Katalog

Dış ticaret işlemterinde bilgi ve ilgi ESBANK "tedtoirli ve kararlı' Cu m h u riyet 61. Yıl; Sayı: 21582 Kurucusıı: Yunus Nadi 50 TL. 28 Eyliil 1984 Cuma YILAYDIN DERSANESİ >» Vi$ne So*. Nt>: 36 Kutlıkoy 3 373506 3 377V3' Üniversıte hazırlık kurslarının 1984/85 kayıtlan devam cliyor ABD Kongresi'nde Erıııeııi baskısı deki Büyükelçiliğimizi telefonla arayan bir kadm "Bugün sizin için sıcak olacak" dedi. Bomba olasılığına karşı güvenlik kuvvetleri elçilik çevresînde olağanüsiü önlemler aldı. Ancak herhangi bir olay meydana gelmedi. UFUK GÜLDEMİR WASHINGTON Ermeni soykınmına ilişkin tavsiye karannın Kongre'de bulunduğu aşamada "takılması" için ABD yönetiminin gösterdiği çabalara karşın çemberi daraltmak isteyenler de faaliyetlerini sürdürüyor. Bu amaca yönelik iki gelişme de dün meydana geldi. Washington'dakî Türkiye Büyükelçiliği'ne bir boniba ihban yapıldı. Üç Kongre üyesi de Ermeni soykınmına ilişkin tavsiye kararına "ek destek" dilekçesi verdi. MLSPB DAVASINDA KARAR \Jç Kongre üyesi Ermeni soykırımı ile ilgili karara "ek destek" dilekçesi verdi. Cumhuriyetçi Parti üyesi Nancy Johnson "Türkiye'nin itirazları soykırım gerçeğini değiştirmez" dedi. Temsilciler Meclisi'nin Connecticut üyesi (Cumhuriyetçi) Nancy Johnson dilekçesinde "Türkiye'nin itirazları soykınm gerçeğini değiştiremez" dedi. Dün sabah yerel saatle 10.00'da Türkiye Büyükelçiliği'ni arayan bir kadm, yanıt veren santral operatörune "Bugün sizin için sıcak olacak" dedikten sonra telefonu kapattı. Bozuk.biraksanla Türkçe konuşan kadırun ihbarından sonra VVashington'daki Buyükelçilik, bomba atılma olasılığına karşı alarma geçti ve ABD Dışişlerı Bakanlığı ihbardan haberdar edildi. ABD Dışiş leri Bakanlığı'nın müdahalesi ile çevrede olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. Ancak herhangi bir olay meydana gelmedi. Öte yandan üç Kongre üyesi daha sözde Ermeni soykınmı ile ilgüi tavsiye kararım desteklediklerini belirten "ek dilekçe"yi Temsilciler Meclisi Genel Kurul Rapörtörlüğüne verdi. Soz konusu üyeler "tnsanın insana karşı insanlık dışı davranışı" ile ilgili karann alındığı 10 eylul tarihli oturumda konuşma yapamadıklan ve mazaretli oldukları için tavsiye kararına şimdi katıldıklannı belirttiler. "D1Ş POLİTİKADA BAĞIRMAK NETÎCESİZ" ÖzaFın geri adunı: Başta heyecanlandun Başbakan, 14 eylüldeki yazılı açıklamastnda, ABD'deki kararlarla ilgili olarak, "çirkin ve ucuz politika" demiş, "ilişkilerin zedelenebileceğini'' söylemişti. özal, dün gazetecilerle konuştu: ' 'Dış siyasette bağırmakla bir neticeye gidilmez. Hadiselerin ilk çıktığı zaman ben de heyecanlandım. İlk beyanatım oldukça serttir. Ama soğukkanh hareket ediyoruz." ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) Başbakan Turgııt Öza), hükümetin iç ve dış konularda soğukkanh hareket ettiğini belirterek, "Dış siyasette fazla bağırmakla bir neticeye gidilmez. Bazı badiseleri çok fazla hejecanlandırırsak, yanlış neticelere gideriz" dedi. Özal, TBMM'de gazetecilerin sorulannı yanıtlarken, Cumhurbaşkanı ile görüşmesinin olağan bir görüşme olduğunu, iki ayrı randevusu bulunduğu için gazetecilerle konuşmadığını anlatarak, "Soylenecek bir şey olsaydı, söylerdim" şeklinde konuştu. özal, bir gazetecinin "Siz, iç ve dış konularda meseleleri büyütmeyelim dedikçe, eleştiriler çogalıyor" şeklindeki sorusuna çirkiıı politika MJRI.Oİ4M W* W I Özal\lan .4BD'yv sert tepki: tlişkiler zedelenebilir «"" *"•» *f*** «*•' *« » U r M M *** ••••> Mm ıı *oı"*r 15 EYLÜL 1984 Özaîhn yazıh açıklaması. tin nabzını bHiyoruz. MUİetimiz şu karşılığı verdi: "Biz soğukkanh hareket edi de meseleleri o kadar fazla heyoruz. Çıinku iktidar olmanın yecanla götiirme taraflısı degil." Başbakan Özal, TBMM'deki belli sonımlulukları vardır. Siz >azarsınız ve heyecanlandırırsı genel görüşme isteğine karşı çıknız. Sonra da iş kötiiye gitti mi ma nedeninin sorulması üzerine 'Sorumlu sizsiniz' dersiniz. So de, "Bizim kanaatimiz hadisenin rumlu bizlz, hesaplı kitaplı git bugttnkii boyutları itibanyla mek mecburiyetindeyiz. Adımı Mecliste müzakere yaptlrnak için mızı atarken dikkatli olmamız açılan göriışmelerin kâfi derecelazım. Ben de heyecanlandım de olduğudur" şeklinde konuşhadiselerin ilk çıktığı zaman. tlk tu. Özal, genel görüşme istemi beyanatım oldukça serttir. Ama konusunda Meclisin devre dışı meselelerin ölçusünü belli bir se bırakılmasının soz konusu olmaviyede tutmak lazım. Dış siyaset dığını belirterek, konunun bir te fazla bağırmakla bir neticeye karar tasarısı olmadığını sözlegidilmez. Bazı hadiseleri çok faz rine ekledi. la heyecanlandmrsak, yanlış ne DENKTAŞ: ŞARTLI ticelere gideriz. Geçmişte bu şe YARDIM, BM kilde hatalar yaptldığım gordük. Bunlardan ders almamız lazım. GİRİŞtMİNt SAKATLAR Benim kanaatim, biz memleke Haberi 12. Sayfada Temsilciler Meclisi'nin Ohio üyesi (Demokrat) Edward Feighan verdiği 12 eylül tarihli destek metninde "Amerika, Türkiye'nin Ermenileri sistematik olarak katlettiğini uzun süre tanımayarak, Ermenileri gucendirmiştir" dedi ve "Son alınan karann Amerikalı Ermenilerin acılannı dindireceğini" savundu. Amerikalılan Ermeni soykınmına duyarlı olraaya çağıran üye, kabul edilmiş olan tavsiye kararına yürekten katıidığını da belirtti. Karann bulunduğu aşamada kalaıak Türkiye'yi daha fazla taciz etmemesi için çaba harcayan Cumhuriyetçi Parti'nin üyesi olmasına karşın Nancy Johnson (Connecticut) da, "tnsanın insana karşı insanlık dışı davranışını kınama kararım destekledigini" açıkladı ve "Türkiye'nin itirazian soykınm gerçeğini değiştiremez" dedi. Osmanlı İmpaıatorluğu döneminde Ermenilerin sistematik bir şekilde katledildiğini iddia eden Johnson, "Totaliter rejimler siyasi çıkar sağlamak amacıyla tarihi saptırır. Oysa, geçmişteki soykınmlan lanetlemek aydınlık bir geleceğe varmanın ilk koşuludur" şeklinde konuştu. Ermeni Amerikahlann büyük bir seçmen tabanı oluşturduğu Kaliforniya eyaletinin Demokrat Partili Temsilciler Meclisi üyesi Richard Lehman ise karan "Tüm kalbiyle" desteklediğini belirterek, "Hiç de partizanca davranışlar içine girilmeden, bu karann Temsilciler Meclisi Ge(Arkası Sa.8, Su.2'de) 22 idam,45müebbet MarksistLeninist Silahlı Propaganda Birliği davasında önce ölüm cezasına çarptırılan 51 samktan 45'inin cezası omür boyu hapse, 6'sının cezası ise 1624 yıl arasında değişen ağır hapis cezalarma çevirildi. 