Katalog

AĞLAMAK VE GÜLMEK İlhan Selçuk Ikıncı bası. 400 Lıra Cağdaş Yayınarı Tür1<ocağı Cad 3941 Cağaloğlu/lstanbul 61. Yıl; Sayı: 21747 Cu mh u r iyet Kurucusu: Yunus Nadi KİM KtMDİR? Konstantin Çernenko 'nun öldüğü, dün saat 13.00'te resmen doğrulandı. Öğleden sonra ise boşalan Komunist Partisi Genel Sekreterliği'ne Mikhail Gorbaçev 'in getirildiği açıklandı. Çernenko'nun cenazesi yarın Kızıl Meydan 'dan kaldınlacak. Reagan 'ın katılmayacağı törende, Türkiye'yi Başbakan Özal ve Dışişleri Bakanı Halefoğlu temsil edecek. Konstantin Çernenko ATtNA, (Cumhuriyet) Yunanistan'da ipleri eline geçirmek için tüm kozlannı kullanmak isteyen PASOK lideri, Başbakan Andreas Papandreu'nun yeni çı kardığı aday sonucu Karamanlis'in Cumhurbaşkanlığı'ndan istifa etmesi, ülkede siyasi gerilimi arttırdı. Karamanhs'in 50 yıllık siyasal yaşamından beklen FELSEFE YAZILARI Prof. Nusret Hızır Çağdaş Yaymları, Turkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu/lstanbul. 2. bası 350 lira 50 TL. <KDV dah.1, 12 Mart 1985 Salı Çernenko öldü, halefi hemen açıklandı Cumhurbaşkanlıgı seçimî 2 gün ertelendi Auntfda gerilim Papandreu'nun "oyununa gelen" Karamanlis'in siyaset sahnesinden bütünüyle çekilmeyeceği sanılıyor. Eski Cumhurbaşkanının doğrudan bir görev almak yerine, sağ muhalefetin perde arkasındaki ağırlıklı ismi olacağı ileri sürülüyor. medik şekilde "safdışı" bırakılması, sağ kesimde üzuntü yaratırken, sol çevrelerde "coşku"yla karşılandı. Bu arada, önümüzdeki cuma günü yapılacağı açıklanan Cumhurbaşkanlıgı seçimi, iki gün ertelendi. Karamanlis'in istifasının Meclis Başkam'nın milletvekillerine seçim için yeni bir çağrıda bulunmasını gerektirdiği, bu durumda Meclis ictüzüğüne göre Curnhurbaşkanlığı seçiminin 17 mart pazar günu yapılacağı açıklandı. PASOK'un yeni aday çıkarmasından sonra görevinden dört gün önce aynlan Cumhurbaşkanı Karamanlis'in mücadeleyi bırakmayacağı belirtiliyor. Yunanistan siyaset sahnesinin (Arkası Sa. 11. Sü. 6'da) i Sıra gençlerde ERGUN BALCI Konstantin Çernenko geçen yıl Yuri Andropov'un yerine iktidara getirildiğinde Batılı gözlemciler kendisini "uzlaşma adayı" olarak nitelemişlerdi. Yaşlı ve aynı zamanda ciğerlerinden rahatsız olduğu bilinen Çernenko'nun göreve getirilmesi başka türlü açıklanamıyordu. Bu gözlemcilere göre, Politbüro'da iki aynçekişme söz konusu idi. Bunlardan biri iktıdan bırakmak istemeyen ">aşlılarla" Sovyet liderliğine taze kan getirilmesini isteyen "gençler" arasında idi. Diğer çekişme ise gençlerin kendi arasında idi. Gençlik yanlılarının iki güçlü adayıMikhailGorbaçev'le(54) Grigori Romanov (63) arasında karar verilememişti. Bu nedenle geçici bir dönem için uzlaşma adayı olarak Çernenko'nun görevi devralması kararlaştırılmıştı. Sovyet Politbürosu içinde gerçekten ne olup bittiğini kuşkusuz Kremlin liderlerinden başkası bilemez. Ancak bir yıldır Mikhail Gorbaçev'in hızla