Katalog

Dış ticaret işlemterinde bilgiveilgi 8 ESBANK « tedbirli ve kararlı" Füumhu 61. Yıl; Sayı: 21566 Kurucusu: Vunus Nadi MERKEZ DERSANELERİ Üniversite Hazırlık, Fen ve Askeri Liselcr, Anadolu Lıseleri Kayıtları Devam Ediyor Ist.: 527 40 92 Edirne: 3159 Çanakkale: 2359 50 TL. 12 Eyliil 1984 Çarşamba tşçiye yeııî GENELGENES ANLAMI KOORDİNASYON KURULU Kamu Koordinasyon Kıırulu'nun genelgesini açıklıyoruz İşte Kurul'un emirleri 'Sözde' sözleşme ŞÜKRAN KETENCİ Kamu toplu sözleşmeleri açmaza girdikçe, Uke kararlan gündeme gelen ve kamuoyunda çok tartışılan Kamu Toplu tş Sözleşmeleri Koordinasyon Kurulu'nun varhğınınyasalarla doğrudan bir Uişkisi yok. 2822 sayılı Toplu SözJeşme Yasası'mn3. maddesmegöre bir toplu iş sözleşmesinin tarafları, ancak işçiler adma işçi sendikalan, işverenler adına du işveren sendikalan ya da tek tek taraf işverenlerin kendileri olabiliyor. Ancak toplu sözleşmelerin tarafı kamu işverenlerine yardımcı olma amacı ile, danışma niteliğinde kurulmuş ve görev yapacak bir kurulun varlığına da başından "yasal değil" deme olanağı da yok. (Arkası Sa. 8 Sü. 6'da) Yasada yeri yok tşSendika Servisi Kamu Topluİş sözleşmeleri Koordinasyon Kurulu, yasal bir zorunluluk, ya da gereklilik olmakstzm Başbakanlık talimatı ile kuruldu. Başbakanlığın bu konudaki genelgesine göre, kamu işveren sendikalan ile koordinasyon içinde çalışacak olan bu kurul, kamu toplu sozieşmelermde, işçi sendikalarının karşmna ortak işveren ilkeleri ile çıkılmasını amaçlıyor. Yasalara göre toplu sözleşmelerin tarafı olamayacak, dantşma (istişari) nitelikte görev yapabilecek kurul, Devlet Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçin başkanlığtnda çalışmalarını sürdürüyor. Kurulda Kutlu Savaş (Çalışma ve Sosyal Güvenlik müsteşarı), Remzi Yücebaş (Sumerbank Genel Müdürü), Meun Yılmaz (Türk Kamu Ulaştırma tşverenleri Sendikası Genel (Arkası Sa. 8, Sü. 6'da) Sosyal yardımlarda yeni kalemler kabul edilmeyecek. Kurullarda işveren tarafı ağır basacâk. SSK'nın karşıladığı sağlık ve sosyal yardımı dışında yeni hak verilmeyecek. 3 bin lira ek avansa son verilecek. Kurul, ücretler konusunda görüş sahibi olacak. Kurulca belirlenen prensipler binde bir bile aşılmayacak. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kamu Topluİş Sözleşmeleri Koordinasyon Kurulu kamu kuruluşlarına bir genelge göndererek, "Kurulca belirlenen prensiplerin binde bir dahi olsa aşılmamasını, prensiplere sadık kahnmasım" istedi. Üç bin lira avans uygulamasına son verilmesi vurgulanan genelgede, toplu sözleşmelerde yer alan Disiplin Kurulu ve benzeri kurullarda "işveren tarafının agır basması" ilkesine yer verildi. Sosyal yardımlann korunması ve tespiti için kurulla temas zorunluluğu getirilen genelgede, Koordinasyon Kurulu'nun ücretlerin saptanmasında da görüş sahibi olacağına dikkat çekildi. Öte yandan Kamu Toplu Sözleşmeleri Koordinasyon Kurulu Başkanı Devlet Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçin "Sözleş Anayasa hak yok! 10 yıldan önce değişmez melerde iicretlere müdahale edilmeyecek" görüşünde ısrar ederken, genelgede "tlgili kunıluş veya bakanlık ücret artışını belirleyecek, kurul bu göriişler üzerine fikir verecek" denildi. Seyyanen zam verilmeyeceği, üretim, yatırım ve diğer hizmet alanlannda ücret farklılaşmasına gidilmesinin temel hedef olacağına dikkat