Katalog

20 NtSAN 1986 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 İSMAİL GÜLGEÇ Benim sinemama 'büyülü gerçekçilik' denebilir ATİLLA PORSAY Andre Delvaux adını Sinematek'in parlak günlerini yaşayan belli bir kuşak iyi anımsar. 1960 sonlannda fılm yapmaya başlayan 1926 doğumlu bu sanatçının "Kafasi Kazınmıs Adam," Bnyle Randevu", "Bir Aksam, Bir Tren" gıbı filmlerini, içerdikleri soyut ögeler, düşsel bölümler, bilinçaltını sürekli yoklayan bir tavır vb. ögelerle ilgiyle karşılamıştık. Bir sure sesi soluğu çıkmayan Delvaux'yu, geçen yılın Sinema Giinleri yeniden karşımıza getirdı: "Benvenuta", "Kopekle Kurt Arasındaki Kadın*' ve "Woody Allen'e Sevgilerie" adlı 3 fîlrnle Delvaux'yu yeniden tanıdık, sevdik. Bu yıl ise yine Sinema Günleri'nde gösterilen "Babil Opera"sı, sanınm görenlerin uzun siıre unutmayacağı, Mozart'ın müziğini yaşamın kendisiyle besleyerek sınemalaştırma yönünde nefis bir örnekti. Andre Delvaux karşımızda... Ve biz ona merak ettiklerimizi soruyoruz. Önce kendi sinemasını, sinema anlayışını anlatmasını istiyorum... " tlk filmim "Kafası Kazınnus Adam"dan başlayarak, hem gerçekçi, hem de 'biiyiUii' (magique) yanı olan temalan seçtim. Buna istersenız 'biiyiilü gerçekçüik' diyebilirsiniz. Bu bence fantastik sinemanın bir kolu değil. Fantastik sinema, .ştan itibaren hemen görsel olarak kendini belli eder, gerçekdışılık hemen kendini gösterir. 'Biıytilu GerçekçiHk' deyim olarak sinemada kullanılmış değil. Ama yazında, bir parça da resimde bu türe girebilecek sanatçılar var. örneğin yazında, Belçika'da Johann Denn, Italya'da Contempelli veya ttalo Calvino, Latin Aİnerika'da Borges veya Cortazar vb. yazarların yapıtlannda, belli gerçekçi verilerden yola çıkılır, ancak bu öylesine düşsel, hayalci biçimde işlenir ki, sonunda o gerçekçi veriler parçalanır ve mantığın çözümleyemeyeceği çelişkilere ulaşır. Bu çelişkiler, sonuç olarak dünyayı değişik biçimde algılamaya götürür. Bu, dengesiz bir algılamadır, diğer bir deyimle, yaptıklanmızla, yaşama biçimimizle kesin, mutlak bir gerçeği elde edemeyeceğimiz sonucuna ulaşırız. Düşgücuyle gerçek arasında sarekli bir gitgeldır bu; ve ilk 4 filmimde bu tür bir dünyanın olabildiğince an biçimde yaratılma çabası vardır. Sonra 10 yıl kadar oluyor, Belçika'da sıyasal duru Sinema Günlerfnin seçici kurul başkanı Delvatoc HAYVANLAR / . . &ÛYIN P / OSAL itcT "^ V CANIĞÛNUL O&i D E 3 KİM KİME DUM DUMA BEHÎÇ AK "BABtL OPERA " Mozart'm "Don Giovamti"operasmdan esinUnen bir muzikal, Brüksel'bı bir sına rebebtydf v&yortiyatrosunda sahneimecektir. Delvaux'nun "Babil Opera "sı bu olaym öykusü. iı ınianlor bt' konuâooa ılaısız sanatçının bir diğer sanatçı üstümun son derece gerginleştığine ve belki en ötelere, uzaklara gitmene yaptığı en güzel fîlmlerden biFlaman milliyetçiliğinin eski Na yi deneyen yapıt olduğu anlaşıriydi bu.. Bu film üstüne neler zi yöntemlerinı yeniden gundeme hr. Bu ayna yöntemını, "Babil dersiniz?" getirmeye dek giden aşırı uygu Opera"da da kullanmayı dene" Bu da, yönetmene birçok lamalanna tanık olduk. 