Katalog

CUMHUR/YET/12 20 EYLÜL 1985 Tanıg hn yakınları savcılığa başvurdu AIDS uzmanı Prof. Senih Fikriğ: 4 ERHAN AKYILDIZ Son aylarda gerek Turk, gerekse dunya basınımn en gözde konusu AIDS. Gun geçmiyor ki AIDS ve AIDS'lilere ilişkin bir haber çıkmasın. Ünlü aktör Rock Hudson'un da bu çaresiz hastalığa yakalanışı olayın daha bir dalbudak sarmasına neden oldu.Son belirlemelere gore bugüne dek Amerika'da 12 bın kişi AIDS'e yakalanmış. Bu 12 bin kişiden 6 bini yaşamını yitirirken, 6 bini de ölumü bekliyor. Oysa gerçek sayı bu değil, çok daha fazla. Tek tuk de olsa demirperde ulkelerinde bile AIDS olaylanna rastlanıyor. Dunyanın dört bucağında tıp adamları bu amansız hastaiığa karşı yoğun bir mücadele veriyor. "Peki AIOS teblikesi gelecekte Türkiye için soz konusu mu? Bilim adamlannın bu soruya yanıtı, "Kesinlikle evet..." Batı ile Doğu arasında bir köpru konumunda, her yıl yüzlerce turistin girip çıktığı, bınlerce işçisi yurtdışında ekmek savaşı veren Turkiye ıçın de gelecekte bir AIDS tehlikesi söz konusu... Şu an ıçın somut bir olay berlinememesine karşın, gelecek için şimdiden alınabilecek bazı önlemlerin olduğunu vurguluyor bilim adamları... Tıp dünyası için, özellikle ülkemizdeki tıp doktorları için AIDS şimdilik çok bilinmeyenli bir denklem. Denklemin çözumü için büyük uğraş veriliyor, ama çözümü henuz çok uzaklarda... AIDS ve getirdiği tehklikeleri aralıksız 24 yıldır Amerika'da doktorluk yapan Prof. Dr. Senih Fikrig ile konuştuk. Senih Fiknğ New York Devlet Üniversitesi'nın Brooklyn Tıp Fakultesi'nde görev yapıyor. Son beş yıldır da çalışmalarını AIDS ustune yoğunlaştırmış. Amenka genelindeki 12 bin AIDS olayının yuzde 35'inin ortaya çıktığı yer New York... New York'taki AIDS'lilerin yuzde altmışı da Prof. Fikriğ'nin görev yaptığı Brooklyn Tıp Fakultesi'nde tedavi oluyor. Efendim AIDS olayı ilk nasıl ortaya çıklı. Belirtileri nelerdi? Genel bir bilgi \erir misiniz? UFİKRİĞ AIDS'in ortaya çıkışı 1980 yılına rastlar. New York Üniversitesi ilk olarak 9 olayla ilgili yayın yaptı. 9 olayda da hastalara "zaturree" tanısı konmuştu. Fakat zatürreenin özel bir şekhydi. Hastalann çoğu doğal bağışıklığı azalmış ya da hiç olmayan kişilerdi. 9 hastada aynı belirtilerin birden ortaya çıkışı, ABD'deki bilim adamlannın ilgisini çekti. Hastalarda ortak bir nokta aranmaya başlandı. Sonunda hastalardan g'inin homoseksüel, birininde damardan uyuşturucu kullandığı belirlendı. Daba sonraki gelişmeler nasıl oldu? FÎKRİĞ önceleri biz de ne olduğunu anlayamamıştık. Bir değişiklik vardı, ama ne olduğu belli değildi. Amenka'da serum bankaları var. Bu bankalardan ıkisinde araştırma yapıidı. Bu araştırmalar, damardan uyuşturucu kullananlarda mı AIDS görülüyor, bunu belirlemek içindi. Araştırmaların sonucu, 1979 yılından kalan kan serum : larımn yuzde birinde AIDS virüsü belirtileri olduğunu gösteriyordu. Bu 1980 öncesınde de AIDS'in olduğunu, ancak kuluçka döneminde olduğunu gösteriyordu. Aynı şekilde San Francısco'daki homoseksuellerin devam ettiği Zührevi Hastalıklar Kliğini'ndeki araştırmalar da homoseksuellerin yuzde birinde AIDS belirtileri gösterdi. 1980 öncesınde gızli olarak seyreden, New York'taki 9 olayla ortaya çıkan AIDS giderek tırmanışa geçecektı. Bılımsel toplantılar yapılmaya başlandı. Atlanta'da bir tıp merkezi var. Görülen tum AIDS olayları oraya rapor edıliyor. Belirlemeler, her 10 ayda bir AIDS'lilerin iki kat arttığını gösteriyordu. Son sayılar, ABD'de AIDS olayının saklandığını gösteriyor. Bunlar sadece AIDS'in somut olarak ortaya çıktığı olaylar. Bir de görunmeyenler var. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisi'ne kaldmlan ve beyin kanaması nedeniyk yoğun baktma aiınan Akın Tanış'm (48) yakınları, Bakırköy Emniyet Amtttği'nde dövüldüğü ve bu nedenle beyin kanaması geçirdiği iddiası ile savcıhğa başvurdular. Hayati faaliyetlerinin durma noktasma yaklastığı beürtilen Tanıs'm isvereni oto galerisi sahibi Hakan Dilaver, Tants 'la birükte aynı gece karakolda kendisinin ve galeri müdürü Şeniz Aho 'nun da dövüldüklerini öne sürerek, Bakırköy Cumhuriyet Savcıhğı'na düekçe verdiğin,i beürtti. 985/17817 notuşiköytt dilekçesinde olay gecesi karakoida görevli başkomiser ve dtğer memurlardan davacı olduğunu söyledi. Bandvmah ve bekâr olduğu betirtüen Akın Tanıs'm sağbk durumunun ciddiyetini koruduğu öğrenüdi. AIDS homoseksüel hastalığı değiP PROF. SENİH FİKRİĞ KİMDİR? lrof. Senih Fikriğ, 1927 yılında tstanbul'da doğdu. Ortadğrenımını Robert Kolej 'de tamamladıktan sonra tstanbul Tıp Fakultesi'nı bıtırdı Daha sonra Amerıka'ya gıdıp 5 yıl sureyle "Çocuk Hastalıkları" alanında ihtısas yapan Prof Fıkrığ, 24 yıldır aralıksız ABD'de doktor olarak görev yapıyor. Kanyerinı de bu ulkede lamamlayan Prof. Fıkrığ, halen \'ew York Devlet Üniversitesi'nın Brooklyn'dekı Tıp Fakultesi'nde çocuk hastalıkları uzmanı olarak çalışıyor. Aynı zamanda fakultenin çocuk hastalıkları bolumunun de şef yardıması Prof. Senih Fıkrığ, 1980 yılında New York 'ta ortaya çıkan "AIDS" hastalığının giderek tırmanışa geçmesi üzerine, çalışmalannı son beş yıldır "AIDS" ustune yoğunlastırdı. Hastalığa ılışkın gelışmelen ve uluslararası gırışımlerı sureklı ızleyen Prof. Fıkrığ'in AIDS konusunda çeşıtlı bılımsel araştırmaları da var. FİKRİĞ Öncelerı AIDS bir meçhuldu bızim ıçın. Bir homoseksüel hastalığı, ya da uyuşturucu bağımlılarında gorulen bir hastalık olarak değerlendinlmışti. Oysa bunlar doğru değıldı. Yalnız homoseksuellerde değıl, heteroseksüellerde, hemofilı denen kan hastalarında, hatta bebeklerde bile gorulebilıyordu... Araştırmalar sonunda hastalığın Amenkalı homoseksueller aracılığiyla Haıti adasından ABD'ye geldiğı ortaya çıktı. Hastalığın asıl beşiğı de Haitı değil, Zaıre... Son çalışmalar Zaire'dekı yeşil Afrıka maymunlarında da AIDS vırusu olduğunu gostenyor. Zaire'deki ınsanlara, bu maymunlardan geçtiğı buyuk bir olasılık. Zaire'den Haiti'ye geçişi nasıl olu>or efendim? FİKRİĞ 1960'h yıllann başında Belçika Kongosu istiklalini kazanmıştı. O dönemde bir ara kargaşalıklar nedenıyle bölgeye Barış Gucu gönderilmışti. Barış gücu askerleri arasında birkaç böluk Haitı askeri vardı. O askerler aracıhğıyla Haiti'ye, buraya toplantılar yapmak, çılgmca eğlenmek için giden Amenkalı homoseksueller aracığıyla da Amerika'va sıçradı. onlar getirecektı hastalığı. Bunlar safsata... Efendim Zaire'de de, Haiti'de de, ABD'de hastalığın ortaya çıkışınının yeni bir ola> olduğunu so>lu\orsunuz. Yerden mantar biter gibi bir hastalığın ortaya çıkışını nasıl açıklıyorsunuz? FİKRİO Nasıl vucudumuzdaki hücrelerde birtakım değışmeler oluyor ve biz kanser oluyoruz. Aynı şekılde virusler de değışime uğrayabiliyor. Maymuna adapte olup, daha sonra değişime uğrayıp ınsana geçebilıyor. Belkı ılerıde başka yenı virusler de ortaya çıkacak. Daha once çıktığı gibı. Şimdiden ileriyi gormek imkânsız, ancak böyle şeylerın olabileceğini söylemek için de kahın olmaya gerek yok.Geleceğin dunyası yenı hastalıklara.yenı viruslere gebedMa> munlardan soz ettiniz, maymunlar uzerinde inceleme vapıldı mı? FİKRtG Ikı tur inceleme yapıidı. Birincısi Afrika'daki yeşil maymunlar uzerinde yapılan incelemeler. Bunun sonucunda bu mavmunlarda AIDS virusu belirlendı. Ancak maymunlar hastalanmıyor, salt taşıyıcı konumunda. İkinci incelemede ınsanlardan aiınan AIDS vırusu, şempanzelere verıldi ve hastalık bu hayvanlara da geçtı. Aynı şe Konınma ve tedavisi konusunda neler yapılıyor? FİKRİĞ Hastalığın tedavisi bugun için mumkün değil. Kanıma gore ıleride mümkun olacak. Son iki yıl içinde hastalığı yapan virus belirlendi. Önce Fransa'daki Pa: tör Enstitusu'nde