Katalog

8 MA YIS 1984 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/3 Ozetle Fransa 'nın, İngiliz turisüerin kısa gezileri için yeniden pasaport zorunluluğu getirmesinin tngiltere'yi üzduğü açıklandı. tngiltcre Dışişleri Bakanlığı dun yapnğı bir açıklama Ue "Bu yönde bir kararın verilmesi çok yaZtk oldu. "dedi. Fransa, kararın "'yasa dışı göçü" önlemek üzere almdığmı bildirmişti. (AP) Emin Cemayel, BerrVyi istediği görevlere atadı Pasaport VP İngihere Lübnanlda hükümet savaşını Şiiler kazandı Dış Haberler Servisi Lübnan'da Şiı lider Nebih Berri'nin Devlet Başkanı Emin Cemayel tarafından "guney Lübnan ve Yeniden İnşa Bakanlıklarına" atandığı bildirildi. Cemayel'in Berri'yi bu bakanlıklara ataması, Karami başkanlığında kurulmasına çalışılan'JlusalUzlaşma Hükumetinin geleceği için önemli bir adım olarak değerlendirilivor. Lübnan'ın en kalabalık toplumu olan Şiilerin liderı Nebih Berri, Karami tarafından kendisine verilen Adalet ve Elektrik ve Tabii Kaynaklar Bakanlıklarınt "si>asi kararlara katılma vetkisi olmadığı" gerekçesiyle reddetmiş \e Karami'den iki yeni bakanlık kurmasını istemişti. Bu bakanlıkların biri, Guney Lubnan'da bulunan Israil askerlerinin çekilmesinı saglayacak Guney Lübnan Bakanlığı, diğeri ise ozellikle Beyrut'un guney mahallelerinde yaşayan Şii nufusun sosyal durumunu duzeltmeye çalışacak Yeniden İnşa Bakanlığı'ydı. Berri'nin istediği iki bakanlığın Cemayel tarafından oluşturulması, Şii lıderlerin onemli bir zaferi olarak niteleniyor. Cemayel'in Lübnan'da 10. yılına giren iç savaşı sona erdirmek ve taraflar arası kalıcı bir uzlaşma sağlamak bakımından son şans olarak değerlendırilen Ulusal Uzlaşma Hukümetinin kurulması konusunda kararlı olduğu anlaşılıyor. Lübnan'da Şiılerden sonra ikinci önemli Müslüman guç durumundaki Dürzilerin lideri Velid Cunblat da Berri'nin katılmaması halinde Karami hukumetinde görev almayacağını açıklamıştı. Bu açıklamalarla Karami hukümetinin başından başarısızlığa uğradığı ve iç savaşın yeniden şiddetleneceği yolunda yorumlar yapılmıştı. Lübnan'ın yeni başbakanı Raşit Karami, Berri'nin bakanlıklarının yetkililerini ve görev alanlarını bir sonraki kabine toplantısında ele alacaklannı açıkladı, ancak toplantı tarihini belirtmedi. Ekvador seçimleri Ekvador'da onceki gün yapılan başkanlık seçimlerinin ilk resmi sonuçlanna göre, sağcılunn adavı Leon Febres Cordero sürpriz yaparak şimdiye kadar oyların dortte uçu sayılan yüzde 52.2'sini aldL Geçtiğimiz ocak ayında yapılan birinci lur seçimleri önde bitiren, ancak yüzde 50 çoğunluğu sağlayamayan sosyal demokrat aday Rodrigo borja, bu kez oyların sadece yüzde 47.8'ini alabildi. El Salvador'da Duarte şansh da Dış Haberler Servisi Yer yer gerilla saldınlarıyla gerçekleşen El Salvador Başkanlık seçimlerinde Hırıstiyan Demokrat Parti adayı Jose Napoleon Duarte'nin, resmi olmayan sonuçlara göre onde gittiği bildirildi. AP Ajansı'nın haberine gore, merkezi Miami Florida'da bulunan uluslararası bir tspanyol televizyonu Duarte'nin oyların yuzde 54'unü, aşırı sağcı Roberto d'Aubuisson'un ise