Katalog

2 EYLÜL 1984 EKONOÎ CUMHURİYET/9 EKONOMDE DIYALOG Ashnda sıhhatli olduhlan halde yüksek faizler nedeniyle çıkmaza girmiş olan şirketlerin hisselerinin, Sermaye Piyasası Kurulu'nun denetiminde ve bankaların garantisi altında halka satdması bu şirketler için bir çıkış yolu olabilir. ERGUN ÖZAKAT Geçen hafta 1935'te doğdu. Liseyi İzmir'de bitirdikten sonra İngiltere'de mühendislik öğrenimi gören Ergun Özakat, Almanya'da da staj gördü. 196O'ta iş hayatına atılan Özakat, TÜSİAD Yönetim Kurulu üyeliği de yaptı. Ergun Özakat, halen çeşiıli sanayi ve ticaret fırmalanyia bir bankayı bünyesinde banndıran Özakat Grubu'nun yönetim kurulu üyesi. Dolar, geçtiğimiz hafta dünya piyasalarında, oldukça sakin günler geçirdi. Sert paralar karşısındaki tutumu, bir para biriminden ötekine değişiklik göstererek belirlenen dolann Alman Markı ile olan ilişkisi hafta sonunda, hafta basındaki konuHisse senedini halka muna geri döndü. benimsetebilmek için hisse senedine Geçtiğimiz haftayı 2.88 Alkâr garantisi, vergi iadesi verilebilir, 3 man Markı, 2.40 İsviçre Frangı, 8.82 Fransız Frangı, 241.05 Jamilrona kadar anapara sigortası pon Yeni düzeyinde açan dolar, sağlanabilir. Ayrıca basında ve TVde 1 sterlin karşısındaki değerini 1.30 dolar olarak belirlemişti. yoğun kampanyalar düzenleyerek hisse Değerler bir önceki haftaya gösenedini halka sevdirmek gerekir. re genellikle yukselme göstermişmettu yuzde 40'ı bulabilecek, yani banka ve tahvil faiziyle boy öl ti. Dolar, hafta ortasında yeniçuşebîlecek. Üstelik bu formülde devlet, vergi iadesi nedeniyle vaz den bir düşüş kaydetti. Tüm sert geçtiği vergiden fazlasını Kurumlar Vergisi olarak geri alacağı için paralar karşısında dolann kaydettiği gerilemeyi hafta sonunda sonuçta bir \ergi kaybı da olmayacak.. İlginç bir hesap doğrusu. Yalnız burada bir soru daha akla geli yeni bir toparlanma izledi. yor, bankalann böyle bir işe girişmeleri açısından. Bu hisse senetleDünya borsalannda kapanış ri için ongördüğünüz talep yaratılabildiği takdirde, buraya akacak değerleri 1 dolar için 2.88 mark, 300 milyarın banka mevduatından çekilerek buraya yatırılması ih 20.40 İsviçre Frangı, 8.86 Frantimali bankaları rahatsız etmez mi? Özellikle likitide açısından na sız Frangı ve 241.70 Japon Yeni'ni gösteriyordu. 1 sterlin ise zik durumda olan bankaları? ÖZAKATBu, ashnda bankalar için de cazip olacak. Çiinkü ne olacak? Halk şirketlere ortak olduğu zaman şirketlerin kasasına bir para girecek ve bu para ergeç düşük faizli ticari mevduat olarak bankalara geri donecek. Böyiece bankalarda da pahalı paradan ucuz paraya doğru, ucuz kaynağa doğru bir kayma olacak ki, bu onlar için önemli bir rahatlama yaratabilecek... Bir de öngördüğümüz senaryo tam işlerse ve tek sorunu finansman darboğazı olan şirketler sağlıklı çalışmaja başlarsa, belki bunlar bankalara olan kredi borçlannı >e faizlerini de daha iyi ödeme imkânına kavuşabilirler. Vani donmuş krediler sorunu da belki hafifP leyebilir bir ölçüde? 