Katalog

ŞİİR HER ZAMAN... Cahit Külebi kelebek Yayınları, Ankarc. Cad 99, Cağaloglu/lstanbul Cu m hu r iyet 62. Yıl; Sayı: 21881 Kurucusu: Yunus Nadi CUMHURİYET YOLUNDA Yunus Nadi 193O'lu yıHart yansttan yazılar 500 lıra. Çagdas Yayınlan * * 100 T L . <KDVdM> 26 Temmuz 1985 Cuma Harç vurgımu Sıcağı sıcağına tepki PARA NEREDEN GELİP NEREYE GİDİYOR? Jİ» YÖK Başkanı'nın açıklamasına göre geçen yıl toplanan harç miktarı, 8 milyar 694 milyon 187 bin lira. YÖK, geçen yıl da bütçeden 150 milyar liralık bir ödenek aldı. Gelecek yıl için ise 360 milyar lira isteyecek. 2 . YÖK'e, bu yıl yapılan üniversite sınavına girenlerin yatırdıkları paralardan 2 milyar 854 milyon 811 bin lira aktanldı. 3 . Yasaya göre, "Harç Fonu"nda toplanan paraların, "Universiteierin beslenme, ulaşım, sosyal kültürel faaliyetler, barınma" gibi yerlere harcanması gerekiyor, ama üniversite öğrencilerine bu tür "hizmet"lerin sunulup sunulmadığı oldukça tartışmalı. ANKARA, (Cumhuriyet Büroso) YÖK Başkanı Prof. thsan Dogramacı ve Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanı Vehbi Dinçerler'in "Geçen yılki harçlar yeterli" biçimindeki açıklamalannın ardından Bakanlar Kurulu'nun yükseköğrenim harçlannı ani bir kararla yüzde 100 arttırması, yükseköğrenim yapmayı bir "para sonınu" haline getirdi. Buna ek olarak, Bakanlar Kurulu, öğrencilerin geçen yıl yükseköğrenim harçlanm karşılamak amacıyla YurtKur'dan aldıkları harç kredisi uygulamasına bir yenilik getirdi. Buna göre, bu yıl öğrenciye verilen krediler, ancak toplam harcın yansıru karşılayabilecek. Kararda, harçlann ilk yansının nakit olarak ödenmesi zorunlu tutuluyor. Buna göre, öğrenci YurtKur'dan aldığı butün krediyi, nakit olarak ödeme zorunda olduğu harcın ilk taksidi olarak yatıracak. Diğer yansı için de borç senedi düzenlenecek. 198586 öğretim yılı için üniversitelere alınan öğrenci sayısı geçen yıla göre ytlzde 3 oranında daraltılırken, harç miktarlarının yüzde 100 arttınlması, buna karşın öğrencilere verilen olağan öğrenim kredisinin aylık 4 bin 600 lirada kalmasıyla öğrenciler guç duruma düştü. Öğrenim kredileri, ancak YurtKur'un genel kurullarında arttınlabilirken, YurtKur'un önümüzdeki ilk genel kurulunun ekim ayında yapılması bekleniyor. (Arkası Sa. 8. Sü. l'de) Zamlı harcı ödemeyen öğrenciye "haciz" tehdidi geliyor SODEP MKYK'nin birleşme formülü: Değil 100150 bin, 50 bin bile veremem Naciye Egim: Bu kadar artış olur ı ••* mu? HP'den kimük değişimu SODEP'ten Utihak 4 AŞAMAU BtRLEŞME komisyonlar kurarak ortak bir program ve tüzük hazırlayacak. 2mHP, olağanüstü kurultaya giderek bu program ve tüzüğü benimseyecek, gerekirse isim değiştirecek. «»• SODEP aynı program ve tüzük çerçevesinde 'Yeni HP'ye Utihak edecek. 