Katalog

18 KASIM 1986 EKONOMt CUMHURİYET/9 Kırtasiyeciler: TÜRKİYE'den tndirimli emlak vergisi A nkara, (a.a) Maliye ve Gümruk Bakanlığı, indirimli / İ Emlak Vergisi uygulanacak taşmmaztan yeniden beüHedi. Maliye ve Gümruk Bakanlığı'nın dünkü Resmi Gazete'de yayımlanan yonetmeliğine göre, onda bir oranında Emlak Vergisi altnacak taşmmazlar şöyle belirlendi: Imar planlannda, resmi yapüara, tesislere, okul, cami, yol, •neydan, otopark, yeşüsaha, çocuk bahçesi, pazar yeri. hal, ezbaha ve benzeri genel hivnetlere aynlmış alanlardaki arsalar Ue aynı amaçlarla aynlmış yerlerdeki üzerinde değişiklik yapümasma izin verümeyen binalar; imar planlarma dahü olmadığı için üzerinde yalnız geçici inşaat yapümasma izin veriien ve tapuya bu konuda şerh konulmus arsalar, Taşınmaz KttltOr ve Tabiat Varlıklan Yüksek Kuruht veya bölge kundlannca taşınmaz kultür veya tabiat varltğı olarak tesctt edilmiş oianlar Ue koruma amaçlı imar pianlan içinde olduğu için üzerinde mşaat yapümasma izin verümeyen arazüer ve aynı nedenlerîe üzerinde değisikliğe izin verümeyen binalar. Sanayi ve ticaret yetkilileri tstanbuVdaki iflas ve hacizlerin etkilerini değerlendirdiler Anadolırda işadamı tedirgin Ekonomi Servisi tstanbul ticaret ve sanayi kesiminde yaşanan son iflas ve haciz dalgası Anadolu'daki ticaret kesimini de tedirgin ediyor. Anadolu'da son zamanlarda protesto edüen senet sayısında eskiye kıyasla artış gözleniıken, Istanbul'daki toptan piyasayla gerek borçalacak, gerekse karşıhklı mal ticareti ilişkilerinde hafif soğukluk belirtileri ortaya çıkıyor. Anadolu tüccan haciz ve iflas olaylanna yüksek faiz politikası Ue bilincsizce kullanılan banka kıedilerinin yol açtığı görüşünde. Hatta kimi temsilcileri tstanbul ticaret piyasasındaki kısmi çözülmeleri "Anadolu tüccannı çember altına almayı amaçlayan bir oyun olarak" bile değerlendiriyorlar. Cumhuriyet muhabuieri Anadolu'nun çeşitli iUerindeki ticaret odalan yetkilileriyle ve tüccarlarla görüşerek tstanbul'da yaşanan haciz ve iflas olaylan konusundaki değerlendirmelerini aldılar. Görüşler iüere göre şoyle: Samson: Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı Ethem Kıvanç, "Bu olayUr genei olarak sermaye şirketierini kapsıyor. Ana sennayenin çok azerinde taahhütlere girilince aşın borçlanma, sonuçta ödeme güçla^aııe yoi açıyor. Samsundaki şirketkr tsUnbul'daki büyük şirketlerlc mümkün olduğonca az iş görmey« cabşıyoriar" dedi Samsun'da hah ticareti işiyle uğraşan Ati öztürk ise iflas ve hacizleri 24 Ocak Kararlarının bir sonucu olduğunu savunurken, "tstanbul tüccannın iflaa bizi de güç duruma döşürür, onun için şimdilik alışverişi kestim" şeklinde konuşuyor. Konya: Bu ildeki tüccarlar iflas ve hacizlerin fiyat artışlanna ve tstanbul'dan Konya'ya mal EtUalu'yı stok yiktı ADANA, (CombnriyH Güney bleri Bürosu) Kırtasiye piyasasının önde gelen isimlerinden Ellialular'a, bankalar tarafından konulan milyarlık hacizlere blinçsiz lüks ithalat ile yüksek faiz sisteminin yol actığını savunan bazı kırtasiye dagıtım firmalan, "Haür senediae güveacn baakabnn riske gird%< anlasıldı" dedüer. Ellialtılar'la iş yapan, Prestige Compex'in bayüerinden