Katalog

30 ARALIK 1985 Ozetle DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 "Avrupa'da intihar mangaları harekete hazır bekliyor" Yoksullar savaşı kızışıyor Dünyanın en fakir iki ülkesi MaU ve Burkina Faso arasında dört gündür süren savaşı sona erdirme çabalan, Mali'nin Burkina Faso 'ya önceki gün bir hava saldırısı düzenlenmeâ ile sonuçsuz kaldu Askeri yetkililer, Mali uçaklarvun komşu Burkina Faso topraklannm içlerine düzenledikleri bir hava saldınsmda dört kasabayı bombaUuhklarmı büdirdüer. (a.a.) Reagan, Israil'i uyardı Dış Haberler Servisi Italya'nın başkenti Roma ile Avusturya'nın başkenti Viyana havaalanlarında cuma günu İsrail Havayolları ELAL bürolarına karşı girişilen saldırılara tepkiler surerken Başkan Reagan, İsrail Başbakanı Şimon Peres'le bir dizi Arap ülkesi başkanına mektuplar göndererek son olaylann Ortadoğu barış çabalarını aksatmamasını ve sakin olunmasını istedi. Bilindiği gibi, İsrail, Roma ve Viyana saldırılarına karşıhk vereceğini açıklamıştı. Reagan'ın mektubu, ABD Başkanı'nın bu konuda Israil'i uyarması şeklinde yorumlanıyor. İsrail hükıimet sözcusü Uri Savir, Reagan'ın mektubunu aldığını doğruladı. AP muhabirine açıklanan mektubunda Başkan Reagan, 18 kişinin ölümüne yol POLTIİKADA SORUMAR ERGUN BALQ Moskovdj İsraiVe karşu Suriye'yi degtekleyecek Sovyetler Birliği, israiVin Suriye 'ye saldırması durumunda Suriye'yi destekleyeceğini bildirdi. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin dış ilişkiler yöneticisi, Kuveyt 'teki bir gazeteye verdiği demeçte, Israil'in Ortadoğu'daki banş girişimlerini engellediğini de sözlerine ekledi. (UBA) ABD Başkanı, bir m'ısillemeye karşı uyarıda bu ğını belirtti. teşhis edilunarak, Roma ve Viyana saldırüannın Ortadoğu'da Sözcü, "Teröristlerbeiirlenince lir edilmez, yerleri de barış çabalarını baltalamamasını istedi. Israil ise, cezasız kalmayacaklar. Terorizteröristlerin bağlı olduklan örgüt saptanınca, ceza karşı bizim belirieyeceğimiz me yer ve zamanda hareket etroemiz landmlacağını bildirdi. bizim sorumluluğumuzdur" dedi. İtalya Askeri Istihbaraî Başkanı, gerillalann Iran'da AP'nin Roma kaynaklı bir eğitildiklerini ve İtalya'ya Suriye'den geldiklerini haberine göre İtalya Askeri İssöyledi. tihbarat Servisi Şefi Amiral Fulaçan saldınlardan şoke olduğunu belirttikten sonra, "Bu iğrenç cinajetler, mücadele etmek zonında olduğumuz terorizmin yeni bir örnegidir" diyor. Ancak Reagan, "Teröristlerin Ortadoğu'da barış kurma amacımızdan bizi saptırmasına izin vermemeliyiz" diyerek tsrail'i bir misillemeye karşı uyarıyor. tsrail ise, rîavaalanlarına saldıran teröristlerin bağlı olduğu orgütü öğrenir öğrenmez misilleme yapacağını açıkladı. İsrail hükümetinin adının açıklanmasını istemeyen bir sözcüsü. " her durumda İsrail'in saldırganlan cezalandıracagım" söyledi. Sözcü Kudüs'te yabancı basın mensuplarına yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Reagan'ın "Kendinize hâkim olun" tavsiyesine uyulamayaca Yanlışı Fark Etmek Değerli yazar ve dostum Samim Lutfu, Farkı Fark Etmek adlı yazısında, bizim geçen hafla çıkan