Katalog

26 TEMMUZ 1985 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TÜRKİYE'den Dıracatta ilk altı ay: 3.6 milyar dolar ANKARA, (a.a.) 1985 yılının ilk yansında, Türkiye'nin ihracatı 3,6 milyar dolara yükseldi. Böylece, ilk 6 ayda gerçekleştirilen ihracat değeri, 1984 yılının eşdönemine göre 100 milyon dolar dolayında bir biiyüme kaydetti. 1984'ün ocakhaziran döneminde, ihracat 3 milyar 529 ırdlyon dolar olarak gerçekleşmişti. Devlet tstatistik Enstitüsü'nün ilk belirlemelerine göre, haziran " « ı ihracatı 600 milyon dolan buldu. Yetkililer, gümrük kapıla•y «nda fiş toplama işlemlerinin devam ettiğini, bu nedenle, haziran ayı ihracat değerinin daha da yükselmesinin beklendiğini belirttiler. 1984 yılının aynı ayında ise, Türkiye 521,5 milyon dolarlık ihracat yapmıştı. Kıırtarma paketi hazırlığı ENİS BERBEROĞLl ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Güç durumdaki şirketler ve bunlardan aJacaklı bankalar için yeni bir "kurtarma paketi" hazırlanıyor. Yaklaşık bir yüdır "müjdesi" verilen, güç durumdaki şiıketlerin kullanımına açılacağı bildirilen 300 miryon dolarlık Dünya Bankası kredisinin ön göruşmeleri Ankara'da sürüyor. Kredi göruşmelerini yürüten yabana uzmanlar, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarhğı yetkilileri yam sıra, bazı özel ve kamu bankaları yöneticileri ile de temasa geçtiler. Bankacılık çevreleri, asıl hizmet nedenleri yılhk "Türkiye Raporu" konulu olan yabancı uzmanların "Açılacak 150 milyar lira dolayındaki kredinin şirketlerin finansmanı yerine, banka kasalanna akmasT'ndan endişe duyduklannı belirtiyorlar. Dünya Bankası uzmanlanmn bu endişesi, Türk bankacıhk sektörü genehnde yanm trilyonu aşkın olarak tahmin edilen teknik deyimiyle, "tahsili gecikmiş alacak" kamuoyunda "batak krediler" olgusundan kaynaklamyor. Yabancı uzmanlar, açılacak kredilerle şirketlerin tekrar "ayaga kaldmlması"nı ve Başbakan Turgut Özal hükümetinin sık sık vurguladığı biçimde "re Güç durumdaki şirketlere 300 milyon dolar OSMAN ULAGAY EKONOMİ NOTLARI "Pembe" Tabloyla Çelişen "Kırmızı" Göstergeler KİT'ler yabancılara mı satılıyor? ANKARA (ANKA) özal hükümeti tarafından özelleştirilmesi hedeflenen KİTlerin satışında ağırlık, yabancı sermaye ortaklıgına kayıyor. Bu konuda "gerçekleşebüiriik" etildünü yapacak ve KİT satışmda hükümete danışmanlık yapacak yabancı fırmanınseçimide başbakanhğın onayına sunuldu. Işe taiip olan yabancı firmaJar arasında bir Amerikan fırmasının en ucuz tekHfı sundugu belirlendi. KİT satış etüdünün fbunsmuu için Dünya Bankası 2 milyon dolar dolayında bir imkân sağlamış bulunuyor. Bu imkân, daha önce KlT'lerin kullanımına Devlet Yatınm Bankası aracıhğıyla acılan, ancak kuUanılmayan bir kaynağın transferiyle yaratılacak. 