Yalçınei fırmasınm sahibı Haim Yatçnd, Ellialtılar'la bayi olarak herhangi bir sorunlan obnadığmı beurterek, "Haczia geristadc müşteri senedi ve jüksek faizle iş yapmak yabyor. Itonfcatar, kazançb çıkmak istiyorUna senet vaddermi aatarak knrtanna yoç3 den bir şey çıkmaı, o seacdi »erenltrin hepsi küçük esnaftır. OU» yİD« dcvlete olacak, o da tüketkiye ymnaymaüc" diye konuştu. Kulaçlar firmasımn sahibi AtilU Kmlaç, hacze biriken lüks kırtasiye stoklannın yol acogı görüşünde oldugunu iöylerken, olayı •EJKalOtar'U Mzim de işinüz y«rdı. ttfcal rtökkri Kiks kırtHiyeyl satanayaıea, bfata mü>tcrimiu luHUr iomek istedüer. Biz dc ittskiyi kestik" dedi. Kulaç, haczin nedenini "EUfaübiar çok biÜBçsiz bir itkabU yapOUr. Stoktar Mrikmr?c \nj*tt. Vadcyi azabp mab sataa yoiaaa de•edUer, bn kez b u ü u kredüertaİB dönme zuaaBi gddi. Stoktan ertt»ek ^a 45 sraba Uc m kadar sab$ denanı mldılar. Yani çok para döktiiier. Ama yinc oe SOOBÇ alamadılar. Beoce CB öaemli ncden asuı miktarda Ittkı kırtasiyc HJnladdır" biçiminde değerlendirdi. Türkmenoğlu ve Kocaoluk yetkililerinden Orhan Turkmenoglu ile Ayhan Kocaoluk da "Habr seoeUeri Ue kredi ••#•ma yönteminin sonociunı haciz ya da benzer Hr 'tenüte' yol •cabUeceii dDşüniUndiydi. Piyasa bir yıllık vadcyi kaldtfmazdı, sonuf ortada. Ştedi EUfaübiar yann başka biri" biçuninde konuştular. Hazine tahvile hız verdi nkara, (a.a.) Hazine ihaleli menkul değer sattşlannm 46. haftasında, yübaştndan bu yana en yüksek değerde tahvüi satışa sunuyor. Hazine, bu hafta, 80 müyar liralık 1 yü vadeli devlet tahvüi satmaya çalışacak. Hazine daha Once bir haftada en fazla 60 müyar liraya kadar 1 yü vadeli tahvüi satışa çıkarmştı. Hazine, geçen hafta 60 müyar liralık tahvüi satışa sunmasma karşıhk, yılm en yüksek nkamına ulaşarak, 116.1 müyar liralık l yıl vadeli tahvü satmıştı. Geçen haftaki ihalede ortalama faiz de yılm en düşuk oranına inmiş ve yıllık yüzde 49.57'ye gerüemişti. Hazine, geçen hafta Ue birlikte yılbaşmdan bu yana 1 trifyon 770.8 müyar liralık tahvü ve bonoyu satmış buhtnuyor. ÂNADOLU'DAN tSTANBUÜA BAK1Ş Konya Ticaret Odast Başhant özUoffmaU, "tstanbul'daki bunalım bizi etkilemez. Banka kredisi almışlar, yüksek faiz yüzunden ödeyememişler" derken, Sanayi Odası Başkanı Polat, tstanbul'daki firmaların Konya'daki uzantılarının etkileneceğini söyledL Erzurum Ticaret ve Sanayi Odast: Araştınlmadan veriien krediler, mantar gibi firmaların bitmesine yol açtu Tahtakale paniğe girerse Anadolu tüccan iflasm eşiğine gelir. Trahzon Ticaret ve Sanayi Odast Başhant Erkuloğlu: Kamuoyuna yansıyan olaylar alım ve satımı olumsuz yönde etkiliyor. Aynca bankalar daha katı tutum içindeler. EsUisehlr Ticaret Odast 2. Başkant: lstanbul'da başlayan felaket, Anadolu'ya mutlaka yansıyacak. tstanbul'da 4050 firmanın Anadolu'da binlerce tüccarla yakından ilgisi var. akısına yansıyacağı görüşünü savunurken Ticaret Odası Başkanı Rahim Özkaymak, "tstanbnl'daki bunalım bize keanlilde ynsuMg. Bankartan kredi aimışlar, yüksek faiz aedeniyle ödeycmemisier. Bu, lstaabol esnafı Ue banka arasındaki bir sorandur" dedi. Sana>i Odası Başkanı Hüsoü Polat ise gelişmelerden daha