22 Aralık 2024 Pazar English Abone Ol Giriş Yap

Katalog

Aylar
Günler
Sayfalar
CUMHURİYET/12 HABERLERÎN DEVAMI 16 EYLÜL 1985 Sarıyer Belediye Başkanı, polis dövdü Polıs memunı beledıyeye aıt bır yol makınesını kullanan surucuye ışlem vaparken, Sanyer Beledıve Başkanı Alı Sandıkçı mudahale ettı Polıs memuru, "Beı, kanun adamıyım, suçluyu koruyamazsınız" deyınce Sandıkçı, polıs memurunu tekmeledı Istanbul Haber Servm Sanyer Pıyasa Caddesı nde saat 12 30 Sa nyer Belediye Başkanı Alı Sandıkçı, görevlı trafık pohsını kolundan çe kıp, otomobılın yanına sıkıştırmış bağınyordu "Ben senin agzına ( .) Ben belediye başkanıvım olan, senı surdurnnım, Edirne'yı mı, Kars'ı nu, ıstersın alan. " Görevlı polıs memunı, kurtulmaya çalışırken, yanıt venyordu "Beo kanan adamıyım, saçlnyn koruyamazsınız Başkan Bey..." Çevrede toplanan yüzlerce San yerlının gözıi önünde yaşanan olay da Sanyer Belediye Baskanı Ab Sandıkçı, cadde üzennde görevlı polıs memurunun beledıyeye aıt bır yol makınesımn ehbyetsız sürücusü hak kında ışlem >apmasına kızmış, po lıs memurunu tartaklıyordu Sanyer Festıvalı'nın kaparuş gu nunde Sanyer Pıyasa Caddesı üze nnde Başkan Sandıkçı hakkında so ruşturma açılmasına neden olan olayı, Sanyer Emnıyet Amırhğı'nde ıfa de veren 15 yılhk polıs roemuni Talat Vural, şövle anlattı "Arkasında ve önünde emnıyet aracı bulunmavan aracı kenara çek tırdım ve sunıcüsüne, 'Kullanım bel gen var mı''' dıye sordum Bonser vısurj var' dedı Oysa bu aletlen kullanabılmek ıçın özel belge gerekıyor 'O zaman gıt bır öncü araba getır' dedım Gıttı ve beledıyenın baş şo föru ıle bırlıkte geldı Baş şoför ara cın önüne ve arkasına araç koyarak götürmeyı Kabul ettı O anda yoldan geçen Sanyer Belediye Başkanı, arabasıru durdurarak, 'Gel ulan buraya' dıye benı çağjrdı Gıttım, 'Buymn' dedım 'Ben bu pıs venn, bu lanet yenn, bu çırkın yenn belediye bas kanıyım Ben emır venyorum, bırak surücüyü gıtsın Polıs kımmış' dıye bağırdı O sırada ben şoföre engel oldum Semnbelgen vok, sen bemm le geleceksın dedım O anda Başkan Sandıkçı, 'Çekıl ulan buradan, ben senın ağzına Ben belediye başkanı>ım' dedı 'Ben kanun ada mı>im, buçluyu koruyamazsınız Baş kan Bey ' dıye uyardım L lan ben senı sürdürürüm, Edırne'y mı, ıstıyorsun, Kars'ı mı, Ağn'yı mı''' d'ye bağırdı "Ben Elazığlryım, fark etmez yeter kı maaşım kesılmesın' dıve ce vap verdım O sırada uzerıme saldır dı Bu arada caddeden geçen bır ga zetenın yazı ışlen muduni, bana, Bı rak adamı gıtsın, onahğı nıye kanştınyorsun' dıye olaya kar.ştı Bu arada gazetecıler de resımlenmızı çektıler O sırada beledıye başkanı benı arabamn tekerleğırun dıbıne sıkıştırdı, bacagıma tekmeler geldı, yakamdan tutup çektı Bu arada Em nıyet Amırüğı'nden gelen ıkı polıs ar kadaş, başkaru yatışurarak, benı ka rakola getırdıler Kalbımden rahat sız olduğum ıçın karakolda bır sure dınlendım 45 vaşındayun, hukuk fa kultesınde 3 sınıfa devam edıyonım 15 vıllık polıs memuruyum Ali'den Mektup... (Baştarafı I Sayfada) Anlaşılamayan Laiklik Kanunnamelere yıne de şenata aykın hükümlenn gırmış olması bu devletın açık teokratık nıtelığını değıştıremez Padışah her karannda bu kaıann şenata uygun olduğuna üışkın Şeyhülıslaro'dan fetva almak zorundadır "OSMANLI İMPARATORLUCt LAtKTtR!" SAV1 Yukarıda Islam dıru laıknr sorununa verdığımız yamtlarda belırttı ğımız gıbı, bır dın laık olamayacağı gıbı bır dın devletı olan Osm devle tı de laık olamaz ve olmamıştır da Ehlı kıtap gayn Müslımlere göste nlen hoşgörü tslarr.'ın yapısı gereğı dır ve Osm Imp na özgü değıldır Bu hususta ön plana çıkanlmak ıs tenen Fatıh, bu hoşgörünün tanhte ne ılk uygulayıcısıdır ne de son Nıtekım otunımda Sn Karmış aynı hoşgörünün Şam'ın 635 yüındakı fet hınde Hz ömer'ın ordulan tarafın dan Bızansülara göstenldığını belın tı Araplar tspanya yı fethettıklenn (Baftarafı 2. Sayfada) de bütün yanmada Katolık Hınstı yanlığını korumuş ve XV yüzyılda Ispanya'mn yenı hâkıralen yanına dayı gene Katolık olarak bulmuşlar dır Müslümanlar tarafından fethe dılen bütün ülkderde durum ayrudır Gayn Müslımlere göstenlen bu hoş görüye karşıhk Osm devletınde Müslümanlara hıç bır şeküde ınanç özgürlüğü tanınmamıştır tslamdan çıkanlar öldürülmüşlerdır Nıtekım Kaabız adlı bır dın bılgını Hz lsa" nın'Hz Muhammet ten Ustün oldu ğunu savladığı ıçın 1527'de ıdam edılmıştır 1856 Pans banşı sırasın da, yanı XIX yuzyüın ıkına yansın da bıle, bundan böyle mürtedlen ölüm cezasına çarptırmayacağını Osm devletı yazılı olarak belırtmek ten kaçınmış, bu yolda yalmz söz vermekle yetınmıştır Yıne Osmanlı devletının son gün lenne kadar oruç tutmayanlar ceza landınlmışlar (rahmetlı hocam Prof Ansay, Beyoğlu yargıcı ıken, rama zanda su ıçerken görülmüş ancak "ılaç almak ıçın ıçtım" dıyerek ken dını savunduğu ıçın bır kınama ce zası ıle kurtulabılmış, ama bu ceza yıne de sıcüıne ışlenmıştır), okullar da oğrencıler zorla namaza göturül muşlerdır O zamanın abdestsız zorla namaz küanlan arasından bugun hâ lâ hayatta olanlar vardır Böyle te okratık bır devlete aıt nıyeth olma dan nasıl laıktı denılebılır' "OSMANLI tMPARATORLUĞU ULUSAL BtR DEVLETTtR!" SAV1 Oturumda Osmanlı devletının teokratık olmayıp laık olduğunu ılen süren Sn Prof Dr A Tanerı, bu devletın "mıüı" bır de\let olduğunu da savladı Eğer "rrallı"yı gerçek, Arapça anlamında kullandı ıse hak lıdır Çünkü "mılh' arapçada "dını" veya "şen anlamına gelmektedır Gerçekten de Osmanlı devletı " Ş e n " bır devlettır Ancak sayın profesorün bunu ' ulusal" ardamı na kullandığından hıçbır kuşkum yok Boylece laıklığı Türkıye Cumhurıyetı'mn temelı yapan Ataturk' ün elınden yalmz laıklık değıl, ılk ulusal Türk devletının kurucusu ol mak şerefi de alınmak ıstendı An cak Fransız devnmınden sonra orta va çıkan ulusalcılık nasıl olur da XI II yüzyıl sonunda kurulmuş olan ve gıderek tarn kozmopoht bır ımpara torluk halıne gelen bır devletın nıte lığını oluşturabıhr0 Şunu da belırte yım Osmanlının son demlenne kadar "TUrk" sozcüğü, gunlük yaşam da olsun, yazında olsun hakaret anlamına kullanılmış ve bırçok türklüğu yeren şıırler, dörtlükler, deyımler günluk konuşmalarda yeralmıştır SONUÇ Sayın Profesör "Ataturk tlkelennın Yonun Metodu" adlı bılımsel açılış dersının sonunda ATA TÜRK'Ü SAPTIRM\K, ATATURK VE ONUN YOLUNDAN GtDENLER İÇİN BİR ŞEREFTİR" (S 23) demektedır Bu açık oturumda Osmanlı lmparator luğu'nun bır teokrası olmadığı, ulu sal ve laık bır devlet olduğu savlana rak, Ataturk bu laık ve ulusal dev lete son veren kışı olarak belırlenmek ıstenmıştır TRT'nın laıklıkle ılgılı daha bu ılk oturumunda Ataturk saptınlarak bunun şerefi elde edıl mısur Hem bılım adamlanmıa, hem de TRT'yı ne kadar kutlasak azdır Bır başka Sn Prof Alı Aynı Bev de osmanlılann Türk ulusçuluğu gut tüklennı kanıtlamak üzere YÖK'ten sonra verdığı ve kuşa kağıtlara ba sılmış olan " \Utark bkelennı Yonun Melodu" adlı ve Ataturk ılke lenru "Ataturk'un Nntku, soytev ve demeçlen, konuşmalan, datramşlan, poUokası, ıç ve dış potıtıkası, jestlen ve hatta mımıklen" dıye tanım ladığı (S 3) ve vıne "Ataturk'un hareketlennın, jestlennın. hatta kaşını kaldırmasının dahı akılcı oldu ğunu gayet rahat bır şekılde söylü yonız ve bunlann ılmı olduğunu, modetn Umt davandıgım... rahatlık la ılen surebıhyoruz (S 16) dedığı Ankara Unıversıtesı nın modern ıl me dayanan açılış dersınde (1982/83) kımı örnekler vermıştır Ancak bu örnekler ya Türklükle ılgılı değıldır ya da Turk'ü yennektedır Farsça da Türk sözcuğu 1) bızım ulus adı mız, 2) maşuk, mahbub, sevgüı an lamlanna gelmektedır AvncaTürk le başlayan kımı sozcükler de tum den başka anlamlar taşımaktadırlar Turkı çın= güneş, Türkı felek = menh yjdızı, Turk ı rustaıyan = sar mısak böylece Sn profesorün adı geçen dersınde akretnğı (S 13/14) ük ıkı şıır alıntısında "Turk", maşuk mahbub, sevgılı anlamına kullanıl mıştır 3 alınuda geçen Türkı felek ıse menh yıidızı demekur Sr Pro fesor'ün, Zaıfi'run bennz ele geçmemış olan Gazevâtnâme'sınden aldı ğını büdırdığı Sultan il Murat'a ya zılmış olan şurde ıse "Turk" açıkça yenlmekte ve II Murad Turk sayıl mamaktadır (S 14) Şu rrsm de ederier Turk ıle cengı / Kı yakut ola yeouzu rengı Enştı jollan tuttu Murad Han / Hezaren cehd ıle kurtardı ol can/ Cıhanın ıçı Turk olsa serfiser / Senınk cenkte olmaya beraber II Murad'ın Karaman seferı dolayısıyla yazilmış olduğu anlaşılan bu şurde görulduğu gıbı Osmanlı padışahı Turk savılmamakta, duş man Karamanlılar Turk olarak nıte lendırUmekte ve dunva baştan başa Turk dolsa Murad Han a esıt olama yacagı bıldınlmektedır Sayın Profe sor bunu Osmanlılann Turk ulusçu t'iğuna örnek gösterebılmektedır Gene Sayın Tanerı Osmanlıların ne kadar Turk ulusçusu olduklanm ka nıtlamak ıçın bır gazetede şu hıkâ yecığı yayınlamıştr II Abdulhamıt bır gun pencere kenarında dınlenır ken, Arnavut bahyvanın Turk ya mağını 'Turk" dıve aşağıladığını duymuşmuş da 'Oyl^ deme bahçı vanbaşı ben de Turk um demışmış Bu da Osmanlı padısahlannm ne ka dar Turkluklerıyle övünduklerını gösterırmış Eğer bu hıkâyec k doğ nı ıse Abdulhamn zaman nd? bıle "Turk' sozcuğunun rahatlıkia hen, de sarayda ve padışah huzurunda ha karet ıçın kullanılmakta olduğunu kamılama/ mı' OKT4Y AKBAL EVET/HAYIR ğıranlar gıbı, halkı nutuk kursulerının tepesınden uzaktan görmekle