30.100 ÖZAKATTabii bunun çok yönlü faydaları var... Peki Sayın Özakat, böyle bir operasyona gidilmezse, bu finansman sıkıntısı içindeki firmalann ve bankalann durumu ne olabilir? ÖZAKATEğer böyle bir çözum bulamazsak, bu probleme kısa sürede ciddi bir çözum bulamazsak maalesef bankalann daha sert 27 28 29 30 31 hukumet tedbirleriyle karşı karşıya kalacağı bir ortama doğru giAğustos deceğiz. Onun için, bankalar bu mevzuda birinci adımı kısa sürede Haftayı sakin geçirmesine rağve cesaretle atmalıdır. men, sert paralar karşısında az Faiz çıkmazmdaki şirketlerin da olsa değer kazanan dolar, altının değer kaybına yol açtı. Alsorunlarma acil bir çözüm bulunmazsa tının onsu Londra borsası değerbankaların maalesef daha sert lerine gore bir haftada yaklaşık hükiimet tedbirleriyle karşı karşıya iki dolarlık bir gerileme gösterdi. kalaeağı bir ortama doğru gideceğiz. Altın haftayı 349.75 dolar değerinde açarken, önceki haftanın Bazen finansman sıkıntısı içindeki firmalara yabaneı ortak almakapanış değerini tekrarhyordu. ları da öneriliyor ve yabaneı sermayenin bugünkü ekonomik progDolann sert paralar karşısındaratnın başansı için önemi vurgulanıyor. Sizce yabaneı sermaye söki hareketinin tersine bir seyir izzunü ettiğimiz firmalann finansman sıkıntılarına bir katkıda bulunabilir mi? ÖZAKATBulunabilir tabii. Ancak yabaneı sermayenin Türkiye'ye getirilebilmesi için, her şeyden önce ilk yatınmın devalüasyonlar dolayısıyla uğradığı erozyonun önlenmesi lâzım. Bunun için de Turgut Özal (Başbakan) ve ayrıca hisse senetleri halka satılacak şirketlerin sağlıklı gelişmesi Öngörülen iktisadi gelişmenin için de gerçekçi "yeniden değerlendirmeye" süreklilik kazandırıl temellerinin atılmaya başlaması malıdır. Ayrıca, arsaların ve gayrimenkullerin yeniden değerlendirme halinde göç, Batı'dan Doğu'ya kapsamına alınması gereklidir. Maliye'nin bu nedenle vergi kayıp doğru akacak. Biz hükümet olalarına uğramaması için de amortismanlar eski değerlerden hesap edil rak bu konuda iyimseriz. Çünmelidir. Böyiece hem istenen amaca vanlır, hem de Maliye vergi kay kü bu tedbirler, akılcı tedbirlerbına uğramaz. Bu arada anonim şirketlerdeki eski varlıkların satış dir. Zorlama değil, teşvik esas larından doğan kârların veya değer artışlarının sermayeye eklenme ahnmıştır. Başta Doğu ve Güsinin vergi dışı bırakılması hisse senetlerinin "doğurmasına" yol açar neydoğu olmak üzere, kalkınki, bu da hisse senedinin, tasarruf sahibi açısından cazip kılınması raada öncelikli yörelerin gelişmeiçin en önemli unsurlardan birini oluşturur... si yolunda, hükümet olarak kaBu noktavı biraz açıklamanız mümkun mü? mu kuruluşlannı ilk hareketi ÖZAKATTabii, bir örnekle anlatmaya çalışayım. Bugun yuz vermek amacıyla kullanırız. Yede 50 getiren bir tahville, yüzde 15 temettü veren bir hisse senedini ni yeni işletmeler, bir kere verimkarşılaştıralım. Yüzde 40 enflasyon olduğu varsayımıyla tahvil sa le çahşmaya başlayınca, işletme hibi net yüzde 10 gelir sağlayacak. Hisse sahibinin hissesi sağlıklı yi hisse senedi yoluyla millete bir şirkete aitse, onun değeri, o hisseye sahip olmakla bir payına devrederiz. sahip olduğu makine, teçhizat, vs.'nin değerine bağlı olarak zaten Şevket Yılmaz (Türkİş Başenflasyonla birlikte artacak. Bir de birkaç yılda bir bu hisse senedi "doğurursa", yani satın aldığı hissenin yani sıra bir de bedava his kanı) 30 bin lira ve daha aşaseye sahip olursa, hisse senedi sahibi üçbeş yıl içinde tahvil sahi