yüzde 46'sını aldığını haber verdi. Televizyonun hata payının yalnızca yüzde 4 olduğu belirtildi. Resmi olmayan sonuçların doğru çıkması halinde, Duarte 25 martta yapılan ilk turda alamadığı yuzde 50 oy oranma ulaşacak ve El Salvador'un Devlet Başkanı olacak. Resmi sonuçların bir hafta içinde açıklanabileceği bilıniyor. Yabancı gazeteciler seçimlerin yer yer meydana gelen gerilla saldırıları dışında sakin geçtiğini belirtiyorlar. El Salvadorlular birçok seçim merkezinde kızgın guneşin altında, uzun kuynıklarda bekledikten sonra oy atabildiler. Katılma oranının yüksek olduğu belirtildi, ancak 1.8 milyon kayıtlı seçmenden ne kadarının oy kullandığı belirtilmedi. Ülkenin doğusunda gerillaların denetiminde bulunan bölgede en az 40 seçim sandığında oy kullanılmadı. Ülkede 260 dolayında seçim merkezi olduğu bilıniyor. Başkent San Salvador'da solcu gerillalar seçim merkezlerine saldırdılar, kentte yedi yerde bombalar patladı. Başkentte meydana gelen gerilla saldırılarının, oy verme işlemini engellemediği bildirildi. Ülkenin uçüncü büyük kenti San Miguel'de gerillalar seçim mekezlerine bazukalarla saldırdılar. Hukumet birlıkleri gerilla saldınsım 1 saat suren çarpışmalardan sonra tanklarla püskürttu. Oylama merkezleri çevresinde bulunan ağır silahh, tanklı hükumet birlikleriyle gerıllalar arasında meydana gelen çatışmalarda, 7 gerilla öldurüldu. ERGUN BALCI POLIT1KADA SORUNLAR Arkadaşımız Ergun Balcı, yıllık izninin bir bölümünü kullandığından, yazılarını bir süre yayınlayamıyoruz. BOLJVYA TARİHİ 185 DARBE YAZIYOR Bangladeş 'te son üç hafta içinde koleradan yaklaşık 510 kişinin ölduğu bildirildi. Bangladeş gazetelerinden "English" ülkenin Jessore, Sarail, \fagura ve Jheidah gibi 4 eyaletinde son üç hafta içinde koleradan çok sayıda kişînin hayatım kaybettiğini bildirdi. Yerel yetkililer otumlerin ishal nedeniyle olduğunu açıkladılar. (THA) Bang\adeş\e kolera: 510 ölü 1111 ARTIK DEĞIL Askerlerle muhalefet artık yüz yüze değil. Mücadele yeraltında, kendine ö'zgü yöntemlerle sürüyor. Finlandiya 'nın guneyindeki Haemenlinna kenti yakmlarmda yapılan helikopter Ue akrobasi gosterileri sırasında seyircilerin uzerine bir helikopter düştü. 5 kişinin olumüne 25 kişinin de yaralanmasma yol açan olayın nedeninin sert esen ruzgâr olduğu açıklandı. Helikopterin düşmesinden sonra meydana gelen patlama Ue çevrede yangın çıktığı belirtildi. (THA) Helikopter düştü: 5 ölü Polonya: Sessiz ama huzursuz Dış Haberler Servisi Polonya'da geçtiğimiz yılın büyuk dayanışma gostenleri uzun suredir gorulmuyor. 1 Mayıs nedeniyle yapılan göstenler, dayanışmanın geçen yıl duzenlediği gösterılerın yanında neredeyse "önemsiz" denilecek kadar kıiçuktü. Ancak binlerce Polonyalının sokaklara dökulmemesi, polisle çattşmamaları muhalefetin azaldığı anlamına da gelmiyor. Ülkede General Jaruzelski yönetimine karşı içten içe bir muhalefet sürüyor. Polonya toplumu, da>anışmanın ortaya çıkışından öncekı donemde ve sonrasında, sokak gosterılerinin yanısıra kendine ozgü "direniş biçimleri" geliştirmişü. Davamşma öncesinde 1970'li yıllarda