3 0 0 milyon dolarlık kredinin göruşmeleri için Dünya Bankası uzmanları geldi ve görüşmelere başladılar. Uzmanlar, "şirketlerin rehabilitasyonu" için verilecek kredilerin, "donuk kredi" sorunu olan bankalar tarafından dolaylı olarak kullanılması olasılığından endişeli. habilitasyonu"nu amaçlıyor. Ancak bu şirketlerden alacaklı bankaların, şirketlere tanınan yeni kaynaklara el koymalanndan çekiniliyor. "KURTARMA PAKETİ" Dünya Bankası'ndan gelen yabancı uzmanlarla görüşen ve adının açıklanmasını istemeyen bir banka yöneticisi, uzmanların soruna yaklaşırnını şöyle anlattı: "Sık stk tngilizce olarak Rescue Package (kurtarma pakedi) deneyimini kullandılar. Son derece esnek bir tutum içinde göztiktüler. Donuk krediler sorununa objektif bir çözüm aradıklannı söylediler. Ozellikle kamu bankalanyla yunittükleri temaslarda ikna edilmişler gibi geldi bana." Türkiye Sınai Kalkınma Bankası aracıhğıyla kullandınlacak kredinin banka alacaklanna gitmemesi için bankacılarla yapılacak görüşmelerin önümüzdeki haftalarda "Teknik deUylara inilerek" sürdürülmesi bekleniyor. KARARNAME GENİŞLERSE Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bir süreden beri üstünde çalıştığı bir kararname taslağıyla, "ibtisas kredisi" açan bankaların kaynak yönünden rabatlatılması amaçlanıyordu. Kararname, ihtisas kredilerine aynlan kaynaklann, yani banka meyduatının, 1 Haziran 1982 tarihinden önce olduğu gibi mevduat munzam karşılıklanndan muaf tutulmasını ongöruyor. Bankaların Merkez Bankası'na topladıklan mevduatın bir bölümünu yasal karşılık olarak yatıı ması anlamına gelen "mevduat munzam karşüıkları"nda bir indirime gidilmesi "ihtisas kredisi" açan bankalar için yeni kaynak yaratacaktı. Sadece, Denizdlik Bankası'nın nakliyat, Emlak Kredi'nin konut yapımı Halk Bankası'nın esnaflara yönelik" "İhtisas kredileri"ni kapsayacak biçimde yürürlüğe girmesi beklenen kararnamenin "donuk krediler"i de kapsayacak şekilde genişletiimesi düşünülüyor. Kararname, Hazine çevrelerinin henüz "flkir birngT'ne varamadıkları bu yeni görüş doğrultusunda biçimlendirüirse, devlet, bankaların alacaklı olduklan şirketlerin borçlannın bir bölümünü üstlenmiş olacak. Buna bir örnek vermek gerekirse, bir banka topladığı mevduatın yeni uygulamayla yüzde 20, geçmiş dönemde yüzde 35'lik bölümünü Merkez Bankası kasasına yatırmak zorunda. Aynı banka bir şirketine açtığı kredinin geri dönmediğini kanıtlarsa, bu kredi rakamı kadar ki mevduatının yasal karşılığını Merkez Bankası'na yatırmak zorunluluğundan kurtulacak. Dolayısıyla Hazine şirketin banka borcunun yasal karşılık oranı kadar ki bölümünü, "donuk kredi" banka kasasına girinceye kadar üstlenmiş oiacak. Türkiye ekonomisine yön verenler daha bir hafta on gün önce, ekonomide her şeyin yolunda gittiğini iddia ederek son derece "pembe" tablolar çizdiler. Bu pembeliğin ılık rüzgârına kapılıp ekonominin rayına oturduğu sonucuna varanlar, yorunrvlar döktürenler de oldu. Ekonominin gidişatını değerlendirmek için son birkaç ayın fiyat göstergelerine ya da ihracat rakarnlarına bakmanın yeterlı olmadığını düşünenlerin kaygıları ise 1985 yılının ilk yarısma ilişkin önemli göstergeler,belli oldukça azalmıyor, artıyor. Ozellikle bütçe göstergeleriyle parasal göstergeler, ekonominin ve enflasyonun geleceği konusunda "pembe" tablolar çizmeyi zorlaştırıyor, tersine "kırmtzı" uyarı sinyalleri veriyor. Önce bu yılın ilk yansında yanm trilyon liraya dayandığı anlaşılan bütçe açığına bakalım. Geçen yılın ilk yansı sonunda 133 milyar lira gelir fazlası verdikten sonra yıl sonunda resmen 444 milyar lira açık veren bütçenin bu yılın ilk yarısındaki acığının 450500 milyar lira olacagı tahmin