ğı ücret alan işçilerin vergi iadebinden çok daha avantajlı bir duruma geçebilif. Hisse senedine il sinden istifade etme şanslan yüzgiyi arttırmak için, bu "doğurganlık" olayının da halka çok iyi an de 0,1 kadar bile değildir. Olur latılması lazımdır. Bugün gecim sıkıntısı içinde olan bir insanın yüzde mu hiç? Akıl var, mantık var. 50 faizi tercih etmesi belki normaldir, ama yatıracağı 100 lirasının hiç olmazsa 10 lirasını da onerdiğimiz düzenleme çerçevesi içinde Ne yuzde 7,5'u? 40 bin lira uchisse senedine, banka garantisiyle satılacak hisse senetlerine yatı ret desek ne olacak yani? Bu gün file kaç liraya doluyor. Patatesi nrsa, sonunda kârlı çıkacak olan da kendisi olacaktır. aldın bilmem kaç liraya, domatesi aldm, fasulyeyi aldın. Bunun faturasını alması murnkün müdür? Hayır. Pazarda fatura yokimkânı yarattığımızı düşünelim. Böylelikle bu firmalan, ortalama kredi faizini yuzde 60 olarak alsak bile 300 milyarın yüzde 60'ı tutarında, yani 180 milyar liralık bir faiz yükünden kurtarmış olacağız, bunlann kâr hanelerine 180 milyar eklemelerine imkân yaratacağız. Bundan yüzde 40 Kurumlar Vergisi olarak 72 milyar ödeyeceklerini düşünsek, geriye gene 108 milyar kalıyor ki, bunun hisse senetlerine yatırılan 300 milyara oranı yüzde 36. Bu hisseleri alanlara yüzde 10 da vergi iadesi sağlanırsa, verilebilecek olan net te Dolar haftayı sakin geçirdi 387.15 387.10 385.25 27 28 29 30 I T 1 Ağustos Eytöl Faiz sorunu olan şirketlere hisşe senediyle 300 nıilyar sağlanabilir Sayın Özakat; ülkemizde faaliyei gosteren pek çok sanayi şirkelinin son yıllarda hızla artan ve faiz yukleri nedeniyle ciddi sorunlar içinde bulundugu ve bu sorunların banka sistemine de yansıdığı sık sık söyleniyor. Siz hem sanayi, hem de banka kesimine jabancı olmayan bir işadamı olarak durumu nasıl değerlendirivorsunuz? ÖZAKATŞimdi bu problemli şirketleri iki ana grupta toplamak lâzım. Bunlardan bir tanesi artık yaşama imkânı olmayan, belki borçlannı ödeyecek karşılıkları olmayan şirketler. Bunlar ıçin apayrı bir çözum duşünulmesi lâzım. Benim üzerinde durmak istediğim grup ise, normalde sıhhatli olup, yüksek faiz nedeniyle bir çıkmaza girmiş olan şirketler. Yüksek faizle borçlandıkları için bu şirketler temettu veremez durumda iseler, ortaklarını memnun edemez, yeni sermaye bulamaz durumda iseler, o zaman bu şirketler için bir çıkış yolu önerisi geliştirebiliriz diye düşunuyorum... Sizin bu konuda geliştirdiğiniz bir öneri var mı? ÖZAKATBenim üzerinde epeyi duşünerek geliştirdiğim bir öneri var. Şimdi biliyorsunuz, bankalarda 3 trilyon lirayı aşan bir mevduat var. Bunun meselâ yüzde 10'unu, yani 300 milvar liralık bir kaynağı sermaye piyasası yoluyla, hisse senedi oiarak bu finans problemi içindeki şirketlere aktararak, hem bu şirketlerin hem de bankaların problemini hafifletebilir miyiz diye düşundum. Benim önerim, öncelikle Sermaye Piyasası Kurulu'nun denetiminden ve onayından geçmiş 200 kadar şirketle bu işe başlamak... bankaların da yararına olacaktır. Belki başlangıçta bankalar, bir araya gelip bir konsorsiyum oluşturarak bu işe girişebilirler. Her banka kendi mevduatmın yüzde 10'u kadar bir miktarı bu işe ayırmayı taahhüı eder. Bir mevzuat düzenlemesiyle bankalara