Katalog

'1 EKİM 1985 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURÎYET/5 SINEMA ATİLLADORSAY HAYVANLAR İSM4İL GIIMEC ENTEUEfcTüEL UZUN AY«, 250 fihnle Türk sinema tarihi Bir ulkenin sanatı, en çok o ülkenin / toplumun geçmişte yarattığı sanat urünlerinden beslenir. Sanatın oluşumunda çok çeşitli kaynaklar, çok farklı etkenİer vardır kuşkusuz... Birlikte çekilen toplumsal sancılardan çağın teknolojık devrimlerine, siyasal gelişmelerden eğitim duzenınc çok şey sanatın ve sanatçının formasyonunu etkiler. Ama en çok etkileyen, o toplumun sanat alarundaki birikimidir, geçmiş içinde yarattıklandır. Çünkü sanat, hiç öyle gözükmediğinde, tumuyle özgün, geçmişten kopuk, tekil çıkışlar görunümiı tasidığmda bile geçmişteki birikime derinden derine bağlıdır. Toprakta yeni süren bir filizin, o toprağın derinlerinde yalan her seye doğru köklerini uzatıp ondan beslenmemesi, özsuyunu o topraktan almaması düşünulebilir mi? KİM KİME DUM DUMA Geçmişini bilmeyen 'nankör' alan... Ne yazık ki, ülkemizde en azından sinema alanında bu en doğal ve gerekli oluşum, belki ta başından beri, ama özellikle son birkaç yıldır sekteye uğramış / uğraülmış bulunuyor. Türk sınemasında bir hoca / çırak ilişkisi hep olagelmiştir gerçi... Ama geçmişin üstüne çabuk ve hızlı bir sünger çekilmesi, geçmişin gereği gibi izlenip değerlendirilmeden mahkum edilmesi olayına da sık sık rastlanmıştır. Eskı Fılmlerın saklanıp korunarak, sürekli ve düzenli biçimde yeniden görülmesini sağlayacak bir Sinematek düzeni, resmi bir arşiv etkinliği gereği gibi kuruhnamış, fılm yalnızca hemen tüketilip atılacak bir madde gibi görülmüş, eski filmleri bulup, görme zorluğuna sinema araştırıcılarımızın yetersizliği, gıderek yokluğu da eklenince, Turk sineması geçmişini bilmeyen, tarihine yabancılaşan, tüm eskı yapıtlar üstüne kulaktan dolma ve biriki kaynaktan nakil yargı kırıntılarıyla beslenip giden 'nankör' bir alan haline gelmıştir. İLKDÖNEMDEN tşte gösteride izleyeceğimiz "Binnaı" fılminden birsahne... 1919'da çevrilmiş olan bufilm, 1S571930 arasında yaşamış olan Ahmet Fehim Efendi'nin imzasım taşıyor ve Türk sinemasının ilk döneminin ilginç bir örneğini olusturuyor. mek için sanki özel bir çaba sarfetmiştir. Fazla söze ne hacet? Cumartesi akşamlarının yerli filmlerini yıllardır hep birlikte izliyoruz. Cumhurbaşkanından işadamına, başbakandan ev kadımna, öğrencısınden 'sokaktaki adamı'na tüm ulus, ses çıkarmadan sinema adına gösterilen bu yaveleri sineye çekiyor. Sinemanın bir sanat olduğunu adeta yadsıyan, geçmişten günUmiıze en soylu örneklerine, en büyük ustalanna sırt çeviren bir programcıhk anlayışı, tarihi 70 yılı bulan koca bir sanatı sanki nünden itibaren başlayacak olan film gösterilen, merkez müdürü Sami Şekeroğlu'nun ifadesine göre bayram smırlannı aşıp iki yıla yayılacak uzun bir süreyi kapsayacaktır. Türk sineması başlangıcından bugune dek taranmış, etkisi olmuş hemen her yönetmen, akım ve tür başlıca örnekleriyle belirlenmiş ve merkezin kendi arşivlerinden başlayıp özel koleksiyonlara dek uzanan bir araştırma sonucu, elde bulunan Fılmlerden gösterime hazır kopyalann basılması işlemine girişilmiştir. Kopyalardan gençlerin elindedir. 