çok Istanbul'daki Fınnaların Konya'daki yan kuruluşlannın yıpranacağı görüşünde. Eskişehir Ticaret Odası Ikinci Başkanı Fahrettin Teksaygdıya göre kriz derinleşirse Anadolu tüccan arasında zincirleme iflaslar başlayabUir. Teksaygılı "Çeklere güven kalmadı. Senet protestolan artıyor" diyor. Müteahhit Yünuu Sezer öz sermayeye dayanmayan şirketlerin mevcut ekonomik koşuUarda batmaya mahkum olduklannı iddia ederken, "Zdzelenin merkez üssii şimdilik isUnbnl'da, Anadolu ise sarsıntıyı hafif hissediyor" şeklinde konuşuyor Erznnun: Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ali Sım Kuşkay da yüksek faiz politikasının iflas ve haciz zincirine yol açtığına inanıyor. Knşltay şunlan söylOyor: "Araştıntamulan veriien krediler mantar gibi firmaların çıkmasına neden oldu. Tahtakale piyasas) bu olaylardan etkflenirse Anadolu tüccar ve esnafı da iflasın eşigİiM gelir. Tahtakale bir anlamda Türkiye'nin ikinci merkez bankasıdu." Erzurum'un önde gelen tüccarlanndan Hakkı Urvasızoglu'nun konuya bakış açısı ise oldukça ilginç: "Bankalar dogu bölgesinde topladıgı mevduaa baü bölgesine transfer ediyor ve orada olur olmaz firmalara knUandınyorlar. Özkayna|ı olmayıp banka kredisiyle buyüyen sonra da bu krediyi ödeyemeyen ve iflas eden firmaların zarannı da doğu çekiyor.' Ordu: Ticaret ve Sanayi Odası 2. Başkanı Servet Şabin iflas ve hacizlerin yatınm şevkini kırdığı görüşünü savunurken özellikle bu firmaların malına bağımlı Anadolu tüccar ve sanayicisinin zor duruma düştüğünü belirtiyor. Fındık ihracatçısı Adnan Enginyurt'un bakış açısı da şöyle: "Istanbul'daki bir fîrmaya çek veya senet karsılığı fındık satan bir tüccar, finna iflas etmişse parasını nasıl alacak? Alması mümkün değil. Haciz bile çözüm degiI." Trabzon: Bu ildeki tüccar kesimi lstanbul'da meydana gelen zincirleme iflas ve hacizlerden en azından psikolojik olarak bir hayli etkilenmiş görünüyor. Birçok şirket yetkilisi Istanbul toptancı piyasadan vadeli mal almanın güçleştiğini, hatta kimi firmaların hiç mal alamadığını belirtiyor. Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Coşknn Erkuloğlu, "tlimizde şu anda batan toptancı veya tüccar yok. Ancak kamuoyuna yansıyan olaylar alım ve satımlan olumsuz yönde etkiliyor. Bu olaylann etkisiyle bazı bankalar kredilerinde daha katı tutum içine girmiş bulunuyorlar" görüşünü ifade etti. Tüccar Mustafa Altunayoğlu kısa vadeli satış yapma veya tümüyle peşine yönelme eğiliminin son zamanlarda daha da güçlendiğini kaydediyor. Antarya: Bu ilde ilk etkiler beyaz eşya ve tekstil ürünleri satan tüccarlar üzerinde görülmeye başladı. Ticaret ve Sanayi Odası'nm eski yöneticilerinden Kemal Kınay'ın değerlendirmesi şu noktada yoğunlaşıyor: "Turkiye'de tkaretin kalbi tstanbal'da atar. Son dönemde tstanbul tüccan avans olarak nakit ve senet toplamaya başlanuşü. Karşı taraf iflas edince, bu avans ve senetter isleme girecek. Küçük tüccarlar da ödeme güçlüğü içine düşecekler, hatta iflas edecekler. Aynca hammaddenin önemli bir kısmı Anadolu'dan gidiyor. Üreticüerin mutlaka alacagı vardır. Bn alacaklar tahsü edimezse Tarldye geneünde akınafaır başlayabilir." Kayseri: Orta Anadolu tüccan