bulundu, hemen sonra da Amerika'da. Her iki virusun de aynı olduğu belirlendi. Biliyorsunuz Rock Hudson tedavi için Fransa'ya gitti, ama bunlar "Denize dıişen yılana sanlır" turunden çareler. Tıp bugun için hemen hemen hiçbır vırusu tedavi edemiyor Bakterilere karşı antibiyotikler var. Ama viruslere karşı pek ilaç yok. Yalnızca Herpes ve Ağır Su Çıçeğı olaylarında bazı ilaçlar kullanılıyor. Bunlar da kesin tedavi olmaktan çok, tekran önlemek, ıyileştirme surecıni kısaltmak ıçın. Kanımca hastalığı iyi edecek, virusu öldurecek ilaç bulunmadan once, korunma için aşı bulunacak. Çalışmalar bu yönde hızla surüyor. Aşının bulunması kolay bir olay mı? FİKRİĞ Şuphesız kolay değil. Vırus çok degişken bır vırus. 150 kişiden alının vıruste ufak tefek farklar varsa, virusün ortak bir yanını bulup ona göre aşı hazırlamak gerekır. Aşının koruyucu olup olmadığınm araştınlması gerekır. Ayrıca aşı hazırlandığı zaman kesinlikle olu aşı kullanılması gerekir. Bilıyorsunuz kızamık turu aşılarda canlı virus kullanılır. Hiç kimse zanettemiyorum kı canlı AIDS virusu taşıyan aşı yaptırmaya razı olsun. Onun için 56 yıla kadar henüz aşı da gozukmuyor ufukta. tstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne, "yatay geçiş" yapmak isteyen oğrenciler için başvuru süresi bugün sona eriyor. Tıp Fakültesi Dtkanhğı'ndan verüen bttgiye göre, yatay geçiş (değişik şehirlerdeki tıp fakülteleri arasmda nakil) yapmak isteyen öğrencüer, bir düekçe ve derslerden aldıklan notlan gösterir belgeyle, çalısma saati sonuna kadar dekanlığa basvurabilecekler. Bu yu yatay geçişle 50 öğrenci alınacağını bildiren yetkilüer, bugüne kadar yatay geçiş için 450 kiştnin basvurduğunu söyledüer. "Yatay geçiş * için başvurular bugün sona eriyor 1 Türkiye içinde de tehlikeli Efendim bu hastalığa karşı Turkiye'nin konumu nedir? Geleceğe donuk bir tehlike soz konusu mu? FİKRİĞ Tehlike kesinlikle Turkiye için de var. Türkiye'de henuz vırus var mı, yok mu bilmıyorum. Doktor arkadaşlar henuz görmediklerini söylüyorlar. Dunyanın her tarafında bu hastalığa rastlanıyor. Atlanta'da nisan ayında yapılan son toplantıda demirperde ulkelerinde bile AIDS olaylanna rastlandığı belırtildi. Sovyetler Birliği'nde iki olaya rastlanmış. Komunist memlekette AIDS olmaz diyen Çekoslovakya'da bile saptandı. Polonya'da, Macaristan'da Yugoslavya'da var. Yalnu Kızıl Çin'de yok. Avrupa'nın her ulkesinde var. Dolayısıyla Türkiye'de olmaması, şımdiye kadar olmadıysa bundan sonra çıkmayacağına hıçbir garanti yok. Çunku ülkemız açık bir ulke. Ne gibi önlemler alınabilir? FİKRİG Hastalığın girişini önleyici hiçbir önlem düşunemiyorum. Bugun ıçuı yapılabılecek bazı seyler var. Örneğin uyuşturucu bağımlılannın, özellikle damardan uyuşturucu kullanalann kanlannda vırus araması yapılabılir. ABD'de bunlar 1980 öncesi yapıidı. Aynca tıp odaları broşurler yayımlayarak, AIDS'le ılgıli genel bılgiler verebıli doktorlara. Turkiye'de birçok bağışıklık uzmanı var. Bu arkadaşlar hastalığı belirlemek için (antikor tayını hariç) gereklı bilgı ve araç gereçlere sahıp Ancak buyuk bir kitleyi eğitmek lazım, doktoriar da sağlık personeli de hastalığı bilmiyor. Nasıl bir eğitim? FİKRİĞ Hastalık, korkunç bir hastalık olduğu için herkes korkuyor. İlk bızim hastanede çıktığı zaman hemşireler bakmak istemiyordu. Hastalann odalannı temizleyenler sendika aracıhğıyla temizlenıek ıstemedıler. Hepsıni eğitmek zorunda kaldık. Hastalık bugunku bilgilerimizle, cinsel temas, kan verimı yahut da damardan uyuşturucu kullanımı dışında bir yolla geçmiyor. Beş yıldır bu konuda çalışan sağlık personelinin kanlan sürekli kontrol ediliyor, hiçbu* belirtiye rastlanmadı. Ayrıca bazı AIDS'li bebekleri, ailesı terk ediyor, biz de onları bakıcı annelere veriyoruz. Bu bakıcılarda AIDS olayına rastlanmadı. Butunbunlar personelin