kalmıyor onunla aynı koğusta bırlıkte yasıyoruz Ve boylece bızım ulusal duşunce ve sanat 'okulumuz" da bu "hayat okulunda' pışıp olusuyor Az şey mı b u ' Hapıshaneler düşun yaşamımızda seckın neredeyse kutsal bır yer tutar oldu Bu arada bu seçkın yerlerden bın olan Sultanahmet Cezaevı'nın turıstık otel yapılacağını okudum Yureğım sızladı Nedır bu Ozal yonetımının turıstık otel tutkusu, anlamıyorum En kutsal yerler bıle bır anda turıstık otele donüşturuluyor Doğrusu 12 Mart sonrasında cok daha kadırşınas davranılmıştı Sultanahmet Cezaevı'nın sanat muzesı yapılmasına karar verılmıstı bır ara Ne yerınde bır karardı o Bır Turk duşun ve sanat muzesı ıcın Sultanahmet'tekı o guzelım bınadan daha lyı bır yer duşunmek olası m ı 7 Her neyse burada cok lyı olduğumu yıneleyıp kapatayım bu konuyu Zaman zaman ıcım burkularak ızledığım konulardan bırı de su son gunlerde lyıce kızısmış olan af tartışması Aman yarabbım' Neler söylenmıyor kı Insanın tuylerı dıken dıken oluyor Hemen belırteyım "af" ıle bu denlı yakından ılgılenmemın nedenı kışısel durumum değıl Kesınlıkle ınanıyorum kı af ıle ılgılı bır durumum yok Konuyla ılgılenıp, senın de vaktını almamın nedenı, bu tartışmalar sırasında konunun özunun sık sık gozden kaçtığı goruşunu tasımamdır Nedense ' af'tan soz acılınca sık sık "toplumsal yaralann sarılmasından' söz edılıyor Ama bunun gerçek anlamının ne olduğu pek kavranmıyor Olaya sadece 'ıslen|nış suçlar ve bunlara uygun olarak verılmış adıl cezalar var, ama artık bunları affetmenın toplumsal yaran vardır hem af buyukluktur vb aç> lardan yaklaşıhyor ^NOysa ozellıkle 'olağanustu ' donemlerı ızleyen afların cok daha onemlı nıtelıklerı var Adı ustunde 'olağanustu donem', toplumun olağan donemlerınde yururlukte olan kurumların, ya tumuyle yururlukten kalktığı ya da onemlı olcude olağandısı kosullara' uydurulduğu zaman parcalarıdır Boyle donemın ozel uygulamalan, hatta geçıcı yasaları olduğu gıbı, yargı erkı' de durumun olağanustuluğunden az ya da cok etkılenıyor, olağandısılıga az ya da cok ayak uyduruyor Istenmese de, beğenılmese de oluyor bu durum Olmadık kosullar^altında alınan ıfadelerın geçerlı sayılmasından tut da, olağan donemde suc sayılmayan fııllerın temel yasal hakların kullanılmasının suc sayılması ve bu yon de bır "olağanustu donem ıctıhadı' olusturulmasına, şu ya da bu 'neden' ıle savunmaların kısıtlanmasına kadar bır suru olağandısı yargılama ve kararı çıkıyor ortaya Inanıyorum kı bunlann bır bolumunde olağanustu durum ortadan kalktıktan sonra ka rarı verenler bıle durumu üzuntuyle fark edıyorlar ve sanırım kı, elleunde olanak bulunsa, ortaya cıkan durumu duzeltme yoluna gıt mek ısteyeceklerdır Nıtekım olağandısı ve olağan donemlerde aynı makamlarca verılen, bırbırlerıne taban tabana zıt kararlar bu savı doğrulayan orneklerdır Ne yazık kı, boyle bır duzeltme kurumu olmadığından olağandısı dönemlenn bu tür kararları, olağan doneme sarkmakta ve normal koşullarda daha da ısleyen daha da acı veren toplumsal yaralar olarak surmektedır Iste "yaraları sarmak amacıyia' çıkanlmak ıstenıldığı soylenen a f adı verılen duzenleme, olağanustu dönemlenn olaganlaşmış kaçınılmaz hatalarmı duzeltmek ıcın bulunmaz bır olanaktır Sanırız "af" kurumunun asıl onemı ve ışlevı de budur Sayın yetkılıler konuşmalarında sık sık Türkıye'de çok fazla af yapıldığını gelısmış ulkelerde bu duruma rastlanmadığını soyluyorlar Doğrudur Ancak bu doğrunun ardında baska bır acı gerçek yatmaktadır kı o da Turkıye de bu affı gereklı kılan olağandısı dönemlenn pek sıkca yasanması sarılması geraken yaralann sıkca açılmakta olmasıdır Kısacası, bugunku koşullarda Türkıye'de 'af" bır 'atıfet" olmaktan cok duzenın aksamasının neden olduğc yanlısları duzeltmenın yolu oluyor Sanırım af konusunun asıl uzerınde durulması gerekırken az ıncelenen yanı da bu Hepınıze kucak dolusu sevgıler Alı Sırmen 12 Eylul 1985 ' CUMHÜBIYET'ien OKURLARA... OKAY GO.\E\SP* (Baftarafı 2. Sayfada) Türkıye'de bugun calısan kıtlenın durumunu, sorunlarını, cözumlennı arastırdı Uzun bır toplusozleşmesız donemın ardından, kolunu kanadını kesen yasalaria, ıslevstzlığe gıden sendıkalarla ıscıler ne yapıyor, ne dusünuyor? Sukran Ketencı'nın ıncelemesı hem calısanları anlatıyor hem de onlann kavramalan gereken boyutiu sorunları /&c/ sorunlan arastırması da önumuzdekı hafta başında Cumhunyet'te yer alacak Vehbı Dınçerler, Mıllı Eğıtım Genclık ve Spor Bakanlığı'na geldığınden bu yana 'ılgınc" uygulamalan ve konuşmalanyla kamuoyunda en çok ılgı toplayan bakanlardan bırı oldu Ankara buromuzdan Faruk Bıldırıcı ofe basından ben Dınçerler'ı ızledı, yazdı, yansıttı