parladığı gozleniyordu. Bu nedenle tahminler, Çernenko'nun en guçlü halefinin Oorbaçev olduğu yolunda idi. Gorbaçev'in dun, Komunist Partisi Genel Sekreterliği'ne getirildiğinin açıklanması bu tahminlerin doğru olduğunu gosterdi. Bir tarım uzmanı olan Gorbaçev, tanm alanında reform yanlısı olarak tanınıyor. Gorbaçev üreticiyi teşvik edici önlemlerin alınmasından, koylülerin mesai saatleri dışında bahçelerinde sebze ve meyve yetiştirip bunları piyasada satmalarının görmezlikten gelinmesinden yana. Genç, dinamik ve dışa açık bir yönetici. Geçen yıl tngiltere'(Arkası Sa. 8, Sü. 3'de) Sovyetler'de yeni dönem SARZETAK/S'İ ÜNLENDÎREN OLA Y: LAMBRAKtS CÎNA YETÎ Haberi 11. Sayfada 3.5 YILLIK IKTIDARIIS IÇINDEN Mikail Gorbaçev Kremlin'de "yeni" kuşak MOSKOVA, (AP) Konstantin Çernenko 'nun yerine Komunist Partisi Genel Sekreterliğine getihlen 54 yaşındaki Mikhail Gorbaçev, Poiitbüro 'nun en genç üyesi. Gorbaçev Kremlin 'de "yeni" kuşak Sovyet liderle(Arkası Sa. 11. Sü. 4'te) Brejnev'in yakınındaydı MOSKOVA, (a.a.) Dün ölen Sovyetler Birliğı Devlet Başkanı Konstantin Çernenko, eski Devlet Başkanı Yuri Andropov'un olümü uzerine 13 ay önce bu göreve getirilmişti. Çernenko, 24 Eylul 1911'de (Arkası Sa. 11. Sü. Vde) Dış Haberler Servisi Sovyetler Birliği Devlet Başkanı ve Komunist Partisi Genel Sekreteri Konstantin Çernenko önceki akşam öldü. Sovyet hükumeti tarafından dun TS. 13.00'te yapılan acıklamada Çernenko'nun önceki akşam "ağır bir rahatsızlık geçirerek' öldüğü bildirildi. Çernenko'nun ölümü ile boşalan Komunist Partisi Genel Sekreterliği'ne Poiitbüro üyesi 5? yaşındaki Mikhail Gorbaçev getirildi. Cenevre'de ABD ile Sovyetleı Birliği arasındaki silahsızlanma görüşmelerinin Çernenko'nun ölümüne rağmen bugün başlayacağı bildirildi. Kremlin'den yapılan acıklamada Çernenko'nun cenaze töreninin yarın yerel saatle 13.00'te başkent Moskova'da Kızıl Meydan'da yapılacağı bildirildi. Gorbaçev'in Komunist Partisi Genel Sekreterliğine getirildiğinin açıklanmasından önce, Poiitbüro üyesinin Çernenko'nun cenaze törenini düzenlemekle görevli komisyonun başkanlığına seçildiği açıklanmıştı. Stalin'den bu yana Sovyet liderlerinin (Arkası Sa. 8, Sü. 2'de) Papandreu 'nun büyük tasfiyesi Yunanistan'da sosyalist hukümet iktidara geldikten sonra ordu, polis ve kamu kuruluşlarında gerçekleştirilen "temizlik operasyonu"nun son ve büyük halkası Karamanlis oldu. Papandreu, bu tasfıyeyle partisinin sert tavır yanlısı kanadını hoşnut etti. STELYO BERBERAKİS ATtNA Yunanistan'ın ilk sosyalist hükümetinin Başkanı Andreas Papandreu, daha iktidara gelmeden önce, ülkedeki sağ güçlere karşı başlattığı mücadeleyi, Karamanlis'in cumhurbaşkanlığım desteklememe karanyla yeni bir evreye ulaştırdı. 