eğitiminde yardımcı oluyor. Efendim sanlık da bir AIDS belirtisi mi? FİKRİĞ Sarılığın hastalıkla doğrudan bir bağlantısı yok. Hastalığın belirtisi değil. Yegane ilgisi, damardan uyuşturucu kullananlarda da sanlık görülmesı. Aynı zamanda zaturree de kızamık da olabılirsiniz. Bunun gibi bırşey. Uyuşturucu kullanan, pis enjektör kullanıyor, sanlık oluyor. Aynı enjektöru daha once vucudunda AIDS virüsü olan biri kullanmışsa, kişi hem sanlık, hem AIDS olabilıyor. Sanhkla hastalığın bir bağlantısı yok. Efendim siz çocuk hastalıkları nzmanısınız. AIDS olayına vönelmeniz nasıl oldu? FİKRİĞ Biz Brooklyn'de buyuk bir zenci kitlesine servis yapıyoruz. Hastalann yuzde 90'ını zenciler oluşturuyor. Zenciler arasında da Haiti'den gelmış buyuk bır grup var.Bu grubun çocukları arasında AIDS belirtileri görmeye başladık. Hastanede aşağı yukan 4042 AIDS'li çocuk var. Anne aracıhğıyla almışlar AIDS virusünu. Çocuklardaki AIDS belirtileri de ufak tekef farklarla tıpkı bebeklerdeki gibi. Kartal ve çevresi, pazar günü elektrik alamayacak KartalMaltepe kavşağında köpru yapımma engel olan 477 cm'lik ÜmraniyeÇayırova 34,5 kw'hk enerji nakil hatlanmn yüksehttmesi amacıyla direklertn tel çekimi çauşması yapuacağı için 22 eylül pazar günü Kartal ve çevrestne elektrik verUemeyecek. 08.0017.00saatleri arasında Otopol, Masura, Kuris, Jawa, Pegagaz, Madeni Eşya, EAS, Esaş, Transkok, Simko fabrikalan ile Kartal su pompası elektrik alamayacak. Gerekirse, Pendik, Yakacık ve Kartal semtlerinde de ikişer saatlik kesinti yapılacak. nceleri AIDS meçhuldu bizim için. Bir homoseksüel hastalığı, ya da uyuşturucu bağımlılarında görülen bir hastalık olarak değerlendirilmişti. Oysa bunlar doğru değildi. Hastalık yalnız homoseksuellerde değil, heteroseksüeüerde, hemofili denen kan hastalarında, hatta bebeklerde bile görülüyor. 1980'de ilk ortaya çıktığında 9 hastaya 'zaturree' tanısı konmuştu. ADIS'in Zaire'de ortaya çıkışı çok eskilere mi dayanıyor? Çıinku ABD için çok yeni bir olay? FİKRİĞ Zaire'de de çok eskilere dayandığını sanmıyorum. Ancak Zaire'de hastalık çok yaygın. Bölgede yapılan araştırmalar halkın yüzde 20'sınin AIDS \irusü ile temasa geçmiş olduğunu gostenyor. Zaire'deki durum farkIı. Hastalann >uzde 50'sı kadm, yuzde 50'si erkek. Niçin şımdiye kadar teşhis edilmemiş, bilemiyorum. Yalnız bölgedeki Yeşil Afrika maymunlarından geçtıği sanılıyor. Efendim, hastalığın birden bire ortaya çıkışı, bazı çevrelerde, "Tanrının cağdaş lanetı" ya da "Tanrının homoseksuellere gazabı" olarak değerlendiriliyor Adı sanı olmayan bir bastalığın birden ortaya çıkışı >ol açıyor bu savlann orta>a atılmasına, siz ne diyorsunuz? FİKRİĞ Bu varsayımlann hiçbirine katılmıyorum. 20. yuzyılda, Tanrının bu ışlerle uğraşacağına inanmak hem komik, hem de guç. Ortaçağda da salgmlar olmuş, veba salgınları, kolera salgınları. Frengi. Amerika'dan yayılmış dunyaya. Insanlık, tarıhi boyunca çeşitlı epıdemilerden geçmiş, ama hâlâ suruyor. AIDS de böyle bir olay. Olayın tarihçesi ortada. Haiti'den Zaire'ye Banş Gucu gorevhsı olarak gıden askerler homoseksüel olmayıp da kadın olsaydı ehlike, Türkiye için de kesinlikle var. Doktor arkadaşlar henüz görmediklerini söylüyorlar. Ama demirperde ulkelerinde bile AIDS olayına rastlanıyor. olayı AIDSABD'de bir buzdağına benzetilebilir. son belirlemelere göre 12 bin AIDS'li var. Ama bu sayı buzdağınm sadece görünen tepesi. Son tahminlere göre ABD'de 1 milyon kişi AIDS virüsü ile temasa geçmiş durumda. Patronu "hırsız" deyince intihar etti 1 milyon AIDS'li Sayının 12 binin çok üstunde mi olduğunu söylemek istiyorsunuz? FİKRİĞ AIDS olayı, bir benzetme yapmak gerekırse, aysberge, buzdağına benzetilir.Sözunü ettiğimiz 12 bın rakamı, aysbergin yalruzca tepesidir. Koskoca bir buzdağı vardır altta. Resmi belirlemelere göre bütün