çekilen genelgede yer alan ilkeler aynen şöyle: Kamu işveren sendikalan, gerek başlangıcında gerekse devamı süresince Koordinasyon Kurulu ile temas edecektir. (Arkası Sa. 8 Sü. 4'te) 12 Eylül ve Ozal: ÜNİLEVER'DE UYUŞMAZLIK ÜCRETLİYE YÜZDE 20 ZAMMA DOĞRU Habeıteri 7. Sayfada BAŞBAKAN OZAEA GORE 1 Anayasa, 2 12 Eylül'le yürütmeyi ekonomi iflastan kolaylaştırdı. döndü. ANKARA (a.a.) Başbakan Turgut Özal, "Bir Anayasa değişikligi için 10 yıllık bir uygulama tecrübesinin gerekli olduğu gonışundeyiz" dedi. Başbakan Özal, Anadolu Ajansı'na 12 Eylül Harekâtı'nın dördüncü yıldönumu nedeniyle verdiği demeçte, Turk ekonomisinin harekâttan sonra iflastan dönduğünü ve dunyanın en hızlı gelişen ekonomilerinden biri haline geldiğini söyledi. Özal'a yöneltilen sorular ve yanıtları şöyle: 1982 Anayasası yürütmeyi kolaylaştırmış mıdır? ÖZAL 1982 Anayasası, 1961 Anayasası'nın uygulamada karşılaştığı sıkıntılan gidermek için hazırlanmıştı. Ülkenin 12 Eylül 1980 öncesine gelmesinde, 1961 Anayasası'nın bazı durumlarda gerekli önlemleri alamaması yetersizliği yatıyordu. Bu bakımdan 1982 Anayasası'nın yürütmeyi kolayiaştıracağını soyleyebıliriz. Uygulama, 1982 Anayasası'nda değişiklik yapılmasının zorunlu olduğu noktalan göstermiş midir? Göstermişse hangi maddelerdir? ÖZAL Bu konuda herhangi bir karar verebilmek için takriben 10 yıllık bir uygulama tecrübesinin gerekli olduğu gorüşündeyiz. Eylül 1980 >e 12 Eylül 1984 tarihlerindeki genel ekonomik durumu mukayese eder misiniz? Ekonomi dört yıl içinde bir bünye değişikliğine uğramış mıdır? Ege'de "Limni" tartışması Yunanistan: Tatbikat yaparız, Türkiye: Girişimde bulunuruz J » Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Eralp "Yunanistan'ın silahlardan arındınlmış olması gereken adalarda, askeri tatbikat yapması durumunda Türkiye gerekli girişimleri yapacaktır. Bunların niteliği, yeri ve şekli gelişmelere göre saptanır" dedi. Yunan Dışişleri de "karşı açıklama" yaptı: "Türk açıklaması tahrik edici, kabul edilemezdir. Limni tüm ulusal tatbikatlara dahil edüecekür. Ümit ederiz ki herhangi bir girişime cüret edilmez" Haber Merkezi Yunanistan'ın NATO tarafından düzenlenen ve Türkiye'nin katıldığı taıbikata katılmayacağını açıklamasından sonra Ege'de " l i m ni" tartışması yeni boyutlar kazanıyor. Bilindiği gibi Yunanistan Limni adasımn NATO tatbikatı çerçevesine alınmasında diretiyordu. Yunanistan'm, NATO tatbikatınm yanı sıra Limni'de "kendi başına askeri tatbikat diizenleyecegi" yolundaki haberler uzerine Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Yalım Eralp, dün bir açıklama yaptı. Eralp Yunanistan'ın NATO tatbikatlanna katılıp katümamasının "Kendileri ile NATO arasında bir sorun olduğunu, boyle bir durumun herhalde boş bir keyfiyet olmadığım" söyledi. Eralp, Yunanistan'm kendi ulusal sınırlannda askeri tatbikat düzenlenmesinin doğal olduğunu ifade etti. Ancak, "anlaşmalara göre silahlardan anndırılmış olması gereken adalarda askeri tatbikatlar yapmasının anlaşmaların ihlalinin bir devamı olacağını" bildirdi. Dışişleri Sözcüsü boyle bir durumda Türkiye'nin gerekli girişimleri yapacağını belirtti, " b u girişîmlerin niteliginin, yerinin ve şeklinin gelişmelere göre saptanacagını" vurguladı. Limni konusunda dün geç saatlerde Yunanistan'dan da ses" geldi. Atina muhabirimiz Stelyo Berberakis'in