1981'deki genel seçimlerde oy patlaması denilebilecek bir seçmen desteğiyle iktidara gelen Sosyalist PASOK Hükumeti, 3.5 yıllık iktidannda ülkedeki aşın (Arkası Sa. 11. Sü. 4'te) Andreas Papandreu. Wıshingtortdan Atina'ya sert uyarı Shultz: Papandreu'nun sözleri canmuzı sıkıyor tirdiği gözleniyor. Nitekim Dışişleri Bakanı George Shultz, Senato Dış Yardımlar Alt Komitesi'nde üyelerine bilgi verirken, Yunan Başbakanı için "Papandreu'nun sözleri canımızı sıkıyor" dedi. Shultz, Papandreu için "Avrupalı müttefiklerinin de sabruun sınınnı deniyor" şeklinde konuştu. ABD Dışişleri Bak?".!.£; yetkilileri, Papandreu'nun son hareketinin Yunanistan'a karşı izlenecek politika ile ilgili bir süredir sürdürülen tartışmaları yoğunlaştıracağuıı ve yeni sorunlar yaratacağını bildiriyorlar. Papandreu'nun, Karamanlis'i istifaya zorlamasım Yunanistan Komunist Partisi'ne bir yakınlık jesti olarak değerlendiren ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, bu yüzden VVashington'un Yunan Başbakaru'na karşı daha sert bir politika izleme yoluna gidebile(Arkası Sa. 8, Sü. 6'da) ANDROPOV'UN CENAZESİNDE 1984 şubatında ölen Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Yuri Andropov 'un cenaze torenine katılan Poiitbüro üyeleri (soldan sağa) Mikhail Gorbaçev (54): 1980'den beri Poiitbüro üyesi, başkanlığın en güçlü adayı. Viktor Grişin: (70): Komunist PartVnin Moskova örgütu başkanlığım yürütüyor. Dimitri Ustinov: 1976 'dan ölümüne dek (1984) Savunma Bakanlığı görevini sürdürdü. Nikolai Tikhonov: Sovyetler Birliği Başbakanı. Konstantin Çernenko: Şubat 1984'ten beri Sovyetler Birliği Devlet Başkanlığım yürütüyordu. Andrei Gromiko: (76): Dünyamn en uzun süre görevde kalan Dışişleri Bakanı, 1957'den beri ou görevi yürütüyor. Özal: Gelişmeleri izliyoruz Eski bakanlardan Çağlayangil, "Papandreu 'nun, Karamanlis engetini aşması olumsuz" dedi. ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Başbakan Turgut Özal, Yunanistan'daki gelişmelerle ilgili bu aşamada bir acıklamada bulunmayacağını belirterek, "Gelişmeleri takip ediyoruz" dedi. Yunanistan Cumhurbaşkanı Konstantin Karamanlis'in görevinden istifa etmesi Türk gözlemciler tarafından, "Türkiye ik Yunanistan arasındaki ilişkilerde yeni bir dönem" şeklinde değerlendiriliyor. Eski Dışişleri Bakanlarından thsan Sabri Çağlayangil ANKA ajansına verdiği demeçte, Yunanistan eski Cumhurbaşkanı Karamanlis'in "basiretli ve deneyimli" bir devlet adamı olduğunu belirterek, "Böyle birinin görevinden aynlması, bölge ve dünja barışı için olumsuz bir olay olduğu gibi, Türkiye'ye karşı düşman tavn olan Papandreu'nun Karamanlis engelini aşması da bizim için olnmsuz sayılır" dedi. SUDEP Genel Başkan Yardımcısı Atila Sav da, Karamanlis'in çekilmesinin Yunanistan'ın iç politikasına ciddi bir denge değişikliği getirdiğini söyledi. TANJU AKERSON WASHİNGTON / NEW YORK Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu'nun beklenmedik şekilde Cumhurbaşkanı Konstantin Karamanlis'i isti faya zorlaması ABD hukümet çevrelerinde Batı ittifakı