Katalog

29 EKİM 1985 EKONOMİ CUMHURÎYET/9 TURKIYE'den Beyaz eşya, kimyailaç, otomotiv ilgi alanları Çiftçi, birlîklerden 73.7 milyar alacaklı ANKARA, (a.a.) Destekleme alımı yapan tanmsal kuruluşların üreticilere toplam 73.7 milyar lira borcu var. Üreticiye borcu olan kuruluşlar arasında 39 milyar lira ile Çaykur ilk sırada yer alıyor. Üreticilere borcu olan tarım satış kooperatifleri birlikleri arasında ise Tariş, Çukobirtik, Antbiriik, Karadenizbiriik, Trakyabirlik ve Verfiskobirlik buiunuyor. Tarım satış kooperatifleri arasında Tariş 13 milyar 1% milyon 40 bin lira, Çukobirlik de 11 milyar 222 milyon 688 bin lira borçla ilk sıraları alıyorlar. Tariş'in pamuk üreticilerine 11 milyar 941 milyon, incir üreticilerine 685 milyon, üzüm üreticilerine de 579 milyon 40 bin lira borcu var. Çukobirliğin borçlarının da 8 milyar 490 milyon 138 bin lirası pamuk üreticilerine, 2 milyar 732 milyon 250 bin liralık bölümu de soya üreticilerine bulunuyor. Isveçli firmaların gözü Ttirk pazarında Elektrolux beyaz eşya; ScaabScania ağır vasıta, savaş uçağı; AlfaLaval kimya ve ilaç saiayiinde çeşitli yatırım projeleri uzerinde çalışıyorlar. Sandvik ise fazla gemilerini Türk armatörlere pazarlamak için gorüşmeler yapıyor. SİNA KOLOGLU îsveçli 3 firma, beyaz eşya, kimya, ilaç ve otomotiv sektoründe Turkiye'de yatırım yapmak üzere harekete geçtiler. Elektrolux beyaz eşya, ScaabScania ağır vasıta, savaş uçağı ve ALFALAVAL kimya ve ilaç sanayiinde çeşitli yatırım projeleri uzerinde çalışırken, tsveç'in önde gelen gemi inşa sanayi şirketlerinden SANDVlK de elindeki fazla gemileri Türk armatorlerine pazarlamak için görüşmelere başladı. Avrupa'da da önde gelen Isveçli firmalann üst düzey yetkililerinden alınan bilgiye göre, fırmalar yatırım yaparken uç yoldan birini seçecekler: Tanınmış bir Türk firması ile işbirliği, lisans ile yatırım veya firmanın direkt olarak yatınma yönelmesi. Isveçli firmaların Türkiye'yi seçmelerinde yeni ekonomik yapının tanıdığı olanaklar, ucuz işgücünün varlığı ve Ortadoğu pazanrun kontrolünde Türkiye'nin etkili ulke olması gibi etkenler rol oynuyor. İsveç'in önde gelen beyaz eşya üreticisi Eletrolux, İç Anadoluda bir kompleks kurmak niyetinde. Elektrolux'un özellikle Türkiye'de yatınm yapma isteğinde ucuz iş gucünün ve Türkiye'yi Ortadoğu pazarlanna atlama taşı olarak kullanmak amacının etken olduğu öğrenüdi. Dünyanın ve Avrupanın önde gelen sanayi firmalarından AlfaLaval'ın kimyailaç kolu ise Turkiye'de hayvan islahı alanında yatınm yapmak istiyor. AlfaLaval özellikle 1970'li yülarda Guney Amerika ülkelerini kapsayan "hayvan islah projesT'nde başarı elde etti. Uluslararası firma, Latin Amerika'daki gelişmekte olan ülkelerde uyguladığı bir dizi tedbir paketi ile küçük ve buyük baş hayvanların hastalıkları konusunda önemli ilerleme kaydetti. Firma üst duzey yetkililerinin Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı yetkilileri ile görüştüğu ve bir fizibilite raporu hazırladığı öğrenildi. AlfaLaval'ın Türkiye'de direkt