15 ekimden 6 kasıma dek surecek ilk bölüme bakıldığında, merkezin filmleri zamandızınsel (kronolojik) biçimde ve önemlerine göre değil, karışık biçunde PIKNIK PİYALE MADRA göstermeyi seçtiği görülmekteBARIŞ'A dir. Böylece çeşitli dönemler araŞTE GELDtDC. sında çabuk kıyaslamalar yapIM6İLİZCE Ö3CETDOONU İNGÜZCEDEK! mak, gerçek 'usta'larla 'ücari' ELJM. İLK yönetmenleri bir araya getirerek CÜMLE " önyargıları silmek, çok çeşitli VÖLLOLDU. ssimleri kapsayan geniş bir panorama çizmek gibi kaygılar, programın hazırlanmasında ön plana cıkmış gözükmektedir. Böylece 1900'lardan kalma kimı belge filmleri, 1910'lardaki "Binnaz" ve "Bican Efendi" gibi ilk konulu fılmler izleyecek, sonraları ise Osman Seden'den Burhan Botan'a, Lutfi Akad'dan Memduh Ln'e, Nejat Sa>damdan Arşevir Alyanak'a, Halit HIZLI GAZETECI \E<:DET SE* Refiğ'den Orman Elmas'a. Muhsin Ertuğrul'dan Baha Gelenbevi'ye, Fanık Kenç'ten Çetin Karamanbe>'e. Atıf Yümaz'dan Nevzat Pesen'e, Bilge Olgaç'tan Fevzi Tuna'ya çok değişik dönemlerden yönetmenlerimiz, yıllardır görulmemiş filmleriyle gösteride yer alacaklardır. ILOVEVOJ. TRT nın sınemamıza ihaneti Bu alandaki en büyük yanlışı, kuşkusuz TRT işlemiştir, işlemektedir. Sinema konusunda genelde son birkaç yıhn gitgide olumlu bir görunüme bürünen, hem TV'de sinema yayın saatlerini arttınp, hem de geçmiş ve çağdaş sinema sanatı örneklerine sıkça yer vermeye başlayan bir anlayış içinde, Turk sinemasına bunun tam tersi bir kafayla bakılması, busbütün sıntmaktadır. TRT yıllardır Türk seyircisine Turk sinemasmın yalmz günümuzde değil, geçmişte de yaptığı duzeyli fılmlen gösterme J İ 5 Ekim 1985 Salı günü, Mimar Sinan Üniversitesi 5. Sanat Bayramı çerçevesinde düzenlenen "Gençlik İçin Türk Sineması" gösterilen başlıyor. İlk bölümü 6 kaşıma kadar sürecek olan gösteri, 1900'lerin kirni belgesellerini, 1910'ların "Binnaz" ve "Bican Efendi" gibi ilk konulu filmlerini içeriyor. Gösterinin tümünün yaklaşık iki yıl sürmesi ve 250 filmi kapsaması planlanıyor. kendi ulusundan saklamaya çaUşıyor. Soz konusu olan Türk sinemasına, giderek sanatına karşı bir saldındır, bir ihanettir. kimi 35, kimi 16 milimetrelik basılmakta, böylece ilerki yıllarda da okullarda, eğitim merkezlerinnde, sinema kulüplerinde vs. gösterilebilecek geniş bir arşivin oluşturulmasına çalışılmaktadır. Bu dev gösterinin "Gençlik İçin Türk Sinaması" genel başlığını taşıması anlamhdır. Kendi sinemasmı bilmeyen, yoz TV yayınlanyla ona yabancılaştınlmış yeni kuşaklar için, bu gösterilerin ne denli önemli bir fırsat olduğuna kuşku yoktur. Kuşkusuz bu fırsatı değerlendirmek, yine Gençliğe adanmış bir gösteri Işte bu ortam içinde Mimar Sinan Üniversitesi Sinama / TV merkezının başlattığı gösteri dızisi büyuk bir önem taşımaktadır. Mimar Sinan Üniversitesi'nin 5. Sanat Bayramı çerçevesinde önumuzdeki 15 ekim salı gu •Kaybolmuş filmler...' Gösteride yer alması planlanan 25filminilk bolümünü oluşturan 80 filmlik bir 'ilk liste' şu anda önumde duruyor. Bu listedeki kimi isimler, benim gibi bir sinema yazarı için gerçekten heyecan verici. Ya ismi dilden dile söylendiği, ya da bir çocukluk anısırun köşesinde kendisine