60 sanık beraat etti, 185 sanık 8 ay ile 20 yıl arasında değişen hapis cezalarma mahkum edildi. Tek tip elbise giymeyi kabul etmeyen sanıklar karar oturumuna alınmadılar. tstanbul Haber Servisi İstanbul Sıkıyönetim Komutanhğı 3 Numaralı Askeri Mahkemesi'nde görulmekte olan 328 sanıklı Marksist Leninist Silahlı Propaganda Birliği (MLSPB) davası dün sonuçlandı. 137'si tutuklu, 4'ü ölü, 3'ü fırari, 191 tutuksuz samktan 22'si TCY'nin 146/1. maddesi uyarınca ölüm cezasına çarptırılırken, önce ölüm cezasına çarptırılan 51 samktan 45'inin cezaları ömür boyu hapse, 6'sının cezaları ise 1624 yıl arasında değişen ağır hapis cezalanna dönüştürüldü. 1 sanık hakkmda akıl hastası olduğu için ceza verilemeyeceği bildirilirken, 9 sanık hakkındakı evrakın bulunamadıklan için dava dosyasından aynlmasına, 60 sanığın beraatine de karar verilirken, 185 sanık da 8 ay ile 20 yıl arasında değişen hapis cezalarma çarptınldı. 61 KlŞt ALINDI 328 sanıklı MLSP davasmın dünkü karar oturumuna tek tip elbise giyen tutuklulardan yalnızca 61V katıldı. Tek tip elbise giymeyi reddeden 70 tutuklu sanık ise karann okunmasmda bulunamadılar. (Fotoğraf: ERDOGAN KÖSEOĞLU) HALEFOĞLU İLE GÖRÜŞEN SHULTZ: ABD YÖNETtMİ İYt İLİŞKİ ÎÇİN ÇABA GÖSTERECEK Haberi 12. Sayfada Eski TDK yöneticileri ÖzaVın "dU" anlayışını eleştirdi Şerafettlt* Tmraiu Dilin gehşmesini kendi haline bırakmak da bir göruştür, ama Atatürk böyle duşünmüyordu. Cahit Külebi: Başbakan dil konusunda ya bilgisiz bırakılmış, ya da an düşünceli ve etki altında kalmış. Ûmer Asttn Aksoy: Butün sözcük/er anayasalarda geçmez. Anayasalar dil konusunu belirleyen meünler değildir. ANKARA. (Cumhuriyet Burosu) 52. Dil Bayramı, önceki yıllara göre oldukça sönük kutlanırken, Başbakan Turgut Özal'ın kamu kunım ve kuruluşlarına yayınladığı genelgede Anayasa dilinin ölçu alınmasını istemesi eski Türk Dil Kurumu yöneticilerince tepki ile karşılandı. Turk Dil Kurumu'nun son başkanı Prof. Şerafettin Turan, 15 yıllık genel yazmanı Ömer Asım Aksoy ve 7.5 yıllık genel yazmanı ozan Cahit Külebi, önceki gün katılmadıkları 52. Dil Bayramfna ilişkin görüşlerini "Cumhuriyet"e açıkladılar. (Arkası Sa.8, Sü.S'te) yan 74 sanık hakkında ölüm cezası isterken, 211 sanığın 315 yıl arasında değişen hapis cezalanyla cezalandırılmasını, 38 sanığın da beraatini istemişti. Dünkü oturum saat 10.50'de başlarken, oturumdan önce erken saatlerden itibaren sanık yakınlarının Metris Askeri Ceza ve Tutukevi kapılarında biriktiği görüldü. Duruşmayı izlemeye yalnızca tek tip elbise giyen sanıklann yakınları alındı. Dünkü oturuma 20 avukat ve tek tip elbise giyen 61 tutuklu sanık ile 6 da tutuksuz sanık katıldı. Tek tip elbise giymeyi reddeden 70 tutuklu sanık ise daha önce haklarında duruşmaya ahnmama kararı verildiği için karar oturumuna getirilmediler. Sanık yoklamasının tamamlanmasmdan sonra söz alan sanık