dünyada 30 bin dolayında AIDS olayı saptanmış. Ancak ben bu sayıların çok kısıntılı olduğuna inanıyorum. Söz gelimi 12 bin AIDS olayının saptandığı ABD'de, son tahminlere göre bir milyon kişinin AIDS virüsü ile temasa geçmiş olduğu sanılıyor. Ben Atlanta'daki Bulaşıcı Hastalıklar Merkezi'nin verdiği sayıların da giderek artacağını sanıyorum. Onların ölçülenne inanmıyorum. Bu kadar sıkı tutulmasının polıtik sebepleri de var. Bu sayı birden 12 binden 2025 binlere çıkarsa büyük bir panık olabilir. Hastalığın Amerika'da ortaya çıkışı nereden kaynaklanıyor? Patronunun htmzhkla suçladığı lastik işçisi, işyerinde intihar etti. Mehmet Koçak (22) adlı işçi, patronu Recep Güven'in, "Buradaki ökçe lastiklerinden çabyorsun " sözlerl üzerine bunahma girerek intihar etti. Hacaloğlu Sitesi'ndeki işyerinde patronuna bir mektup bırakan lastik işçisi, "Hırstzağm ne demek olduğunu biliyor musun? Beni haksız yere suçlamana rağmen, yine de iyi insansm" diyertk intihar nedenini açıkladı. kilde AIDS virüsü şempanzelerin vajınasına yayıldığında bu yolla da hastalığjn geçebıleceğı belirlendi. Hastalığın belirtileri neler? FİKRİĞ Hastalık genellıkle bir enfeksiyon belırtisiyle başlıyor. Ya zaturree belirtisiyle ortaya çıkıyor, ya da çocuklarda görülen ve pamukçuk diye adlandırılan mantar turuyle. Bunların tek farkı hastalığın geçmeyişı. Ağızda başlayan pamukçuk yemek borusu boyunca yayılıyor. Lenf tuplerinde şişme oluyor, dalakta şişme oluyor. karaciğerde buyeme oluyor. Daha sonra kanda bazı oluşumlar başlıyor. Bazı hastalarda tumörler gozükuyor. Bunların en yaygını " k a p o s i " denilen ve daha önce halyanlarla Yahudi asıllılarda gorulen derı tumoru. Derı kanseri oteki adıyla. Bazı hastalann lenf guddelerınde de tumörler oluşup lenf kanserine yol açıyor. Butun bu belirtilerin başlangıcından sonuna kadar, sureci, 22,5 yıl. AIDS'in ortaya çıkışından bu yana belirlenen 12 bin hastadan 6 bınt bugune kadar oldu. AIDS vırusu ınsan vucuduna girişinden sonra 5 yıl ortaya çıkmayabüiyor. Hastalığın temel tanımı, AIDS virusunun beyaz kan hucrelerimıze gırıp o hucreleri oldurmesi. böylece vücudun doğal bağışıkhğını ortadan kaldırması olarak yapılabilır. Yaşanıla ölüm çok yakın. (Baştarafi 1. Sayfada) lcksinin başına Cumhuriyct'e haber yazmak için oturduğumuzda, Trablusşam'da çalışmaların 5. gunune gırdıgını, ölü sayısının 100'e yaklaştığını, yaralı sayısının 300'e ılerledığıni öğrenıyorduk CEPHELER CEPHELER... Bu ülkenın her yanı alev alev Cepheleri şöyle sıralayabilinz: 1. BATI BEYRUT Burada kent merkea ŞuDurzı çalışmasırun, müttefikler, (Sunye'nın de müttefikleri) arasındaki ıktıdar mücadelesının potansiyel çatışma alanı Şehnn varoşlarında, havaalanırun yanı başındakı Fılistin mülteci kampı Burç ElBarajru ıse Sunye'nın EMEL aracıhgı>la yuruttuğu, Amfal üe bölge çapındakı çatışmasının odağı. Aslında ŞiiDurzi çauşması paravanası altına ŞiiSunni çauşması da yerleşiyor. Daha önemlısi, bütün bunlar, Sunye ile Arafat ve hatta diğer Arap rejimlerı arasmdakı mücadele çerçevesı ıçıne gınyor Ukıslararası pohtikanın çoğunlukla Washıngton'dan çızılen çizgılerı derhal Ortadoğu'da yansıdığı için, bu çizgılenn denektaşı, bır başka deyimle, bu çızgiiere takınılan tutumîar Beyrut'ta uygulamaya konuluyor. Beyrut'u ıkı kesıme bölen Yeşil Hat. her iki tarafından karşüıkh açılan ateşın sahnesi Aıeş düellosunun bır tarafında Müsluman kesım adına EMEL \ar, diğerınde Elie Hobeika'nın lıderüğındekı Hırıstıyan Lubnan kuvvetlen. Başkentın iki kesirnını bırbinne bağlayan geçıtler yaklaşık bır aydır kapalı Bu nedenle, Batı Beynıt her gun derinleşen bır erzak sıkıntısı yaşıyor 2. TRABLUSŞAM: Bu kent hemen tumüyle Sunnı. Bir mahallesinde, Baal Muhsın'de Alevıler yaşıyor. Bunlar Lubnan vatandaşı bile değıl ama Sunye'nın kıtlesel zemınini oluşturuyorlar Arap Demokratık Panısı adındakı sıyası örgullen aracılığıyla temsıl edıliyorlar. Kentın çevresindekı tepelerdç mevzilenen Sunye ordusunun deslegı aJtındaJar Sünnıler, FKÖ tarafından silahlandırılan ve egıtılen tslami Tevhid Hareketi'nın şahsında sılahlı bır güce sahıpler. Bu nedenle, Trablusşam'dakı çarpışmalar, bır SunyeFKÖ çatışrnası olarak yoruralanıyor. 