4 " Yeni kîmliğe kavuşan parti kongreye giderek yeni yönetimini belirleyecek. ANKARA, (Cumhnriyet Brirosu) SODEP Merkez Karar ve Yönetim Kurulu dün 8,5 saat süren toplantısında HP ile birleşme konusundaki formülü tarüştı ve kabul etti. SODEP MKYK, Genel Başkan Erdal tnöna'ye HP ile birleşme görüşmelerini sürdürmesi konusunda tam yetki verirken, SODEP Küçük Kurultayı'nın 1011 ağustosta birleşmeyi görüşmek üzere toplanmasını da kararlaştırdı. MKYK'nin dünkü toplantısında bir konuşma yapan Erdal Inönü, HP ile birleşmenin önemine değinerek, sosyal demokratlann birleşmemesi halinde so(Arkası Sa. 13. Sü. 5'te) Mariııi, kaçakçı ülkücü peşînde Italyan savcı, bütün dosyalan inceleyecSk 1 SODEP veHP tsUnbul Haber Servisi îstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi üçüncü sınıf öğrencisi Hakan Yavuz Demir'den ceplerinde ne kadar para varsa tumünü ortaya çıkanmasım istiyoruz. Metal beşlikler, kâğıt onluklar, yirmibeşlikler çıkıyor: Topladık 100 lira... Cerrahpaşa Tıp Fakültesi beşinci sınıf öğrencisi Salih Giiçlii, Hakan'dan daha zengin. Cebinden 900 üra çıktı. Bakanlar Kurulu'nun önceki gün yüzde yüz oranında arttırdığı öğrenim harçları her iki öğrenciyi de kara kara duşündürmeye başlamış. Hakan'm babası ölmüş, annesi işçi. Aylık harçlığı 1500 ile 2 bin lira arasında değişiyor. Bu harçhğa Kredi Yurtlar Kurumu'nun yaklaşık 4 bin liralık "harçlıgı" da ekleniyor. önündeki kalın ders kitaplannın parası anneden. Arttınlan harç kredileri yüzünden açtık çalışmaya başlayacağını söyleyen Hakan, "Geçen >ıl harcın lObinlirasını kendi harçlıklarımdan ödedim. Kalan 10 bin lirasnu annemden aldtm. Bu yıl kardeşim de üniversiteve basladı. Benim barcım ise 20 bin liradan 40 bine yıikseldi. Bu çok yüksek. Karşılıgında iyi bir eğitim verilse baıi..." diyor. "Dönem kaybettim, benden 100 bin defil 150 bin isteyecekler. 50 bin isteseter veremem. Ne yapariarsa yapsınlar!" biçiminde konuşan Cerrahpaşa Tıp Fakültesi beşinci sınıf öğrencısi Salih Güçlü bır bıkkınlık içinde... Beş yıllık emeğini bir çırpıda silip atabiliyor. Salih, Yozgath. Altı ay öncesine kadar ailesinden ayda 20 bin lira harçlık geliyormuş. (Arkası Sa. 8, Sü.2'de) MUMCU MARlNt Türkiye'de bulunan ttalyan Savcı Antonio Marini, önceki akşam yazarımız Uğur Mumcu ile 2.5 saat gönistü. (Fotoğraf: SÎNA KOLOĞLUJ A.ğca davasının savcısı Antonio Marini dün Elazığ'a gelerek ömer Ay'ı 2,5 saat sorguladı. Marini, Avrupa'daki ülkücülerin karıştığı bütün kaçakçılık dosyalarını inceleyecek. Marini, incelemelerine Basel'de uyuşturucu kaçakçılığından beş yıl hapse mahkum olan Mehmet Şener'in dosyasıyla başlayacak. SİNA KOLOĞLU Roma Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen Papa suikastıyla ügili ikınci davanın savcısı Antonio Marini, Avrupa'da ülkücülerin karıştığı bütün kaçakçılık dosyalarını inceleyecek. Marini, incelemelerine lsviçre'nin Basel kentinde uyuşturucu madde kaçakçılığı suçundan beş yıl hapse mahkum olan Mehmet Şener'in dosyası ile başlayacak. Marini'nin Şener ile göriişmesi ve ifade alması bekleniyor. Italyan savcı Frankfurt'ta uyuşturucu madde ile yakalanan