Dıncerler'ın uygulamalanna ılışkın ve yankı uyandıran bırçok haber Faruk Bıldırıcı ıle Umıt Âslanbay'/n yoğun calısmalanyla ılk kez Cumhuriyet te yer aldı Ama Dıncerler'ın 1yı gazetecılığı değerlendırdığı de bakanlık değıstırmeden bırkac gun once soyledığı sozlerden anlasılıyordu Şöy/e dıyordu Dınçerler gazetecılere ' Sızı takıp ederken ben de gazetecılığı oğrendım Bakanlıktan ayrılınca herhalde Cumhurıyet'e gecerım Cunku en doğru haberı onlar yazıyor Erkekce soyluyorum ' Bu arada yazı ıslerı kadromuz Mehmet Umur arkadaşımızın katılmasıyla bıraz daha guçlendı Mehmet Umur Boğazıçı Unıversıtesı'nden sonra yurt dısında lısansustu oğrenımını surdurdu ve Turkıye'ye donusunde gazetecılığe Nokta Dergısı nde basladı geçen hafta da bıze katıldı Gazetemızın ıcenğını zengınlestınrken sayfa sayımızı da arttırdık Ancak onumuze Izmır ve Ege bolgesı baskımızda teknık bazı sorunlar çıktı Bu nedenle bu yorede gazetemız ıkı bolum halınde basılıp dağıtılıyor Okurlarımızdan bayıden gazetelennı alırken kontrol etmelerını rıca edıyoruz • Babıalı'de yenı olay da "sıyahbeyaz" bır gazetenın yayın yaşamına katılmasıdır Son yıllarda, bol renklı magazın ve lotaryayla yuksek tıraja donuk gazeteler bırbın ardına yayımlanırken, sıyahbeyaz bır haber gazetesının çıkışı Babıalı'de gerçekten yenı bır durumdur Hurrıyet grubunun yayımtadığı Hurgune basarılar dılenz CUNEYT ARCAYUREK yazıyor kışmda herhangı bır değışım yoktu özal'ın öz tutumunda değışıklık olmayacaktı Başbakan "hıçbır addı sorunu sıyaset gundemıne geluıııaııeye" kararlıydı Dıncerler'ın Bakanlıktan kaymasıyla ılgılı ka rarname basına yansıdığı saatlerde özal'la uçlu bır toplantıda buluşan ıkı muhalefel lıden, Aydm Gurkan' la Ülku Soylemetoilu Başbakanın gıderek buyuyen sorunlan bıle kuçuk olay lar gıbı gurmeye, göstermeye yönelen bır eğılım ıçınde olduğunu saptıyordu Bır olay doğası gereğı önem kazanıp buyuyorsa, Başbakan bu konu yu daha kuçuk çapta bır gelışme gıbı göstermeye yanlıydı Buyıiyen sorunlan tartışıp ırdelemeyı "huzurun bozubnasına'' öncü bır olgu gıbı görmevı surdürüyordu Haklı ısteklerle eleştınlerı "bakalım, uzerınde duralım" benzen yanıtlarla tartışma ortammdan uzaklaştmyordu Başbakan özal "1986 yUına buyuyen sorunlarla gitmeyı huzuru bozucu nıtelıkte goruyor ve YÖK gıbı, grev hakkı gıbı boyutlanan konulan Mıllet Meclısı ortamında bıle tamşmaya açmayı ıstemıyordu " Hatta bır partı lıdermm ızlenımıne göre, Özal'ın mal \arlığı ve aıle sıyle ılgılı sa\ian kamuoyunun tartışmasından fazla tedırgın olmadığı söylenebılır Böylece Türkıye'de sı yasal vaşama bırden canlılık getıre cek ıktıdann kımı konularda sur durduğu anlamsız davranışları eleş tırıyı halkm gozierı önune serecek onemlı sorunlar gundeme gelmeyecektı Fakat muhalefel panılen, ozellıkle Halkçı Partı Özal'ın surduregetdığı kamuoyuna, sıyasal alana sındırme ye çalıştığı polıtıkayı tersyuz edecek hazırlıklann arefesmdeydı özal ıkı vıllık bır süreç ıçınde sıyasal ortam dakı boşluklardan yararlanarak dı ledığı butun yasaları Meclıs 'ten geçırmıştı Bu \asalarda, vasalann ge (Baştarafı 1. Sayfada) Osmanh laikliği Cumhuriyet dönenıinde kanlık çalışmalanm anayasa ve hukumet programı uyarınca yurutecegım" soyledı Erruroğlu, bakanlık üst düzey yönetıcılerınden bakanlık çalışmalan na ılışkın bılgı almayı dün de sürdürdü Malatya mılletvekılı olan Emıroğlu dün öğleden sonra Malatyaspor Gençlerbırlığı futbol maçını ızledı Sahaya gınşı sırasın da Malatvaspor taraftarlanrun "Bayak bakan" tezahüratları ıle karşılanan Emıroğlu, ızleyıcılere ellenm havada bırleştırıp, "ANAP sdamı " ıle karşıhk verdı TBMM Başkanı Necmettın Karadnmao ıle Adalet Bakanı Necat Eldem'ın ya nında oturan Emıroğlu, maç önce sınde Cumhurıvet muhabırın.n sorulannı yanıtladı Emıroğlu'na yö tırdığı uygulamalardakı sakatlıklar gözler önundeydı Şımdı Halkçı Parlı hazırlayacağı önenlen bırbın ardına Mıllet Meclısı 'ne getırecek, bı "yasa onenien paketı" ıle özal'ın aylardır sıirdurduğıi polıtıkamn can damarma bır neşter vuracaktı Muhalefet nc japacak? Ikı yıldır karşı çıkılan kımı yasa larda muhalefeıın duyulamayan "hayır" sesı, bır sure sonra tersıne ışleyecektı Mıllel Meclısı nesunulacak YÖK sıstemı, gre\ yasalanyla ılgılı yasa önenlerıne Başbakanın "hayır" dı yeceğı günler yaklaşıyordu Muhalefet artık Başbakanın karşı çıkmala rını sergılemeye özen gösterecek bır baskıyöntemıyle bu ıktıdann huzur adı altında sındırmeye çalıştığı polıtıkalartn ıçyüzunu kamuoyuna yansıtmaya kararlıydı Tabıı bu eylemler Cumhurbaşkanından başlayarak özal'la butunle şen ana polıtıkayı sarsacak nıtelık ler taşıyacaktı Sayın Cumhurbaşkanı