yatınm yapacağı belirtildi. Göteburg merkezli ScaabScania firmasının ise Türkiye'de ağır vasıta alanında yatırım yapmak amacıyla çalışmalar yaptığı öğrenildi, Scaab savaş sanayiinde üretim yaparken Scanıa ağır vasıta uretiminde faaliyet gösteriyor. Bu arada, İsveç'in önde gelen gemi inşa firması SANDVİK'in de elindeki gemi fazlasını Türk armatörlerine saımak için göruşmelerini sürdürduğü öğrenildi. Bu arada daha once Türkiye'de çeşitli ihalelere girmiş Isveç firmaları yeni yatırımlar konusunda temkinli davranıyor. Erickson'un Turkiye ile ilgili yatırımlarının "tehir edildigi" belirtiliyor. En son girdikleri ihale trafik sinyalizasyonu ihalesi. Firma yetkilileri bu ihale sonuçlanna göre hareket edeceklerini belirtiyorlar. SPK'nın borsa denethni azaltıhyor ANKARA, (ANKA) Yapılacak yasal değişiklikle Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nı, yine borsacıların yonetmesi sağlanacak. Halen TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda bulunan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın kuruluşunu düzenleyen 91 sayılı kararda yapılacak değişiklikle, Sermaye Piyasası Kurulu'nun idari denetimi en aza indirilecek. Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın 19 nisan günu yapılan genel kurul toplantısmda ilk kez ortaya çıkan SPKBorsa çekişmesi, yasal değişiklikle borsacıların isteği doğrultusunda çözümlenmiş olacak. Borsa Başkanı Muharrem Karslı, Menkul Kıymetler Borsası'nın ekonomik ve idari faaliyetlerinin bulunduğunu kaydederek, "SPK'nin iktisadi faaliyetler üzerindeki denetimi normal olmakla birlikte, ayrı bir tuzel kişiliği olan borsa üzerindeki idari denetimin çokluğu kabul edilebilir nitelikte değildir" dedi. Borsanınolağanustu genel kurul toplantısı 31 ekim gunü yapılacak • Tek tip hesap planı onaylandı yilrürlüğe giriyvr ANKARA, (aa.) Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı da şeffaf bankacıhğa "evet" dedi. Musteşarhk "Tek diizen hesap planı" nı onayladı. Tek düzen hesap planı Türk bankalannın mali durumlannın yakından izlenebilirliğini kolaylaştırmayı, tasarruf sahibine guven vermeyi, bankaların ekonomiye katkılannı arttırmayı amaçlıyor. Hazine ve Dış Ticaret Musteşarhgı yetkilileri, "Tek diizen hesap planı" üzerindeki incelemelerini yaklaşık bir ayda tamamladılar. Uzerinde bazı düzeltmeler yapılan plan "Merkez Bankar sı'nın göriişüyle birlikte yiiniriüğe konulmak üzere" Bunkalar Birliği'ne gonderildi. Esasları Merkez Bankası'nın "Danışman" kuruluşlarından "Arthur Andersen" tarafından belirlenen tek düzen hesap planı uygulaması 1 Ocak 1986 tarihinde başlayacak. Bankacılık işlemlerine ait her turlu verinin hangi kalemlerde ve nasıl gösterileceğini "aynntılı" bir şekilde belirleyen "Tek düzen hesap planı"nm ekinde "tek lip bilanco" da yer alıyor. Bankaların, bu plana uygun olarak duzenleyecekleri tek tip bilançolar üçer aylık donemler itibarıyla hazırlanacak. Bu bilançolar, Merkez Bankası ile Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarhğı'na iletilecek. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı aynca, bankalardan gerektiğinde cetvel, rapor ve mali tablolar da isteyebilecek. Musteşarlık, bankaların mali bünyeleri ve kaynaklannın kullanımı ile ilgili standart rasyonlan, "gerekli gördiiğii takdirde" gazetelerde yayımlatabilecek. Bu konudaki esaslar, musteşarhk tarafından belirlenecek. BAĞIMSIZ DENETtM KURULUŞLARI Turk bankalannın "şeffaflık" ilkelerine gore çalışmasını sağlamak amacıyla, 1987 yılı başından itibaren de "Bağımsız denetim kunıluşlan" devreye sokulacak. Şeffaf bankacılık Yusuf Özal: Havelsan yabancılan ürküttü ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) DPT Müsteşarı Yusuf Bozkurt Özal, Havelsan yönetimini "yabancı sermayeyi ürkütmekle" suçladı. Geçen günlerde, Aydın Corplun ortaklıktan çıkarılma işlemlerini onaylatmak uzere Özal'ı ziyarete giden Havelsan Genel Müdüru Feridun Dora, DPT'den istediği onayı alamamakla kalmayarak, musteşarın eleştirilerini dinlemek zorunda da kaldı. DPT Müsteşarı, Yabancı Sermaye Yasası uyarınca Aydın Corplun oruklıktan çıkarılma işlemlerini onaylaması istendiğinde, Aydın Corp. sahibi Ayhan Hâkimoğlu'nun ABD'deki Türk lobisine yardımlannı saymaya başladı. İstenen onayı vermeyen Ozal, Havelsan yöneticilerinin "dogru yolda olmadıgını" ifade etti. Müsteşar Özal, Aydın Corpla karşı izlenen tutumla, "yabancı sermayenin ürkütüldiiğunü" de ileri sürdü. Ford'un Avrupa Başkanı geliyor Ekonomi Servisi Ford firmasının Avrupa Başkanı Robert A. LuU, Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Koç'un davetlisi olarak bugün ozel ucağı Ue İstanbul'a geliyor. FordOtosan ortakhğının ilk urünü olan FordTaunus otomobilin piyasaya sunulması dolayısıyla düzenlenecek toplantıya Başkan Robert Lutz ile birlikte Ford'un Avrupa Başkan Yardımcısı Gordon Mac Kenzie, eşleri ve Ford Avrupa Grubu'nun üst düzey yöneticileri de katılacaklardır. FordTaunus otomobiller Otosan A.ŞÎnin 7 milyar lira yatınmla gerçekleştirdiği tesislerde üretiliyor. Deniz ticaret filosunun taşıma kapasitesi % 27 arttı ANKARA, ( t j . ) Deniz Ticaret filosunun taşıma kapasitesi bir yılda yuzde 27,3 artarak 4 milyon grostonun üzerine çıktı. Ulaştırma Bakanhğı'nca derlenen verilere göre, 1984 yılı temmuz ayından bu yılın aynı ayına kadar yuk gemisi sayısında 44, tanker sayısında 8, yolcu gemisi sayısında da 2 adet artış oldu. Böylece, temmuz 1984'te 3 milyon 243 bin 322 groston olan Türk Deniz Ticaret filosunun taşıma kapasitesi, bu yılın yedinci ayında 4 milyar 127 bin 784 grostona çıktı. özel sektörun taşıma fîlosundaki gelişme, kamu sektoründen hızlı oldu. 1984 yılı temmuz ayında 1 milyon 411 bin grostonluk 341 yük gemilik filoya sahip olan özel sektör, bu yıl gemi sayısını 387'ye, taşıma kapasitesini de 1 milyon 663 bin 804 grostona yükseltti. özel sektordeki tanker sayısı da bir yılda 83'den 92'ye çıktı. Tankerlerin taşıma kapasitesi de 878 bin tondan 1 milyon 441 bin tona ulaştı. Hamsi 400 liraya düştü Ekonomi Servisi Havanın fazla rüzgârlı geçmesi avlanmaya çıkan