özel bir yer bulduğu için bellekte takılıp kalmış, ancak yıllardır ortalardan kaybolmuş kimi filmler, bu gösteri sayesinde yeniden gün ışığına çıkacak. Liitfi Akad'ın ilk filmi "Vurun Kahp«ye", Orhon Anbumu'nun buyük trajedısı "Surgün", Memduh Ün'un "Üç Arkadaş'ı, Atıf Yılmaz'm "Karacaoglan'm Kara Sevdası", Halit Refiğ'in "Şehirdeki Vabancı"sı, Ertem Göreç'in "Karanlıkta Uyananlar'", vb. filmler. Bakalım bunca yıl sonra sinemasever bılincımizde ne yankılar yapacaklar, Turk sineması Ustune donup kalmış, daha da kotusü hiç oluşmamış değer yargılarımızı nasıl etkileyecekler? Sinema ve sanat dunyasında önemli, çok onemli bir olay, "Gençlik tçin Türk Sineması..." Her yaştan tum gençlerimizin ilgisini çekmesini dileriz. 528 66 29526 10 00/412 TUM ÛKDENIZ VALARCA5IKJA SEYREDEM BOYUMCA tcryiLuRi "^'M*S&r»Vy<*rn BU IRİÜ URUCLI (SE^IİLB? ^ V V,1' J 11 « M W] ' "z\V UY\ 8OYUNÛİ 5IRALANİAN TUM " ' V ,, > . E2.BERE 2ÛRUMDAVDIUİR .. . \ \ \ r'i I i ÜKYA ULKE5IMIM ÖMEMLI LİMANLARJNP BlRİ OLAN APERU4İ DE. BU TlCuRET Ü î &SâK BIR.İVDİ.. SAMİ ŞEKEROĞLU NE DİYOR? ÇİZGİLİK KÂMIL K4SARACI 10 yıl öncesinin unutuldıığu sinema önümüzdeki salı günü baştayarak yaklaşık 2yusurecek olan 'Gençlik İçin Türk Sineması' toplu gösterisıni, Mimar Sman Üniversitesi Sinema 'TV Merkezi Bölümu Müdürü Sami Şekeroğlu hazırladı. Şekeroğlu, programı açıklayıcı basın bildirismde özellikle şöyle diyor. Bu eksikliği gidermek ve sinemasever gençlere bir uyarı yapmak, sınemamızın dününü ve bugününü kulaktan dolma değil, görerek değerlendirmesine imkân sağlamak için "Gtnçtik tçin Türk Sineması"programm hazırlamayı acil bir görevsaydık. Arşhimizdeki ilk belgelerden (1909) başlayarak Türk sinemasının geçmısine ait ürünlen mumkün olduğu kadar çok "Türk sineması (izerine son yıllarda olduk sayıda, iyikötü demeden sergilemeye çahşacaça çok yayın yapılmaktadır. Bu sevindirici ol ğıl.Tekrarı çok zor vepahalı olan ve ülkemizmakla birlikte yeni kuşak için yeterli de ilk defa yapılan programı, umanz olmamaktadır. Sinema üzerine yaztlanlara, kosinemasever gençlerimiz yılmadan izlerler, sinuşulanlara bakıldığında, çok uzak değil. sanki nemamız uzerinde daha sağlıkh biryargıya var10 yıl oncesinın bile unululduğu ve sanki Turk maşansını kazanırlar. Programın orta veyaslı sineması 78 yıüık bir geçmişe sahipmiş gibi on kuşakla birçok fılmi görmemiş kişiler için de lardan söz edüdiğı görülmektedir. Eskiyi tamayararlı olacağı kanaatındeyiz Programımız, men silmek, gunlük yaşama alışkanhklannm sürpriz olacak birçok fılmi de içerecekür. Gösolağan biryaşam şekli haline gelmesi, bizi baş teriler, açıkoturumlar, kon/eransiar ve başlanlangıçtan gun geçtikçe uzaklaştırmakta ve si gıcından günümuze Türk sineması sergisiyle nemaımzın birçokyönden tökezlemesine neden zenginleştirilecektır. Yararlı olması umuduyolmaktadır. la..." AGAÇ YAŞKEN EGIL1R KEMAL t;öKR4\ GALERİLER URART ÇOCUKLARLA REStM 412 vaş grubu için yeru donem başlarcuştır. Ohangr Caö Bozfamaa Ap No 42,^2 Cıhang» İST. Tel 143 37 24 BogOaTCod No 272 Da lve2ISTTel 358 5029 Şenol YOROZLU Resim Ser^tsi 1030 Ekim ^ X SAMAT CALEBISI k SANAT UURtSt CIHANGR SANAT ATOLYES! Resim Sergisi 11 Ekim 30 Ekkn 1985 Hüsrev Gerede Cad 126 Te$vıkıv« MeydanıIST Tel 141 27 11 SALİH ACAR VTTRAY Vıtıoy Bolumu acüdı Basvurulannızı beklıyoruz. TARIHTE BUGUN Mİ MTAZ y/LD/Z KBNTER DOGUYOR.. 