açısından olumsuz bir gelişme olarak değerlendirilirken, ABD Dışişleri Bakanuğı'nın da Papandreu yönetimine karşı tutumunu sertleş Sanayicilerden vergi daveti Sakıp Sabancı, "Vergi vermeyeni ya da az vereni her seviyede boykot etmeli. Kadınlar bu alanda öncü olmah" diyor. Nejat Eczacıbaşı'na göre, "Ücretli grubun vergisi haline gelmiş olan Gelir Vergisi diğer gelir sahipleri tarafından da ödenen bir vergi haline getirilmeli." İbrahim Bodur da, "Payımıza düşeni seve seve ödemelıyiz" diyor. MERAL TAMER "Kamuoyunun ga\et iyi tanıdığı ve lüks içinde yaşayan bazı kişiler, genelev patronu Sümbül Hanım'dan daba az vergi veriyor. Bundan daha da beteri, Mercedes arabalarla cirit atıp, kilosu 5 bin liradan karides alıp da hiç vergi ödemeyenler var. (...) Artık vergi olayına toplumca sabip çıkmalı, vergi vermeyeni ya da az vereni her seviyede boykot etmeliyiz. Bunun için berkes her gittigi yerde önce vergi levhasına bakmalı ve yakışıksız vergi veren esnaftan alışveriş yapmamaiı. (...) Hiikümet vergi olayını kamuoyuna iyice tanıtmalı. Ülkemizde fatura loplayan vatandaş tipini yerteştirmeliyiz. Yakın tarihimizdeki Nene Hatun örnegi, kadınlarımızın bu alanda öncü olabileceklerini gösteriyor." Katma Değer Vergisi nedeniyle vergi olayının ülkemizde epey güncelleştiği ve kamuoyunda sıkça konuşulur hale geldiği şu günlerde işadamı Sakıp Sabancı'nın yaptığı bu çağrıya diğer sanayiciler de katıhyor. Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Nejat Eczacıbaşı, "Günümüzde ücretli grubun vergisi haline gelmiş olan Gelir Vergisi'nin diger gelir sahipleri tarafından da ödenen bir vergi haline getirilmesini, vergi kaçagını önleyecek yan müesseseterin geliştirilmesini, fatura toplayana vergi iadesi sisteminin ücretlimaaşlılarla sınırlı tutulmayıp toplumun tüm kesimlerine yaygınlaştınlmasıru" öneriyor. ENKA Holding Yönetim Kurulu Başkanı Şank Tara, fatura ve fiş kesme işleminin bugünkü uygulamada epeyce karmaşık olduğunu dile getirdikten sonra, bu işlem basitleştirildiği takdirde fatura kesen esnaf sayısının da, fatura toplayan vatandaş sayısının da artacağını savunuyor. Istanbul Sanayi Odası Meclis Başkanı ibrahim Bodur, "Güçlü bir Türkiye istiyorsak, devletten bizmet bekleyeceksek, önce payımıza düşen vergiyi de seve seve ödemeliyiz'' şeklinde konuşuyor. Geçmiş yılların vergi rekortmenlerinden Erdoğan Demirören, sanayicinin KDV'den korkmaması için vergi affı getirilmesinin yararına değiniyor. tşadamlan bu doğrultuda demeçler verirken, birçok kişi de her ne kadar "devletin vergi gelirlerini nasıl arttınnm" diye düşünmese de, mümkün olduğunca çok fatura toplayıp kendi gelirini nasıl arttırabileceğinin hesabım yapıyor. Ve vergi olayına ilginin çok arttığı şu dönemde ülkemizde vergi seferberliginin başlatılması konusunda zamanlama açısından belki de en önemli olanak doğmuş gibi görünüyor. Sanayiciler bir yandan öneri getirirken, diğer