bildirdiğine göre Yunanistan Dışişleri Bakanhğı'ndan yapılan açıklamada Türk Dışişleri Sözcüsü'nün Limni konusundaki sözleri "tahrik edici, kabul edilemez ve Türkiye'nin yayümacı niyeüni açıga vurucu" olarak nitelendi. Yunan Dışişleri'nin açıklamasında Türk görüşünün "Yunanislan'ın haklt göriişlerine müdahale olduğu, Türkiye'nin uluslurarası anlaşmaları açıkça saptırmasından dolayı da kabul edilemez olduğu" ileri sürüldü. Yunan Dışişleri "Türkiye'nin dünya kamuoyunda iki ulke arasında bir yakınlaşmanıu taruflısı ol(Arkası Sa. 7, Sü. 8 de) ABD Temsilciler Meclisi'nin önceki gün kabul ettiği yasa ile 24 nisanı "soykınm günü" ilan etmesi Dışişleri Bakanlığı'nca "teessür ve esefle" karşılandı. Yapılan açıklamada, "Karar yeni vahşi cinayetlere zeınin oluşturacak bir ortama yardımcı olacaktır" denildi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Eralp, "Fransa Kültür Bakanı Lang'ın bizim Yılmaz Güney ' hakkındaki tutumumuzu bilmesine karşın, söyledigi sözleri üzüntüyle karşılamamak mümkün değildir" dedi. Bu konudaki görüş Paris'e iletildi. ABD'nin "soykırım günü"ne tepki ANKARA lCumhuriyet Burosu) ABD Temsilciler Meclisi'nin önceki gün sozlu oyla kabul ettiği karar tasarısı ile 24 nisan 1985'i "tnsanlık dışı davranışlan ve özellikle Ermeni katliamını anmak için ulusal gün" ilan etmesini Dışişleri Bakanlığı "teessür ve esefle" karşıladı. ABD Temsilciler Meclisi'nde karar tasarısını dektekleyenler 24 nisanın Ermeni soykınm kampanyasmın başlangıç tarihi olduğunu ve bu kampanya sırasında 1.5 milyon Ermeni'nin olduğunu öne sürdüler. Dışişleri Bakanhğı'nca dun bu konuda yapılan açıklamada, karann "terore ve yeni vahşi cinayetlere zemin oluşturacak bir ortama yardımcı olacagı" kaydedilerek, "secim endişeleri ve küçük iç politika hesaplamla. teröıie mücadele yolundaki esas görevlerini bir larafa bırakarak, uluslararası terorizmi cesaretkndirecek kararlan alanlar terör felâketinin gelecekteki kurbanlanmn ağır sorumluluğu altında kalacaklardır" denildi. "Yasama organlannın, özellikle Batılı toplumlara yönelik teror felâketlerini teşvik edecek nitelikte kararlar yerine, ulusiararası ilişkilerde bu insanlık dışı yöntemi önleyecek önlem ve imkânlan saglamalannın beklendiği" v urguianan açıklamada şu gorüşlere yer verildi: "Uluslann gelecekte tutum ve davranışlannı gecmişin olaylanna dayandırarak betirlemek, hele boyle bir tutumu, tarihi gerceklerin çarpıtılması. ya da açıkça yalan iddiaların göz önündetutulmasıyla tespit vc tayin etmek, dün\a harış ve nizamına ve ulkeler arasındaki ilişkikrin edişmesine katkıda bulunacak bir yaklaşım teşkil etmeyecektir." Bir buçuk yıl önce ABD Temsilciler Meclisi'ne sunulan ve o tarihten beri "rar'ta bekletilen bu konudaki karar taslağının yakında yapılacak olan ABD seçimleri nedeni ile "raf'tan indirildiğine dikkati (Arkası Sa. 8 Sü. 4'te) içinde hissedilebilir bir bunye de ÖZAL Ekonomi dort yıl Ülkenin 12 Eylül 1980 öncesine gelmesinde 1961 Anayasası'nın bazı dummlarda gerekli alamamaaı aıamaması ğişikliğine uğramıştır. Bunun en finıemıerj güzd orneği ihracat.mızdır. 