Katalog

CUMHURİYET/8 HABERLERİN DEVAMI 29 EKİM 1985 derlerden hangisine yakınlık vardı? Kalabalık ve canlı mıydı? Birleşme ne getirip ne götürmüştü? DSP olayı nasıl karşılanıyordu? Özal: Türkiyede irtica (Baştarafı 1. Sayfada) özaJ, çiftler ile birlikte fotoğraf çektirdi ve gelinlerle damatlar Ozal'ın elini öptüler. özal. bu sırada yanında bulunan bır basın mensubuna dönerek, "Törkiye'de irtica var diyorlar. Dışarda da soylüyorlar. Siz de yazıyorsunuz. Şu manzarayı gördiikten sonra Türkiye'de irtka olur mu güzelim? Bu irtica var diyenlere güzel bir cevaptır" biçiminde konuştu. Semra Özal'ın havaalanından avrılışından sonra Başbakan özal, havaalanındaki uçan göz hastanesi "Orbis"i gezdi. Hastane olarak kullanılan uçakta özal önce ABD'de katarakt ameliyatı olan gözünü muayene ettirdi ve kontrol sonucunda Başbakan'ın gözünün sağlam olduğu saptandı. Özal, nikâh töreninden önce saat 17.0O'de Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından kabul edildi. 1.5 saat süren görüşmede özal'ın, Birleşmiş Milletler'in 40. kuruluş yıldönümü dolayısıyla, ABD'ye yaptığı ziyaret ve buradaki ikili temasları hakkında Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e bilgi sunduğu bildirildi. diğimiz ilde bir yabancıya basit bir telefon için yalan söylüyorlardı. Biraz ilerideki şirketten telefon olanağı bulduk. Şirket yöneticisine şikâyet ettik bu Kalabalık beklenen kadardı, beklenenin üstunMardinli 4 esnafı. Yanıt bir acı gerçeği yansıtıyorde değildi. Ama canlılık ancak bu kadar olabilir(Baştarafı 1. Sayfada) du: di? Liderler "çifte kumrular" dedirtecek bİTİiktelardı. Bu kurallardan uzaklaşü"Değil kardeşim değil. Size doğru soylemişler. liklerini sürdürüyorlardı. HP ve SODEP MKYK madıkça Türkiye Cumhuriyeti Esnaf perişan, telefonlannın borcunu ödeyemedikyöneticileri arasında birliktelik biraz daha ilkeli olnin varlığını korumak, gelişme leri için kapatıldı. Belki utanıp borç yüzünden kamaya başlamıştı. HP ve SODEP'in sağlıklı unsursini ve güçlenmesini sağlamak pandığını söylememişlerdir." ları birbirlerine yakınlaşmaya başlamış, hiçbir aykolaylaşacaktır. SHP ile 3 gün içinde gezdiğimiz toplam 7 il ile ncalık göstermeden sağlıksız ya da yetersiz unsurBu kuralların özü; ortaçağ 12 ilçede esnafın durumu birbirinden farklı değilları dışlamaya eğilim gösteriyorlardı. Birleşme ve Alaçatı seçimlerinde iktidann bağnazhğına karşı bilimin ışığı di. Deyim yerindeyse kan ağlamak onlann bugünbirleşmeden doğacak sonuç için bu önemli, hem vatandaşlan tehdit ettiği iddia na doğru yürümek, toplum yakü durumuna çok uyuyordu. de çok önemli bir işaretti. sının anımsatılması üzerine şamında çağdaşlığın gereklerini • •• özal, " O laflarla seçim alınsay yerine getirmek, bağımsızlığı tiDolaştığımız 7 ilden Tunceli, Mardin, Bingöl ye DSP ve Ecevit oiayına gelince... Aslında DSP'nin dı bütün seçinüeri btzim kazan tizlikle korumaktır. Elanğ'da HP ve SODEP örgütlerinin birleşmesi buralarda ne yapacağını ya da yapamayacağım mamız icap ederdi. Onlar kaybeNe yazık ki bu yolda başany baş ağntmayacaktı. Ama özellikle Şarüıurfa, Maşimdiden kestirmek güç. Ama bir şey var ki HP denlerin bahanesidir. Biz kay la yürüdüğümuz söylenemez. latya ve Diyarbakır'da iki örgütün ağrısız, sıkıntıve SODEP'liler SHP'den sonraki aşamada DSP betseydik kim bilir neler söyletkinci Dünya Savaşı 'ndan son sız, küskünlük yaratmadan birleşmesi olanaksızile birleşileceğine inanıyorlar. yeceklerdi" dedi. ra yeryüzünde kalkınma çağı dı. Çünkü burada gerek HP gerekse SODEP ör• •* başlamıştır. Dünyamn az geliş gütlenmesi güçlüydü. Yönetimde kim ağırlıklı olaözal, Istanbul'dan aynlmaHP ve SODEP Genel Başkanlan çeşitli konuşmiş bütün yöreleri sanayileşmek dan önce de Atatürk Havalimacaktı? Bu anlaşmazlık, iki partiye de zarar vermek malannda birlikte vurguladılar iktidara gittiklerini, için çabalıyor. Türkiye de bu ha değil miydi? SHP'nin büyümesini önlemez miyru'nda konuşurken Tekel zamlatek akernatif olduklarını ve ikisi de ortak olarak reketin dışında kalamazdı ve di? Birliktelik görüntüsünü zedelemez miydi? nyla ilgili olarak şunlan söyledi: "Ankara'ya döner dönmez iktidar hazırlıklanna ekonomik alanda epey ilerlediği"Beni Amerika'dan arayarak, SHP'nin yöneticilerinin boşu boşuna zamanını albaşlıyoruz. Belki seçim e daha zaman var ama ikmiz de görulmektedir. Ancak zam yapmayalım, zira önümüz(Baştarafı I. Sayfada) tidara hazırlık için zaman çok az. CHP'nin durumadalyonun bir de öteki yüzü maz mıydı? Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik, Genel Merkezi'ne bir isiem yazısı de Alaçatı seçimleri var, dediler. muna düşmek istemiyoruz" dediler. var Dunyanm çoğu toplumu ko siyasal ve sosyal koşullar ortada iken halk bu tür Ama ben zam yapılmasını istegönderildi. şarken, biz yürüyoruz ki bu da anlaşmazhkları nasıl yorumlardı? Ama iktidara giden bir partiye yakışmayan amadim. Zira memleketin haynna Çilingiroğlu, yaztsında Izmir îl Konuştuğumuz HP ve SODEP il başkanları geri kalmanm bir başka biçimitörlükler, acemilikler sürüyordu. Hem de bağışlaYönetim Kurulu'nun işten el çek ise bir zam yapılır. Oy vermeyen "kabul ediyoruz, ama..." diyor ve ardından kendi dir. namaz boyutlarda... Bir mikrofonu bile olmayan, tirilmesini, adlanru ve eylemleri vermesin. Biz milletin menfaati gerekçelerini sıralıyorlardı. Ancak hiçbirinin gerekİkinci Dünya Savaşı'ndan bu çesi, birleşmede anlaşmanın zorlaştırılmasına hak ses düzensiz, dizaynı bozuk SHP otobüsünde kentiçin bu zammı yaptık. Siz bilni tek tek belirttiği yönetim kulere ve ilçelere giden liderler adeta halktan gizlerulu ile tertip komitesi üyeleri ve mezsiniz. Eskiden sigara paket yana tam 40 yıl geçmiştir. Tür verdirecek düzeyde değildi. Urfa Turban otelinde kiye bu sürede sanayileşemed'ı; gece yansı 2'ye kadar süren tartışmayı dinleyen denir havadaydılar. Vatandaş kentlerine kimin, niye lerinin üzerinde Milli Müdafaa gecede konuşma yapan partili toplum yaşammdaki çetişkiler neyimli siyasetçi konuşmayı noktaladı: geldiğini bihniyor, duymuyordu. Duyurular yeterVergisi aiındıgına dair yazılar üyelerin 30 gün içinde partiden sizdi. Örgütler arası çekişme, üstüne tuz, biber ekiçıkarılmalannı istedi. Başsavcı, vardı. Biz de savunmamızı sag dehnleştU uluslararası forumlar"Ister anlaşın ister anlaşmayın. tsteyen küssün, da Cumhuriyetimize dönük salyordu. yansında bu isteklerin yerine ge lamlasürmak için bu karara dınlar yoğunlaştu Balı Avrupa' isteyen gitsin. Bu anlaşma isteseniz de istemeseniz tirilmemesi durumunda partinin vardık" dedi. HP ve SODEP'lilerden bazı yöneticiler "Biz tüm de olacak. Kendi aramzda anlaşamazsanız SHP, dan dışlandık; cumhuriyeçiliğin kapatılması için Anayasa Mahözal, geçen hafta Amerikan eksiklik ve aksaklığı biliyoruz. Ama bunlar amaözünü oluşturan demokrasiyi MKYK sizlerin yerine dışarıdan bu işi çok daha kemesi'nde dava açacağını da "Time" dergisinde, ünlü Ametöıiük ya da acemilikten değil. bilinçli olarak yatam anlamında kuramadık; in iyi yapacak bir arkadaşınızı ata>ncak. Sizin yeribildirdi. rikalı terzi Bijan'dan giyindiğipılıyor. Maalesef birleşme sonucu yerini, çıkarını san haklarını güvenceye bağla nizde ol&am isterseniz kura atın anlaşırım. HalRP Genel Başkan Yardıması ni ilan eden Bijan'm bir reklamıkaybedeceklerini düşünenler bunu >apıyor" deryan bir reiimi yeterli ölçüde iş Icın büyük bekkntisini küçük çtkarlannıza feda etUlucak, konuyu parti nın yer alması konusunda da, ken ekliyorlardı: meye bakkınız yok." MKYK'sında görüşüp karara "Ben hiç Bijan'dan elbise alma letemedik. "Bunlar bir şey değil daha neler neler oluyor bil• •* bağlayacaklarmı ifade ederek, dım. Hep Türkiye'den giyiniCumhuriyetin 62. yılında büseniz... Ama aşılacak hiç kuşkusuz." Ege ve Trakya'dan sonra güneydoğu nasıldı? LiToplantı hakkında tahkikat va rim" açıklamasını getirdi. özal tün kusurlarımızı serinkanlılıkpıldığına göre bu konu üzerinde şunlan da ekledi: "Bu baberin la ortaya dökmeliyiz. görüş beyan etmeye gerek yok uydurulduğuna bir bakıma Bir toplum çağın dışına doğru tur" biçiminde konuştu. itildikçe sorunlan büyür, çağdaş (Baştarafı I. Sayfada) memnunum. Ünümüz oralara olan mısyon da bu yumuşama ABD Dışişleri Bakanı George RP Izmir İl Başkanı Mehmet kadar gitmiş ki Bijan beni bro laştıkça sorunlan küçülür. Geri noktası Türkiye değil. Bir Ame Shnltz ile Yunan