ediliyor. Daha da kaygı verici olan yanı, bütçe acığının vergi gelirlerinde sağlanmış olan hatırı sayılır artışa karşın hızla büyümüş olmasıdır. Vergi gelirlerinin arttırılması konusunda gösterilen çabalar ilk meyvelerini verirken bütçe harcamalarının anormal boyutlarda artmış olması, vergi gelirlerinin bütçe harcamalarını karşıtama oranını da düşürmüştür. Bütçe harcamalarıiçinde iç vedışborçlariabunların faizlerinin ödenmesi için ayrılan payın giderex buyüdüğü ve bütçenin yaklaşık dörtte birini alıp götürdüğü anlaşılmaktadır. Bunun dışmda hangi harcama kalemlerinin toplam harcama rakamlarını şişirdiğini bilmiyoruz. Ancak gerek borç ödemeleri gerekse diğer harcama kalemlerinde ciddı kısıtlamalara gitmenin, mevcut politik dengeler içinde kolay olmadığı görülmektedir. Bu yıl yüzde 50'nin üzerinde artmış görünen vergi gelirlerinin artış sınırına yaklaşmış olduğu da düşünüldüğünde bu yılın bütününde geçen yılki rakamın çok üstünde bir "resmi bütçe açtğı" ile karşıtaşmamız sürpriz olmamalıdır. Büyük bütçe açıklarının yüksek faizleri ve enflasyonu beslediği, açıkları finanse etrnek için başvurulan yollann da özel sektörü giderek daha fazla rahatsız ettıği bir gerçektir. Odalar Birliği Başkanı Ersin Faralyalı, önceki gün basınla yaptığı söyleşide bu noktaya değinmiş ve "Devlet iç borçlanma yoluyla bizim kullanacağımız fonlara el atıyor" diyerek kaygısını dile getirmiştir. öte yandan, Keban ve Oymapınar gelir ortaklığı senetlerinin ilkon beş günlük satış süresinde, hayli yoğun reklama rağmen tasarruf sahibinin ilgisini ve parasını çekmemiş olması, devletin iç borçlanma olanaklarının da bir sınırı olabileceğini düşündürmektedir. iç borçlanma olanaklarının tıkandığı gün bütçe acığının para basmaktan başka çaresi kalmayacaktır. 1985 yılının ilk yarısına ilişkin parasal göstergeler de böyle bir gidişatın sanki ilk işaretlerini verir gibidir. "Sıkıpara politikası" izlendigı söylenir ve piyasada "parasızlık" şikâyeti sürerken, bu yılın ilk yansında tüm parasal göstergeler geçen yılın ilk yansına oranla çok daha hızlı bir artış göstermiştir. Emisyon hacmi geçen yıl yüzde 11, bu yıl yüzde 22; rezerv para geçen yıl yüzde 15, bu yıl yüzde 21; geniş tanımlı para arzı M2 geçen yıl yüzde 19, bu yıl yüzde 25 büyümüştür. Geçen yılın ilk yansında yüzde 4 azalan Merkez Bankası kredileri bu yılın ilk yansında yüzde 28 artmıştır. Hangi parasal göstergeye bakarsak bakalım 1985 yılının ilk yarısındaki artış hızı 1984 yılı hızının üzerindedir. ANKA ajansının hesaplamasına göre bu yıl parasal göstergelerdeki reel artışlar da geçen yılın rakamlannın üzerindedir. Enflasyonla parasal göstergeler arasında çok yakın bir ilişki bulunduğunu iddia eden ve bunu pohtikasının temel taşı yapmış olan bir hükümetin, bir yandan bu rakamlara bakarken, diğer yandan "enflasyon sorunu çözümlendi" havasına girmesini anlamak kolay degildir Parasal genişlemenin üç ila altı ayiık bir zaman gecikmesiyle fiyat göstergelerine yansıdığı tezini savunanlar, parasal göstergelerdeki bu kaygı verici gelişmeyi yıtın son ayiarındaki yeni bir enflasyonist dalganın işareti saymaktadırlar. Gerek bütçe göstergeleri gerekse parasal göstergeler, ekonominin ve enflasyonun geleceği konusunda "pembe" tablo çızenlerin biraz erken davranmış olabileceklerini düşündürmektedir. Domatesin ve sebzenin bolluğu son aylarda fiyat göstergelerınin aşağı çekilmesine olanak vermıştir. Ancak önemli göstergelerin salça kırmızısı renk verdığı unutulmamalıdır. Kuru incir ihracatçısında selofan endişesi İZMİR, (Cumhuriyel Ege Börosn) Sümerbank'ın üretime başlamasıyla birlikte bir süre önce durdurulan selofon kagıdı ithalab konusu, incirde ihracat döneminin yaklaşmasıyla birlikte tekrar gündeme geldi. Ihracatçılar, "Bir tek bu kâgıdın ithalatının yasaklanması, Tnrkiye'nin tüm iocir ihracaümn düşmesine neden olur" dediler. Sümerbank tarafından üretilen selofon kâğıtlannın öncelikle ithal edilene oranla daha pahalı olduğunu vurgulayan ıhracatçılar, "Üsteüi selofonlann kalitesi ithal edilenle kıyaslanamaz" görüşünü savundular. Alpaslan Beşikçioğlu Türkiye Kuru Meyve Ihracatçılan Birliği Yönetim Kunılu Başkanı Atpasian Beşikçioglu, "Bizim 1200 liraya ithal ettiğimiz selofonlan Sümerbank 2 bin liraya saüyor. Üstelik mab hemen de teslim etmiyor. Beklemek zonında kalıyoruz" dedi. Reel üretim artışı °7o 16.1'den °7o 4.7'ye düştü Istanbul itnalat sanayii yavaşladı ISO raporuna göre bu yılın ilk üç ayında 723 milyar liralık üretim yapan Istanbul Imalat Sanayii bunun ancak 681 milyarlık bölümünü satabildi. Ekonomi Servisi Istanbul buyük imalat sanayiinde geçen yılın ilk üç ayında yüzde 16.1 olarak gerçekleşen reel üretim artışı bu yılın eşdöneminde ancak yüzde 4.7 oldu. Geçen yıhn diğer çeyreklerinde de Istanbul büyük imalat sanayiinde reel büyüme hızı sırasıyla yüzde 9.3, yüzde 9.9 ve yüzde 12.7 olmuştu. Istanbul Sanayi Odası'nın konuyla ilgili raponında reel üretim artışında gözlenen bu gerilemenin en önemli nedeninin 1984 yılının ilk üç ayındaki üretim büyümesinin büyüklüğü olduğu belirtildi. Istanbul büyük imalat sanayiinin 1985'in ilk çeyreğindeki buyüme hızı bir yıl öncesinin aynı dönemine göre yavaşlarken, bazı alt sektörlerde ise büyüme değil, küçülme görüldü. Otomotiv sanayiinde yüzde 6.5; taşa toprağa dayalı sanayide yüzde 5.4; kimya, petrol ürünleri ve plastik sanayiinde yüzde 0.6; gıda, içki ve tütün sanayiinde yüzde 0.4; diğer imalat sanayiinde ise yüzde 17.4'lük reel üretim gerilemeleri olduğu saptandı. Istanbul imalat sanayiinin büyüme hızı 1985'in ilk çeyreğinde belirgin bir yavaşlama gösterirken, konuyla ilgili İSO Rapcru'na İSO Yönetim Kurulu Başkanı Nurullah Gezgin tarafından yazılan önsözde, 1985 yılı milli gelir hızına da değinilerek şöyle dendi: "1985 yıhnda imalat sanayii dışındaki sektörlerin (milli gelire) katkı paylannın artmasını beklemek gerekir. Zira, 1984 yüında olumlu bir değişime giren bu sektörlerin 1985 yılında daha iyi bir çerçeveye kavnşması mümkündür." İSO raporunda, sanayide kapasite kullanımının tartısız yüzde 61.2, tartılı yüzde 73 dolayında kaldığı, kapasite kullammını sınırlayan nedenkr arasında ise "talep yetersizligi"nin diğer nedenlerin çok önünde birinci sırayı aldığı görülüyor. İSO raporuna göre, 1985 yıhnın ilk üç ayında toplam 722.8 milyar liralık üretim gerçekleştiren Istanbul büyük imalat sanayii, bunun ancak 681.3 milyar liralık bölümünü satabildi, 41.5 milyar liralık bölümü ise