Pravda, Afganistan ve Komünizm adlı yazımıza karşılık vererek, bazı konularda bizimle uyuşmadığını belirtiyor. önce kendimizi talihli saydığımızı belirtmek isteriz. Geçen yaz, Türk edebiyat tarihine imzasını atmış, üstadımız Melih Cevdet, Güney Afrika'ya ilişkin bir yazımız hakkında gazetemizde görüşlerini açıklamıştı. Şimdi ise dış politikada uzman olan, sağlıklı tahlilleri ve özellikle sorunlara insenctl yatdaşımı üe dikkatlari çeken arkadaşım Samim lütfü bizim bir yazırmzı ele altyor. Bu bakımdan gerçekten talihli kabul ediyoruz kendimizi. Değerii bir üstadımız ve çok sevdiğimiz yakın bir dostumuz yazılanmıza karşılık vererek bize ilgilerini gostermişlerdir. Ancak tek şanssızlığımız, Güney Afrika'ya ilişkin yazımızda olduğu g ^ bi, Afganistan konusundaki yazımızda da bir yanlış anlamanın ortaya çıkması... Arkadaşımız Samim Lütfü, yazımıza verdiği karşılıkta Afganlı mücahitlerin savaşları ile Mustafa Kemal öndeıiiğindeki Ulusal Kurtuluş Savaşı'nın ortak bir yönü olmadığını ve bu noktada bizden aynldtğını söylüyor. Samim Lütfü, daha sonra Afganlı mücahitlerin ulusal kurtuluş savaşı vermediklerini, çünkü hâlâ uluslaşma sürecine giremediklerini belirtiyor. Yazısının sonunda da, benden ayrıldığı noktaları, "Afgan toplumunun ve mucahitlerin savaşının niteliği" şeklinde toplayarak Afgan mücahitlerinin, gerici, dinci ve bağnaz olduklarını yazıyor. Fakat biz "Pravda, Afganistan ve Komünizm" başlıklı yazımızın hiçbir yerinde, ne Türk Ulusal Kurtuluş Savaşı ile Afganistan'daki savaşın ortak yönü olduğunu öne sürdük, ne Afganistan'daki savaşı bir ulusal kurtuluş savaşt olarak tanımladık, ne de Afganlılann uluslaşma sürecine girdiğini ve mücahitlerin Herici olduğunu yazdık. Yazdıklanmızın, arkadaşımız Samim Lütfü'nün aklında yanlış kaldığı anlaşılıyor. Onun için, o yazımızda ne dediğimizi tekrar edelim. Aynen şoyte yazmışız: "Afganistan'da halen surmekte olan savaş, bir kurtuluş savaşıdır Bu savaşı veren mücahitlerin feodal nitelikte olması savaşın özünü değiştirmez. Mustafa Kemal, Kurtuluş Savaşını verirken eşnjfın, ağalann ve hocalann da desteğini kullanmışt. TOtkleri boğazlamaya çalısan yabancılar ise gelişmiş kapitalizmin yani daha ileri bir düzenin temsilcisi idiler. öyleyse Kurtuluş Savaşı gerici bir savaş mıydı?" Görülebildiği gibi Afganistan'daki savaş için sadece ''Kurtuluş Savaşı" deyimini kullanmışız. "Ulusal" sözcüğunü kullanmamışız. Üstelik mücahitlerin feodal nitelikte olduklannı belirterek, uluslaşma sürecine giremediklerini de ifade etmişiz. Ayrıca yine tırnak içindeki paragrafta görülebildiği gibi, Türk Kurtuluş Savaşı ile Afganistan'daki savaş arasında ortak yön olduğunu, iki savaş arasında koşutluk bulunduğunu, birbirierine benzediğini hiçbir zaman ileri sürmemişiz. Nasıl sürebilirdik ki? Afganlı mücahitlerin feodal nitelikte olduğunu zaten belirtmişiz. Türk Kurtuluş Savaşı'nın ulusal bir kurtuluş savaşı olduğunu, bu savaşın sonunda laik bir cumhuriyet kurulduğunu ise sanırız ortaokulun ilk sınıfındaki öğrenciler de bilir. Biz "Mustafa Kemal, esrafın ağalann ve hocalann da desteğini