3. GÜNEY LÜBNAN: Burada lsrail sınır boyunca bır şeridı elınde tutuyor. Aynca Antoine Lahhad adında bir subayın komutası altında Hırutiyanlardan oluşan Guney Lübnan Ordusu adındakı bırlıkleri arkalıyor. lsrail ve Saad Haddad'ın yerinı aian bu tarnpon guç, surekli olarak, Sayda'yı, Nabatıyye'yı ve diğer "kurtarılmış bölgeleri" topçu ateşi altında bunaluyor. Güney Lubnan EMEL'ın kontrolünde. EMEL kadar guçlu olmasa da, Hizbullah da var Çeşitli örgutler, lsraıl'e karşı operasyonlannı bu bdlgeden düzenlıyorlar Ancak EMEL Guney'de askeri faaJıyetin dondurulmasından yana. Herseye rağmen, Güney Lubnan da cephelerden bin. 4. SAYDA: Beynıt'un 40 kılometre gttneyindeki sahil şehri Sayda, 90 kilometre kuzeyindeki Trablusşam'dan sonra ülkenin ucuncü büyUk merkezi. Nüfusu çoğunlukla Sunnı Burası Sünnı yerel lıder MusUfa Saad'ın "HaJk Ordıuu"nun kontrolunde. Ancak yanı basında kurulu Ayn D HeJvi Filistın multeci kampı nedeniyle, bır yandan Füıstınliler arası, dığer yandan Suriye ile Arafat arasındaki mücadelerun odaklarından bın. Aynca, yakınındakı Cezzin kasabasındaki lsrail kuvvetlen ile çarpışmalann da cephesı. laşmanın çapının çok büyüyeceğme ve yeni bır aşamaya üerlendığine ışaret ediyor. Çünkü havaalanımn kapanmasıyla Beynıt ve Lübnan dış dunyaya kapanıyor. O zaman, ıçerde büyük "çozumler" aranacak demek. Şımdi süren, tum ülkede bir "yıpratma savaşı." Hayat berşeyeragmensurdıiğu ıçın akşamustu denız kıyısındakı Ravdada nargile tutturmemızi hiçbır şey engelleyemedi. 14 yıldır tanıdıgimız bu kentte meğer gurup ne kadar enfesmiş. Akdeniz ufku renkten renge boyamrken, masanın öbur ucunda bir haftalık dergi yöneticisı dostumuzJa laflıyoruz. UMCTSUZ VE MORALSİZ. Şiı dostumuz Kamil, Beynıt, lsrail kuşatması altındayken bile bu kadar umutsuz ve moralsiz değıldı. "Onceki bafta bir gece içinde mabaUenıiz Barbur'a 361 top mennisi indi. Evde çocaklann oasıl bir ruh haleti içinde o)dugunu duşunebili>or musun? Sabana kadar u>umadan bekleşmek.." dıye anlatıyor Barbnr, EMEL Uderı Nebih Berri'nin evının bulunduğu, Yeşil Hatta yakın bır semt. BtNBAŞI ŞUKKARİYYE Biraz sonra 1984 şubatında emrindekı birlıklerle kopup Batı Beynıt yoluna ınen ve Emin Cemavel'e karşı 5. CEBEL (DAC): Batı Beyrut'un ayaklanmanm başanya ulaşmasında çaprazana gelen Güneydoğu yönün tayı edıci rolü oynayan Binbaşı Şnkde, havaalanımn hemen dibıne otur kariyye'nin evindeyiz. Bu olaydanL duğu Cebel ya da turkcesıyle "dağ" sonra ABD Başkan* Reagan, Be>Tut Dürzıkrm kontrolunde, Dürzi mılis takı denız piyadelennı gen çekme ler, bu mevzilerden hizalanndaki ya emri vermişti. ABD'nin, Lubnan ormaçlarda bulunan Lubnan ordusu dusu yaratma heveslen yerle bır olnun HınsUyan bırlıkleri (örneğın Suk muştu. El Garb'ta) ve Doğu Beyrut'takı Genç komutan Şukkariyye, Sünnı, Lübnan kuvvetleriyle sürekli topçu ve alçakgönullü ve sevimli. Kendisinı roket düellosu sürdüruyorlar empoze etmıyor. Durumdan da şıkâHAYAT ÖLÜM ARASINDAyet etmıyor. Genel şıkâyetlerı, BaalBeyrut'un hayati bu artık. Hayat bekli eskı bır polıtıkacı olan babası dile getiriyor. Baba Şukkariyye'ye göla ölüm arasında fazla uzaklık yok. re, tüm fenalıklar Turklerın bölgede Savaşla birlikte hayat da sürüyor. Yeyarattıklan boşluğun ürünu. "Bmnci şil Hat çevresi top mermılenyle sallanırken, Yeşil Hattı Karaköy varsay Dunya Savaşı'nda Turk ordusu çekilirken. Baalbek'te halk aglıyordo. Gisanız, bılemedıniz Dolmabahçe kaden, Musluınanlann ortlusuydu. Ondar, hatta