'Büyii dım. Opera ustune yapılan hesoru getiren fîlmlerden.. *Woody men tüm filmleri görmüştüm. lü Gerçekçilik' tavnnı bir yana Allen üstüne bir fflm nasıl yapıkoymak ve 1975'te, faşizmin ye En beğendiklerim Bergman'm labilir, Allen bir filmle nasıl "Sihirli Flüf'u, Syberberg'in niden gelişimi tehlikesıne dikkatanlaülabilir' vs. vs. röportaj tek"PersifaT'i oldu. Bu filmler, yeleri çeken "Köpekle Kurt Arasınniğiyle bir sanatçıya ancak dışni bir sinemasal biçim arıyorlardaki Kadın" filmim yapmak getan yaklaşılabilir. Sanatçının içi PİKNİK PtYALE MADRA reksinimini duydum. Film, Fla dı. Oysa diğer opera filmleri, Lone nasıl girmeli, dünyasına nasıl man milliyetçiliğinin Alman Na sey'in "Don Juan"ı dahil, operagirmeli? Bu film, röportajın sının sinemasal karşılığını arama zizmiyle ışbirliğıne gidişinin nırlannda gezindi. Çeşitli tekniktarihsel perspektifîni çiziyordu ve çabasıyla yetiniyorlardı. "Babil ler kullandım, ama her seferinde bu tekniği bozdum, parçalaBu yıl "Babil Opera" adlı dım, bunun klişelere yol açtığını gösterdim seyirciye... Burda fılmi izlenen Belçikalı da, 'Büyıilü Gerçekçilik' yönteyönetmen, son derece mimdeki "aynalar teknigi'ni kuldikkatle seçilen ve landım. Film Woody Allen'in bir filminde oynayan oyuncu Allen'uluslararası bir şenlik için in, filmine kurgu masasında bayüzağartıcı nitelikte olan kan AUen'i gösteren filmlere, Sinema Giinleri 86 jürisinin kendi kurgu masasında bakan ortak değerlerde buluşacağı bir yönetmenin filmidir! Görüyorsunuz, aynalar tekniği hep... ve en iyi seçimi yapacağı "Woody Allen'e Sevgilerle" veya inancını taşıyordu. \ECDET ŞE\ "Babil Opera"daki sorunsal aynıdır: düşsel veya gerçek bir kibüyük ilgi gördü, tartışmalar aç Opera" operayı değil, onun haşiliğe veya bir operanın yaratılbu iş tesadüp tı. "Benvenuta" aslında ilk anla zırlanmasını konu alıyor. Kimi masına, bir dil yaratacak biçimSınırlannı çok yışıma bir dönüştü, ama belki kişilikler, opera binasının sınırh de yaklaşmak nasıl mümkün Btr 1 vBrdı 9 daha aranmış, daha an bir üslup hacmini aşıp seyirciyi ulkemin en olabilir? içinde, ama m ? çabasıyla.. Birbiri içinde anlatı çok sevdiğim yörelerine, manzaHcpımız barut ÇŞ lan, birbiri yönunde anlatılan iki ralanna götürüyor, muziğe bir " Bu yıl adına bir toplu gösgibı olmuş, bırbırimizı öyküyle, bir tür aynalarla yansı tür 'kontrpuan' olarak... Müzik