Katalog

17 EKİM 1985 HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/13 İspanya: İktidarda ikinci (Baştarafı 1. Sayfada) tspan>ol basınının en etkın ıkı sözcusu, haftahk vayın organı "Cambio 16"nın ve"EI Pais'' gazetesının Genel Yayın Mudurlerı Juan Salas \e Juan Luis Cebrian da aynı nokta uzennde bırleşıyorlardı Orneğın, "Yapılacak NATO referandumu, kaybedılse de bu, sonuçta sosyalıstler ıçın buyuk bır değışıklık yaratmaz. . " Dışardan bakıldığında buyuk bır çelışkıymış gıbı gorunen bu durum, ispanya'da pek öyle algılanmıyordu Sosyalıstler, kendılerını ışbaşına getıren 1982 seçımlen öncesınde, ulkeyı bır "oldnbitti" ıle NATO'ya sokan bır öncekı Merkez Sağ UCD hukumetını şıddetle eleştırmekle kalmamış, ıktıdara gelır gelraez uyelık uzennde son karan bır referandunüa halka bırakacaklarım vaat etmışlerdı O yıllarda muhalefet lıderı olan Felipe Gonzalez'ın kursulerde, "NATO uyeliğine karşı" yaptığı ateşlı konuşmalar hâlâ kulaklardaydı Oysa hukumet başkanı olarak geçırdığı kısa deneyım, Gonzalez'e sorunların muhalefet lıderı olarak başka, Başbakan olarak bambaşka açılardan gorunduğunu öğretmeye yettı Aynı Gonzalez, 1982 seçımlennden tam ıkı yıl sonra, geçen yılın aralık avındakı partı kongresınde, gene dırseklennı sıvayarak kursuye çıkacak, anıak bu kez "Madem ki NATO'ya girmış bulunduk, kalalım" dıyecekü NATO'da kalmadan, AET'ye kesınlıkle gıremeyeceğını altını çızerek, Gonzalez'e defalarca belırten Batılı bderler, genç Başbakanın bu konudakı tutumunu değıştırmesı ıçın başlı başına yeterlı bır neden olmuştu, fakat halkın yarıdan fazlasının NATO'dan çıkmak ıstedığı bır ulkede, ustehk de Gonzalez gıbı " s yasi ahlak"a her fırsatta çok önem verdığını yınelemış bır Başbakarun bu kadar kısa bır sure ıçınde bu kadar açıkça tavır değıştırmesı, o kadar da garıp karşılanmamıştı Konu azerınde bır süredır yazılıp çızılıyordu, ama orneğın sırf bu NATO'ya karşı takınılan sert tutum nedenıyle Ispanvol Sosyahst Işçı Partısı'ne (PSOE) oy vermış seçmenlerde öyle buyuk de bır duş kınklığı ızlenmıyordu Ustelık belh bır duş kınklığı yaratması beklenen tek konu, N \ T O değıldı Sosyalıstler avrıca ulkenın en buyuk sorunlanndan bın olan ışsızlığe çare olarak, ıktıdara gehrken, ışbaşında kaldıklan 4 yıl süresınce 800 bın kışıye ış sağlayacaklannı vaat etmışlerdı Aradan geçen 3 yıl, halen yüzde 20 cıvannda seyreden ışsızlık konusunda Gonzalez hukumetınin sıhırlı çözumlere sahıp olmadığını da ortaya koymuştu Özellıkle demır çelık, gemı yapımı ve madencüık gıbı kru ıçınde olan sektörlerde, AET uyelığının de kaçınılmaz hale getırdığı ">eniden yapılanma" ya da "yapısal degişiklik" 3 mılyon kışılık ışsızler ordusu ıçın bır çözum getırılmesını olanaksız hale getırryordu. Böylesıne çarpıcı sorunların varlığına rağnıen, belırlı aralıklarla yayımlanan kamuoyu yoklamaları 1982'de PSOE'ye oy veren 10 mılyon seçmerun buyuk btr çoğunluğunun partıye sadık kaldığını gosterıyor Bu, 40 yıl boyunca faşıst bır dıkta rejımı altında yaşamış bır toplumda, kamuoyunun hassasıyetının nıspeten azalmış olmasının ötesınde, çok daha somut bırtakım nedenlere dayanıyor Her şeyden önce îspanyol seçmenı PSOE'den başka makul sıvası seçenek bulamıyor Parlamentoda sosyalıstlenn sandalye sayısının tam yansına sahıp olan, sağcı muhalefet partısı "Halkçı Birlik" (Alıanza Popular) demokratık rejıme bağlı îspanyol seçmenı ıçm pek geçerh bır seçenek olamıyor Frankıst dönemın eskı bakanlarından bın olan, Halkçı Bırhk Partısı lıderı Manual Fraga'ya îspanyol kamuoyu hâlâ "kafeini alınmış faşist" gozu ıle bakıyor Sol uçta ıse Ispanyol sosyahstlere en buyuk yardım, komunıstlerdengelıyor 1982 genel seçımlerınde oyların sadece yuzde 3 8'ını alan komunıstler, yenı Genel Sekreter Gerardo tglesias, ;skı Genel Sekreter Sanliago Carrillo ve Moskova yanlısı lıder tgnacio Gallego arasında khklere bölunmuş olup, ıyıce dağılmış bır manzara arz edıyorlar Bu durumda 1986 genel seçımlerınde komunıstlenn parlamentoya tek bır mıllet\ekılı bıle sokması şuphelı gorunuyor BAŞARININ SIRR1 Başarılı bır seçım kampanyası boyunca "sosyahzm" ıçın değıl, "değişiın" ıçm tspanyol seçmenlennden oy