Dışişleri Bakanı havasının ne derece ciddi oiduye doğru sürüklenmek, zaman rikalı yetkilinin bize ifade ettiğiKaya da a.a.'ya göre hiç zorluk çı şürüne almış." Bir gazetecinin ğunu araştırmak ve mümkünse Karolos Papulias arasında New aşımma uğramak demektir ki, kartmadan partiden aynlabile gömleğindekı etikete bakmasını ne göre, Armacost'un gezisi ilk AmerikanYunan ilişkilerindeki York'ta yapılan ve her iki tarakoskoca imparatorluklar bu yüzceklerini söyledikten sonra, da isteyen özal, biraz eğilerek planda YunanAmerikan ilişkibu yumuşamayı tescil etmekti. fın da "olumlu" geçtiklerini bilden ortadan kalkmıslardır. Ba"Cumhuriyet Başsavcısının 20. lerinde bir ilerleme sağlamak yakasını gösterdi. Sonra da, Armacost'un bu gezisinin dirdikleri görüşmede kararlaştığımsız, demokratik, dengeli ve asırda böyle bir davranışını hoş amacıyla oluşturuldu. "Arma"Demek ki Türkiye'den gündeminde olan bir önemli korılmıştı. karşdamadım. Gecede yaptığım cost gezisinin temel amacı giyiniyormuşuz" diye espri yap bilimi gerçek yol gösterici sayan nu da, Papandreu'nun tutumukonuşma daha önce haariadı tı. Politikacıların gezilere çıka bir ülke ise geleceğine güvenle Yunanistan" diyen ve isminin Bu görüşmeden sonra Amerinu yumuşatmasının, Türkbakar. ğım yazılı metni okuyarak yapaçıklanmasını istemeyen bu yet kan tarafı Armacost'un Atina rak konuşmalannı değerlendiren Yunan ilişkilerinde bir diyalog ttgım konoşmadır. Biz bir inanç kiliye göre, Amerikan tarafı Ar ziyaretinde "özlü adımlar"ın özal, "Biz bu konuşmalar üzeTam bağımsız, laik, demokraortamının yeşermesi için elverişli ve fikir miicadelesi veriyoruz" macost'un yalnızca Atina'ya git atılmasının beklendiğini açıklarine tenkit yapmayız. Takdir tik ve sosyal adaletçi bir cumhuolup olmadığını görmek. Bu açıdedi. milletindir" dedi. mış, bu açıklama, ABDYunan riyet özlemiyle Büyük Bayramı mesinin Ankara'da yaratacağı dan Armacost'un, Papandreu'rahatsızlığın önüne geçmek ama ilişkilerinde bir süredir sözü edimız hepimize kutlu olsun. yu Türkiye ile ilişkiler konusuncıyla ABD Dışişleri bürokrasi len "normalizasyon" havasını * * * da dinledikten hemen sonra Ansinin en üst düzeydeki bu yetki pekiştirten bir beklenti olarak kara'ya geçiyor olması, ister islisinin Türkiye'ye de uğraması değerlendirilmişti. temez dikkatlerin de Türknı uygun buldu. Armacost, VVashington'dan Yunan ilişkilerine çevrilmesine (Baştarafı 1. Sayfada) Armacost'un önceliği Yunaayrılırken kendisine verilmiş yol açıyor. dikilecegini" ifade etti. Atatürk nistan olmakla birlikte, Türkiye (Baştarafı 1. Sayfada) ile ABD arasındaki üsler anlaş ..TBMM, milletin hayat ve isöklaline suikast eden emper ün zorlukları aşmada rehber olan inkılap ve ilkelerine sımsımasına ilişkin resmi pazarlığın yalist ve kapitalist düşmanlann tecavüzatına karşı müdafaa kı sarılınmasını isteyen Evren, açıldığı günün ertesinde Ankave bu maksada münafi (aykırı) hareket edenJeri tedip (suç sındaki ciddi sorunlan giderilmiş Atatürk inkılap ve ilkelerinin ra'ya adım atıyor olması, Arma (Baştarafı 1. Sayfada) işleyenleri başkalarına örnek olacak btçimde cezalandırma) değil. Ama Papandreu'nun tuyozlaştınlmasına izin verilmemecost'un, Türk hükümeti ile ya meleri son derece olumlu geçti. azmi ile müesses (kurulmuş) bir orduya sahiptir. Emir ve kotumunu değiştirmeye başladığı si isteminde bulundu. Birlik ve pacağı temasları da birçok ba Her iki taraf da yumuşamadan muta selahiyeti Büyük Millet Meclisi'nin şahsiyeti maneviyesöz ediyorlar. Reagan yönetimi da kesin..." beraberliğin her asamada korunkımdan önemli kılıyor. v sindedir.. Kuşkusuz Papandreu'yu Wasması gerektiğini vurgulayan Amerikalı yetkililer, "Arma • ABDDışişleri Müsteşarı ArmaKurtuluş Savaşı'nın amacı o günlerde Mustafa Kemal Pahington ile ilişkilerini derleyip Cumhurbaşkanı Evren, "Böyle cost'un Ankara'ya "siyasi cost'u Atina'ya gönderdiğine göşa tarafından şöyle tanımlanmaktaydr. toparlamaya iteu ekonomik soyaptığıraız sürece ülkemiz ekodantşmalar" için gittiğini, bu ge re birşeyler olduğu kesin..." dirunlar başta olmak uzere bir di ..Biz bu hakkımızı mahfuz bulundurmak, istiklalimizi nomik ve sosyal kalkınmasını nel çerçevede TürkAmerikan ye yanıtlıyoruz. 