teri dtlzenlediğimız Alain ResnaKolluyorduk. . Moral sıfır, arbık ma/yansıtma çabası gösterdim. ve plastik aracılığıyla ulkeme, is'nin de son filmlerinde, hatta ftar şaye. kusJcuyfe özellikle filmin sonunda yazar Belçika'ya bir 'hommage' sayılabelki tum filmlerinde sozunü ettaJcıyonbum • François, kendi benzerine, ken bilir, bu film... tiğiniz 'büyulu gerçekçilik' kavkimui bu haiüan di ikinci kişiliğine rasladığında, •t *Woody Allen'e Sevgilerle' ramından izler var sanıyorum. kanştıran "..' filmin 'Büvülü Gerçekçilik'de filminizi de çok sevmiştik. Bir Ne dersiniz?' " Evet, temel bir ortak yanımızın olduğu söylenebilir Alain Resnais ile.. Bu hep yeni bir dilin, yeni bir biçimin araştmlmaalan Vlado Jocfc (Yugoslavya) ve le ilgili izlenimlerini şöyle dile gesı çabasıdır. Filmlerimiz, bir hiNECATt ZEKERİYA Mihailov Vavro'yu (Çekoslovak tirdi: kâyenin bir anekdotun filmleri ya) da "Jez" dergisinin özel ÜSKÜP Yugoslavya'nın değil, tarihsel veya didaktik filmödullerine değer gördu. "Jez dergisinin düzenledigi 3. başkenti Belgrad'da yayımlanan ler de değil. Bunlar, gerçek sine"Benim Diinyaya Bakışım" Uluslararası Yarışmada yiizler"Jez" (Kirpi) adlı mizah dergisima filmleri, sürekli olarak sineÇİZGİLİK KÂMİL MASAK4CI konulu yarışmada Türkiye'den ce karikatüru değeıiendirdik. Bu nin 50. kuruluş yılı kutlamaları manın olanaklarını araştıran, siRaşit Yakalı, Erdoğan Başol, karikaturterin ortak ozelligi, ça nema dilini yenileyen filmler.. çerçevesinde düzenlenen 3. UlusHasan Seckin, Feril Avcı ve ğımızın ortak sorunlannı çizgiyle lararası Karikatür Yanşması soAlain Resnais adına bir toplu Alper Susuzlu'nun karikatürleri dile getirmeleri\di. Haksızlıklar, nuçlandı. Türkiye'den karikatür gosteri yapmakla çok iyi bir iş ilk elemeyi geçerek üç yüz kari çirkinlikler, ekonomik ve topsanatçısı Fernıh Dogan'm da yer yaptığınızı söylemek isterim. O katürden oluşan yarışma sergisi lumsal sıkıntılar... En onemlisi, Mdığı seçici kurul, "Jez" dergisi bence belki Godard'la birlikte arikatur sorumlusu Nicola Ru ne alındı. öte yandan, Ferit Av savaş korkusu. Bütün bu soruntum Avrupa sinemasında, sinecı'nın karikatüru 1500 karikatür lar degişik anla> ışlar, değişik andiç başkanlığında yaptığı değerma dilinin yenileşmesi, zenginleşiçinde on karikatürden biri ola latım biçimleriyle sergilenmişti. lendirme sonucünda birincilik mesi için en büyuk katkıda buödulunü Doğu Almanya'dan Pe rak son elemeye girme başansı Böyle yanşmalar karikatür dunlunmuş kişidir. nı gösterdi. yasını zenginleştiriyor. Karikatür ter Dittrich'e, ikincilik ödülünu GERÇEKÇİLtK VE Yugoslav Spiro Raduloviç'e, "Jez" dergisince düzenlenen alanındaki gelişmeleri toplu olaÖZYAŞAMSAL ÖGELER