ısteyen sosyalıstler, bu ulkeyı her şeyden önce modernleştırmek, hberalleştırmek ve demokratlaştırmak ıçın ıktıdara geldıler Felipe Gonzalez, 1982 ekımınde ıktıdarı devraldığı sırada Cumhuriyel'e verdığı demeçte bunu, "Bu ulke>i modernleştırmeden once gerçek bir sosyalizm yapmaya olanak yok. Once demokrasıyî guçlendirip, devieti modernleştırmeınız gerek. Sosyahzmden ancak daba sonra soz edebilirız" dıyerek ıfade edıyordu Gonzalez, bu göruşunu Cumhunyet'e 3 yıl sonra verdığı kapsamlı soyleşıde gene, "Benıra ıçın sosvalızm her şeydetı once demokrasinın dennleşmesidir. Bence sosvalizmin başka tanımı joktur" dıyerek dıle getırecektı (Cumhunyet, 20 Şubat 1985) "Her şeyden once demokrasiyi derinleştirmek", bır yandan demokrasinın garantısı olarak gorulen Avrupa'ya kapağı atmak, bır yandan da Ispanyol ordusunun darbecı geleneğının önune geçmekle mumkundu Her ıkı amaca da, Ispanyol sosyalıstlen paradoksal bır şekılde, aldıklan 10 mılyon seçmenının oyu ıçınde çok daha buyuk bır yer tutmayan tabandakı sosyalıst mıhtanlara "ihanet ederek" varabıldıler 1 Ocak 1986'dan ıtıbaren kurumsal olarak AET'nın saflannda yer alacak tspanya'nın bu uyehğı ıçın sosyahstlenn ödedığı fıyat, (NATO uyehğı referandumu yapılsa da yapılmasa da) Ispanya'nın Batı'nın savunma ıttıfakı ıçınde kalmasını sağlamaktı Ote yandan, AET uyelığının aolen gerektırdığı sanayıde yapı değışıklığının ışsızhğı arttıncı yönde behren faturası da gene tabandakı ışçıye çıkarılmıştı PSOE'mn seçım programında behrtelen, "Askeri guçler uzennde sivil guçlerin ustunluğunu kurmak" hedefıne ıse, ordu ıle son derecede "diplomalik" bır ılışkı ıçıne gırerek, oıdu ıçın yapılan bır dızı reforma karşı n, yer yer de bu guce karşı tavızler vererek vanldı örneğın "Silahlı kuvvetlenn modernleştırilmesi" adı altında uygulanan bır proje, orduya uçaksavar fuzelerı, F16'lar gıbı "oyuncaklar" almaktan geçıyordu Demokrasıye geçış dönemını yönlendıren Ispanya'nın başanlı Başbakanı Suare/'ın duşmesının nedenlerınden bırı olan sıvıl polıtıka ordu çatışması böylece önlenmış oluyoTdu Nıtekım Gonzalez'ın ışbaşına gelışınden bu yana hıçbır darbe planı ortaya çıkanlmarruş, bu yolda herhangı bır gınşıme daır en ufak bır ışarete rastlanmamıştı Çunku, gene paradoksal olarak, Felipe Gonzalez, tspanya'nın "Ordu ile en iyı ilişkiler kurmayı başarmış" ılk sıvıl başbakanıydı Ispanyol kamuoyunda çok olumlu karşılanan bu gelışmelenn > anı sıra, sosyahstlerın gençlığe dönıik, yoğun kıiltur polıtıkası "Movida" denen olguyu yaratarak, Madrıd ve Barselona gıbı kentlen Avrupa'da sanat ve kultur alanlannda adından söz edılen \vrupa kentlerı arasına soktu "kulturel canlılık, harekel ve olay" anlamında kullanı lan "Movida" ıle tamamen ozdeşleştırılen sosvahstler, 40 yıllık Frankıst rejım boyunca kış uykusuna yatmış bır ulkede, bır "kultur ronesansımn" ıtıcı gucu.konıyuculan olarak görulmeye başladılar Batı basını ıse bırden bıre Ispanyol fılm yonetmenlerı, modacılan, ressamları, rock şarkıcılan ve fotoğrafçılarından söz eder oldular. Bu gelışmede sadece hukumet duzeyınde değıl, beledıyeler duzeyınde de, sosyalıstler çok etkın rol oynadılar Örneğın Madrıd'ın Sosyahst Beledıye Başkanı Tierno Gahan'ın başlattığı sanat festıvallerı, kıtap fuarlan, gençlere tanıdığı olanaklar ve kulturel alanda hıçbır sınırlama getırmeyen sonsuz bır hoşgöru ruhu, Ispanyol başkentının çehresını 3 yıl ıçınde tamamen değıştırmeve yettı Işte, ınsanın gerçekten özgur bır ulkede vaşıdığını hıssettıren bu hoşgöru havası, demokrasının gunden gune guçlendığını ortaya koyan ışaretler, gıderek modernleşen ve yuzyıllar suren yalnızhğını arkada bırakarak, Avrupa Topluluğu ıçınde ver alan İspanya, tum kamuoyu yoklamalarına göre, bır kez daha oyunu sosyalıstlere vermeye hazırlanıyor Çunku bır ulkevı modernleştırmek, lıberalleştırmek ve demokrası surecını guçlendırmek gıbı çok temelde yatan sorunlara el atmakta son derece de başarılı olan sosyalıstlenn ıcraatına bakan Ispanyol seçmenı ıçın anlaşüan, N ^TO uyehğı ve ışsızlık sorunu gıbı konular fazla ağırlık taşımıyor Calpçiler, yaruı deklarasyon veriyor ANKARA (Cumhuri>et Burosu) HP ıçıde Necdet Calp