kullanmıştı" derken, sadece bir halkın yabancı işgal ordusuna karşı verdiği kurtuluş savaşına, toplumun her kesitinin katılabileceğini, bu olguya bakarak kurtuluş savaşını gerici olarak nitelemenin doğru olmadığını belirtmek istemiştik. Kurtuluş savaşlannda ilerici, gerici ya da feodal gibi kavramları kullanmak yanıhıcı sonuçlara yol açabilir. Adamın boğazıpı sıkıyorlar. "Sen benim uşağım olacaksın" diyoriar. Adam "Hayır, ben usak olmam, bağımsız yaşayacağım" diyor. Şimdi, burada "Ben usak olmam" diyen adamın cahil ya da daha geliştniş düzeyde olup olmadığına mı bakacağız? Eğer bu adam fazla gelişmemisse, en kutsal haklan olan yaşamak ve bağımsız olmak için verdiği savaş gerici savaş; kültürlü ve görgülü ise ilerici savaş mı olacak? Toplumlar da insanlar gibidir. Bir toplumun, henüz uluslaşma sürecine girememiş olması, feodal nitelikte bulunması ya da din tabanına dayanması; o halkm kendisini usak yapmaya gelen yabancı işgal ordusuna karşı verdiği kurtuluş savaşını neden gerici bir savaş yapsın? Kurtuluş savaşının ilericisi gericisi olmaz. Adı üzerinde zaten, kurtuluş savaşı. Yiani boğazianmamak, ezilmemek için verilen savaş. Akımlar, siyasal hareketler, yonetici kadrolar, sınıflar, rejimler gerici olabilir. Ama usak olmamak, ezilmemek için verilen bir savaşa gerici niteliğini yakıstırmak ne derece doğru olur bilemiyoruz. Uluslaşma sürecine girmiş toplumlann olduğu gibi, bu aşamaya henüz gelememiş halklann da kurtuluş savaşlannın saygıyla karşı lan ması gerektiğini düşünüyoruz. Soruna bu açıdan bakınca arkadaşımız Samim Lütfü'nün aksine, Afgan halkının uluslaşma sürecinde gecikmiş olmasının feodal nitelikte bulunmasının ya da dinsel tabana dayanmasının birinci derecede önemli olmadığına inanıyoruz. örneğimizde asıl önemli olan, bir ülkenin saldınya uğraması, işgal edilmesi ve isgalci gücün halka iradesini zorla kabul ettirmeye calışmasıdır. Aynca, Afgan mücahitleri gerici de, 19. yuzyılda Ingiliz emperyalizmine unutamayacağı bir tokat atan, ünlü Zulu savaşçıları çok mu ilerici idiler?' diye bir soru geliyor aktımıza. Onlar da uluslaşma sürecine girememişlerdi. İsrail işgal ordusuna kök söktüren Lubnan halkının uluslaşma sürecinde buyuk mesafe aldığını öne sürebilir miyiz? Bu mücadeleleri gerici olarak mı niteleyeceğiz? Desteklemeyecek miyiz? En geniş anlamda bir halkın yabancı egemenliğine karşı mucadelesi olan kurtuluş savaşları için gericiilerici gibi deyimler kullanmak yanlış çağrışımlara yol açabilir. Çünkü 'gerici' olumsuz bir deyimdir. Bir kurtuluş savasında bu savaşı veren halkın gericiliğini ön plana çıkarırsak, o zaman saldırgan güç ilerici ve uygartıkgetirici olarak görülebilir. Yani asıl önemli olgu, saldırganlık, geri plana itilebilir. Unutmamalı ki, 19. yuzyılda Batı emperyalizmı, Afrika'dan Asya'ya kadar her yerde, geri halklara uygarlık getirdiğini ileri sürmüş, yanında misyonerierini de götürmüstü. Kimbilir, Lenin belki de bu düşünce ile kurtuluş savaşları ya da bu savaşlan veren halklar hakkında gerici, ilerici gibi deyimleri kullanmaktan ve bu savaşları o kıstaslarla değertendirmekten