bu mesuliyet verilebilir. Zamanla bu işi gereğince yapacak "underwriting" muesseseleri ortaya çıkacaktır, ama biz şimdi acil bir soruna çözum aradığımız için ve kaynak olarak da banka mevduatlarını duşündüğümüz için, bu işe bankaların başlamasını zorunlu göruyoruz... Şimdi burada en ciddi sorun, hisse senetlerinin pazarlanması gibi görünüyor. Bir kere tasarruf sahibinin son yıllarda kazandığı bir yüksek faiz alışkanlığı var. İkincisi hisse senedi konusunda yaşanmış çok olumsuz deneyler var, güvence eksikliği var. Sonra söz konusu şirketlerin "problemli" durumu var. Bu şartlar altında sadece bankalann garanti vermesi bu hisse senetlerinin alıcı bulmasını, belki mevduattan çekilecek paranın buraya kaymasını sağlavabilecek mi? ÖZAKATTabii, bu operasyonun hisse senetlerinin cazibesini arttıracak bazı mevzuat değişiklikleri ve yoğun bir hisse senedini tanıtmasevdirme kampanyasıyla birlikte yürütülmesi zorunlu. Burada hisse senetlerine banka ve tahvil faizleriyle boy ölçüşecek bir kâr garantisi verilebilir. Aynca 10 bin liradan 3 milyon liraya kadar hisse senedi alanlara, tıpkı banka mevduatında ol'duğu gibi, ana para garanti sigortası ve faturalı yaşamda olduğu gibi vergi iadesi verilmelidir. Her akşam saat 20.30'dan sonra televizyonda hisse senetlerini, şirketleri, sermaye piyasasını tanıtıcı, sevdirici programlar düzenlenmeli, devlet büyüklerinin teşvik edici sözleri \e konuşmaları halkı bu yöne doğru yonlendirmelidir.. Tabii bu tür kampanyalar iyi hazırlamrsa bir ölçüde etki yapar, ama biliyorsunuz son yıllarda tasarruf sahibi artık ince faiz hesapları >apar hale geldi. Şimdi sizin duşündüğünuı şekilde satılacak hisse senetlerine banka ve tahvil faizleriyle bo> ölçüşecek bir kâr garantisi vermek gerçekten mümkun mu? Bunun ekonomik hesabı tııtu>or mu? Ulagay sordu, Özakat yanıtladı: 1.31 dolarda karar kıldı. Dolar, sert paralar karşısında az da olsa değer kazanmıştı. Türk Lirası ise dolar karşısında geçtiğimiz hafta 2 liraya yakın değer kaybına uğradı. Hafta başında 385.25 lira olan 1 dolar, hafta ortasında 387.15'e kadar yükseldi. Perşembe günü 45 kuruş kadar değer kazanan Türk Lirası, haftayı yine 387.10 üra düzeyinde kapadı. leyen altının ons fiyatı, Londra borsası değerlerine göre salı günu 350 dolara yükseldi. Dolann hafta ortasından sonra kendini yeniden toparlaması ile altın fiyatları da gerilemeye başladı. Alışverişin pek canlı geçmediği borsalarda perşembe günü 347.75 dolar olan bir ons altın, cuma günü 347.50 dolara düşerek haftayı kapadı. Cuma öğleden sonra borsalarda hemen hiçbir hareket olmadı. Cumhuriyet altını ise çok sessiz bir hafta geçirdi. Hafta başında 30 bin 50 liradan alman ve 30 bin 150 liradan satılan Cumhuriyet altını, haftanın üç gününü 30 bin lira alış ve 30 bin 100 lira satış fiyatında karar kılarak geçirdi. Satış fiyatı cuma günü 30 bin 150 liraya çıktı. Ancak bu artış inandırıcı gözükmedi. Hafta başında gramı 4550 liradan alınan ve 4555 liradan satılan külçe altın, hafta sonunda 4550 lira alış ve 4530 lira satış fiyatına gerilemişti. Cumhurivet altuıı dinlendi Cumhuriyet altını Bankalar mevduatlarının onda birini, 300 milynr lira kadar bir kaynağı bu işe ayırarak söz komısıı şirketlerin hisse senetlerinin