balıkçı sayısını azaltınca hamsinin fıyatı birden fırladı ve 10001500 liradan satıldı. Ancak önceki gün havanın bu kez iyi gitmesiyle balık haline uç gun öncesinden çok fazla hamsi geldi ve fıyatlar 400 liraya kadar düştü. Havanın guneşli olmasıyla hem tuketicinin balıktan yüzü güldü, hem de balıkcının. Balık pazarında " A h keşke param olsa da ben de alsam" türündeki balıkçılann çığırtkanlıklanyla hamsinin etiketinde 400 lirayı görenler biraz saşırdı, ama hamsiyi satın almayı da ihmal etmedi. Pazar gunü balık halinde kasası 1013 bin lira arasında satı İki gün önce 10001500 liraya çıkmıştı lan hamsi, dün kasası 25003000 liradan satıldı. Hamside olduğu gibi palamutta da fiyatlar havanın guzel geçmesiyle aşağıya çekildi. Pazar günü iri palamutun çifti 3200 liraya kadar satılırken, dun 18002000 lira arasında fiyatla satıldı. Balıkçılar havanın güzel gitmesiyle birlikte balık fiyatlarının, özellikle hamsi ve palamut fiyatlannın düşebileceğini, hamsinin bugün ve ertesi gün için 200300 liradan satılabileceğini belirtiyorlar. Eminönü ve Beyoğlu balık pazarında bahkların satış fiyatları dun şöyleydi: Hamsi 400, Tekir 2000, Uskumru 2000, Kolyos 500, Lüfer çifti 700800, Palamut çifti 18002000 lira. Robert Lutz FordTaunus otomobilin piyasa sunulması nedeniyle düzenlenecek toplantıya katılacak. Adıyaınan Yem Fabrikası satılacak ADrVAMAN, (Cumhuriyet) Hammadde bulunamaması nedeniyle hizmete açılamayan Adıyaman Yem Fabrikası, açık arttırma ile satışa çıkanldı. Zamanm Başbakan Yardımcısı tarafından temeli atılan ve ancak 5 yılda zor tamamlanan Adıyaman Yem Fabrikası çürümeye başlayınca, satılığa çıkanldı. Yıllık üretim kapasitesi 200 bin ton olan ve yapı makina bakımından Güneydoğu'da sayılı tesısler arasında yer alan dev fabrika ahcı bekliyor. Yetkililer, satışın Başbakanlık Toplu Mesken ve Kamu Ortaklığı Dairesi tarafından yapılacağını belirterek, isteklilerin milli bankalardan alınacak 10 milyon liralık teminat mektubu ile başvurabileceklerini açıkladılar. Teklifi uygun görülenler ile görüşmeler 11 kasımda yapılacak. KISA... KtSA... SABANCI HOLDİNG Lastik Grubu Araştırma Merkezi'nin temeli 3 kasım pazar günü Başbakan Özal tarafından atılacak. Aynı gün Kordsa'nın yapımı tamamlanan 3. üretim ünitesinin açılışı da yapılacak. İNGtLtZ HAVA YOLLARI Avrupa Genel Müduru Andrew Gray, bugun Türkiye'ye geliyor. Gray, Türk Hava Yolları ve turizm ilgilileriyle Istanbul'da gorüşmeler yapacak. EXPORT TURKEY MAGAZINE dergisi, 5'inci yayın yılını doldurdu. Londra'da basılan dergi Avrupa, Ortadoğu ve Afrika'da Turkiye ile ilişkisi olan şirketlere, kurumlara ve ticaret ataşeliklerimize gönderiliyor. Export Turkey Magazine mayıs ve kasım aylarında olmak üzere yılda iki kez yayımlanıyor. CUMHURİYET HAMSI'NİS Y1LDIZI ÇABL'K SÖı\DL Rüzgârlı hava hamsi flyatlannı iki gün önce birden bire 1500 liraya kadar tırmandırdı. Havanın dinmesiyte birlikte hamsi flyatlart 400 liraya düştü. Doğuya yatırım 'devede kulak' kaldı Bu yılın ilk 9 ayında toplam tutarı 3 trilyon 30 milyar