şu ana kadar Istanbul'daki haciz ve iflas olaylanndan etkilenmedi. Kayseri Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Yılmaz Daylan zarar eden veya bankalara borçlanan büyük ticaret kuruluşlanmn fabrikalannı kiraya vererek veya tümüyle elden çıkararak borçtan kurtulmaya çalıştıklannı, ancak bu durumun önemli karışıkbklar doğurduğunu savunuyor. Kayserili işadamı tdris Demirei, "Biz işimizi sağlam yapanz. Hacizle karşı karşıya buİunan Hattatlann f abrikası ükır tıkır çahşıyor. Aynca bu, Hattat'lar için ucuz reklam olmuştur" diye konuştu. 48 milyon liraya BMW tstanbul Haber M. Servisi Fransız Otomotiv Basm Demeği'nce düzenlenen "Yılm en güvenli otomobüi" yanşmasmda Ford Scorpio, Mercedes 300 \ E, Peugeot 309 SK ve Renault 25 Turbo gibi I otomobüleri geride bırakarak birinci seçüen BMW 325ix, Türkiye'de de satümaya başlandı. Sipariş üzerine getirUen BMW 32SixT5Taksesuarsız fiyatı 132 bin 453 Alman Markı, yaklaşık 48 milyon lira. BMW otomobülerinin Türkiye mümessili BorusanOto'nun Istanbul iahpazan'ndaki teşhir merkezinde sergilenmekte olan BMW 325ix, akıla dizaym, son sistem şasi ve suspansiyonu, 171 beygir gücü, 2,5 litrelik 6 süindirli motoruyla sürücüyt yüksek bir direksiyon hâkimiyeti ve çevüc, sarstntısız bir seyir sağlıyor. CAHİT ARAUIN BANKA TAMMI K1SAKISA MUTLU Türkiye'nin en büyük akümOİatöranü üntti. 12 ton «fır&fındo, 5 bin ampersaatlik aev akü haberleşme astemine yardana görev yapacak. GERFLOB'un I. bayüer topiantısı bugün Pera Patasta yapUacak. Gerflor Argon Kimya tarvfından Fnmsa'nın Gerland fırmasmdan tthai edUen yer ve âuw ddgeme malzemelerinin topUtntamda bmyiltrt Frmsa. uzmaniarca uygulamab seminer verilecek. Banka giineşte şemsiye verir, yağmurda ahr ESKİŞEHİR, (ANKA) Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Anü, kredi ozkaynak oranına dikkat etmelerini istediü şirketleri bankalar konusunda da uyardı ve "Banka göneşte jemsiye Terir, yatmnrda alır" dedi. Eskişehir Ticaret Odası basarüı ihracatçılar Ue en çok vergi ödeyetı üyderirü ödüUendirdi. Odul töreninde konuşan Sanayi ve Ticaret Bakanı And, son gttnlerde gündemde olan şirket iflaslanna deginerek, iflaslardaki kusurun devlette olmadığııu, kusurun her şeye sahip olmak isterken her şeyi yitiren "egofat" insanlardan kaynaklandığım söyledi. Aral, bu gibi insanlara devletin yardunının soz konusu cimayacajıru belirterek, "Ticaret meselelcri, tkari eöznlür, berkcs ayaiuı yorganiBa ozatan" dedi. Carut Aral, if Toptancılara sevkiyat durdu k zammı kapıda ıdatopta )Hı Borcu 30 milyar DUNYA'dan Gillette'e 4 milyar dolar T?konomi Servisi ABD kOkenli Revlon Group, ttraş MZt btçakkmyla ünlü GUlette'i satın almak üzere 4 müyar dolar (yaklaşık 3 trüyon lira) Onerdi. Firmanın her hissesi için 65 dolar fiyat biçen Revlon Group, bu önerisini gazete Uanlanyla duyurdu. Revlon Group'un onerisi borsalarda dvyulduktan sonra, gozlemcüer firmanın geçen günlerde tanesi 57.7 dolardan 3 müyon adet Gülette hissesi almış olabüectğmi ifade ettiler. Revlon yetkÜUai de Gülette yoneticüerinin önerilerini "dikkatk incetediklerini" beürttüer. Bu arada, Revlon'un GUIette hissekrmi 57.7 dolardan aldtğı tahmin