halka satışına aracdık ettikleri takdirde kendileri de bu işten kurlı çtkacak. Peki, mekanizma nasıl işleyecek, yani söz konusu hisse senetleri nasıl tasarruf sahibine intikal ettirilecek ve bunu kim yapacak? ÖZAKATŞimdi bakın bizde işadamlarının, sanayicilerin çoğu bu hisse senediyle ilgili detayları, halka pazarlama metotlarını falan bilmiyor. İş hayatı surekli olarak bankalarla çahşmaya ahşmış. Şimdi orada da çalışamaz hale gelince, bir alternatifi meydana çıkartmak sorunu daha da acil hale geliyor. Ayrıca, enflasyonla birlikte mevduat faizleri de duşeceğinden, bankadan kaçabilecek olan paralara ekonomi için yararlı olabilecek bir alternatif bulmak açısından da önemli bu. Peki, ama bunu kim yapacak diyorsunuz, halkı hisse senetlerine Vim nasıl yönlendirecek? Ben burada bankalara önemli bir görev duştüğünü düşunuyorum... Yani hisse senetlerinin halka satışında... ÖZAKATEvet. Bankalar burada bir menkul değer aracısı gibı hisse senetlerini garanti ederek, teknik deyimiyle, "underwriting" yaparak bunlann halka satışını sağlasınlar. Önce gelsin hissesini pazarlayacağı firmaya ki, bu firma zaten Sermaye Piyasası Kurulu'nun onayını almış olacak, ben senin mamulünün şurasım beğenmiyorum, teknoloji şu noktada yetersiz, yonetiminde, "management"ında şunlar yanlış, bunları düzeltirsen ben senin hisse senetlerini garanti ederek halka pazarlarım, desin banka. Banka ile şirket arasında böyle bir anlaşmaya varılırsa, şirket hemen bir para imkânına kavuşmuş olacak, hisseleri satmak yukümlulüğü ise, bankanın üzerinde kalacak, o bir komisyon karşılığı bunları pazarlayacak.. Şizce bankalar böyle bir yükümlülüğün altına girmek ister mi? ÖZAKATValla iyi hesap yaparlarsa, bu işe girmek sonunda KİM NE DEDİ? ÖZAKATBenim hesabıma göre tutuyor. Şimdi bakın enflasyonun gelecek yıla yüzde 2530'luk bir yıllık artış hızıyla gireceğini kabul edersek, faizlerin de 1985 yılında yüzde 40 dolayında dolaşacağını soyleyebiliriz. öte yandan kredi faizı yukü altındaki şirketlere duşunduğumuz şekilde, bunlann hisse senetlerini pazarlayarak 300 milyar liralık bir kaynağı aktardığımızı, faizsiz bir finansman Yabaneı sermayenin Türkiye"yv gelmesi ve hisse senedi piynsasının gelişmesi için yvniden değe rlen dirm eye süreklilik kazandırılmalı, ilk yatınlan serma\vnin erozyönu önlenmeli. tur. Bizim mutfak da pazardandır. Bu yüzden vergi iadesinden bahsedilmemelidir. Adnan Başer Kafaoğlu (Maliye Eski Bakanı) Anayasa, bakanı sadece Meclis'in suçlamasını ve hadisenin gerektiğinde Yüce Divan'a intikalini öngörmektedir. Benim durumum ise farklıdır. Çünkü ben, ihtilal döneminin bakanıyım. Beni memur değil, Meclis bile suçlayamaz. Düşürülen vergi iadelerine farklı tepkiler Iplik ihracatçısı memnun konfeksiyoncu karamsar I p l i k i h r o c a t ç t l o r t : Dürüstçe alınmış gerçekçi bir tarar. Uygulama daha onceden haber verildiği için ihracatçı tedbirini almış, fıyatlarını ona göre uygulamıştır. thracat serbestisi, özel sektörün suiistimalini ortaya çıkaran bir uygulama olmamıştır. iadesinin yerine derhal katma değer vergisi ikame edilmeli. Enflasyon bu kadar yüksekken bir de vergi iadesinin düşürülmesi ihracatı olanaksız hale getirir. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) İhracatta vergi iadelerinin düşürülmesi karan ihracatçı çevrelerde değişik tepkilere yol açtı. İplik ihracatçıları karan "dürüstçe alınmış. gerçekçi bir karar" olarak nitelendirirlerken, hazır giyim ve konfeksiyon ihracatçıları uygulamanın ihracatı olumsuz yönde etkileyeceği görüşünü savundular. İzmir İplik, Hambez ve Mensucat İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Asri Atıl, ürünlerimizin dış pazarlarda rekabet edecek fıyatlarla satılabildiğini anımsatarak şöyle istemiyorum. Yüksek fıyatlarla vergi indirimine gerek yok diyorum. Fahiş farklarla lüzumsuz miktarlarda yapüan vergi indirimine gerek yok diyorum. Üstelik bugün yapılan uygulama daha onceden haber verilmiş olduğu için ihracatçı tedbirini almış, fiyatlanm ona göre uygulamışsektörün suiistimalini ortaya çıkaran bir uygulama olmuştur. Vergi iadesi almak için hayali ihracatlar olmuştur. Gerçekçi bir karardır. Düriist, namuslu bir karardır. Dürüst sanayici durumdan memnundur. Suiistimalden kendimizi kurtarmış bulunuyoruz. İş düzene girmiştir. Sanayiciihracatçı olarak bizim durumumuz bu." İzmir Hazır Giyim ve Konfeksiyon thracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mehmet Yahya Tatari de vergi iadesinin kalması taraftarı olduklarını ancak aynı anda katma değer vergisinin yünirluğe konması gerektiğini belirterek "Tek taraflı vergi iadesi kalkarsa ihracat daracaktır. Faizler, enflasyon bu kadar yüksekken bir de vergi iadesi düşünce ihracat olanaksız hale gelir" dedi. Bu uygulama• • \eni vergi iadeleri yürürlüğe girdi 1 nisanda yüzde 80'e düşürülen vergi iadeleri, dünden itibaren % 55'e duşürüldü. Ekonomi Servisi ihracatta vergi iadelerinin düşürülmesi operasyonunun ikinci kademesi, dünden itibaren yürürlüğe girdi. 1 nisan tarihinden itibaren yüzde 80'e düşürülen vergi iadeleri, 1 eylülden itibaren de yüzde 55 olarak uygulanacaktı. Bakanlar Kurulu'nun 29 Aralık 1983 tarihinde yayınlanan karannın, uygulamaya konması arefesinde, yüksek vergi iadesinden yararlanmak isteyen ihracatçılar, özellikle son haftada mal sevki taleplerini büyük ölçüde yükselttiler. 31 ağustosa kadar gümrük beyannamesini onaylatabilenler yuzde 80'Iik vergi iadesi kapsamında kalabildiler. NELER OLDU? Zam serisinde "durdurak" yok Geçtiğimiz hafta da bir dizi malda meydana gelen fiyat artışlan zam raporunda yerlerini aldılar. Önceki hafta zam yapan Renault'dan sonra Tofaş da geçen hafta yeni fıyatlarını açıkladı. Tofaş'ın en pahalı ürünü Doğan, 2 milyon 340 bin liraya satılmaya başlandı. Doğan'ın eski fiyatı 2 milyon 220 bin liraydı. En ucuz Tofaş ürünü Serçe ise 1 milyon 365 bin liradan 1 milyon 440 bin liraya yükseldi. • Zam kervanına katılan firmalar arasında geçtiğimiz hafta Auer ve Alarko da yer aldı. Alarko soba, ocak ve fmnlanna yüzde 12 oranında zam geldi. Soba fiyatları 4143 bin liraya yükselirken, ocaklar 7 bin, fırınlar da 6488 bin lira oldular. Alarko ise Altron ve Blaupunkt rnarka televizyonlarına yüzde 5 zam uyguladı. Altron renkli TV'ler 162 bin, videolar 336 bin ve Blaupunkt renkli TV'ler 174 bin liradan satılacak. Geçtiğimiz hafta sucuk ve pastırma fiyatlarıyla. fıçı biraya da Gulf International Bank'ın ajanıığuı.. aptığı bankalar konsorsiyumundan sağlanan 100 milyon dolarlık krediye ilişkin anlaşma dün Bahreyn'de imzalandı. Turkiye adına Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Zekeriya Yıldınm ve Kambiyo Genel Müdüru İlker Çulpan tarafından imzalanan anlaşmayla sağlanan 1 yıl vadeli kredi, ihracatın desteklenmesi amacıyla kullanılacak. 