1980 onıemıen oncesitarımmallarıihracatHop yetersizliği yatıyordu. lam ihracatımızda yüzde 50'nin 1982 AnayOSdSl, 1961 ustündeyken, 1984 yılının ilk ya AnayOSOSl 'K rısında sanayi malları ihracatı, karşılaştığı sıkıntılan toplam ihracatımmn yüzde 75'ini bulmuştur. Türk ekono gidermek için misindeki yapısal değişme çok hazırlanmıştı. net olarak gorülmektedir. Unutmamak gerekir ki tarım malları ihracau doların dünyadaki yuksek değerine rağmen yine artmıştır, ama yüzde olarak sanayi mamulleri one geçmiştir. Türkiye'nin kredi itibarı da 1980 öncesinden beri önemli 61çüde artmıştır. Eskiden Türkiye'ye kredi \ermeyen bankalar, şimdi Türkiye'ye kredi vermek için sıraya girmişlerdir. Buyume hızımız son yedi yıhn en yüksek se\iyesi olan 5.7'de gerçekleşecektir. Üretim ve yatırımlar rekor seviyeye çıkmıştır. İhracatımız son 4 yılda üç mislinden fazla artmıştır. Özetle söylemek gerekirse Türk ekonomisi iflastan dönmüş diınyamn en hızla gelişen ekonomilerinden biri haline gelmiştir. FIÇILAREN KAYBOLMASINDAN KORKULUYOR Odalammsı Kıbrts zirvesinde sessizlik Fasulye ortadireğe dokıınuyor Ortalama perakende' fiyatlarla bir yıhn rotası (TL.) Geçen yıl eylül başında ortalama 200 liradan satılan kuru fasulye, 12 ay sonra ortalama 300 liraya satümaya başlandı. Yeşil mercimek ve nohutta 12 aylık fîyat artışı yuzde 100'un üzehnde. Ktrmızı mercimekte bu oran yüzde 140. Toptancı ve ihracatçılar, bakliyattaki fîyat yükselmesine ihracatı, üretim düşüklüğünü ve üreticinin piyasaya malı yavaş sürmeslni neden gösteriyor. Ekonomi Servisi Yılbaşından bu yana durgun seyTeden ve yaz aylarıyla birlikte harekete geçen bakliyat fiyatlan, hızla yükselmeye devam ediyor. Geçen yıl eylül ayı başında ortalama 200 lira olan fasulye ortalama 300 liradan satılıyor. Yeşil mercimek ile nohutta 12 aylık fiyat artışlan yüzde 100'ün üzerinde gerçekleşti. Kırmızı mercimekte ise bu oran yüzde 140. Bakliyat tüketiminin arttığı kış ayları yaklaşır, yeni sezonun ürünleri piyasaya girerken, fıyatlar da yukarı çekiliyor. Bakliyat toptancüan ve ihracatçılan fıyatlardaki yükselmelere, ihracatı, üretim düşüklüğünü ve fıyat beklentisi nedeniyle üreticinin piyasaya malını yavas sürmesini neden gösterîyorlar. Ancak, piyasaya girecek yeni ürünün fiya(Arkası Sa. 8 Sü. 6'da) r Manş'taki nükleer tehlike büyüyor Manş'taki fırtına, nükleer yakıt ana malzemesi yüklü batık gemiyi ikiye bölünce kurtarma çalışmaları büyük ölçüde aksadı. 2Ve York'ta BM Genel Sekreteri ile ayrı ayrı görüşen Denktaş ve Kipriyanu açıklama yapmıyorlar. TANJU AKERSON NEW YORK BM'de Kıbns'la ilgili görüşmelere dün de devam edildi. Görüşmelerin sürekliliğini sağlama amacı ile ahnan gizlüik karan önceki gün de olduğu gibi titizlikle sürdürüldü. Gerek KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş gerek Kıbrıs Rum toplumu lideri Spiros Kipriyanu gazetecilerin tum sorularını ya'Arkası Sa. 8 Sü. S'te) Haberi 8. Sayiada BÜYÜK TEHLİKELER DOĞABlLtR Montluis gemisi, 27 fıçı uranyum hekzaflorur (nükleer reaktör yakıtı ana malzemesi) ve 3 fıçı zenginleştirilmiş uranyumdan oluşan yuküyle 25 ağustosta Belçika kıyısının 16 kilometre açığında batmış, yetkililer kazayı ve doğan tehdidi kamuoyundan gizlemeye çalışmışlardı. L'luslararası Çevre Örgütü Greenpeace, kazayı ve doğabilecek tehlikeleri herkese duyvrdu. (Fotoğraflar: AP/UP1) AET: Türkiye ile ilişkiler normale dönecek DUBLİN (a.a.) AET üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, Türkiye ile ilişkilerin yakın bir gelecekte tümüyle normalleştirilmesini istediklerini açıkladılar. A\Tupa ekonomik topluluğuna (AET) üye ülkeler