ıle özal arasında oluşan aynı doğrultuda sayılabUecek anlayış eksenıne rağmen demokratık kımı haklaryavoj yavaş ışlemeve başlıyordu Btiyuk tartışmalann ulke huzurunu bozacağına davalı "muşterek ılke "nın yavaş yavış sınırlan zorlanacaktı Ounu gelecek kamuoyunun duymadığı gerçekler ortaya dökulecek, ka muoyu gıderek uygulamalardakı sa katlıklan "huzur"adı altında kapa maya çalışan ıktıdann uzerındekı "bu hımaye örtusunu" kaldıracaktı Başkentın sıyasal kulıslennde ştm dılerde bu hazırlıklar gözetılıvordu özal'ın huzur gerekçesı ıle oldu bıt nlen sureklı benımsemeye çağıran tu tumunu son gunlenn deyımıvle del meye çalışan sıvasal guçlenn, gerçeklerı gundeme getırmeve uğraş \eren çabaları gunu gelecek, mev\elerını verecekrı Herhalde Turk sıyasetı açık ya da kapalı vontemlerle tepeden aşağnt gelen buyruklarla yönetılme dönemı nı aşma gunlenmn arefesındevdı (Baftarafı 2. Sayfada) Bugun sıze bu konuda aldığım bır kaç mektuptan parçalar sunmak ısiıyorum A U Ağrı Eğıtım Yuksek Okulu'dan bır grup oğrencı yazryor "Okulumuzdakı uygulamalarla Ataturk ılkelerı ve yonetmelıkler açıkça çığnenmekte, yönetıcılerın davranışları öğrencılerı tedırgın etmektedır Bazı öğretmenler tarafından cuma gunlerı yoklama yapılmamakta oğrencılerın camıye gıtmelerı teşvık edrimekte sınıfta bekleyen oğrencıler ıse duşman ılan edılmektedır Oğrencıler arasında ayrıcalıklar gunden güne artmaktadır Bır oğretmenın, ıdarece kendısıne bır lıste verıldığını ve bu lısteye göre değerlendırme yapması konusunda baskılar yapıtdığını söylemesı bır ömektır Bu, yanlı uygulamaların dışarıya yansıtılmaması ıçın korkutmalar yapılmaktadır Son sınıf öğrencısı 200 kışıden 53'unu önce, bır o kadarını da bütünleme sınavında atmak tehlıkesıyle karşı karşıya bırakılmakiayız Kendılerı gıbı duşunmeyenlen mezun etmemek düşüncesı vardır Duşunce ve Uygarlık dersınde Ataturk yerılıp Vahdettın övulmektedır" • Bu da Ticanılığın yenıden etkınlığe kavuştuğunu gösteren bır başka seslenış "Türkıye'de ılkokulu bıtıren ve kolej ımtıhanlarını kazanamayan Almanya'da çalışan bır karı kocanın çocuğunu güya yabancı dılle öğretım yapacağını vaat eden BOSTANCI'da bır özel okula kayıt yaptırmak ıstedım Okulun kurucusunun karısı olduğunu sonradan oğrendığım başortulu bır bayanla karşılaştım Benden kayıt ıçın sekız yuz bın lıraya yakın okul masrafını peşırt hem de MARK olarak ıstedıler Istenılen fahış parayı vermedım, kayıt yaptıramadım Oğrendığıme gore, bu paralar bır mılyon, ıkı mılyon şeklınde al altından kurucunun evıne gıdılerek verılıyor Ayrıca kurucunun orada bır marketı var Burada çalıştırdığı butün ışçılerı Tıcanı olup, daha öncelen Bozcaada'ya surulen Kemal Pılavoğlu'nun murıtlerı Şımdı de bu okul Tıcanı tankatına hızmet etmek ıçın yapılıyor, açriıyor ve paralar alınıyor Yanı soygun yapıhyor Özel okul ucretlerı serbest bırakıldı Ister yazdırın, ıster yazdırmayın denılıyor Kurucusu Tıcanı tarıkatının ılen gelenlerındenmıs Bunu Kadıköy de bılmeyen yok Bu okullar hıç kontrol edılmez mı'' Özel okul açılırken adamların daha once hangı zıhnıyete sahıp oldukları bellı değıl mı'? Böyle bır okula kım talebe verır'" * Bursa'dan F Erdoğan yazıyor "Çok oncelerden başlatılıp son gunlerde M Eğıtım Bakanı Vehbı Dınçerler tarafından belırgın hale getınlen Ataturk devrımıne karşı gırışımler, tum Atatürkçulerı uzuntunun ötesınde, rejıme guvensızlık çızgısıne getırmıştır Sızın ve Sayın Guventürk Paşa'nın etkılı uyarıları bızlerı bıraz tesellı etmekte, Ataturk devrımının savunucularının olduğunu gostermektedır Gonul ısterdı kı, Ataturk Cumhurıyetının koruyucuları bu sınsı yobazlaştırmalara anında mudahale ederek bızlerı uygarlık yolundan ayırmaya çalışan güçlere gereken dersı versınler Şu anda okutulan lıse tarıh kıtaplarında ayrımcı duşunceler ılerı sürulmektedır Bır örnek Anadolu'da yaşayan Turkmenlere Islam zor gelıyormuş, bunlar oruç tutmaz, namaz kılmazlarmış Bu Islam duşmanları Yavuz Selım tarafından kılıçtan geçırılmış Bunlar hakkında soylenecek çok söz varmış, ama terbıyesı musaıt değılmış yazarın Ayrımcılık yapan, Ataturk rejımını ortadan kaldırmaya çalışan bır suru yazar ve yayınevı, hatta devlet desteğındekı dernek ve kuruluşlar harıl harıl çaba harcıyorlar Çeşıtlı dernekler ve gazeteler bu yayınlan pazarlıyorlar En uzucü olanı bu çağdışı yayınlann ucuz fıyatlarla satılması ve her yurttaşın evıne gırmesı, laıklık ılkesını zedelemesıdır Daha da uzucu olan, bu manzarayı seyreden yetkılılerın sessızlığıdır" • Bahçelıevler'den H C yazıyor "Istanbul Bahçelıevler'de 9 daırelı bır apartmanda oturuyorum Beş daıre camı mudavımı, dort daıre değıl Ikı ay once