toplumsal muhalefetin KOR (Toplumsal özsavunma Komiteleri)nde odaklaştığı donemde ortaya çıkan "uçan üniversiteler" bunun bir örneğiydi. Uçan üniversiteler kentten kente dolaşan ve bulduklan okul salonlarında herkesm katılabileceği tartışmalar duzenleyen aydınlardan oluşan bir gruptu. Dayanışma donemi, Polonyalılar yönetimi yakalanna taktıkları elektronik parçalarla dirençlerleprotesto ediyorlar; küçuk gruplar halindeki "gece ti>a(rolan" kentlerde, el etek çekildikten sonra sıkı sıkıya kapatılmış perdelerin arkasında apartman sakınlerinden oluşan seyirciye, yönetimle dalga geçen oyunlar sunuyordu. Dayanışma sendıkasının yeraltı basımevleri, uyelerin buyuk çoğunluğu tutuklandıktan sonra bıle faaliyetini sürdurebildi. Polonya'nm sessiz fakat içten ıçe muhalefetı bugun sıkıyonetimin yerini "sivil sıkıyönelime" bıraktığı donemde de varlığını sürdürüyor. Evlerde ya da kiliselerin bodrumlarında Polonya tarihi ya da siyasi gelişmeleri uzerine konuşmalar tartışmalar yapılıyor. 1970'li yılların "uçan üniversiteleri" faaliyetlerini yeraltı üniversiteleri olarak sürdurüyor. KASET GAZETE Kimi yönetim muhalifleri mücadelelerini surdurebilmek için yeni yöntemler geliştiriyor. Bunlardan biri Polonya Gazeteciler Derneği eski Başkanlanndan Stefan Bratkovvski'nın geliştirdiği "sesli gazete" yöntemi. Bir bildiri dağıtmak ya da yazı yazmak yerine, kasete konuşmalar kaydediliyor ve kasetler el altından dağıtılıyor. Bratkowski "kasellerin hükümetin eline geçmesi halinde savunmasının basit olduğunu" belirtiyor ve "Ben ka>betmiştim. Biri bulup almtş" şeklinde bir açıklama yapabileceğini sövluyor. Polonya'da yaşanan kutuplaşma, ülkenin guvenlik güçlerini de etkilemiş. Sayılan 30bin dolayında olan uniformalı polisler " O n u r " adını verdikleri ve gizli bir gazete yayınlayan bir yeraltı örgütü kurmuşlar. Çin, FKÖ\ü destekliyvr Çin hukümetinin daveti üzerine 3 günlük bir ziyaret için Pekin 'de bulunan Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat, Devlet Başkanı Li Şiyanyan Ue bir görüşme yaptı. Devlet Başkanı Li, Arafat'a Çin'in FKÖ'yü desteklediğini, çünkü hakkm FKÖ'den yana olduğunu söyledi ve ülkesinin Filistin bunahmının çözüme kavuşması için uluslararası bir konferans toplanması görüşüniı desteklediğini belirtti. Thatcher yaslı başlı liderlerden hoşlanıyor LONDRA, (AP) Ingiltere Başbakanı Margaret Thatcher, ABD ve Sovyet liderlerinin yaşlı olmasının olumlu bir özellik olduğunu söyledi. Thatcher, iki super güç liderinin II. Dünya Savaşı'na tanık olmuş kişiler olmaları nedeniyle nukleer silahsızlanma konusunda olumlu yönde etkin olabileceklerini iddia ederek, Sovyet lideri Konstantin Çernenko'nun yaşının 75, ABD Başkanı Ronald Reagan'ın yaşının 73 olması k o n u s u n d a " önyargılara" karşı çıktı. Thatcher ayrıca Sovyet lideri Çernenko'nun savaş sırasında 20 milyon yurttaşının olumune tanık olduğunu hatırlatarak, "Yeni bir 4 yıllık barış antlaşmasının gereğini bu iki lider daha iyi takdir edebilir," dedi. İngiliz radyo televizyon kurumu BBC'nin sorularını yanıtlayan Başbakan Thatcher