3 veya altı aylık bibor (Bahreyn bankalararası faizi) uzerinden yüzde 3/4 ilavesiyle bulunaTurkiye ile BM Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) arasında ortak işbirliği komitesi kurulmasına ilişkin anlaşma, Bakanlar Kurulu'nca onaylandı. Anlaşma uyarınca Turkiye, gelişmekte zam geldi. Kilosu 1650 lira olan sucuğun perakende fiyatı 17501800 liraya yükseldi. 1500 liralık pastırmanın kilosu 1600 liraya yükseldi. Fıçı biraya ise Efes Pilsen ve Tuborg tarafından yuzde 30'a yakın zam yapıldı. 50 litrelik fıçılar 5 bin 800 liradan 7 bin 500 liraya yükseltildi. Özellikle bayram arifesinde hız kazanma eğilimi gosteren zamlara, yüzde 11100 arasmdaki artışla kuruyemiş ve yüzde 7'lik fiyat artışıyla kolonya da katıldı. Zam kervanına son anda Türk Hava Yolları da katıldı. Iç hat seferlerine yüzde 20 ile yüzde 43 arasında zam yapan THY'nin yeni tarifesine göre en pahah iç hat ücreti 20 bin lira ile İstanbul Adana ve İstanbul Gaziantep seferleri oldu. Kervana son anda yetişenler arasında Permasharp da yer aldı. Permatik'in adedi 26'dan 28 liraya, 5'li paket Permasharp ise 95 liradan 105 liraya yükseldi. cak faizle alınan kredinin verilmesinde liderliği üstlenen diğer bankalar şunlar: Al Bank Al Saudi Al Fransi, Arap Banking Coop., Commercial Bank Of Kunait, Gulf Bank K.S.C., Libyan Arab Foreing Bank, The National Bank Of Kuvvait, VVardley. Arap bankalannın kendi aralarındaki borçlanmalarında ve uluslararası kredi işlemlerinde yaygın kullanımı olan bibor şu anda vadesine göre yüzde 12,5 13,5 arasında değişen bir faiz oranını temsil ediyor. olan ülkelerin sınai kalkınma yolundaki çabalarını destekleyecek. Bu amaçla, Türkiye ile UNIDO arasında bir ortak işbirliği komitesi oluşturulacak. Giyİm ve honfekslyon ihracatçıları; Vergi nın en çok konfeksiyon sanayiini etkilediğini savunan Tatari, enerji, hammadde ve üretim başına ödenen işçiliğin Avrupa'dan çok yüksek olduğunu vurgulayarak, "Vergi iadesinin yerine derhal katma değer vergisi ikame edildiği takdirde, aynı anda yürür. Konmadığı takdirde yiiriimesine imkân yok" biçiminde konuştu. Mehmet Yahya Tatari daha sonra şunları söyledi: "İhracatçı açısından ortaya yüzde 22 gibi büyük bir fark çıkmaktadır vergi iadesinin kaldınlmasıyla, bu fark giderilmedikçe ihracatın gerçeklesmesi olanaksız. Hükümetin hayali ihracata karşı aldığı bir tedbir bu. Ancak katma değer vergisi konulduğunda da hayali ihracat yüriimez. Bu yirmüki puanın ihracatçıya geri vcrilmesi için tek yol devalüasyon. Fakat bu da Türkiye açısından ters tepki yapar." İzmir Limanı yeni ihracat sezonuna hazır ihracatçılar yeni sezondan umutlu: Daha az ürünle, daha fazla döviz sağlanacak İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Tanm ürünleri ihracatçılan dün başlayan yeni ihraç sezonuna umutlu girdiklerini açıkladılar. Tanm ürünlerinde rekoltelerin düşuk olmasının ihracatçılar arasındaki rekabeti önleyeceği belirtilirken, bu yıl