ve Alman polisine "kaçakçılığı örgüt adına yaptım" diyen silahlı sağ eylemci Rıfat Yıldınm'ın dosyasını da inceleye cek. Oncekı gun Sedat Sırn Kadem'in ifadesinı alan Marini dün Malatya üzerınden Elazığ'a gelerek cezaevinde bulunan Ömer Ay'ı sorguladı. Elazığ 8. Koiordu ve Sıkıyönetim Komutanlığı bınasında yapılan sorgulamada Sıkıyönetim Savcısı Kıdemli Üsteğmen Necdet Celkan da hazır bulundu. Sorgulama 2.5 saat kadar surdu. Savcı Marini, beraberinde Sedat Sırrı Kadem'i de Elazığ'a getirdi. Ancak AyKadem yuzleştirilmesi dun yapılmadı. Sorgulamanın bitmediği, bugün de devam edeceği ve gerekirse Ömer Ay ile Sedat Sırn Kadem'in yuzleştirileceği belırtıldi. (Arkası Sa. 13. Sü. S'te) Hayaü ihracatta oyalama 16 firmanın soruşturma dosyalan Pakdemirli'nin kasasında Haksız kazancın kanıtı tlgüi gümriik çıkış beyamameleri: 13.1.1984/816 8410001 18.1.1984/1085 8410002 18.1.1984/1106 8410003 24.1.1984/1587 8410005 25.1.1984/1644 8410004. 31.1.1984/2009 8410006 3.2.1984/2445 8410007. Şirketin ihracatı (bin Dolar) 460.00 500.00 500.00 1.540.00 1.010.00 990.00 .4.070.00 9.070.00 F.Alman gümriik çıktş kayıtlan (bin Mark) 720 848 800 1960 1432 2400 6228 14.388 SODEP'TE DSP HAZIRLIĞI 7. Sayiada ENtS BERBEROĞLU ANKARA Hayaü ihracatç ı i v " , Hazine ve Dış Ticaret Müstesan Ekrem Pakoemirli'nin kasasında saklanıyor. Hazine kontrolörleri tarafından yaklaşık 1 yıldır yurütülen ve 8 şirket için tamamlanan soruşturma sonuçları, henuz adli makamlara iletilmedi. Soruşturma raporlarında "suç duyurulan"na rastlanmasına karşın, mustesarlığın adli makamlara başvurmaması, ügili çevrelerce "hayali ihraeat soruşturma sonuçlannın iş dünyasuım büyükleri uzerinde bir tebdit aracı olarak knUanılması" biçiinde yorumlandı. İlk olarak halı ihracatı yapan, önde gelen bir dış ticaret şirketinin vergi iadelerinin, Merkez Bankası tarafından ödenmeme si uzerine basına yansıyan "hayali ihraeat" soruşturmaları, 30 Nisan 1984 tarihinde Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın emriyle açıldı. İlk incelemeler sonucunda soruşturma 8 şirket için genişletildi. Ancak aradan geçen süre içinde tamamlanan soruşturma raporları ne adli makamlara ne de kamuoyuna yansıtılcL. Başbakan Turgut Özal Müsteşarlığın bu tutumunu bir sure önce şu gerekçeyle açıklamıştı: "Hayali ihracatı kanıtlamak zor oluyor." Oysa, Cumhuriyet muhabirinin bilgi edindiği bir "hayali ibracat" soruşturma dosyasmda sadece Hazine kontrolörlerinin araştırmaları değil, Federal Alman Maliye Bakanlığı'ndan temin edilen baa resmi belgelerde yer alıyor. Türk yetkililerinin taİepleri uzerine Federal Alman Maliye Bakanlığı'nca önde gelen bir Turk dış ticaret şirketinin Almanya'ya yönelık ihracatı incelenmiş ve Alman yetkililerine göre, "şişirilmiş" fiyatlara, kalitesiz mal sevkiyatma, evrak sahtekârhğına rastlanmıştı. Federal Alman Maliye Bakanlığı'run resmi yazısında, Türkiye'den ihraç edilen halılara gumrük