üçünculuk ödülunu de yine YuUluslararası Karikatür Yanşma rak gorujorsunuz. İ Ikeler birÜSTÜNE goslavya'dan Slobodan Obrado sı'nda seçici kurul üyeliği yapan birlerinin karikaturunden haber Ferruh Doğan, yanşma ve sergiy alıyor." viç'e verdi. Seçici kurul, eşit oy "Bay Delvaux, sizce saf gerçekçilik, klasik anlamıyla gerçekçilik öldü mü sinemada?' KEMAL GÖKHAN " Gerçekçilik aslında hep vardır. Açıkça gozükmese bile.. Emir Kusturica'run fılmlerine 21 Nisan 1986 Pazartesi tarihinden bakın örneğin.. Mizahla, kişileitibaren gazctemizin santral tclcfonu rine bakışındaki sıcaklıkla, pitoresk ögelerle sarmalanmış bile olsa, temelde ülkesinin gerçeğini anlatıyor Kusturica.. En gerçekdışı ögelerle bezeli filmler bile, belli gerçeklerden yola çıkarlar. Hayalin binbir renkli çiolarak değişecektir. çeklerinin yetiştiği ana topraktır, Saygüanmızla duyururuz gerçekçilik.." D a Ruzgorkır na^ıl bcı üşut / GÖRMüvc İŞT£ # da mhypr v e YflP/Vö HIZLI GAZETECİ dTl/iyiŞ 4N/ SELIMCE UEPIMIZ SOZLEC//MIZLE UEMLLâŞTIK • CUYOU, "Jez" karikatür yarışması P«T ÂĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR dmantânRim'yıkıc f a i k l 511 40 00 A1VPAL BRISTOL ÖZEL SAĞLIK MES.LEK IİSESİ 8687 ÖĞRETÎM YIU ÖN KMTLARI •Amıtal Bnstol Özel Sağlık Meslek asesı 1986 19S" Öğretım Yılı Ön Ka\ıtlan 1 Nısan 19R6 gunu acılmı^ olup. 23 Mavıs 19S6 gununc kadar suretekür Giriş Sınavı 16 Haziran 1986 Pazartesı günü saat 8 00'de yapılacakor. •Okula alınacak oğrenc ilere uygulanaıak tesüer Hdtenepe C'nKrrsıtesı \e Amıral Bnstol Sa^Iık Meslek Usesı ı$bırlığı\ le h.i/ırlanataklır. •Amıral Bnstol Sağlık Meslek Usesı nde (iğrenım suresı j yıldır •öğrenı ıler gundu/Ju ve \atih olarak okıırlar Paralı kısıtlı ol<,ude burslu ya da p.ırası/ \atılı okuma olanaklanndan vurarlanabılırler «Burslar um, vanrnvedorttebırbı<,ımındesınıflanır Burs kaı>ılığı mecbun hı/met se^ılenbu^stunJnegore değısir «Öğretımde Ingılı/cebılgısıne onem \enlır «Yetısme \e staı mn Amıral Bnstol (Amenkan) Hastanesı nın olanaklanndan yararlanılır «Öğrentı ada>lannın (<ırtaokuldan hangı yabancı dıl bılgısı\1e gelrnı* olurlarsa olsun) Ingılı/ie derslennı ızlcyebıleıekdu/e\e ula*ması K,ın 4 haftalık va/ kursudu/enlenecektır •Me/unlarAmıral Brıs<ol Hastınesı'ndetercıhlı olarakgore\ alır ' özyasamsal ögeler, son yılların birçok filminde belırgin.. Kimi yonetmenler ise, özyaşamlarına eğilmektense, daha akılcı, daha mesafeli, daha zihinsel filmler yapmayı yeğliyorlar. Ne dersiniz?" ' özyasamsal ögeler hep vardır. Bir yerlerde gizli olsa bile.. Benim fiimlerirn örneğin.. Özyasamsal değil gibi görunürler. Örneğin "Kurtla Kopek Arasındaki Kadın"da geniş olçüde özyasamsal ögeler vardır. Doğduğum Louvain kentini birçok