yanlısı olarak bılınen grup, yarın Gurkan yonetımıne karşı muhtıra nıtehğınde bır deklarasyon yayımlayacak Calp yanhsı 25 dolayında HP'lı mılletvekılı, dun TBMM halkla ıhşkıler bınasında ıkı kez toplandı Yönetıme karşı alınacak tavra ıbşkın stratejuıın belırlendığı toplantıda, deklarasyonun hazırlanması ıçın Gunseli Ozkaya, Reşit Ulker, Şukru \ uzbaşıoğlu, Selahattin Taflıoglu ve Nuri Uzel'den oluşan 5 kışılık bır komısyon oluşturuldu Alınan bılgıye gore, deklarasyonda partı yönetımımn uygulamasından duyulan rahatsızlıklar ıle özellıkle Istanbul ıl orgutundekı durum dıle getırılecek HPSODEP bırleşmesınden Calpçılerm yakındıklan konular anlatılacak HP'de bir garip istifa ANKARA (Cumhuri)ct Burosu) HP Çorum Mılletvekılı Besim Goçer, dun partıden ıstıfa ettığını açıklayarak, ıstıfa dılekçesını HP Grup Başkanvekılı Cahh Tutum'a verdı Göçer, TBMM Başkanlığı'na ıstıfasını bıldırmekten kaçındı Eskı HP Genel Başkanı Necdet Calp'e vakınhğı ıle bılınen Besım Goçer, ıstıfa nedenını soran gazetecılere, "'Bunlar ıçeride birbırleriyle kavga edıvorlar. Akıllanm başlanna alsınlar, uyarmak için istifa ettım" dedı Goçer, Gurkan ve Calp'e bır "ders" verme amacında olduğunu belırterek, sosyal demokratların bırleşmesı gerektığını, ıstıfasının bu bırlığın sağlanması volunda katkı olacağını duşunduğunu kaydettı (Baştarafı 1. Sayfada) kasına takılarak değıl, olayların onune geçerek olay çozme fıkrını savunuyorduk Ancak, gorduk kı, HP ıçınde başlattığımız bu hareketın sıstemle butünleşmış ve sıstemın ıçınde kalarak bırakın sosval de mokrasıvı, demokrasıyı bıle getıremedığını gorduk Sislem tartışmastndan kastınız ne? KORKMAZ Rejım meselesıdır tabıı Meclısın raeşruluğu konusunda ne duşunuyorsunuz? KORKMAZ Mechs, anayasal sıstem ıçersınde meşrudur O zaman sistem tartışmasıyla nevi amaçlıyorsunuz? KORKMAZ Efendım, bu bır polıtıkadır Şunlar, şunlar kaldınlmalıdır, değıştınlmelıdır dıyorsunuz Işte bu Sız ana^sanın bugun halkı sıkan. boğan yollannı açarsanız, o kendıhğınden oluşur zaten Dışardaki parliler rejım (artışmasını ortaya atarken, Meclisın meşnı olmadığını one surujorlar? KORKMAZ Olmayan şeyı konuşmamak lazım Acaba DYP ıle SODEP parlamentoda olsalardı ne yapacaklardı'' Bız bılıyoruz kı bu sıstem yenılenmehdır 3 HPTi DSP'de 12 Eylul koşullannda secilmiş milletvekılleri olarak şımdi bu sıstemin değıştinlmesini savunduğunuza gore, bu parlamento içinde ne kadar kalacaksınız? KORKMAZ Parlamento ıçınde kalıp kalmama sualı, ya nı bu sualın hıçbır manasını goremedım şımdı Olmayan bır şeyı nıye koruyorsunuz 9 Bız meşru zemının parlamento olduğunu söyledık Ama DSP programında bu Mechs de dahil olmak uzere seçımlenn Turkıve çıkarlanna uvgun olmadıgı soyieniyor, meşnı olmadığı savunuluyor. Şimdiki konumunuzla çelı^miyor mu bu? KORKMAZ Efendım nıye çelışsm9 Bız DSP'run savunuculuğunu yapıyorsak, bır başka alan mı var yanı? Olmayan bır dunya mı yaratılıvor9 Onun ıçınde mı çare arayacağız? Istıfalanvla ılgılı olarak deklarasyonu okuyan Korkmaz, HP, ve SODEP'ın kendı sorunlarını bıle çözemeyecek partıler olduğunu belırterek, "Sorunlu ve sıkıntılı iki partinin birleşmesinden sağlıklı bır sonuç ummak hayal denızinde yuzmektir" dedı Onak açıklamada, doğuştan tutarsız olduklan öne surulen HP ve SODEP'ten ulke sorunla rına yeterlı çozumler getırmesın^n beklenemeyeceğı kaydedüerek şu göruşlere ver verıldı "Demokraük Sol Parti, orgutlu halk desteğini oncelikle kendı içinde oluşturacak hatta desteğin de otesinde halkın doğnıdan katılımını sağlayacak bıçtmde kunılmaya ve vapılanmaya ozen gostermektedir. DSP programıyla HP'nin de SODEP'in de programında oze ilişkin onemlı aynlıklar vardır. Fakat asıl onem taşıyan ayrılık DSP'nin orgutlenme bıçimındedir. Sistem karşısmda aldıgı açık, kesin ve tutarlı tavırdadır. SODEP vonetımının birçok eskı hastalıklan taşıyan seçkinci yapısı, HP'mn de karmaşık ve çelışkılı yapısı, partılılenn onunu tıkamaktadır. DSP hareketi, Turkiye ıçin yenı fakat çoktandır gerekli bir girişimdir. DSP'nin kurulmasını beklemeden, DSP hareketi ile girişilen onemli denemenin ne sonuçlar vereceğinı gormeden, bunu merak bile etmeden hatta bu