2İ önemli neden var. Ancak bu emin buiundurabilmek için heyeti umumiyemizce , heyeti Kongre binasının hemen yaber alanda gerçekleştirmiş, hür ilişkilerinin yanı sıra, DoğuBatı yumuşama olgusunun Türkiye'milliyetimizce bizi mahvetmek isteyen emperyalizme karşı ve ve mutlu insanlann ülkcsi ilişkileri ve Ortadoğu'daki geliş nmda Temsilciler Meclisi üyelenin üsler pazarhğıru açtığı bir sıbizi yutmak isteyen kapitalızme karşı heyeti milliyece müolacaktır" dedi. mererin de ele almacağını bildi rinin bürolarının bulunduğu raya rastlaması en azından ağırcahadeyi (savaşı) caiz gören bir mesleği takip eden insan"Rayburn house building" deKUTLAMALAR riyorlar. larız.. (Söylev ve Demeçler, C.İ.S. s: 36, 1.12.1921). ki son derece lüks döşenmiş oda lıklı nedenlerden birinin bu olduCumhuriyet Bayramı nedeniyArmacost ile Türk muhatapğu düşüncesini güçlendiriyor. Ulusal Kurtuluş lideri, emperyalist orduların ülkemizi nile bugün ilk tören saat 09.00'da ları arasında yapılacak görüşme sında görüştüğümüz muhafazaBu çerçevede VVashington'da kâr temsilci Marjorie Halt'un çin işgal ettiklerini şu özlü sözleri ile anlatıyordu: Anıtkabir'de yapılacak. Cumlerde Türkiye ile ABD arasındayanıtı aranan sorulardan biri şu: ..6u devir, milletimizin fiilen ve muttariden (sırayla) imhurbaşkanı Evren Anıtkabir'e çeki Savunma ve Ekonomik lşbir birden derin düşüncelere daldıPapandreu, Kongre'deki duruhasmı sermayedariarın kendi menfaatlanna muvâfık (uygun) lenk koyarak Atatürk'ün maneliği Anlaşması'na ilişkin pazar ğını farkediyomz. munu güçlendirmesinin yanı sıBu kez soru sırası bizde, zannettikleri devirdi. (Atatürk, Tamim ve Telgraflar, 2.7.1920, vi huzurunda saygı duruşunda lık da ana hatlanyla gündeme ra ABD'den Türkiye'ye dönük "Temsilciler Meclisi'nde Türkis: 344). bulunacak. Evren, daha sonra gelecek. (özellikle Limni ve Kıbrıs konuye'ye en yakm desteği veren üyeBu sözler, Ulusal Kurtuluş Savaşı liderinin o günkü düTBMM'de kutlamalan kabul Amerikalı yetkililerin verdiklannda baskı yapılması) talepleİerden birisiniz. Ermeni soykırışüncelerinı 24 Nisan 1921 günü şöyle dile getirmekteydi.. edecek. leri bu havaya karşılık, üsler anrine Reagan yönetiminde "müşmı iddialarını işleyen karar tasa"İbretle" okuyalım: İSTANBUL'DA laşmasına ilişkin teknik düzeydeteri bulabilir mi?" nsının geri çevrihnesinde aktif ..Almanlaria dost olduk. Almanlar memleketimize, orCumhuriyetin 62. kuruluş yılki müzakerelerle aynı güne denk Papandreu'nun böylelikle çok bir şekilde çalıştmız. Şimdi Padumuza ve hükümetimize kadar girdiler. Fakat Almanlann ba dönümü tstanbul'da da törenler gelen temaslannın yine de üsler daha rahat bir zeminde ABD ile pandreu'nun tutumunu yumuzıları onur ve bağımsızlığımızı bozan tavır almaya başladıkle kutlanacak. Saat 09.00'da pazarhğmın ilk "raund"u şekilişkilerini yumuşatmasının karşatması sizi nasıl etkileyecek?" ları anda, herkesten önce ve hemen, hiçbir kayıt ve koşula Taksim'deki Cumhuriyet Anılinde geçmesi bekleniyor. şılığını ABD aracılığıyla TürkiBayan Kongre üyesi, "Seçim bakmaksızın, ruhen ve hatta fiilen isyan ettim. Bu isyanım tındaki ilk törenden sonra tstanGörüşmeler sırasında Arma bölgemde çok kalabalık olmasa ye üzerinde kurduracağı baskıyüzünden idi ki, Birinci Dünya Savaşı sırasında bu harekebul Valisi, 1. Ordu ve Sıkıyönecost'un Türk tarafının bundan da önemli miktarda Rum yaşısıyla almak isteyeceği anlaşılıtim Komutanı ile Anakent Beletimin taraftan oimayanlara karşı durum aldım. (Atatürk, Söybir süre önce sunduğu öneri pa yor. Üç tane Ortodoks Kilisesi yor. diye Başkanı, Valilik makamınlev ve Demeçler, s: 25). ketinde yer alan taleplerinin kar var bölgemde. Bugüne kadar onSTRAUSZHUPE da kutlamalan kabul edecekler. şıianmasında yönetimin "NeleBu inanç ve düşünceler, Mustafa Kemal tarafından ANKARA'YA DÖNDÜ larla bir sıkıntım olmadı. ÇünVatan Caddesi'ndeki tören ise ri yapıp, neleri yapamayacağı" kü ben Türkiye'yi desteklediğim "TBMM'nin bütün programlarının ilkesi şu iki esastır: tam baAmerika Birleşik Devletlerisaat 10.30'da başlayacak. nı açıklıkla anlatacağı belirtili için beni