edüen gttnden sonra, GUIette nisselermin fiyatı yaklaşık 10 dolar birden yükselerek 68 dolara kadar tırmandı. Eskişehir Ticanet Odası ödül töreninde konuşan Bakan Aral, şirketleri uyararak, "Tıcari meseleler ticari çözülür. Herkes ayağını yorgamnagöre uzatsm"dedL las eden şirkeüerden, devletin özel bir operasyona gireceği gibi " h a a kayaHcr" peşinde koşmamasuu isteyerek iflaslann bankalann kredi poUtikasmdan kavnak^T^^gifii söyledi. Aral, iflaslann şirketlerdeki özkaynakkredi dengesinin kurulmamasından kaynaklandıgını belirte rek, şirketlerin özkaynaga yöndmesını istedi. Aral, aynca bankalann teminat alırken uyguladıklan ekspertiz sistemin eksik olduğunu belirterek, bankalardan ekspertiz sisteminin degiştirilmesi konusunda görüş istediklerini, söyledi. UCUZ.KREOİ Torenin kapamşında konuşan Aral, hükümetin kunarma operasyonu düşünmediğini tekrarlayarak şoyle dedi: "Aacak sermayeslndcki öz kaynak ormmu röksduneye çahşan, bn yöodc garret eden firmalara kredi yöniiDdcn destek \tncetfz. Bankabua bu yönde tattmsl ventik. Firmalar özkaynak onuun yiluetünek istediklertai bukalanııa bildirdikleri Ukdirde gerekli kredi acıtecaktır. " 1 SonrU Ürunlerine zam yapma hazırhğı içine giren ayçiçek va|ı ureticueri, toptanctian mal levkiyatını durdurdular. 'Udnuca eski spcrisleruı (iıgıtıtntm yapan yıg fîrmalan, toptaocdan 34 kanmrtan itibaren yeni fivatUria nOf yapaaüüarmı bfldirdüer. Bhkitd Yag SanayicBeri Demeti Pff^fn 1rurdag0l de, onttmOzddd hafta yüzde 510 zamotdugiınu sflyledi. diy. Yüılaş'ın kaderi \argıtay'da ADANA, (Camhnriyet Göney tlleri Barosa) İçine dUştUgü borç krizi nedeniyle alacaklı Iş Bankası'na 1.3 milyara satıhp, sonradan satış işlemi gecersiz kılınan, krizin derinleşmesi üzerine kapanmak zorunda kalan Adana'da kurulu 1200 işçinin çahştığı Yurtaş iplik ve bez fabrikası için işverenin açtıgı konkordato Ue alacaklılardan birinin açtığı iflas davalan hakkondaki son söz Yargıtay'dan çıkacak karara kaldı. Bankalara, SSK'ya, vergi dairesine, özel şahıslara ve işçilere 30 milyann üstünde borçu olduğu Ueri sürükn Yürta$'ın gcleceği konusunda, işveren avukatlanndan Teberdar özdoğan, "Konkordato ihtimali büyiik, böyle bir karar çıkar d» iflas ıtddedilirse fabrika tckrar oretim* geçer ve borçUr da ödemir" dedi. Alacaklı tarafın avukatlan ise 2 yıldır fabrikanın iflası için uğraştıklanm, bu süre içinde işverenin iyi niyetli olmadıgının anlaşüdıgım gösteren kanıtlar olduğunu soylediler. Edinilen bilgilert göre, Adana 1. lcra İflas Masası'na 1986/2 esas sayüı olarak açılan dosyaya, 15.7.1986'ya kadar 583 kisi tarafından toplam 32 milyar 334 milyon lira alacak yazdınldı. Miktar ve öncelik acısından birinci sırada yer aian İş Bankası'nın 17 milyar olarak öne surdüğü alacağını Anadolu Bankası'nın 7 milyarlık alacagı izüyor. Işçilerin kıdem ve ücret alâcaklannın ise 500 miryon civannda olduğu ve öncelikle alacaklar içinde değerlendirildiği belirtiliyor. Yurtaş işvereni ise, İş Bankası'na 6, Anadolu Bankası'na da 5 milyar kadar borcu olduğunu, fabrikanın içine düştüğü krizden beş kunıs alacagı dahi olmayanlann milyonlarla ifade edilen rakamlan iflas masasına yazdırdıgını ileri