denemeyı engelleyıp onlemeye ugraşırcasına H P ıle SODEP'in alelacele birleşmeleri, bele DSP hareketini surdurenlere taribsel sorumluluk gibi birtakım suçlamalar yonelterek oıtlan manevi baskı altına almava kalkışmaları çok ılgınçtır. HPSODEP bırleşmesı hiçbir ozeleştınden geçmemiş bır kadrolaşmayla mevcut sıstem ıçınde kendıne bır yer ararken, DSP hareketi sıstemı degiştırip yenüemeyi ve yenılenen sıstemı surekli vaşatıp geliştırecek bır yapılanmayı ongormektedır DSP hareketi ınsanımızı geçmıştekı sıyasal koşullanmalara gore değil, değişen Turk toplumunun degişen egılimlerine göre degertendirerek, yeni bır siyasal senteze yonelmektedir. Aynca, DSP hareketi kendi alanını ve sol anlayışını açık seçik beiirterken, bu alanı ve anlayışı, gerek sol, gerek sag sapmalara karşı konıyacak, ırk, din ve mezhep ajrımcılığını ve her turlu boluculuğu onleyerek, Ataturk'un millıyetçılik ve laiklik kavramlannı uvgulamada da guvenceje kavuşturacak bır bilinçlenişi ve yapılanışı da beraberinde getirmekk Jır Bu yonuyle de DSP hareketi, valnız demokratik solda halk butunleşmesını saglamakla kalmayacak, ulusal birlıge de guç katacaktır." Bu arada, DSP Kuruluş Hazırlıkları Burosu'ndan HP'lılenn ıstıfasına ılışkın olarak dun öğie saatlerınde yapılacağı belırtılen açıklama daha sonra buro yetkılılen tarafından bugune ertelendı GURKAN NE DEDt? H P Genel Başkanı Aydın Guven Gurkan, DSP'ye katılmak uzere partılerınden ıstıfa eden uç mılletvekılı ıçın, "Aynlıgı geçıci sayıyorum, yollarımız kaçınılmaz bıçımde yıne bırleşecektır" dedı Gurkan, Cumhunyet'e vaptığı açıklamada, halkın sosyal demokratlann ıktıdarına her zamankınden fazla gereksınme duyduğunu belırttı ve bu ıktıdarı engellemeye çalışacakların, halkın ıradesı karşısmda dırenç gösteremeyeceklerını savundu Genel Sekreter Halil tbrahim Şahin de "Kendilerine başarılar dılıyorura" demekle yetındı EVET/HAYIR Baştarafı 2. Sayfada lanmıstır'7 Bu şırketın kurucuları, ortakları açıklansa da bunu öğrenebılsek' Bay Fethı Bolayır da kımdır, bılmıyorum Bugune dek ders kıtabı yazmak gıbı bır çabası oldu mu, bılemem Ama apar topar bırtakım kıtapları hazırlayıp, Talım Terbıye Kurulu'ndan geçırerek ortalığa surebılmek buyuk başarıdır Şoyte bır yazı var Hayat Bılgısı kıtaplarının baş sayfasında "M Eğ Genclık ve Spor Bakanlıgı Talım ve Terbıye Kurulu Başkanlığı'nın 17 Mayıs 1985tarıh ve 2742 sayılı yazıları ıle eğıtım ve oğretım açısından sakıncalı bulunmamıştır Bu kıtap Teblığler Dergısı'nın 3 Hazıran 1985 tarıh ve 2189 sayılı sayısında ılan edılmıştır" Şımdı sıze 'sakıncalı bulunmayan' bu kıtaplardan bır kaç örnek vermek ıstıyorum 'Hayat Bılgısı III' sayfa 73'te şöyle denılıyor 'Ataturk 10 Kasım 1938 Perşembe günu saat dokuzu beş gece oldü Her yıl, 10 Kasım gunu torenlerle kutlanır ve Ataturk anılır " Denecek kı bu bır yanlışlıktır Talım Terbıye Kurulu'nun denetımınden nasıl geçmış, nasıl 'sakıncalı' bulunarak gerı çevrılmemış, ya da duzettılmemış'' Bunlar ayrı konular Yanlışlık desek, üstunde durmasak mu Ama 'Hayat Bılgısı III' kıtabında da aynı 'yanılgı'ya rastlıyoruz orada da şoyle yazılı "Her yıl 1016 kasım gunlerı arası Ataturk haftası olarak kutlanır" Ataturk olmüş, bu, bır kutlama gunu ya da haftası olmuş Bay Bolayır'a gore' Şımdı mılyonlarca ılkokul ogrencısı Ataturk'ün ölumunu kutlanacak bır gun olarak belleyecekler» Hayat Bılgısı lll'ten alıntılar "23 Nısan 1923'te Cumhunyetı ılan ettı" Nasıl buldunuz 7 Demek Turkiye Cumhunyetı 29 Ekım'de değıl de 23 Nısanda kurulmuş' Mustafa Kemal generallığe Çanakkale'dekı zaterden sonra yukselmış Oysa herkes bılır kı 1 Hazıran 1915'te albay, 1 Nısan 1916'da general olmuştur Turkıye'de karayollarına bakan orgut Tarım Orman, Koy Işlen'ne bağlı YSE ımış oyle mı 9 Yoksa Bayındırlık Bakanlığı'na bağlı Karayollan Genel Mudurluğu mu 7 Bolayır, Ataturk devnmlerını sayarken nedense dıt, laıklık ve hılafetın kaldırılması gıbı buyuk olayları unutuyor, oğrencıterın de bunları bılmesını ıstemıyor1 Osmanlı devletınde padışahtık babadan oğula geçıyordu' dıyor Bolayır öyle mıydı'' Ne zamana kadar"? Bıldığımıze göre Osmanlı devletınde babadan oğula geçen padışahlık