eleştirdiklerinde,Pağımsızlık, kayıtsızkoşulsuz ulusal egemenlik.." diye tanımnin Ankara Büyükelçisi Robert lanmaktaydı. (Söylev ve Demeçler, C. 3, s: 28). Gece de kent ışıklandırıla yor. Bu çerçevede, Armacost'un pandreu'nun tutumlanna dikkat StrauszHupe, Ankara'ya döndü. Ankara'yı, özellikle Türk tara çekip kendilerini ikna etmek zor Cumhuriyetimizin kökeninde, "emperyatizme ve kapitalizcak, çeşitli meydanlarda halk Büyükelçi StrauszHupe, fının istediği gibi yönetimin yar olmuyordu.." diyor. oyunlan gösterileriyle konserler me karşı savaş" amacıyla kurulmuş bir meclis, bu meclisin Amerikan yönetimiyle Türkdım miktarı konusunda önceden sunulacak. emrinde, emperyalizme ve kapitalızme karşı savaşacak uluAmerikan ilişkileri alanında gö"Papandreu şimdi değişik bir kendini bağlayacağı bir anlaşma sal ordu düşüncesi yatmaktadır. "Kuvayı Milliye ruhu" da bu KKTC Cumhurbaşkanı Ranf kimlikle çıkarsa Rum seçmenle rüş alışverişinde bulunmak üze . yapılmasının Washington'un gödüşüncede mayalanmıştır Kuvayı Milliye, ulusal kurtuluşre 28 eylülde VVashington'a gitDenktaş ve TBMM Başkanı rüşüne göre "imkânsızlığı" ve rinizi eskisi gibi rahatlıkla ikna çu ordunun sivil halkla bütünleşmesi demek değil miydi? mişti. Necmettin Karaduman bayram edebilecek misiniz?" Cumhuriyetimizin temelinde, ulusal kurtuluşçu ordu ve nedeniyle Cumhurbaşkanı Ke "yararsızlığı" üzerinde ikna etEsenboğa Havalimanı'nda gaKongre üyesi, "Yine de ikna bu ordu ile bütunleşmiş örgütlü halk gücü bulunmaktadır. nan Evren'e birer kutlama me meye çalışacağı bildiriliyor. zetecilerin sorulannı yanıtlayan ederim. Mesele değil.." diye yaABD Dışişleri yetkilisinin An nıthyor bu sorumuzu. Ancak bu sajı gönderdiler. Atatürk'ün "milliyetçi" ve "halkçı" düşünçelerinin kaynağı Büyükelçi StrauszHupe, yarın kara'daki görüşmelerini "il sözleri sarfettiği andaki yüz ifabaşlayacak Türkiye ile ABD arada bu bütünleşmededir. Atatürk devrimciliğinin siyasal ve HP Genel Başkanı Aydın Giiginç" kılan bir başka husus da, desi sanki aksini söylüyor. Pa sındaki Savunma ve Ekonomik ideolojik kaynağı da buradadır. ven Görkan bayram mesajında, ABDYunan ilişkilerinin bir pandreu yumuşarsa oylarına lşbirliği Anlaşması'na ilişkin göAtatürk'ün "tam bağımsızlık" ilkesi iki yönlüdür. BağımTürk milletinin cumhuriyet ve "ynmuşama" havasına girdiği baktığı Rum seçmenleri karşısınrüşmeler öncesinde iyimser oldusızlığın bir yönü, "kapitalist emperyalizme" karşıdır. İkinci demokrasiyi sahiplendiğini kaydönemde Atina'da yaptığı te da zorlanaca&nı Dekala bilivor. ğunu bildirerek, "Zaten iyimseryönü de Ankara'daki Sovyet Elçiliği ile içli dışlı olan "Tokat dederken, "Demokratik hak ve maslann hemen ertesinde Türkilik benim tabialımda var" dedi. mebusu Nazım Bey olayı" ile ortaya çıkan "Sovyetler'e karözgürlüklerden yararlanarak Papandreu'nun ABD ve Batı ye'ye geliyor olması. Hupe, görüşmelerin bir bölücnmhuriyet düzeni yerine şeriat şı bağımsızlık'tu. karşısındaki politikasında temel Michael Armacost'un Atina'münde ABD Dışişleri Bakanlığı dnzeni isteyenler, balk egemenbir değişikliğe gitmesinin KongMustafa Kemal, Kurtuluş Savaşı sırasında silah ve para Siyasi tşler Müsteşarı Michael liğini sınıf egemenliği haline dö ya gitmesi geçen ayın sonunda reyi daha rahat yamna çekebileyardımı gördüğü Sovyetler'e karşı da bağımsızlığı temel Armacost'un da bulunacağını nüştürmek hevesinde olanlar ve ceği, bunun Türkiye'yi Kongre'amaç yapmış, Sovyetler'in bu yolla devlet üzerine "siyasal kaydetti. ABD Büyükelçisi bir cumhuriyetimizi bölebilecekleride zorlayacağı seziliyor. ipotek" koymasını da kesin bir tavır ile engellemiştir. Atagazetecinin, "Armacost'un gelni sananlar, demokrasimizi ve (Baştarafı 1. Sayfada) türk'ün butavrı, askeri yardım alınan devletlere karşı niçin Gelgelelim Kongre'de her şemesi göriişmelere katkı sağlayacumhuriyet düşüncesini sahipleve nasıl bağımsız davranılması gerektiğini de bir "Atatürk salondakilerin resmini çeken sivil yi tayin eden "daıuşmanlar" çacak mı? Görüşmeler sırasında nen inançlı kuşaklann ezici ço polisler, HP milletvekillerinin lıştıklan Kongre üyeleri gibi poilkesi" olarak bızlere miras