kacınmıştı. Bakın, 1916'da Boris Suvarin'e yazdtğı mektupta ne diyor Lenin: "İriandalılann İngiltere'ye, Fas'ın Fransa'ya, Ukrayna'nın Rusya'ya başkaldırması gibi, ezilmiş halklann, kendilerini ezen zorbalara karşı girişecekleri savaşların meşruluğu su götürmez" Yani, İriandalılann ya da Faslıların uluslaşma sürecinin hangi aşamasında olduklan, gerici miilerici mi olduklan tartışmasına girmemiş Bolşevik lider. Tabii, Lenin bu mektubu yazdığında dünyada henüz sosyalist bir devlet yoktu ve Lenin de sosyalist bir devletin başka bir ülkeyi işgal edeceğini herhalde düşünmemişti. Diyeceğimiz şu: "Zorbalığa karsı savaş meşrudur" Kuralı bugün de geçeriidir ve nereden gelırse gelsin zorbalığa karşı verilen savaşta, savaşı veren güçlerin nitelikleri ve özellikleri artık ikinci planda kalır. Bunlar savaş sonunda, toplumdaki iç hesaplaşma sırasında ön plana çıkar. Önemli olan, zorbalık ve bir halkın tarihsel gelişme sürecinin hangi aşamasında olursa olsun zorbalığa karşı koymak hakkıdır. Bu hak saygı ile karşılanmaiı ve savunulmalıdır. Savunulmalı kı, hıçbır ülke ılencılik şarkılan ile başka bir ülkenin ırzına geçmeye kalkışmasın. Klerides'in demeci Kıbns Rum Demokratik Partisi (DtSİ) lideri Glafkos Klerides, "BM Genel Sekreteri Perez de Cueüar'ın, iki tarafın da kabul edeceği bir anlaşma taslağı hazırlamadan yeni bir girişimde bubınmayacağı aşikârdır" dedi. Klerides, Rumca yayımlanan "Alithia'' gazetesine verdiği âzel demeçte, 1985 yüında Kıbns sorununun çözümü konusunda olumlu hiçbir gelişme kaydedilmediğini belirterek, "Aksine Kıbns sorunu 1985 yüında bizim için olumsuz, Türk tarafı için olumlu gelişmelere sahne olmustur'" şeklinde konuştu. (a.a.) KURTULMANIN SEVtNCl Roma'daki baskmdan sağ kurtulan bir tsraüli turist TelAvtvt dönüşünde, havaalanında kendisini karşdayan kızı üe kucaklasıyor. Lübnan'daki iç savaşı sona erdiren antlaşma ertesinde durum laübnan'daki üç milis liderinin önceki gün imzaladıklan barış antlaşmasının ilk gecesinde, Beyrut'ta sessizlik bozulmadı. Resmi çevreler, antlaşma konusunda iyimser konuşurken, halkın henüz kuşkularından kurtulmadığı dikkati çekiyor. Peru'da yine kan aktı Güney Amerika ülkelerinden Peru %da geriüa saldırılan devam ediyor. Peru yetkililerince önceki gün yapüan açıklamada, Noel sırasında gerillalarca düzenlenen operasyonlar sonucu bir yargıç ve üç öğretmenin öldüruldüğü büdirildi. (ANKA) Bangladeş 'te çoğunluğu jüt fabrikalannda çalısan yaklaşık 250 bin isçi ücretlerin arttınlması istemiyle 72 saatlik grev yapıyor. Ülkenin 8 işçi sendikasının olusturduğu "Birleşik Cehpe" adına yapdan açıklamada, askeri yönetimin ücretlerin dondurulması politikası ve sendikal haklan ihlal eden uygulamalan eleştirildi. Başkent Dakka yakınlarmda bulunan devlete ait Adamjee jut fabrikastnda grevci işçilerle polis arasında meydana gelen çatışmada çoğunluğu isçi 25 kişinin yaralandtğı büdirildi. (ÛBA) Liderler iyimser^ halk kuşkuhı Hobeyka, Şii EMEL hareketi lideri Nebih Berri ve Dürzilerin Iideri Velid Cunblat'ın dün Şam'da yeniden bir araya gelerek anlaşmanın nasıl uygulanacağını