Fındıklı kadar uzaklıkıalann verine bugunlıri getiren Batılı kı Hamra'da dükkânlar açık. KaJdınm kahvelennde kahveruzi sofflurgecüer gddi" dıye dişsız ağzından kehmelen heyecanla döküyor. höpürdetebılırsiniz. Hamra'da herkes alarmda, e! ayak "ÇANAKKALE İÇİNDE çekılmış oluyor, havaalanı açık. Mul VURDULAR BENL." teci kamplan savaşı sürerken, savaş Turklerı ıyı tanıdığını kanıtlamak mıntıkasının 34 kılometre ötesınde ıstercesıne, Türkçe "Çanakkak içinde trafık normal akıyormuş. vardular beni"yı mırıldanıyor Havaalanı kapandı mı, o, hesapOğlu, "Turkİer nıunl insaolardı" diye soracak oluyor Başını iki yana sallavıp, "vaOald kabadayat" karşılığını veriyor, yanı "yigit insaolardı" anlamında Lübnanca bır saptarna Maruni dostumuz, tanınmış yöneımen Jean Chamoun, Batı Beyrut'un göb^ındekı evını lerketmemış Hem EMEL ile, hem Dürzılerle ıyı ılışkılen var. Omrünü Güne> Lübnan'a gidip Israil'e karşı dıremşın fîlmini yapmakla geçırdiği için seviliyor "ÜLKE YERLE BİR DURUMDA" "Beled fil ard" diyor Yani, "ulke yerle bir durumda" ardamında "Sen lsrail işgalinde bile bojle karamsar degiidin, ne oldu sana boyle" diye ustelıyoruz. "Hiçbir olumlu tşık gonılmoyor. Yapacak bir şe> yok. Otur, bekle ve bu bayalı yaşa" dıye söylenıyor. Sessızlığı dağıtmak için ış ıcat edıjor. "Sana kab\e yapayım" dıyerek mutfağa suzuluyor. Jean, Beyrut'u terk etmeyı düşunmuyor mu? "Hayır, herşeye ragmen buradan kopamayız. Sudan çıkmış balığa dooeriz. Beyrut'lan sonra hiçbir yer insanı burası kadar tatmin edemez." Tipkı 52 yıüık tanhı Faysai Lokantasının 37 yıllık garsonu gibi Lokantanın kapanacagından söz ediyor, parasızlıktan şıkâyet ediyor ve "y»şamak istiyonız" diyordu, ama Beyrut'u terk edeceğini soylemıyordu SURİYE NE İSTİYOR? Ülkenin en etkin iki gazetesinden AsSefir'den bır dostumuz "En kocaman soru, Sariyc'oin ne Htedigidir" derken sözünu kesıyoruz "Bett. Lubnan'ı istiyor. haksu da degil. Yapay biçimde kopanlmadı mı bu ulke?" Yanıtlıyor: "Lubnan'ı ıstedığını bılıyoruz. Bunu herkes bılıyor Ama ne ıstıyor? Lübnan'ın bır devlet olarak ortadan kalkması nı mı, yoksa bır konfederasyon içinde kendisıne bağlanması mı, yoksa bu durumun belırsız bır sure daha devam etmesını mı? Eğer, uçuncusüyse, ne kadar? Nereye kadar? tşte kocaman soru bu." Bu sorunun yanıtını hiçbır Lubnanlı bılmedığı gıbı, kımbılır belkı Sunye'yı yönetenler bile şu anda bilmıyorlardır. En mühımi, şu anda Beynıt'tayız ve yaşıyoruz.. MİLLİ PİYANGO ORDU'DA OZEL ÇEKİLİŞ YAPTI 60 nülyonu Lapseki ve Karşıyaka payiaşü Haber MerkeziMilli Piyango'nun Ordu'da düzenlediği " 1 4 . Altın Fındık Şenligi" özel çekilişı dün yapıidı. Büyük ikramiye olan 60 milyon lirayı Lapseki ve Karşıyaka paylaştı. tkramiye kazanan numaralar şöyle: 60 MİLYON KAZANANLAR 203631 (Lapseki, Karşıyaka) 50 MİLYON KAZANANLAR 848612 (Muğla, Karşıyaka, Eskişehir, Bahçekapı) 40 MİLYON KAZANANLAR 704362 (Bala, Konak, Iskenderun, Kadıköy) 30 MİLYON KAZANAN 722031 (Karşıyaka) 20 MİLYON KAZANANLAR 873199 (Bahçekapı, Salihli, Antalya, Kadıköy) 10 MİLYON KAZANANLAR 907807 (Istanbul, Kızılay, Kayseri, Bahçekapı) 8 MtLYON KAZANANLAR 871901 (Afyon, Bahçekapı, Aydın, Kadıköy) 6 MİLYON KAZANANLAR 879001 (Galatasaray, Karşıyaka) 4 MİLYON KAZANANLAR 5461.88 731194 2 MİLYON KAZANANLAR 203387 435522 465812 741924 839053 888833 1 MİLYON KAZANANLAR 193262 427211 525208 659372 717151 866925 302504 462021 549107 663779 851377 993562 500 BİN KAZANANLAR 025704 033235 165286 190753 216317 302220 365419 399548 407297 411975 436423 497584 557270 577564 579497 610325 687104 695479 714094 721328 874622 961166 989836 993368 400 BİN KAZANANLAR 012128 028571 201090 223858 015958 055535 064717 066415 073572 080946 084124 094688 104492 168370 258772 276364 278398 317518 331222 352057 362444 364042 450200 454587 474569 478441 487991 540392 