stoklara eklendi. Tahvil ihalesinde faiz düşüyor ANKARA (a.a.) Hazine ve Dış Ticaret MüsteşarhğTnın 9. naftayı bulan ihaleli tahvil satışında ortalama faiz bu hafta da yüzde 51'in iistüne çıkmadı ve yıllık yiizde 50.73 olarak belirlendi. Böylece, son üç haftadaki eğilim değişmedi. Geçen üç hafta boyunca satışa çıkartılan 5O'şer milyar liralık tahviller sırasıyla yüzde 50.66, yüzde 50.88 ve yüzde 50.82 faizle satılmıştı. Alınan bilgiye göre, Hazine, bu haftaki 50 milyar Uraük devlet tahvili için sunulan 62.3 milyar liralık tekliflerden yüzde 50.38 ve yüzde 50.95 faizli olanları kabul ederek, tahvillerin tümünü satü. Tahviller, l'i kamu ve 7'si özel banka olmak uzere 8 bankanın yanı sıra, 1 borsa bankeri ve öteki tüzel kuruluşlar arasında paylastınldı. Suudi Arabistan'ın dediği oldu OPEC petrolü 40 cent ucuzladı nünde üretim kotalarımn yeniden belirlenmesi konusu eylül toplantısına bırakılmış ve böylelikle toplantının baştan çıkmaza girmesi önlenmişti. Suudi Arabistan'ın bazı petrol türlerinde fiyat indirüni önerisine başlangıçta yüksek graviteli hafif petrol üreten Afrikalı OPEC üyeleriyle (Cezayir, Nijerya, Libya ve Gabon) Birleşik Arap Emirlilderi ve Iran karşı çıkrnışlardı. Fiyat indirimi yapılan düşük graviteli ağır petrolü, başta Suudi Arabistan olmak üzere Kuveyt ve tran üretiyor. lran'ın öneriye karşı çıkış nedeni ise, fiyat indirimi yerine Suudi Arabistan'ı üretimini azaltmaya zorlamak amacını taşıyor. Ekonomi Servisi Petrol Ihraç Eden Ülkeler örgütü OPEC'in, Viyana'daki yaz dönemi toplantısında tartışmah geçen 4 günün sonunda fiyat indirimi konusunda anlaşma sağlanabildi. Ancak anlaşma, oybirliğiyle değil, çoğunlukla sağlandı. OPEC'e üye 13 ülkeden Iran, Libya ve Cezayir, bazı tür ham petrol Hyatlarımn indirilmesine ilişkin anlaşmaya ret oyu verdiler. Suudi Aıabistan Petrol Bakanı Ahmet Zeki Yamani'nin önerisi üzerine 10 üyenin onayıyla sağlanan anlaşma bugün varili 26,5 dolardan satılan düşük graviteli ağır petrolde varil başına 50 sent, varili 27,4 dolardan satılan orta graviteli ham petrolün varilinde ise 20 sentlik fiyat indirimini öngörüyor. Anlaşmaya göre, en kaliteli petrol olan yüksek graviteli hafıf petrolün varüi eskiden olduğu gibi bundan böyle de 28 dolardan satılacak. OPEC petrol bakanlannın tartışmalar nedeniyle sık sık ertelenen toplanüsının daha ilk gü ÜF'ııin Türkiye raporu ohımsuz ANKARA, (ANKA) Kısaca IIF olarak tanınan Institute of, Internatiooal Finance adlı bir yabancı finansman enstitüsü, Türkiye'nin ekonomik performansıru kuşkulu ve gölgeli gösteren bir ülke raporunu, üyesi bulunan 185 yabaucı bankaya gönderdi. IIFin Türkiye raporunda, enflasyonun yıllık düzeyinin yüzde 50'lerde scyretmesi, işsizük oranının Batı dünyası ortalamasırun iki katını bulmasına dikkat çekiliyor. Bu arada bütçe acığının ulusal gelirin yüzde 5'ini aşması yanında dış ticaret acığının, 3 milyar dolarla taşınması güç bir yük oluşturduğu öne sürülüyor. Halen dış borçlarım gelişme yolundaki ülkeler arasında en düzenli ödeyen ülkelerin başında gelen Türkiye'nin bu performansımn da gelecek dönem için aynen devam edip edemeyecefi tartışma konusu yapüıyor. Iran, Libya ve Cezayir'in ret oyu kullandıkları anlaşma, düşük graviteli petrolün varilinde 50 cent, orta graviteli petrolün varilinde 20 cent indirim öngörürken, yüksek graviteli petrolün varil başma 28 dolarlık fiyatma değişiklik getirmiyor. Kula Mensııcat'ın iflası onaylandı İZMİR (THA) lzmir'in en eski işletmelerinden"biri olan Kula Mensucat A.