bırakmıştır. sadece Savunma ve Ekonomik ğunluğu ve sarsılmaz kararlüık müdahalesi ile dışarı cıkartılmış, litika yapmak durumunda değilAncak, ne yazık ki, birçok ilkesinde olduğu gibi, bu ilkeİşbirliği Anlaşması üzerinde mi lan karşısında güçsüzlüklerini emniyet görevlileri, bu emri ki ler. Bu nedenle daha açık konusinden de ders alan olmamıştır! durulacak?" sorusuna, "Armayaşamaya mabkumduriar" dedi. min verdiğini söylememişler, an şuyorlar. Şöyle diyorlar; Üç yıl süren büyük bir savaş sonunda devlet kuran Atacost'un gelişini bekliyoruz. Bücak yaptıkları işin yasal olduğuŞODEP Genel Başkanı Erdal türk, hiçbir zaman bir "askeri diktatör" olmak istememiş; "Papandreu Kongre'de hiç tün sonınlar üzerinde genel bir nu, engellenemeyeceklerini belir popüler değildi. AntiAmerikan Inönü bugünkü kuşaklann göresağlığında birkaç kez, çok partili yaşama geçmek için girigörüş alışverişinde bulunacakterek milletvekilleri ile tartışmış demeç ve tutumları kendisini vinin Türk demokrasisini yerleşşimlerde bulunmuştur. "Devrimcilik" ilkesinin, bütün dünlar" karşılığını verdi. lardı. tinnek ve geliştirmek olduğunu burada son derece antipatik kıyada totaliter rejimlerin yüksekJiği, nasyonal sosyalizmin yaybelirttiği ba>Tam mesajında, SODEP Genel Başkanı Erdal lıyordu. Bu tutumu Yunan lobigınlaştığı yıllarda benimsenmesi de cumhuriyet tarihimiz "Türkiye Cumhurryeti 62 yıl tnönü, olayın önemli olduğunu sinde de çatlak yarattı. Yunan için çok önemli bir olaydır. Yine tabii bu olaydan ders alan, içinde önüne çıkan bütün engel(Baştarafı 1. Sayfada) belirterek, bu tür girişimleri kı lobisinin üyeleri her zaman Yuders almasını bilenler için! leri aşarak, sonsuza dek yaşayanayarak, "Bizim işsizliğin önlen nanistan için bir şeyler yapmak lığı teblığı ile, ezanın Türkçe Bugün "cumA)unyer"derken, cumhuriyetin kökeninde yer bilecek güçte ve kararlılıkta olmesi konusundaki görüşümüzü ihtiyacında hisseder kendini. okunacağı şeklindeki telkine daalan "antiemperyalist Kurtuluş Savaşı"n\, laikliği, devletçidugunu ispatlamıştır" dedi. sanıyorum yetkililer yanlış an Ancak Papandreu iktidara gelinyalı propagandanın önlendiğini liği, halkçılığı, milliyetçiliği ve devrimciliği, bir "ulusal devrim" DYP Genel Başkanı Hüsalamışlar" biçiminde espri yapar ce elleri kolları baglanmış oldu. söyledi. sürecinin vazgeçilmezdayanakları olarak anımsamamız gemettin Cindonık yayımladığı ken, HP Genel Başkanı Aydın Çünkü Kongre'de Papandreu'Seminerde konuşan "Kemalist rekir. Cumhuriyet Bayramı mesajında, Güven Gürkan, "Olayı döner yu savunabilecek tek bir dayaAtılım Birliği" Başkanı Sami O zaman sorunuz: bu yıl Cumhuriyet Bayramını bidönmez araştırmaya başladık. naklan yoktu.." Ateş de, Cumhuriyet Türkiyesin Cumhuriyeîi cumhuriyet yapan ilkeler ve inançlar buraz daha demokrasiye yaklasaKongre yetkilisi daha sonra Acaba her partinin ve ANAP'ın de insanlann inançlanna "daha gün dimdik ve dipdiri ayakta mıdır? rak yaşamanın herkese ümit ve toplantılanna katılan vatandaş "ama" diyerek bir parantez açı fazla bağlüık" göstermesini tariHayır!.. güç kattığını belirterek bunun lanmızın da resimlerini polisler yor: "Papandreu son günlerde hi bir gelişme olarak nitelerken, Cumhuriyet, "tam bağımsızlık" ilkesinin düşünce ve öryeterli obnadığuu, Cumhuriyetin çekiyor mu? Bu emri polislere görüntüsünü düzeltiyor. Bu yön "Laikliğin, 1. Abdülhamit devgütlenme yasağı olmayan "tam bağımsız ve demokrat" bir gerçek, sürekli ve tam bir dekim vermiştir ve hangi amaçla de bayağı mesate aldı. Seçimleri ri, II Mahmud, Tanzimat FermaTürkiye'de yerleştiği gün çok daha anlamlı olacaktır. mokrasiye kavuşması için akıl ve haikm resimleri çekilmişür? Bilgi kazanıp yeniden iktidar koltuğu nı ve I. ve II. Meşrutiyet'le gelişKurtuluş Savaşı'nı yöneten ve devrimci cumhuriyetimizi mantıkla açıklanabilir hiçbir sealmaya çalışıyoruz. Ondan son na oturduğundan bu yana çok me göstererek, Cumhuriyetle bir kuran Kuvayı Milliye Paşaları'nı hergünbir kat daha artan bep ve engelin olmadığmı söylera konu TBMM'ye getirilecck, dikkatli gidiyor. Papandreu hü anayasa hükmü haline geldiğini" saygıyla anıyoruz... di. kümeti ile Reagan yönetimi