ayrıca, tngiltere'nin nükleer silahsızlanma gorüşmelerinde ozel bir rol oynayıp oynamadığı konusundaki bir soruya dolaylı bir karşıhk vererek, "İngiliz olmak çok ozel bir şey, diğer halklar bu özelliği hâlâ hatırlıyor ve biz bundan yararlanmalıyız," dedi. Botivyahlar, hükümet darbesinden 9 değil, 'paket darbeden korkuyor 1 3 nisandayapılan son "paket darbesi"yle Peso'nun değeri yüzde 300 düşürüldü. Bir anda ülkede hayat durdu. Dükkânlar kapandı, trenler, otobüsler hareketsiz kaldı, fınnlar çalışmadı. NUR DOLAY LA PAZ Bolivya'da sabahlan askeri marşlar ve söylevlerle uyanmak pek şaşırtıcı bir durum değil. Şimdiye değin 185 askeri darbeye tanık olan ulkede bu konuya ilışkin yarı gerçek yarı şaka pek çok şey anlatılıyor. Başkent La Paz'da luks bir otele gelen ABD'li turiste, otel müdurünün, hükümet darbesine bakan odalarından birini onermesi gibi!.. 13 nısan sabahı Santa Cruz'un küçük otellerinden birinde, erkenden, avluyu dolduran marş ve soylevlerle uyananlar da pek şaşırmadılar, ama yalnızca kuçücuk bir yanılgıya uğradılar. Çünku bu kez yapılan bir hükümet darbesi değildi. Bolivyalıların darbeden daha çok korktukları " p a q u e t a z o " ya da "paket darbesi" olmuştu. Yani devaluasyon ve onun gereği ekonomik önlemler paketi. Her ne kadar sivil sol koalisyon yerli yerinde duruyorsa da, darbe merakhsı askerlerin ve aşırı sağcılann kalesi Santa Cruz'da otel yönetimi olayı müşterilerine kendi özlemleri doğrultusunda duyurmayı uygun gormuştu. Gerçekte devalüasyon uzun suredir bekleniyordu Bolivya'da. Daha kasım ayınua dolar karşısındaki paritesı 200'den 500'e düşürülen peso, hızla değer yıtirmeye devam etmiş ve geçtiğimiz gunlerde bir doların karaborsa karşılığı 3300 pesoya kadar ulaşmıştı. Yaklaşan paket darbesinin son belirtilerinden biri 10 nisanda ilan edilen kabine değişikliği oldu. Başkan Hernan Siles Suazo'nun onemli kararlar öncesinde Demokratik Halk Birliği (UDP) koalisyonunu güçlendırmek istediği anlaşılıyordu. Kendi partisi olan Ulusal Devrimci Sol Hareket (MNRI) ağırlıklı hukumete, Hristiyan Demokrasi'den başka, ülkede onemli yeri olan Komunist Parti ve Devrimci Sol Hareket'i (MIR) de katarak kararlann sorumluluğuna daha geniş bir tabanı ortak etmeyi ve hiç olmazsa soldan gelecek eleştirileri onlemeyi tasarladığı belli oluyordu. YÜZDE 300LÜK DEVALÜASYON satın ahnabiriyorlar. Temel gereksinim maddelerinin fiyatlarını veriyorlar çünkü. Her şey üç katı artmış. Ama yine de satışlar durmuş bulunuyor. Kimse bir şey satmak istemiyor. Bir şişe su, bir ekmek bile bulabilmek olanaksız. Açık bir iki lokantada ise fiyat tabelasına çok önceden hazırlanmış kuçuk etiketler yapıştınlmış bile. GENEL GREV tlk şaşkınhk kısa sure içinde yerini örgütlü bir tepkiye bırakıyor: Ülkenin güçlu sendikalar birliği COB'un (Bolivya tşçi Konfederasyonu) tarihsel lideri Juan Lechin tarafından ilan edilen üç günlük bir genel grev! Her şey duruyor Bolivya'da. Üç gün suresince tüm ulke tam anlamıyla felce uğruyor. Ve COB, genel grevin süresiz olarak uzatılabileceğini bildiriyor, ama sonradan yapılan toplantılarda