avukatlarından Ali Rıza Dizdar, tek tip elbise giymeyerek şort ve atletle duruşmaya katılan ve bu nedenle iki kez duruşmadan atılarak şu anda karar oturumunda bulunmayan sanıkların yakınlarının NtLÜFER KÜÇÜKTAY ASKIN KASER Aktör Sup da duruşma salonuna ahnması ömürboyu hapis cezasına çarp hi Kaner'in kızı. Ölüm cezası is gerektiğini söyledi. Ancak mahtınldı. Savcı ölüm cezasıyla ce temiyle yargılanıyordu. Ömür keme bu konuda bir karar verzaiandmlmastm istemişti. boyu hapse mahkum edildi. meyerek saat 11.10'da karar için oturuma ara verdi. Mahkeme Askeri Savcı Hâkim Binbaşı bazı eklemelerle sanık sayısı top heyeti, Başkan Yarbay Aytekin Faik Tarımoğlu tarafından ha lam 328'e yükseldi. 13 Nisan Kızılkaya, duruşma yargıcı İszırlanan 1980/197 esas, 1984 gunü esas hakkındaki gö (Arkası 7. Sayfada) 1981' 287 karar sayılı 308 sayfa rüşunü bildiren Askeri Savcı, salık iddianameyle önce 139 sanık nıklann 1975 yılında MLSPB'yi 12 İDAM İSTEMLÎ hakkında dava açılmıştı. Daha oluşturduklanm ve anayasal du ÇAYAN sonra yine aynı savcı tarafından zeni silah zoruyla yıkarak yeri SEMPA TtZANLARI hazırlanan 1981/1687 esas, ne MarksistLeninist bir düzen 1981/1913 karar sayılı ek iddia kurmayı amaçladıklannı belirt DA VASINDA KARAR nameyle 114 kişi için daha dava mişti. Askeri Savcı TCK'nın BUGÜN açıldı. Daha scnra yapılan yeni 146/1. maddesi uyarınca 3'ü ba Haberi 7. Sayfada Yaşam boyu hapis yatacaklar MHP davasında KondakçVnın iddiaları sürüyor: Bilmeden konuşınayın Büyükelçi StrauszHupe "İnsan iyi bilmediği konularda konuşmamalıdır, önce ABD Anayasası'm okuyun" dedi ve şunlan söyledk "ABD yönetiminin politikası bellidir. Ermenilerle ilgili bu tür kararları kesinlikle kabul etmez. ABD'nin Türkiye'ye yardımı vergi mükellefi için bir yükîür." ABD Büyükelçisi eleştirüeri yunıtladı Türkeş hareketi böldü ANKARA, (UBA) Milli man Kondakçı'nın ifadesinin yetçi Hareket Partisi ve yan ku alınmasıyla devam edildi. Tanık, ruluşlan davasında tanık olarak Yılma Durak'ın İstanbul'a dinlenen Lokman Kondakçı, id Türkeş tarafından gönderildiğidialarını sürdürerek, Türkeş'in ni belirterek, "Yılma Durak doYılma Durak'ı İstanbul'a har ğuda çok güçlüydü. Ama onun canması için gönderdiğini söyle istanbul'a gönderilmesi, oranın di. kurtarılması için değil. harcanAnkara Sıkıyönetim Komu ması içindi. Türkeş, milliyetçi tanlığı 1 Numaralı Askeri Mah hareketi kapalı devre şarj eder kemesi'nde görülen davanın hale getirdi. Çok değerli arkadünkü duruşmasında tanık Lok daşları birbirine şikâyet ettirdi. Bu nedenle kendisini yelerince şahsiyetli bulmuyonım. Söylediklerini hep inkâr etti" dedi. Tanık Kondakçı, MHP'den aynlmasırun nedenlerini ise şöyle açıkladı: "Türkeş bir zamanlar Türk milliyetçiliğinin lideri olan bir kişi olarak takdim edildi. Bunun önderliğindeki harekeiin amacı halkı mutlu etmekti. Ancak hareket, sonradan yozlaşmaya baş KONDAKÇrNIN tFADESİNDEN: Yılma Durak, doğuda çok guçluydu, ama Türkeş onu harcamak için İstanbul'a gönderdi. Milliyetçi hareket, sonradan yozlaşmaya başladı. Ben, hareketin yozlaşması ve