Ş.'nin iflası mahkeme kararıyla onaylandı. Izmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi, Kula Mensucat'ın iflasım kararlaştırırken, kuruluşun işçisine ve çeşitli kuruluşlara toplam 10 milyar lira borcu bulunduğu belirlendi. SİRJgTLERDCH HABEBtER ULÜSLARARASI'NDAN YAPI KREDİ'YE BİR TRA.NSFER DAHA Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası Genel Müdür Yardımcılanndan tlhan Nebioğlu'nun Yapı Kredi Londra Temsilciliği'nin başına atanmasından sonra, Uluslararası'run bir başka Genel Müdür Yardımcısı olan Haluk Dayıgil de Yapı Kredi Genel Müdürlük Dış Işler Müşavirliği'ne getirildi. Kanada ve ABD'de Royal Bank Of Canada'da yöneticilik görevlerinde bulunan Haluk Dayıgil lngilizce ve Almanca biliyor. DEMİRBANK, SERMAYESÎNl 2 MlLYARA ÇIKARDI Demirbank sermayesLni 2 milyar liraya çıkardı. Demirbank Genel Müdürü Nuri Çıngülıoglu, yeni Bankalar Yasası'nın getirdiği haktan yararlanarak gayrunenkullerini satışa çıkardıklannı ve sağlanan parayla sermaye artünmını gerçekleştirdiklerini bildirdi. BMAV'NİN TÜRKİYE'DEKİ SATIŞ ÖRGÜTÜ GENİŞLİYOR Bonısan'ın Alman BMW firmasıyla ortaklasa kurduğu Borusan Oto'nun Istanbul'daki ilk 2 resmi bayii faaliyete geçti. Levent'teki Araç Ticaret ve Kadıköy Çiftehavuzlar'daki Kosifler şirketlerinin BMW satıcılan olarak faaliyete geçmeleri dolayısıyla düzenlenen törenlere Borusan ve BMW'nin Almanya'dan gelen yetkilileri katıldı. Süpermarketçüikte holding rekabeti Süpermarketçiliğe ilk giren Koç Holding'in tstanbul'un çeşitli semtlerine yayılmış 28 Migros mağazası 1984'te 17 milyar liralık ciro yaptı. Demirören Grubu'na ait Ankara Pazarlan, 1.8 milyar liralık 1984 cirosuna karşılık bu yıl hızlı bir atakla yeni şubeler açma ve büyüme çabasında. Son dönemde pek çok yeni faaliyet alanına giren Toprak Holding ise çok katlı süpermarketçiliği deniyor. FARLK BESKİStZ Bakkaların ardı ardına kepenklerini indirdiği, buna karşılık süpermarketçiliğe ilginin özelükle KDV uygulamasından sonra her geçen gün arttığı ülkemizde, holdinglerarası rekabetin bu alanda da kızışmakta olduğu gözleniyor. Süpermarketçiliğe tam 31 yıl önce Migros mağazalanyla ve devlet ortakhğıyla giren ve bu alanda ilk olmamn avantajlannı uzun yıllar yaşayan Koç Holding, 12 yıl önce Ankara Pazarlan ile bu alana giren Demirören Grubu'nu karşısında bulmuş, ancak bu rekabet bugüne değin sınırlı ölçüler içinde kahmştı. Orneğın 1984 yılı sonu cirolarına bakıldığında, Migros mağazalarrnın 17 milyar liralık toplam cirolannın, Ankara Pazarları'nın 1,8 milyar liralık cirosuna oranla 10 kat daha büyük olduğu görulüyordu. Ne var ki, piyasalarda her geçen gün büyüyen nakit sıkmtısı ve halkın süpermarketlere artan ilgisi sonucu Demirören Grubu, son dönemde birçok semtte Ankara Pazarları'na yeni şubeler ekleme ve piyasaya daha fazla girmeyolunu secerken, kâğıttan seramiğe son yı 1larda pek çok sektöre giren Toprak Holding de geçen yıl süpermarketçiliğe