koleksiyonundan seçtiği yirmi binden fazla slaytını sergiledi. Birçok ulkede "du%ar projesi"nın başlamasıyla bu gösterilerıni Kanada ve Belçika'da yineledi. Çalısmalarıyla duvar resimlerine yeni bir yorum getiren Dogança>, "Bir ulke hakkında, duvarlannı inceteyerek çok şey söyleyebilirsiniz" diyor. TARİHTE BUGUN MÜMTAZ ARIKAS LAY/K DEVLET GlRMİŞriSÖZ KONUSU 9 Msan 19Z8'OE SUSUN, TBMM f AMAYASAMIU IK.IUCİ MAD~ DESİKIİ DEĞlÇTİHMlÇ, BÖYLECE LAYIKLIIC ILKBSİ YÛ(İÛeUİĞ£ MAPD£NtH TuetayE DEVLETI 'NIM oiut, P/Mİ ISLAMDIR" ıctsMl ÇJMZ/L.IYOR, TUZEL KLıŞİ &UEUMUNDAJCJ PEV LSTıM DiNlhllN OLAMIYACAğı KASUL SPİLIYOeOU. BU, GEHÇEK K/ŞlLERifJ ıfiiAHÇLAIS.<UA BıR KISlTtA AAA AMUtMIMA GELMiYDBDU.frthl,IUSAN VtCÖANİNA BfiĞLI BlR tHAMÇTt VE DEI/LET iSL.ee.lYLE İLGi£İ YOKTÜ. OYSA, YIMLAU OSMAMLI OEI/LETİ'Mpe PİfJ VE DUNYA IŞLER.I AYNl POTADflYDi. DEVLET 'ŞLEei, O1M1N SlNIELAMASINA UYMAM? ZORUNPAYPI. ÇAĞPAÇ 8l£ ÜUC£P£ lSE,gU OuRUM ONAYLANAMAZPI. Solda, o yılların başker>hıncie.,TBMM bırtası ve çeyresı garu/üycr? lmza günü Akademi Kitabevi'nde imza günlerine 10*12 nisan tarihleri arasında dört yazar katılıyor. Leyia Pamır ve Asım Bezırciyarın, Tarık Zafer Tunava 11 nisan cuma saat 16.0019.00 arasmda, Salâh Birsel de 12 nisan cumartesi saat 15.0019.00 arasmda kitaplarını imzalayarak okurlanyla sohbet edecekler. 50 VIL ÖNCE Cumhurivet Tersunenin ısluhı İktisat Vekaletı, Halıçde Devlet Denız Fabrikaları ve Havuzları İdaresıtıın tevsıı ve ıslahı ıçın her türlu hazırtıkları yaptnıştır. Şımdiye kadar yerli ve ecnebı muıehassıslan marifetile yapıırılan tetkikatla fabrıka ve havuzlartn noksanları, tevsı edılecek kısımlan, yeniden tessi mutasavver kısımlan ayrı ayrı tesbit edilmiştir. Fabrikanın noksanları ve yeni tesisatı ıkınal edildıkien sonra Halıçde her turlu gemtlerin kolaylıkla mşaası kabıl olacaktır. Havuzlann son sistetn vesaıtle takvıyesı ve fabrikanın tevsıı uzertııe buruda taınır t$t de 9 \isan 1936 daha pratık hale gıre<.ek ve taınir masrafları muhım miktarda azalmış olacakıır. Havuzlarda yapılacak lesisal için buraya getinlecek mütehassısın ışe başlaması beklenınektedır. İktisat Vekaletı Hans Kravze isnıınde bir Alman tersane muıehassısını sıvıl tersanemıze 19361986 muıehassıs olarak tayın etmıştır. Flurya plajları Beledıye, plaj ınevsınu yaklasıığmda Fioryadakı plajları bu sene de kiraya vernıeğe karar \enniştir. Bu plajlardan sularyöm plaja 1.500, kııçıtk plaja ve havuzlu plaja 300 er lira kıra tahının edtlnuşur