1328 'O£ 8UGUN, ÜNLÜ TTYATKO OYUNCUSU V£ YONETYtLOIZ KENTBft, ISmNSUL 'DA OOSOU. ANKAKENTBft, QN YILI AŞKIU SÜB£,PEVL£T TrYATgOSu'N OA ÇAUŞACAKTIR.DAHA ŞONRA AMEfZltA'YA GlOEREtC T'YATJSO UZSRİNE WC£l£M£££ie yAPACAK, BU AJ2APA, UNUJ"ACTöe'SSTVP<O"DA £H BULÜNACAJCTİ/ 13S9 YiLlNPA OeVLST TrMrffOSU'NOtoJ AYRICARAK ARKAPAÇLAaVLA 'ICENT OYUUCULARt" TVP1MU1ĞUUU KUHACAK. SANATINl OGAPA SÜ(lPÜfZ£CEfCnR. YILD12 KENrtR, KlASlK VB ÇAĞPAf BlKÇOK OYUNPA ROİ. AiACAfC YA C* YONETECEKTrR. TSR£C£6l BAÇAgfYLA, TVKK TIYATKOSUNUN EN ONPE GEL£N KlÇlLBfil AOASINA KAT7LACAK, B/HÇOK ĞOUL KAZAMACAK, SU AkAbA "PEVLET SANATÇJSl "UMVANINI PA ALACAKT7Ç. OMUN B/R BAŞKA YÖUU İSE, YILLAJZM VERECEĞI TTYATRO İ // Ekim MSTtK MNAT GALERISI ^" *î iSTcin3UL Endonezya Kalıp kalem ELİŞİ Kayıtlarımız başlamıştır. 3/ 24 fiânümiz ustatonMta* uygulamataria GELENEKSEL TUhK SUSLEME SANATURl SERG1SI 7 Ekim 9 Kasım GULSEREN KAYALI Resım Sergısı MUM BATİKKURS Kucukayasofya Cad No 35 SultanahrnetISTANBUL •^Tel 527 47 09 > Praf. Emln Bann MkfartKnt Mvststaı DüzguMnan CahMeKssklnn Smlkirteş Faik Kıranlı tüseyln Azml Barkal hsanfiüdeıı Aures Abdı Ipekçı Cad No 75 Macta Tel 146 03 54 İ Ş TE İ N S A N ç A ECCO HOMO V K AKADEM1 SANATEVİ Matianin aogız Kı5 •*ezu> u r*Mf»ı I 15 Ekim 198S TAKSİM BELEOİYE SANAT CALERİSİ 50 YIL ONCE Cumhuriyet WA ı»lf fj^ü «P // Ekim 1935 halledılebileceğı kanauıınde olduğundan bu teklıfi. reddeınuştır. Çaldarısın bu red cevabı uzerıne darbeı hukumet ku\\eden ftıle çıknııştır Bırıncı kolordu kuınandanı General Papagos, hava kııvveıleri kuınandanı General Reppus ve denız erkanı harbıye reısı Vıs Anııral Ikonomun tazyiki uzerıne Basbakan ısfıfaya 1935/1985 mecbur olınuştur. Bunun uzerıne koyu kralcıların başında bulunan General Kondilıs memlekeün ıdaresinı eline almış ve buıun Yunanistanda Örfı idare ılan etmıştır. General Kondilıs gazetecılere: "Genoyden vazgeçmiş değılız. Evvelce verılen karara gore ıkıncııeşrinin dordunde genoy yapılacaktır" deınıştır. Yunanistuııda fUımhurİYet ilga niildi Atına 10 (Ozei) Kayu kralcılar larafından Yunanıstandu bir darbeı hukumet yapılmıştıı. Kralalarn. dun akşamdan berı harekete geçecekleri soylenmekie ıdi. Fakaı başbakan Çaldarıs, kondılısın, kendısıle hemj'ıkır olduğunu zannedrek boyle bir harekete ıhtıtnal vermemıştı. Bu sabah erkenden koyu kralcılar harekete geçmışlerdır. Bunlar, Çaldarıse ımiracuat ederek derhal krallığı ılan eımesinı teklıf eımışlerdır. Çaldarıs, Yunamstanda krallığın tekrar kurulmasınm ancak ımUeım vereceğt kararla IESM n HETKEi MIBELBH DERMEÜ TAŞYONTAR MEVSIMIN luK SERGİSİ 1915 KIS DttKKri K9MÇAU$MAUM SATJATT .AP.GAT .T^R İFX BAHA SAİT GALBdVEPA 3 Ekim 21 Ekim ' S 8 5 Rumeiı Caflöts B a « i u W *2t 2 'Jeça Maaa.3S' ustu Osmanoey 6 4 59 •n IUM ŞADAN BEZEYİŞ Resim Sergisi 1231 Ekim Tel 160 89 13 161 62 06 160 71 30 Husrev Gerede Caa SO/1 Teşvıkıye KAVIT I.ARŞ PER5 CUMA V 00 ftt 160C MttUR SİNAN UNlVf HSITtSI RfSM Jc Mmi MUZESı •fl 16' 42 96 6ALERI ILANLAPI HER GUN BU KOSEDE