başladı. Ancak Toprak Holding'in bugün sayıları 3'ü bulan süpermarketleri, daha çok Avrupa' DÖVİZ KURLARI Mefkez Bankası kendı işlemlen ıpn dolann alış kurunu 530 85 lira olarak beüriedi Dövizin Cınsı 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 İsveç Kronu 1 İsvıçre Frangı 100 İtalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dirtan 1 Sterlin 1 S.Arabistan Rıyali Döviz Alış 530.85 375.58 26.40 185.35 9.21 60.95 164.71 63.35 226.81 27.75 221.85 1763.59 748.23 145.44 Döviz Satış 536.21 379.37 26.67 187.22 9.30 61.57 166.37 63.99 229.10 28.03 224.09 1781.40 755.79 146.91 Efektif Efektif Alış Satış 530.85 541.47 356.80 383.09 26.40 26.93 185.35 189.06 8.75 9.39 60.95 62.17 164.71 168.00 63.35 64.62 226.81 231.35 26.36 28.31 210.76 226.29 1675.41 1798.86 748.23 763.19 138.17 148.35 ÇAPRAZKUR 1 ABO DOUVRI 2.8640 8.7095 3.2229 2.3405 1912.97 239.28 3.6499 1 Sterlin BAIman Markı Fransız Frangı Hollanda FlOfinı Isvıçre Frangı halyan üreti Japon Yeni S.Arabistan Rıyali 1 4096 ABD Dolan AUINGÜMÜŞ AUŞ Cumhuriyet Resat 24 ayar külçe 22 ayar bılezık 900 ayar gumuş 38.700 39.000 5.820 5.230 105 SATIŞ 38.900 39.500 5.840 5.650 107 DUNYA'Uan ABD'de yılhk enflasyon yüzde 2.7 dtizeyinde WASHINGTON (ANKA) Birleşik Amerika'da "enfUsyon" diye bir sorun kalmadığı bildiriliyor. Ülkede yayımlanan son tüketici fıyatları endeksi, haziran ayında tüketici fiyatlannın binde 2 oranında bir arüş kaydettiğini gösterdi. Tüketici fıyatları, mayıs ayında binde 2, nisan ayında binde 4 ve mart ayında binde 5 oranında artmıştı. Böylece, haziran ayının sonu itibanyla Birleşik Amerika'da enflasyon yüzde 2.7 düzeyinde seyrediyor. Marketlerden ahşveriş yapmak, ev hammlan için oldukça kârlı. Hem her htediklerini kolaylıkla bulabiliyorlar hem de yaptıklan aüşveriflerden fatura aup vergi iadesinden yararlanabiliyorlar. daki "department store" türünde ve gıdadan elektrikli ev araçlarına dek pek çok ürünün bir arada satıldığı çok katlı süpermarketler. Süpermarketçihkte holdinglerarası kızışan rekabete rağmen, üç firmanın hitap ettikleri müşteri kitleleri ve konuya yaklaşımları birbirinden farklı. örneğin bugün Istanbul'da sayıları 28'i bulan Migros mağazalannda satılan mallarm çeşit ve kaliteleri, semtlerin genel gelir düzeylerine göre farkhhklar gösteriyor. Varlıklı semtlerdeki Migros mağazalannda diğerlerine oranla daha kaliteli ve dolayısıyla daha pahalı gıda maddeleri satılıyor. Buna karşıhk, Ankara Pazarları daha seçkin bir müşteri kitlesini hedef alarak, yeni şube açacağı semtleri de ona göre seçiyor ve mahnın kitlesini bir mağazadan diğerine değiştirmiyor. Ankara Pazarları Genel Müdürü Yıldırım Demirören de, bu saptamayı doğruluyor ve "Biz, bazı mallarda Migros'a oranla daha pabalı olabiliriz. Çünkü daha seckin bir müşteri kitlesi Süpermarketçüikte rakamiaria üç firmamn yapılan Fırma adı Migros Ankara Pazarlan Toprak Gıda Pazarlan Şube sayısı 28 16 3 Ciro 1984 198S (Hedef) 17 milyar 26 milyar 1,8 milyar 7,5 milyar 0,9 milyar 3 milyar Gerçekieşen (S ayda) 10 milyar 2,6 milyar 1,2 milyar T.C. ZtRAAT BANKASI 26 TEMMUZ 1985 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI Uret için savcılık soruşturması MtLANO, (a.a.) Milano Bassavcıhğı, İtalyan Lireti'nin geçen cuma günü döviz borsalannda önemli oranda değer kaybetmesinin nedenlerini ortaya çıkartmak için soruşturma açtı. Savcılık, liretin ani düşüşüne döviz borsasında bir yolsuzluğnn yol açıp açmadığını soruşturacak. İtalyan Lireti cuma günü dolar karında yiizde 19.6 oranında değer kaybederek 1840 liretken 2200 .etten alacı bulmuştu. 