lira olan yatınm teşvik edildi. Bu yatırımlarda doğu ve güneydoğunun payı yalnızca 240 milyar 518 milyon lira. İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Hükumet, doğuya yapılacak yatınmlara özendirici teşvikler getirirken, 1985'in ilk 9 ayı içinde "teşvik gören" yatırımlann üçte ikisi Marmara ve Ege bölgelerinde yer aldı. Marmara ve Ege Bölgesi'nde teşvik gören yatırımlann tutarı yaklaşık 2 trilyonu bulurken, tüm Türkiye'de yatırım tutarı 3 trilyon olarak açıklandı. Ege Bolgesi Sanayi Odası tarafından yayımlanan "EBSO Haber" gazetesinde, teşvik gören yatınmlarla ilgili bir tablo. ya yer verildi. Yatırımlann bölgelere göre dağılımı ve tutarlan ile ilgili bilgilerin yer aldığı tabloda, teşvik belgesi alan yatırımlann en çok yaygınlastıgı bölge Marmara olarak gösterildi. Marmara Bölgesi'nde teşvik belgesi alan 489 yatınmın toplam tutannın 1 trilyon 14 milyar 936 milyon lira olduğu ve 23 bin 914 kisiye iş yaratacağı kaydedildi. Ikinci sırayı 201 teşvik belgesi ve 931 milyar 897 milyon lira ile Ege Bölgesi aldı. Üçüncü sırada ise İç Anadolu Bölgesi yer alıyor. Bu bölgede belge verilen 199 yatmmın tutarı 516 milyar 224 milyon lira olarak gösterildi. "Doğuya yapılacak yatınmların özendirileceğine" ilişkin hükumet teşviklerinin yarar sağlamadığı gözlenen tabloda Doğu ve Guneydoğu Anadolu'ya yapılan yatırım sayısının 123 ve toplam tutannın 240 milyar 518 milyon lira olduğu belirtildi. Doğu Anadolu Bölgesi'ne yapılacak yatınm sayısı 66 olarak açıklanan tabloda, bu bolgeye yapılan toplam yatırım tutarı ise 37 milyar 208 milyon lira olarak belirtildi. DUNYAVan Japonya, ABD'nin baskısına boyıın eğiyor Ekonomi Servisi Japonya, ABD'nin baskıları sonucu 1800 kalem malda gümruk vergilerini azaltacağını açıkladı. 1 Ocak 1986'dan itibaren ortalama yüzde 22 civarında gumrük vergisi indirilecek mallar arasında, otomobil lastiği, bilgisayar ekipmanları, palmiye yağı, muz ve tuketim malları bulunuyor. Bazı mallarda ise gumrük vergileri tamamen kaldırılacak. Japonya, Batı Avrupa ulkelerinin şarap ithalinden alınan gumrük vergilerinin azaltılması yönündeki isteklerini ele almayı 1987'ye erteledi. Buna karşın deri ürünleri için uygulanan gumrük tarifeleri bu yıhn sonunda sabitleştirilecek. Japonya'nın ticaret fazlasının 1985 sonunda 50 milyar dolara ulaşması bekleniyor. AEG, Yüdız Savaşlam'na katılmak istiyor Ekonomi Servisi Elektrikli aygıt ve teçhizat uretiminde Avrupa'nın en buyük firmalarından olan AEG, Başkan Reagan'ın "Yıldız Savaşlan" programına katılmaya istekli olduğunu duyurdu. AEG firması Yönetim Kurulu Başkanı Heiaz Diirr, kendi firmalarının pek çok alanda ileri teknolojiye sahip olduğu için Yıldız Savaşlan programına katılmak istediklerini söyledi. AEG firması, dayaHeinz Durr AEG Yönenıklı tüketim malları ve elektrikli tim Kurulu Başkanı. ev araçlannın yanı sıra, Avrupa1 da uydulan için güneş enerjısıni elektrik enerjisine dönuştüren aygıtlar ve yine uyduların anten boylarınm buytık ölçüde küçülmesini sağlayan milimetre dalga