bu uzatma karan şimdilik ertelenerek hukümetle göruşmelere gidilmesi düşuncesi benimseniyor. Büyük bir mucadeleci geleneğe sahip Bolivya işçi sınıfının tek ken, ülke ekonomısıni de datnia 6 dağın etmişlerdi. Üretim büyük ölçüde düşmüş, enflasyon kurkunç boyutlara ulaşmıştı. Siles Suazo herkesten özveri isteyerek işe başladı. Artık özveride bulunacak durumları kalmamış madenciler, işçiler, köylüler anlayışla karşıladılar bu çağrıyı ilk başlarda. Çünkü söz konusu olan yalnızca ulke ekonomisinin doğrultulması değil, aynı zamanda emekleyen demokrasinin güçlendirilmesi, pusuda bekleyen askerlere yeni darbeler düzenleme gerekçesi verilmemesiydi. Ama 18 aylık yönetimi suresinde giderek sağa kayan, giderek ozveriyi yalnızca emekçi sıruflara yukleyen hükümet, kendini destekleyen halk yığınlarına da büyük ölçüde ters düşmuş oldu. Bugün soz konusu olan, bu emekçi yığınların hükümette kimi temsil ettiğini, daha doğrusu temsil etmesi gerektiğini anımsatması ve demokrasiyi güçlendirme gerekçesi altında tek yanlı ozveriyi daha fazla kendileri OLAĞAN GÖRÜNTÜ Askerler gösıericilere ateş açıyor. Bolivya'dan alısılmış bir görüntü. Hollanda''nın füzeleri Hollanda hukümeti, WA TOplanı gereği ülkeye yerleştirilecek 48 nükleer füzenin yerleşip belirlenmesi konusunda gelecek aym sonunda bir karara varacak. Dışişleri Bakanı Henri Van Broek, Federal Almanya radyosuna yaptığı açıklamada, Hollandaklann bir çözum aradığım belirterek, füzeler konusunda kamuoyunda yer alan tartışmalarm hukümetin alacağı karara yansıtılacağmı söyledi. (THA) Pencap'ta çatışmaların önü alınamıyvr YENt DELHt, (ANKA) Hindıstan'da ozellikle Pencap eyaletinde şiddet olaylarının önu alınamıyor. Sihklerle Hinduların çatışmalarından sonra, bir polis merkezine duzenlenen saldın, Sihklerle polis arasında şiddeth çarpışmalara neden oldu. Olay sırasında bir kişi oldu. Hindistan haber ajansı, polis merkezine el bombalarının atılması sırasında ölen ya da yaraîanan olmadığını, ancak polisle Sihk militanlannın daha sonra, karşılıklı catışmaya girdiğini bildirdi. ABD'den Hindisiati'a ynğ kredisi ABD Tarım Bakanlığı, Hindistan 'a yağ alabilmesi için 18 milyon dolar kredi sağlayacağını açıkladı. Yetkililer, kredinin 15 milyon dolan Ue ABD'den keten tohumu, soya fasülyesi ve ayçiçeği yağları ithal edüeceğini, kalan 3 milyon dolarımn da çeşitli besin maddeleri için harcanacağını söylediler. (THA) Etyvpyrılı diplomat ve ABD Etyopya 'nın H''ashington Maslahatguzarı Tesfaye Demeke Birleşik Amerika 'dan siyasal sığınma hakkı istedi. 1980 yıhndan beri Washington Maslahatguzarlığı görevini sürduren Demeke'nin siyasal sığınma hakkı isteğinin incelendiği bildirildi. Geçen yıl şubat ayında Etyopya yönetimi, siyasal muhalifleri ' 'emperyalistlerle işbirliği yapmak" suçuyla tutuklamış, daha sonra da gerek Etyopya, gerekse Birleşik Amerika karşıIıklı olarak çok sayıda diplomatı smırdışı etmişti. (ANKA) IşBankası Anadolu Sergîleri Adıyaman^a... Derlediğimiz yapıtlardan oluşan "Resim" sergisi 7 Mayıs 18 Mayıs günleri arasında İl Halk Kütüphanesi Salonu'nda