yöntemı sonraları değıştırılmıştı, aılenın en buyuk erkek çocuğuna geçıyordu padışahlık 'Itılaf devletlerı de 'ıhtılaf devletlen' oluvermış 'Buyük şehırlerde evler apartmanların ıçınde" ımış1 Kıtaplarda şıııier de var, bunların pek çoğu Bolayır'ın< Bugune dek kım Bolayır dıye bır şaırın adını duydu 7 Hayat Bılgısı IM'te yer alan 45 şıırden 28'ı Bay Bolayır'ın Bır ornek mı? "Ateş sardı bacayı Saçılıyor kıvılcımlar Başaramadık kaçmayı Yetışın dostlar bıze' (Ilkokul çocuklarına sunulacak guzel şıırler yok m u ' Doğayla, Ataturk'le, türiü konularla ılgılı tanınmış şaırlerın dızeten bır yana atılmış, almış kalemı elıne Bay Bolayır vezınsız kafıyesız, anlamsız, saçma sapan bır yığın sözü 'şnr' dıye sayialara yerleştırmış1 Bu kıtap da, ıçındekı bılgı yanlışlarına, ımla yanlıslanna, Turkçe yanltşlarına karşın, Dınçerler'ın Talım Terbıyesı'nce 'sakıncasız' bulunmuş1 Bu Talım Terbıye'nın başkanlığındakı bayan da bu başarılarına ödul olarak Washıngton Kultur Ataşelığı'ne atanmış' Bırtakım yandaşlara çıkar sağlamanın başka yollannı bulmalıydılar Mınıcık cocuklara yanlış bılgı, saptınlmış bılgı Ataturk'le ılgılı maksatlı bılgı veren bu tür kıtaplar bır an once yururlükten kaldırılmalı, sorumlularından, yazanlardan, basanlardan, en önemlısı de bu tür kıtapları överek salık verenlerden, telefon zıncınyie butun yurtta okutulmasını sağlayanlardan hesap sorulmalıdır OKT^Y AKBAL Gürkarfın yardımcısı (Baştarafı 1. Sayfada) uç çocuk sahıbu Ytiksek mUhendıs mtmar olan Koyuncugıl fngılızce btlıyor. Mıltetvekılı seçılmeden önce sahibı olduğu serbest proje ve taahhüı ışten bürosunu ışleten Gazutntep Mılletveküı, HP'ye gırdığınden bu yana Calp vönetımme muhaltf oldu ve GUrkan'la bırlıkte çalıstı Gurkan'm genel sekreterlığı dOnemınde genel sekreter yardımcısı olan Koyuncugıl son kurultay da MKYK'ye gırmesıne rağmen, ıstedığı" genel sekreter yardımcılığım alamadı Teorisyen ve sessiz (Baştarafı 1. Sayfada) Fakultesım bıtırdı derneğınde gurev aldı Manısa'ya döndtikten sonra çeşıtlı ışlerde çalışn 1974'te bır arkadaşıyla bırlıkte Karsan Karo Sanayıı'nı kurdu Mtlletvekılı seçılene tW öğrena Istanbul su • Nobel'de iki (Baştarafı I. Sayfada) Is\eç Nobel Fızık Komıtesı Başkanı Prof Stıg Lundqvıst, 1985 Nobel Fızık Odulu'nu kazanan Federal Alman Fızıkçı Prof Klaus von klıtzıng'ın buluşunun yarı ıletken sanayune ve elektronık bıhmının geleceğıne katkılannın buyuk olduğunu belırttı 42 yaşmdakı 198^ Nobel Fızık Odulu sahıbı klaus von Klıtzıng, unıversıte eğıtımını Brunsvvıck Teknık Unıversıtesı'nde tamamladı 1980 yılında Munıh Teknık Unıversıtesı'nde profesor unvanını alan Klaus Klitzıng, daha sonra Stutgart'takı Max Planc Fızık Enstıtusu'nde çalışma\a başladı Prot klaus von Klitzıng, 225 bın dolar tutarındakı odulunu, 10 aralıkda Stockholm'da du zenlenecek bır torenle alacak 1985 Nobel Kımya Odulu ıse, krıstal yapılann belırlenmesı ko nusunda yaptıklan calışmaların dan oturu, Amerıkalı ıkı fızıkçı Herbert A. Hauptman a ve Jerome Karle'a verıldı Nobel kımya Komıtesı Başka nı tarafından yapılan a^ıklama da, bu vılkı Nobel kımya Odu lu'nu kazanan Hauptman ve Karle'ın kımyacı olmamalarına rağmen, yaptıklan calışmaların kımya bılımı ıçın onemlı olduğu belırtıldı (Baştarafı 1. Sayfada) oncekı gece başlayıp dun sabaha kadar suren aralıksız vağış sonunda Terkos Golu'ndekı su se \ı\esı 15 sanıımetre daha yukselırken, Umranıve'de 200 dukkâ nın bulunduğu Guven Sanavı Sı tesı 2 metre suvun altında kaldı Yağıştan ıkı gun once Uskudar Beledıve Başkanı NecmeUin Ozlurk'e başvurarak kanahzasyon mazgallarının avilmasını ısteyen, ancak "Başınızın \aresine bakın" vanıtını alan sanavı sıtesındekı ışverı sahıplerı dun yuzerek va da kayıkla bazı malzemelerını kurtarmaya çalıştılar Ancak, sana vı sıtesınde çok sayıda tamır ıçın bekleven otomobıl ıle tezgâh ve malzemeler su altında kaldı, dort bekçı kopeğı de boğularak öldu \kşam saatlerınde şıddetını arttıran vağ'şla'da Evup, \libe 1 kov, Dolapdere, Gultepe, Lsku dar Aksarav, Sarıver'ın kımı semtlerını de su bastı, taşan Fenko> Deresı Kasımpaşa'vı t,evre >oluna bağla>an Pıyalepaşa Caddesf ne ulaşınca trafık uzun bure durdu