çıkış beyannamelerinde gözüken 9 mil(Arkası Sa. 8, Sü. 2'de) Gürkan: HP'nin tüzel kalmalı Birleşme konusunda HP'nin tüzelkişiligi dışında her şey değişebilir. îsmi de, amblemi de, programı da... Genel Başkanlık için Sayın Inönü ve benim dışımızda üçüncü, hatta dördüncü bir isim de olabilir. HASAN UYSAL ANKARA Halkçı Parti Genel Başkanı Aydın Güven Gürkan, "solda birleşme" konusundaki son geuşmeleri değerlendirdi. Gürkan, SODEP Genel Başkanı Erdal İnönü ile önceki gün gerçekleşen görüşmeden sonra "Türkiye'de siyasal güç dengelerinin artık degiştiğini" söyledi. HP Genel Başkanı, SODEP ile birleşmemn güçlüklerinin aşılacağına inandığını belirterek, "Birleşme için HP'nin tuzelkişiliği dışında ber ş«y değişebüir" dedı. HP ve SODEP birleşmesinin "ortak bir kurulıayla" gerçekleşeceğini belirten Gürkan, SODEP lideri Erdal tnönu'nün, bu olay içinde bulunmasının "deraokratik sol için önemli bir şans ve umut" oldu(Arkaa Sa. 13. Sü. Vde) MDP'NİN OTOBÜSÜ Islam 'mücahidVnin kimliği beürlendi MJrdün'den özel uçakla Ankara'ya gelen resmi bir heyet, öldürülen Başkâtip Ziad Sati'nin cenazesini Amman'a götürdü. ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Ankara'da önceki gün bir suikasta kurban giden Ürdün Büyükelçüiği Başkâtibi Ziad Sati'nin öldurülmesi olayında çok onemli ipuçlan elde edildiği Ankara Emniyet Müdurluğu yetkilileri tarafından açıklandı. Sati'nin cenazesi dün uçakla Amman'a götürüldü. Ankara Emniyet Müdürlüğü yetkilileri, suikastın sorumlusu kişinin kimliği ve uyruğunun belirlendiğıni açıkladılar. Yetkililer Ankara'daki bazı Israıl ışgaiınöen sonra Şııter, ulkenın önde gelen toplumu olarak | sahneye çtktılar otellerin personelinin sanığı görgü taruklannın ifadeleri doğrultusunda çizilen temsili resimden teşhis ettiklerini söyledüer. Bu arada dun sabah erken saatlerde Kapıkule'den çıkış yapmak isteyen Tunus adına düzenlenmiş sahte pasaportlu iki kişi, Sati'nin öldurulmesi olayıyla ilgili olarak yakalandı. Gözaltına alınan iki kişiden birinin Sati'yi öldüren saldırgana benzediği ögrenıldi. Edirne Emniyet Müdurluğu Siyasi Şubesi'Afıaatstaa: Musiuman mucatiıOer. Iranın da yardımı ile ısgala Sovyet bniıtdenne karşı savaşıyor nden bir ekip yakalanan iki kişiyi Ankara'ya götürdüler. öte yandan, Sati'nin cenazesini almak amacıyla resmi bir Ürdün heyeti önceki gece geç saatlerde Ürdün Havayollan'na ait özel bir uçakla Ankara'ya geldi. Heyette Ürdün Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterı Te>sir Takan, Protokol Şefi Aktam Al Kusus ve bakarun özel Kalem MUdürü Sahir Bak ile Sati'nin eniştesi ve yakınları bulunuyordu. Heyet, dün sabah erken saatlerde Sati'nin cenazesiyle birlikte Amman'a geri döndü. Başkâtip Sati'nin cenazesi bugün Amman'da düzenlenen törenden toprağa verılecek. Deviet Başkanı Ziya Ül Hak, ulkede şertat yasaJannın uygulanmasına önculük etti baa: 1979'da Humeynının ıküdara gelmesmden sonra. isiam