yandan da hükümeti KDV'yi kamuoyuna yeterince tarutmamakla eleştiriyorlar ve bu alanda yoğun bir tanıtma kampanyasının, verginin yerleşmesi ve etkinliğinin artması açısından büyük önem taşıdığını dile getiriyorlar. Uzmanlar ise hükümetin sadece son KDV olayını kamuoyuna tanıtmakla yetinmeyip, Türkiye'de uretim üzerine oturan ve vergi yükünü tüketicinin sırtından kısmen de olsa alarak daha adil paylaştıran yeni vergileri gündeme getirmesi gereğine değiniyorlar. • İran Bağdat'ı 3. Sayfada bombaladı. Büyük işadamları vergiden kaçanları suçluyor Verginin iki yüzü Çok veren ücretten, az veren karlardan OSMAN ULAGAY "Kendi iradesiyle kendini vergilendirebilen halk, millettir" sözünü belki hepimiz defalarca duymuş, vergi dairelerinin duvarlarında bu sözü okumuşuzdur. Ancak acaba bu sözün anlamını düşünüp önemini tam kavradığuruzı söyleyebilir miyiz? Demokrasiden çok söz ederiz, 3 milyurlık vurgun Bedelsiz ithalat kılığında, kaçak olarak 3 milyar lira değerinde inşaat ve tekstil makineleri ile çok sayıda TIR sokan bir şebeke ortaya çıkanldı. tstanbul Kambiyo Müdürü Osman Umut ve bazı gümrükçülerin de aralarmda bulunduğu 9 kişi gözaltına alındı. Bursa Emniyet Müdürlüğü'nün açıklamasına göre, planlayıcı "işadamı" Umur Kalabalık aramyor. BURSA, (Cumhuriyet) Yurda kaçak olarak 3 milyar lira değerinde inşaat ve teksil makinesi ile çok sayıda TIR aracı sokan bir şebeke ortaya çıkartıldı. Aralarında İstanbul Kambiyo Müdürü Osman Umut ile Niğde Aksaray ve Gemlik Gümrük Müdürlerinin de bulunduğu 9 kişi gözaltına alındı. Olayın planlayıcısı olduğu bildirilen Umur Kalabalık ile birlikte 4 kişinin de arandığı belirtildi. Bursa Emniyet Müdurlüğü'nden yapılan açıklamaya göre, Romanya'da yerleşik Mecanox ExportImport firmasının temsilcisi olduğu bildirilen Umur Kalabalık'ın Türkiye'de kurduğu Gentim, Transkal, Aro gibi paravan şirketler adma 198184 yılları arasında, "bedelsiz ithalat izinleri" alarak yedek parça ve numune gibi gösterdiği makine ve araçları yurda soktuğu belirlendi. Bursa Emniyet Müdürlüğü'ne yapılan bir ihbar üzerine kaçakçılık olayına kambiyo gümrük görevlilerinin de yardımcı olduğu belirlenerek, Emniyet Genel Müdürlüğü, Maliyc ve Gümrük Bakanlığı ile Hazine kontrolörlerüıce ortaklaşa bir operasyon düzenlendi. 4 ay süren inceleme ve araştırmalar sonunda ihbar konusunun geniş kapsamlı olduğu ve sahte işlemlere dayandırıldığı saptandı. Operasyonda Umur Kalabalık adlı kişinin olayların planla\ıası ve uygulayıcısı oldugu, ithal izın ve işlemlerinde birçok kişiye vikar saglayarak ithaline izin •»erilmeyen araç ve makineleri yurda soktuğu belirlendi. Umur Kalabalık'ın hayali fırmalar adına aldığı izinleri kişisel çıkar sağladığı Gemlik, Konya ve Bursa gümrük müdurlerine sevkettirerek, yedek parça yerine caterpillarekskavator \e Loder gibi inşaat makineleriyle bir fabrika kurabilecek kadar çok sayıda fW«til makinelerim yurda (Ark™ "TJ 6. Sü. ,''d.