Mazgal delıklennın tıkalı olmasi nedenıyle de kent ıçı trafık guçlukle sağlanabıldı, bınlerce taşıt saatler«.e >olda bekle dı Yeraltı kablolarındakı arıza lar sonucunda da Balaı, A>vansara>, Gedıkpaşa, Yenıkapı, kartal ve Bevoğlu'nun bazı kesımle rıne elektrık verılemedı, telefonlar valışmadı Ataturk Havatımanı Meteorolojı Mudurluğu yetkılılerınden alınan bılgıve gore son 24 saat lyinde metrekare>e Kılvos Bahçe koy'de 212, Sarıyer'de 124, Goztepe'de 64, Yeşılkoy'de 23 kılogram yağmur duştu 1SK1 Genel Viııdnrıı Atnm Damalı, son vağışlarla barajlar dakı su sev\sesının gıderek vuk seldığını, özellıkle Terkos Golu' nun kntık d u r u m u at'attığmı bi! dırdı, ancak Istanbul'un her ıkı vakasında da su kesıntılerının devam ede^eğını avıkladı Dama lı, >ağışların bu şekılde devam et mesı durumunda kasım avında kente kesıntısız su verılebıleeeğı nı sovledı Izmır'de 6 a>lık kuraklıktan sonra gelen ılk vağış, kentte 20 saatlık elektrık ve su kesıntısı ıle ekmek sikıntısına neden oldu Su basan caddelerde de ı^ok sayıda hasarh trafık kazası mevdana geldı Kopan enerjı nakıl haitı nın onarılmasından sonra Iz mır'ın onemlı bır kesimıne venı den elektrık venlmeye başlandı Soma (A) Termık Santralı'nda da "salt saati"nın arızalanması sonucu sentral devre dışı kaldı vc ılçe karanlıga gomulüu Soma va dun saat 12 OO'de elektrık \e rılebıldı Ya £ ı;!arıu unluk j a ^ m ı olumsuz yonde etkılemesıne kar sılık, kuraklıktan vatlavan top raklar bıra? olsun sııva dovdu TZOB Genel Baskan Vekılı Reşıt kurştın, Ege bolgesındekı kıı raklık nedenıvle u/um, ıncır, pamuk, tutun uretı^ılerının bu vıl kı sulama masraflannın arttığı > nı belırterek, • <ti1ttfınin dilegı, bu vagışların a>nı tempuda bır hafta daha devam etmesıdır Bu vagı^lar kışlık seb«, mevve, hahı,e /ıraatı, baklıvat ve /tvlın n,ın çok \ararh" dedı Son vagı>lar la bırlıkte Kuı bolgclorındtkı viltvilerın o u/ doneını ckınıkrı ne ba^ladıkları d.ı ogrenıklı kadar btrkaç kez ıslıfamn esığutden döndit Izmır'de HP'nın ük ılçe baskantanndan bırıvdı Afabeyı Ümıt Ertan, l960'lı yıllarda TtP'ın Gençlık fColtan Başkanıvdı Ama kendısı pohukayı 1983'e kadar sevmedı Baştan ben Gurkan ekıbınde yer alan Ertan't arkadaslan "Çok okuyan. ureten ancak teonsyenhkten pratiie geçmeytn " bır kısı olarak tanımlıyorlar Evtı, bır cocuklu, fngılızce bılıvor. liderlîk mi istiyor (Baştarafı 1. Sayfada) bıtırdı 1982'de Ege Ordusu Harekât Daıresı Bafkanlığı 'ndan emeklıye aynldı ve "ShUleşerek solda potttikaya" atıldL Bazt etkın ısımter araalığıyla SODEP'e gtrmeye çaliftı Ancak başanlı olamadı HP'ye "muvazaa partısı" dıyordu. Ama yme de Mersın eskı Beledıye Başkanı Kaya Mullu aractlığtylj Calp'le tanıştı HP'mn Adana örgıitlenmesım ustlendı Adana mtltetvekılı olarak parlamentoya gırdı Partı ıçınde Calp yonetımıne karşı muhalefet kanadında yer aldı. Ancak muhalefet ıçınde Gtirkan'a karşı çalışması ve Gurkan'm yenne, grubun lıderı ohnayı ıstemesu nedenıyle gntptan tecrıt edıldı Korkmaz'la grubun ıplen, kurultav Oncesı Ecevıt'le görüşmesı nedenıyle koptu. Eceııi'le görüşmesı sonucu çevresme "EeevitHn kenduini desteklediğıni. Gurkanh benimsemediğinı" yayan Korkmaz, kurultay sonucu seçıldığı MKYK'de bu kez genei sekreterlığe razı olmasma rağmen bu göre\e getırılmedu Gırmek ısteyıp de kabul edılmedığı SODEP'le, HP'mn bırleşme aşamasına gtrmesı karşısmda yönetımın tersme DSP'yı savundu. Nıtekım, son açıklamasıyla bu saflanda yer alacağını duyurdu Yakın arkadaslan tarafından "Nuri Korkmaı'm lider olmak ısteyen bir yapısı var. Kendlne guıenı fazla, ama polHıkayı bilmiyor" hıç.mınde değerlendınlıyor Rusça btlen Korkmaz. evlı ve Oç UGUR MUMCU (Baştarafı 1. Sayfada) GÖZLEM cocuklu. Sigara ve içki zamlanıyor nıu? (Baştarafı 1. Sayfada) çımde çıkarsa, bır paket sı garava 10, her şışe ıçkı i(,ın de en az 50 lıra odenecek Kara, Denız ve Hava kuvvetlennı Guçlendırme Vakıfları ıle ortak olduklan şırketler, oluşturulacak yenı ıdareve devredılecek Başbakan Ozal dun partısının grup toplantısından avrılırken, savunma sanayıı destekleme fonu oluşturulmasına ılışkın bılgı verdı Ozal fonda yaklaşık 250300 mılyar lıra toplanması nın