daha az ürünle daha fazla döviz girdisi sağlanacağı açıklandı. Geçmiş yıllarda, özellikle ihracatçılar arasındaki rekabet nedeniyle değerinden daha ucuza ihraç edilen tarım ürunlerinin döviz kaybına neden olduğunu belirten ihracatçılar, "Bu yıl rekoltenin düşmesi nedeniyle kıyasıya rekabet olmayacaktır. Ayrıca dış piyasalarda istikrarlı bir fiyat politikası izienecektir." dediler. Türkiye Çekirdeksiz Kuru Üzüm İhracatçıları Birliği Başkanı Hasan Güven rekoltenin bu yıl duşük gerçekleşeceğini, bunun ihracatçılar arasındaki fiyat kıncı rekabeti engelleyeceğini savundu. İhracatta en buyük sorunun AET'nin alacağı kararlar olacağını belirten Hasan Guven, "Önemli olan yeniden belirlenecek asgari ithal fiyatı. Ancak bu yılki rekolte düşükluğü büyük avantajımız olacak. Yeni sezondan umutluyuz" biçiminde konuştu. İzmir Pamuk İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu üyesi Hikmet Kaynar ise, ihracatın bu yıl fiyat ve kaliteye göre Çukurova'ya da Ege'den gerçekleşeceğini belirtti. Hububat ihracatçılarının yeni ihraç sezonunda biraz çekimser kaldıkları ifade edildi. IthalatDıracat Bankası'nın fiilen çalışmaya başlaması kasıma ertelendi İSTANBUL (THA) Yaklaşık bir yıldan beri kurulma çahşmaları sürdürülen ve son olarak eylül başında açılması planlanan lthalat İhracat Bankası'run makine sağlanmasında ve taşıma işlemlerindeki gecikme nedeniyle fiilen çalışmasının kasım ayına ertelendiği açıklandı. Uluslararası müjeahhitler, nakliyeciler, ithalatçılar ve ihracatçılar olmak üzere 3 tür hissedan bulunan bankanın toplam 146 onaktan oluştuğunu beîinen Prof. Dr. Reşat İnan, yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Şu anda genel müdürlüğün üst düzey teşkilatı, seçilen uzman bankacılardan oluşuyor. İthalat İhracat Bankası, Türkiye'de yapısı ve fonksiyonu itibanyla bir yabaneı banka tipinde, az şubeli ve 50 pcrsonelle çalışmaya başlayacak." Türkive've 100 nıilyon dolar kredi Geçiş belgesi yokluğu dışsatımı engelliyor Hazine, yeni devlet tahvili çıkarmak bankaların uygun zamanını kolluyor ANKARA (a.a.) Yeni tertip devlet tahvili çıkarılabilmesi için bankalann "en uygun zamanı" bekleniyor. Başbakanhk Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı yetkilileri, Butçe Kanunu'nun verdiği lımitin henüz dolmadığını, yıl sonuna kadar 135 milyar liralık devlet tahvili çıkarılabileceğini bildırdüer. Devlet tahvili çıkarılmasında zamanlamanın önemli olduğunu kaydeden Müsteşarlık yetkilileri, bankaların durumlarınm göz önunde tutulduğunu belirterek, "Tahvil çıkanlması için bankalann durumlannın dverişli olduğu zaman bekleniyor" dediler. Aynı yetkililer, "ihale ile tahvil satışı" hazırlıklarının sürdürüldüğünü çalışmalar sırasında, basında yer alan göruşlerin dikkate alındığını söylediler. EDİRNE (Cumhuriyet) Dışsatım geçiş belgesi yokluğundan durdu. İtalya ile bağlantımızın bir haftadan beri durduğu, Yugoslavya ile bağlantının dün kesildiği bildirildi. Diğer Avrupa ülkelerine yapılan dışsatımda Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Çekoslovakya üzerinden ellerinde geçiş belgesi olan firmalarca gerçekleştiriliyor. Geçiş belgesi alabilmek için 100 kadar kamyon ve TIR bir haftadır bekliyor. Gelişmekte olan ülkelere ""destek"