ı) i tScretliler daha para ellerine geçmeuen peşin peşin yaptıklan ödemeyle yılda kişi başına ortalama 220 bin lira vergi veriyor. Vergiyi, gelirini elde ettikten bir süre sonra ödeyen beyannamelilerin kişi başına ayiık ortalama vergisi ise 155 bin lira. ama halkın vergi salma hakkını temsilcileri, parlamentoları aracıhğıyla kendi eline almasının demokrasinin temelinde yatan olgulardan biri olduğunu bilmern anımsar mıyız? Vergi salma ve toplama görevini gereğince yapamayan bir devletin diğer işlevlerini de tam anlamıyla yapamayacağını hesa(Arkası Sa.6, Sü.3'tej Hatah soUama: 5 ölü ESKİŞEHtR (Cumhuriyet) Eskişehir Ankara karayolunda meydana gelen trafîk kazasında 5 kişi öldü. Eskişehir Valisi Hanefi Demirkol'dan alınan bilgiye göre, kaza dün sabah saat 6.40 sıralannda Sivrihisar yakınlannda Yeniköy mevkiinde Sıtkı Çokal yönetimindeki 16 KL 672 plakalı yolcu otobüsü ile karşı yönden gelen tsmail Coci yönetimindeki 6700 TH 67 Fransız plakalı otomobilin çarpışması ile meydana geldi. Kazada otomobilde bulunan surücü İsmail Co»ci, Cuma Kaya, Aiaattin Akbal, Yusuf Coci ve Resul Coci adlı kişiler Oıay yerinde öldü. İsmail Coci ile Alaattin Akbal'ın Fransa'da işçi olarak çalışlıkları bildirildi. Eskişehir Valisi Demirkol, kazanın otobüsun hatalı sollaması ve otomobilin sis farlarını yakmaması nedeniyle meydana geldiğinin belirlendiğini söyledi. Istikrar Istikrar Derken... Ejkonomi Servrsimizin bir haberi: Petrolİş Sendikasının araştırmasına göre, ülkemizde günlük ortalama işçi ücreti geçen yıl 2.90 Amerikan Doları oldu. 1978'de 8.31 dolar olan ortalama günlük ucret, son yedı yılda yüzde 65 düşüş kaydetti. Türkiye bu ücret düzeyi ile Güney Kore, Tayvan, Singapur ve Hong Kong gibi ucuz işgucü cenneti sayılan ülkelerin de onüne geçti... American Express Bank'ın Başkan Yardımcısı George Carmany'nin Meral Tamer'e demecinden: "İşçi ücretleriniz yakın zamana kadar Asya ülkelehninkinden yüksekti. Bu nedenle de mallannızın dış dünyada rekabet şansı yoktu. Ancak şimdi işçi ücretlerinizin Asya ülkelerindeki işçi ücretlerinin altına düşmüş olması, mallarınızırekabet edebilirhale getiriyor..." (Arkası Sa. 11. Sü. İ'de) • Faize karşı cihad: Faisal Finans Kurumu. • Al Baraka: Ana parayı geri ödeme garantisi veremeyiz. 6. Sayfada • Bulgaristan 'tn sürüyor. sessizliği GOZLEM UĞUR MUMCU Perikles Planı Papandreu ne yapmak istiyor? Ne yapmak istediği çok açık: Türkiye'ye karşı bir saldırıya hazırlanıyor. "Asnn siparişi" olarak adlandırdığı yeni silah alımı için ayırdığı para 3 milyar dolardır. 1974 yılından bu yana sürekli artış gösteren askeri harcamalar, bu yıl doruk noktasına ulaşmıştır. Bu NATO müttefikimiz ve düşman komşumuz, yine NATO müttefiklerimizden destroyer, F16 ve Mirage uçakları alacaktır. (Arkası Sa. 11. Sü. 5'te) HASAIS CEMAL • DİTAŞ Genel Müdurü'nün basın toplantısı. 12. Sayfada