bu dort daıreye aıt posta kutularına PTT aracılığıyla uzun zarflı, tam adreslı 4 ayrı mektup kondu Bın bana aıt Fotokopısını sıze gonderıyorum Bellı kı bu mektuplar camıye grtmeyenlere postalanıyor Sanıyorum her apartmanda bu ışlerle gorevlı muhbırler var Bu konu onemle uzerınde durmaya değer' HC'nın sözünu ettığı mektup 'Dın Kardeşınız ımzasını taşıyor, ışte bırkaç cumle 'Ahıret hayatı ıçın ne hazırladın, her an bu yolculuğa ıstesen de ıstemesen de cıkacağına gore kendını hazırladın mı 7 Aııenı çocuklarını uyardın m ı ' Mahalle camıını bır kere olsun zıyaret edebıldın mı'' Camı ımamının ısmını soyleyebılır mısın? Yoksa butun bunlarla öldüğumuzde cenazemıze geldıklerınde mı tanışmayı beklıyoruz? Hayır kardeşım, sen Musluman evladısın Buna fırsat verme camıye koş, saflarda yerını al " * Işte durum böyle Türkıye'de laıklığe karşı tutum ve davranışlar, vıcdan özgurluğunu kısıtlamaya çalışan eylemler almış başını gıdıyor Bakalım nereye kadar gıdecek (Baftarafı 1. Sayfada) nelttığımız sonılar ıle yamtlan şöy le Bakanlık çalışmalanm ınceteme>ı tamamladınız mı? EMİROGLU Devam edıyoruz tlk ızlenımlennız nedir? EMİROGLL Durum tespıtı ya pıyoruz Durum tespıtınden sonra gereken tedbırler alınacaktır lzlenen mllı egıtim politikasında onemlı bır değışıklık olmavacağı sovienebılır mı'' EMİROCLL Mılh eğıtım po lıtıkasının hedeflen anayasa ıle be lırlenmıştır Ayrıca Anavatan Partısı'nın programında ve hükUrnet programında da hsdefler var Ona göre yürüveceğız Başta musteşar olmak ıızere bakanlıkla bırçok gorevlı vekıl olarak çalışıyor. Vekâleten ataoanlar konu Ateşkes ^şimdîlik9 sürüyor (Baştarafı 1. Sayfada) göremedık Çünkü bız Beynıt'a ayak basmadan yanm gün önce yürürluğe gıren ateşkes, bu kez tutmuştu EMEL MİLtSLERİ Ancak, kampla havaalanı yolunu ayıran kumluk arazı, tam anlamıyla sıperler halıne dönüşmüş Burada EMEL harekeurun mıhslen ellen tetıkte beklemeye devam edıyor Ka mpın gınş noktalannda Sunye asken personelı ve Arafat'ın muhalıflenn den oluşan Fılıstınlı örgutlerın uye len ortak bır denetım gücü oluştur muş, ateşkesı uygulatıyorlar 35 bın kışının yaşadığı kamp aha hsı çoğunlukla FKÖ hden Yaser Ara fat yanlısı Ancak ış, EMEL ıle ça tışmaya gelınce, gerek Arafat yanlı lan, gerekse muhalıflen bır "Fdıstınb dayanışması" ıçınde ortak davran mışlar Buradakı ılk gözlemlere bakılırsa, çatışmanın bır sure sonra yenıden patlak vermesı kaçınılmaz. Buna ışa ret edenler, ıkı gunlük durgunluğu EMEL'mraücadeletaktığını değıştır mesıne bağlıyorlar Çunku dıyorlar, "EMEL, mayıs ve hazıran a>lannda Sabra ve Şatıla multecı kamplanndakı çarpışmalarda ağır asken kayıplara uğradı Burç FJBarajru, hem nufus. hem kapladığı alan ve hem de labırent gıbı sokaklan nedemyle kolay yutulacak lokma değıl Burada onulmaz kayıplar dogabüır Bu nedenle, en uvgun taktık, çatışmalan bır başlaüp, bır sondıırerek vtpratma savaşına donuşturaıek." Burç El Barajnı ve benzen çatış malar, daha genış bölgesel ve yerel stratejık durtulerden kaynaklanıyor Fılıstınlıler ve özelhkle Arafat, Lub nan'da yenıden sahnede bulunurlar sa, ülkenın en onemlı ıktıdar odağı halıne gelen ve ulkenın en buvuk mezhebımn sılahlı sıyası hareketı olan EMEL'ı gerı plana ıtecek Oy sa, bu mezhep ve EMEL bır olgu ola rak sahnede belırdı Bu yuzden ça tışma, gerek Lubnan'a ılışkın bır ık udar mucadelesı, gerekse taraflan ne denıyle bölgesel ve uluslararası sıva sı çağrışımlar, yaptıran özellıklere sahıp Unutulmamalı kı, bolgedekı en amansız çekısme şu sırada Lub nan'ı avucunda tutan Sunye ıle Ur dun'le bırlıkte uluslararası dıplomatık gınşımlen surükleyen FKO arasında SAGIMIZDA SABRA VE ŞATtLA Şu sıralarda savaşın teneffuse gır dığı Burç El Barajnı'yı ardımızda bı rakıp sahıle doğru kıvrılıyoruz Sa ğımızda huzunlu görtıntülenyle Sab ra ve Şatıla Uzaı've doğru ınerken dıreklerde yol boyunca Iıan bayrak lan ve Hızbullah'ın amblemlen Tüm Şıı semtlerınde, özelhkle Beyrut un guney banlıyolennde rastlanabılecek bır goruntu bu Nerede Şııler varsa orada EMEL ve Hızbullah var Bırı Lubnan realpolıtığıru, dığerı Iran se mpatısmı temsıl edıyor Ama EMEL urtışmasız olarak daha kuvvetlı Çunku Lubnan ve Beymt'ta artık geçerlı olan evrensel akımlar değıl, mezhep baglılıklan ve mezhep ıçı da yanışma Bu yuzden Şıılen ıktıdara taşıyan, Surıye'nın müttefıkı EMEL en kuvvetlı Şehrın merkezı sayılan Hamra ve çevresındekı semtlerde, bu mezhep bölünmesını çarpıcı bıçımde gözlu yonız Bu bölgeler Emel ıle yıne Sunye"mn müttefıkı olan Vehd Cunblat'ın ılerıcı sosyalıst partısı arasın da pay edılmış Ancak paylaşılama yan semtler, Dürzılenn sıvası temsıl cısı olan ılerıcı sosyalıst