radıkalızmnın merkes hahne geldi. Tımus Ûmves tesı, Haöib Burgıba n i hızİ! Batılılaşma programına tepkı gösteren radıkal 'sıamcılann kalesı halıne geldi Numeyn'nın katı şenat uygulamasının neden olduğu huzursuzluk. askeri darbeye yol açt. M s ı r Deviet Baskanı Husnu Mubarek'e şenat ılan etmesı ıçın, dmcıler tarafından yoğun baskı yapılıyor de radıkal Islamcı akınv hukümet arasında I surtusme buyOyor HOROZ1 KA YIP 7.Sayfada î SlJI/fflîl tstanbtd Defttrdarhğı'nın KDV denetleyicisi, şoför ve öteki hizmetler için abnacak sözleşmeli personel »* U W H * I / I navı dün Inönü Stadı'nın tribünlerinde yp yapüdı. 2 bin 600 kişilik kontenjan için 3 bin 47 kişi smava g girdi ş j ç l I f l i ribldki ve stadın giriş kapısındaki ' 'izdiham'' nedeniyle sınav birsaat geç başladı. Istanbul Defterdan Niyazi Civelek, stnav öncesi tribünlerdeki tuyecanı yatıştırmak için bir konuşma yaparken 100 dakikauk sınavda 60 soru yanıtlandı.Dünkü smava lise ve dengi okutlarla ilkokul mevınlan ahnırken önceki gün yapılan yüksekokul mezunlanna yönelik smava 250 kişi girdi... (Fotoğraf: ERDOĞAN KÖSEOĞL U) "69 sanıklı yasadışı bi d DİYARBAKIR, (a.a.) 469 sanıklı yasa dışı bölucu örgutün HilvanSiverek Grubu davasında askeri savcı, esas hakkındaki mütalaasını okudu. Savcı, 106 sanık için idam, 296 sanık için de 124 yıl arasında değişen agır hapis ve hapis cezası istedi. Savcı, 57 sanık için beraat kararı verilmesini talep etti. 7. Kolordu ve Diyarbakır Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Numa lUo ıclam ıstendı ganda yapmak, yurt dışında devletin itibarını düşurmek, silahl1 çete üyesi olmak suçlarını işlediklerini ve bu doğrultuda eylemlerde bulunduklannı belirtti. Askeri savcı, 139 sanığın tutuklu olarak yargüandığı davada, 106 sanık için idam, 24 sanık için 2024 yıl, 169 sanık için 1015 yıl, 103 sanık için 15 yıl ağır hapis ve hapis cezaları istedi. Savcı, 57 sanık için beraat, 8 sanık için görevsizlik, 2 sanık için de tefrik karan aknmasını talep etti. Askeri savcı, mütalaasırun son bölumünde, yasa dışı örgüt davasmda tutuksuz olarak yargılanan 36 sanık için hükümle birlikte tutuklama karan, tutuklu yargılanan 14 sanık için de tahliye karan alınması isteminde bulundu. ralı Askeri Mahkemesi'nde 306 sayfadan oluşan esas hakkındaki mütalaasını okuyan askeri savcı, "Sanıklann, devletin hâkimiyeti altındaki topraklardan bir kısmını deviet idaresinden ayırmaya yönelik eylemlerde bnlunduklarmı" bildirdi. Savcı, örgüt uyesi sanıklann ayrıca, adam öldürmek, silahlı gasp, milli duygulan yok etmek ve zayıflatmak amacıyla propa ADANA, (Oımhoriyet Güney Ül«ri Biırosu) KKTC Cumhurbaşkaru Rauf Denktaş, tatil yapmak uzere dun akşam ucakla Adana'ya geldi. Havaalarunda Vali Erdo^an Şahinoğlu ve diğer ilgililer tarafından karşılanan Denktaş, "On yıldan bu yana tatil yapmıyordnm. Kıbns'taki referandumlar, seçimler, güven oylamalan beni bir hayli yormuştu. AUeme tatil yapmak