sürüyor. DOn 8ab>hun itibaıen rafine yajalarm da mal vcn&edikkrifli befir Ç0 ö 4050 ttnhk zam pefinde olduklannı ifade ederek, jflyk konnftıt: "H*l l t Mr ı t n * tBrljMilftiı b«ijaılidL Ancak fc YUt Sanayidkri Deroeü Btfkam MMta Yta*«H, margarin ve ayçicek ymjmdaflııflnıflwtritihafta yüzde SIO zam yapılmasınuı zomnhı otdsgnnu ifade ederek, "Dnj ftti» tifiknmm n twum,flyrtiMaı a ı k*dedi. Dı$ bonaJarda ham ya| fiyatınm 370 dolar» atmand*m ifWe eden YutogU, Di|ar M*yt*ai i* Ak^acc bk U o k a y*|n Tkrktj*» •HKycti 4M fc»jn ta^er" dedi. YMafH, ba yü 100150 bin ton ham yaj ithat edümeti terektitini Ueri «flrdü. y y g t ç t g Papazlann Reagan'dan talebi E » konomi Servisi Papazlar, Başkan Reagan'a yazdıklan Ht mektupta, son on yüda ABD'de "zenginyoksul" arasındaki uçurumun hızla büyüdüğüne dikkat çektüer. ABD KatoUk Piskoposlar Kongresi'nde 9'a karşı 225 oyla kabul edüen "Herkese Ekonomik Adalet" başlıkh mektupta "Kuvvetin kural olarak butunduğu ve refahın yalnızca bir yncahk olduğu dunyada, biz piskoposlar refahın nedenlerini ortaya çıkarmak üzere canla başla çalışacagız" denüdi. Piskoposlor, Başkan Reagan'a göndermeyi kararlaştırdıklan mektupta, "Böylesine zengin bir ülkede bu denli çok yoksul insanın buhınması sosyal ve moral açıdan bir skandaldır" dediler. Piskoposlar, devlet ıstatistikkrme gure, ABD'de yaşayan her yedi kişiden birinin yoksul oktuğunu, tüm varUklann yüzde 54'ünün ise nüfusun yüzde 2'sinin eiinde butunduğunu hatırlatarak, yoksuüar için çalışacaklannı ifade ettiler. Japonlar çekik gözlerini yaturm alanlarına dikti ABD'li sanayiciler, Japonlartn ülkedeki son girişimlerini, "zincirleme domino oyunu"na benzetiyorlar. ABD'de daha çok imalat sanayüne göz diken Japon firmalaruun son dönemde gerçekleştirdikleri projelerin tutan 12 müyar dolar. Ekonomi Servisi Çekik gözlerini ülke sınırlan dışına çeviren Japonlar, tüm dünyayı neredeyse "yatınm istilası" altına alıyorlar. önlenemeyen dış ticaret fazlasıyla ellerinde büyük miktarda nakit biriken Uzakdoğu'nun bu minik devleri, yüksek yen dolayısıyla kendi topraklarında üretim yapmanın rantabl olmaktan çıktığını fark edince, başta Amerika kıtası olmak üzere, tüm dünyaya yayıhyorlar. 1985 yıh sonuna kadar toplam 83.6 milyar dolarlık doğrudan dış yatınm gerçekleştiren Japonlar, yalnızca bu yıl elektronik sanayünde ABD topraklannda 400 iriü ufaklı yatınm gercekleştirdiler. özellikle son birkaç yılda, dış yatırımlara ağırlık veren Japon firmalan, ihracat yapmakta güçlük çektikleri ya da ABD gibi sürekli kendileriyle olan dış ticarette açıktan yakınan ülkelerde yatınm yapmayı yeğliyorlar. Japonya Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanlığı MITI'nin rakamlarına göre, önümüzdeki birkaç yıl içinde, Japon firmalannın beşte birinin yurtdışj üretimleri, toplam üretimlerinin yüzde 20'sini bulacak. Elektronik sanayii, otomotiv, fermuar üretimi, kimya, basın sanayii demeden ve hiçbir aynm yapmadan irüi ufaklı her alanda yatınma yönelen Japonlar için yatınmın niteliği değil, kârlılığı önem taşıyor. Bu amaca ulaşmak için de yollar çok çeşitli. Örneğin, cebine nakit parayı koyup gittiği ülkede temelden bir 