partı ıle EMEL arasında şıddetlı çarpışmala nn cerevan etlığı alanlar Beyrut'ta her zaman kaldığumz sokağın ıkı ya nı buyuk taş bloklarla çevrılmış Zı ra bızım bınanın yanı başında ılerıcı sosyalıst partının bır bürosu var NASIRCILAR DA. "Bızım sokaktan çıkıp, ıkı sokak öteye kıvrüdığımızda aynı manzara yı göruyoruz Orada da EMEL'ın bır bürosu bulunuyor Şehır merkezı böylece Şu Durzı çatışması ıçın bır muharebe alanı tkı üç gun öncesı ne dek süren çarpışmalarda Sunmler ve onların bır parçası olan Nasırcı lar da Dürzı saflanna katümışlar Bu güçler yerel ıktıdar tekelım EMEL'e vermek ıstemıyorlar Sunmlerın asıl sılahlı gucu mültecı kamplanndakı sılahlı Fılıstınlıler Bu nedenle Şıı EMEL ıle Fılıstınlıler arasında şeh nn varoşlannda patlak veren savaş, derhal şehır merkezını etkıhvor ve orada Dürzıler, arkalannda Suruuler, Şıüer karşı karşıya mevzıye guıyorlar BİR BAŞKA ÇAT1ŞMA MİHVERİ Bu arada değışmeven bır başka ça tışma mıhven, Muslumanlar ıle Hınstıyanlar arasında Gecelerı Yeşıl Hattm ıkı kesımmden taıaflar bırbır lenne top salvolan gönderıyorlar Ulkenın "patronu" Sunve'ye gehnce, ıplerını yakaladığı tum taraflan bır araya getırmeye çalışıyor Kımı zaman da kendı halıne bırakıvor Zıra, ışler çığnndan çıkınca herkes sıray la Şam'ın kapısuıı çalıyor Bır tanıdığımız, "Eski Beyrut üe yeaısı arasında nasıl bır fark otdugunu" sordu "Eskısı gıbı dedım Yalaız ba kez bıraz daha sonuk bıraz daha tatsız sankı" Ilave ettı "Ve umulsuz""Bolgedekı durum umulsuz kaldıkça, burası da 05 le kalacak Burası butun boigenın a>nasıdır"kar şılığıru verdım Çok doğru ' anlamı na gelecek bıçımde başparmağını yu kan kaldırdı ve ağzından herhalde tum Lubnanlılann duygularını van sıtan şu sözler dökuldu 'Butun meseie ışte burada. Yabancı gazetecıler gelıyor, hıçbırşey anlamıvorlar Neden Hınstıvanlaria Muslumanlar bırbırienm oldunıp duruvoriar dıye şaşkın sorular sonıyorlar Lubnan, kendısıne aıt değıldır Lubnan, boigenın yansımaadır Boigevı anlarsan, Lubnan'ı anlarsın ' Bu doğru Ama bolgeyı anlamak ıçın de, Lubnan'dan bölg e bakmak geıek Beyrut'tayız Ortadoğu'yu seyredı yorui. Gelir Vergisi (Baştarafı 1. Sayfada) sonda nasıl bir yontem ızleyeceksınu? EMİROCLU Daha o konuda gereklı tespıtlen yapmış değılım Fa kat şunu söyleyebılınm Teşkılatla nn daha düzenlı ve sıhhaılı çalışması ıçın bır organızasyon düzenlemesı yapacağım Yalmz personel rahat ol malı, rahat çalışmalıdır Gerek spor camıasında ve Mılh Eğıtım Gençlık ve Spor Bakanhğı'nda, gerekse mıl lı eğıtımde çalışan arkadaşlarım ra hat olsunlar dıyorum Peşın hükümlu değılım Hıçbır teşkılat, hıçbır şahıs, hıçbır yönetıçı hakkında peşın hukumlü değılım Hepsı ıle bırlıkıe çalışmayı, düzenlı, dısıphn Iı bır hızmet v ermeyı amaçlamakta yım Inşallah düzenlı ve dısıplınh bır çalışma ıle sorunların ustesmden ge leceğız Pazartesı gunü (bugün) tstanbul da sayın başbakanla bırlıkte bır ba sın toplantısı yapacağız Öbür sorularınızı orada göruşelım Bır konuda kışısel duşuncenızı ogrenebdır mıvız'' Osmanlı devtetı sıze gore teokratık bır devlet mıdır? EMİROCLL Laıklıkte ıkı ko nu var Bırıncısı hür düşünce ve vıc dan hurnyetı, ıkıncısı de dın ve devlet ışlenmn bırbınnden aynlması konusu Laıkhğın temelınde dın ve vıcdan hurnyetı vardır Osmanlı toplumu bu açıdan laık sayüabıhr Ancak bı lıyorsunuz, Osmanlı devietınde dın ve devlet ışlen bırlıkte vürutüluyor du Cumhuriyet ılkelen, çağdaş ılke ler bakımından da Ataturk'un koyduğu laıklık anlayışı, hem duşun ce ve vıcdan humyetım, hem de dın ve devlet ışlenmn bırbırınden ayrıl .nasını öngörmuştur Yaıu Turkıye Cumhanyetı'ndekı laıklık, osmanlı devletındekı laık nnsuriann devamı mıdır'' EMİROGLU Turkıye Cumhurıyetı'ndekı laıklık, Osmanulardakının daha tekamul etmış, daha köklü ve devlet ıdaresıne uygulanmış şekbdır Cumhunvette Ataturk'un koyduğu laıklık ükesı, Osmanhlarda mevcut olan hur duşunce, dın ve vıc dan hurrıyetının sevk ve ıdareye uygulanmış, tekamul etmış şeklıdır Bu bakımdan cumhurıyettekı laıklık ıl kesı daha ılerdedır Nükleer ler kabul edılerek Bakanlar Kurulu na gönderıldı Başbakan Turgut Ozal, Gelır Ver gısı'nde 1981 yılında yüzde 40 olan bırıncı dılım vergı oranımn 1985'te yüzde 25'e duştuğunu hatırlatarak "Artık vergı oranlannda daha fazla değışıkhge gıtmenın pek tnzumu olmadığını' vurguladı Malıye Ba kanlığı Gelır Vergısı ıle ılgılı dılımle n yukselten yedı ayrı alternatıf ha zıriadı Bunlar ıçınde yalışan genış kesımlen ılgılendıren bınncı dılım en onemlı karar konusunu oluştunıvor Halen, yılhk 1 mılyon lıraya kadar olan ııcret gelırlennde ucretlıler yuz de 25 vergı öduyorlar Hazırlanan al temaüflere