görüştükleri büdirildi. Suriye'nin başkenti Şam'da önceki gün yerel saatle 13.10'da imzalanan barış antlaşmasının içeriği açıklanmadı. Ancak 23 sayfalık antlaşmanın genişletilmiş yeni bir hukümet kurulmasını, tüm milis güçlerinin dağıtılmasını ve silahlanrun bir yıl içinde Lubnan ordusunca toplanmasını ongordugü sızan haberler arasında. Hükümette ilk kez Müslümanların Hıristiyanlarla eşit bir konumda yer alacağı ve asayişi sağlamakta 1976'dan beri ulkede bulunan 37 bin Suriye askerinin baş rolü oynayacağı da dile getiriliyor. Bilindiği gibi Lübnan'ın 1943'te Fransa'dan bağımsızlığıru almasından bu yana Hıristiyanlar yasama, yurütme, yargı erklerinde'veorduda egemen durumdaydılar. Lübnan'ın 4 milyonluk nüfusunun yüzde 55'ini Müslümanlar oluşturuyor. Hıristiyanlar şimdiye dek Müslumanlara devlette eşitlik tanımaya yanasmıvorlardı. vio Martini, teröristlerin İran'da eğitildiğini ve İtalya'ya Suriye'nin başkanti Şam'dan geldiklerini söyledi. Le Republica gazetesine bir demeç veren Amiral Martini, saldından önce ellerine geçen listede eylem yapılacak havaalanlan arasında Roma, Lefkoşe, Madrid ve Atina havaalanlannın bulunduğunu, ancak Viyana Havaalanı'nın yer almadığını belirtti. Bu arada saldınların sorumluluğunu "Arap Gerilla Hucreleri" adlı bir örgut de ustlendi. Daha önce Filistin Şehitleri adlı bir örgüt sorumluluğu ustlenmişti. Viyana ve Roma'da sorguya çekilmekte olan saldırganlar ise değişik açıklamalar yapıyorlar. Roma havaalanında düzenlenen saldırıda, başından yaralı olarak yakalanan Filistinli gerilla. FKÖ lideri Yaser Arafat'ın muhalifi Abu Nidal'e bağlı bir örgütten oluduğunu söyledi. Sorgulamayı yürüten İtalyan Savcı Domeniko Sica, 19 yaşındaki teröristin adının Muhammed Sarham olduğunu bildirdi. Sarham, kendisinin ve üç arkadaşının bir Filistin "intihar mangası" olarak 6 aralık tarihinde sahte pasaportlarla İtalya'ya girdiklerini de itiraf etti. Yaralı terörist ayrıca başka intihar mangalannın da Avrupa ve îtalya'da harekete geçmek üzere beklediklerini öne sürdu. Sarham'ın cebinde daha önce bulunan yazıb bir açıklamada ise, havaalanı baskınının İsrail'in 1 ekimde Tunus'taki Filistin karargâhına duzenlediğı hava saldırısma misilleme olduğu bildiriliyor ve "Dökülen ncrdamla kan için nehir gibi akıtacagız.. Şu andan itibaren savaş başlamıştır" deniliyordu. AP ajansının haberine göre Viyana'da yakalanan teröristlerden biri de, kendisi ile arkadaşlarının FKÖ lideri Yaser Arafatın başkanhğındaki El Fetih örgütüne bağlı olduklarını ileri sürdü. o Bangladeş'te grev Dış Haberler Servisi Lubnan milis liderleri arasında onceki gün Şam'da imzalanan ve Lubnan'da 10 yıldır süren iç savaşı bu kez kesin olarak bitirmesi umulan barış antlaşmasının ilk gecesinde başkent Beyrut'ta sessizlik bozulmadı. Lubnan Radyosu'nun normal yayınını keserek duyurduğu barış antlaşması resmi çevrekrde "tarihsel bir belge", "Lubnan için yeni bir başlangıç"g\bı sözlerle yorumlarurken Ramuoyunun henüz kuşkulannı atamadığı gözleniyor. Birçok kişi daha ön"•Time" dergisi, Çin Halk Cum celeri de barış anlaşmalan imzahuriyeti