beklendığını kavdettı Başba kan Oza! tonun savunma sana vıı ıçın bu.,uk bır destek sağla yacağını, Turkıve'nın ıçınde bu lunduğu bolge şartlan ıçınde sılahlı kuvvetlennın guçlenmesıne, avrıca sanayının de desieklenme sıne yonelık ıkı ama^a hızmet edeceğını anlattı Ozal, "Savunma meselelerının ekonomık agırlıgını azaltmak ıçın bu sıstem kuruluyor. Bı/ MİIardır ozlemı çekılen bır meseleve parmak bastık" dı\e konuştu Başbakan Ozal, Savunma Sanayıı Gelıştırnıe ve Destekleme ldaresf nın çalışma şeklıne ılışkın bır soruvu yanıtlarken de şovle konuştu "Genelde bu Turkive'deki kııruluşları desleklevecek. Bunun ıçin uzun vadeli siparişler vermek ıcap eder. Hatta prototip ımalal urunlerını desteklemek gerekır. Bunu vapabıiecek bır ıdare kuruvoruz. Avrıca savunma sana>ıı ozel sektor (arafından da kurulur, butun dunuıda bu bovie bır taraftan sıvıl ihtıyaçlar, bır taraftan savunma ıhtıyacları karşılanır sadece savunma maksadıyla bu sanayı kurulmaz. Bunu danazarı ıtıbaraalarak dışarıdan da ortaklıklar gelmeve başlamıştır. Bazı sanavı lesıslerıne dış fırmaların ıştırak edeiegını Dilıvoruz. Bu konularda da lemaslarımız var. Ozel seklor sılah sana>ıinde de ver a1 tıak." Ozal, savunma tonu kurulması nedenıvle vergılerde artma olup olmava^ağının sorulması uzenne de "Lskıden hatırlarsınız sıgaralarda Mıllı Savunma vergısı dahıldır dıve bır rakam vardı, bız bu goruşten hareket edıvoruz" dedı \ \ S A NE GLTIRIVOR TBMM Mıllı Savunma komısvonu'nda ardmdan da Plan ve But^e komısvonu'nda onu nıuzdekı gunlerde ele alınacak tasarıyla, savunma 5>ana>ıının ge lıştınlmesı amat.ı\la "Savunma Sanavıı Vuksek koordına<)>on kurulu", "Savunma Sanavıı Icra komıtesı' a ' Savunma Sanavıı Debtekk'inc ronu" kurulacak Tasarının vasalasmai.ı duru munda asken vakıtlann elınde kı çeşıtlı şırkeıleı ın toplam değerı yaklaşık 10(1 nıılvar lıraya ulaşan hısselerı de hukuıi'etın elıne ge çecek Yasavagore Mıllı Savun ma Bakanlıgı na bağlı ve tuzel kısılıge sahıp bır savunma sana vıı gehştırıiK ve d^.^ıekıenn. ıda resı ıle bu ıdare imrinde bır fon oluşturulacak Asken vakıfların çeşıtlı şırketlerdekı h^selen 6 ay ıçınde fona devredılecek Fona kaynak sağlamak ıçın akaryakıt satışından yuzde 5 oranına kadar pay alınacak Fonun en onemlı gelırı ıse gelır ve kurumlar vergılerı oranına bırer puan eklenmesı ıle eıde edılecek mıktar ola cak \asayla gelır ve kurumlar vergılerının oranları bırer puan artınlacak Fon ıçın sigara ve bıra satışlarında paket ve şışe başına 10 ıra, otekı alkollu ıçkılerın satışında ıse >ışe başına 50 hra alınacak Bu mıktarlar Bakanlar Kurulu'nea 20 kata kadar arttınlabıletek Mıllı Pıyango tdaresı Kanunu'nda yapılan bır değışıklık ıle de Mıllı Pıyango'nun tum gelırlerı savunma sanayıı destekleme fonuna aktanlatak Avrıca at varışları muşterek bahıslerı ve her turlu şans ovunlanndan sağlanacak hasılat da Bakanlar Kurulu'nta belırlenecek mıktarda fona de\redılecek Sav unma sanavu destekleme tonu Başbakanlık, Mıllı Savunma Bakanlıgı ıle Malıye ve Gumruk Bakanlığf nca seçılecek bırer kışıden oluşan kurul tarafından denetlenecek Yasa tdsansında londa toplanacak kavnakların ıhtıyaç duyulan modern Mİah.araç ve gereçlerın ozel vevj kamu kuruluşlarında ımalatını vapmak, gerektığınde ozel kamu veva karma nıtelıklı venı vatırımlann dışa açık olmak kaydıvla desteklemek ıçın kullanıiacağı ongoruluyor GLI1R VEMJRLMLAR \ LRG1S1 Malıye ve Gumruk Bakanlığının gelır vergısını venıden duzenleven ve kurumlar vergısı oranı nı 6 puan arttıran vasa tasarısı TBMM Plan Butı,e konıısyonunu'nda ele alımrken, Mıllı Savunma Bakanlığı'nın Savunma gıderlenne kj\nak olu>turmak uzere gelır ve kurumlar vergısı oranlannın *'er puan yukseltıl nıesını ongoren Savunma Sanavıını DeMekleme Fonuvla ılgılı tasarısı da Mıllı Savunma ko nmvonu'na sevkedıldı 75 milyonluk kaçak saat ele geçirildi Istanbul Haber Servisi Istanbul Emnıyet Mudurluğu Malı Şube ekıplerı, gerçekleştırdıkle rı operasyonlarda pıyasa değerı 75 mılyon lıra olan ve yurda ka çak olarak sokuldukları belırlenen çok sayıda saatı ele geçırdı Uzun suredır Istanbul'da va bancı marka kaçak kol saatlerı nın pıyasava surulduğunun be