ara öne sürdü. sonı önergesi verilecektir" dedi. OLAYLARIN Iktidar hazırhğı ARDENDAKI (Baştarafı 1. Sayfada) POLTITKA VE OTESI MEHMED KEMAL GERÇEK Cumhuriyetten Bu Yana... Bir sosyal antropolog olan Gürbüz Tüfekçi Atatürk'ün Düşünce Yapısı' adlı kitabında Atatürk devriminin temelini Atatürk ilkelerinin oluşturduğunu söyler ve bunlan şöyle sıralar: 1919 Milliyetçilik, 1920 Halkçılık, 1923 Cumhuriyetçilik, 1924 Laiklik, 1931 Devletçilik, gene 1931 İnkılâpçılık (devrimcilik). Biz bu ilkelere 1924'te kurulan Terakki Perver Cumhuriyetçi Fırka ile 1930'larda kurulan Serbest Fırka denemelerini ekliyoruz ve siyasal demokrasinin başlangıcı sayiyoruz. Atatürk'ün 1938'de aramızdan ayrılmasından sonra Atatürk ilkelerine doğrudan doğruya hiç kimse muhalefet edememiştir. Ancak 1945'lere gelindiğinde aslında iki partili,.fakat görünüşte çok partili demokrasiye geçmek istenmiştir. İşte bu sıradadır ki, iktidar partisinin karşısında yer alan muhalefet saldırılarını alttan alta Atatürk ilkelerine yöneltmiştir. Hele iktidara geçtiğinde ilk işi ezanın Arapça okunmasını sağlamak olmuştur. Ezanın Türkçe, ya da Arapça okunması tek başına önemli bir olay değildir. Ancak doğrudan doğruya Atatürk ilkelerine başkaldırı anlamına geldiğinden önem kazanmıştır. Atatürk ilkelerine ilk darbe ezanla başlatılmıştır. İşin başında 'İsteyen Arapça okur, isteyen Türkçe' deselerdi, bir oranda demokratça bir davranış olurdu. Ama bir yasa ile Arapça ezanın öne alınması bir güç gösterisi sayılmıştır. Sonradan muhalefete düşen iktidar partisi de ezanın Arapça okunmasını, oy kaygısı ile desteklemiştir. Bizce ezan namaza çağrıdır, neyle olursa olsun! Ama halkın dinini sömürerek oy almak ve iktidara geçmek isteyenler ezanı bahane ederek Atatürk ilkelerinin tümünü kaldırabileceklerini göstermek istemişlerdir. Dini siyasete alet etmek sağcılık ve irtica diye gösterilmiştir. Oysa siyasal terminolojide sağ, sermayeden yana olmak, sol emekten yana olmak demektir. Sermayeden yana olanlar dini sömürerek amaçlarına ulaşırlar. Bizde politikacıiar sermaye sağcılığını göz ardı edip, dini sömürenlere.tutuculara ve gericilere sağ derler. Bu sağın karşısına solu çıkarırlar. Tutuculuk ve'gericiliğin karşrtı solculuk değildir. Bunun karşıtı olsa olsa cumhuriyetçilik olur. Şeriatçılardır ki cumhurıyeti istemezler. Siyasal ortamda gericilik ve tutuculuk kendini biraz göstermeye başladığında, bu tehlikenin karşısına hemen solculuğu çıkarırlar; 'Sağcılık da, solculuk da azdı, aman önlemler alınsın' derler. Bu, hem zihinleri bulandırmak, hem de hedefi şaşırtmaktır. Bu saşırtrnacanın ardına gizlenen sömürücü sermayeciler de durmadan cepterini doldururtar. Böyle dönemlerde enfiasyona hız verilir, demokrasi körletilir, halkın demokratik hakları hasıraltı edilir. 1950den bu yana hep böyle olduğu görülmüştür. Ne zaman paranın değeri düşürülmüş, zengin daha zengin edilmış, yoksul daha yoksul olmuşsa, dıktaya doğru yonelme, halkın demokratik haklarının kısılması gelmiştir Bugün de çevrenize şöyle bir bakın, iktidar sahipleri halk için değil, kendileri için demokrasi istemektedirler. Kendi çıkarlarına uygun ortam varsa, kendileri için demokrasi vardır. Çıkarılan temel yasalarda demokrasiye açık bütün haklar kısılmıştır Bu kısılmayı halkın yararına yaptıklarını söylerler. Bununla da yetinmezler Atatürkçülüğü bir maske olarak yüzlerine geçirirler. Atatürkçüyüz derlerken. onlara sormak gerekir; Atatürk'ün ilkeleri olan milliyetçilik, halkçılık, cumhuriyetçilik, laiklik, devletçilik, devrimcilik nerededir? Atatürk'ün kesesinden ödenek verdiği Atatürkçü kurumlar kimlerin elindedir? Bu paraları kimler har vurup harman savurmaktadır? Sorulara yanıt alamazsınız. Cumhuriyet'in altmış yaşını aşkın delikanlıhk çağında soruIacak birçok soru vardır. Nasıl başlanmış, ne istenmiş, ne olmuş, şimdi nereye gelinmistir? Atatürk Cumhuriyeti, yerini neye bırakmıştır? Refah ABD, AtinaAnkara parkurunda UGUR MUMCU GOZLEM En büyük YunanABD yakmlaşması ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞİPAL "Dul \e yetim bırakan bir sıgortah" SORU: Geride dul ve yetim bırakan bir sigortalı işçinin emekliliği hak etmesi gereken gününü (25 senesini) doldurmadan vefat etmesi sonucu geride kalan hak sahipleri olan dul ve yetimlerinin, emekli a>uğı ve kıdem tazminatı alabilmeleri için askerük borçlanmasım babalan adına yapabilirler mi? Şu zor hayat şartlan içinde huzur ve refaha ermeleri için ne yapmalan gerekir. L.