1 dolar bugün borsalarda 1912 liret oldu. Italya Hazine Bakanı Giovanni Goria, dün yaptığı konuşmada, Merkez Bankası'nın uyarısına rağmen Devlet Petrol Şirketi ENl'nin emriyle bir bankerlik kuruluşunun 120 milyon dolar satın almasının liretin ani değer kaybına yo' açtığını hatırlattı. Ekonomi Senisi Japon Hava Yollan 19861990 döneminde gerçekleştinneyi düşündüğü 4 yılhk büyume planı çerçevesinde, aktarmasız LondraTokyo seferleri uygulamasmı yakında başlatacak. Böylece LondraTokyo uçak yolculuğu süresinin epey azalacağı belirtiliyor. Japon Hava Yollan nonstop TokyoSibirya, TokyoParis uçak seferleri uygulamasını 1987 yıhnda gerçekleştirecek. JaponyaAvrupa arasında yapılacak uçak seferleri için Boeing 747 tip yolcu uçaklarının kullanılacağı bildiriliyor. DÖVİZİN CİNSİ 1 ABDDOLAM 1 AVUSTnALYA D 0 U M 1 AVUSTURYA ŞİÜNİ 1 BATI ALMAN HARRI 1 BELÇİKA FRANfil 1 OANİMARKA KRONU 1 FMNSIZ FRAN6I 1 H0UANDA F l D R M 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRAN6I 100 İTALYAN LİRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAN RİYAÜ DÖVİZ AUSTL 530.95 375.54 26.50 185.57 9.26 51.69 60.95 164.81 63.35 226.81 27 75 221.85 393.50 1763.55 63.78 748.21 145.44 SkTISTL 536.21 379.26 26.76 187.41 9.35 52.20 61.55 166.44 63.97 229.06 28.02 224.05 397.39 1781.02 64.41 755.62 146.88 EFEKTİF AUSTL 530.95 356 76 26.50 185.57 8.79 51.69 60.95 164.81 63.35 226.81 26.36 210.76 373.82 1675.37 60.59 748.21 138.16 SAT1STL Aktarmasız LondraTokyo seferleri ne hizmet veriyonız. Bizde kaliteli hizmet, kaliteli mal esastır" diyor. Yıldırım Demirören, bugün 16'ya ulaşan şube sayısını daha da arttırmayı amaçjadıklannı, ancak süpermarketçiliğe uygun bina bulmakta zorluk çektiklerini dile getiriyor. Süpermarketçiliğe geçen yıl giren ve bugün 3 şubesi bulunan Toprak Gıda'nın Muhasebe Müdürü Ahmet Toran da, şube sayısını hızla arttırmak istediklerini, ancak uygun yer bulmakta zorluk çektiklerini belirttikten sonra, Toprak Gıda'nın diğerlerinden farklı olarak sadece gıda ve temızlik maddeleri değil, manifaturadan kırtasiyeye, sıhhi tesisat malzemelerinden elektrikli ev araçlarına dek pek çok malı bir arada sattığını vurguluyor. Ahmet Turan, "Bu alanda potansiyel büyüktür. Şu anda katı rekabet koşullan fazlasıyla >ok. Bu pazar, bugun faaliyette olan firmalann tümüne yeter" diyor. Migros Genel Müdürü Uğur Çatbaş ise göruşlerini şoyle dile getiriyor: "Rekabetin olduğu yerde rehavet >oktur. Biz, müşterilerimize en iyi hizmeti veriyonız. Türkiye'de çok zor kazanılan para, çok kolay harcanıyor. Biz, zor kazanılan paranın bilinçli olarak harcanmasım istiyonız. Muşteriler, bizim en iyi denetçilerimizdir. Bizim için birinci planda olan iyi ve ucuz •izmettir" diyor. 546.82 386.76 27.29 191.12 9.53 53.23 62.77 169.74 6524 233.59 28.57 228.48 405.26 1816.26 65.68 770.57 149.78 1 ZtRAAT BANKASI "Gncune i i l "