sistemleri uretiyor. ULUSUMUZA KUTLJUOLSUN. DÖVİZ KURLARI Dovizin Cınsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florinı 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 Kalyan Lıreti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Alış 550 75 385.80 29 71 208.30 10.28 68.31 184.60 69.32 254.27 30.88 256.58 1866.27 783.83 150.95 Dovız i Efektif Satış ! Alış 556.23 550.75 389.64 366.51 30.01 29.71 210.37 208.30 10.38 9.77 68.99 68.31 186.44 184.60 70.01 69 32 256.80 254 27 31.19 29.34 259.13 243 75 1884.84 1772.96 791.63 783.83 152.45 143.40 Efektif Satış 561.77 393 52 30.30 212 47 10 49 69.68 188 29 70 71 259 36 31.50 261.71 1903.60 799.51 153.97 İJ3 \9 T.C. ZİRAAT BANKASI 29 EKİM 1985 TARİHİKDEK! DÖVİZ KURLARI $A \V SATIŞ TL 567 24 397 29 '30.69 214.74 10.63 59.21 j 70.34 190.21 71.38 261.85 31.80 264.23 415 07 1921.97 71.38 807.18 155.45 ABD'li 4 ekonomist korumacıhğa karşı WASHtNGTON, (ANKA) Birleşik Amerika'da ticaret açığının rekor ustüne rekor kırdığı bir donemde Kongre'de yoğunlaşan "korumacı" eğilimlere, ünlu iktisatçılar karşı çıktı. Tanınmış dört Amerikan iktisatçısı, ortak bir açıklama yaparak, sanayi sektörü ve Kongre'de başgösteren korumacı eğilimlerin olumsuz etkileri konusunda Amerikan kamuoyuna uyarıda bulundular. Başkan Reagan'ın eski Ekonomik Danışmanı William Niskanen, eski Başkanlardan Nixon ve Ford'un Ekonomik Başdanışmanı Herbet Stein, Brookings kuruluşu yetkilisi Robert Crandall ve Heritage Vakfı uzmanlarından Edward Hudgins'in yayımladıkları ortak açıklamada, Amerikan halkından, korumacılığın reddedılmesini ve uluslararası ticarette serbestliğin desteklenmesini istediler. DOVİZİN CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTOALYA DOLAM 1 AVUSTURYA ŞİÜNİ 1 BATI ALMAN MARKI 1 BaCİKA FHAHfil 1 DANİMARKA KRONU 1 FRANSaFRANfil 1 N0UANDA FLORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRANSI 100 İTALYAN ÜRETİ 1 W JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAN RİYAÜ DÖVİZ AUŞTL. SATIŞ TL. 550.80 556 23 385.78 389 58 29.81 30.10 208.52 210.58 10.33 10.43 57.50 58.06 68.31 68.98 184.70 186.52 69 32 70.00 254.27 256.77 30.88 31.18 256.57 259.10 403.04 J07.01 1866.27 1884.67 69.32 70.00 783.78 791.51 150.95 152.44 EFEKTİF ALIŞTL. 550 80 366 49 29.81 208 52 9 81 57.50 68.31 184.70 69.32 254.27 29.33 243.75 382.89 1772.96 65.85 783.78 143.40 Endonezya'da nükleer santral yarışı CAKARTA, (ANKA) Asya ulkelerinden Endonezya'da yapımı ongörulen ilk nukleer santral için Amerikan ve Kanadalı firmalar yarışacaklar. Endonezya hukümetinin santral yapımını önümüzdeki yılın mart ayında onaylaması bekleniyor. Endonezya Ulusal Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Djali Ahımsa, bu konuda yaptığı açıklamada, santralin deprem kuşağının dışında bulunan Cava'nın Jepara bölgesinde kurulacağını bildırdi. Ahımsa, santral için Kanada ve Amerikan teknolojileri uzerinde durulduğunu, bu konudaki kararın daha sonra verileceğini de belirtti. T.C. ZtRAAT 1 UUIKASI "Gaciac criflıD C Z "