Dışişleri Bakanlarının dün Dublin'de yaptıkları toplantıda, toplulukla Türkiye arasındaki îlişkilerin kademeli olarak normale döndürulmesi konusu da görüşüldü. Toplantıdan sonra bir açıklama yapan Federal Alman sözcu, AETTürkiye ilişkilerinin normalleştirilmesi için herhangi bir tarih kararlaştınlmadığını, an(Arkası Sa. 8 Sü. S'te) UGUR MUMCU GOZLEM İz Sürerek... Bir ülkede anarşi ve terör oluşturarak iktidar boşluğu yaratmaya, Batı dillerınde "destabılizatıon" denılrnektedir Sovyet kaynaklanna göre, ABD Merkezi Haberalma Örgütü CIA aracıltğı ile Ortadoğu ülkelerinde kargaşalar yaratır. ABD kaynaklan ise Sovyetler'in, NATO ülkelerinde anarşi ve terörü destekleyerek, bu ülkelerin kararsızlığa sürüklenmelerine yol açtıklannı ileri sürerler. Sovyetler gözünde CIA, Amerıkalıların gözünde de KGB anarşt ve terörün baş sorumlularıdır. Bu suçlamalar karşılıklı olarak sürüp, gider; zaman zaman da soğuk savaş rüzgârlarına dönüşerek hızını ve etkisini arttırır. 12 Eylül oncesi anarşi ve terör ortamında bu örgütlerin. doğrudan ya da ctolaylı etkılerı var mıydı? Bu soruyu solcumuz "Tabii teröru CIA destekledi"; sağcımız ise "Terörün ardında KGB vardı" diye yanıtlayacaktır. Peki kanıt? Pek kanıt arayan yoktur. İşın ılginç yanı, kanıt arayana da kızan çoktur! (Arkası Sa. 8, Su. 1 'de) Iş âleminden Gecekondu Fonu^na Suudi Ozal'a kredisi: 60 TAMAM Ml? mihx>n dolar DEVAM Ml? Cumhurbaşkanı Evren Suudi Arabistan Veliaht Prensi Abdülaziz onuruna bir yemek verdi. Prens ile Özal arasındaki görüşmelerde "açık gündem" izlendi. Konut koopemtiflerine ek kredi Bu durumdaki kooperatifler, ortak başına 200 bin lira ek kredi alacaklar. Toplam puanları 50 veya 60'tan az iken kredi açılmış kooperatiflere ortak başına 200 Tebliğe göre, daha önce Top bin liraya kadar, toplam puanlu Konut Yasası'na göre, 83/1 ları en az 50 veya 60 iken kredi sayıh tebliğ esasları uyarınea almış kooperatiflere de ortak bayüzde 75 oranında kredi açılmış şına 300 bin liraya kadar kredi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Toplu Konut ve Kamu Ortakhğı Kurulu, konut kooperatiflerine ek kredi verilmesini kararlaştırdı. Toplu Konut ve Kamu Ortakhğı Kurulu'nun dünkü Resmi Gazete'de yayınlanan tebliğine göre, kooperatiflere ortakları başına 200300 bin lira arasında ek kredi verilecek. kooperatiflerin kredi miktarlan, talep etmeleri halinde yeniden hesaplanacak ve aradaki fark, daha önce açılan kredilerine ilave edilecek. verilecek. Tebliğ uyannca ek kredi alacak kooperatiflere, önceki kredilerine uygulanan faiz oranlan uygulanacak. Ek kredi ödemeleri, kooperatiflerin başvuru tarihlerine göre yapılacak. öte yandan, konut için ferdi kredi almak üzere başvuruda bulunanlara kredileri bu ay içinde dağıtılmaya başlanacak. Emlak Kredi Bankası Genel Mudürlüğü, başvuruda bulunanlardan (Arkası Sa. 8 Sü. 4'te) ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakan Bu inci Yardımcısı Abdullah Bin Abdülaziz Başkanlığı'ndaki heyetle surdurülen görüşmelerde Suudi Arabistan, gecekondu fonu için kullanılmak üzere 60 milyon dolar kredi vermeyi kabul etti. Suudi Arabistan'ın ikinci boğaz köprüsunün inşaatında kullanılmak uzere vereceği kredinin miktarı ve koşulları üzerinde ise bir soIArkası Sa. 8 Sü. S'te) Anormal faizlerden beğenen de şikâyetçi, beğen mey en de 0SMAN ULAGAY'ın yazı dizisi 6. Sayfada