için soz vermiştim. Tatil için anavatana geldim" dedi. Denktaş, bir soru uzerine, "Papandreu Kıbrts'ı bir Rum adası olarak gördügü sürece sorun çözümlencmez" şeklinde konuştu. KKTC Cumhurbaşkanı, daha sonra beraberinde Içel Valisi Sabahattin Çakmakoğlu olduğu halde karayoluyla Mersin'e hareket etti. ERUH'TA 3 BÖLÜCÜÖLÜ OLARAK ELE GEÇTÎ Denktaş tatil için Mersin'de Islam radikalizmi dalga dalga btiyüyor New§week dergisi: Islam radikalizmi, Müslüman kitlelere kurtuluşun haberciliğini yapan gerçek bir ideoloji nîteliğine büründü. Bu ideoloji, iktidardaki siyasal düzenler için ise bir tehdit oluşturuyor. Radikal tslamcı akım, Malezya'dan Tunus'a kadar Müslüman ülkelerde derin çalkantılara neden oluyor. Bu akımın uzantılanndan biri olan terör ise derin kayıplara yol açıyor. Dış Haberier Servisi Urdün'ün Ankara Büyükelçüiği Bırınci Kâtibi Ziad J. Sati'ye duzenlenen suıkast Islam radikalizmini bir kez daha gundeme getirdi. tslam radikalizmi ashnda Iran'da 1979'da Hümeyni'nin iktidara gelmesinden bu yana Batının gundeminde bulunuyor. Ancak son zamanlarda çeşitli Şiı örgütleri tarafından gerçekleştirilen şıddet eylemleri, sonınun bu kez biraz da panik havası içinde ele alınmasına yol açtı. Islam radikalizmi, Müslüman ülkelerdeki kurulu duzenle birlikte, BaUnın çıkarlannı da tehdit ediyordu. Bu tehdidin bireysel terör eylemlerine dönüşerek, suçsuz insanlan da hedef almaya başlaması, kaygıların busbutün artmasına yol açtı. Günümuzde Şii terörü, Islam radikalizmimn bir uzantısı olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak Islam dünyasını bir baştan bir başa sarsan Şiı hareketini, sadece terörle özdeşleştirmek de yanhş değerlendirmelere yol açabilir. Newsweek dergisi Müslüman dünyada Malezya'dan Tunus ve Fas'a kadar birçok ülkede derin çalkantılara yol açan tslam radikalızminin, Batı Avrupa'da eğitim gormuş çok sayıda Müslüman genç tarafından bile hoş karşılandığını ve "devrimci bir yaşam şekli" olarak benimsendığini belirtiyor. Dergi, "Islam radikalizmi, modern dünyanın kanşık ve kişiyi yabancılaştıran gerçeklerine karşı gıiçiü bir tepki olarak sahnede gorüluyor" dedikten sonra şoyle devam ediyor: "Islam radikalizmi, Musluman kitlelere kurtuluşun haberciliğini yapan gerçek bir ideoloji niteliğine bttnındu. Bu ideoloji, iktidardaki siyasal düzenler için ise bir tehdit oluşturuyor." Texas Üniversitesi oğretım uyelerinden Prof. James Bill ise "Önumuzdeki 40 yıl içinde tslam radikalizmi dünyamızda en guçlü ideoloji olacaktır" dıyor. Amerıkalı Ortadr ğu uzmanlarından bazıları Iran'dakı Şıi devrimini, "20. yüzyılda Bolşevik Devriminden sonra en onemli hareket" olarak nıtelıyorlar. Islam radikalizminin Malezya'dan Tunus'a kadar bir dizi Müslüman ülkesini çeşitli biçımlerde etkilediği gözleniyor. Malezya'nm Saba eyaletinde radikal Islamcılarla hukümet arasındaki sürtuşme buyurken, Mısır'da Deviet Baş(Arkası Sa. 8, Su. 6 'da) 8.Sayfada