sanatseverlerin ilgisine sunuluyor. Rcf ik Durbas BİRUMUTTAN BÎRSEVİNCTEN TOPLL ŞtİRLEH KIJTIHM HICHLMDF ÇIRAK «R IkiV I Bf>HI I.IIHH ^İ NERH» IÇ*H TÜRKİYE $ BANKASI MYIMARI Kabine değişikliğini izleyen 11 nisan gunü, durum giderek sinirli bir bekleyişe donüştu. Dükkânlar, kahveler, lokantalar birer birer kepenklerini indirmeye başladılar. Kimse bir şey satmak istemiyordu. Çünkü her şey bir süre sonra daha pahalıya satılabilecekti. Ve ertesi sabah, beklenmesine karşın bir bomba etkisiyle gerçekleşıi olay: Dolann resmi fiatını 2000 pesoya çıkaran • 300'lük bir devalüasyon! IMF % onerisi gereğince. Karaborsada ise neredeyse saat başı değişen fiyatlar. Ve bir anda tum Bolivya'da yaşam duruyordu. Yeni fiyatlar doğrultusunda düzenleme yapılana kadar durdurulan benzin, mazot ve temel gıda maddeleri satışları, kalkmayan otobusler, trenler, uçaklar, fırınların, dukkânların, eczanelerin açılmayan kepenkleri, işlemeyen posta, telefon servisi... Gazeteci olarak Bolivya'ya geil[> de olay sırasında Santa Cruz'da bloke olmak, ustüne ustlük tıfoya yakalanarak, bir yerde buyük talihsizlik. La Paz'dan gelen gazeteleri karaborsada bile bulmak olanaksız. Hepsi coktan sahiplerine ayrılmış. Yerel gazeteler ise ancak uzerlerindeki fiyatın uç katına 2 yıllık sürgünden sonra muTjaffer bir şekilde ülkeye geri dönen Suazo için bugün durum iç açıcı değil Bir yanda askeri darbe tehlikesi, diğer yanda muhalefet • Nufus huvıyetımı kaybettim. Hükumsüzdur. HÜSEYİN ERCAN örgütu olan COB, gerçekte suresiz bir genel grevi rahatlıkla uygulayabilecek güçte. COB tarafından orgütlenen direnişler, ozellikle ülke ekonomisinin can daman olan kalay madenlerinde gerçekleştirilen buyuk grevler, askeri diktatorluğün 1982 ekiminde geri çekilerek yönetuni iki yıl önceki genel seçimlerde çoğunluğu kazanan Ulusal Devrimci Sol Harekete (MNRI) bırakmasına neden olmuştu. Ve MNRI'nin lideri Hernan Siles Suazo bu tarihte sürgünden dönerek, 1980'de askeri bir darbeyle engellenen başkanlık görevini, iki yılhk bir gecikmeden sonra yurütmeye başlamıştı. Ama Bolivya'da sivil rejimin başa gelmesiyle sorunlar bitmedi. En kuçük rutbeli subayından, en yüksek generaline kadar, kokain kaçakçılığına bulaşmış askeri rejimler, iki darbe arasında ceplerini alabildiğince doldurmaya bakar ne yukletemeyeceğini kesin bir şekilde belirtmesi. Gerçekte, yapılan son genel grev, aynı yığınların ilk uyarısı değil. Daha önce birkaç kez yinelenen 24 saatlik genel grevler durumu yeterince açıklıkla ortaya koymuştu. Ama bu kez gerçekleştirilen eylemler artık bıçv ğın kemiğe dayandığinı gösteriyor. Açlık politikasına başkaldırıyor Bolivya haJkı. Ama dikkati de elden bırakmayarak. Çünkü askerler yeniden yönetime el koymak için fırsat kolluyorlar. Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik çıkmaza ve "yönetilmezliğine" rağmen dizginleri kendi ellerine almak tutkusundan vazgeçmiş değiller. Askeri rejim ise Bolivya halkının en son isteyebileceği şey. Ve COB bu duşünceyle süresiz genel grevi erteleyerek bir kez daha hükümetle pazarlık masasına oturmayı kabul ediyor.