Ö ve EJÖ. SAMSUN YANIT: Ölen sigortahrun hak sahibi olan eşi ve çocuklanna aylık bağlanabilmesi için 25 yıllık süreyi doldurması koşul değildir. "c) Toplam olarak 1800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortah bulunup, sigortaülık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün Malullük, Yaşhlık ve Ölüm Sigortalan primi ödemiş durumda, Ölen sigortalının hak sahibi kimselerine aylık bağlanırî' Eğer yukandaki koşullann eksikliği nedeniyle aylık bağlanmasına hak kazanılmadıysa, askerük süresi borçlanılarak sigortalılık süresine eklenir. Bu konuya Sosyal Sigonalar Genel Müdürlüğü1 nün 21.1.1982 gün, 2932 sayılı Genelgesi ile açıklık getirilmiştir. "Son defa sigortaya tabi bir işte çalışmakta iken ölen sigonalının ölümü tarihinden itibaren beş yü içinde hak sahibinin yazılı olarak yapacağı borçlanma talebi kabul edilecek ve er olarak silah altına veya yedek subay okulunda geçen sürelerinin tamamı" primlerinin ödenmesi koşulu ile geçerli sayılacaktır. lş Yasası uyannca, iş sözleşmesinin "işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için" 30 günlük ücreti tutanndaki kıdem tazminatı y^asal mirasçılan olan eş ve çocuklanna ödenir. HESAPLAŞMA BURHA1N ARPAD (Baştarafı 2. Sayfada) bir resmi organı ve kurumu, Karanlık Dünya Âşık veysel'in Hayatı isimli filme karşı, filmde komünizm propagandası yapılıyor diye, filmde çalışan oyunculara karşı ve film gerçekleştikten sonra filme yalnız sesi ile katılacak olan Ruhi Su'ya karşı "filmin içinde komünizm propagandası" yaptıkları gerekçesi ve suçlamasıyla, yasal veya yasal olmayan hiçbir suçlamada ve kovuşturmada bulunmamıştır. Kaİdı ki, "1952 tutuklanmalan" sırasında söz konusu film, çekim aşamasındaydı. Negatifleri yıkanmamç. pozıtiflerı basılmamış, montajt yapılmamış. 'oluşmamış' sesi ve müziği görüntü ile eşleştirilmemişti. Çekim aşamasında olan bir filmin içinde nasıl "komünizm propagandası" yapılır. Aynı zamanda bir "sinema yazarı" olan Burhan Arpad, bize böyle bir olayın nasıl olabileceğini herhalde açıkiar. Bir filmin oyuncuları filmin ancak birer plastik oğesi olarak, filmin türkücülerinden biri (diğerleri Âşık Veysel ve Ali ızzet Özkan'dı) filmin yapımcısım. senaryo yazannı ve yönetmenini aşıp, bir filmin içinde nasıl (komünizm propagandası) yapabilirler Üstelik film çekim aşamasındayken ve filmin müzik öğesi oluşmadan. Bilindiği gibi bütün bu teknik ve sanatsal işlemlerden sonra, Türkiye'de yapılan filmler "Ankara Merkez Film Kontrol Komisyonu"na gönderılir ve devletin bu organından, yurt içinde ve yurt dışında gösterilmek ıznini alır. Bu denetim aşamasında bile, eğer filmin ıçeriğinde "komünizm propagandası" yapılmış olsa da, bırakın filmin oyuncularını bir tarafa, filmin sahibi, senaryo yazarı ve yonetmeni hakkında da yasal bir suçlama ve kovuşturma yapılamaz. Zira "suç" henüz olusmamıştır. Sinema sanatında suçun oluşması için, filmlerin; sansürsüz veya sansürün engellediği ve kestiği parçaların yeniden filme eklenerek. filmin gösterilmesinin gerçekleşmesi zorunludur. Yalnız ne var ki, "oyuncularının ikisi. türkücülerinden birisi" gizli.komünist partisi kurmak suçuyla tutuklanınca. o zamanın koşulları içinde, Ankara Merkez Film kontrol Komisyonu filme karşı, doğal olarak; fazla titiz, çok duyartı ve özel bir ilgi gösterdi. Bu neden ile filmim "sansürde kuşa döndurülmüştür." Bu arada, şur.u da anımsatmamda yarar var. Bu trajik ve tehlikeli olayların sürdüğü sırada. ben filmimde gene de Ruhi Su'nun birkaç türküsünü müzik olarak kullandım. Nasıl mı? Ruhi Su'nun kişisel olarak gerçekleştirdiği ses bantlarını kullanarak. Bu sıralar Burhan Arpad ise, başkanı bulunduğu "Film Dostları Cemiyeti" aracılığıyla. başına felaket gelmiş filmime dost elini uzatacağına. hırsız polisli Türk filmlerine armağanlar veriyordu. Olay ve durum apaçık budur. Saygılarımla METİN ERKSAN SHP Cuma öğle