lideri Deng Şiaoping'i "ytlın adamı" seçti. Time, Dengtn ülkede ekonomik reformlar yaptığım, ikinci devrimi gerçekleştirerek, komüniznüe kapitalizmi birleştirme çabası gösterdiğiru belirtiyor. Nebih Berri lanmış olduğunu ama uygulanmadığını anımsatıyorlar. Liibnan gazeteleri de yer yer bu kuşkuculuğu paylaşmakla birlikte genelde daiıa iyimser bir yakjiaşım içindeier. İyimserliklenne gerekçe olarak çoğu bu seferki anlaşmanın milis liderleri tarafından imzalanmış olmasını gösteriyorlar. Suriye Başkan YardımcısıAbdülhalim Haddam, dün yaptığı Velid Cunblat konuşmada milis liderlerince imzalanan antlaşmanın yaklaşık 100 bin kişinin olümüne yol açan 10 yıllık iç savaşı sona erdireceğinı belirterek, "Bugiıne dek bu antlaşmayt desteklemekte isteksiz davranan taraflann şimdi onu desteklemelerini istiyonım" dedı. Barış antlaşmasının imzalanmasından sonra Hıristiyan "Liıbaan Kuvvetieri" lideri Eli ., V l , ••. ,v.o Tîme, DengH yjlın adamı seçti TUNUS'ÜN AÇntLAMASI Tunus hükümeti, Viyana havalanında ELAL burosunu hedef alain saldınyı duzenleyen üç teröristin üzerlerindeki Tunus pasaportlannın sahte olduğunu bildirdi. TL.peşin, 5000TL. taksit 10ay vadeKDV dahil. SADECE DÜĞMESİNE BASIN! Diyafram, enstantane, metre ayannı kendisi yapar. Harika fotoğraf makinesi GOKO UF 2'nin Hüseyin, bugün Suriye'ye gidiyor ürdün Krah Hüseyin, bugün resmi bir ziyaret için Suriye'ye gidiyor. Kral Hüseyin, lOyıldırilk kez Şam'ı ziyaret ediyor. Ürdün Suriye ilişkileri, Körfez savasınm başlamasından sonra hızla gerginleşmiş, iki ülke, bir ara çatışmanın eşiğine gebnişlerdi. Kral Hüseyin'in Körfez savasında Irakh desteklemesine karşılık, Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad, tran'ı destekliyor. Her ışığa, her şarta kolayca uyan, elektronik flaşlı... Filmi bile kendisi çevirir Universal focus Japon teknolojisinin armağanı.. Hamaney: Irak'a kesin darbe indirme zamanı tran Devlet Başkanı Ali hamaney, Irak'a kesin darbeindirecek bir saldınyı baslatmanın zamanmm gehU&ni söyledL tran Resmi Haber AJanst İRNA, Hamaney'in bu açıklamasmı 5000 gönüllü askerin cepheye gönderümeleri öncesinde düzenlenen bir törende yaptığım beürtti. 9 ayhk koca, kadın çıktı Honduras'ta 9 ay önce evlendiği kocasının aslında hamile bir kadın olduğunu öğrenen Rosalinde de Hernandez, kızgınlığını yenemeyerek "eşinin" ailesi aleyhine tazminat davası açtı. Rosatin de, evlenmeden önce kendisine durumun anlatümamasından yakındı ve beraber olduklan sürece "kocası" olarak bildiği Gustavo*nun kendi karşısında çıplak durmaktan kaçındığını ve cinsel Uiskivi reddettiğini soyledi. GOKO IIstanbul'un her semtine; •Türkiye'nin her kent ve kasabasına ilgılenen faal video kulübü, kırtasıyeci ve fotoğrafçılann şahsen fırmamıza başvurmalan rıca olunur. "Dünyanın en akıllı fotoğraf makinası" BİNGÖR KOLLEKTİF ŞİRKETİ Sırkeci, Hüdavendigâr Cadrjesi, Eresinler işhanı. Kat: 4 No: 1617 İSTANBUL GOKO Fotoğraf Makineleıinin taksitte satışı için: BAYİLİK VERİLECEKTfR. BECERÎ El Sanathn Özel ve guzel hediye arayanlar için Cagaloglu Yokoşu No: 2 tstanbul Tel: 520 82 62/520 79 62