646524 669037 725189 785249 797377 824799 829708 843977 844362 877807 882925 909405 910200 912544 929546 933756 938395 992456 200 BİN K A Z A N A N L A R 029591 053476 077199 089313 096911 127218 135512 152361 183986 224312 237042 256658 270921 323054 326445 336045 339165 344655 361323 382358 394712 397666 400365 413155 423183 482100 508710 534982 550711 550841 552860 554287 558542 601358 609235 614746 615820 626410 663155 689576 698265 699194 722943 742246 744200 793499 803077 836799 837331 845582 845877 866550 920245 934965 100 BİN K A Z A N A N L A R 004132 008804 016314 019336 048656 062866 069234 077847 105042 112645 125090 147185 149345 153370 161760 188530 210624 227105 227991 245412 247565 260343 265252 321257 339541 344102 344141 376857 380692 414443 449368 500464 506378 538749 542420 571419 300 BİN KAZANANLAR 585031 593209 607527 627779 633814 660717 692443 741721 762956 764028 772995 775728 796833 801328 821779 850178 872739 881628 882335 892311 900499 935098 942151 949819 951991 952000 955103 955480 960038 960222 962772 977575 977828 980078 984174 998358 50 BİN K A Z A N A N L A R 00086 04139 05540 13260 14774 15427 17085 25264 27752 28077 30925 30986 33012 36873 44377 45732 46603 47804 50548 51444 51579 51832 52633 55328 55722 62211 62898 65665 66898 67465 69233 70115 73542 77365 80161 80935 85490 88132 92434 97914 20 BİN K A Z A N A N L A R 0372 0657 1016 2259 2774 3258 3621 3870 4306 4416 5002 5265 5445 5617 6433 6515 6542 7073 9676 9806 10 BİN K A Z A N A N L A R 093 267 306 455 529 572 592 605 871 929 6 BİN KAZANANLAR 14 52 66 80 BİN 600 KAZANANLAR 45. • Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakultesi'nden aldığım şebeke ve öğrenci karnesini yitirdim. Hukümsuzdur. VOLKAN YALÇINTOKLU • Nufus cuzdarumı yilırdım Geçersızdır CEMİL EPTÜRK (Baştarafi 1. Sayfada) Öğretmenler Kurulu'nda bazı kolaylıklar da sağlandı. Buna göre ortaokul, hse ve dengı okullann ara ve son sınıflannda beklemeli ve dısarıdan bitirmeliler de dahil bütunleme sınavlannda başarısız olan oğrenciler başarısız oldukları derslerden yeniden sınava alınacaklar. Bunlardan lise son suııfta olup da yüksek Oğretım Kurumlan'ndan herhangı birine kayıt hakkı kazanmış beklemeli ve dısarıdan bitirmeliler de dahıl oğrencilerin durumları sınıf öğretmenleri kurulunda göruşülurken, yönetmelikte belirtilen yıl sonu başan ortalaması en az 5 olma ve butünleme sınavlannda da en az 3 alma şartı aranmayacak. Ancak oğrenciler sınıf geçme ve imtihan yönetmeliğınin baraj dersleriyle ilgili maddesinın kapsamına giren derslerden sınıf öğretmenleri kurulu kararıyla başanh sayılamayacaklar. Pazartesı ve salı gunleri toplanacak sınıf öğretmenlen kurullarından sonra başarısız olacak oğrenciler için yeni sınavlar 25 eylul çarşamba gunu ile 29 eylül pazar günleri arasında yapüacak. Ancak yuksek öğretim kurumlanndan herhangi birine kayıt hakkı kazanrruş lise son sınıf öğrencilerinin sınavları, kayıt yaptırmalanru geciktirmemek için 25 eylül çarşamba ve 26 eylul perşembe günleri sonuçlandınlacak. Bu yeni smav hakkından sonra yeniden sınıf öğretmen kunıllan toplarunayacak ve oğrencilerin aldığı notlar yıl sonu notu sayılacak. Milli Eğitim Gençlik ve Spor BakanlığVndan yapılan açıklamada karann öğrencilerin 1 yıllık eğitimJerinin ailelerine ve ülke ekonomisine getirdiği yükle, yapılan yazılı ve sözlu mflracaatlann değerlendirümesi sonucu alındığı bildırildi. • Zabıta kımlığımi kaybettım. Hükümsuzdur. SEDÎM ÇİFTÇİDURMAZ Takıntıh 227252 227625 324081 332100 377019 384065 464888 524028 626792 667453 768761 790189 896713 973870 247038 336705 404193 563095 735374 860530 315094 351036 418618 623651 754295 894306 İNGtLİZCE SEÇKİN BİR ORTAMDA KOLAYDIR Güz dönemi kayıtlan sürmektedir. ADRES: Bakırköy Hatboyu Caddesi No: 34 Tel: 571 16 36570 23 43