göre, bır mılyon lırahk bu dılımın uv ıle beş mılvon lıra arasın da değışmesı ongoruluyor Başba kanlık Konutu ndakı toplantıda Ozal, "Vergı Unfelerını oyle bır degıştınn kı, ozellıkle dar gelırlıler açıMndan bır daha uzun sure bır ust gelır vergısı dılımıne geçılmesı soz konusu olmasın Lcretlılenn kuçuk mıktarlarda artmasından dolayı çalışanlar bır ust gelır dılımıne dahıl olarak daha vuksek bır vergı odemek zonında kalmasınlar" dedı Fıyat artışlan nedenıyle vıpranan vergı dılımlerımn halen uy, beş, on onbeş ve yırmıbeş mılyon lırahk yıl lık kazanç dılımlennde de benzer bı çımde tarıfe değışıklığı uzerınde ça Iışmalar yapıldığı bıldınhyor Vergı Usul Yasası ve kurumlar Ver gısı'nde de bazı değışıklıklerı öngo ren çalışmalann önumuzdekı hafta larda sonuçlandırılarak 1 Ocak 1986 tanhınde venı butçe ıle bırlıkte yu rurluğe gırmesı beklemyor "Amenkan hukumetınde >e NATO ıçınde savaş planlan ve stratejısı en onemlı sorunlar Hukumetm dışmda ıse bır nukleer savası engellemek ıçın nukleer suahlan ılk kullanmavı reddetme' konusunda açıklama yapümasına ılışkın onerıler tekrar dikkatlen toplamaya başladı Türkıye'de şımdıve dek gozlerden ve akıllardan uzak tutulan nukleer operasyon ve nukleer vıgınaga artık aynı dıkkatı voneltmek gerekır " Polıtıka Çalışmalan Enstıtüsu'nun Nukleer Sılahlar Araştırma Projesı nın Başkanı olan Wılİıam Arkın, daha önce de Amenkan sılahlan konu sunda vaptığı açıklamalarda Penta gon'u tedırgın etmıştı Arkın, hazı ran aymda çıkan "Nnklcer Savaş Alanian" adlı kıtabı da kaleme alan lar arasında bulunuyur Arkın ın \azısına gore ABD nın Turkıve de MX) nukleer sava> ba^ı gı var Bunlann '00 u uıaklardan aıılaıak bomba şeklınde "lazıda nukleer bombalann dorl ha\aalanın da bulunduruldugu btlırtılıvor Bu tıavaalanları Vlurttd, Erhak, Eskı şehır \e Balıkesır dekr Arkın a gore Turkne de levakkuz durumu" ^u anlama aelnor Ha \aalanlarındakı iKaklar barı> zama nında nukleer bomba \uklu olup Sovvetler Bırlmı ııdekı hedeflen \ur Tia\a hazır durumdalar Bovlecebu uvaklar Asrupa dakı Amenkan Cru ıse \e Pershınn 2 tuzelen ıle ABD dekı karadananlan tuzelerleavnı du rumda oluvorlar Arkın a göre ABD'nın Incırhk ussundekı faalıvetlen ıkı ulke arasın dakı 1980 tarıhlı Savunma lşbırhğı Anlasmasinın ımzaldnmjsından son ra onemlı ölçude arttı Ustekı uçak sayısı da 18'den 36 ya çıktı \V1ll1am Arkın neleneksel olarak Turkne dekı nukleer sılahların 'bu ulkenın N\TO )>ore\lerınt davanılarak haklı goslerıldıeını be lırtuor AiKak Vazar a aorı. ıe\ak ku/ du uııuınjakı deüiştkhun IKJ<nı Turkıve'nın ' Orladogu d j a.sken uu«rd!>> onlar ıçııı bır uıı u> olma (Baştarafı 1. Sayfada) konumundan kaynaklanıyor Arkın Türkıve'nın NATO'nun guney kanadımn savunmasında çok onemlı rol oynadığını belırttıkten sonra, ancak bu ülkenın Sovyetler Bırlığı ıle Ortadogu ve Afnka arasındakı en kısa vollan da denetım altında tuttuğuna dıkkatı çekıyor Arkın, yazısında şöyle dıyor "Tarkive'nin Ortadoğu'dakı ABD pianbuina dahıl edilmesı. gercı Turkler açıandan çok hassas bır konudur Ama asken planlamacılar Sovyetler Bırliğı üe çıkacak bır savaşın sadece NATO sınırian ıçınde kalmayacağının da bılıncmdedırler " öte yandan Ankara da, konuyla ılgılı çevrelerde Türkıye'de uçaklar tarafından atılan nükleer başhklar dışında ayn bır sınıf oluşturan ve top bataryalan üe atılan nukleer başlık lann yenılenmekte olduğu, ancak bu yenılemenın ' yukumluluklen avnı duzeyde Ktame ettırecek nıtelıkte duzenlemelerden ıbaret olduğu ' bıldırıldı Sağlanan bılgılere göre Turk ve Amenkan makamlan arasında Türk ıye'dekı 196O'lı yıllardan kalan de mode olmuş Honest John tıpı nuk leer batarvalann sökülerek bunlann 203 mm lık Hovvıtzerlerle değıştınl mesı konusunda anlaşmaya vanlmış bulunuyor Y edek parçaları nın bulunamavışı nedemyle kullanı lamaz hale gelen Honest John'lann 35 km'lık bır menzılı bulunmaktay dı Honest John ların verıne konul makta olan 203 mm lık Hovvıtzerler de 30 kılometre dolaymda bır men zıle sahıp olduklanndan, bu sılahla rın menzıl bakımından yeteneklenn de bır değışıklık söz konusu olmu vor Buraya kadar olan bılgıler Türk makamlarıncadadoğrulamyor Ay nı şekılde Turk Hava Kuvvetlerı'mn elınde nukleer bomba atabılecek şe kılde donatılmış F 4 ve F 104 tipı uçaklar bulunduğu bunların sayısı nın 70 dolaymda olduğu da yıne Turk makamlannta doğrulanan bıl gıler
Abone Ol Giriş Yap
Anasayfa Abonelik Paketleri Yayınlar Yardım İletişim English
x
Aşağıdaki yayınlardan bul
Tümünü seç
|
Tümünü temizle
Aşağıdaki tarih aralığında yayınlanmış makaleleri bul
Aşağıdaki yöntemler yoluyla kelimeleri içeren makaleleri bul
ve ve
ve ve
Temizle