lırlenmeM uzenne ara^tırmaya gıren Mdlı Şube vetkılılen, ozel lıkle kadıkoy vakasında Carte ır, Pıer Cardıne, Lonjın, Radon, Capane, Revu, Menvıl, Cıtızen ve Seıko marka saatlerın el de ğıştırdığını saptadılar Bunun uzenne sen operasvonlar duzen leyen Malı Şube ekıplerı saatlerı pıyasaya suren Metin Çetınkaja, Ozcan Tufan, Husevın Sag, Durmuş Sag ve Ohannes Kıl adlı kışılen ele geçırdıler Gozaltına alman 5 kışı, ışlemlerı tamamlandıktan sonra adlıyeye sevkedıldılcr 12 Eylul donemınde, sıkıyönetım komutanlıkları, kamu görevlerınde çahşmalannda sakınca gorulen kışılen gorevlerınden uzaklaştırmışlardı Sıkıyönetım Yasası '1402 sayılı" olduğu ıçın haklarında bu ışlem uygulananlara da "1402'lıkler" denmeye başlanmıştır Sıkıyönetım komutanlan, olağanustu donemden olağan doneme geçerken haklarında goreve son verme ışlemı uygulanan bır kısım kamu görevlılerının durumlarını yenıden tnceleyıp, bu ışlemlerden bazılarını gerı almıştır Buna ıdare hukukunda "ıdan ışlemın gen alınması" denmektedır Idare, kendı ışlemını, her zaman gerı alabılmektedır Bu durumda, gen alınan ışlem, ılk ışlemın alındığı tarıhtekı hukuksal durumu yenıden canlandırmaktadır Hakkında, gorevden uzaklaştırma ışlemı gerı alınan kamu gorevlısı, gorevınden alınmadan once hangı hukuksal statude ıse o statuye gerı donmektedır Danıştay 1 Daıresı'nın 16 1 1984 gun ve 1984/6 e 1984/6 k sayılı "mufa/aası"nda, hakkında goreve dondurme kararı verılen kamu gorevlısının, goreve son verme ışlemı tarıhınden goreve döndurulduğu güne kadarkı bütün özluk haklanna kavuşacağını bıldırmıştır (6ı//m ve Sanat Eylül 1985, 1402'lıkler Yargı Organında s 18) Istanbul Beledıyesı Şehır Tıyatrosu'nda çalışan bır kısım sanatçıların, Istanbul Sıkıyönetım Komutanlığı'nın emrı ıle görevlerıne son verılmış, aynı sıkıyönetım komutanhğı, daha sonra bu ışlemlerını gerı almıştır Once görevlerıne son verılen sonra goreve dönme karan verılenler arasında Alıye Uzunatağan, Çetın Ipekkaya, Ersan Uysal, Celıle Toyon, Oben Guney, Zıhnı Küçümen, Taner Barlas, Macıt Koper, Haşmeî Zeybek, Mustafa A/abora Başar Sabuncu Gungor Dılmen, Beklan Algan gıbı unlu sanatçılar bulunmaktadır Sıkıyönetım komutanhğı, goreve son verme ışlemını gerı aldığına gore, beledıyenın hıç zaman yıtırmeden bu sanatçıları goreve başlatması gerekmekteydı Goreve başlama ıçın başvuran sanatçılara şu yanıt verılmektedır Beledryemız, reorganıze çaiışmalannt halen surdurmekte olup, bu safhada personel alımı duşunulmemektedır Gelecekte personete ıhtıyaç duyulması halınde, durumunuz değerlendınlecektır Beledıyenın boyle bır 'takdır yetkısı' yoktur Cunku goreve son verme ışlemının nedenı, sıkıyönetım komutanınca saptanmış, daha sonra bu neden aynı komutanlıkca geçersız sayılmıştır Bu nedenle, beledıye gerı alınan ışlemı, goreve başlatmama gerekçesı sayamaz Beledıyeye duşen gorev, sanatçılan, goreve son verme ışlemının alındığı gun ve saattekı hukuksal durumu yenıden doğurarak, eskı gorevlerıne atamaktır Tersı sorumluluk doğurur Bu sanatçılar kendılenne goreve başlatmama kararları nedenıyle beledıye ılgılılerı hakkında tek tek dava açabılırler Bır olağanustu donemde katı uygulamalar olabılır Sıkıyönetım komutanlıkları olağanustu donem geçerken kendı ışlemlerını gen alarak, gelecek sıvıl yonetıcılere, elden geldığınce. az sorun bırakmak ısterler Goreve son verme ışlemlerı gerı alınan kamu gorevlılerı bunun örneğı sayılabılır Bızım pek lıberal ve pek demokrat saydığımız sıvıller, bır olağanustu donemde sıkıyonetımın once uyguladığı sonra gerı aldığı ışlemlerı, sıkıyonetımden de katı yasaklarla surdurmeye çalısırtar Sıkıyonetımın gosterdığı hosgöruyu, sıvıl yonetıcıler gostermezse demokrasıde kac arpa boyu yol alınır Allah aşkına? Hem unutmayın, bu "1402'lıkler" ıçın ıhbarlar bulundukları kamu kurumlanndakı "sıvıl" arkadaşlanndan gelmış değıl mıydı'' Demokrası ıçın daha çok fırın ekmek yememız gerekıyor Beledıyemızın sanatçılarla da demokrası ıçın yıyeceğtmız fırın ekmeklerı ıle de bır ılgısı yoktur' Sıvıl demokrasımıze, lıberal ANAP a Istanbul Beledıyesı'ne ve beledıyenın "Sarı Bedn' namh beledıye baskanına biı yol lar helal olsun helal'