19518S TOPLAM K1S Milyar S KUZEY AMERİKA » 9 7 ORTADOâU AVRUM i i o AFRİKA 337 OKYANUSVA 4 24 LATİN AMERİKA n«4 ASYA 19 46 2 97 lannın yalnızca son dönemde üstesinden geldikleri yatınm projelerinin tutan 1.2 milyar dolan buluyor. Mevcut dış yatınmlannın en büyük payına sahip olan ABD'de "Silicon VaUey" gibi büyük çalkantılar geçiren bölgelerden, Goldman Sachs gibi finans kuruluşlanna, Fairchild Semiconductor gibi yüksek teknoloji firmalanna ve irili ufaklı otomotiv şirketine, birçok alanda ilgileniyorlar. Şimdiye kadar Avrupa'da 11 milyar dolarlık yatınm yapan Japonlann bu kıtadaki varlıklan en çok F. Almanya ve tngiltere'de bulunuyor. Daha sonra lspanya, Hollanda ve Fransa'da hissedilir derecede yatınmı bulunan Japonlann bir özelliği de, gittikleri yere üst düzey yöneticilerini, deneyimli teknisyenlerini ve mühendislerini götürmeleri. Gittikleri ülkelerde Japonya'da olduğu gibi sıkı bir disiplin içinde çalışan Japonlar, geneüikle Avrupalı meslektaşlarına örnek oluyorlar. ABD'de daha çok imalat sanayüne göz diken Japon firma"Güçlü yen, çekik gözlerin sınır dışına bakmasına yol açtı" diyen ABD'li sanayiciler, son Japon girişimlerini, yine Japonlann ünlü olmasıru sağladığı "zincirleme domino oyunu"na benzetiyorlar. Japonlann bu "adım adım" ilerlemeleri gözden kaçmıyor, ama aradaki tek sorun ABD'de Japonlara olan tepki. Bir ABD'li firmanın üst düzey yöneticisi, International Business Week dergisinin sorularına şu yanıtı verdi: "Japonlara karşı, Avrupalılara ya da Kanadaİılara olduğundan daha duyarlıyız. Bir Japon fobimiz var." BORSA'NIN İÇİNDEN Oun alımı satımı yapılan hısse senetleri 1650 4.650 8.700 1345 &100 4570 1325 1.250 1300 1445 1000 2450 1295 2.195 9300 1555 1.185 1350 UU95 "2.470 1140 2350 2.210 2.160 1.105 1675 4.650 8.700 1345 6.100 4570 1325 1550 1300 1450 1000 2350 1295 İ275 9300 1555 1.185 1350 1.095 2500 1140 2350 2.210 2.160 1.115 ftyab 1675 4350 8.700 1345 6.100 4570 1325 1.250 100 1450 1000 2350 1295 2.275 9300 1555 1.185 1350 1.095 2500 1140 2350 2.210 2.160 1.115 486 125 116 3200 100 1000 808 2100 170 500 200 50 2792 60 500 2000 322 255 920 513 185 1600 15.000 765 işletme de kurulabiliyor, var olan bir şirket ya tümden ya da parça parça da satın alınabiliyor. Japonlann, giderek büyüyen bu yatınm istilası, gittikleri ulkeleri biraz tedirgin etse de, istihdam konusunda getirilen olanaklar, dış ticaret açıklannın kapanmasına olan yardımlar nedeniyle şimdilik ses çıkanlmıyor. Japonlann Avrupa'nın Fransa, tngiltere, tspanya, F. Almanya gibi ülkelerindeki üretim birimlerinde çalışan işçi sayısı 50 bini geçiyor. 26.9 milyar dolarlık Japon yatırımının bulunduğu ABD'de çalıştırdıklan işçi sayısı bilinmiyor, ama son yı 1larda çok önemli şirketlerin Japonlar tarafından satın alındığı ya da alınma girişimlerinin yapıldığı herkesçe biliniyor. AVRUPA'DAKİ VARLIKLARI BÜYÜYOR Japonlann, Avmpa'daki yatınmlan konusunda bir ek yayımlayan Ingiliz gazetesi Financial Times, yalnızca Londra'da 90 Japon bankası, sigorta şirketi ya da reasurans şirketi şubesinin bulunduğunu, ancak üretim şirketlerinin daha yaygın olduğunu belirtiyor ve ekliyor: "Şimdi merak edilen, Japonlann