liderine olan inancıtnın sarsılması sonucu ayrıldım. Zamanın tçişleh Bakanı Hasan Fehmi Güneş, sık sık beni çağınrdı. Bakanla ben iki ay süreyle konuştum, ama bu sure içinde MHP ve ülkücü kuruluşlarla ilgili hiçbir kanaatimi Bakan'a iletmedim. Dortmund'da 40bin kışılik bir toplantı düzenledik. Toplantıya Alman Nasyonal Sosyalist Partisi'nden tebrik telgrafı geldi. Biz bunu okumadtk, çünkü oradaki solcular gönderiyordu. ERGUN BALCI ABD'nin Ankara Büyükelçisi StrauszHupe dün "Propelleı Club"de verilen öğle yemeğinde yaptığı konuşmada sözlerine tstanbul'un doğal güzelliği ile başladı; Türkiye'nin NATO ve ABD için "slralejik önemini" vurgulayarak devam etti ve TürkABD ilişkilerinin geleceği konusunda "iyimser" olduğunu söyleyerek konuşmasıru noktaladı. ABD Büyükelçisi bu arada Washington'un Türkiye'ye askeri yardımının ABD'nin dış yar dım programları arasında en büyüklerinden biri olduğunu da savundu. Elçi, 1980'den bu yana ABD'nin Türkiye'ye hibe ve borç şeklinde 2 milyar dolardan fazla para verdiğini söyledi. Klasik yemek konuşmasından sonra gazetecilerle başbaşa yapılan ve daha renkli geçen sohbet toplantısında ise StrauszHupe, Amerikan sisteminin çok karışık olduğunu belirterek, "Ermenilerle Ugi tavsiye kararları ve Türkiye'ye yardım konularında daha sağlıklı bilgi sahibi olunması için Türkiye'de ilgili çevrelerin Ame rikan Anayasasını okumasını" tavsiye etti. Hupe, "İnsan iyi bilmediği konularda konuşmamalıdır" dedi. Bu anayasaya göre, Kongrenin Ermenilerle ilgili tavsiye kararlarını Başkanın veto etme yetkisi olmadığını kendisine anımsattığımızda ve önümüzdeki yıl bu tavsiye kararlarmın Kongrede yine gundeme getirilmesi ihtimali konusunda ne düşündüğünü sorduğumuzda, Büyükelçi "Yonetimin politikası bellidir. Ermenilerle il(Arkası Sa.8, Su.2'de) YVNAN MUHALİF BASINI, HALEFOĞLU'NUN SÖZLERİNÎ "TAHRlK EDÎCÎ" BULDU Haberi 8. Sayfada ladı. Ben bu hareketin içindeydim. Ancak hareketin yozlaşması ve liderine olan inancımın sarsılması sonucu hareketten ayrıldım." Ülkü Ocakları Derneği'nden aynldıktan sonra zamanın İçişleri Bakanı Hasan Fehmi Güneş' in kendisini yanına çağırdığını soyleyen Kondakçı, "Kendisinin MHP ve Ulkücü kuruluşlann anarşinin içinde olduğu yolunda bazı kanaatleri vardı. MHP'nin başındaki bazı şahıslardan da endişe ediyordu. Bakanla ben iki ay süreyle konuştum. Ancak bu süre içinde, MHP ve ülkücü kuruluşlar hakkındaki hiçbir kanaatimi Bakana iletmedim." Tanık Lokman Kondakçı, kendisinin hiçbir anarşik olay içinde bulunmadığını ve bu tür olayları planlamadığını belirttiği ifadesinde şunlan söyledi: (Arkası Sa.8 Sü.â'da) İnönü: Iktidardan umut kesüiyor Erken seçim: Ben erken seçim kampanyası açmadım. Bu kararı Mectis alır. Ama bu politikayı değiştirmek için son çare, seçimdir. HükümeU Hükümet çaresizlik, araytş içinde. Kendilerini kaptırdıkları yoldan selametle çıkacaklarma kendileri de x inanmıyor. ABD: Şartlı askeri yardımı kabul edemeyız. Bunu hükümet açıkça ifade etmeli. Böyle bir yardım çıkarsa, anlaşmatann gözden geçirilmesi gerekir. Bir müttefıkın, ulusal bütünlüğümüze