filmımde dekor olarak kullanmaktan kaçınamadım, vs. Ancak bir film tümüyle özyasamsal olduğu izlenimini verirse, o zaman onun üslubunu bulamamış, iyi kotanlamamış bır film olduğu. nu kabul etmek gerekiK' " Bugun bir Belçika sinemasından söz edilebilir mi?" ' Yanıt vermek çok zor. Bizim sinemamızın da sağlığı yerinde değil. Amarikan veya Fransız filmlerinin işgali altında, sinema piyasamız.. Ancak benim ve meslekdaşlanmın filmlerinde, tipik Belçikah olan bir şeylerin varolduğu kanısma vanyorsanız, Belçika da, Belçika sineması da var demektir." TARIHTE BUGUN MIMTAZ ARIKA\ OKTAYAKSAL DOĞOU 13Z3'TE BU6UN, ÜNUI1KZAR OKTAY AK8AL, DA DOĞOU. SAlfJT SENOIT VE İSTİKAAL SONRA BİR SÜKB ÜN/reeS/TEDe OKJUYACAK , ÇOK SEMÇ « YAp» YAZINLA UĞRAŞMAYA laOYULACAlCnR. SE&VETİ ~ FUNUN DER£l£l 'NPEN BAŞUYAeAK, Ç£f/Tt/' SA2£T£ LEKPE ÇAUÇACAIÇ., f963 'PAM SOURA DA CjJMHcfR.İY£T £AZ£TES/Â/D£ GÜNIÛIC RKBAVİG rAZACAKT!R. GAZSTECİUĞİUİU »W/S/gA/ 6ÜNLÜK, P&JEMe, ÖYKÜ V£ gOMAHLAR YAZAAl AKgAL, t9£8'D£ "SUÇUMUZ İNSAM OLMAK" APU YAPİTIYLA TÜSK £>/l KURUMCIROMAN ĞPÜLÛNÜ, £g7ES/ Y/L OA "BERB£IS AYMAÇl"İLE SAİT&Iİfc ÖYKÛ ÖDÜLUNU ALACAHT/. YAUN AMA ŞtİBSEL g/e C»L KULLANAN YAZAR, YAPtTLAR/NPA, TOPLUMUAI 6€L£AJE*£EL KAUPlAf&NDAN BUNA AKBAk,OKURLAR(NA >|i| l LAN VE INATLA PlÜEMEULERIN Ö Ü İ İ A D R KlTAP IMZALARICEM.. ty 50 YIL ONCE Cumhurivet "11 nisan 1936 larihli notanm alındığım bildırmekle kesbi şeref eylerim. Moskova 19 (a.a.) Sovyet Sovyetler Birliği hukumeti, Sosyalist Cumhuriyetleh Boğazlar rejimt hakkındaki Birliği hukumeti Dış tşleri fikrını müteaddıd vesilelerle Komiserlıği tarafmdan ve tam bir vuzuhla Turkiyenin Moskova bıldirmıştir. BUyükelçiliğine vertlen cevabın Mezkur hukümet daima bu suretidir: bölgede Turkiyenin 20 Nisan 1936 hakimiyetini tamamen muhafaza etmek lazım olduğu ve bu hakimıyetin Boğazlarda banşm ve huptrun muhafazası için elzem bir şart olduğu kanaatinde bulunmuştur. Sovyet hukumeti, Türkiye hukumetinin halen genel 19361986 barıştakı emniyetsizlik ve ciddı bir harb tehlikesi mevcudıyeti hakkındaki endişelerinı tamamen haklı ve buna binaen halihazırdaki durum dahilinde arazisinin emniyetini Boğazlar rejiminin münasib veçhile tadili suretile, muhafaza hakkındaki emelini tabiı bulmaktadır. Amiral Bnstol Özel Sağlık Meslek üsesi Foyraıık Sokak Nışanuşı Istanhul Tel l ^ O S O " OLMAK N değıldır hemşıre" olmak. Bilgi ve caba gerektınr Sesjçı ıster Yurek ister Hemsırelık, ınsanlığa. ınsan sağlıgına adanmış kutsal bir meslektır Bınlesı bir mesleğın uvelen araMnda yer almayı duşunuvorsanı/ \"e (irtaotaıl me7unu \^ı da bir usr sınıfa doğrudan ge<;mıs kse oğrentısı hır ge;x kı/sanı/ Okuiumu/jn kapıian M/e açık Boğazlar hakhında Sovyetlerin cevabı