hizmet sektöründe ne ölçüde yayılabileceğidir." T.C. ZİRAAT BANKASI 11IASM 1 W TARMMKIJ O VZ KtRUIU Öt DOVIZ KURLARI ttTBjTL 755.01 485.24 53.36 375.60 18.09 99.41 114.70 332.53 109.15 452.38 54.22 464.33 545.14 2571.48 100.67 1078.53 201.37 Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Betçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Rorini 1 isveç Kronu 1 İsviçre Frangı 100 italyan Ureti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Efektif Döviz Döviz Efektif Alış Alış Satış Satış 747.57 743.85 755.01 743.85 480.46 468.51 485.24 478.07 53.36 52.83 52.57 52.57 371.90 370.05 375.60 370.05 18.09 17.91 17.46 17.82 99.41 98.43 97.94 97.94 113.57 113.00 114.70 113.00 329.26 327.62 332.53 327.62 108.08 107.54 109.15 107.54 447.92 445.69 452.38 445.69 54.22 53.69 52.35 53.42 459.76 448.32 464.33 457.47 2533.48 2546.15 2482.81 2571.48 1062.59 1067.90 1062.59 1078.53 199.38 194.42 201.37 198.39 DÛVİZİN CİNSİ 1UBMUM 1 MVSTMLYA MUUU DÖVİZ AUITt. UT*TL 743.85 747.57 478.07 480.48 52.57 52.83 370.05 371.90 17.82 17.91 97.94 98.43 113.00 113.57 327.62 329.26 107.54 108.08 44569 447.92 53.47 53.69 457.47 459.76 537.08 539.77 2533.48 2546.15 99.18 99.68 1062.59 1067.90 198.39 199.38 Gucune eri$&emez~ EFEKTİF U9TL 743.85 468.51 52.57 370.05 17.46 97.94 113.00 327.62 107.54 445.69 52.35 448.32 526.34 2482.81 97.20 1062.59 194.42 İHRACATÇILAR B L U E J E A N Km, uo Uygun fiyatla A K F İ L 571 53 37 1AfWnMTA|Uri 1MTIAUMRHMK1 IKUkUnMM 1 BMMMKA KMM 1HUUMBRMM 1IHUUUMRMM ittVEÇONM 1M İTALTM ÜKTİ 1MJAPNTOİ 1RMMMMUM mvKKFMMI ÇAPRAZ KUR 1 ABD DOLARI 2.0101 B.AIman Markı 6.5827 Fransız Frangı 2.2704 Hollanda Florıni 1.6689 isviçre Frangı 1392.46 İtalyan Ureti 162.60 Japon Yeni 3.7494 S.Arabtstan Rıyalı 1 Sterlin 1 4285 ABD Dolan A1TIN GÛMÜŞ Cumhuriyet Resat 24 ayar külçe 22 ayar bilezik 900 ayar gumüş ALIŞ 71.500 90.000 9.950 8.955 151 SATIŞ 72.500 95.000 10.000 9.900 153 imnTMuı AKPIL INDIGO JEAN Standart.kaliteli.UCUZLADI. HER İSTEYENE VERILIR. GELİNİZ 571 53 37 ^mmm 1 1 AMMnM MTAU T.C. ZİRAAT BANKASI Ekonomi Servtt Altın fiyatlan geçen hafta New York borsasındaki hızb inişten sonra dün de Avrupa borsalannda )4 dolar değer kaybederek 400 dolann altına indi. Boylece altımn hafta sonu ile bu hafta başı arasındaki değeri de eşıtienmiş oldu. Altın dün Londra borsasmda 395 dolardan açıldı. Ancak daha sonra altının 31.1 gramlık onsu 393 dolara kadar düşürüldü. Gozlemciler altındaki düşüşün bir yönüyle spekülatif talebin azalmasından bir yönüyle de platin fıyatlarındaki geri çekilişten kaynaklandıgını beürttiler. Di} borsalarda değer kaybeden altın Kapalıçarşı'da da hafif bir düştts kaydetti. Son düşüşle Cumhuriyet Altını 73 bin liradan 72 bin 500 liraya indi. öte yandan Tahtakale'de mark 382 liradan satıhrken, dolar da 764 liradan islem gördo. Uluslararası döviz piyasalannda ise dolar mark karşısında kü' cük bir duşüs kaydederek 2 mark düzeyine çekildi. Yen karşısında ise dolar yükselerek 162.50 yene ulasü. Bu yüksebş geçen hafta sonu Japon Maliye Bakanı KacU Miyazawa'run "Yen dolara karsı hâlâ çok yüksek" şeklindeki sözlerine bağlandı. Altın 4O0 dolann ahnıda