karşı sözlerine dayamlamaz. Bu düzeltilmeli. ANKARA, (Cumhuriyet Bu resizlik ve arayış içinde olduğurosu) SODEP Genel Başkanı nu söyledi. SODEP Genel BaşErdal tnönü bir "erken seçim kanı, Türkiye'ye ABD askeri kampanyası" açmadığını belirt yardımının Kıbrıs'la ilgili koşulti, "Hükümet, politikasını değiş lara bağlanmasının kabul ediletirmezse, o zaman demokraside meyeceğini kaydederek, "Bir orki yol olan, seçimle iktidarın de tak savunma içinde bir müttefiğişmesi son çaredir" dedi. kin bir başka müttefikin ulusal İnönü, iktidara karşı güvensizhğin arttığını. hıikümetin ca (Arkası Sa. 8, Sü. l'de) Füsun Erbulak'ın kitabı toplatddı M oplatma kararına gerekçe olarak, "Suç olan fiili övmek ve müstehcenlik" gösterildi. Haber Merkezi Füsun Şahin (Erbulak) tarafından yazılan "60 Günlük Bir Şey" adlı roman için dün tstanbul Basın Savcılığı'nca "suç olan bir fiili övmek ve müstehcenlik" iddialan ile toplatma kararı alındı. Basın savcıhğından yapılan açıklamaya gore kitabın toplanmasından sonra kitabın yazarı ve yayınevi hakkında yukarda sayılan suçlar (Arkau Sa.8. Su.S'tt) UĞUR MUMCU GOZLEM ... Uruguay'da parah af Salınanlardan 3 bin dolarlık hapishane kirası istendi MONTEVIDEO, (AP) Ya kında sivil yönetime geçeceği için siyasi tutuklular için af ilan eden Uruguay askeri yonetimi, serbest bıraktığı siyasi tutuklulardan "bakım ve kira giderleri" olarak 3 bin dolara (1 milyon 200 bin lira) varan miktarda para istiyor. Siyasi davalardan mahkum olarak hapse girmiş 711 tutukludan 192'sini son birkaç ay içinde serbest bırakan hükümet, salınma emriyle birlikte tutuklulara "hesap" da tebliğ ediyor. Askeri Yuksek Mahkeme Başkan! Albay Federico Silva Ledesma. soz konusu paranın, devletin tutuklular için yaptığı harcamalar karşılığmda bir tazminat olduğunu açıkladı. Ledesma, aynı hükmün askeri yonetimin çıkarmış olduğu yasalar gereğince adi tutuklular için de geçerli olduğunu, ancak bunlann çoğunlukla bu parayı ödeyemeyecek durumda olması nedeniyle paranın tahsil edilemedığini belirtti. "Bakım ve kira giderleri"ni tahsil edebilmek için hükümet sahverilen tutuklunun banka hesaplarını bloke ediyor ve üstunü onun mal, mülküne el koyarak (Arkası Sa.8. Sü.Tıle) Ortadirek Vay Havaİş Sendikası Başkanı, ücretlerin dolarla ödenmesini istiyormuş. Gerekçesi de oldukça inandıncı. Diyor ki: 1979'da THY işçilerine ödenen para 79 milyon dolar karşılığı idi. Şimdi bu miktar 36 milyon dolara düştü. Eski dolar değeri seviyesinde maaş istiyoruz... Büyük kentlerde lüks dairelerin kiralan da dolar ile ödenmektedir. Bir Türk ev sahibi, Türk kiracısından Amerikan Doları almakladır.Kiracı doları nereden bulmaktadır? Bu ayrı konudur. Ev sahibi, Türk parası ile ödenen kiranın Amerikan Dolarına göre hesaplanmasını da istemektedir. Böylece her devalüasyon ile kira kendiliğınden artmaktadır. Kiracı dolar öderse, dolar alınmakta; Türk parası ödeyecekse, kira Amerikan Dolarına göre hesaplanmaktadır. Asliye Hukuk Mahkemeleri'nde bu tür ödemelerden do(Arkası Sa. 8. Sü. l'de) BALKAN BOKS ŞAMPtYONASI'NDAN ÇEKİLDİK Haberi Sporda